Het Tooneel 2e Jaargang Nr 34 — 5 Mei 1917 Beheer en Redactie : Kerkstraat, 13, Antwerpen 10 Centiem Lodewijk Scheltjens, schrijver van '"De Slel,, IÇoninklijke JVederlandsche Schouwburg. Het opgevoerd Werk en onze Artisten Het moet voor een tooneelbestuurder wel een ter moeilijk moment zijn, wanneer hij, alleen geze- ste ten, zich de vraag stelt: Wat zal ik mijn publiek de toekomend seizoen voorzetten ? Zal het met mijn ver speelplan teyreden zijn ? Zullen de nprrïio^li1 sr- Ken ouccgf. neDt)' wis deVantlden bijval van een nieuw werk is m en bijh var ken dikwijls heel oGk wel : ' werk de Lt publiek geliefden acteur of beminde actrice oo aFSSi I :: msÈ&ss&i geWn ' meelplan kan ook onuitvoerbaar blijken «] door hetPsucPces van een stuk waar memand z1Cn d PSlflSiisS; iisâsëgp ke kunstwaarde, die dan doorgaans geslaçhtofferd t V °Over het 1 Iriî^ ! gZeogowâ Toorwielln fut vert kurist houden als voor hen die aan meer po Bataille h,», een dankbaar publiek. . ■ . a _ l^fsîgSSI Vrîivpr 'Vooral hétlerste werk van den.grooten Nederlandschen dramaturg, dat wij als zijn mees- terwerk aanzien, werd door het publiek ten zeer- j.jra( ste op prijs gesteld. Het gaf aan Piet Janssens 7<m de gelegenheid de lijst van zijn glansrollen te >, j verrijken met een eenheid van kapitale waarde. nu^ *Wi trhakeeringen van"dfe grootsche figuur |at, van Mathijs De Sterke op meesterlijke wi ze uit ere sf - nrachtige prestaties te leveren. Het groot, aan- nlg pracnxige p , maar rolvast is, j EHEœ&^-wrseiî'iî'a s, e-oeden raad toekomend seizoen, als hy nog tee ! 1 SLkt van ons gezelschap, met uit het Sti . j.» vprliezen dat rolvastheid de eerste voor- ZSL\ wagarde is voor ieder tooneelkunstenaar. Ook met 3 w aarct hetrtreurspel m verzen, van Hu- ve! 1 « L S ee Tt, het eenvoudige, moderne genre voeit z0 • ÏÏ S Ist s £3» SXS&SSr SUC.T)f RechTe^ljn» vanFabricius, om bij de oor- t jf' jl é£ix VSf» sS rd tôt een hoogte welke maai wei s & ^ K :r- gen. Maar hij ^^d^wonderbaar mogen e - ; in I schoonste. werken bekleedt voorze- i rk«f In de ri] der vreemde werken bekiee^^.^ ^ ^ lat ker «Spoken» de ®®^sw^rren>s Bedrijf». In die .1 nt. volgd door «Mevrouw groot dramatisch 1 lie twee meesterwevken heeft h S j h vol. , ,ok talent van Meyrouw Mis - ^eisma^ ^ Ibsen I . îs uit kunnen °ntv. îkkelen. _ en ijefhebbende s ?a- was zij çle gedifctingeercl u d publieke ui- moeder, m dit van Shaw, de waarain ^hillend , po- huizen en toch weer^de ^^k^de figuren wist zl3 die t\ ,nt ^rat prachtige dictie, >-en tôt hun recht te bre^n voornaamheid m .a», wat wonderschoon geiuiQ ei , dezer regels -.De mimiek en.gebaren BiJ ^f^t ^n het derde Vie- denken wij nog altijd aan het s ^ vertwijfeling A.r- bedrijf van «Spoken», waar z 3 rten van haar ge- van haar gefoiterde ïdste harstochtelijkste ilen moederhart op de aang 3P te'(joen meevoelen. den wijze wist uit te beelden maken van die ten >ver m vervuld herft, als weimg zagen toen wat niet ten haar che™llen om de toeschouwers te ;oed een groote artiste ver g kgl woor(j ton °™C" tnde stoorbare zek®,:1]11?^ |yn°over «Spoken» te spre- Ge- Het zou onbilhjk a» ^rt^^wagen van het fden ken, zonder onmidde j de heer Bertrijn de S | SS&SteîWnS?. Zoo».» hii dat «► | . daan heeft tijdens het afg;eloopen seizoen, deed haai hij het nooit te voren en wij kunnen ons wel niet gere voorstellen, dat een ander zeer groot artist mis- ven. schien tôt dezelfde hoogte zou geraken, maar het zelf< beter te doen, is doodeenvoudig- ondenkbaar. Heer weij Bertrijn heeft grootere rollen vervuld, heel het aanl seizoen door, het gansche Fransche repertoire maa heeft hij meegespeeld en daar al de