No. 141. wdiir* a n n ayici ic VRIJ BELGIË riKincD i criniKirt van PPANS VAN fîAUWFI AFRT pn .IULIUS HOSTE JR. , PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12| c ENGELAND 3 p< W-.T-* a * tt rr\t rrr r-* r-» T ï/*■ A Or\ VERSCHIJNT ELKEN VRIJD, ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAA NEDERLAND / 1.51 ENGELAND 2 sh. 1 •*. I | - - - — — « «-» ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACT1E EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENIN( INHOUD. Vrede door Recht; Fr. van Cauwdaert. — Jn J. De Maegt. — Aan den draad des doods; A. hou en trouw" ; H. — De toestand in het Oosten..— sens. — Kàntteekemngen. — Alïerhande Tijd Op Reis; A. Hans. — Vlaamsche letteren, III. De — International Overzicht. — Nieuws vc geestelijke bruiloft; G. Opdebeek. — Moed in Front. — Nieuws uit het Land. — Nieuws u Liiden II • D. F. Boens. — Zeeuwsche brievén; Buitenland. — Boekbespreking. ■— Adverte Vrede door Recht. Als Vlamingen hebben wij tôt nu toe g bijzondere voldoening aan ministerieele \ klaringen omtrent het Belgische talenvra stuk kunnen beleveni. De officieele hoed van 's lands eenheid schenen zich niet kunnen losmaken van het noodlottig voorc deel, d'at de erkenning van Vlaandere kultufeele zelfstandigheid een bedreiging ; wezen voor de echtheid van ons staatsv band en elk beroep op de vaderlandsche e dracht klonk altijd weer als een verzoek ; de Vlamingen om hun levensbelangen v «i het behoud1 van een kunstmatig herstel r ofier te brengén. Als een gunstige afwijking vam deze pervlakkige opvattingen mag het arti worden beschouvvd, dat onze Minister 1 Kunstenj en Wetenschappen, de heer Poullet, dezer dagen liet verschijnen in frontboekje „Le livre du soldat belge'-centiem, bij Berger-Levrault, Nancy-] ri$). Ofschoon ik toevallig nog maar Fransche uitgave voor mij heb, wil ik r nalaten den aangenarnen indruk weer te ven, dien zijne beschouwingen op mij h ben gemaakt. Gewis, 00k Minister Pou doet een beroep op eenidracht. Zijn artikel zelfs getiteld: „Laten wij vereenigd blijv Geen onverzœniij'ke taalverdeeldheden maar door zijn voorzichtige formuleerin^ heen, teekent zich de overtuiging af a iemand, die na zakelij'k onderzoek tôt besluit is gekomen1 dat de grondbeginse der Vlaamsche beweging gezond zijn en zij den eeniigen zekeren grondslag biec voor een duurzame, bfestuurlij'ke en staatki dige organisatie van- België. Door zijn a; maningen tôt goede verstandhouding klii een eerlij'k verlangen om aan de eischen a het Vlaamsche volk recht te doen wed varen. Men kan ongetwijfeld vinden, dat de 0 schrijving, welke Minister Poullet van < Vlaamsch programma geeft, in den hah toon blijft, en ons verleden heeft ons bij de zing en verklaring van officieele uitlatih^ ten gunste van ons taalrecht in rechtma wantrouwen opgevoed. Maar het is mij n bekend dat wij van hoogérhand, tijdens c oorlog, eeni tweede openbare uitspraak h; den te boeken, welke onze opvattingen 2 nabij komt als de zijne. Er mag trou'we aan herinnerd worden, dat Minister Poul de eerste is geweest om het belang van ee meer klare en meer rechtvaardige taalpe tiek openlbaar te erkennen en indiien geh de Regeering in 1915 de verklaringen, we hij op het Koningsfeest in den Haag in z persoonlij'ken1 naam heeft afgelegd, tôt hare had gemaakt, ware de gedachtenevo tie rondom het taalvraagstuk voorzel vreedzamer geweest dan nu het geval w „Wat vragen de Vlamingen? — Aie: Minister Poullet. ,,Zij willeni — in 1 sn ,,en bestuurd worden in hun taal. Zij wil! :r- ,,—- altijd in het Vlaamsche land — dat g- ,,inrichting van het onderwijs, in al zijn gi rs „den, in eenklank weze met het Vlaamsc te „karakter van het land. Zij willen dat in 1 >r- „leger de Vlaamsche soldaten, in opzicht v t's ,,de taal waarvan hun oversten zich tege 311 ,,over hen zullen bedienen, op voet van v r- ,,'komen gelijkheid met de Waalsche sole n- ,,ten worden gesteld Zij verlangen emdel în ,,dat het privaat en openbaar leven, in 1 or ,,Vlaamsche land, een Vlaamschen stem] în „drage juist zooals het in het Waalsche la ,,een Franschen stempel draagt en behoud p- ,,moet. Met één woord, zij willen dat in e el „één en onverdeelbaar België de Vlaamsc m ,;kultuur hare plaats onder de zon krijg?, c 'r. ,,zij' door de openbare machten geëerbiedij et „begunstigd en gesteund worde in eene v [0 ,,komen gelijke mate als deze waarvan a- ,,Fransche kultuur geniet". ie Dat is inderdaad het meest wezenlijke v et ons program, zooals het ook omschreven e- in het jongst protest der Vlamingen uit 1 zet België. Geestelijke zelfstandigheid v et ons Vlaamsche volk met bestuurlijke aanp; is sing, volgens het beginsel van volmaakte j n. lijkheid in rechten en in plichten, in theo: en metterdaad. De verwezenlijking van de beginselen leidt regelrecht naar de vi ln vlaamsching van geheel het onderwijs et Vlaanderen, met als bekroning de verviaai ;n sching van de Gentsche Hoogeschool, de vi at vlaamsching van het bestuur in en vc ;ni Vlaanderen en de indeeling van ons leger n_ Vlaamsche en Waalsche regimenten. Min ^ ter Poullet is te bezonnen om deze gevol [{t trekkingen niet bij zichzelf te hebben § ln maakt, te eerlijk om hunne tenuitvoerleggi: r_ niet te willen. Daarna stelt hij de vraag: aangenom dat dit programma volledig worde verw 1S zenlijkt, wat zou er in Wallonië zijn vera :n derd? En beantwoordt ze terecht met de e- afdoende w-oorden: ,,niets, volstrekt niets :n Er is mets in het Vlaamsche program, ze ig Minister Poullet, dat de blijvende en weze et lijke bel'angen van het Walenland op de meè ■n onrechtstreeksche wijze treffe. Er zal nie i- veranderd zijn te Luik, in Henegouw, >0 Luxemburg, indien bedoeld programma v€ is wezenlijkt wordt in de Vlaamsche provi et ciën. te ,,Er is dus, in België geen onverzoenlij i- tegenstelling van belangen en neigingen tu el schen Vlamingen en Walen" en — aldus h ce besluit van den schrijver — beide taalgro n pen kunnen de volheid van hun eigene or le wikkeling1 bereiken zonder dat de eenhe 1- van België daardoor behoeft te word' :r gebroken. s. Wij hebben eleze stellingen zelf uit di is treure herhaald en bewezen. De Vlaamsc! :t beweging is niet gericht noch tegen de Wali ît noch tegen den Belgischen Staat. Wat 1 Walen betreft, zijn wij alleen te zeer in breke gebleven het hun> te zeggen in ns- eigen taal. Maar wij zijn Minister Po en dankbaar dat hij, met het gezag van zi naam en van zijn ambt, de juistheid van 1 bevestigingen helpt waarborgen en de v het Wendsels, die men aan het hœger Staat en. lang beweert te ontleenen om aan de Vlai gen hun onvervreemdbaar recht te ont den, helpt vernietigen. Neen, de Vlaain gedachte . bedreigt België en bedreigt Walen recht niet. Integendeel. Wij w en met de Walen in broederlijke eendracht le onder wederzijdsche eerbiediging van a_ volledig taalrecht. Wij willen België's gri jie vesten hechter maken en aan de ontwikke |et van onze nationale grootheid de volheid an ven van onze Vlaamsche kracht. Daartc n_ evenwel noodig dat wij, Vlamingen, als 3j_ keling en als stam, de volheid van ons a_ gisch staats'burgerschap kunnen uitoefi jjk zonder onze Vlaamsche persoonlijkheid iet verminken- )él , eeni?e onverzoenlijkheid welke ncj Vlaamsche beweging in ons Belgisch 1: en houden stelt is eleze tusschen de Vlaain „„ eredachte en een taalnolitiek, welke dp r ul11wui vvlu, o^nc. ve.inunuc.in. ge- ontvlaamschte Vlamingen hooger stelt da hun de levenskrachten van geheel een volk e illet welke de staatseenheid waant te versterke nen door de veralgemeening van de hvbridiscl: mze beschaving, waarvan Brussel de hoofd'zet >or- is. De kultureele onvruchtbaarheid van dez sbe- politiek is bewezen. Hare staatkundige g< lin- varen zijn dichtbij genoeg gekomen om 1 iou- .worden getast door wie ze op een afstan ;che niet heeft zien naderen. De eentaligheid va der het jaar 30 en het bilinguisme waarin ze ; lien ontaard, zijn onwederroepelijk failliet. C '"en, eenige redding van onze staatkundige eet. ons heid is de erkenning van de kultureele twei >nd- heid van België en de aanpassing van on ling openbaar en bestuurlijk leven aan dit natuui ge- feit. i