De Belgische Standaard Door Taal en Volk Voor God en Haard en LanC •% ua.n~iml --»tfîinnl^n-.v twnnrmt" nmmm mw i mini i iwmnint —n— iwf—n——th»t»ti»w»i ii—r—i —wtti —~ - ■ «... -, miw . ~*ni&k+mwnêr a^ffci-stj.'rjyn ■■toia»ilt^r«ianmr«gt3i£a<!<tcv»gjg«bcr»g^:. jjitf>ata^i-j-.^^rikgkos3a<gisar^^<itiiim'w.atapar: «DE BEUIISGHE STMDMRD. iimhM 4 nul ti mil. ! mtmmaxxLretmm » ildefohs ketem. S Abonnemcntspnjs voor 50 nummers bij vooruitDetaling. k Villa MA COQUILLE. Aeedijk OE P AN K t. voor de soldaten : 3,50 fr. VASTE OPSTELLERS : M. E. BELPAIRE, L. DUYKERS, Victor VANGRAMBEREN ... t 1 1011 , , , Vooi de niet-iolàaten — in 't land 3.50 fr.; buiten 't lana 4.50 fr. ï , ' iacdt » Aankondigingen : 0.25 fr. de regel. — Reklamen : 0.40 fr. de regel Indien meer exemplaren van elk nummer worden gwraagd, wordt de abonnements- \> Bertrand VAN DER oOntLUEN JUUl rlLLIAERT. Vluchtelingen :'3 inlasschiagen van 2 regels, 0.50 fr. il S YfitiïlOLCV • B - o Twee heiligschsrinissen. j Een keus doen tusschen de Duitsche : gruwelen, valt moeilijk ; nochtans zijn i er eenige uit te lezen,bijzonder geschikt om den oorlog te kenschetsen door 't Pruisisch militarism en materialism ! aangegaan tegen aile cultuur en bescha-ving. Onder die karakteristieke euvel- , daden kan men als voorbeeld noemen de systematiscbe verdelging van Reims' heiligdom en Yperens hallen. — Niet dat het in den grond boren van bij voorbeeld de Lusitania niet een snooder en wreeder vergrijp kan heeten, gepleegd tegen de humaniteit. Het is alsof de Duitschers in het gruwelijke een soort grootschheid najagen die hun in het ; heldhaftige en zedelijke ontsnapt. — Maar in de verwoesting van Reims \ en Yperen (zooals trouwens in die van i Leuven, Dendermonde, Nieuwpoort, j Diksmuide, enz. enz.) schijnen zij het >. niet enkel gemunt te hebben op men- ? schenlevens, maar op gedachten : in j< Reims' kathedraal de godsdienstige ge- ï dachte, de christelijke beschaving ; in l Yperens hallen, de door hen zoo diep \ gehate gedachte van vrijheid en onaf- jj hankelijkheid — zij zijn immers gebo- ? ren slaven, een knechtsch volk ? — die f | £ gedachte die ook een vrucht is der > christelijke beschaving, want buiten de waarheid is geen echte vrijheid. Doch in beide gevallen komt een der-de heiligschennis. Die strijd aangegaan tegen geloof en volksviijheid bedoel ik door mijn titel : j Twee heiligschennissen, want is het menschenrecht niet even heilig in Gods oogen als zijn eigen recht, en heeft de menschenweerdigheid niet haren oor-sprong in hare goddelijke afiiomst van kind en beeld van God ? Doch, om volledig te zijn,had ik moe-ten schrijven : eene drievoudige heilig- j schennis. Inderdaad, niet enkel gods-dienst en vrijheidszin werden geweld f aangedaan in de bedoelde gevallen,maar tegelijkertijd kunst. En zou de Jkunst \ niet heilig zijn ? Is de kunst niet de \ menschelijke gedaante van de godde- [ lijke gedachte, de belichaming van \ 't ideaa! ? Straalt, in de luistervolle wer- j ken van schoonheid en genie, niet de : ongeschapen luister door, de oorspron-kelijke schoonheid van Gods Woord ? • Waar straalde die schoonheid heerlij- , ker en prachtiger dan in Reims' heiligdom, in dat voorportaal des hemels met j zijn wcmelenae wereld van engelen en heiligen, van patriarken en profeten, van martelaren en maagden ; in dat vizioen van luchtige verhevenheid waar aile lijnen ten hemel schoten, waar aile kleuren ineensmolten tôt één regen-boog van eeu /ige verzoening tusschen het tijdelijke en't ontsterfelijke,tusschen het menschelijke en het goddelijke. ? En was Reims schoon als een vizioen j des hemels, vol vrede en blijdschap, als ! Dante's vizioen van de hemelsche gelak- ; ' zaligheid — de ontloken witte roos, ba-dend in de zonne der godheid, dragend de zetels der vereeuwigden — wat ge- < zegd, in een ander gedachtenkring, van ; j Yperens stoere, strenge, stevige hallen, | ' rotsvast