ne T » TVT r 1/1 Priis ! 7 r! ers lie m en. Zondag 23 September 1916 DE WAARHEID Orgaan van den " Vrijen Socmlistenbond „ 1 | J ABONNEMENTSPR9JS : Slechts hij die de vrijheid van anderen ALLE BRIEFWISSELINGEN TE ZENDEN NAAR: Voor 3 maanden, fr. 1-25. Voor 6 maanden fr. 2-50. lief heeft is die zelf waardig. » _ _ Voor 1 jaar fr. 5-00. — Op voorhand betaalbaar. — 1 r, He Watt©5 5 ICI» Qesît , , \ , 1 ' Annoncen worden geplaatst volgsns overeenkomst VeraLatwoorâellJJus Vakonderwiis voor de Werkeloozen • Reeds herhaaldelijk, zegt Journal de Gand, hebben wij gewezen op de belangrijke pogin-gen die door ons Gemeentebestuur onver-moeid aangewend worden om de talrijke werkloozen ter hulp te komen, wiens aantal nu nog aanzienlijk zal aangroeien door het afloopen aan de werken der darsen. Ongelukkiglijk kan in zulke omstandighe-den de goede wii niet meer voldoende zijn en iedereen zal moeten begrijpen dat onze stadsbestuurders, wat zij ook zouden aan-durven, niet langer in staat zullen zijn om iedereen aan werk te helpen. Het is dan ook daarom dat onze verdiens-telijke schepen Coppieters het voor hand ge-nomen heeft om de bijzondere aandacht der verschillende bestuurraden van onze vak-scholen te vestigen op de belangrijke kwestie van het vakonderricht dat kan verstrekt worden aan de werkloozen. Het schijnt den bekommerden schepen in de eerste plaats bijzonder noodzakelijk de werklieden te onderwijzen in de methode van hun vak, hen op de hoogte te brengen van den oorsprong der grondstoffen die zij verwerken en hen een klaar gedacht te doen krijgen van de veranderingen en de vervor-mingen die zij deze grondstoffen door hun-nen arfteid doen ondergaan. In de stad Gent, zegt de schepen, telt men ongelooflijk veel textielbewerkers en bewerk-sters die nooit eenig vakonderwijs ontvangen hebben en die ailes van hunnen stiel al wer-kend hebben moeten aanleeren op de fabriek zelf. Onze vakschool voor dezen nijverheidstak brengl omtrent niets anders voort dan mees-tergasten, maar toch zouden deze, dank aan eene fiinke organisatie, geholpen door de pattoons en de Iceraars, zich verdienstelijk kunnen gelasten met het onderricht dat zou gegeven moeten worden aan de werklooze stielgenooten. Met de beste uitslagen zouden deze mees-tergasten eenvoudige lessen kunnen geven met inlichtingen over het katoen en het vlas, hunnen oorsprong, hunne hoedanigheden, hunne gebreken en hunne algemeene bewer-king. (Waarom de meestergasten ? Dick) Er zou daarbij gelegenheid genoeg bestaan om ook lessen te geven over de machienen die voor de bewerking gebruikt worden en men zou daartoe naar de fabrieken kunnen gaan waar men ze aan het werk zou kunnen zien. Een even algemeen leerprogramma zou kunnen opgemaakt worden voor de verschillende stielen die door onze werklieden uit-geoefend worden en allen zouden er even-veel voordeel uit halen. Langs een anderen kant zou men deze praktische lessen kunnen volledigen bij mid-del van openbare voordrachten. De scheikun-digen en de gezondheidsleeraars zouden kunnen spreken over ailes wat in betrekking komt met de vervalsching der levensmidde-len. De geneesheeren zouden kunnen hande-len over de besmettelijke ziekten en de zoo-genaamde vakziekten en inlichtingen kunnen geven over de maatregels die dienen geno-men te worden om ze te voorkomen. Aile andere specialiteiten zouden gemakkelijk onderwerpen vinden en brood genoeg op de plank hebben. * * * Tôt daar de Journal de Gand. Maar de hoofdbekommering, welke gezel Coppieters om zijne liberale vrienden niet te mishagen, maar liefst in de schaduw gelaten heeft is deze : om aan de noodige