Vrij België

2577 0
08 november 1918
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 08 November. Vrij België. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/r20rr1qh5p/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

No. 168. VRI'DAG 8 NOVEMBER 1918. V1ERDE JAARGANG. ' 1 SB ■ ONDER LEtoma VAM FRANS VAN CAliWELAERT kn JUUUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: PNppf^n0 m cent VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. i'b°c * ENGELAND 3 pence. ENGELAND . . 2 sh. 9 et j I BELG1Ë EN ANDERE LANDEN .... 0.30 fr. BELGIË EN ANDERE LANDEN ... 3 75 h. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. - . De regeering over de taalkommissie; J. Hoste Jr. — Verslag aan den Koning over de taalkommissie. — IVas Vlaanderen tweetalig? XIII; Dr. A. v. d. Perre. — Leve Wilson! ; J. Hoste Jr. — Vragen der toekomsl: Hervatting der nationale staalindustrie; Ing. A. Lotens. — Een noodzakelijk onderscheid; R. Yerdeven. — Internationaal over- ; zicht. — Kantteekeningcn. — Vlaamsch-Belgisch - Verbond. — De Pruisen aan het woord; G. Opde- g beek. — Brievenbus. — Nieuws van het front. — - Verklaring (gedicht); Daan F. Boens. ■— Nieuws ^ s uit het land. — Nieuws uit het buitenland. — Uit N k den oorlog: Namen 1914; E. Claes. — Boekbe- e - spreking. — Advertenties. v De Regeering over de Taalkwestie. ue rçegeering ove In dit nummer verschijnt het verslag aan den Koning over de „aanstelling van eene Commissie belast met de studie der vraag-stukken, opgeworpen door het gebruik der landstalen". ( De Nederlandschc tekst van dit verslag is een nieuwe erbarmelijke proeve van het re-geeringsVlaamsch, dat het lezen van ons Staatsblad voor de Vlamingen tôt een kwel-hng maakt. Kel komt hier nochtaus niet op woorden aan; wel op den geest, die uit het geheele stuk spreekt. En waarachtig, indien de Regeering aldus in 1915 opgetreden was, dan ware er tôt heil Van het land veel niet ge-beuTd.Opmerkelijk is het, hoe in bedoeld verslag naar aanleiding van artikei 23 der Grondwet, dat de vrijheid der talen uitroept, van de stelling wordt uitgegaan, dat „de erkenning van het recht op het vrije gebruik der landstalen ijdel en bedrieglijk zou zijn, bijaldien de uitoefening dezes in den werkkring der openbare machten door beperkingen of be-lemmeringen gekneld of zooniet praktisch onmogelijk gemaakt worde". ') Over het ,,ijdele en bedrieglijke" van de wijze, waarop artikei 23 van staatswege uit werd opgevat en toegepast, zijn de Vlamin-gen sinds lang gesticht. Het verslag van de regeering wettigt tôt het besluit, dat zij er op uit is met aile beperkingen, die voor het ,,vrije gebruik" van de Nederlandsche taal in het Vlaamsche land nadeelig uitvallen, te breken. De woorden van het verslag hebben geen zin, of zij beteekenen: van staatswege uit rechtsherstel van de Nederlandsche taal in onderwijs, bestuur, gerecht en leger. En dan ware het ook best geweest „het gedacht van den maker der Grondwet" (la pensée du Constituant) maar beslist onver-let te laten, want die geest is op een al te treurige wijze gebleken uit de besluiten van het voorloopig bewind, waardoor de Nederlandsche taal werd weggecijferd. Wanneer wij nu verder naar het positieve van het regeeringsverslag vorschen, dan vin-den wij een aanhaling uit het protest door è ____________ *) Deze vertaling is zoo erbarmelijk, dat wij naar den Franschen tekst moeten verwijzen: ,,La reconnaissance du droit à l'emploi facultatif des langues nationales serait vaine et illusoire, si dans la sphère d'action des pouvoirs publics, l'exercice en était subordonné à des restrictions ou à des entraves de nature à la gêner, simôn à la rendre pratiquement impossible." onze Vlaamschgezinde vrienden uit het be-zette gebied gericht tôt von Hertling. De regeering gaat dus mee met de volgende de-finitie van de Vlaamsche beweging door die