geankerd op den zwaren vader- j ' giond, dragend heel de fierheid, den | taaien wil, de onbuigbare kracht van het ] Vlaamsche vôlk op hun ne machtige i schouders — een volk, door daden groot, : uit zelfbewustzijn sterk, uit krachtige j fierheid vrij ? - Dat sprak Yperen tôt ons, de roem van 't verleden, al zijne groot-heid, heel onze toekomstbelofte. En daarop beukten de beulen in machteloo-ze woede, vierden zij hunne stomme domheid bot. Zouden wij 't ooit verge-ten ? • Neen, wij zweren het, nooit ! t Ha ! zij mochten zich vergrijpen aai het leven onzer zonen, aan de eer zelf: onzer vrouwen. — Mannen schenkei hun bloed, "net offer der vrouwen i zwaarder nog. — Zonen zullen op Vlaan derens bodem rijzen en de gesneuveldei wreken ; andere vrouwen zullen eei nieuw heldenkroost baren. Maar dat zi zich vergrepen aan de ziel onzer natie aan haar' schatten van geloof en onaf hankelijkheid, aan de kunstschatten vai 't verleden, aan heel den roem, heel di fierheid, heel de straling van dit verle den, dat vergeten wij nooit, dat verge ven wij nooit ! De zee, de heele Noordzee zal dezi stranden ontvluchten vooraleer de sme onze nationale eer aangedaan, uitge wischt wordt uit de harten onzer ver moorde steden. M. E. BELPAIRE. 24Meiigi5. ________ Aan mijn wapenbroeder Hendrik S... bij Ieperen gesneuveld. Mijn Hendrik, 'k heb u 700 bemind, Bcwondcrd om uw gaven, En 'k heb geweend gelijk een kind, Toen ik u heb begraven. 'k Bezweek erbij, maar spijts de pi je, Wilde ik toch, ik alléén, Van allen de allerlaatste zijn Om van uw lijk te schéen !.... Wij leefden samen in ons stad, — Wij waren er geboren — En hadden er den grootsten schat, Twee ouders, uitverkoren. Wij minden ons zoo trouw nietwaar, Eén han slechts in twee harten ? Wij voelden ieders vreugd te gaar En deelden onze smarten... Ons riep het aaklig klokgebons, Wij gingen als twee broeders, En knielend, vroeg elkeen van ons Den zegen aan twee moeders. Wij hebben veel doorworsteld, ach, Door bange dagen, nachten; Een oogslag toch, een broederlach Schonk ons steeds nieuwe krachten ; En kwam de slag, wij vochten, blij, Voor 't land en voor ons vrijheid, En voelden ons steeds zij aan zij En sterk door die nabijheid. En 's avonds, wanneer de oproep klonk Voor 't kennen der vermisten, Wij wisselden een vreugdgelonk Daar wij gespaard ons wisten. Een avond, toch, dat bloedend ik Van 't slagveld wasgekomen, Heb ik met scheurend keelgesnik Uw heldendood vernomen, En 'k heb, des nachts, mijn Hendrik têer, Gekropen over lijken Om nog een allerlaatsten keer Uw wezen te bekijktn, Te kussen u, in overmaat Van broederiiefde en lijden En op uw zwartbesmookt gelaat Een zeegnend kruis te spreiden.... 'k Heb u verlaten dan, mijn broêr, Al biddend voor uw vrede, Doch 't scheen mij — gruwel — dat ik zwoer Te midden mijner bede; Ik zwoer ja — en 't verdient geen straf, 't Is plicht nu zoo te spreken — Dat 's andren daags ik op uw graf Uw dood, mijn rouw, zoo wreken !... 't Kan zijn, een avond, dat mijn naam Ook doodsch klinkt in de rangen. Dan zingen wij, als broeders, sâam Voor eeuwig vredezangen ; Doch strijd ik tôt de ze|e glanst Dan kom ik met uwe ouders, En draag uw lijk, gekist, gekransd, Naar huis op mijne schouders ! GRENADIER Stem uit Belgïè, 21 Mei. In de Dardanellen. Uit Mytilène wordt geseind dat de Bond' jenooten weerom merkelijke vorderinger îebben gemaakt in de streek van Gaba-Tépé 5e ven reeksen loopgrachten werden ingeno-nen. Men ging 2 kilometers in de diept< irooruit. — Mogelijks mogen we ons in 't korte aat ie ontscheping van een russisch expeditie-iorps verwachten. Dit expediliekorps zoi e Odessa ingescheept en in Tracië aan lanc jezet worden. Generaal Dimitrieff, die zief n den Bulgaarsch-Turkschen oorlog zulk< jeroemdheid verwierf in den slag van Kirk-£ilissé, zou het bevel over deze troepen voe-■en. Men denkt dat hij dezen nieuwen posl ;al vervoegen