Het Tooneel y Jaargang Nr 44 13 Juii 1918 Beheer en Redactie : Kerkstraat, 13, Antwerpen 15 Centiem ELLEN RICHTER, de schoone filmartiste. ■ — , — Tooneel en Muziek Waarom gaat elke kunstminnaar vo beworidering op in het genie, in de kunsl van Wagner. H. H. in «Vlaamsch Leven», Nr 26. — 9 Juni 1918. I. Een' schilderij en een beeldhouwwerk vrager ran den toescliouwer een maximum van inspan-ling om in hun stemmingsfeer opgenomen te wor-len. 't Is slechts < oor eigen zoeken voor Investies an gezichtshoek en belichting, dat hij slaagt ei ich heelemaal in te zoeken. Hij speelt een voor-fgaandelijke absoluut aktieve roi, want het is ,oor eigen wil, dat hij zich onder den invloed var ,<î suggestie-stralen begeeft, en slechts door be-rekkelijk veel inspanning de fluide stroom kar mdhaven, omdat er zooveel faktoren zijn, niel illeeri van uitwendigen, maar ook van inwendi-;en aard, die lange absolute gedachtenkoncen-ratie verhinderen'. En daar zal wel de oorzaak liggen, dat maai - einig menschen kunnen schilderij en - zien. 0 laar liefhebberij genoeg!... Maar welk normaa og is ook ongevoelig voor mooie kleurenharmo-ieen of voor tintelende bonté koloriet-kontras-en? Hun intens - diepe beteekenis wordt echtei ftaai- al te weinig gevoeld. Het blijft meestal bi; een oppervlakkig bewonderen, een dilettanterig wketteerend genieten, en, van een eerst na* in-panning overweldigend doek, wordt het oog nog-,1 rap afgewend naar een eenvoudig s tille vent je let een paar warm, donzig getinte stukken fruil f naar een zonnig landschapje met wat droome-ige koeien. Als het maar kalmpjes blijft en voor-1... eenvoudi°r -gemakkelijk, want kunst is im-îers, onschuldig, geest - ontspannend genot. Een schilderij echter werkt zelden bij eersteri ogopslag. Tcntoonstelling of muséum verleidt oor den aard van samenstelling en wezen - zelf oor den overvloed naar oppervlakkigheid. En een absolute afzondering in becîoelde plaat-en is slechts bij louter toeval te bereiken. En :och moet de toeschouwer de plaats van visie 0 e k e n, _ daar al het omringende vergeten er îefc volledige onbevangenheid zijn ziel blootleg-ren, opçlat de schilderij haar suggereerenden in-loed uitoefene. Het is werk zelf, juist zooals het wam uit de handen van den kunstenaar, dat de seschouwer onmiddellijk voor zich ziet, en deze îoet zichzelf dwingen om te luisteren. Maar Tooneel en Muziek verlangen een elerge-jk ingewikkeld psycho niet en ze hebben in hun 'ijze van uitdrukking veel gemeens. De aktieve roi is hier in handen van tusschen-ersonen, die tastbaren vorm - in - aktie geven an hetgeen de kunstenaar schiep, waardoor het :erk zelf spreekt, de toeschouwer enkel behoeft e luisteren, zich te laten opgaan en niet zich :e do e n opgaan, een bijna absolute passiviteit 'ergt, ( de _ inspanning ligt hier niet in het zich ndringen in de gevçelssfeer, maar in het volgen an de ontwikkeling) waardoor de suggestie over-'eldigend kan worden, wat van beide kunstf radies de gemakkelijkst genietbare, dus, de populiste heeft gemaakt, doch voor de scheppers de ndankbaarste, daar een groot gedeelte van. de restatie afhangt van de vertolkers, die de aktie-e, de vorm gevende faktor dragen en zich door werk moeten laten bezielen. En Wie nu maar îenigszins voelt hoe onstoffelijk het begrip bezie-ing is, en in welke bizondere omstandigheden een rtiest zich bevinden moet om onder die bezie-ng een hoogtepunt te bereiken, zal zich allicht unnen voorstellen wat 'n desillusie zich kompo-ist of dramaturg soms moet getroosten bij een restatie van den eindvorm. In de techniek van orm - krijgen hebben beide frakties echter zoo-eel gemeens, dat op een zeker oogenblik werd etwijfeld, of de eene het wel zoncîer de andere iellen kon. Ieder kunstfraktie heeft zoowat zijn eigen ge-ied van aktie. .Geen enkel matigt zich aan het bsoJute Leven te willen geven. Ieder beweegt ÂtVv op een bizonder psychisch terrein, feitelijk vel nie t scherp afgebakend maar zich toch zoo entelend rond een zeker type - vorm, dat een :er duidelijke konceptie mogelijk is. Die wordt .'erigens bepaald door een psychisch begrip,wiens îstaan wortelt in,. en een gevolg is van de in erking tredende zintuigen en de technische mirt->len, waarover ieder fraktie voor haar uitbeel-ng beschikt. Zoo werkt de schilderkunst met kleur, de beel-ende kunst met vorm en lijn, de letterkunde met et le vend woord, de muziek met klankenharmo-ieën. Het doel van ieder is, een levensindruk te even, en — kleur, vorm, woord, klank — ieder eeft in ons hersenkomplex een bizonder cen-"um, waar de indrukken worden gelokaliseerd, angebracht door een zintuig of door een, door et dagelijksch leven, gevestigde samenwerking an meerclere zintuigen of — meer bepaald — an zintuig* - bevoegdheden. Hoe sterker zich nu een kunstenaar van