rerste daargHHI m 249 asBMaij, 5 PècéBSBér I9I5 5 Cent. DE VLAAMSCHE STEM I rff/7 volk zal niet vergaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eendracm maakt macht DIRECTIE EN REDACTIEe PALEISSTRAAT 31. bovsnhuls, AMSTERDAM. Telafoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A.JACOB. ABONNEMENTSPBIJS (bg vooruitbetaling) : Voor Nederland per jaar -Id « 5° — per kwart»al gld. 1.75 — per ma»nd gld. 0.75. Voor Belgie, Engeland Fraukriik en andere landen dezelfde prjjzen, met verhooging van verzcndin gskosten cenl • per nuinrner), ° '2 A DVERTENTIES 20 Cent per regel. Fsn Kaartenhuis. Het is den Jezer van dit blad bekend. dsfc Mr. F r a n s van Cauwelaeri jj aijn weekblad „Vrij-België" eene reekf «n vijf artikelen heeft geechreven, die tôt tifcel dragen ,, Bestuurlijke Scheiding". Hierbij deed zicli het, voor eeu politiek uan, als wiens spécialiteifc steeds de Vlaam-ghe Beweging gegoldeu heeft, buitenge-mo verschijnsel voor, dat hij, bij de be-handeling van een onderwerp, waarin hij Ijls tresn behoorde t-huis te zijn, zelfs niet fist waarover het ging!... Zoo buitengewoon is deze onistandigheid, dat toen in de ,, Vlaamsche Stem" terloops Tas opgemerkt, dat — indien de heer Van Cauwelaert niet wist, dafc Bestuurlijke goheiding van oudtijds een maatregel was, warmede in Vlaamschgezinde kringen itkening werd gehouden — hij wel zeer wei-^ de Vlaamsche Beweging moesfc kenneu, Jat toèn, zoo ons ons geheugen niet be-drioH, de Nieuwe Courant op meer of Blinder schampere wijze vroeg* ,,Wie ter lereld kent ze dan wel ?" Ea toch, — het bloote feitligfc daar ter (oiietateering: Van Càuwelaerfc "vvist niet nt Bestuurlijke Scheiding beteekent! Wat meer ifi, zijn gansche, door vijf vervolg-stukken heengeweven betoog stort als een ïaartenhuis ineen, zoodra men het bgrip Bestuurlijke Scheiding in zijn eenig juiste beteekenis neemt. Die beteekenis werd hier ter plaatse reeds lader omschreven. De groote begripsver-varring echter, die nog in veler hoofden heeracht, in aanmerking genomen, kan her-jialea niet anders dan dienstig zijn. Bestuurlijke Scheiding beteekent eenvou-ligvreg dit, dafc het Belgisch besfcuur met. it verdeeling van het Belgisch gebied naar :e taaîgrens rekening behoort te houden ; m wel zoo, dat de bestuurstaal benoorden :e taaîgrens ver plicht end Nederlandsch, «juiden de.taaîgrens verplichtend Fransch :ij. Niet anders dan nietigheid van aile itiikken en handelingen, die in 6trijd met-ut beginsel zouden worden opgemaakt en rerr'cht, kan, naar onze meening, van dezen ; oàatregel de sanctie zijn. Etô geval wordt te pik-anter, waar de ! 'cornaaraste tegenwerpingen van den sclirij-er der arti1 'en gegrondvest zijn op de evering, dat de voorstanders van Bestuur-ijke Scheiding sonder de minste hennis nden tijn van den juisten irihoud van het tgnp! Zonderlinge bewering ! Daar toch oorstanderg zoowel als tegenstanders niet 5ûdeii te doen, dan na te gaan, welke be-îîkenii er, logisch en historisch, aan ge-ecbi mcest worden. De besfcrijding van den maatregel nu wr Van Cauwelaert berusfc op de volgende ellingenr 1) hij is ontijdig en 2) nutteloos; )bij voerfc icn vcrdtfve; en 4) de oplossing !n het talenvraagsfcuk is langs àmderen en inder inyeujikktlden -weg te bereiken. Oniijdig noemt de schrijver den maat-gel, oindat hij op zoo ondoordachte wijze gesteld, dafc... niemand kan zeggen, it hij beteekent ! at kunt gij winnen voor onze Vlaam-xa&k, met zoo ma-ar blindeilings een ^ormingsgedacht-e op te werpen, waar-n gij zelf jioch de juiste beteekenis, noch uitkomst, noch de middelen ter verwe-alijking ziefc?") îii onrechte wordt hij aan de orde ge-omdat de Regeering niet in staafc zou 3> thans eenige toezegg^ing te doen en la°t het volk er zich tegeu verzetten zou. Regeering heeft voor den duur van 3 «orlog een machtsoverdracht onfcvan-11 orQ te doen wafc onontbeerlijk is ora de r'.]ding van het land en hefc levendig 3rtl>e8taa.n van onzen Staafc te verzeke-l" "^aar verde? gaafc hare zending niet." ^Q: »Het (volk) heeft. een vaag gevoeî, 0 c'r spraak is van inwendige tegenstel- Van verwijdering, van verdeeldheid, houdt in6tinktmatig ziin hart vast 1 Wgst.") toch de schrijver ons die vuichtsover-^ttoonc! En daarmee bewijze, dat onze , aôering onbevoegd is, ons thans, wat ^ |r botreffc, toe te zeggen: dat wijziging art.ko] 23 van de grondwefc, in den door \ -doolden sin, door haar onmiddelijk < d^n oorlog op èerlijfre en loyale wijze ^ orde zal worden geeteld. 