van zoohaast de slag in Ga-icie — waar hij een russisch leger onder zijc )evel heett — een einde zal nemen. — 460 koppen van de bemanning van dec Triumph zijn gered. —Sedert de tusschenkomst van Italie heerschl le grootste onrust te Constantinopel. De ong-Turken hebben eene algemeene verga-lering gehouden. Al de woordvoerders Toegen den onmiddellijken vrede. Men aan-;iet den toestand te Constantinopel als zeer :rnstig. - 1 Hoog-Ieeraar Dr J Persyn heett te 3 j Oxford waar hij verblijft, een boek in 1 't Engelsch geschreven over de Viaam- 5 sche letterkunde. Hij was zoo vriende- 1ijk ons de Inleiding en het Slot van 1 zijn werk te sturen voor de lezers van ! ! " De Belgische Standaard. " 3 ; , INLEIDING Het doel van dit boekje is een gedacht ge-1 ven van de taal en de letterkunde in Noord-* België en Holland, dus van Vlaamsch en Hol-landsch.Het was mij,ik moet het bekennen, eenkaak-slag te vernemen dat, in 't land van Chaucer, ' Shakespeare en Milton, slechts eenige geieer-t den de Hollandsche taal machtig zijn. Dit mag - ons te meer verworideren, daar sedert eeuwen - de betrekkingen zoo nauw waren tusschen En-geland en de Nederlanden. Dit klein gedeelte van Europa's vasteland was altijd van over-heerschend belang voor Engeland, dater de spil van zijn politiek van maakte. Laten wij herinneren dat Albion, de "Heer-scheres der Zee" eerst haren mededinger Hol-^ land moest in den grond boren, vooraleer ze kon worden wat ze is. Ze deed het zonder om-zien, meer door behendigheid dan door wapen-macht. Maar buiten deze groote crisis, heeft Groot Britanje nooit voor of nà.zijnen bijstand aan de Nederlanden geweigerd, uit welke zij-de ook zij werden aangevallen of bedreigd. De groote gebeurtenissen der moderne ge- ; schiedenis geven daar genoegzame blijken van. Vier maal werd het Europeesch evenwicht bedreigd door een aanslag tegen de Nederlanden. Vier rriaalTrok kwam Engeland tegen den aan valler met heel zijn machtop: in de zestiende eeuw tegen Filips II van Spanje; eene eeuw la ter tegen Lodewijk XIV ; in de eerste jaren der | negentieride eeuw tegen Napoléon ; en nu tegen Willem II van Duitschland. De laatsteslag was ver uitdeschrikkelijkste. Het zuiderlijk gedeelte der Nederlanden, het < kleine België, e«n der prachtigste scheppingen der Engelsche diplomatie, vond er gelegenheid om zijne schuld te betalen aan 't land dat het in 't leven had geroepen. Het weerstond de geweldigste militait macht der wereld, en gedurende eenige weken droeg het, gansch alleen, den last van den strijd ' en verijdelde de plsmnen van den vijand. In sublieme zelfopoffering, werd het verpletterd, verbrand en vernield, om nederlaag en onder-gang van Frankrijk af te weren en gaf aan Engeland hetgeen Engeland 't meeste noodig had: tijd. Sedert October 1914 heeft België ailes \$er-loren, behalve, zooals eene wereldbekende tee-kening uit de «Punch» het uitdrukte, zijne ziel. Maar voor aile toekomende eeuwen heeft het de bewondering der wereld voor zich gewonnen, en de vriendschap van Engeland. Deze vriendschap en deze dankbaarheid zul-en een der krachtigste waarborgen zijn voor Beîgië's toekomst ; een toekomst waarvoor het zich dag aan dag waardiger maakt. In 't verledene waren de betrekkingen tusschen België en Engeland slechts gegrond op strategisch en politiek gebied, of op handels-belangen. Voortaan zullen ze ook berusten op wederzijdsche liefde, op vriendschap, sprui- ; tend uit onderlinge kennis. 't Is om deze kennis te bevorderen door de middelen die in mijn bezit zijn, dat ik deze bladzijden schrijf. 