Vlamingen gegeven: „De Vlaamsche beweging is de uiting van het grondprinciep, dat elk volk een onvervreemdbaar recht bezit om vrij naar eigen karakter en in eigen taal zijn leven en zijn geschiedkundige persoonlijk-heid te ontwikkelen." De aanhaling ware wel wat uitvoeriger ' kunnen zijn en volgende woorden van hetzelf- ' de protest zouden den regeeringstekst niet 1 ontsierd hebben: De opvatting dat eene kunstmatig opgedrongen eenheid der taal verkregen door verongelijking en ' miskenning van het Vlaamsch bevorderlijk zou zijn i voor de Belgische politieke eenheid is eene ver-derfelijke dwaling waarover het verleden onher-roepelijk recht heeft gesproken, die officieel door onze wetgèving werd verlooehend en waarvan de opleving na dezen oorlog een bespottelijk anachro- 1 nisme zou zijn. Vlaamsch bestuur, Vlaamsch onderwijs van laag tôt hoog, Vlaamsch gerecht, de ontwikkeling van heel het Vlaamsche volksleveh in eigen taal, zijn integendeel een der zekerstç waar- , borgen om door de Vlaamsche gewesten de hoog-ste som van volkskracht voor het Belgische Vader-land te doen opbrengen en om het onpartijdig en ' eigenaardig karakter onzer natie, in broederlijke ' samenwerking met de Walen, hpog te houden te 1 midden van de volkeren die ons omringen. Onder den versterkenden indruk van de te za-men doorstane smarten en de te zarrten herwonnen ' vrijheid, zullen Vlamingen en Walen zich met ver- ' hoogde ziel bij dit werk vereenigen onder de leus van rechtvaardigheid : Aan elk zijn taal, aan elk ' zijn recht. < Dat ware. in elk geval beter geweest dan zoo maar zonder meer, en zelfs met een eigen-machtige woordenaanvulling naar den vol-genden volzin van het protfst te grijpen. „Maar wij willen onze eigen zaken zelf re- ' gelen naar eigen grondwet... .",luidt het protest. Het regeeringsverslag citeert, alsof het er woordelijk stond als volgt: „Vlamin-gen en Walen, willen wij onze eigen zaken zelf regeeren naar eigen grondwef. ..." Een tekstvervalsching is het hier wel niet; maar wat meer eerbied voor het moedig protest der Vlamingen uit het bezette gebied ware stellig geboden geweest. Een derde positieve verklaring omvatten de slotwoorden: y „Totdat het wetgevend lichaam uitspraak hebbe . gedaan, zal de Regeering niet afzien van de her-vormingen, welke de toestand kan vorderen, om al de kiemen van wanorde en tweespalt van het léger en van de "uitgewekene Belgen te verwijderen." » Wat wij steeds, âinds jaar en dag, hebben gevraagd: daden, die de regeering op eigen s gezag volbrengen kan; wat wij nog onlangs t vroegen in zake bestuur, onderwijs, gerecht - en leger, van de regeering slechts daden ver-wachtend, waartoe zij grondwgttelijk bevoegd - is, dat wordt door de regeering eindelijk uit-drukkelijk toegezegd. En terwijl wij nogmaals vroegen wat de . regeering op den zelfden datum, den 15 Ok-, tober, plechtig .verkondigde, was een dolzin-_ nige kliek er op uit ons als. . . . slechte va-, derlanders voor te stellen. De wijze, waarop men in oorlogstijd de t menschen veroordeelt, weze niet lichtvaardig. Daardoor wordt niets anders bereikt dan t meer opgewondehheid en dikwijls verbitte- - rend onrecht. Trouwens betoont de regeering zich in r haar opinie ailes behalve inschikkelijk voor de anti'-Vlaamsche kaste. Zij verwijt haar t noch min, noch meer dan gebrek aan vader-landsliefde:„De verschillen van gevoelen op taalkundig gebied, zeldzàam en oppervlakkig tusschen Vlamingen en Walen, teekenen zich scherper af ten op-zichte van hen, die in het Vlaamsch gebied verblij-vende, tegenover de taal der bevolking waaronder zij vertaeven, eene betreurenswaardige onverschil-ligheid betoonen, welke de Vaderlandsche geest evenwel zal overwinnen." Wij waren zoo vrij eenige regelen beter te laten uitkomen; ze zijn nochtans \velsprekend op zichzelf. Als een tegenhanger van die kaste veroordeelt het