3de Jaar - Nrl®9i786j Vrijdag 12 October 1917 uinuiimiii —îOl Fur iSeWatm ^maisd tr.lM IDUttdll s.|o I musdM I-7S m&i Soldat#» in tlMBd : I œaà.id fr. 1.75 a mvL d«s î-5° |BIUdM |.15 littH 'tlsné t X rnuad fr. a.50 I m»» nd«n S .80 «Mandat ?.fo DE BELGISCHE STANDAARD 0F8TIL M bbhbbb VILLA « M* OoqaOl» » Zn>i|i D* FABWB ._ Kldaeuakeo- digingen : 0.961' d* r*g*i rbclambh volgcn* ovtrMa- komtt. fa* Medevtcr/ters : M. E. Be,p.lr«, L, DuyKer,, P. B«r,r.»d V.» -«r Sch«.d.„, Dr V.» d« P.rre, D, I. Y.» * J.d F,Dr L, De Wu!f, J. W», O. Ad. H. B,c.g, Btaâtsmansekp. De ooilog geiuigt dat volkeren die oa-rechtvaar<lig beatuurd worden, in opstaud konaen; dat de volkerea die wijselijk behaa-deld werden, door wijze staatsliedea, naar recht en îeehtvaardigheid, eensgezind tea sirijde trekkea. Of die opstand te wettigen is of met, heb ik in dit artikel niet te onderzoeken. Een feit is het, dat eea rolk dat verdrukt is in zijn ontwiskeliug, in zijn taal,dat zulk volk in opstand korat. Trouwens een volk bere-deneert niet in hoe ver de verdrukking den opstand wettigt. Een rolk rolgt zijn inge-ving cniiiet een wijsgeerige redeneering. Zelfs indien het onrecht de« opsiand niet wettigt, is hij een blijvende les voor al wie het staatroer in handen had,heeft of hebben zal. Hij is een verwittiging, een waarschu-wing... Wiilen de bestuurders op hun volk rekeaea in moeilijke tijden, dan moeten ze zijn veitrouwen wianeu, door recht eu rechtvaardigfteid te doea heerschen, in tijd ▼an vrede. Zal die les in acht geaomea worden in de toekomgt ¥ Zal zij een stelregel aangeven voor 't bestuur vaa 't land ? Ik darf eraan twijfelea.Om tweeredenen : Ten eerste omdat het bestuur van 't land meer in handen is van besluurders dan vaa staatsliedea ; en ten tweede omdat de staats-lieden dikwijls niet lukkea hua staatsinzicht door hun tijdgeaootea te doen deelen. Velen zijn tôt het ministerambt geroepen of meenen zulks ; weinigen zijn uitrerkoreo. Aaa ambities om een portefeuille heeft het nooit ontbroken. Dat is nogal verklaarbaar. De gangbare opiuie aaa het ministerambt iâ dusdaaig iat atj de middelmatigea niet moet afachrikktû. « Miiiisier zijn » beteekent aan het hoofd ataan tau een miniateriêel département.En een maa, van middelmatige kracht, kan, door werkzaamheid, een uit* stekend ioofi zijn van e«u département ; ïoô eea 1 iidelmatig &d*ukaat kau goed op îfjjae plat, s zija, aaa 't aunisierie vaa jus-ticie. Zelis wanneer een adfokaat goed om> ringd is, kan hij wel eens een goed figurant zijn in een ministerie van bandel of nijver-heid. Deae of gene kan selfs schitteren aan 't hoofd an een département; hij mag de spoorwegen goed besiuren, de openbare werken terorderec, de staattfioanciën in Oide houden, de Buiteidandsche Terwikke-lingen af^eren, maar daarom is hij nog geen staaisman. Is niet staatsman wie wil. 't Is niet toI-doende in het parlement mooi klinkende zinnen te hebben gesproken ; te hebben ge-theoriseerd orer libéralisme, conservatisme, socialisme ; dwaze ambities te hebben ge-vped; «ich aeif tôt een raad vaa « ses wij-zen»uitte roepen om staatsman te *ijn. 