Vrij België

2057 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 10 Mei. Vrij België. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/0p0wp9tr04/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

| No. U VRIJDAG 10 MEI 19 ncnnc ta a on a k VRIJ BELGIË onder leidinq van FRANS VAN CAUWELAERT en JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12* cen ENGELAND 3 pen< FRANKRIJK en BELG1Ë 0.30 fi VERSCHIJNT ELKEN VRIJDA ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.50 ENGELAND 2 sh. 9 FRANKRIJK en BELGIË 3.75 fr. : i 1 ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIE TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. Minister Helleputte over de Vlaamsche kwestie. In de „Nieuwe Rotterdamsche Courant" van 3 Mei is het volgende telegram ver-schenen:Havre, 2 Mei. (Part.) In een interview over de Vlaamsche kwestie heeft minister Helleputte hel volgende medegedeeld : gij zegt dat men mijn rede ter gelegenheid van den verjaardag des konings ver-schillend heeft uitgelpgd. Dit is zeeT wel mogelijk doch ik vrees dienaangaande niets, daar de teks) door verscheidene bladen is openbaar gemaakt en elkeen het voorval tôt zijn ware verhoudingen terug kan brengen. Het spreekt vanzelf dat ik het akti-visme met aile kracht bestrijd. Ik heb nimmer de gelegenheid laten voorbijgaan om dit te zeggen en het is zeer natuurlijk dat ik zulks heb gedaan op der verjaardag van den Koning. De aktivisten zijn er goddank, niet in geslaagd hunne voornemens ter uitvoer te brengen; zij zijn te pletter geloopen teger de vaderlandslievçnde trouw der bevolking en te-gen de volmaakte verstandhouding tusschen de uit-geweken Walen en Vlamingen, zoowel als tusschen de Vlaamsche en Waalsche soldaten aan hel front. Ik ben geen enkel oogenblik van mijn ge-dragslijn afgeweken. Ik wijs elke poging van de hand,of zij van Waalsche of Vlaamsche zijde komt om in België hervormingen tôt stand te brengen met bchulp van den vijand. Het talenvraagstuk be-hoort tôt de binnenlandsche politielç. Het staat aan ons, Belgen, om het zelf op te lossen. En ik heb de absolute overtuiging dat wij het op een duurzame wijze zullen oplossen. Degenen onder onze landge-nooten, die zich de moeite hebben gegeven om diep in het talenvraagstuk door te dringen met het stre-ven om de toekomst van het land door de eenheid te verzekeren, stemmen heden overeen om toe te ge-ven dat de oplossing bestaat in de verwezenlijking van een volkomen rechtelijke en feitelijke gelijkheid tusschen onze twee nationale groepen, Walen en Vlamingen, zoowel als tusschen de taal dezer groepen. De Vlaamsche en Waalsche bevolkingen moe-ten elk met haar taal een eigen gezag op intellectuee gebied, alsmede in haar materieele ontwikkeling verkrijgen. In elk der beide taalgebieden moet de moreele eenheid der sociale klassen door een ge-meenschap van taal worden verzekerd en elke taal-groep moet in ons openbaar leven dezelfde vrijheid en den zelf den eerbied genieten. Dit program van nationale eenheid is gemakke-lijk te verwezenhjken ; het tast de vrijheid, rioch de rechten van personen aan, doch het verzekert, op het gebied der taal, aan aile burgers, behalve de gelijkheid van recht.en, de gelijkheid ten opzichte van de noodzakelijke hulpbronnen, die elken Belg in staat zal stellen om zijn krachten en zijn maximum aan kennis aan de grootheid van het land te wij-den.Dit program is trouwens noch persoonlijk, noch nieuw. Het is het program, dat onlangs in het schit-terende protest der Vlaamsche persoonlijkheden en vereenigingen in het bezette land tegen de kui-perijen der aktivisten is geformuleerd. Het is on-derteekend door mannen van verschillende politieke richting, zooals hoogleeraren E. Vliebergh en Aug. Vermeylen en de afgevaardigden Louis Franck en Borgigon. Ik vind het weer in het eerste nummer van Januari 1918 van het Vl.