No. 110. VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1917. DERDE JAARGANG. VRIJBELGIË ONDER LEIDING VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE J*. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 10 cent. ENQELAND 2 pence, FRANKRIJK en BELGIË 0.20 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.25 ENGELAND 2 sh. 6 d. FRANKRIJK en BELGIË 3.— fr ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. I N H OUD : Het Antwoord der Centralen - op de Pauselijke Vredesnota! Fr. van Cauwelaert. - — Blijtt de Pauselijke nota onbeantwoord door t de Entente? Fr. van Cauwelaert. — Het Ant- 1 woord der Middenrijken op de Nota van den Pans. - — Nieuwe Onthullingen van Lansing. —- Evolu- J tie 11, R. Verde.ven. — Prikkeldraadschetsen: u Onze Soldij, L. Noe. — Vit het bezette gedeelte. - — Het schoone Insicht (gedicht), Daan F. Boens. — Kantteekeningen. — Krijgswetensehap: Muni-tie der handzniurwapenen; Blanke Wapenen. — Internationaal Overzicht. — De Volkerenkrijg. — Nieuws van het Front. —• Aan het IJzerfront, J. De Maegt. — Nieuws uit het Land. ■— Nieuws uit het Buitcland. —- Gewapend Béton, A. V. C. , — Advertentiën. Het Antwoord der Centralen op de Pauselijke Vredesnota. Het. antwoord van de Duitsche regeering en van den Keizer van Oestenrijk-Hongarije op de vredesnota van Z. H. Benedictus XV werd resp. op 20 en 21 September te Wee-nen en te Munchen aan de Pauselijke gezan-ten overhandigd. Men vindt den woordelij-ken tekst van beide stukken in dit zelfde nummer. Er is met zorg naar gestreefd om naar inhoud en t.oon zoo dicht mogelijk el-kander nabij te komen, toch voelt men uit het antwoord van Keizer Karel een meer spontane en oprechte instemming met de Pauselijke vredesopvattingen dan in het Duitsche. Het mist echter op zijn beurt wat wij dadelijk als het grondgebrek van deze boodschappen zullen aantoonen: de duide-lijkheid omtrent de geschillen, die onmiddellijk tusschen de oorlogvoerenden moeten worden beslecht, in de eerste plaats omtrent het toekomstig lot van Bel-gië. Het vermoeden ligt nabij, dat de Oos-tenrijksche regeering, samen met de meer-derheidspartijen van den Duitschen Rijks-dag, haren invloed heeft laten gelden op de stemming die uit het antwoord spreekt, maar dat aan den anderen kant de ongereedheid van de Duitsche rijksleiding een ondubbel-zinnige uitspraak over de meest onmiddellij-ke vredesvraagstukken heeft verhinderd. Als oprechte vredesvrienden zijn wij noch-t.ans bereid om in deze Duitsche nota onbe-vooroordeeld het goede te zien dat zij wer-kelijk inhoudt en het valt niet te .loochenen, dat zij heel wat sympathieker aandoet dan de vorige vredesgrijnsjes van de Wilhelm-strasse. t Het is voor den ernst. van Kiïhl-mann's proefstuk — want Kuhlmann schijrtt de voornaamste auteur — niet bevorderlijk dat het moest openen met het oubakken ver-toon van den afgesmaakten vredeskeizer, • maar de stijl en de gedachten van den nieu-wen secretaris van Buitenlandsche Zaken zijn ook voor andere menschen te genieten dan voor opgeboeide Kaiser- und Konigli-che Pruisische staatsdienaren. Wij zijn dit-maal verschoond gebleven voor de snoeven-de zelfbewustheid, met welke Duitschland, zelfs bij monde van den kleinhartigen von Bethmann-Hollweg, de les aan de wereld plag te lezen en wat gezegd wordt over de voorwaarden van de toekomstige vOlkeren-organisatie laat zich ook reeds voor buiten-landers hooren. Wij zijn overtuigd dat deze betere wending van de Duitsche diplomatie niet van zelf is ingetreden en alleen te danken is aan de deemoedi-ging van Duitschland's zegewaan door de wapenkracht der geallieerde volkeren, en door de laag van welwillende woorden zien ook wij te duidelijk de tegenstrijdigheid van Duitschland's daden om te verhopen, dat de nieuwe taal, waarin de rijksduitsche staat-kunde zich tracht te oefenen, bij hare tegen-standers onmiddellijk vertrouwen zal op-wekken. Maar het blijft. tocl. een feit, dat een nieuwe geest naar voren treedt uit de laatste Duitsche nota en zijn verschijning ' geeft eenig vooruitzicht op een betere toe-komst,.De Duitsche regeering zoowel als de Oos-tenrijksch-Hongaarsche erkent, dat voortaan de verhouding der staten onderling moet be-heerscht worden niet door de uitspraken der wapenkracht, maar door het recht, dat de militaire toerustingen progressief moeten word'en ingeperkt en de rijzende geschillen onderworpen aan bindende scheidsrech-terlijke. uitspraken. Zij beroept zich op de geographische ligging van het