een îgeven centrum kan meester maken en de an-re m mmdere of meerdere mate kan uitsluiten, •e dieper, hoe feller, hoe ljchter de .indruk zal ]n. De suggestie immers, die uitgaat van een zeker mstwerk is een energie met des te grooter 'acht naarmate ze gericht wordt op één enkel »el, een enkel centrum; kracht, die noodzake-k van intensiteit vermindert als ze over ver-nillende centra verdeeld wordt, een zuiver kwes-■ van gedâchtenkoncentratie. Als een beeldhouwer b—.v. bij een naaktvoor-elling de door vorm en lijn uitgebeelde vleesch-usie te flauw achtte, alhoewel hij toch niet be-c kon, en de hulp im'iep van een schilder — of zelf overgoot met een rooskleurig sausje, zou t terecht als een kenmerk van zwakte bestem-ild worden, en het produkt van een dergeliik [^ede met den naam van bastaardwerk. De il-'sie zou heelemaal niet versterkt worden, maar ' Zou een verwarring ontstaan van vorm en sur, waarbij één van beide beurtelings op het orplan zou treden ten koste van de andere, die 1 verdrongen worden. Dus totaal zuiver verlies, de saus overgieting heeft slechts tén doel : ji* gedachte - afleiding de zwakte in de vorm-beelding maskeeren. 't Zelfde voor een schilder : m een portret door kleur alleen geen diepte ^oeg kan krijgen en die er een bas - relief van akt; of voor een auteur, die. in plaats van de arukkmg van een gemoedstoestand te beschrlj-ice.tekst met een penteekeningetje doet ver-aenjkeru Ailes kenmerken van zwakte en on-jcjit, om het geziene en het gevoelde technisch f ^ drukken— of, van een waanzinnige, zieke-te gewelddrift, om een absoluut, ailes bevattend 1(?el te leveren; een gémis aan rustige, zelfbe-ste zenuwkanalisatie, een geloof van almacht, > oij het vormkrijgen van het werk zich uit ,r een vraatzuchtig om - zich - heen grijpen ' aile bruikbare en niet bruikbare middelen.om het vooropgestelde resultaat te geraken. Heel Kunst werd een louter fantasie produkt en dat stond tôt de eeuwige en eenige bron, die net Leven, kwam er weinig op aan. >atwàs immerst de veroordeeling van het Ro-ntisme en — zijn dood. Ja, er werd toen een «zeker» leven gegeven en er werden wel men schen geteekend, die allen iets menschelijks i: zich hadden, zelf s iets heel diep menschelijks zonder daarom gezonde menschen te zijn, doch d< gapingen werden dan maar gekallefaterd met eei boel aandacht - afleidende faktoren. Geschiedenis, aardrijkskunde en natuurvveten schappen, wijsbegeerte, sterrèkunde en -wichela rij, spiritsme en theosofie werden met gretig' handen aangepakt en tôt Kunst... v.erwerkt want ook een akrobatische techniek moest de be zieling, het gémis aan gezond Leven - voelen hel pen vervangcn. De literatuur, de schilderkunst de beeldhouwkur.st putten met gretige handen ii de geschiedenis. — De schilderkunst maakte zicl meester van het letterkundig terrein: gansclu staatkundige episodes. In roman - vorm had g' nette verhandelingen over aardrijkskunde; de mu ziek kreeg* absoluut - plastieke aspiraties en woi schilderen met kleuren. 't Was- een poespas vai grijpen en inpalmen, een mekaar hardnekkig ver dringen. De schilderkunst zocht breeder presta tievermogen in de literatuur, de literatuur in d' wetenschap, en de muziek... op het tooneel. Van aile Kunstfrakties heeft muziek den minst stoffelijken vorm. Juist door die pnstoffelijkhei< kan ze oneindig dieper dringen in de ontledin/ van ons gevoel - komplex, dan met # woord ei kleur, die door beteekenis of plasticiteit een vee te zinnelijk beeld scheppen, om diepe peilingei mogelijk te maken. De trillingen van zekere to nenharmonieën hangen onbegrijpelijke stemmin gen op in de ziel, zonder ooit te vatten oorzaal van ontstaan, maar met des te duidelijker gesug gereerd gevoel. De muziek, is det Kunst om he onstoffelijkste, het minst wezenlijke, het mees onvatbare, het oneindigste, misschien het mees goddelijke nabij te komen, niet geschikt om doo: een stoffelijke faktor begeleid te worden, enke en alleen om door klankentrillingen dat onbegrij pelijke te doen voelen. Maar door dat ailes is de muziek ook de mees subjektieve Kunst, de Kunst, waarin de fantasi< de grootste roi k a n spelen, waaruit noodzakelijl volgt, dat ze fataal in de Romantiek haar vleu gels in een breed gebaar vol pathos ook zou wil len opslaan,om een hoogtepunt te bereiken. Maa: dat werd niet gezocht in het trachten te naderei van die voor haar alleen toegankelijke etherischi werelden, integendeel — de prestaties werdei aangestuurd op gewoon - zinnelijke dekoratiev< plastiek, een terugkeer tôt de materie, een dalei van de betrachtingen, een fabriceering van only rische muziek, een virtuozen - kunst van techni sche middelen, een verbinding en samemverking van het hoogst goddelijke met gewoon-gezochte theatrale effekten, een poging, om zooveel zinnei mogelijk in werking te brengen. De etherische sfe ren werden op het tooneel gesmeten, zon- ei maaneffekten speelden hun roi en banaal - stoffe lijke menschen in mooie paljettenkostumes en eei oogenboeiendej schitterende schermenfantasmago rie moesten die onbegrijpelijke, onstoffelijke we relden... symboliseeren. Het onvatbare, het goddelijk - pnberéikbare het summa van mystiek omzetten in tastbare zin nelijkheid! Wat 'n Ontheiliging! 