5 °°k de schrijver niet in zijn hardnek- 1 ^ Idttnzielig zwijgen volhard?, wat onze 033 de opmerkingen aangaat, dut schei- f ^ flf.chts hirKÏnv'ddeï is. ,Want zeker i zijn nociî wq, nocn ook hefc viaamscne noch zolfs hefc Waalsche volk ervan ovei ' tuigd, dafc de tweetaligheid 'fc zij van Vla.au deren, 't zij van Wallonië de eenige wijz ■ is, om een sterk België te verkrijgen! Hij voert ten> verderve, omdat Duitsch laud bij eeu splitsing, dat wil zeggen eei verzwakking van België, het grootste be lang heeft, en er zich van zal bedienen or hefc land, zij hefc op ,,vredige" wijze, t-annexeeren. (,,Door de scheiding van d' Vlaamsche van de AVaalsche bevolkin; hopen Duifcsche sfcaatkundigen wellicht, he verzet van het Belgische volk tegen hui heerschersplannen te verminderen.") Wel lichfc — ja, wellicht! Het zou dan toch zeke: de grootste misrekening zijn> die de Duit sche sfcaatkundigen nog op hun grootboel vastgèlegd hebben ! Neen ! Slechtcs door -den huidigen sfcrijd door de verdeeldheid, die een halssfcarrit tegenover hefc Vlaamsche Volk deloyalt Regeering blijffc zaaien en door haar verbit tering\vekkende ,,straf"-maatregelen helpl bevorderen, — hierdoor slechts staat hei Belgische volk weinig weerkraclitig er zwak ; niet^door toepassing van het eenige ,,Redmiddel", dafc aan aile verdeeldheid een einde kan maken ! De ojdossing eindelijk van den heer Van Cauwelaert zelven? Ik gaf hefc reeds aan: ze houdt, logischerwijze, niet in dan het eimpele begrip der Bestuurlijke Scheiding! Stort, enkel door de constateering van dit onweerlegbare feit, niet heel hefc moei-zaam opgetrokken kaartenhuisje van den oud-Ieider ineen? Neen, niet door de ruggegraatlooze argu-menfcen van .Mr. Van Cauwelaert wordfc hefc begrip der Bestuurlijke Scheiding aangetasfc in zijn heilaanbrengende kracht! V. j ' ««1 i ■ Franskiljonsoh ÏBioïism ia Vlaandgren. Sedert Aitgiistus 1911 viert liet Frans-kiljonisme hoogtij in Vlaanderen. Niefc al-leen werden aile taalwefcten vertrapt en aile Flaminganten, ja, Vlamingen, belàsterd, verdachfc gemaakfc, voor landverraders uit-gescholden, maar tevens jubelderi de Frans, kiljons over de verdwijning van hefc Vlaamsche elemeufc in België .en juichten bij den onrechtvaardigen maatregen van de Haver-sche regeering tegen R. de Clercq en Jacob. Deze haafc tegen ailes wafc Vlaamsch is, vindfc men in twee naamlooze geschriften in Genfc verspreidt: ,,Mauvais Patriotes" en })Souvenirs de 191—1915 _ Hefc eerste factum behelsfc 23 bladzijden m 16o en bevat. op blz. 15—18 het volgende : ,,Zij vervullen hun plicht niefc deze Flaminganten, die zich laten bekoren door de door den overweldiger genomen maatregelen om het Vlaamsch op te Jeggen en het ge-bruik van hefc Fransch a.f te'schaffen. Zij zijn grootelijks schuldig deze, die hun Fla-mingantische OA'ertuigingen voor hun plicht als Belgen laten gaan. Koning Albert lieeffc hun een verschrikkelijke les gegeven. Tv/ee in Den Haag gevluchte Flaminganten, de heeren De Swarfce en De Clercq. hadden aan den koning een telegram gesfcuurd om hem te vragen, dafc de rechten der Vlamingen in hefc vrij geworden België zcuden erkend worden. De koning antwoordde hen, dat deze eischen niet te jDas kwamen en dat op dit oogenblik de Belgen hun twisten moee-fcen vergeten om tegen den vijand op te treden. Flaminganten leenen hun steun aan die eerlooze, door Duitscliland bezoldigde krant, de ,,Vlaamsche Post", die heeft durven zeggen aan