Duitsche rijk om te bewijzen, dat dit laatste een natuur-lijke behoefte heeft aan vreedzaam en vrij verkeer met de buren en aile andere lan-den. Maar ongewild komt tegen deze menschwaardige belijdenis geheel het poli-i tiek verleden van Duitschland en elk zijner ; oorlogsdaden in verzet.. Macht was in de ■ oogen van de Duitsche denkers en staatkun- ■ digen de eenige houdbare grondslag eener - gezonde volksontwikkeling; recht, plicht, eer ■ waren veranderlijke begrippen naar gelang : de wisselingen van het allesbeheerschend ■ staatsbelang. Dat was de grondregel van 1 Bismarck's staatkunde, van Treitschke's ge- - schiedschrijving, van de na-Kantsche wijs- - begeerte, het was de leiddraad van de Duitsche diplomatie en de bron van aile door - Duitschland bedreven oorlogsgruwelen. Bij - aile overeenkomsten en toezeggir.gen be- - hoorde de verstandelijke terughouding ,,Wie , ich sie auffasse" en de rechtgeloovige te-î genpartij, die zich verlaten had op de afge- - sproken termen aïs op vaste en onverander- - lijk waarden kwam bedrogen uit zoodra het t Duitsche belang zich tegen een cnvoorwaar-c delijke trouw aan het gegeveh woord ver- zette. , ' Dezelfde tegenstrijdigheid tusschen het - Duitsch verleden en de jongste verklaringen i der Duitsche regeering bestaat ook in ver-i band met de verplichte arbitrage en de be- - weeide behoefte aan vriendschappelijke ge- - buurzaamheid en vrij verkeer met aile vol- - keren. Duitschland toonde zich op de Haag-, sche conferentie's een beslist tegenstander î van bindende en algemeene scheidsrechter- 1 lijke uitspraken in internationale oneenighe- 2 den en de leidende gedachte van geheel zijn - oorlogspolit.iek was zijn zwakkere buursta- - ten aan zij ne macht te onderwerpen, de ster-t ken zoo te verzwakken dat het in een hoog-ï moedige afzondering zijnen droom van î wereldbeheersching en rassuperioriteit zou - kunnen uitleven. î Deze tegenstelling tusschen de jongste i kondgeving en de bestendige praktijk van de 1 Duitsche staatkunde moet echter de eerste î niet als waardeloos doen beschouwen.Wij zien 2 in Duitschland's.boodschap aan den Paus een - teeken, dat „de nieuwe geest.", van welken - zij gewaagt, ook in Duitschland begint te - overwiilhen, en wij begroeten dit met vol-t doening, maar zijn rijk moet worden gecon-î solideerd door de democratiseering van het l Duitsche staatswezen. Immers, het is niet i langs boven dat de nieuwe geest in de Duitsche huishouding is binnengedrongen. Er is vooralsnog 'geen enkel bewijs voorhanden, dat de hoogste rijksleiding de oude beginse-len zou hebben afgezworen. De geheele strijd tusschen Michaëlis en de rijksdagmeerder-heid staat nog in het teeken der staat.sver-goding en van den machtscultus. Wel heeft de rijksàagmeerderheid, gesteund op de groeiende volksontevredenheid en gediend door de schandelijke mislukking van het stel-sel der on verantwoor delijke staatsleiding, den Rijkskanselier gedwongen met hare wenschen rekening te houden, maar er bestaat geen de geringste waarborg dat, bij een onvoorziene en tijdelijke keering der oor-logskansen, de oude geest niet onmiddellijk opnieuw het hoofd zou opsteken of dat hij, onder den dekmantel van een nieuwen vol-kerenvrede, niet opnieuw het net zou gaan vlechten van zijn hatelijke intriges. Bij het lezen van het Duitsche antwoord aan den Paus raakt men als met de hand de noodza-kelijkheid, door Wilson herhaaldelijk zoo scherp in het. licht gesteld, dat het Duitsche volk zelf zijn eigen lot zou opnemen en door het verpanden van zijn eigen woord het in zijn heerschers onmogelijk geworden vertrouwen zelf zou herstellen. Wanneer de Duitsche rijksdagmeerderheid de kracht zou blij-ken te bezitten om deze binnenlandsche her-vorming kortelings door te drijven, dan zal het antwoord aan den Paus veel aan betee-kenis winnen en wellicht eenmaal de voor-bode worden genoemd van den nakenden vrede; wanneer zij echter haar arbeid ten halve laat steken, dan kan de pas gespeende eerste vrucht van hare buitenlandsche poli-tiek onmogelijk tôt ontwikkeling komen. Het Duitsche antwoord mist echter ook klaarheid omtrent de voorwaarden, waarop Duitschland tôt vrede bereid is en deze onduidelijkheid is zoo-veel te erger, dat de Duitsche regeering naar buiten geen vertrouwen vermag in te boezemen. De tijden der dubbelzinnigheid en der geheime bijgedachten behooren nu voor-bij le zijn, en de volkeren hebben het recht om in duidelijke taal te hooren welke de oog-merken zijn van de