't Moest waar achtig een groot genie zijn, dat de menschen koi ... verbluffen, om een dergelijk fabrikaat vooi hoogste Kunst te kunnen doen doorgaan. En toch was dat ailes slechts een gevolg van d< in dien tijd heerschende verlangens. De dramati sche muziek is een van die tijdelijke verschijnse len in de Kunstontwikkeling, dat zijn tijd echtei heeft gehad en dat stilaan begint uit te groeien zooals de dramatische schilderkunst en de drama-tische poëzie reeds uitgebloeid zijn. Maar mer leest immers thans ook nog romantische boeken zooals men ook nog wel 'ns graag een romantiscl" doek ziet, waarom zou de dramatische niuziel dan eveneens 'ns geen paar uur van eenvoudip genot kunnen geven. Temeer zullen we nog lang « naar de opéra gaan, al is 't maar terwille van d( eenige, diep expressieve fragmenten, die ailes doen vergeten, ook, ja, en in de eerste plaats, di< would be plastische uitbeelding, en die u voor eer paar oogenblikken het oneindige doen voelen, zoo-dat ge u, als gë een oogenblik later weer pardal op de planken gesmeten wordt, over die ontgoo-cheling kunt troosten. Maar het opéra - wezen inzijngeheelbe-s c h o u w d kan ons, twintig eeuwsche menscher niet meer bezielen, noch hart en ziel in beslap nemen, of bezit de macht niet, om ons heelemaal op te slorpen en te doen opgaan, om de een-voudige reden, dat het geen stuk van ons lever is, dat er wordt vertoond, noch een leven dat we voor mogelijk kunnen houden, daarom niet in zijr wezen, want fantasie heeft veel bekoring, maai zelfs in zijn uiting. In dit eerste gedeelte hebben we met een paai historisch - wetenschappelijke algemeenheden de plaats van de opéra - verschijning in de kunstontwikkeling en den aard van haar wezen willen vaststellen. In het tweeele gedeelte zullen we met eenige technische bizonderheden aantoonen dat ze niet meex* voldoet aan onze heelendaagsche verlangens, en dat de tijd van dat dweepend orgaan reeds lang moest verstreken zijn. WILLY. Gust Janssens, uitgever, Kerkstraat, 13, Antwerpen ELKE WEEK verschijnt bij mij minstens één (( */1 1 vlaamsch boek. Zooeven kwam van de pers. " OOM BRAESIG „ door Fri z Reutcr bevattende ook eene Kronijk over H4NDEL, WOEKER, enz. (Uitgave "Onze Leestafel,,) Prijs : fr. 0.15 I nenom de Schouwburgen LYRISCHE VOORDRACHTEN. — Morgen en acht dagen dus, 21 Juli, om 5 uur T.U., zal onze gevierde artist Gustaaf Cauwenberg, in don tuin van het Hof van Cappellen, te Cappellen, zijne voordrachten geven, waarmede hij zulk een schit-terend succès bekwam in het Kunstverbond, te Antwerpen, met medewerking van toondichter hr Karel Candael en den vioolvirtuoos heer Arthur Maebe, eerste prijs van het Koninklijk Conserva-torium. Wij vernemen dat reeds vele ingezetenen van Cappellen. Mariaburg, Hoogboom en Eecke-ren vast besloten zijn die kunstmeeting bij te wonen die, in geval van slecht weder, zal plaats hebben in de ruime zaal van het Hof van Cappellen.Aan de bewoncleraars van het prachtig talent van den grooten tooneelartist, die onze stad be-wonen, kunnen wij melden dat het Hof van Cappellen op slechts vijf minuten van den elektri-schen tram gelegen is. Vertrëk elk half uur op de Paardenmarkt. Bijtijds aanwezig te zijn, blijft in elk geval zeer geraadzaam. KON. NED. SCHOUWBURG. — De vraag cler vereenigde artisten werd Woensdag in de Too-neelcommissie besproken. Er werd geen besluit genomen, maar ailes laat voorzien dat het vertoog guiistig zal worden onthaald. «STARKADD». — Denkelijk zal het tooneelsei-^oen van den Koninklijken Nederl. schouwburg openen. met het drama i a vijf bedrijven «Star-kadd», door Alfred Hegenscheidt. VLAAMSCHE OPERA. — In de Antwerpsche briefwisseling van het Haagsche blad «Het Va-derland» worden ding'en verteld, die eene terecht-vvijzing noodzakelijk maken Zoo weet o. m. de briefwisselaar,van wien men nochtans zou mogen verwachten dat hij beter op de hoogte is, voorna-melijk in zake Vlaamsche Opéra, daar hij heel dicht geplaatst is bij de bron waar de beste informâmes kunnen gevonden worden, «dat de heer Fontaine eenigen strijd heeft moeten voeren voor hij van de stad, die de eigenares is van het ge-bouw, de toelating (namelijk voor de opening van de Vlaamsche Opéra. Red.) daartoe ontving. Sub-sidie zal niet worden gegeven, maar ook zonder dat zal de onderneming meer élan waarschijnlijk haar kosten dekken». De stedelijke overheid