de Vlamingen, dat zij niet moe3-ten dienst nemen in de rangen van hefc Belgische léger, waar van de regeering hun sederfc 80 jaren onderdrukte, maar wrel in de rangen van het Duitsche leger, daar de Vlamingen ailes van Duitscliland mogen verwachten ! De Vlaamsche redacteuren van dit dagblad zullen, na den oorlog, over hun houdi ng zich moeten verantwoorden. Het zijn verraders. Dat zij zich ecbter niet inbeel-den, dat zij de Vlaamsche zaak zullen ge-diend hebben. Deze is gecompromitteerd geworden op zulka wijze, dat mén zich afvra-gen kan of zij zich ooifc van de bezoedeling, die zekere onbehendigen over haar hebben gebracht zal kunneu reinigen. Laakbaar is ook de stap door ledeu der Vlaamsche Academie bij den Duitschen gouverneur van Oost-Vlaanderen gedaan. Zij hebben hem uitgenoodigd om zich naar de Academie te begeveii, hebben hem er ontvangen, hebben hem de grieven der Flaminganten uiteengezet en hebben hem ^evraagd, dat de Duitsche regeering hun le vervlaamschiug der Univei-siteit van Gent sou fcoestaan. Men moet wel van aile vader-andsliefde ontbloot zijn, om aan den over-veldiger eon maatregel te vragen, die alleen le Belgische regeering het rechfc hesft te lemen 1 Men raadt de macchiavelistische jèdachtfr, die dezen sfca]> heeft bezield ; de FJaminganfceii hopen. dafc, moclifc de Duit-che regeering* a-an hunne bedoelingen ge-*olg geven, de Belgische regeering, bij haar emgkomsb, voldongen voor het feit zou taan en niefc . meer de Universiteit van ?ent zou kunnen entylaamscheii". Om lit doel ta bereiken vertrappen deze. Fla-ainganten liimne vaderlaudslievende ge- , voeiena en vernederen zieh om gunsten v _ den overweldiger te vragen ! De hovding der Flaminganten geduren den oorlog is 200 antipatriot, dat wij s Vlaamsche zaak als verloren in België l sehouwen — vooral dat versclvillende o; standigheden en. aan de „Vl<iamsche Pos ontvallen bekentenissen ons hebben beu 1 -en — hetgeen enkelen sedert lang vevnoe den — dat de Flamingantische bewegi, door Duitschîand beioldicjd is en stech 1 een der uitmgen is van het pangermanism î De oorlog zal ons geleerd hebben 0 3 ons te mistrouwen voor de Duitschers va den oorlog zullen wij in verdenking ho » den de Duitschers met valsclien neus, à t de Flaminganten zijn." t Is het noodig om te antwoorden op dii vuigen, naamloozen laster? — Neen, ni waar. Zulkc aanvallen wijzen wij met verachtii van de hand. Het factum bevat ook nog andere aanva len, n.l. tegen den liberalen volksvertege; woordigers van Mechelen, Lamborette, < , — ditmaal terecht — ook tegen de weggelo , pen moedige seuatoren, volksvertegènwoo digers, burgemeesters, notarissen en ande: ambtenareu, die hun plicht verzuimdei doch tegen wie de Haversche Regeerir ; geen reden vond tôt afzetting; Het twee de stuk is een in 80 boek va ' 333 blz., insgelijks zonder naam van dru! ker noch uitgover. Het bevat een voorrec waarin staat, dat de stukjes, die in hefc boe voorkomen, gedurende 1914—1915 in Gei onderhandsch werden versj>reid. Zij bevafcten een Fransche en Vlaamscl Brabançonne, alsook Vers l'Avenir, c Vlaamscoe Leeuw, de nationale liedere van Engeland, Frankrijk en Ruslan in het Engelsch, Fransch en Russisch. Dan volgen de brief van kardinaal Mei cier, twee serinbenen van P. Janvier voc Mgr. Amette, aartsbisschop van Parijs ; ee brief van 9 Febr. van kardinaal Merck aan den Gouverneur-Generaal baron vo Bissing; sennoen van R. M. Quirini, pa; toor van St. Jacob op Coudenberg, enz en artikels lut Courrier de l'Armée, Echo d Paris, Figaro, Journal, Matin, Pefcifc Pe risien, Temps; Fransche vertalingen va artikels uit Daily Mail, Times, Politiken Nieuwe Rotterdamsehe Courant^ Telegraa en Vorwarts. Verder de beruchte rede door Maetei linck uitgesproken te Milaan in de Scala waarin hij zeide, dat België yecht om de La tijn sche beschaving te re deren en deze va: den àiinisfcer van justitie, Carton de Wiart van 20 Dec. 1914, waar hij spreekt va; een wederom