-B. Verbond, orgaan van de vereeniging van dien naam, welke in Ne-derland door Van Cauwelaert en Hoste is opge-richt. Deze overeenstemming is niet verwonderlijk, daar het program van den oorsprong van de Vlaamsche beweging zelf dateert. Wat mij betreft, ik heb het lang vôôr den oorlog en gedurende mijn loopbaan verdedigd. Indien het vroeger had gezegevierd, zou het land veel oneenig-heid bespaard zijn gebleven. Het is niet door onze landgenooten bestudeerd en de' Vlamingen zijn ove-rigens zoo onverstandig geweest om het den Walen niet voldoende te doen kennen. Een aantal dezer hebben er zich bij aangesloten, zoodra zij er kennis van hadden genomen. De misdaad der aktivisten is geweest, om zich tôt Duitschland te wenden, ten-einde bepaalde gedeelten van het program, alsmede hervormingen te verwezenlijken, die de Vlamingen nooit hebben gevraagd. Deze verklaringen van den heer Helleputte, waaruit een verheven vaderlandsche en een oprecht Vlaamsche geest spreekt, zullen niemand verwonderen, maar zij komen te gepasten tijde, waar bladen als „La Nation ' I Belge" en het vermakelijk „Belgisch Dag - blad" de houding van den heer ministe | Helleputte voorstelden als zijride een veroor deeling der opvattingen, die aan het „V1. e Belgisch Verbond" ten grondslag liggen. I Was het immers het „Belgisch Dagblad e_ niet, dat nog onlangs den eenen dag de zs : ken voorstelde, alsdf leden van het „V1. t Belgsch Verbond" den naam van ministe II Helleputte gebruikten om propaganda t s maken voor hun opvattingen, terwijl het e zelfde blad 's anderendaags triomfantelij1 n beweerde, dat de heer Helleputte de houdin: 11 van het „Vlaamsch-Belgisch Verbond" ver ' oordeelde. Maar eens te meer was de pers n triomf van het „Belgisch Dagblad" kort :- stondig van duur. Ten eerste is het aan iedereen bekend, da '' het ,, Vlaam'sch-B elgi sch Verbond" zich nooi op den naam van dezert of genen ministe e beroepen heeft. De ged'achten, die het vooi t. staat, zijn de eenvoudige uiting van de 11 vrijen volkswiï, die de ministers beschouw tl als de eerste dienaars van het land en nie e als een soort voogden, die met financieele o e andere middelen, de volksopinie naar hu: " wil te kned'en hebben1. Trouwens is het voo ^ niem'and een geheim, dat zoolang geen klar e wijn geschonken wordt, het ailes behalve al - een aanbeveling kon gelden, op welke mi = ni'Sterieele instemming ook te wij'zen om he [ Vlaamsche vertrouwen te verwerven. De beer Helleputte schenkt thans klare: - wijn; hij verklaart het eens te zijn1 miet d -1 grondopvattingen van het „Vlaamsch-Bel = gisch Verbond", en aile Vlamingen' zulle: _ zich daarin verheugen, tôt spijt van wie he - benijdt. 1 Trouwens worden die opvattingen langs om meer gemeen goed;, en waar de heer mi e nister Poullet, die niet bekend staat als fia P mingant, de rechten van het Vlaamsche vol " op kultuur-autonomie erkent, spreekt he van zelf, dat een Vlaamschgezinde als de hee 1 Helleputte, die zijn leven lang voor de Vlaam - sche gedachte geijverd heeft, thans niet ar ders dan met voile overtuiging dezelfde op ■] vattingen belijden kan. n Wat men ook moge beweren, blijft he - or.ze meening, dat in zake Vlaamsche kwes - tie de waarheid in aantocht is. Stellig za e die waarheid nog tegengehouden worde: door misverstanden, vooroordeelçn, verdacht r makingen en verwarring; even stellig is hel 1 d'at wij geen enkel oogenblik mogen vengete: hoeveel er dient