is Het is echter van het hoogste belang d 1 en- de regeering niet langer drale om deze waai Bel- heid tôt de hare te maken en tôt richtsnoe nen te nemen van hare handelingen. Er moete te daden komen. Minister Poullet heeft 0 overtuigende wijze bewezen dat deze politie de kan ingeleid worden zonder gevaar voo Liis- 's land eenheid. Maar zij kan niet zonder ge :che vaar op de lange baan worden geschoven. nti- m? a m ç va\t r-afnvt?t actt o In finti An frnti de Het „Belgisch Dagblad", dat zich ond an de hoede van tegenstanders der Vlaamsc is beweging opwerpt als.. .. Vlaamsch orgaa ,e- is er natuurlijk niet mee in zijn schik, c an in ons weekblad onafhankelijke Vlaming iS- samenwerken, die slechts bezield word ;e- door hun liefde voor land en volk en die zi •ie niet willen herinneren wat hen op politi ze gebied soheidt. :r- ,,Splinter en bàlk", beweert bedoeld c in gaan> dat op schijnheiligt wijz'e met h n- woord godsvrede schermt en op de same :r- werking van Vlamingen tôt verschillende g or zindheden behoorend in dit weekblad. wijst c in een verschooning te vinden voor het wer s- dat zijn paar Vlaamsche medewerkers ve g- richtefi tôt de kortstondige en steeds b e- schaamde vreugde van eenige anti-Vlaamsc ig voogden. Een bondig antwoord moge volstaan-:n Den godsvrede moet men niet alleen bel e- den met de lippen, maar 00k metterdaa n- Wanneer tegenstanders van de Vlaamsche b ze weging er op tiit waren door veralgemeene de aanvallen de Vlaamsche gedachte te tre gt fen, dan hadclen zij het 00k over „godsvred n- maar iedereen wist wat zulks beteekende; ( st onvaderlandsche wijze wilden zij den oorl< ts voor een anti-Vlaamsche reaktie gebruike in Nationale plicht was het hun den voet dwa r- te zetten, en d'at is dan 00k gebeurd. n- Trouwens gaat het niet op te beweren, d Vlamingen, die voor het Vlaamschgezir ce ideaal opkomen op een wijze, die in geen e: s- kel opzicht aan het vaderland kan afbrei et doen den godsvrede zouden storen. H e- Vlaamschgezinel ideaal is het hoogste onde t- pand der vaderlandsliefde; het omvat de v id derlandsliefde zelve, en hemelhoog blijft h :n verheven boven aile politieke geschillen. Op grond van die vaderlandsliefde moete :n aile welmeenende Vlamingen, tôt welke pari în trouw". schen bodem en de ontvoogding van den Vlaamschen volksgeest. Wie voor dé zegepraal van het Vlaamsche volksrecht ijvert, heeft zich niet af te vragen wat daarvan de uitkomst kan zijn op politiek gebied. Dergelijke berekeningen van twijfel-achtig allooi la te men over aan de partij-bazen, die er vôôr den oorlog Vlaamsche pro-pagandisten op nahielden. Vlaanderen moet als Vlaanderen uit den oorlog groeien; politieke berekeningen komen hierbij niet van pas. Stellig blijven wij allen wat wij zijn, katho-lieken, liberalën, socialisten, kristene demo-kraten, maar eerst en vooral Vlamingen, zooals wij geboren werden, en onwrikbare voorstanders der alzijdige onafhanke'lijkheid van het land. Ten slotte twee opmerkingen, vermits wij het over het ,,Belgisch Dagblad" hebben. (Op zijn dagelijksche leugens kunnen wij in een weekblad onmogelijk ingaan) : lo. Een misleidend werk, dat ik maar liefst niet bestempelen zal, is het te beweren dat ik destijds in een artikel, dat het herstel van België bij een algemeenen vrede als de groote zegepraal van het volkenrecht verde-digde, een .... ,,verraderlijken vrede met Duitschland" zou voorgestaan hebben. 2o. Met de loge heb ik en1 had ik nooit eenig j uitstaans evenmin als met welk ander geheim : genootschap ook.Trouwens wat zouden gehei- ' me genootschappen wel vermogen ten aan-zien van het geweldig pfoces van zelfver-nieuwing, dat Vlaanderen door rampen en vernieling heen doormaakt? In ,,hod en trouw", tôt spijt van wie het be-nijdt, zal dit weekblad het orgaan blijven van Vlamingen, die de Vlaamsche vlag niet willen laten bemodderen door het gekuip van Duitsche imperiaiisten, maar die er evenmin op uit zijn haar met rouwfloers te behangen, omdat zulks zou behagen aan eenige vrienden

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.