heeft niets geweigerd aan elm heer Fontaine, wel integendeel. Zoohaast deze een verzoekschrift tôt opening van de Vlaamsche Opéra naar het Stadhuis gezonden heeft, werd hem geantwoord dat hij over den stedelijken schouwburg kon beschikken aan dezelfde voor-waarden die het gezelschap van den Nederland- i schen schouwburg te vervullen heeft. Na de terug- • trekking van heer Fontaine mocht zijne tweede j vraag hetzelfde gunstig onthaal genieten. Verder zegt de correspondent nog dat de stad reeds onderhandelingen had aangeknoopt voor het ; verhuren van het operagebouw aan een operet- ; tentroep. ; , Dat is nu moedwillig de waarheid op den kop zetten, want iedereen weet in onze stad dat de overheid zelfs geweigerd heeft in onelerhanelelin-gen te treelen met den persoon die met een ope-rettentroep ele Vlaamsche Opéra wilde exploitee-ren.Wat nu de bewering betreft dat heer Fontaine i zonder subsidie zijn kosten ook wel dekken zal, die laten wij voor rekening van den jeugdigen correspondent van de Haagsche krant.Zij bewijst slechts dat hij in zake schouwburg - exploitatie nog heel wat te leeren heeft! Nou!-.. VARIETES SCHOUWBURG. — Het gerucht als zou dezen schouwburg dezen Winter gesloten blijven is van allen grond ontbloot. Het gezei-schap van heer Georges Villier zal er op 3 Oc-tober a.s. debuteeren. MEJ. NINI DE BOEL, de lieve actrice, is enkele dagen ziek geweest, zoodat zij in_ den j Eden schouwburg "hare roi niet kon verdedigen. ■ Dinselag- trael zij weder op. Eene kleine ovatie | viel haar te beurt. MEV. REZY VENUS. Verleden Zaterdag, om 3 1 uur, werd Mevr. Rezy Venus verzocht om de zwa- | re roi, vertolkt door Mej. Nini de Boël in «Het i Muziekantenmeisje» over te nemen,en reeds den- i zelfden avond trad de taîentvolle actrice op, los en ongedwongen, alsof zij al de herhalingen had ; medegemaakt. Dat was kaap gewerkt en dwingt bewondering af. MEJ. SEROEN EN HUBERT LAROCHE. — ! Sprekend over den terugkeer van deze twee artisten hebben wij gezegd, dat wij het nieuws mede-eleelden onder voorbehoud.- Thans vernemen wij dat Mej. Bertha Seroen de noodige pogingen aan-wendt om terug naar onze stad te komen. Het is élus waarschijnlijk dat. deze rijkbegaafde zange-res eleel zal uitmaken van het gezelschap van dlen heer Fontaine en zij zou ous voorzeker eene aan-vvinst zijn van belang. Wat den terugkeer van heer Hubert Laroche aangaat, daarover had men geen stellige berichten. Zij die er iets moesten van af-vveten, schenen niet op de hoogte of wilden niets loslat-en. i «PRECIOSA» kan niet doorgaan in openluchtr cengevolge van het feit, elat een groot getal eer- ; ste rangsartisten belet zijn op 11 Augustya op te ; treden. «NïEUW LEVEN» heeft alsdan het gedacht opgcvat eene operavertoonlng in op*;nlucht te laten opvoeren, met de medewerking der populaire j zangers: de heeren Paul Ccapus, ténor, en Geor- ! ges Villier baryton. «Cavalleria Rusticana» van Mascagni en «Pal- ' jas» van Leoncavallo zullen worden opg'evoerd. - ! Waarschijnlijk zal Mej. Bellys optreden als i Santuzza in «Cavalleria» en Mej. Helena Krinke^- ! als Nedda in «Paljas». Dit feest gaat een ongewtmen bijval te gemoèt. : VAN PEENE'S KRING. — Deze gunstig ge-kénde vereeniging- gaat weldra haar vijfjarig be-staan vieren. In ons volgenel nummer zullen wij Dnze lezers omtrent ele ontworpene feestelijkhe-^en volledig inlichten. Vriend Hein in de buurt III. Zékeren namiddag in het voorjaar, toen hi.f van 1 tiet Justiciepaleis kwam, ging hij e»en glas bier drinken in een café aan den overkant cler leien. Hij nam de «Nieuwe Rotterdamsche Courant» op sn las maar wat. Ten slotte verstonel hij niks van :he telegrammen en militaire beschouwingen. De toestanden waren zoo raar en verward, het bier nael geur noch smaak en de menschen leefden in iioop en vrees. De krant zakte neer en Snepvan-5*ers staarde naar het ritselenel groen der boomen 3P ele leien, naar het licht der meizon dat gouclen ïlans rond de grillige schaduwen spon. Een sol-:laat zat op een bank onder een boom en las een 3rief. Het zicht eler veldgi'ijzen ontroerde hem. raet meer, en hij keek niet eens op wanneer hij ?en vlieger hoorde snorren boven in den hemel.-iJoch de levensonzekerheieî sarde hem, knaagde aan zi,in hart en peuterele aan zijn humeur. Snepvangers was blijj toen een kranige oude îeer m zijn buurt kwam zitten, een glas garsten Destelele en de gazet vroeg. Het scheen iemand van gewicht.. De man liefc ichteloos zijn monocle vallen, lei zijn grijzen îoed naast zijn wandelstok met gou<îen appel opte marmeren tafel, dronk een slokj'e en begon te czen. Het blad hield hij gevouwen tusschen de ^eemlederen, gehandschoende vingenan. Oneler de )pengesperele vleugels van zijn rocxddooraderden ieus stond zijn witte snor puntig: op.