1k verlang voor de Engelsche légers het beste, edelste, onsterfelijkste deel . der Nederlanden bloot te leggen — hunne ziel. . « Want de ziel van een volk is zijn taal. » Uit dit oogpunt mag gezegd worden van 1 Nederland, dat het twee zielen heeft, want het heeft twee talen en twee letterkunden : de Hollandsche en de Fransche. De groote massa der gefcultiveerde Engel-schen is wel bekend met Frankrijks prach-tige taal en letterkunde. Een groot deel der . thans bloeiende Fransche literatuur is aan België te danken ; en het is voor ons eene fierheid te den ken dat vele onzer landgenooten het hunne hebben bijgedragen om de letterkunde der groote Republiek te vergrooten en te ver-rijken.Het Vlaamsch gedeelte is, naar ik ondervind, <j niet zoo goed gekend als het Fransche ; en in ' de volgende bladzijden heb ik getracht te toonen l dat die kennis wel waard is aangeworven te worden door de korte, voorafgaande studie die j daartoe noodig was. Dr Jules Persyn. j L.aatste Bericliten. PARIJS, i JlTNI, 15,15 UUR. Fransch front. — In de streek van Arras hebben in den nacht ge-weldige gevechten plaats gehad. Ten Oosten de baan Aix-Noulettes-Souchez zijn wij in een bosenje gedrongen ; in een strijd lijf om lijf hebben wij daar de bovenhand behaald. Op de hoogvlakte van Notre Dame de Lorette hebben wij een Duitsch bolwerk ingenomen. Hen zeer hevig gevecht had plaats rond de suikerfabriek van Souchez ; wij hebben er een zestigtal krijgsgevangenen gemaakt. In de Vogeezcn nabij Fontenelle (ten Noc^den St-Dié), in den nacht van den 30 tôt 31 Mei, mieken twee Duitsche kompagnien een aanval ; met zware verliezen werden zij teruggeslagen. PARIJS, 2 JUNI, 7 UUR. Ten Noorden Arras deden we nieuwen vooruitgang. In de bosschen van Aix-Noulettes naar Souchez, hebben wij al onze voordeelen behouden. Ten Noord-Oosten de Kapel van Lorette, hebben wij ons van de Suikerfabriek van Souchez meester oemaakt. In den Labyrinthe, ten Zuid-Oosten Neuville, nemen wij een voor een de Duitsche stellingen in. Op de grenzen van den Bois le Prêtre, heeft de vijand ons eenige zijner loopgrachten hernomen. Wij hebben al het overige onzer voordeelen behouden. , • Russisch front. — ïn de streek van Chavli duren de gevechten met voordeel langs onzen kant, voort. In Galicie neemt de slag op de San-rivier eene aliergunstigste wending. Wij zij de Lubaczowka-rivier over-getrokken en nemen op dit front het offensief. De vijandélijke opmarsch ; haar Jaroslaw werd gestuit. Boven de Dniester-stroom ontwikkelt het | gevecht ten onzen voôrdeele. Een krachtdadig offensief heeft de verwar-; ring in de vijandelijke gelederen gebracht. Op dit front mieken wij 7000 kr ij gsge vangen en. Van 12 tôt 25 Mei werden 15.826 duitschers en oostenrijkers krijgs-eevang-en eemaakt. Oorlogsnieuws. OOSTELIJK FRONT. riet is nu buiten aiieh twijfel dat hël groot duitsch oÈfensief sedert 1 Mei tegen onze | bondgenooten de Russen aangevangen niet alltenlijk ten doel had een mogelijk doorbre-ken te betrachten ; maar inzonderlijk de om-singeling van de vesting Przemysl beoogde. Indien dit gelukt zou zijn, dan moesten de Russen ofwel de vesting overlaten, en dan had de mooie inpalming van over maanden slechts kortstondig voordeel bijgebracht ; ofwel aan de omsingelende belegeraars weer-staan en dan werd het russisch front nadeelig verzwakt, want een groot verdedigingsleger j was noodig geweest om de meerderheid van i het duitsch geschut door levende krachten in evenwicht te brengen. Eens de vesting weerom veroverd, dan lag de weg naar Lemberg opnieuw open en de ontruiming door de Russen van Galicië was nog slechts eene kwestie van dagen. Zoo wordt de schrikkelijke hevigheid van dit offensief verklaard. Niet alleenlijk stond hier de ontruiming van de bezette Oosten-rijksche provincie op 'tspel, maar 't mag aan-genomen worden dat de uitslag een beslissen-den invloed zal teweeg brengen op de verdere gebeurtenissen van heel den oorlog. Gelukken onze bondgenooten erin stand te houden en hunne nu bezette stellingen te handhaven, dan toonen ze dat ze tegen ailes opgewassen zijn en tevens dat de Duitschen aile pioef op een nieuw aanvallen mogen laten varen. Want hier moetingezien worden de schrikkelijke hevigheid van dezen