't Is niet jenoeg de ambitie te hebben vaa Frère-Or aa om den staatsman te evenaren. Men moet vaa de stof zîju, waaruit staats-liedea gebouwd worden Een staat&man kijkt buiten zijn département. Hij waakt over 't algemeen bestuur van zijn volk; hij ver-neemt de grieven, onderzoekt ze niet naar vooringeîiomen gedachten, maar meet ze met den maatataf vaa recht en rechivaardig-béid ; hit v< iki en weegt, verzoent tegen-strijdige b-Jangen; hij leidt ïija volk mel een Uchtâ haad ; hij scfiept de gebeurtenis-ses, voor zooreeldiete scaeppeo zijn.Wanl 00k de staatsman kentmoeihjketijden.Maai dan juisi wordt zija staatsmanschap op d< proef gesteld. Aan het werk kent mea dei arbeider. Eoa staatsman zoekt naar de oor aaak : e< dwaze alaat ia den blinde. 'k Heb in een vorig artikel het voorbeeld yah Chamberlain aangehaald. Ierland was in opstand. De dwaien wiiden hem demp?n in het bloed, docr autocratie. Publieke schrij vers en sprekers wilden door xot ge-weld de versopning belemmeren. Iets toe-ge^en, hieten «e: buigen voor Iersche mis-noegdheid. Gladstone, het hoofd van het ministerie, was een gtamtsman. AI» dusda-nig kearde hij den opstand af, Maar hij wfit dat de opstand zijn oorzaak vond in 011-rechtraardige toestanden. En die toestanden wilde hij wegnemen, Hij werd gevolgd door een ander s^atsman, Chamberlain. Luister naar diens woord : « zoolang vtij niet aile oorzaak van misnoegen zullen verwijderd hebben, zoolang wij niet aile grieven zullen vreggenomen hebben, zijn v/ij niet gerechtigd te zeggen dat vrij on-zen plicht hebben gekweten ». De opstand vond lijn ooizaak, zei Chamberlain, in een « rotten socialen toestand ». En als bewijs daarvan haalde hij aaa dat een groot deel der bevoïkiDg met dezen die de schelmstuk-ken in den opstand pleegden, sympathiscer-de. Die staatsman oiitdekte en bekende dus de tekorlkomiEgen van het bestuur. Daarom s!oeg hij : « mea culpa ». Om zulke grootmoedigheid aan den dag te leggen moet men : « staatsman » zijn. Een staatsman dempt den opstand uit oc recht geboren, door recht te stellen in de plaats van on-recht.Met een woord,de staataman bestuurt door rechtvaardigheid en waar oDrechtvaardig-heid oorzaak is van misnosgen en opstand, brengt hij vrede door rechtvaardigbeid. Dr. VAN DE PERRE, Voiksvertegenwoordiger. Wettelijke besluiten EXAMEN TOT HET BEKOMEN VAN HET DIPLOMA VAN ONDER-WIJZER EN ONDERWIJZERES. Bij ministericsl besluit van i5 September 1917 werden jury's samengesleîdbelast met het afuemen der ex>.'mer*s van onderwijzer en ondtermjzeres voorzien bij art. 24 der wet tôt inrichtiug vaa het lsger onderwijs van 19 Mei igi4- De jury's julien ailedrie maandenaetelen. De eerste zitting zal plaats hebben in de maand November, de tweede in de maand Februari. De vragen tôt inschrijving moeten gezon-den worden naar het Ministerie van Weten-schappen en Kunsten in Le Havre : de kan-didaten welke deel nemen asn de November-eiamena moeten hunne vraag doen voor ao October; die welke zich aasbieden in Febmari 1918, voor 20 Jasuari 1918, K UNSTKRONIJK Te Ucole, in het " Hôtel des Familles ,, ; op de St. Pwtersplaats is er eene tentoon-steiling geopead. Men vindt cr o. a, werken van de schil-ders: J. Albert, Aug. Dause, Wil. Biche-roux, Bytelier, R. Dubois, A. Drumé, Lecombe, Henri