Fransch geworden Elzas-Lo thar.ingen en door een nobele geste van de: tsaar, een herrezen nieuw Polen ; dei brief van Destrée aan de Avanti, twee ope: brieven aan den Rijkskanselier, die mei • toesclirijft aan den Franschgezinden Gent schen schepen Maurits de Weert. Wij zullen hierbij niet stilstaàn: in he boek komen elf stukjes voor in he Vlaamsch, geen vier blz. druk op 3.33! Met deze en andere prullen houden d' Gentsche Franschelaars zich bezig: het war hun teveel eer aan doen over deze zaken t spréken, zoo aile stukken niet bijdroegei om de 'bevolking tegen de Vlamingen op t< hitsen. In ^Vlaanderen durven de Flaminganfcei bijna hun taal niet meer spreken, door he terrorisme dafc de Franskiljons weten t< doen heerschen. Meer dan:ooifc is het.Franskiljonisme d< baas in "de stedelijke besturen. Hefc is d< plicht der Flaminganten 0111 het Franscl eruifc te drijven, op straffe van zelf te niel te gaan. Delenda Carthago. N. Roskam. Een ongovaarfijk Franschman. De heer Henri Joly ,,de rinstifcut" wijdt in den ^Correspondant" van 25 October jl. een opstel aan de toekomst van de Franco-Belgische samenwerking. Daarin komen de volgende regelen voor : ,,De Belgen hebben ondereen maar te be-slissen, en zonder van onze zij de een blik van vrees of verdenking te duchten, om-fcrent het somtijds brandende vraagstuk der Flaminganten, der Walen, van hun respe'-tievelijk spraakgebruik en van de onderlin-ge twisten die daaruit voort kunnen komen. Wij zullen zeker niet zeggen, dat hefc ons niefc aangaafc, maar wel zullen wij in voile oprechfcheid zeggen, dat hefc niets heeft, dafc ons verontrusten kan.... ,,We zijn volop fc'accoord, naar ik meen, met enze bondgenooten wanneer we te za-men deze regelen van den heer Wilmotte inroepen (hoogleeraar aan de hoogeschool van Luik en ,,chargé de cours" aa.n de Pari jsche hoogeschool). Na de intreê van hefc Fransch zoo in Vlaanderen als jn Wallonië te hebben vastgesteld en de gewoonte, die men er reeds vroegtijdig aannam, om de acten in het Fransch op te stellen, voegfc hij daaraan toe: ,,Dit ailes zonder geweld en door de macht zelve der dingen. De graven verbodeu nimmer het gobruik van het Fransch, maar, meesttijds, bracht het Fransch de partijen beter t'accoord." Dat difc voor altijd het symbool of de vertegen-woordiging moge blijven van de politiek, be-stemd om ons te vereenigen! ,,Nogmaals, we zijn hier eerlijk belange-loos : deze voor ons zoe eervolle lierinne-ringon zijn van dien aard, dat ze ons gerust-stellen mogen." Dafc nu de Franschman zich met de Vlaamsche Beweging, die immers voor den Franschen invloed ongevaarlijk is, niet in behoeft te laten, leidfc de heer Joly uit de volgende overwegingen af : ,,Mannen van studie verzekeren ons, dat> liefc '.Vlaamsch eei^e doode taal is. Zou dit m niet zoo zijn, de herleving van een Vlaam; particularisme zou ons niet verontruster de Och, dat iedere Franschman even weii de als deze op de hoogte ware! c- n- >>> Aantal en Waarde. c~ De passieve overzijde — daar zij n doodzwijgen kan, hoe gaaa'ne zij dit c zou doen — meent een dooddoener te h< ben gevonden in het geriugsChafcten ha tegenstrevers tegenover de buifcenwere in Zij zelve weet wel beter. Met het 00g op t.alrijke bewijzen van instemming en solit riteitsbetuiging die ons bereiken, niet aile uit Nederland, maar vooral uit hefc Vad în land (en niet hefc minsfc uifc het onl zette gedeelte) gaat het niet aan, met , wi j zen d gebaar te ^ewagen van het tw< ta.1 aîlhier, het drietal aldaar, en de over vier miljoen Vlamingen voor dcli te nem( 1. Dat cle passieven eens wapenscliouw houd 1- en hun aantal naar waarde scliatten, om 1 ,u inkeer te komen omirent de drijfveeren hi 3. ner onverantwoordelijke actie of lie^ r- reactie ! -e 1, o. De parallel met Zuld-Afrika. a Uit eeno oorreepondentie van de Xicu n Courant, het volgende: De Hollan&sch-sprckende ambtenaar hei e tweetalig te zijn en zich in den dienst van k éene taal, de Engelsche, te