bereikt, maar standvastig . heid is een Vlaamsche deugd; laat ons ver e der het Vlaamsche volk dienen met breede: zin en mild gevoel; laat ons trachten recht | vaardig te zijn ook tegenover hen, die nie over ailes denken zooals wij; laat ons al e vroeger de Vlaamsche zaak 'beschouwen al - een apostolaat, dat slechts dOor héilige mid 1 delen wordt gediend, maar dat daarom oo s bereid is ailes te trotseeren. s Het Vlaamsche recht worde verzeker - door den Vlaamschen wil, en dien wil heef ® Vlaanderen duizendvoudig gestaald te mid den van zijn puinhoopen, in ballingschap ei waar gestreden wordt! H. I fie/nndmakincr van het Onderwiis in Vlaamseh-Reloïë. 0 De invoering van leerplicht, korten tij< r voôr het uitbreken van den wereldoorlo; - door de Belgische wetgevende Kamers ge - stemd, zou voorzeker in tijd van vrede d aanvang geworden zijn van ingrijpende ver '' anderingen op onderwijs- en maatschappelij .- gebied in, België. De oorlog met zijne verschrikkingen kwai: r ook over ons vaderland en een schier alge e meene stilstand op intellektueel gebied tra " in. Wel werd de leerplicht door den foezet K ter naar het schijnt op drakonische wijze in = gevoerd, wat al zeer weinig met onzen vrij " heidslievenden volksaard strookt, en ook va: " aktivistische zijde kreeg het onderwijs i: Vlaamsch-België een beurt, maar buiten d bestaande Belgische wetten om, zoodat d t openbare meening- met de hervormingen ve ^ van ingenomen was. r Nochtans zullen leerplicht en vervlaam sching van het onderwijs in VlaamschJBelgi 1 twee problemen zijn, die na den oorlog in ee: vrij en onafhankelijk België dadelijk moete: 1 opgelost worden, wil het onderwijs er ooi een gezond en nationaal onderwijs worden. 1 De vraag, welk belang de Staat heeft b: r de invoering van leerplicht en welke rechte: e hij aan dat belang ontleent, zou ons wellich s te ver voeren. Een ding is zeker: daar he kind tôt mensch moet opgevoed worden te: behoeve van de maatschappij, heeft deze, ver tegënwoordigd als zij is door den Staat, he 1 grootste belang bij de inrichting en het wel e slagen van de opvoeding van den enkeling Ecnmaal de schoolleeftijd aangebroken, moe 1 ten de kinderen naar de volksschool worde: t gestuurd of moeten ze partikulier onderwij ontvangen. Is de lagere school idoorlooper dan is er nog het meer uitgebreid lager on derwijs, dat meer bepaald de kinderen to het leven in de maatschappij vborbereidl ^ Hiermede is de roeping- van den Staat no; t niet ten einde: de Staat nïoet de gelegenheii r openstellen en de middelen verschaffen, op _ dat de volwassenen zich verder kunnen ont - wikkelen. Volkshoogescholen, openbare bi - bliotheken, musea, schouwburgen, concerter moeten worden ingericht en gesteund. O t die wijze alleen bevordert de Staat de bescha - ving van het volk en verhoogt dit onmisbaa 1 'bestanddeel van het staatsleven: de Volks i kracht! Ook de vervlaamsching van het onderwij i is voor het Vlaamsche volk een levensibelang 1 Toen op 21 Augustus 1887, meer dan dertij - jaar geleden, een Vlaamsche Landdag t - Brussel vao de toenmalige regeering eischt 1 dat de moedertaal als voertaal van het onder - wijs zou erkend worden vond dit weinig in t gang in onze Belgische officieele kringen. s Dit zoo billijk pedagogisch beginsel sind s het einde der 18de eeuw door aile gezagheb - bende opvoedkundigen voorgestaan, was ii ^ België uit den booze, want de toepassing vai dien maatregel zou aan het heerschende ver I franschingsysteem hebben afbreuk gedaan. t Traag maar zeker moest d'aarin verbete - ring komen. De wet van 1883 op het Neder i landsch in het middelbaar onderwijs moes den bal