strijd. Nadat de russische stellingen geregeld op eén uur.met ongeveer 200.000granaten van licht en zwaar kaliber besproeid werden, zoodanig dat ieder soldaat,op een meter afstand van elkander gelegen, er 20 voor zijn rekening kreeg en dat zulk bombardement op heel de linie 4uren duurde ; gebeurden de duitsche aanvallen met honderdduizenden man op eenzelfde plaats en deze stormloopen geschieden op twintig tôt dertig bergpassen te gelijk ! Is het dan te verwonderen dat de Russische strijdlinie, verbijsterd door zulk kanonvuur moest wijken ? Integendeel, het mag als een heldenfeit aanzien worden dat het front on-gebroken en gaaf achterwaarts, opnieuw kon worden opgesteld. Tôt het gelukken van deze stormrameiing hadden de Duitschers en Oostenrijkers op het front Gorlitz - Dounaietz rivier alleen, waar amper twee russische legerkorpsen lagen, meer dan i.5x> kanonnen van middelmatig en zwaar kaliber aangebracht. In de vier uren verschoten ze 800.000 granaten, eene massa krijgsvoorraad beteekenend van meer dan duizend wagons. Deze hoeveelheid projectie-ien overtreft ver het getal dat noodig is voor de belegering van een vesting gedurende zes maanden. De vooruitgang van de troepen van Generaal Mackensen ten Noord-Oosten van Prze mysl is door dit feit alleen genoegzaam te ver-klaren. Maar, na deze ammunitieverspilling werd ook dit oprukken stopgezet. Ziende | dat hij in deze richting mislukte, verplaatste Mackensen zijn aanvalsbeweging naar het Westen hetgeen toeliet tijdelijk te zeggen dat de aftocht van 't duitsche leger begonnen was. Maar in den morgen van den 24 Mei werden nieuwe légers ten aanval gesmeten tusschen Loubaczoïvha en de Sanrivier op eene uitgestrektheid van 25 kilometers. Dagen en nachten werden de Russische stellingen bestormd en beschoten, maar de vesting bleef gaaf tôt op heden. Deze pogingen om Przemysl te omsingelen duren nu nog voort, maar hadden nog geen onmiddelijk resultaat. De toekomende krijgs-verrichtingen zullen ons uitwijzen wat ein-delijk uit dezen slag, die als den grootsten sedert dat den oorlog begon, mag aanzien worden; zal terecht komen. Duitsch-Oostenrij ksche krijgsgevangenen. Naar aanleiding van officieele cijfers kun-nen we vaststellen dat op eersten April 10.734 officieren en 605.378 soldaten van hei duitsch- en oostenrijksch leger krijgsge-vangen zijn in Rusland. De Duitschers over de San geslagen. Laatste berichten melden dat de Russen door een geweliigen aanval de Duitschers, die op den rechteroever van de San geko-men waren, weer over de rivier geworpen hebben. Een vaandel en 6000 krijgsgevangenen werden gemaakt. —bœœgwescarr Italie in oorlog. Woede. — Men kan zonder twijfelen begrij-pen welken indruk de oorlogsverklaringen in de duitsche en oostenrijksche middens heeft teweeg gebracht. Eene algemeene uitbarsting van woede ishet ant woord geweest op Italië'i. daad. De keizer van Oostenrijk eerst, richtte tôt zijn volk eene zoogezegde protestatie waarin hij poogde de handclwijze van Italie aan de schandpaal te spijkeren, en de opper-bevelhebber van het Oostenrijksch leger ver-volgens,vaardigde een dagorde uit om 't ge-drag van den vroegeren bondgenoot te schandvlekken. In den Reichstag hield van Betthmân Hol-weg ook eene rede, die hij wilde opzienba-rend maken maar die,te veel willende bewij -zen, niets heeft aan 't licht gebracht. Het goede recht van Italie is gesteund op het woord verbreken van beide vijanden en dat heeft het dan ookrnet klinkende bewijzen ge-staafd.Uit al deze teekens kan afgeleid worden hoe Duitschland en Oostenrijk met dezen nieuwen vijand in .... nesten zitten. En 't is deze hachelijke toestand alleen die hen ertoe noopt, lasterend op te treden. Doch hier ook, zal de waarheid en het recht de bovenhand behalen. W* t ^ Vijf centiemen het nummer Donderday 3 en Vrijdag 4 Juni 1915 l Jaar. - No 69

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.