oorlogvoerenden. Duitschland heeft bovendien, indien zijn ver-langen om vrede te sluiten op den grondslag der Pauselijke boodschap oprecht is, het grootste belang om zijn sybillijnsche formules te laten varen en in klare éénzinnige be-woordingen te zeggen wat, het bedoelt met eenen vrede door vergelijk ,,onder voorwaarden, die met den geest der billijkheid en met den toestand van Europa overeenstemmen". Indien deze billijkheidsopvattingen ontleend zijn aan de theorie, dat Duitschland het. schaap is, dat men ter slachtbank heeft ge-leid, en indien de toestand van Europa een afschaduwing moet zijn van de door Bethmann-Hollweg eenmaal opgehangen oorlogs-kaart, dan zal het nie.uwe st.uk van Duitsche dubbelzinnigheid alleen den hoop kunnen verhoogen van de reeds talrijke vodjes papier. Indien echter de wil van Duitschland om, zooals de Paus het voorstelt, aan aile volkeren het recht der zelfbeschikking te verzekeren, rechtzinnig is, dat het, dan kla-ren wijn schenke. Dit gémis aan openhartiglieid valt bijzon-der pijnlijk op in verband met België. De Duitsche regeering weet zeer goed, dat de volkomene en alzijdige onafhankelijkheid van België, met vergoeding van de door ons geleden oorlogsschade, de hoeksteen is van den toekomstigen vrede, het weet evenzeer, dat het geval-België in zijn rechtskundige integriteit onaantastbaar is als niet een. Des-niettegenstaande kan zij blijkbaar niet be-sluiten tôt een ondubbelzjnnige instemming met de Pauselijke bevestiging, daf België volledig moet worden ontruimd en gewaar-borgd in zijn algeheele politieke, militaire en economische onafhankelijkheid tegen-over welke mogendheid ook. Men kan aannemen, dat, indien de vre-desconferentie nu moest samenkomen, de Duitsche afgevaardigden tôt een volledigen afstand van België en misschien zelfs tôt schadeloosstelling zouden te bewegen zijn, maar zeker is het, dat de Duitsche hoogste staatsleiding nog niet geheel met. dit vooruitzicht verzoend is, en dat hare politiek er in elk geval op berekend is om België aïs pandbezit alleen tegen hooge tegenvorderin-gen af te staan. Het „Berliner Tageblat.t", dat zelf tôt de meest overtuigde voorvechters der nieuwe richting behoort, bevat daarover in zijn nr. van 17 September een veelzeg-gende officieuse mededeeling, waarin in strijd met de vele in omloop gebrachte ge-ruchten „van bevoegde zijde" wordt erkend, dat „de overwegingen van de Rijksleiding over het lot van België nog niet afgesloten zijn, en dat de Duitsche antwooranota aan den Paus geene klare oplossing van het Bel-gische vraagstuk zou brengen". i Aan een dergelijke houding erkent men i dadelijk, dat „de nieuwe geest" nog maar : zweeft boven de oppervlakte van de Duitsche - donkere machtspolitiek en het rijk in zijn bin-nenste nog niet heeft gezuiverd. De zoogez. ' Belgische kwestie immers is geen kwestie.Het ■ geval-België staat boven aile verwarring en - strijdgewoel als een onomstootbaar feit. ■ Schuldeloos in dezen oorlog betrokken door 1 de aanranding van één mogendheid, kan Bel-: gië noch als inzet van den strijd, noch als i pand tegenover derden worden genomen, ■ maar moet als slachtoffer-zonder-meer door - de plicht.ige mogendheid in zijn vrijheid en, - zooveel mogelijk, in zijn vroeger bezit wor-• den hersteld, zooals de Duitsche Rijksk^nse- - lier Bethmann-Hollweg bij de laatste opwel-; ling van zijn rechtsgevoel het op 4 Augustu% t 1914 zelf heeft verkondigd. Deze dubbelzinnigheid omtrent België laat - ook elken twijfel toe over de verzoeningsge-t zindfe en vredelievende inzichten van Duitsch- - land wat de oyerige oorlogsproblemen betreft t en men kan dus, eilaas, niet verhopen dat de . geallieerde mogendheden nu reeds genoegen 1 zullen nemen met de vredesneigingen van t Duitschland om tôt vredesonderhandelingen - over te gaan. Men zal voorzeker met vol-i doening kennis nemen van de mildere stem- - ming, welke uit. het Duitsche antwoord ■ spreekt, maar men zal doorstrijden, tôt wan-; neer Duitschland onvoorwaardelijk de ei-î schen van het recht der volkeren zal erken- - nen en den kwaden deesem van het milita-1 risme en staatsabsolutisme in zijnen schoot : zal hebben vernietigd. Het, is zake van de ; Duitsche volksvertegenwoordiging om dit - procès, dat in wording sdiijnt, binst den kortst mogelijken tijd te voltrekken, opdat de - nog aarzelige vrede weldra zijn triomfant.e-: lijke intrede doe onder de zwoegende volke-; ren. 1 FRANS VAN CAUWELAERT.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.