leerkrachten te geraken die in staat zijn die leergangen te geven en die voordrachten te houden in de taal van 't volk. Al die scheikundigen, al die gezondheidsleeraars, al die geneesheeren en al die andere specialiteiten hebben hunne wetenschap opgedaan in gestichten met fransche voertaal en zijn, zonder moeilijke voorbereiding — wij spreken van persoonlijke ondervindig — in de volstrekte onmogelijk-heid die kennissen, op nuttige wijze, aan de vlaamsche menschen voor te stellen. Is het niet eveneens zoo dat de grootbur-gerij van Gent, onmondig om zelf tôt het volk te spreken, machteloos heeft moeten aanzien hoe dit volk werd verleid en ver-dwaasd door een handvol gewetenlooze poli-tieke hansworsten, met dewelke zij nu moeten afrekenen en moeten toezien hoe die kerels de stadsfinanciën en de stedelijke besturen iri eenen ellendigen warboel herscheppen? Loontje komtom zijn boontje! Drrtf ♦ Halaas, zoo ver moest het komen ! Aan mijne oude gezellen ! 't Is dan toch waar, dat den deel voor de leden van Vooruit is afgeschaft. Gij zijt gelijk gesteld met de rijke burgers, die, om aan de leiders een blijk van dank-baarheid te geven om hunne achterwaartsche propagande voor het socialisme, hun thans ook den penning gunnen. Neen, gij zijt niet gelijk gesteld, gij zijt be-nadeeligd tegenover uwe vroegere bekam-pers, want gij hebt nog tal van verplichtingen te vervullen en moet daarenboven nog uwen inleg betalen, om zooveel te kunnen geiiie-ten als de niet-leden. Op die wijze vervallen stilaan al uwe ver-worvene rechten, en wordt gij behandeld als vreemdelingen in uweigen(?) huis. Dit is nu de belooning voor uwen trouw aan het vaandel, voor uwe stiptheid in het aankoopen van al uwe benoodigheden, voor uwe jarenlange propagande, in -een woord, voor de vele opofferingen die gij u getroost hebt om de zaak groot te maken. Zij hebben u eerst bijna geheel uw pen-sioen ontnomen — wat er nog van overblijft zullen zij u later ook wel weten te ontfutse-len — en nu krijgt gij voor uwe aankoopen mindere voordeelen — als het wel voordeelen mogen genoemd worden —dan de niet-leden. Zult gij dan eindelijk vasfstellen c'at gij omringt zijt door gieren, die azen op uwe vrijheid, op uw onafhankelijkheidsgevoel, op uw innerlijk denken -zelfs? Zult gij eindelijk opmerken dat het leven welke sommigeuwer leiders genieten voort-komt van uwen arbeid en uwe opofferingen? Spreekt ons niet van uwe geestelijke en stof-felijke belangen, zij worden er verwarloost. Of zijn het de kibbelarijen met Le Bien Public en anderen die u geesfelijk moeten onder-richten en u wijzer maken ? Moet dit voortdu-rend gezeever van u verstandige menschen maken ? Over uwe stoffelijke belangen willen wij niet eens spreken : ze zijn schijnbaar, ze bestaan niet ! Gij zijt en blijft er omdat gij socialisten zijt, zegt gij. Goed, het is uw recht en als klasse uwplicht, omdat de strijd voor betere levensvoorwaarden nog niet is uitge-streden.Gelooft ons, met leiders zooals thans, komt er aan uw lijden nooit een einde. « Wij willen het princiep in eere houden en daarom moeten wij er blijven », zegt gij. Merkt gij dan niet hoe gansch het socia-listisch beginsel er met voeten wordt getre-den? Wat wordt er nog voor gedaan? Gansch de propagande is verraderlijk stil- v gelegd. Niet als gevolg van de bloedige ragip die uns teistert, neen, lang voor deze was dit r eds het geval. D" eerzucht, het belang van sommige uwer leid; rs eischt het zoo. De stoffelijke welvaart waarin zij thans ver-keeren heeft hun hart van u vervreemd (als het wel ooit voor u geklopt heefi). Zij drukken de vereelte hand van hunne werkbroeders niet meer. Zij hebben andere vriei den. Uwelorapen die thans uw lichaam bedekken hinderen hun. Zij hebben iminers hunne tanden gereinigd van het zwarte brood dat zij jaren geieden aten. Of zijn er nog geene fsiten genoeg gebeurt die het u bewijzen ? Hadden zij u niet gezegd dat de fabrieken uwe eigendommen waren? Was het kasteel niet het uwe? Hebben zij u niet wijs gemaakt, dat het lokaal op de Vrijdagmarkt te eng, te klein was voor u ? Gij waart er immers uitgegroeit, zoo schreef Hardyns iti Vooruit. Er moest iets grootsch, iets verhevens zijn, om er gansch de groote werkersfamilie in te huisvesten, om er u broederlijk te vereeni-genen er eenmaal den triomf van het socialisme samen te kunnen vieren. Welnu, het paleis staat er, maar gij, arme wJU » ~ *J » .-r Mllcll . Uwe plaats is op de Vrijdagmarkt, zij hebben voor u den zolder in orde gebracht en er zelfs nieuw strooi op gelegd. Eenmaal zagen wij langs de straten eene banderol, waarop geschreven stondj Plaats voor de werkers! De tijden zijn lang voorbij, uwe leiders be-hooren thans tôt eene andere klasse, tôt de meer bcgoede, en dit dank aan uw blind ver-trouwen en aan uwe kortzichtigheid. Dit stellen wij met treurnis vast, maar het is spijtig voor u en voor de gedachten die gij lief hebt. David. ■" < — - — VAN ALLES WAT Luistert naar hunns woorden, maar ziet niet naar hunne werken. — Vooruit verwijt den Bien Public, dat hij van 't collectivisme zooveel kent « als een os van 't mutsen-plooien ». Zeer schilderachtig gezegd, eh? « Elkeen moet in den collectivistische staat belang-loos zijn, beweert Bien Public, en waar zouden al die belanglooze menschen te vinden zijn » ? « Duts », antwoord Nand, < 't is juist het verkeerde! t'Is eerst in eene wereld, waarin de werklieden zullen geroepen worden omeene rolte vervullen in 't bestutir van hun eigen arbeid, dat zij eerst belangstellend zullen worden en dat zij hunne belangen zullen opdringen of ze zullen verdedigen als zij bedreigd worden, zelfs tegen openbare besturen? » Heeft men ooit onbeschaamder snoeverij gelezen? Welhoe in den coilectivislischen staat, geschapen door Nand, Eedje, Coppieters, Richard, Pannekoek en tutti quanti zullen de werklieden geroepen worden om eene roi te vervullen in 'tbestuur van hun eigen arbeid, van hun huis. Maar wel het tegendeel is waar. Hoe grooter en schooner hun huis, hoe minderzij er zullen geroepen worden Getuige de roode Olympus der St-Pietersnieuwstraat ! Maar er is meer : zelfs wettelijke maatregelen werden in Vooruit genomen om dit bijroepen van de werklieden heelemaal overbodig en onnoodig te maken. Immers het bestuur heeft zich door eene meestal uit bedienden behendig samengestelde algemeene vergadering, waar-van de « dutsen » van werklieden de dracht en het belang niet begrepen, eene bestendige volmacht doen toe-kennenom te mogen, zonder de leden samen te roepen, dus heel op eigen hand en gezag, aankoopen, verkoo-pen, belasten, ontlasten, leenen, ontleenen, enz., enz., al de goederen der vennootschap, zoo roerende als onroerende. Dat is afdoende! De kleine burgers van Qent hebben, op hunne beurt, ondervonden nu dat, tengevolge der oorlogstoestanden en... der lamiendigheid hunner eigen gekozenen, Anseele treont en regeert op 't Stadhuis, hoe dikwijls zij geroepen werden om hunne belangen te helpen be-redderen. Om 't even, wij kunnen toch niet nalaten den diepen humoui van Nand te bewonderen, als hij zijn lezende gaaien op de vaan steekt! Eene verwaande bevestiging. — Nand bevestigt « dat er plaats is onder de zon en welstand mogelijk voor allen die hun plicht doen (?) in de samenleving in de mate van eiks krachten(?) » Wij willen niet betwisten dat Nand een geleerde bol is... Maar toch zouden wij eens willen van dichterbij kennen hoe hij zulks weet? Heeft Nand al de menschen geleld en de som hunner behoeften opgemaakt ? Hunne krachten gemeten? Heeft hij ook het totanl dei voortbrengselen van bodem, kapi-taal en werk daargesteld ? Heeft hij daarna het totaal van den voorraad verdeeld door het cijfer der menschen en tôt welken uitslag is hij gekomen ? Welk is daarna het rechtmatig en redelijk aandeel van eenieder? Een antwoord a. u. b. Nand. Wij zijn benieuwd en anderen met ons. Slaapsiroop. — Nand zijne kibbelpartij met den Bien Public over den collectivistischen toekomststaat voort-zettende, betitelt heel het geharrewar zelve met den naam van « slaapsiroop». Willen zij dus aile beiden met dit onderwerp hunne lezers doen indommelen, om hun mogelijks de weeën van den oorlog te doen vergeten? Wij geloovenvan ja. Als Nand inderdaad de geesten wakker houden en opklaren wou, zou hij immers beter De Waarheid eens bij de lurven pakken, dan zouden zijne gaaien geen slaapsiroop te proeven krijgen... Waarom wil hij zulks niet? Jammer, wij zouden er allemaal prêt aan beleven, wij, onze lezers, zijne gaaien, en ten slotte... hij zelf. tieyie. — In eene zeer meikwaardige voofdracht, overgenomen in La Revue politique et parlementaire, toonde M. Harold-Cox, lid van het Engelsch parlement, door voorbeelden aan, hoe in de rare omstan-digheden waarin het Engelsch gouvernement nijver-heden wilde uitbaten, het altijd deed met groot verlies. Zoo bijvoorbeeld met de telegraaf, die tôt in 1870 in handen was van bijzondere maatschappijen, die 6 °/o aan hunne aandeelhouders uitkeerden. Van als de Staat er zich meester van maakte, veranderde de winst in verlies, een verlies dat nu (1909) jaarlijks 25 miilioen bedraagt. Dergelijke uitslagen moeten niemand verwonderen, zij zijn het gevolg van onomstootbare psychologische wetten. Een bijzondere, voorzien van initiatief, die ont-last wordt van verantwoordelijkheid, verliest oogen-blikkelijk van zijn geestelijke en vi ortbrengende waarde. Hij is niet meer dezelfde mensch van voorheen. KrsnUk der Week POESIE ELËPHANTINE ! Wanneer ge 's morgens bij zonne's opgang langs de boorden der Leie verzeild, wanneer uw oog lust gevoelt zich aan 's natuurs wonderheden te verlustigen en Godes schep-ping in zijn teere en oneindig-gevoelige schoonheid te leeren kennen, wanneer u in het hart nog het liedeke van den minne lang vervlogen, doch altoos steeds voortlevende zoetheden neurïet, en het echo der jaren u het van de lenteschoonheid trillende liefde-lied nog voorzingt, dan begriipt ge wellicht wat in de ziel omgaat van het koppel die elke morgen gebenedijd, er nieuwe kracht en leven en liefde putten gaat. 't Is Richard, onzen dikken, ronden, ge-zonden, meloen-rijpen Richard, die met madame Richard, de witte-nimfachtige, ma-dam' Richard, 's zonnes ontwaken komen be-groeten. Hij, waggelend op de massieve steunpilaren zijner tabakpot-achtige rond-heid, trillend van poëtisch diep-voelen, met de armen zwaaiend als wou hij heel de wereld omvaiten — de zon er natuurlijk bijgerekend, — weliicht om ze met zich te kunnen mee-dragen en er in 't Feestpaleis consommé te kunnen van trekken. Zij, hem bewonderend, hem, haren Richard, haren Jupiter, haren Lohengrin, in wiens mossel-schelp-blauwe oogen zij de reinen gloed eener eeuwig trouwe liefde zoekt die nooit verminderde of afweek. A's eene blanke zwaan, gansch in 't wit, (zooals 't betaamt voor menschen « qui sont

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.