bedienen, of wordt als ongeschikt ontslagen. De Engels< eprekendo neemt niet de raoeite, Hollandsch leeren; hij weet, dat- Hollandsch niet vereisc •e wordt en dat hij overal bij benoeming of v< e liooging voor gaat."' n d —*» Ingezonden Stukken. n Do strijd der Vlamingen — thans. Geachte lïeda-ctie! j. Uit Uw artikel met bovenstaand opschrift het Avondblad van 1 Dec. 1.1. blijkt, dat 5 ni'et inziet, dat nooit meer dan thans voor Vlamingen gevaar dreigt. Juist door den Duitschen inval is dat geva: 11 ontstaan en het lijkt mij wel juist, om elcch 5 Duitscliland den vijand der Vlamingen te ne f men. In de toekomst is er voor Vlaanderen ni een gevaar; de verfransching der geesten ; < r verduitsching is veel minder dreigend zelf ? omdat Duitscliland zich in dezen oorlog l al wat Belg is te zeer gehaat heeft gemaak j terwijl juist de Fransche vriendschap (natuu lijk treft Frankrijk geen enkel verwijt). * | duchten is. 1 j ,,De bevrijding van België een mooi woorc " i Maar wat wil dit voor de Vlamingon zeggen, a 1 } het weer het België wordt van voor don corloj i 1 waar de bewuste Vlaming dogelijks griever 1 I vernederd werd ? 1 Is dat België voor een Vlaming waard, d: . hij er zijn bloed voor vergiet? E11 is het zc verwonderlijk, dat, nu aile teekenon uit Hâvi ^ er op wijzen, dat men weer datzelfde Belg , , wil herstellen, de Vlamingen — die reeds lar J voor den Duitschen inval een ander juk, dî I der Franskiljons torsteu — waarborgen wei 5 schen, dat niet alleen België, maar ook Vlaai î deren van elk juk bevrijd wordt? 3 Ik weet het, de ellende. die België thaï 1 diukt, spreekt luider tôt den buitenstaande v iVïaar de stille ellende van Vlaanderen, dî zichzelf niet zijn mocht, waar de wil van ee [ kleine maar machtige groep van het volk ve . vreemden wet ua.s. was niet minder droevio zij heeft het Vlaamsche volk tôt een der acl * terlijkste van Europa gemaakt Daarom : ook thans nog, neen, juist nu c ' eisch. dat Vlaandeien waarlijk bevrijd zâl woi î den. Geen geestdriftig meehelpen>aan de b< l | vrijding Tan België kan verlangd worden va i menschen, die vreezen. dat die bevrijding voc lien geen bevrijding zijn zal. Ook van (Noord-) Nederlandsch standpur is zoowel de ééne als de andere bevrijding va belang, want zonder haar is geen eençgezinc krachtig België — dat mij voor ons land nooe zakalijk scliijnt — mogelijk. Nu V, geachte Redactie, gezegd hebt, al Xoderlander liet standpunt van den hee Léo Moerfc.niet te kunnen begrijpen, voel 1 mij gedrongen, ook als Nederlander (die nie de minste pro-Duitsche sympathieën heeft) dat standpunt het eenig juiste te noemen Dat Duitschîand niet ongaarne de tweedracli in het Belgische volk ziet, stem ik dadelij' toe. Een reden te meer voor de Belgische regee ring om aan die tweedracht een eind te ma,ken Niet den Vlamingen, die werkelijk bevrijd wil len worden, maar do Belgische Regeerinj treft het verwijt, dat de zoo zeer gewenscht eendracht thans verre is. De Belgische Regeering, zij alleen, is eei gevaar voor de onafhankelijkheid van België zij is het die do eenlieid en kracht van he land bedreigt. Prof. Struycken heeft de belangen van Bel gie boven die van Vlaanderen geeteld; dit i1 een standpunt, maar geen standpunt, dat eei Hoofdbestuurder van het Alg. Nederl. Verbonc past. Dat hij het niet langer heeft kunnen aan z:en, dat het -\. N. V. tegenover de gewiclitig ste vraagstukken, die .de beginselen van he-\erbond ten nauwste raken, een onzijdigc houding in acht neemt is intusschen ten zeerst( sympathiek en steekt helder af bij de houdinj van de andere Hoofdbestuurders, die — zooalî trouwens steeds het geval is geweest — bi meeningaverschil niet beter weten te doen dan zi< h van elke meeningsuiting te onthou-den. Wijzigt het Hoofdbestuur ten slotte zijc houding, laat het eindelijk zijn stem liooren — en dat het alsdan de stem der onthoudina zal zijn, zooals het door TJ gewenscht wordt is vrrjwel zoker — dan zal dat geen veranderins brengen in de houding van die leden. di€ meenen, dat een Verbond. hetwelk nalaat in moeilijke tijden voor zijn beginselen op te komen. geen reden van bestaan heeft. Het zou een schande voor ons, Nederlanders, zijn. als wij slechts op congressen en aan feest-maaltiiden getuigden van onze sympathie voor verdrukto taalgenooten Het is thans de tijd, om van die sympathie blijk te geven! U beleefd dankzeggsnd voor de plaatsing van deze regelen, Hoogachtenr, A. I/)OSJES. Oud-lid van de Leidsehe Stud. Afd. van het A. N. V. (De ïtedaetie van het ,.Alg. HAndelsblad" heefb geweigerd, het bovengtaande te plaat-senj. sr- Av !/.> ^ Kern. lifî- Gi.î zu^iiuw Vaderland beminnen en ziji Taal en zijnen Roem. CONSCIENCE. — t m îet Zuid-Afrîka. 10k 3^ Aan Jopie Fourie. Die wrnter snoei met harde hand de Van borne en blomme en elke planfc la- V™ goudvergeelde blare af; en En d'aarde word één grote graf 5r" Waarin die lewe weg moet si nie, weer s°mersou sal blink, )e. Om fris en kragtig uifc te bofc ge Vol groei-lus, wat met doodgaan sjx)fc. >n. ^ 'n Held moes sfcerwe, Jopie Fourie! Sij bede was: ,,Skiet mij tog nie •€r In mij geeig nie. Hier's mij hart! Daar's plek genoeg vir lood en smarfc Om mij en ook mij volk te raak : Mijf om die Jaasfce sug te slaak we En naar 'n veilger Oord te sweef, ^ Mij volky mij volk om weer te leef " ! de bij Ons toekoms wafc bedolwe was, Ai, kijk tog hoe toos jong groen gras ht Dit op die swarte sooie groei!... îr" Die boer wafc trou sij borne snoei, Hij weet, die^elfde boom waaraan Sij snoei-mes wrede wonde slaan, Sal, d'eerste vrugbre jaar daarna Weer banje flukser vrugte dra. O waar's sij graf, die heilge pand ? [n 'n Boom moet ons daarop gaan plant U En in die boom ons volk aanskou, Wafc, wort'lend in sij eie rou:, ir St.raks jong en fris met blaar en blom ^ Die 9omer in gemoet sal kom. >g O boom, ik sien jou al vrugte dra ! D'is rijp, toe pluk, Suid-Afrika! ij — 1 m — i Uit de Pers. , De Vlaamsche spelling en de Vlamingen. Is Wij lezen in het zooëven verschenen jong ste nummer van ,,Vereenvoudiging", he Orgaan van de Vereeniging tôt Vereenvou lt fdiging van onze Schrij'ftaal. 10 Een Antwerpse korrespondent, de letter 0 kundige Eug.^ de Bock, zendt ons een artike e uit het Het Vlaamsche Nieuws van 13 Oktobei g 191ô^ Over Vereenvoudigde Sçhrijftaal, doo: ib B. V. G., dat wij hier gaarne overnenien, al: 1- bewijs dat onze beweging ook in het Zuider i- i veld wint: j ..Verscheidene medewerkers van ons blac 1S maken gebruik van de vereenvoudigde schrijf-. taal. Het zal onze lezers zekef wel interes-seren te weten wat dit is dat er hen toe drijff n ze te gebruiken. •- Do gesprokene taal is niet i'ets onverander-. liks, maar neemt gedurig nieuwe vormen aan. De schrijr'taal bestaat uit konventionele tekens welke de klanken, die uitgesproken worden, e moeten aanduiden. "Wanneer nu in den loop . der tijden de klanken veranderen, horen ook de tekens, logies gesproken. veranderd te n worden, in'dien zin, dat zij zich nauwer aan-r passen aan de gesprokéno taal. Zulko modernizeringen hadden in den loop t der tijden reeds meer dan eens plaats; het ^ laatst — en ditmaal bekrachtigd door de offi-ciële overheid — in do veertiger jaren, wan-' neer de beruchte spellingoorlog, waaraan men nog zo'n plezierige herinneringen bij Th. van Rijswijck vindt, en waarin J. F. WiUéms on-middellik 11a 30, zo kranig 'n algemeen Neder- 1 lands standpunt verdedigde. ^ Sinds enige ja.ren bestaat weer 'n dergelike 1 beweging. ' Logies is liet, dat ook deze maal de nieuwe • opvatting eindelik de overhand zal behouden, fc omdat zij enkel de konsekratie is van de werke-c likheid. De bescliaafde omgangstaal heeft zich ■ gewijzigd, het spreekt dus van zelfs dat de • weergavo zich hier aanpast. Tôt hiertoe is zij echter nog niet officiëel 11 bekrachtigd. Degonen die dan ook in vereen-? voudigde spolling schrijven doen dit vooral om de mensen eraan gewoon te maken, 'n soort 1 pjopaganda. : Dit