Roidot, Roméo, F. Stieve-card, Strebelle, A. Yanden Bosch, J. Van Mierlo, G. Van der Cammcn,Van de Broeck, Devleeschouwer, C Werleman. De beeldhouwers Braecke, Eug. Canneel, Fontaine, Grandmoulin, Wîttevouîghe en de kuBstsmid Fernand Carion hebben 00k van hunne werkea teatoongesield. Em Konit klijka Gift Oaze Koaing hedtt 10,000 frank geschon-ken aaa het Belgisch Komiteit voor de op-richting van een Belgisch monument in Engeland. Dit monumeat is een dankhulde van onze uitwijkelingen aan de Engelsche regeering. Ooplogs tlfcl FRANSCH FRONT PARUS, 1 October i5 uur. - N de Aisne was de artillerie-atrijd zeer hevig in destreek LAFFAUX. Opdenrechter Maas* oever werd de artillerie strijd zeer doorge-voerd. Een Spaansch-Duitsch incident Ofer eakele maandea kwam eea daitsche duikboot ia de Spaansche haven Codix schuilen. De boot werd ontwapead, en aan de kabel gelegd. De manschap werd gein-terneerd. Vier dagen geleden ontscapte de duikboot uit de haven. De Spaansche over-heid van Codix heeft in deie schennia der Spaansche neutraliteit meegeholpen. Mini-ster Dato heeft de betrokken overheid afge-aet en uitleggiagen te Berlijn gevraagd. De Eatente is een beetje ontstemd. Roemenie zal geen afzonderlijke vrede sluiten. Sinds enkele dagen licp het gerucht hard-nekkig dat Roemenie wel zou kunnen be-reid gevonden om eea afzonderlijke vrede aan te ga«n. Uit een verklaring van den eerste» minister blijkt dat zu'k eea waar ▼erzingel is. De oorlog 1er zee Petrograd bedreigd | De Italiaansche vloot heeft een Oosterijk-schen torpedojager gekaapt, die thans diecst doet in de Italiaansche vloot. Da bedrijvigheid der daiteche vloot in de Btltische Zee is, siads enkele dagen buiietgewoon groot. Mea is van gevoelea ; dat ia 't korte de duitsche vloot eea aaaval tegea Petrograd zal beproevea. De Warboel in Ruslan Fitlud roept de Replablîek oit i Kerensky krijgt met den dag meer en [ meer tegenkanting te onderstaan. Spijts dit wil hij volstrekt een evolusie-ministerie vor-men. Er ia echter weioig kans van geluk-! ken. Iatusschentijd verbrokkelt Rusland heele-maal. Finland heeft de Republiek uiigeroe-| pen en 't wil nog slechta afhankelijk van | Rusland blijven als het heelemaal zplfstan-' dig mag bestaan. Voor de tiende maal ia twïntig dagen heeft het Rusaisch hooger legerb«ve! eene volledige wijziging ondergaan. 't Spant er in Duitschiand Michaëîis heeft voor de bijzondere Rijks-; dageommissië zija politiek verdedigt. Hij ^ werd op de helft der baaken uitgejouwd. Helferlch vaarde evenzoo. Men verwacat een nieuwea kanselier 1/ IââaUU Pe Strijd om Yper PARUS, 10 Okt. i5 uur. — la Belgiê, O. Draaibank hebben wij de hofstede Pape-gaai ingenomen, Veertig krijgsgevangenen vielen ia onze haadea. Langsheen het nieu-we frort verkennersgevechten. EONDEN, 10 Okt. i5 aur. — Gistermet 't va lien van den avond hadden lrijke tegenaanvalleu plaats tegon de a [. rweg Yper-Staden. Op een klm en half 2 den spoorweg moesten ome troepea wat achter-uitplooien. Aanvallen tegen Broodseyada hadden geen gevolg. RI® Toestansl GROOTE GEBEURTENISSEN OP HANDEN IN VLAANDEREN Gisteren zijn de Franschen en Eagelschen, midden het sleoht weder, weer ten aaaval getogen op heel het front lusschen Merckem ea Brood8eyade, bij GheSuveit. Na den laatstea vooruitgang door de Engelachea bewerkstelligd, was het nood-zakelijk dat 00k de Franschea hua duwke gavea, om eenerzijda raimte voor een groo-tere krijgsrerrichiing te gevea die voort-vloeiea moet uit deze laatste gebeurteuissen en anderzijds om de Engelschen aile gemak ia de verdere ontplooiing van hna strijd te verzekeren door de Duitschers te beletten hea ia de rug te schietea. Na het oponthoad der Fraaschea ia 't begin vaa 't offensief, aoodzakelijk gemaakt door het aaahoudend slecht weder, waren het allxen de Eagelschen die voort geboerd hadden, wat dan 00k in 't eerste plaa was voorzien. Echter, waaaeer de Eagelschea, door twee opeeavolgende offensievea gekomea waren èa in 't béait van de reeks heavelia-gea die de heele streek tusschen Roeselaere eu Kortiijk beheerachea ea daardoor de Duitsehers ia eea aeteligea toestand brach-ten, èa in 't bezit der Daitscbe liniea bovea Poelcapelle ea daardoor het b»ach vaa Hout-hulst beaaderdea ea Passcheadaele, spille vaa dea Duitschea weerstaad ia de streek, bedreigdea ; was het noodzakelijk dat de Franschea 00k begoanea om op de hoogte van 't bosch vaa Houthulst (westelijkea ea guideiijkea raad) te komea, Dit zou voor gevolg hebbea de Duitsche macht die voor dit bosch lag ea het bereiligde, te veraieti-gen.Maar de Duitschers moeten lont geroken hebben vermus het Fransch bericht meldt j dat de Fransche troepen, in een sprong, de j striepe grond tusschen de Yperlee en het bosch vaa Houthulst gelegea met de zich daaria beviadeade dorpea ea versterkte hofsteden, veroverd hebbea ea slechts 3ao krijgsgevangenen werden gemaakt. Het feit dat de Belgiache veldartillerie de af trekken de Duitschers in den rug beschoot staaft onze bewering. De Duitschea hebben hua heil ia 't bosch vaa Houthulst gezocht, Maar hiervoor aeif ■tellea ze hunne linie vaa aan MERCKEM tôt DIKMU1DR ia groot gevaar, eu 't aou oïis oiet moeteu verwonderen indien we morgea vernameu dat de Belgische troepea op huane beurt de streek op de hoogte vaa Wouaiea hebbea beztt. Binst de Franschea aldaar hua voorge-stelde doel bereiktea warea de Eagclsohea 00k aaa dea aaaval op de heele uitgestrekt-heid raa het Ypersche gevechtsfront. la Noord Oostelijke richting duwden ze èa ^ naar Passcheadaele èa naar den Oostelijken ' raad vaa het bosch vaa Hoaihalst. Ze be-naderdea Passeheadaels op eea klm. wat ' hea ia de oomiddelhjke aabijheid vaa 't ' dorp bracht. Ze kwamea 00k ter hoogte vaa 't bosch vaa Hoathnist (Oostelijken kant) wat voor gevolg had dat de Duitschea de strook groad die ze aog bezetten Zui-delijk het bosch moestea prijsgevea. Het getal krijgsgevangenen overtrof hier de 5oo man. Het bosch vaa Houthulst is dus voor de twee vijfdea omsingeld. Kuaaea de Engelschen nog wat Noordwaarts vooruit-rukken dan gebeart een oprukken onaer-aijds langs de spoorlijn Diksmuide-Staden. ' Meer Zaidwaarts al de kanten van Zonne-, beke is de laatste heuvelende opgloeiing van f Broodaeynde ia ona betit gtvaBen. 'i f We mogen besluiten : Iagevalle het goe-; de weder aauhoudt en er geeu onvoorziene beletselen opdagen, ligt de weg naar Roese-laere voor de oprukkende Eagelschen open. Dit ware 't begia der ontruiming van West-Vlaaaderea.De laatate dagen hebbea bewezen dat de Duitschers niât meer in staat «ijn op vol-doeade wijza tegen te wereti ea 't ton otw aiet Terwoaderea indien ze, een deaer d*' ; gen, op een zekeren naeht, in stilte naar I veiliger plaatsen aouden verhuisd «ijn. Ons Kerstgeschenk 194 7 111. Na aldus het bcs'.aaa der werkea verze-kerd te hebbea,werdea maatregelea getrof-fen, om met het orerblijvead gedeelte vaa het Kerstgeacheak, nieawe inriehtingen tôt stand te brengen, wier noodzakelijkheid zich met dea dag meer en meer deed voe-lea.la de statistiekea vaa ongeletterdea waa het beschamend voor ons volk er eene plaats te bekleedea die ia geenea d. ele eer deed aaa onzea aaam. De oorzakea daarvaa op-aporen ia niets, in dien toestand verhelpen ligt allea. Wat overheid noch wie 00k had darvea aaapakken, richtten wij in met be-beperkte mïddelem maar met veel goeden wil en op Goda gonade. We stichtten : DE SCHOOL OP 'T FRONT Dit werk, eéaig ia ziju aard, had eea heel aederig begin. Na de eerste aankondigin-gen hadden zich ia 't geheel eea driehon-derd leerlingea laiea irschrijvea.Maar hier werd het spreekwoord wonderlijk bewaar-heid: MeaprijSt eeastuutbegiu. Eakele weken aadiea was het werk tôt eea weelderigea boom gegroeid die zîju ver-takkingen in heel het leger heeft. In geea aader leger bestaat zulk werk. Het had, ia den begiaae, hotfdiakelijk tea doel, mid-dea oaze soldatea,lessea voor oageletterden en min gevorderden ia te richtea, alsook om aaa meer gevorderdea het aaaleeren der tweede taal (Vlaamsch ea Fraasch) te vergemakkelijken. In eakele wekea tijd waaaeer ailes goed op dreef was, nam deze inrichting zulkdanige uitbreidiag dat het \ iedereea van ons met verbazing sloeg. Aan j honderden aalmoezeaiers,officicren ea bran-| kardierswerden de ialichtiagen verstre.tom \ seholen in hunae eeaheden cp te richtea. I Aaa allea werdea al de oa&atbeerlijke be-l noodigheden (schrijfgerief en boeken) gratis ! verstrekt. Duizenden leerlingen - aoldaten » lietea zich iaschrijvea. Bijaa elk bataljoa * heeft thans zij ne echolen, zljae lesgevers. I Dikwijls werd het bejammerd dat oas leger zulk hoog percent ongeieiterden telde, i dikwijls werd gcklsagd over de stijgeade I aaawassing vaa de sedeloosheid, onophou-\ delijk werd ar op gewezen dat onze jon-| geas voor dea strijd vaa 't leven, later | moeatea voorbereid wordea ; ia dit ailes ! heeft de School op 't front terholpea. l We hebbea doorgewerkt ea kuaaea door-werkea daak de o£fervaardigheid ea den goedea wil vaa allea, bijzoaderlijk der les-; gevers. Het resultaat zal voor allea de best . belooaing zijn. la eakele maaadea hebben ■ ; we het percent ongeletterden vaa oas leger 1 j met 3 ij2 tea hoaderd verminderd, hebben ; | aaa 4 tea hoaderd de tweede taal aaage- ■ , leerd ea aaa 2 ten honderd de verdere . ! ontwikkeliag ia alierhande weteaschappen , | aangeleerd. ' * Het getal leerliagea overtreft thans de 1 rijf daizead man. Er aijn thana 210 lesge-▼era ea 3o6 klassen.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.