^estreken met cosmetiek. Door zijn platgekamd'e liaren liep een streep tôt achter in den wijnrooden hais. In het tnoopsgat van zijn zwarte jacquet pronkte een ^urperen lintje en op zijn wit piqué vestje ben-çelde een gouelen ketting waaraan een vreemd nuntstuk hing. Snepvangers kon sijn oogen niet afweneien van len eleganten heer* zag hoe deze fijntjes een si->"aret opstak, de blauwe l*ookvvolkjtes opblies, weer îen slokje nam, zijn grijze streep.jesbroek optrok )m den plooi te- txewarsn, en voiortlas. — Een gedistingeerd heer, peinsde Snepvangers, iemandi met voorname manieren, zeker een îotaris. Eindelijk l'egde bet heerschap ele krant neer, sette zijn monocle op en keek met lichtblauwe oo-î-en eventjes Snepvangers aan. — Schoon Meiweer, Mijnheer, knikte Snepvangers vertrouw»eIijlc. — Puik weer, klonk het hoffelijk antwoord. — Was de oorlog nu maar rap gedaan, praatte snepvangers, ère menschen worden het beu... het luurt nu al negen maanden... — De oorlog zal nog lang duren, Mijnheer. < — Denkt ge dat? zei Snepvangere ongeloovig. — Heel Europa komt nog in elen dans, voor-pelele de man. — Mijn vrienel had gisteren anders goeel neuws, fluisterde Snepvangers, en schoof dich-er bij. — Uw vriend?--. Is het een militair? — Neen!... Een rentenier..- Hij hœft cens ge-^onnen met verdferenpikken en grondspeculaties. — Ha, zoo!-.- En u is ook rentenier? — Ja, om u te .dienen... Mijn naam is Snep-angers, Snepvangers uit de Robokenstraat... — Ik ben Gejieraal van den Bergh... -— Aangenaam uw kennis te maken, Generaal, ei Snepvangers toeschietetijk, ^tond recht en stak .e hand uit, excusear mij, maar dan zult gij er /el meer van weten dan mijn vriend... stiel is tiel... en ge denkt dus dat de oorlog nog lang zal uren... — De oorlog begint pas, Mijnheer Snepvangers. — Generaal, Generaal, riep Snepvangers ont-utst, en ailes kost nu al zoo duur... — Ailes zal nog duurder worden, zei de Gene-aal îjzig kalm, spleelt u soms domino, Mijnheer. —- Ik ben maar een krabbçr, verontschuldigde ich Snepvangers. — Een partijtje ? — Om u te-elienen, Generaal. De Genei*aal trok zijn handschoenen uit, liet ijn monocle zakken, terwîjl Snepvangers zijn pint ;egdronk, tegenoveir bem plaats nam en de gar- J Dn het groene domimobore! en de steenen braeiht. : Met zijn witte, mollige vrouwenhanden, streiek I e Generaal over de zwarte dominoruggen. Een j paal glom in zijn gtouden ring aan den linkejr- ! mk. — En hebt ge geen last gehad, p^.^veldji angers. — Last?... — Ja, als Generaal meen ik. — Och neen--. Ik kreeg mijn pensioen toen de oorlog pas aan gang was... in September. — Dat is veel beter, meende Snepvangers met overtuiging. • — Ik had veel liever meegevochten, Mijnheer Snepvangers, maar er werd geintrigeerd... en ik hael last van gebarsten aders in de beenen... — Lang gediend, Generaal ? — Als kinel reeds in de soldatenschool... haast vijftig jaar militair geweest. Nu is er vooruit-gang voor de jongeren... les jeunes-•• zij zullen weten wat oorlog is-.. Opgepast, Mijnheer Snepvangers !. • . Het spel begon en de Generaal werd zoo stom als een visch. Snepvangers hield de mollige handen in het oog en de roomkleurige kant der dominos waaruit een koperen pinneken stak. De steenen sloten telkens met eloffe tikjes aaneen. Tôt welgevallen van zijn medespeler verloor Snepvangers twee spelletjes. Dan haalele ele Generaal zijn gouden repetitiehorlogie uit zijn vest-zak.— Ik moet weg, Mijnheer Snepvangers, be-treurde hij, een bezoek bij een dame... — En elie mag men niet laten wachten, meende Snepvangers welwijs. — Natuurlijk, zei de Generaal schalks, komt u hier meer?... — Af en toe, loog Snepvangers. — Komt ge morgen?.. ^I>wee-partijtjes... niks meer... — Volgaarne, Generaal! Neen, ik verlies... ik betaal... De oude Generaal trok zijn zeemlederen handschoenen aan, nam hoeel en stok, groette en ging. Opgewekt wanelelde Snepvangers naar de Torf-brug, waar hij zijn vrouw moest afhalen. — De oorlog zal lang duren, verkfaarde hij een beetje ijdel. — Wie zegt dat? vroeg Antoine uit de hoogte. — Iemanel die het weten kan... een vrienel... — Een vriend van u!... — Ja, Antoine, een Generaal! — Een Generaal, wantrouwele Antoine. — Ja, Generaal van den Bergh... en dat is de eerste de beste niet!... — Waar woont die Generaal, Papa? — Ieverans op het Zuid tegen het Justiciepaleis, verweerde zich Snepvangers. — Ik wist niet dat ge een Generaal kendet... Ge hebt er nooit over gesproken... — Ik heb er nooit aan gedacht er over te spre-ken... maar ik speel nog al" eens domino met hem in 't café... hij spreekt Gentsch... I (Wordt vervolgd.) LODE BAEKELMANS. " De Doode „ De door ons ingewonnen inlichtingen stellen ons in ele gelegenheid nadere en volleelige bijzon-derheden mede te deelen over de open - luchtvoor-stelling van «Le Mort» (De Doode), mimodrama van Cam. Lemomiier, muziek van Léon Du Bois, welke uitgevoerel wordt onder de leiding van den toondichter Karel Candael, met medewerking van van 't gezelschap van onzen Koninklijken Neder-landschên Schouwburg, op 28 Juli 1918. Door eene uitzonderlijke gunst wordt daartoe aan den in-richtenden kring, de «Club Télégraphie», vereeni-ging van telegraa^bedienden eler Stad Antwerpen, een ideaal terrein ter beschikking _gesteld,en wel het Zomerlokaal van de Koninklijke Harmonie-maatschappij (Warande). Reeds houdt heer Wilbers, bouwkundige, zich onledig met het afbakenen van het terrein en de ineleeling van plaatsen voor het publiek, zoo dat van op de 4 à 5000 zitplaatsen een onbelemmerd uitzicht op het tooneel verkregen wordt; tenein-de het publiek toe te laten onverstoord zijne aandacht te wijden aan de mimiek der kunstenaars en de gebeurtenissen op het tooneel, is men er zelfs toe gekornen het orkest te verbergen, zonder de minste vrees voor wanklanken. Ook de heeren Karel Candael, toondichter, en K. Aerts, too-neelmeester, hebben de voorbereidende werkzaam-heden aangevat en stellen zich voor een eenig, origineel geheel tôt stand te brengen. Gansch eloordit?ngen als ze zijn van den geest van eîe;r*. grooten realist elie Lemonnier was, rukken zij zich van het kunstmatige los, zoodat de opvoe-ring den gansch bijzonderen stempel hunner zoo grootsclie opvatting dragen zal; en die juiste op-vatting is wel de vroomste, de dankbaarste hulde welke een-kunstenaar kan betoond worden. De typen van Lemonnier zijn gTepen uit de werkelijkheid, ruw als het klimaat waarin ze leven, ruw als den grond dien ze bewerken; zijn ook vrij, vrij tôt het wilde toe, vrij en onge-kunstelel. Dat heeft Karel Aerts wel begrepen : ele half - b'eschaafele natuurmenschen, elie reeds eenmaal door onzie Vlaamsche tooneelkunstenaars zoo meesterlijk uitgebeelel wèrclen, moeten zich in eene hen passenele omgeving bewegen, in eene om-lijsting van ongekiinstelde_ werkelijkheid. Geen ele-kors dus, wel eene volledig gebouwde, natuurge-trouwe tooneelschikking; een vruchtbaar veld voor ele kunde, de vindingrijkheiel van den tooneelmees-ter, welke zelfs betracht aan de natuur de noodige lichteffekten te ontleenen. Inelerdaael, de vertooning, welke om 7 uur T.U aanvangt, zal rond 9 Vz uur T.XJ. eindigen, zooelat het laatste bedrijf (de Boete) met schemeravond spelen zal. Wanneer dan het geheimzinnige halfeluister ele moordenaars besluipt, wanneer uit het ruischende loover elreigende sfchimmen rit.9elen, wanneer het orkest (verborgen voor het oog eler toeschouwers) losbarst in weeklagen, wraakgeschrei,wanneer ele muziek met woest gewelel weergeeft wat in de moordenaars van dierlijke gevoelens woelt, wanneer plots de wrekende schim van den Doode op-eloemt... dan zal het werk van Cam. Lemonnier en L. Du Bois in zijne voile-dramatische kracht tôt zijn recht komen. Doch ook de andere toonee-len kunnen slechts winnen bij eene openlurîit -vertooning en met de nieuwe tooneelschikking : zoo bijvoorbeeld het schilderachtige tafereel in het tweede bedrijf, een brok Vlaamsch, echt landeli.îk leven het penseel van een Teniers waarelig.Want dit is de groote aantrekkelijkheiel der uitvoering, de reden waarom ze met zoo groote belangstelling te gemoet gezien wordt: nooit immers kan door de moderne tooneeltechniek bewerkstelligd wor-. den wat hier verkregen wordt, waar ailes, ele vrije natuur, ele onbeperkte ruimte, het groene loover, licht en leven, eene echte realistische tooneelschikking ^ zoo innig stroken met de opvatting der schrijvers. Wij twijfelen niet of «De Doode», in open lucht, gaat een overgrooten bijval te gemoet. Naar wij vernemen kondigt zich deze vertooning nog aan als eene ware betooging van solidariteit der be-eliendenklas. Inderdaad, aile kringen van ambtena-; ren en beelienden, zoo van bijzonderen als van <openbaren dienst,zullen,door hunne aanwezigheiel, ] œr aan houden hunne sympathie te betuigen voor I ihet Werk van onderling Steunverleen, het streven \ hunner kollegas, de Telegraafbedienden ; zelfs kondigen zich reeds afgevaardigelen van andere i steden op deze betooging aan, die dus terzelfder [ tijd ele ware uiting zal zijn der gevoelens van we-| derzijelsche sympathie en broeelerlijkheid eler beelienden, en eene waardige hulde aan de Vader* ! Jandsche Kunst. Er wordt ons nog gemelel dat de heer Léon Du Bois, toondichter van «De Doode», er aan hou-: elen zal, ele uitvoering van zijn werk bij te wonen, i als blijk van waardeering voor den talentvollen I leider, toondichter Karel Candael, en voor de toon-i en tooneelkunstenaars,welke laatstmaal zijn werk | vertolkt hebben op eene wijze, zooals hij zelf in I -zijn brieven getuigt, die geen enkele der 125 ver-: tooningen evenaren kan, welke zijn werk in de j "bijzonderste landen beleefd heeft. (Medegeeleeld.) Kunsttentoonstelling VAN AKWARELLEN, PASTELS EN BEELDHOUWWERK, IN HET | KON. KUNSTVERBOND, ARENBERGSTRAAT De serie der zomertentoonstellingen in de zaal i van het Kunstverbond, heeft thans een intéressant Salon van Akwarellen en Pastels aan de beurt gebracht. Laat ons maar onmiddellijk bekennen dat het Salon buitengewoon intéressant en voor ons een blijele verrassing geweest is. Wij zijn dan ook overtuigd dat al de kunstzinnige sinjoren niet zullen nalaten de werken te gaan zien van onze Antwerpsche artisten. Zuivere waterverfschildering is er eigenlijk niet te zien, tenzij uitzondering gemaakt voor enkele akwarellen van Richard Baseleer. Het procédé van de akwarel heeft in ons land tôt hiertoe weinig beoefenaars gevonden. Wel werel er. voor den oorlog, jaarlijks een tcntoonstelling van akwarellis-ten te Brussel gehouden, maar vooraanstaande werken kregen we toch niet te zien, zelfs niet van mannen als Stacquet en Uytenschaut elie van het waterverfschilderen eene specialiteit gemaakt hadden. Marcette heeft zeestukken gemaakt, waartus-achen enkele, niet van vercîienste ontbloot. In onze stad was het vooral Richard Baseleer die als akwarellist naam wist te maken, maar dan toch meest het procédé van de gouache aanwendde. In Hollanel hebben de groofste schilelers, waar-tusschôn vooral Jozef Israëls, Roelofs, Weisen- bruch, Mauve, enz. heel machtige akwarellen gemaakt die vele liefhebbers voor mooi geld zich wisten aan te schaffen. Maar het is vooral in Engelanel dat de «water - colour» in eere werd gehouden en men mag gerust zeggen dat een der grootste of misschien wel de grootste der moderne landschapschilders, de geniale Turner, ook de grootste akwarellist is geweest. Wat deze prachtfiguur, in de rei der Engelsche schilelers, met zijn water coulours heeft bereikt, grenst voorzeker aan het wonderbare.Zelfs de re-producties van zijn meesterwerken gaan hooge prijzen en de twee spéciale nummers van «The Studio», met akwarellen van Turner», zijn nau-welijks meer te vinden. Wij zegden hooger dat het huidig Salon van den «Cercle» eene aangename verrasing is geweest. Inelerdaael, meerdere werken van onze artisten zijn werkelijk knappe stukken ei) enkele hebben reeds kooper gevonelen. Eugeen Van Mieghem heeft met Gastemans de belangrijkste inzending. Zijn pastels en gepastel-leerde akwarellen die balzalen verbeelelen, zijn vol van schitterende en aangename kleurspelin-gen ,met creaturen van den zelfkant der samen-leving, prostituées en rijke wellustelingen, zijn Spaansch Antwerpen en zich ten van de dokken en elen waterkant getuigen van zijn rijke, scher-pe visie en zijn raak - artistieke uitbeeldings-kracht.Maar vooral »De Strategen» is een kapitale brok, reëel - groot van observatie en weergave, drie goed geteekende typen elie wonderwel uitko-men tegen het prachtige scherp - gele licht, vol atmosfeer.Onmiddellijk heeft dit meesterwerk een liefhebber gevonden die wezenlijk te benijelen is. Gastemans heeft zich andermaal met wellust overgegeven aan de uitbeelding van de venusdier-kens aan den havenkant. Die prostituées krijgen heel wat relief eloor lijn en vorm en toon en kleur in de akwarellen en pastels. De dansen zijn zwie-rig en soepel, de vorm hysterisch - voluptueus en met sympathie ziet men naar die schepsels, elie om zoo te zeggen buiten de samenleving staan. Het is waarlijk merkwaardig hoe Gastemans de bewegingen van beenen en heupen, het elraaien en evolueeren van romp en schouders weet aan t» eluiden eloor lijn en kleur, intéressant maakt zov: der achtergrond. Zijn werk ook zal heel veel liefhebbers vinden. Ook Edmond van Offel heeft danseresjes geteekend en gekleurd die wel niet de soepelheid bezitten van de vrouwen van Van Mieghem en Gastemans, meer romantisch zijn opgevat, maar toch heel voornaam uitkomen als kleur en als veekening. Richard Baseleer heeft schoone akwarellen en pastels, allemaal zichten van de Beneden - Schel-de. Lage horizontèn, met machtige, bewogen he-mels en wolkengevaarten. Jammer dat de room-jçleurige inlijstingen minder gelukkig zijn en zelfs storend werken op de effekten. Walter Stevens expozeeit Stillevens uit zijn vorige expozitie. Van Jan de Graef zien we een groote pastel; een parkzicht in elen herfst met al de voornaam-heid weergegeven die het kenmerk is van dezen gewetensvollen artist, van Alfred van Neste zijn eeuwige niets-zeggende, harde en vulgair-kleur-looze Brugsche Minnewater - zichten, van Macloi, landschappen uit Genck; van Gogo, Van Beurden, René Lombaerts en Farazijn, akwarels en pasteib volgens weinig - modernen trant en van Arseen Kennes een heel aarelig stilleven. Ernest Wijnants, Frans Claessens en J. en G. Collard hebben klein beeldhouwwerk ingezonelen. N. IK KOOP nog altijd 3rillanten alsook Horlo-giën aan hooge prijzen OUDE SÏËKIVWEG, î» Antwerpen, nevens den hoek der St-Jansplaats Huis van Occaslejuweelen Hippodroom «HET LEVEN VAN FRANSKEN». Zaterdag 13 Juli 1918 en volgende dagen, om S uur T.U., Zondag in namiddagvertooning om o Vz uur T.U. «Het Leven van Fransken», kluch-tig zangspel in vier tijdvakken door W. Pouillon. Schetsen uit het Antwerpsch volksleven. — Mu-ziekbewerking van P. Verhoeven. EERSTE TIJDVAK. — De doop : Mie de ba-lier, heer Pierry. — Nonkel Boité, peter, heer A. Darden. — Mie Pruim, meter, Mevr. L. Haesen. — Licla, moeder van Fransken, Mej. J. Janssens. — Kneveltjes, agent, heer Van Eeckhout. De doop van Fransken zal lang in het geheu-gen blijven van zijne moeder Lida, een Antwerpsch meisje, getrouwel met den John, een zee-man die, op reis zijnde, den eloop van zijn zoon niet kan bijwonen. Mie ele baker, type onzer Antwerpsche volksvrouwen, pocht en tiert op de ge-boorte van onzen volksspruit. Nonkel Boité van Brussel "is als peter overgekomen. Mie Pruim, de moeder van Lida, overladen met trots over haar kleinkind, kan hare vreugde niet bedwingen. Allen vieren dan ook den doop zooals dat in een echt Antwerpsch volksgezin moet gevierd worden: met ele borrelflesch. Zoo komt ons gezelschap terug van de kerk, goeel aangevezen. De baker is zat, ele grootmoeder is zat, de peter is zat, de moeder krijgt het op den duur ook, tôt zelfs Kneveltjes, de agent, elie het geslacht van elen nieuw-geborene kwam bestatigen. Zoo sluit het eerste bedrijf in voile prêt op de gezondheid van Fransken.TWEEDE TIJDVAK. — De Eerst o kommunie: John Kwiksteert, heer Van Thillo. — Lida, zijne vrouw, Mej. Janssens. — Fransken, hun zoon, eerste kommuniekant, heer Condès. — Mie Pruim, Mevr. L. Haesen. — Roos Moeial, gebuurvrouw, heer Pierry. — Duchenneken, coi 3ur, heer- J. Bison. Fransken doet zijne eerste kominunie. Drukte in het huishouden den morgen der plechtigheid. John, ele vader, is gelukkig voor elien tijd aan wal. Hij heeft echter de vreugde van zijnen terugkeer met zijn makkers willen deelen en is heel den nacht e>p zwier gebleven. Hij komt 's mor-gens te huis en valt van vermoeienis met het hoofd op ele tafel in slaap. De coiffeur denkende de slapende communiekant te treffen zet het haar van John in ele krol. Vergissing van wege Lida. Zij verdenkt haren man den nacht met lichte vrouwen te liebben doorgebracht. Ruzie op den schoonsten dag van het kind zijn leven. Lida raast en tiert opgestookt eloor Roos moeial. Moeder Pruim is er natuurlijk ook bij om de rechten ha-rer dochter te verdedigen. DERDE TIJDVAK. — De Bruiloft : Lida, Mej. J. Janssens. — Frans Kwiksteert, bruidegom, heer Condès. — Jan Travers, heer Darden. — Roos. Moeial, heer Pierry. — Lizeken, hun dochter, de bruid, Mej. Peenen. — Schepen Van Kwik, heer Van den Branden. — Achilles, heer A. Van Thillo. — Kneveltjes, agent, heer Van Eeckhout. — Le-veque, pompier, heer Hautmans. — Stekelbak, ge-tuige, heer Bison. — Musken en Riksken, edelkna-pen op het stadhuis. — Getuigen, bruiloftsgasten, volk, enz. enz. De trouwdag van Fransken. Jan Travers en Roos Moeial hebben hunne dochter Lizeken aan Frans toegezegd. Het heele gezelschap is op het stadhuis en wacht 't oogenblik af van trouwen. Maar ele bruidegom is er niet. Fransken, matroos geworden, als zijn vader zaliger, is voor het hu-welijk aan wal gekomen. Den vorigen nacht met matrozen aan het vechten geraakt zit hij nu in den amigo. Op verzoek der familie laat de schepen van den burgerlijken stand zich overhalen en laat den jongen uit den bak om het huwelijk te voltrekken. Eens getrouwd moet Fransken terug in het kot: wat natuurlijk uitloopt op tegenstrib-beling en vechtpartij. Weer een gebeurtenis in het leven van Fransken. Er is waarlijk eene kwaele hand aan dien jongen. VIERDE TIJDVAK. — Het gouden jubelfeest: Frans Kwiksteert, jubilaris, heer Condès. — Lie-seken, zijne vrouw, .Mej. Peenen. — John, hun zoon, heer Pierre Pierry. — Neel Van Durmen, voorzitter, heer Van Thillo. — Lot, volksvrouw, Mevr. Haesen. — Rozeken, Mej. 't Seyen, — Trullemans, heer Van den-Branden. — Jef Kwik, heer Bison. — Zotten Rik, heer Van Eeckhout. — Nant ele Keutel, heer Hautmans. — Max den bult, J. Presters. — Politieagent, heer C-laudemans. — Volk, sommissieleden, maagdekens, enz. De jubilé van Fransken. 50 jaren ziin er ver-le>open sinds Fransken en Liezeken in den echt zijn getreden. De geburen vieren het echtelijk paar. Feesten, stoet en dans komen ele buurt op-luisteren.In voile vreugde herdenkt het oude paar zijn vorig leven.De vreugde wordt volmaakt door de weelerkomst van John, de oudste zoon, die, zee-man zijnde, reeda lang vermist wordt. 15, Jlnnéessensstraat, 15 Concert Aantrekkelijkheden Dansen

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.