geldt voor Holland. Wij zouden ons ; echter misschien niet geroepen voelen ons voor de officiële bekrachtiging aan den kant der - vereenvoudiging te plaatsen, hoe de beweging 5 ons sympathie zou hebben, indien zij voor i Vlaanderen geen ander nut met zich bracht. | Maar zij is o. i. het beste middel ter ver-breiding der Beschaafd Netlerlandse uitspraak dat wij bezitten; juist door haar nauwer aan-; passen bij de bescliaafde gesproken taal zal zij . de Vlaamse mens die enigszins z'11 best doen , wil en ..op de letter" spreekt. er toe brengen beschaafd te spreken. Door liet goede voor-' beeld gedurig voor ogen te brengen za-1 zij ook veel hiertoe bijdragen. Dat zij tôt deze heel belangrijke zaak het hare bijdraagt noopt ons haar te gebruiken, ook voor de officiële bijtreding. Men lette dus goed dat de vereenvoudigde schrijftaal niet de aanpassing is aan <5nzo spreektaal, maar wel aan de beschaafd Neder-landse uitspraak. Daar ook hierin gene eenvormigheid hcerst, en in de schrijftaal 'n grotere eenlieid nood-zakelik is, zijn natuurlik ook hier regels vast-gesteld."Aan het einde van het artikel worden de regels medegedeold. Behalve in het bovengenoemde blad komt onze spelling voor in de Oazet van Brussel en in de Vlaamsche Post van Gent, waaraan Gustaaf Vermeersch mcdewerkt. Hier te lande hebben, in hun gedwongen ba,llingschap, d« Vlamingen volop gelegenheid om het Noord-Nederlands Beschaafd te leren kennen en waar deren. Do Vereniging voor beschaafée yederlandsc uitspraak, die dcor do oorlog schijnbaar uit-eejigeslagen is, zal daarna een vruchtbaar .arbeKfeyeld yi^deii, Mâaj: teyena ziin de Tla^J j mingen, door hun nieuwe ervaring, meer vat-geworden voor onze propaganda. Eer le zeer voornaam argument is namelik dat de ver^nvoudigde spelling, als nauwkeuriger aan-duichng van het bescliaafde spreken, eeu krach-tige steun zal zijn bij de verbreiding van liei - algemene Nederlands en bij verbetering vac het volk son der \mjs in Vlaanderen. De voorzitter van de bekende Antwerpse yerenigmg, Dr A. Jacob, die sinds maandec m De VUiamscJie Stem doeltreffend metter-daad onze spelling bekend maak.t, heeft zîcl ook bereid verklaard om een propcganda-o0-schriftj e sa men te stellen, dat in het biezoncîei voor de Vlamingen het belang van deze kweotie niteenzet.. Onzerzijds zal voo-r kastoloze ver-spreidmg gezorgd worden. Zeer gewenst zou ook zlJn dat gedurende de wintermaand^n voor geinterneerden ^ oordrachten over Neder. land.se taal, in het bieaonder over uitspraak en spelling gehouden werden. "Welko Vlamingen en ÎNoord-Nederlanders helpen ons om die te organiseren ? Aan Frans Van Cauwelaert, Met stijg^nde kommernis volgeu wij sinds maanden don on7,aligen pennetwist tussclien de leidere der \laamsche Beweging, hier en in Jiet bnitenland. De houdmg der Regeerine ten opzichte van dezen strijd doet pijulijk aan: zij eloet mets 0111 hem een einde te bereiden, in-tegendeel ! Door haar onmeeeloogend optreden tegenover onze moedige voorkampors René De Uercq en Jacob werpt, zij olie op het vuur. Of zou zij hierin eenyoudig hare oude verdeeiings. taktiek volgen? AVy kunnen dit in de huidigo omstandigheden niet aatnnemen, zoomin als WIJ nwe doenwijze, ten minste zooals die ons door den eerhjken Aug. Borms wordt vooree-steld, kunnen goedkeuren. Men zegt dat gij, Frans Van Cauwelaert, in den broodreiof op De Clerce] en Jacob gepleegel, Jiet werktuig der Regeering waart' Is dat waar? Het denkende, Vlaamsch-ge-zinde deel onzer werkende klasse, dat u toi hiertoo zoo hef had, gelooft het, en, -«ij zeggen Jiet u m gemoede, oordeelt zeer strene: over u. fe Men Jioerada u eens Kodenbach II. maar moest Albreclit Rodenbach de huidige "obenr-tomssen bijwonen, hij zou met ons m vertwii-lehng staan. Onder den eersten indruk eener bittere ontgooelieling werden harde woordea gesproken. Nu noemt men u „Botha II", en sommige uwer yrienden, meenende dat gij. die cens liet mtverkoren krad van Maanderen heettet, u hadt laten bekoren door de u toelachende For-tuin, herhaalden de u zoo wel bekendo verzen; Zaat stijgend storten zelfs den iiitverkoren, bit homee trouw wordt Vlaanderland herboren. Goddank! ia die ontboezeming fel overdre-ven. De meesten uwer vrienden spreken meer oedaard over uwe tegenwoordige houding. maar toch houden zij het liever met René De Clercq. U at zou deze nu gevierd worden, was het met dat in zekere kringen Vlaamsch- en Uuitsch-gezind als synouiem gel den, en dat voie \ Janungen, die in deze kringen leven, om c- wUle yan den broode hun gedachten moeten - verduiken. Mon zegt, heer volksvertegenwoordiger, dat gij eveneens uit diplomatie uw vroegere hou- ! ding veranderd helit, Maar van u, bewonde-raar van Forster, zanger van Ideaal en Wils-, kracht, van u vooral vinden we dereeliike houding prozaïsch en zwak. • De tijd, de grootschf» tijd is daar oui, uit lierde Aroor \ Jaandereii, een zekere popularités in officieele kringen te trotseeren. het zwaard van het Vlaamsche Recht te omgorden en den eindzege te bevechten. In plaats daar-yan schaart gij u aan de zijde eener Regeering die geen woord van afkeuring vindt voor de yerguizers on belasteraars onzer meest o-oliet-de voormannen, en zegt gij- de taalstrijd moet nu rusten t-ot Duitscliland is uitgeput ; als België weer vrij is, dan beginnen wij den kamp opnieuw. r Intusschen rusten onze vijanden niet: of welke beteekenis hecht gij dan aan het <luiten van het Latijnsch Verbond ? lerwijl men op aile wijzen het einde van het \ lamendom verkondigt, zouden wij het recht niet hebben om ons te verdeeligen ? 10 die stelling verdedigt. vertegenwoordict zijn volk niet! T. w volk roept- om een vrij Vlaanderen in een vrij België, maar gij bolooft juist dat waarover gij het minst beschikken kunt: een vrij België! Over dit laatste moet, helaas! do oorlog beslissen, maar over het eerste, ^eet het wel, moeten en kunnen wij zolf, UÙiten den oorlog om, beslissen. Doch 't moet nu gebeu-ren, zooniet wordt het te laat. Frans Van Cauwelaert, wij hebben onze lief-de voor u niet opgegevon, al dwopen wij niet meer met u. De oorlog kan nog zoo lang durcn en ons volk^ ons onwctende en voor de zoovecl-ste maal bedrogen Vlaamsche volk wordt steeds meer en meer door de verfransching bedreigd. Wanneer dan, helpt gij weder „Vlaanderen 't Waalsche wambuis seneuren, waarin 't nu ge-nepen is" ? O, 't is niet waar dat v;\j met de Walen twist zoeken. Kom ter plaatse en luister toch met naar een paar Brusselsche korrespon-tenFra^s Van Oauwelaert, moet het feit alleen dat de laamsche studenten en de Vlaamsche werklieden u niet meer bewonderen, u niet doen nadenken? De eersten waren eens uw zonen, uw trots, de anderen verwachten liunnc ontlnving ^ van uwe liefdevolle medetterking. Nu leeren de eersten de gedicliten van Ret do Clercq voordragon, de werklieden missen een krachtigen, bezielenden steun. O, kom naar ons terug, on bewerk opnieuw de verstandhoudiug onder de Vlamingen. Men heeft ons van pangermanisme besehul-digd: antwoorden wy met een Groot-Nedcr-1 and sche l>eweging en — Dr. Van de Perre mag het hooren — vergeten wij de arme Boe-ren van Transvaal niet! Frans Van Cauwelaert, mocht do geschiede-nis later toch niet zeggen dat, door het drijven van sommigen, de Katholieke Vlamingen, op het gewientigste uur, door hun leiders werden venaten ! "Maanderen heeft u noodig: 't is de Entente dieu missen kan. Men zegt dat gij u aan de zijde der macht gesteld hebt. Dat is toch niet zoo: do huidigo Belgische regeering is zwak, vermits zij op de Fransche steunt. , Neen, 't is René De Clercq die do sterkste is: want de macht in Vlaanderen is niet het woord van Frankrijk, ook niet van Duitscliland, maar het Vlaamsche woord. Vlaamscho volksvertegenwoordiger, kom naar uw Vlaamsche volk terug! LEO VAN LIERDE. L'it naam eener groep sociale werkers, geçfi-teliiken en leeken. ,V1. N.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.