regeeringsverslag het Vlaamsch en het Waalsch aktivisrrie, dat in de kaart van den overweldiger gespeeld heeft: „Niets zal ooit de slechte burgers, de verraders kunnen verschoonen, welke, in om 't even welk gebied van het bezette land, ten andere bedriegelijke voldoeningen van den vijand hebben aanvaard ôf dezen hebben in de hand gewerkt bij zijn plan tôt verscheuring en verbrokkeling der Belgische natie om haar gemakkelijker te knechten." De regeering drukt verder de hoop uit dat de voor- en tegenstanders van de Vlaamsche beweging, die het in den vreemde naar aanleiding van de taalkwestie aan den ^ stok hadden op' een wijze die ,,al te ge-. vaarlijk voor 's lands goede faam worden kunnen zou", (!) wat meer kalmte aan den dag zouden leggen. Het gebrek aan ontzag voor een dergelijk officieel taaltje moet niet van aard zijn om aan den eerbied afbreuk te doen, dien de aan-manipg zelve verdient. Maar wie veroordeelen wil moet zelf on-aantastbaar zijn. De vaders van het regeeringsstuk gelie-ven even vôôr den spiegel te gaan staan en : zich af te vragen: ^ Waarom doen wij slechts in 1918 wat Yla-. mingen vroegen in 1915? Waarom zijn de geruststellende verklarin- : i gen uitgebleven waartoe de regeering grrjwd-wettelijk bevoegd was? Waarom heeft het vier jaar geduurd atîw»-rens een Vlaming in behoorlijke voorwaarden voor dent krijgsraad verschijnen kon? Waarom werd het regeeringsgeld op ornrer-aritwoordelijke wijze misbruikt door heeren, die in onkreukbare Vlamingen als Fraude, Huysinans, Van Cauwelaert, Streuvels, Ver-riest en zooveel anderen het Vlaamsclk- volk. wilden treffeh? r Waarom is de regeering zelve zoo lang: schuldig gebleven, schuldig door onbegrip, schuldig door verzuim, schuldig door moed-wil ? En wanneer onze regeerders daarsrer nadenken, dan zullen zij hun verslag as?! ê&u Koning als hun eerste „mea culpa'r tegenover het Vlaamsche volk beschouwen, want zij hebben meestal niet eens als vérontscîraMi-ging gezondigd te hebben uit liefde Wij betreuren.dat de regeering in zulke onv gelukkig gekozen woorden verklaart te lia»-delen om ,,kiemen van wanorde en tweespalt te verwijderen", terwijl een vooruitziende politiek steunend op een elementairen recM-vaardigheidszin dat ailes had kunnen vaw-komen.Niet genoeg kan herhaald: ons "atnd snakt naar het blijde werk van abri' tx-de; ons Vlaamsche volk, in broederiîjke vtr~ standhouding met de Walen, wiî zîje aan-deel aan die vreugde, maar 't voell in zijn: die-pe geledingen ook den onbedwingbaren draag groeien naar een beter en hooger leven', Dte breede gezindheid van thans karr op el£ gebied de heerlijkste uitslagen opreveren Er worde plaats geruimd voor alwie van goe<fen wil is. Het verslag aan den Koning verklaart, dart de taalkommissie niet uit het oog mag verîie-zen ,,dat bij de studie der talen-Rwestie a2s hoofdzaak het overeenbrengen geldt tstd de gelijkheid in rechte en in feite der talen met het beginsel der nationale eenheid."" Wij zien in deze woorden geen enkele be-perking voor het Vlaamsche volksrecht. Ete nationale eenheid bestaat wel in Zwitserfaad, waar drie taalgroepen nevens elkaar wonesa en voile recht genieten. Nooit is overigens in dit weekbla<f aesa woord geschreven, waardoor de oplossing der taalkwestie in strijd met de staatlcunrîige eenheid werd gezocht. Maar elke lichtgeloovigheid he£t&?n' wij af-gezworen.De regeering heeft daden in nitzicht ge steld. Zij passe de daad bij het woord overal waar onze driekleur weer wappert. Intusschen zal de Vlaamsche volkswil zïcli laten gelden buiten elke kommissie om, met de besluiten van die kommissie als het. kan, maar ook tegen, waar het moet. Wij willen het beste hopeiï- J. HOSTE Ifc-

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vrij België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Scheveningen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes