Het hout en zijne bewerking: vakblad voor ambachtslieden die werkzaam zijn in de houtnijverheid, zoals: timmerlieden, schrijnwerkers, meubelmakers, wagenmakers, houtzagers, klompenmakers, enz.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

34 MET HOUT EN ZIJNE BEWERK1NG wicht : 0,84 ; weerstaat goed aan de wrijvingen. Het ware bijzonder goed voor het draaiwerk geschikt indien het niet zoo gemakkelijk kromtrok. Men gebruikt het voor klein meubel- en inlegwerk ; men maakt er ook wandelstokken en regenscherinstelen mede. Min of meer groote en menigvuldige mergvlekken zijn waar te nemen aan den buitenkant van den stam. 176. De witte hagedoornboom (in 't fransch : aubépine; in 't latijn : crataegus oxyacantha). Deze boom onderscheidt zich van de anderen der i'amilie door zijn doornen en zijn diep verdeelde bladeren. Het hout is wit, hard. zwaar, een vveinig rood getint of wit, met mergvlekken, fouten en noesten die soms zwart als ebbenhout worden ; het laat zich gemakkelijk politoeren en ook verwerken op de draaibank ; het weerstaat goed aan de wrijving en is daarom soms dienstig tôt het vervaardigen van machinedeelen ; het wordt ook in de schrijnwerkerij gebruikt ; in drogen toestand is het zeer duurzaam maar het trekt gemakkelijk krom. Het heeft veel gelijkenis met dat van den witten elsbesseboom maar zijn vezels zijn min recht en het heeft menigvuldige noesten. 't Is een goede brandstof. 177. De kweepereboom (in 't fransch : coignassier commun ; in 't latijn ; cydonia vulgaris). Het hout is wit, een weinig roodachtig,het hart schoon kastanjebruin met mergvlekken. Groot soortelijk gewicht : 1,062. 178. De pereboom (in 't fransch : poirier ; in 't latijn : pirus communis). Deze boom kan 10 à 15 meter hoogte op 2 à 3 meter omtrek bereiken ; hij groeit zeer langzaam en kan verscheidene eeuwen leven ; men vindt hem over gansch Europa, behalve in het hooge Noorden ; hij verkiest een zandachtigen grond en groeit niet op een kalkachtigen bodem. Het hout van den pereboom is helder roodachtig roos-kleurig, dof, somtijds een weinig geelachtig ; het is hard, zeer gelijkaardig, laat zich gemakkelijk politoeren en kan in aile richtingen gesneden worden ; het spint is weinig inerkbaar. Dit hout gelijkt veel op dat van den appelboom maar het is schooner en dichter. Het trekt nog al gemakkelijk krom en krimpt geweldig bij het drogen (1/6 verminde-ringvanhet voluum). Soortelijk gewicht: 0,707 à 0.839.Het wordt hoog geschat voor de graveerkunst en wordt hierin enkel overtroffen door het buks- en tamme sorbeboomen-hout ; men gebruikt het voor draaiwerk, beeldhouwwerk, meubelmakerij, ingelegd werk, muziek- en wiskundige instrumenten (regels, winkelhaken, enz). Het laat zich gemakkelijk verwen en kan zoo het ebbenhout en andere vreemde houtsoorten vervangen. 't Is een goede brandstof en lever t goede houtskolen. 179. De appelboom (in 't fransch : pommier ; in 't latijn: malus communis). Het hout van den appelboom heeft veel gelijkenis met dat van den pereboom maar het is min schoon en dicht. Het leent zich tôt dezelfde doeleinden en heeft dezelfde hoeda-nigheden maar dit in een minderen graad ; het «werkt» meer en kan gemakkelijker barsten. Het moet ook heel droog gebruikt worden. Het hout van den wilden appelboom is beter en harder en vervangt soms dat van den sorbeboom. Het hout van den appelboom dient in de beeldhouwkunst en de meubelmakerij ; men vervaardigt er ook mede : bureel-behoeften, lijsten, klompen, heften van gereedschappen. 't Geeft een zeer goede brandstof. 180. Sorbe- en vogelbesse- of elsbesseboomen. Deze boomen of boompjes groeien bij voorkeur op een kalkachtigen bodem. Hun hout is merkwaardig voor de regelmatig-heid van den groei, voor de smalle en wel cirkelvormige en concentriesche jaarringen en door zijn roodachtige of bruinachtige vlekken. Er bestaan verscheidene soorten. 181. De witte elsbesse-of vogelbesseboom (in 't fransch: alisier blanc ; in 't latijn : Aria nivea). Deze boom kan 10 à 14 meters hoog worden maar men ontmoet hem het meest als struikgewas. Men vindt hem in de bergwouden van Oost-Europa, alsook in Algerië. Het hout is hard, zwaar, fijn gekorreld, zeer gelijkaardig, dof wit, licht rooskleurig getint. Het hout van oudere boomen krijgt een roodachtige, geaderd en bruinachtig gevlamde tint ; het spint is niet merkbaar. Soortelijk gewicht : 0,734 à ",938. Gebruik : draaiwerk, deelen van machines, ingelegd werk. Het laat zich gemakkelijk verwen en weerstaat goed aan de wrijving. Heel goede brandstof ; geeft een uitmuntende houtskool. 182. De buikelsbesseboom (in 't fransch : alisier terminal ; in 't latijn : aria torminalis). Men vindt dezen boom onder vorm van hakhout, hij groeit zeer langzaam. Men ontmoet hem op de weinig hooge bergen van Midden en West-Europa, alsook in Algerië. Zijn hout gelijkt op het voorgaande maar zijn kleur is roodachtig en op het hart dikwijls bruin-zwartachtig gevlamd ; spint niet merkbaar. Het hout is hard, zwaar, zeer gelijkaardig ; laat zich goed politoeren ; werkt weinig ; krimpt bij het drogen heel weinig (2 °/0). Soortelijk gewicht : 0,659 à 0,989. Gebruik : muziekinstrumenten, ingelegd werk. Goede brandstof ; geeft goede houtskool. 183. De lijsterbesse- of wilde sorbeboom (in 't fransch: sorbier des oiseleurs ; in 't latijn : sorbus aucuparia). Deze boom kan 10 à 14 meters hoog worden ; hij groeit tamelijk snel en wordt over 't algemeen honderd jaar oud. Wit, licht roodachtig of groenachtig hout ; wordt rood onder den invloed der lucht ; het hart is bruinachtig. Spint : onduidelijk. tamelijk hard (min dan dat van den tammen sorbeboom) en gesatineerd. Soortelijk gewicht : 0,688 à 0,734. Gebruik : zooals het voorgaande hout. Goede brandstof. De schors bevat ongeveer 3,6 °/0 looistof. 184. De tamme sorbeboom (in 't fransch : sorbier domestique of cormier ; in 't latijn : sorbus domestica). Deze boom, groeit heel langzaam, kan 500 à 600 jaar oud worden en een omtrek van 4 meters bereiken. Hij levert het meest geachte europeesch fijnhout. Het is rood, bruinachtig rood of mahoniehoutkleurig ; het is het hardste inlandsch (europeesch) hout ; zeer gelijkaardig, zeer dicht, zeer fijn gekorreld ; laat zich goed snijden en politoeren. Soortelijk gewicht : 0,813 à 0,939. Het weerstaat bijzonder goed aan de wrijving en wordt gebruikt tôt het vervaardigen van tanden voor raderen, kammen, glijplanken (glissières) en over 't algemeen van deelen van machines die bijzonder hard hout vergen. Men bedient er zich van in de graveer-en beeldhouwkunst, voor draaiwerk, geweerkolven, het houten gedeelte der snaarinstrumenten (lutherie), ingelegd werk en mesheften ; het is bijzonder geschikt voor het vervaardigen van het gereedschap der schrijnwerkers en meubelmakers. De tamme sorbeboom moet in planken gezaagd worden zoohaast hij geveld is anders werkt en splijt het hout. Somtijds kan men het zich moeilijk aan-schaffen. Het afmaken van schuiven. Vooraf nog worden in de vôôr- en zijstukken de groeven gemaakt om den bodem te bevatten, welke men natuurlijk regelen moet volgens de dikte van den bodem. Voor de zijstukken zal men niet al te diep in het hout pioegen teneinde de kanten niet te verzwakken. Op een dikte van IS'11/"1 is een groef van 5m/m voldoende, daar de bodem toch niet krimpt op de lengte. De vôôrstukken echter, die dikker zijn, mag men wel eenige millimeters dieper uit-loopen.Over de werkwijze om zwaluvvstaarten te maken en ook over den vorm welken men hun dient te geven, wordt wel eens getwist tusschen de verschillige houtbewerkers en meer bepaald tusschen meubelmakers en schrijnwerkers. De eenen beweren dat men eerst de pinnen aan vôôr- en achterstukken hoeft te maken, om daarna de staarten af te schrijven en te zagen aan de zijstukken ; anderen meenen dat eerst de staarten moeten worden gemaakt en vervolgens afgeschreven op de vôôr- en zijstukken. Wat de vorm betreft, de schrijnwerker maakt gewoonlijk de staarten even groot als de pinnen ; de meubelmaker daarentegen maakt bij voorkeur kleine pinnen en groote staarten. (Zie fig 1 en 2.) Het zou ons voorzeker te ver leiden moesten wij hier het voor en tegen der verschillige Werk wij zen uiteenzetten, vooral daar dit ailes meest op gewoonte berust. Doch, zon-der vrees van tegenspraak, durven wij beweren dat de eerstgenoemde manier van werken wel de eenvoudigste en de gemakkelijkste is, vooral wanneer de zwaluwstaar-

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.