aan het rollen brengen. In he Vlaamsch gedeelte van het land werden d leergangen van de voorbereidende afdeelin gen, aan de middelbare scholen toegevoegd in het Nederlandsch gegeven. In de eigenlij ke middelbare afdeeling van de scholen ii 1 Vlaamsch-België, werd de leergang van Ne- ï derlandsch in het Nederlandsch gegeven. - Engelsch en Duitsch werden uitsluitend in e het Nederlandsch gedoceerd totdat de leer- - lingen in staat zouden zijn die studie door \ middel van de vreemde taal zelf voort te zetten. Twee leergangen van het programma ! moesten insgelijks in het Nederlandsch ge- . geven worden. il De geschied- en aardrijkskundige namen. . de vakwoorden der wis- en natuurkundig( _ wetenschappen, alsook van de andere vakkei . van het programma, werden gelijktijdig ir -j het Fransch en in het Nederlandsch onder- j wezen. De geest van de Wet van 1883 mei e een paar wijzigingen van minder belang be- e heerschte tôt heden toe het officieel Belgisch r middelbaar onderwijs, al werd de wet aan sommige Athenea van het Vlaamsche land meermalen ontdoken. De Wet Franck- ë Segers van 1910 maakte het Vlaamsch be- 3 ginsel vari de Wet van 83 ook toepasselijk ^ op het vrij middelbaar onderwijs. t De gevolgen van de Wet van 83 zijn in-grijpend geweest op velerlei gebied, wat j haar vooral tôt eer strekt is aan minstens i twee geslachten van Vlamingen een gedeel- t telijk Vlaamsche opleiding te hebben ge- t schonken en tevens de wenschelijkheid en t de noodzakelijkheid te hebben bewezen van - een volledige vervlaamsching van het mid-t delbaar als van het hooger onderwijs in - Vlaamsch-België. Na den oorlog moet eens '. en om altijd het getalm en geschipper uit - zijn, krachtdadig moet het wangedrocht der i verfransching bij de horens worden gevat. s De volksschool moet Vlaamsch zijn, ver-, mits ons Vlaamsche Volk nu eenmaal in - zijne volkslagen kernvlaamsch is. Door de t inrichting van het meer uitgebreid lager :. onderwijs of d'en vierden graad, zooals men l hiet M. U. L. O. in België nqemt en.de iru-1 voering van leerplicht, zal men de gelegen- - heid hebben volop tijd te besteden aan de - studie van de 2e nationale taal van België: - het Fransch. Te vroeg een vreemde taal aan-, leeren is schadelijk voor de ontwikkeling 3 van den geest van het kind1. Gedurende meer - dan zestig jaar heeft men den Vlaming in r zijn eigen land behandeld als een onmondig' - kind: hij kon geen postbeambte, geen kor- - poraal worden zonder de kennis1 van het s Fransch. Geen wonder dat sommigen, . geestelijk geblinddoekt als zij waren, tihans l zelf hun kultureelen ondergang gingen ei-s schen. Fransch, geen Vlaamsch meer,. e \ laamsch kennen wij genoeg en met - Fransch (welk Fransch vaak!) wordt men - generaal of minister, met Vlaamsch minder dan niets: schoenpoetser of straatveger. In s het M. O. moest de geleidelijke vervlaam- - sching dan ook een tegenstand ontmoeten, ^ dien ze in het lager onderwijs betrekkelijk i gemakkelijk reed's thans overwonnen heeft, - Op middelbare scholen en vooral op Athenea en Collèges komen de kinderen van de - niet altijd zoo zeer verfranschte als wel - franschnaàpende Vlaamsche burgerij. De t vraag van ouders is er naar Fransch en lie-t ver dan hunne kinderen aan een Vlaamsch ; regiem te onderwerpen sturen sommigen hunne kinderen naar vrije gestichten of In- , stituten, die de wet op het Nederlandsch in - het M. O. mogen ontduiken. i Voor de middelbare scholen was de wet

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vrij België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Scheveningen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes