Eerste Jaargang IV". 41 zaterdag 13 Maart 1915 S Cents DE VLAAMSCHE STEM ALGEMEEN OAOISIwAIJ Een volk zaI met vergaani Eendracht maakt machtl RE0APALE|IFtRAATE3i| AMSTERDAM. - TELEFOON Ho. 9922 Noord. D8 Vlaâmsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens Abonncmentsprus bu vooroitbêtaliagf .Voor Holland en BelgiiS ner iaar f 13.50 — per kwartaal / 3.o0 — per roaand / 1.4a. Yocr Engeland en Frankrijk Frs. 27.50 per jaar — Frs. 7.50 per kwai-taal — l'rs. 2.75 per maand. Hoofdopsteller : Mr. ALBERIK DESWARTE Opstelraad : CYRIEL BUYSSE - RENE DE CLERCQ Mr. JAN EQGEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wendo m en zich tôt de Administratie van liet blad : PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Yoor AAXKONDIGINGEN wende mea zicli tôt de Firma J. H DE BUSSY, ROKIN 60, AMSTERDAM. A DYEETENTIES : 25 Cents per regel KO RTE INHOUD ! letladzijde: Het goede reclit vau Belgie. — J. Hostc Jr. I# Mémoriam. — T. G titam. Kleine Kroniek. j Van Hier en Daar. —_ Monja. Eiceiv Volksleven in W-alen. De° BeJgischc Heldenlijst. — Tony de Iiidder. 2e b 1 a <fz ij d £>: I Uit het Vaderland. Do oproop van den Koning. Dp Fflosboï van 't Sashuis (2). — Maurits Sabbc.. 3 e b 1 a d z i j d e : Do Europeesche Oorlog. Brieren uit Parijs. — Wilma Knaap. I V-ôor d© Uitgêweken'en. Icgezondcn Stmkken. I • Hoilandsch Niaûws. ! 4 e b 1 a d z ij d e r Antwoord aan Gen. Pxîns. — E. va-n Ockcl. Voorâ.cachten en feesten. Overacht van Tijdscliriften. Ovçrzicbfc der Pers. Uit de Karapen. Boeken ©n Schrijvers. Onze gfikwetston in ErajfSrijk. Is nijlsii in ieigië. Po ,,Norddeutsche Allgeméine Zeitung " heeft het wensclielijk geoordeeld terug te kom'en op de vcrklàringeri destijds te Ber-lijn door den heer Zimmermann, onder-[ staatssecretaris van Buitenlandsclie Zaken, t aan den heer Troelstra afgelégd. Er werd daarover zelfa een Wolff-tele-gram aan de Nederlandsclie bladen ingezon-den : dus geldt het hier een officieele ver-[ klariiig van Duitsche zijdè. Wij oiitleenen aan bedeeld Wolff-telegram het yolgende : ..De foeov Ziimnermnnn sclirijft ..Do Tele-giaaf"v wasj openhartig genoeg om to kennen 1 to geveil. dat eên overwinnond Duitschland niet aan de politicko en territoriale integriteit van Nederland zou raken, doch ons tofc een ekonomische toenadering, d. w. z. tôt een aan-sluiting van Nederland bij het Duitsche tol-verbond dwingen zoh. ,.De Telegraaf" speknleert er op, dat do her-innering aan wat de onderstaatssekretaris wer-kelijk gezegd lieeft, inmiddels vervaagd is. Wij licrhalen derhalvè de uitlatingen van den onderstaatssekretaris, voor zoo ver zij op het eko-! nomisch gebied betrekking hadden, en wel vol-! gens den tekst, die in d© Nederlandsche bladen is vevschenen : ,,Omtrent de ekonomische verhoudingen lia „den; oorlog is nu nog- niers met zokerheid te „*eggen. Ik kan mij voorstellen dat in aanslui-,,ting aan den oorlog een ekonomische toena-„dering iusschen ve rsch illende staten tôt Mstand komt en dat Nederland zelf het in zijn ,.belang aeht zich daarbij aan te sluiten. Maar ,,ook;in een dergelijk geval moet iets nieuws I .,tns3chen ons en Nederland niet anders dan „op vriendschappelijk© wijze tôt stand komen. ..De onderstaatssekretaris heeft dus met geen I tfoord van dwang gewaagd, doch juist het to-gendeel gezegd." » Verschee.n dit Vlaamsch blad niefc in Nederland, dan zouden wij op deze woorden verder ingaanj wij onthouden ons van elk j oordeelj daar het van onzentwege ongepast I ware-toestanden te bespreken, waarover hier door niemand anders dan de Nederlanders i zelf çn hun hoogstaande pers mag gehan-deld worden. Wij zouden kunnen herinneren aan den ongunstigen indruk, welke door de verkla-ring van den heer Zimmermann bij den heer Troelstra zelf en bij gezaghebbende j Mederlanders als prof. Trenb opgewekt [ werd, maar het ware onkiesch daarover uit I te wèiden. Wij wenschen hier sleehts over Belgie te I sprek'en, en tôt de officieuse Duitsche pers ew dringend verzoek te richten. Onze schuld is het niet, dat wij Nederland en België in één adem te noemen heb-ben ;'de schuld daarvan is aan de Duitsche regeeting gelegen. Den 4 Augustus 1914 schreef de Duitsche sbaatssécretaris van Buitenlandsche Zaken aan prin's Lichnowsky, Duitschen gezant te i Londen : ' „^rees zoo goed ieder wantrOuwên te ver-I drijven^ dat kan bestaan bij d© Britsche regee-| ring ten opzichto van onze bedoelingen door I °P de meest stellige ■wrijze d© uitdnikkelijkc I verzekering t© herhalen dat. z©lfs in geval van een gewapend konflikt met België, Duitsch-I la«d onder geen voorwendsel Belgisch grond-! gebied zal annexeeren. De oprechtkeid var I deze verklaring wordt bewezen door het feit | dat plechtig ons woord aan Nederland ver pand hebben zijn neutraliteit strikt to eerbie-i digoo. Het Ugi voor de hànd dat wij niet mci r voordeel Bejgisch yrondr/fbied zouden ibutiner j iHîieweréft,. zonder tegelijkertijd grovdgebiec te verxverven ten koste v&n Nederland." Wij weten dus door officieele Duitsche verklaringen : la. Duitschland wil Nederland niet een: dwingen tôt het Duitsche tolverbond toe t< treden. 2e. Duitschland zou niet met voordee [ Belgisch grondgebied kunnen annexeerei zonder tegelijkertijd grondgebied te verwer ! ven ten kostê van Nederland. Hoe komt het dan dat er tliaus it I Duitschland 6temmen opgaan, zelfs van Ka merleden^ als Erzberger, die de annexai van België voorstaan? JV*arcia weeti ds officieux Dwitscba gers die niet wil dat er over de vredesvoorwaar-den gehandeld worde, sleehts te schrijven, dat ,,het woord niet mag bederv^en wat het zwaard gewonnen heefV' 1 Mag er misschien over de annexatie van België niet gesprokèn v; or den, enkel en al-ieen, omdat het geweten van gansch de wereld daardoor tegen Duitschland zou in opstand gebracht worden ? Tôt nu toe vernemen wij van Duitsche zij de geen andere stemmen dan degene, welke de inlijving van België eischen. Misschien zal de ,-Norddeut-sche Allge-meine ZeituVig" het geval wel willèn op-helderen.Wordt er over België niete gezegd, terwijl de Duitsche voorstanders der annexatie voertspreken, dan beteekent het officieus stilz\vijgen : wij willen België veroveren. Maar hoe zou men dan ook niet denken aan de Duitsche verklaring te Londen afge-îegd:.,Het ligt voor de hand dat wij niet met voordeel Bejgisch grondgebied zouden kunnen annexeeren, zonder tegelijkertijd-grondgebied te verw.er;ven ten kosto van Nederland." Misschien ware er nog volgens de officieele kringeu van Duitschland een andere oplossing : de politieke inlijving van België en de ekonofnische aansluiting ,,op vriendelijke \vijze", -— naar de woorden van den heer Zimmermann — van Nederland bij het Duitsche tolverbond, maar... ja hier zouden wij opnieuw op de noodzakelijk-heid botsen om den toestand van Nederland te bespreken. . . Het weze ons enkel toegelaten te getuig'en dat. N.ederland een al te vrijheidlievende natie is om valsche toestanden te dulden. Geen enkel Nederlànder kan ons verwijten dat het onkiesch is over zijn land een dergelijk oordeel te vellen. •Âls slôt lialen wij hier liever het oordeel van dr. J. Schepers, eén N-ederlander,'aan, die in de . .Vragen van den Dag '" Vc^laarir: ,.D© historié bewijst le. Qat Nederlanas on-dergang onvermijdelijk volgt.op liet vermees-torcn van België door een machtige groote mogendheid ; 2o. dat dan pas de groote Euro-peescho volkenoorlog ontketend wordt, zoodra het gaat om het in bezit nemen van d© mon-den van Rijn, Maas en Schelde door een groote mogendheid, wio ook." Moge Nederland vrij blijven en al zijn rechten als onafhankelijke staat op politiek en ekonomisch gebied ongeschonden bewa-ren. Dat weusclien wij van harte, omdat een oorlog tegen Nederland, dat zoo nauwgezet al zijn rechten en plichten kent, een nieuwe aanslag ware op het bestaansrecht der kleine volkeren. Onze wensch wordt ingegeven door een diep gevoel van eerbied en genegenheid; nochtans is hij niet volkomen zuiver van wat eigen belang, als is dat .eigen belang niet anders dan onwankelbare vaderlandsliefde: blijft Nederland vrij dan is ook de onafhan-kelijkheid van België gered. Het woord is aan de ,,Norddeutsche All-gemeine Zeituug"; wat is men in officieele Duitsche kriugen van plan met België? Dr. J. HOSTE Jr. IN MEMORIAM. Aan mijn gesneuvelde mak-kers B. M. 25/8/1914. I. O prachtige hemel. o hemelsche praeht Van zomersohe velden en weien, Van lcabb'lende beekjes, jiaar zon over lacht, Van wuivends boomenrijên Wij slopen er langs en vlijden ons neer In groen-overdekte stelling, Wij velden 't geweer en plots dac-lit geen meei Aan vijand of oorlogskwelling. Ons oog wis vol van 't /.ongelacli, Van 't lustige, 't spark'lende loven, Dat, oraendom ons henen lag In 'i stralend zonnebeven. . II. Zoo lioog st«og nog geen leeuwrik op, Zoo uitgelaten blijé Maar acll, do drooin liield plotseling op Met 't stipje in liet vrije. "Want- dnixelend-hoog in do blauwende lucht, Snel naderde een snorrend.e vlieger: Ken Taube, roen za.c 't aan zijn wieken en vluclii Een Duits, een laffe bedrieger! IIT. Toen 't seliieten begon in 't rustige land - En ivatte wolkjes dreven, Verstarde de hemel in glpei-stalen band Van 't onlieilspellend leven. Wij sprongen voornit met versnelden pas, : De eerste kogels floten, !t AVas ginds in 't boscli dat de vijand was, ( Verschanst in onzichtbare sloten. Vooruitl Ons hait dat klopto zoo bang, > 't Geweer verschroeide ons d'handen, , O God, wat duurde die stormloop lang In 't loodzwaar zonnebranden. ■ wjj snolden maar voort mot vorw.ongen mond 1 Getroffen stortten er neder, ■ Acll, zoo nienig een vroegen dood daar vcijd Of keerde nimmer wedei. ' O bloedroodo hemel. i> avondpraclifc ' Van purp'rende velden on weien, 5 Mijn gesneuvelfle maVVev« 7\\ ruscen cr zaohi Ôadci"wuiveada lauwerriien.<.v-,j S. C. STAM. Kleine Kroniek. < Duitsche vodr-oorlog en voorzichtigheid. In het dagblad j,Ri€tsch" uit Petrograd lezen wij: ,,Het volgende feit is een klaar bewijj van de Duitsche voorbereidingen tôt deîi oorlog. In 1908 ,hadden in Ooet-Pruisen de groote keizerlijke manoeuvres plaats, met het oog waarop het leger zich langen tijd liad geoefend en voorbereid. Twee buitenlandsche officieren werden in het bizonder uitgenoodigd, allebei persoonlijke vrienden van den leider der manoeuvres, den gene-raaî Von 'der Goltz; het waren de Turksche generaal Zia Bcy en zijn adjudant, de lui-tenant Ned. Inbey. ,,De buitenlandsche militaire attaché's woonden de manoeuvres in Lotharingen. bij, die in hetzelfde jaar plaats hadden en sleehts zeven hunner waren gemachtigd «om den generalen staf in Oost-Pruisen te vol-gen: een Engelsche, een Roemeensche, drie Argentijnsche, een Cliileen6che en een Chi-neesche officier. ,,De Duitscliers hoopten aldus ons hun voorbereidingen te verbergen; zij hebbeu zich deerlijk vergist." Dat de Duitscliers zich tôt den oorlog hebben voorbereid, lange jaren lang — geen sterveling, die niet aan hersenverwee-king lijdt, twijfelt er 110g aan. Doch dat zij zich deerlijk vergist hebben met de med-ning, dat zij htm plannen verborgen konderi houden. — dat zijn wij niet met genoemçl blad eens. Althans voor het uitbreken van den oorlog wisten de buitenlanders niets af van G-ermania's veroverings- en inlijvingsî-dixDomen. Anders stond de viiand immers reeds voor Berlijn — wat nu misschien ten slotte tcch nog zal gebeuren... De snsite verarming van Duitschland. Het Canadeesche blad ,,Telegram" ziet den toestand van Duitschland somber in: ,,Waar * vindt Duitschland de paarden, die noodig zijn voor de aanvulling van zijn cavalerie? Tallooze paarden zijn er in het Noorden en het Zuiden van Amerika ge-kocht geworden, doch geen enkel nit naam van Duitschland. Men kan een aanzienlijke hoeveelheid levensmiddelen of munitie op-zamelen, maar men kan geen reserve van paarden scheppen. Duitschland moet aan de ploeg niet slechté landbouwers ontnemen om er soldàten van te maken, doch ook lastdieren. Welken oogst denkt het toch in te zamelen?" Wij zien de toekomst voor D'uitechland niet zoo donker in als onze Canadeesche collega. Waar 'de razend knappe Duitsche geleerden zich aan een stroohalm weten vast te houden-om er 6pijzen van te borei-den, vindçn zij allicht een paardenmiddel om bijvoorbeeld Duitsche ezels tôt rossinan-ten te vervormen. Oriënteering in cJe lucht. Menigeen, di© d© laatste vliegenierstochten overdacht, zal zich hebben afgevraagd, hoe de luchtschippers in een stikdonkeren nacht hun weg hebben weten te vinden. Het is dui-delijk, dat d© taak van den luchtscliipper veel moeilijker is dan die van den zeeman, die sleehts rekening heeft t© houden met twee deminsies. Den zeeman staan kaartçn, een lieele serie nautische en astronomische instru-menten, kustlichten, enz. ten dienste. Do aviateur moet zich echter behelpen. Dikwijls snelt hij door dikko wolkën, hij ziet geen sterren, hi]j ziet geen grond. En inmiddels ondervindt hij den invloed der horizontale en verticale Iuchtstroomingen. Zeker, van tijd tôt tijd verdwaalt eens de een of andere vliegenier. In het algemeen echter weet hij z'n weg evengoed te oriënteeren als de zeeman, maar doet dit op andere wijs. Is voor den zeeman de magriétisch© naald een belangrijk iets, voor e©n yoorbijgaanden vliegenier in donkeren nacht is de magneetnaald ailes! De magneetnaald wijst niet precies in Noordélijke richting, maar vertoonb een horizontale en een verticale afwijking. Het kompas wijst, zooals men weet, naar de mag-netische Noordpool. De aviateur nu — in ieder geval de lucht> schipper van een Zeppelin — is in het bezit niet- alleen vau het gewone kompas. dat dus naar do maguetischo Noordpool wijst, maar neemt ook mee het zg. fluïdekompas. lietwelk do geog.-afische Noordpool opzoekt. En moclit hij dit apparaat niet bezitten, dan kan men hem door middel van do vbiiken-telegrafie op de hoogte breïigen van de richtiug Noord-Zuid. Met andere woorden: do luchtscliipper kan steeds de magnetische declinatie meten, en kan er dus steeds van op de hoogte zijn, op welke lijn van zelf de declinatie hij zich be-vindt.Voorts lielt de kompasnaald. Ook die heîljng is voor de diverse plaatseu der aarde verschil-lend. AVederom heeft d© aard-magnetism© spécial iteit een schematische voorstelling van di© helling (inclinatie) op de wereldkaart gebracht, dus door middel van lijnen van zelfde inclinatie, die do bovengenoemde lijnen snij-den. In de gondel van het luclitschip weet men do inclinatie voortdurend, en de luchtscliipper bepaalt dus nauwkeurig, waar hij is. Voor den luchtscliipper beteekent een on an-der in de practijk: verandert de inclinatie niet, dan beweegt mon zich op de Isoklne. d.i. in de richting Qost-West. Neemt d© inclinatie toe, dan gaat men Noordelijker. Neemt deze af. dan komt men Zuidelijker. Vooral d© inclinatie-methode. wordt veel toe-gepast. Mea. heeft er goedo résultâtes mes be~ reUita De strijdlustlge uebermenschen. ,,Sporting" vertelt ons de volgende ge-schiedenis:.,,In de buurt van Saint-Michiel nemen onze mannen een honderdtal krijgsgevange-nen met zich mee, na een heftigen tegenaan-val. Den volgenden dag richt eeri officier zich tôt een der gevangen Duitschers en,' verlangend te weten, welke solidariteit er tusschen onze vijanden zoû kunnen bestaan, voegt hem ongeveer het volgende toe: — Door een 6tilzwijgende afspraak hebben Frankrijk en Duitschland besloten, krijgsgevangenen uit te wisselen. Ik kan vijftig uwer uitleveren. Vraàg, die degenen zijn, die naar den strijd terug willen. Onze nian richt zich. tôt zijn metgezellen. Een zeer levendige tweespraak ontwikkelt • zich. Een kwartier verloopt en de Duitscher komt terug: — Wel, vraagt de Fransclie officier, heeft de zifting plaats gehad? De Bocke, verlegen, schudt het hoofd, en laat zich vervolgens ontglippen: — Onmogelijk. Zij verkiezen hier te blijven.J- De keuze was ook niet moeielijk: een krijgsgevangene der Franschen heeft een menschwaardiger bestaan dan een soldaat in het Duitsche leger. En gedisciplineerde dapperheid is maar een surrogaat van moed. De stemming in Grlekenland. De Griekeche regeeri-ng heeft allen man-ren tusschen 20 en 30 jaar verboden het land te verlaten. Voor uitzonderingsge-vaJlen worden bizondere paspoorten afge-gt ven, dech niet dan iia,"eeiî zeer nauwkéurig onderzotk der redenen van vertrek. De Griekscko studenten aan de buitenlandsche liooge£clielen, die vcor den militairen dienst gescliikt werden geacht, zuJlen zoo spoeidig mogelijk naar hun land moeten terugkeeren. •.De ,,Nea Hellas" drukt zich als volgt uit : *,,Het hcllfiii&me heeft sleehts één ver-langen : den toi van zijn cloed betaien om zijn rechten te doen eerbdedigen." Vcorts kcmt het b'lad tôt liet basluit, dat de gansohe natie het cogenblik cm te han-delen afwacli't on ge reeds.ta at. om liaar rechten aan de zijde der Geallieerden op te eischen. In Italie, de Vereenigde Staten van Ameohra, S pan je, Portugal, Roemenië en nu ook Grie'kenla-nd is de. volkstsmming be-slist tegen Duitscliland en zijn bondgenoo-ten. En wij vragen ons niet eon scort van veeanoedige verdraagzaamheid af, waarheen, na, afloop van den oorlog, de liannekemaai-©ra en marsla*amers van het dan verarmde liiitsahland moeten trekken om gcld te vergârem, spion neiidisnsten te verrichten en bescha.ving te brengen ,,Und wo ihr's packt, da is'u es intressant". Jawe-1, maar wanneer iedereen je het ,,packen" verhindert! Men zou heusch. haast mede-lijden krijgen met .de Germania-klken. La Petite Reine. ELoningin Elizabeth van België, die onaf-gebroken kleederen, tabak en andere goede dingen zenden laat aan do Belgische soldàten, heeft, naar uit Havre gemeld wordt, dezer dagen een treffend blijk van dank-baarheid ontv^ngen in den vorm van een deputatie uit het lie en 12e linieregiment. Dit bestond uit zeven soldàten waaronder een bekend Brusselsch advocaat. Zij werden ontvangen door de Koningin in de kleine huiskamer van een villa. De advocaat voerde het woord en zeide: Uw majes-teit is zoo uitmuntend geslaagd in de taak om ' onze afwezige moéders en zuaters te vervangen^ dat onze hartén daarvan diep onder den indruk zijn. Wij verzekeren U uit het diepst van ons hart, dat wij tôt onzen dood de grootste vereering en de levendigsto gevoelens van dankbaarheid Voor U zullen blijven beliouden. Ik spreek namens aile ka-meraden van het lie en 12e régi m eut." Aile aanwezigen hadden tranen in de oogen. De Koningin was diep geroerd, schudde hartelijk sis lianden van aile soldàten en sprak met ieder over hun onder-vindingen. hun familie, -de gevaren die zij liepen en het succès der overwinningen. Des avonds- was de geheele brigade in feeststemming en werden talrijke hoezee's uitgebracht op ,,La Petite Reine". Een eïgenaardige Prijswedstrijd. We publieeeren op onze vierde blad een oproep voor een zeer eigenaardigen Prijs-wedstrijd, door het huis Kreymborg & Co. j ingesteld, en roepen de. aàndacht van onze , lezers op dezen wedstrijd. De-bekende ,,tai- ; lors" van de Leidschestnaat zullen evenveel : bij val oogsten met hun prijskamp als met j huiiue kostumexi. i Van Hier en Daar. Er zijn veel onverklaarbare dingen in het leven. Waarorn b.v. men zich nooit lierin-nert, waar men zijn paraplu heeft laten staan, of waar men zijn reisbiljet gestoken heeft, of Waarom men bijna altijd lastige reisgenooten aantreft. Wij k\yamen, twee dames, 's avonds laat met de electrische tram uit Amsterdam. Misschien kennen eenigen uwer dit vervoer-middel; gij weet dan ook, hoe hoogst onaan-genaam deze XX-eeuwsche wageus schom-melen. Ik vind de beweging een ,,mélange" van bootgedein en het gedraai .van een één-cents-molen.Menschen, die zoowel de Zuiderzee als de Stille Zuid-zee bevaren hebben, verklaren, dat ze nooit zulke ongepaste onpasselijk-heden hebben gehad als in bovengenoemde tram. Nu, wij bevonden ons dan na een uiterst vermoeienden dag in dezen electrischen spoor. Hij was tjok-vol ; de aromen, die ous tegemoet kwarnen, waren zéér gecom'pli-ceerd. Ik onderscheidde: natte paraplu's-, gummi regenmantels-, visçh- en paarden-luchtjes.Het lot wilde, dat wij naast een huzaàr en tegeuover een viscjiandelaar — wiens leege mand onder de bank stond — kwamen te zitten. Onze toestand was benijdenswaardig. De huzaar sliep in. het hoekje, soms snurkte de man; dit was waarschijnlijk minder een ge-brek in zijn opvoeding dan wel in zijn adem-halingsorganen. De vischboer was, wat men noemt, een ,,jo'viaal" inensch; hij had waarschijnlijk dieu dag veel verdiend en daarom veel gedronken. Hij was spraakzaam en wilde ons — hij zag ons voor Belgischen aan — op ons gemak stellen. Daarom schoof hij dichter bij en zei met zware stem terw.yi hij zich beschermend naar ons boog: ,,IJ is hier veilig." Mijn reisgezellin keck ietwat verwonderd, ik lachte witjes en deed, alsof ik slapen wilde. Nauwelijks had ik mijn oogen geslo-•ten of het. basgeluid dreunde weer. —Madamke', ik zeg u, dat u hier Veilig bent. Uit beleefdheid opende ik mijn oogen en lachte dankend. — Thuis zal ze niet zoo veilig zijn als hier, dat zeg ik je maar... (dit ,,parlant au public.)Ik knikte toestemmend, terwijl ik aan ,,thuis" dacht, mijn gezellige huiskamer in het zeedorp, waarin de eerste tulpen reeds ontbloeien en waarin twee kleine rakkers buizen bouwen van stoelen... Opnieuw sloot ik mijn oogen. Ik wenschte vurig, . da,t de man mijn voorbeeld zou volgen. 't W^as even doodstil in de tram, de ove-rige reizigers schenen allen ook vermoeid. Opeens dreunde de stem: — Madamke... versta-je me wel? Nu nog verwijt ik mij zelf, dat ik niet ge-logen hob. —- Ja, zeker versta ik u. — Nou dan kenne me ook gezellig wat praten. Madamke is zeker uit Antwerpen en d'r man in den oorlog?... Wat 'n tije, wat .'n tije... en d'r zijn zeker bomme in je huis gevallen, en hoeveel nachte heb je wel in den kelder gesete? — Ik heb heelemaal niet iri den kelder gezeten...; ik ben niet uit Antwerpen. •— Dan zeker uit Leuven... en met 'n kompas over de grenzen gekomme... nou, dan ken je, ook van de oorlogstafereeie mee-prate... Ik zeg maar, nou is 't wel beroerd., maar as-je zestig bent, kan je toch ook heel wat vertèlle... I3 je huis ook platgebrand ? — Nee... ik... — Wat '11 geluk, dat 't nog staat, maar of 't nou 110g staat, weet je ook niet... — Meneer, ik ben een Hollandsche en woon in Zandvoort, bekende ik, tôt 't uiter-ste gebracht. — Dat kan je een ander wijs make, maar mij niet, en de dame naast je is ook geen Hollandsche... m'n pink d'r af, as het toch zoo is. De dame naast mij vond het wijzer op te staan) het tramgewiebel, de bassende stem en de vischluchtjes waren haar te machtig, zij zag onlieilspellend bleek en ging op 't achterbalcon. — Wat ziet ze er uit, die dame... Ze heb zeker veel meegemaakt en 110g zoo jong... Madamke, ik heb ook tien Belgen in m'n huis... je mot eens aankomme... we hebbe wat een loi ! Even zweeg hij, en ik deed weer, alsof ik sliep. Mijn rust was kort. — Madamke... ken je ook Hoilandsch leze? •— Zeker, ik ben tocli 'n Hollandsche! — Maak dat de kat wijs... hier heb je een krant; de Duitschers krijge klop... ben je niet blij ? Ik knikte zwakjes, nam de krant aan en begon te lezen: ^.De heer en mevrouw Brouwer geven kennis van dé geboort hunner dochter Jo-hanna Ma..." — Madamke ! bulderde de stem — ik heb twaalf Belgen in m'n buis en 'n loi, dat me hebbej Toen werd de deur van den wagen wild opengegooid, de conducteur riep: ,,Reizigers voor Zandvoort allen in den cersten wagen!" Bij het overstappen verloren wij onzen ,,jovialen' ' garnalenvauger. Toen plaatste het lot mij naast een zieken-< verpleegster, die naar „fleur de trèfle'* rook. . MANJA. Eigen voiksleven in Waies. Ons ^ braaf Vlaamsche volk sclirijft F. Prims in de Engelsche stem uit België, dât i'.i de streefc van Radnor (Wales) werd on-dergebracht vroeg neer een Vlaa-mscheai priester, hakende naar de H.H. Sakramen-ten der Moederkerk. De goede pastor van LIandrindcd bood, me de gastvrijheid. En daa-r haal ik op tafel „De Steni uit België" met het art-ikel van ,,Gwynri Jones" over het land van Wales. ,,Maar, zegt mijn goede pastor, dan zijt gij, ook Voor de Welschen, die Gwynn Jones is mijja vriend en ik oefen me ook in Welcch. • ' En daar kreeg ik de plio:to te zien : Het tafereel stelt voor de vergadering der Bar-den van ,,het Britsche eiland" eene ge-edkte uitdrukking van allercudsten oor-sprong : Ynys Pry&in, uit deai tijd; dat heel Brittanje Britecli of Welsch was, dus voor de zesd-o eeuw. Aile jaren heeft er de Eistedd-fod plaats. Die dagen vereenigt men zich ,,in het oog van dea dag" in 't zonnenoog; dan gaan de barden processiegcwijs in hun rok en met hun hoofdb'anc^ — aan hun hoofd de Ai-chdruid, i.e., tlians de groote» dichter, — naar de groote plaats in het park. Rond hen zijn steenen gesteld de windstrekeii aanduidénd. ]\Iidden in ligt de ,,logan stone," een groote steen van twee meter lang. Van daar op wordt gespreken. E:> de barden staan daarroaid, eorst de drlth"-den, dan de barden, dan de ovates (vertegen-woordigend gçdsdient, diclïb en Jamst). In de processie wordt een zwaar clegen gedragen, in de scheede. Alvorens de zit-ting te beginnen wordt hçt zwaard. drij keeren lût de scheede gerekken. Telkens klinJot de vraag in 't Welsch : ,,A ceg hed.-mdwch," d. i. ,,Is er vrede." En men ant-woordt ,,Heddwch," d. i. ,,Vrede" Moest er geantwcord werden: ,,Nag oes," d. i. ,,'0 En js," de vergadering zo,u geeu plaats mogen liebiben naar de oude gebruiken. In de processie tLrceg men ock een ossen-hoorn, belegd met goud en zilvar, en ge-vuld met blceiiien, om gelu'k en overvloed te beduiden. Hij wordt neergezet in den mystieiken bardenkring. De archdruid draagb zelf een eken kroon, en om den hais een gouden ketting. De s'bandaa.rd die in de precossio gaat draagt een afbeeldsel van do zon. I11 de vereeniging ru is alks Welsch. Men spreekt de redevoeringe 11 uit en draagt ge-dichten voor over vaderlandliefde en liefde voor eigen taal. De vergadering vangt aan met eea oud gebed : ,,Geef ons, O Gcd, do kennis der zaken, en in die kennis do liefde van heit goede, en in deze liefde de liefde van al het gesohapene, en in deze liefde de kra.cht". Na de dichten en redevoeringeu wordt er eer betuigd aan degenen die bij zonder bijdroegen tôt de Eisteddfod. Ieder jaar wordt voor deze bijeeiiikomst een bijzondere stad gekozen. Menige stadl dingt cm die eer en zendt daarom twee sprekers tet de bijeenkomst der barden, twee jaren te voren. 't Was in deze Eisteddfod dat Father Kane den rang van bard verworf, de eei-ste Katholieke piiester die het braclit tôt daar. Opmerkenswaardig is het hoe meuschen van verscliillend gelocf in dezen taalstrijd naast elka.'ider staan. De Katholieke gods-dienst wordt er juister door gokend van wege de niet-lcatholieiken, en vele vocroordeelen valleai er door weg. le lange Belgisshe Slsidenlijst. Er weeklaagt in mijn ziel een groot en stil ont- rocren, Waar ik lees van jonge dooden het schoon en droef verliaal, Lijdend voor allen dio Vlaamsch© namen voeren, Strijdend voor allen nù, in vreemdc, stillô taal. Maar wïe eenmaal het groot© offor brachten, En 't eigen leven liéten voor 't kleine, schoone land, Zij zullen weten dat al Gods Englen wachten Hen veilig thuis te bréngen in schooner Vader- .land. Want koninklijker is te laten 't veeg© leven Dan smadelijk t© sclienden God-gelijke trouw, En Koningsmensch is hij, di© 't stoflijk lijf wil geven Al brengt zijn lieldendaad in zîelen droev© rouw. Dë grijze deemstring daalt op avondstille Ian- den 'k,Hcrdenk de jonge levens, in weemoedsmijme- l'ing? Rustend in Vlaamsche aarde, met stijf-gevou- wen lianden, En wien tôt Eeuwiglieid hun levensdroom vei^- ging. Opsierbeekw TONY. DE PLDQiUl.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.