gaven in ten Twe toon gespreid van zijn schoon talent, maar zooals mel liij «Oswald» heeft weergegeven, op het einde van uit < het laatste bedrijf, was het ontegenzeggelijk het dene werk van een echten rasartist. brar En nu komen we eindelijk, last not least, aan de o Mevrouw Bertrijn, «l'enfant gâtée» van het pu- vode bliek. Zij heeft, om zoo te zeggen, niet van de het < planken geweest. En als wij daar zooeven spre- een ken van de kunstwerken : «De Opgaande Zon» de i: en «Mevrouw Warren's Bedrijf» zou het een on- dood vergefelijke zoride zijn, niets te vermelden over op z hare recht gelukkige uitbeelding van «Sonja» in gele: het werk van Heijermans en «Vivie» in dat van wooi den genialen 1er. Maar haar groote successen be- trek, haalde zij ontegenzeggelijk in het Fransche re- waai pertoire : — «De Naakte Vrouw», «De Dwaze ze h, en «Het Schandaal» van Bataille. Hare de o crêr'7'in «De Dwaze Maagd» maakte vooral op- keld hef. " gesli Ook in «Margaretha Gauthier», «Het Slachtof- gen, fer» en «Zaza», was zij onvergetelijk. In dit re- vrou pertorium werd zij in de perfectie bijgestaan door tege haar echtgenoot, die zich los en soepel weet te tje. bewegen in die stukken waar het er vooral op aan- kom komt blijk te geven van een zeldzame planken- omeî vastheid. ontu Cauwenberg viel niet minder te prijzen in «De de d Hinderlaag», waarin hij de aartsmoeilijke roi van haar den ingenieur te vervullen had. H, Wij zouden nog heel lang willen uitwijden ovei- Aug de mooie rollen die door de eerste-rangs-artisten gehv vervuld werden, maar het zou ons te verre leiden. stor^ Het ensemble was in de meeste opvoeringen land uitstekend. Om die eenheid van spel te verkrijgen j;aj , imesten natuurlijk de twee-plans-rollen van zeer ter r goede gehalte zijn. En dat was heelemaal het w geval. nog Heer Gorle heeft heel het seizoen door goed ]cere spel geleverd, rolvast en soepel. Maar zijn mees- je v; terstuk blijft ongetwijfeld de roi van grootvader oude in «De Opgaande Zon», prachtig van uitbeelding 0pr0 en typeering. jj< Mevr. Ruysbroeck heeft zich op heel bijzondere rium wijze onderscheiden. Zooals zij «Engel» gespeeld verti heeft in «Het Zevende Gebod» en Sarah in «Ghet- dje j to», zal haar dat wel niemand nadoen. Altijd ken- je v, de zij hare roi in de perfectie en haar typeering p was voortdurend in verhouding. Ook haar echtge- aan noot viel dikwijls in den smaak van het publiek ter t en zijn «reeder Bos» in «Op Hoop van Zegen», binn zijn Stuifzand in «De Opgaande Zon», Meyer in Edm «Ghetto», zijn rollen die hem op het voorplan lang brachten. Wat meer rolvastheid in andere rollen haar zou nochtans niet geschaad hebben. ' Je nieuwe aanwinst van het seizoen: heer Van zeP.y n^aw* w-. itengeM^oon '^,'ërk van groo- verz' dat, t^den- >«rn^dj|\®°rtiôuwd worden. De m0n l^ren om è werker die liefde heeft voor veel ieer Van Thilloiseen werKe niet ont- W00] toeïf zîff ph?sfik ïs sympâhlek d. dkti. h«e, „oo( klaar en duidelijlc en als het spel nog wat le- en \ h Tn de spelen van Maurits Sabbe is zij wezenli k VreC onnavolgbaar en in «De Kleine Lord» behaalde schi Zi^Heer Vande^Futtemogen we ook complimen- zett 3 zalMpf J1 ja^ensV ook een aanwinst, heeft de doc] WDrteere rollen waren goed gestyleerd en wa; SCEnaSLpefwe maTrzoo weinig mogelijk ver- 5 ZIXI» lin I de SLET Spel van liefde en opoffering, be( in één v00ïspf en ^ie bedrgven, dooi ,,:i LODEWIJK SCHELTJLN ». Gust Janssens' Tooneeluitgaven. Nr . to Het iongste werk van Lodewijk Scheltjens geeft 1« i i . voor een pakkend slot gezorgd. nieuw ; ie e Het onderwerp. echter, is veire van H het wedervaren van een. gevallen meisje wer ^ ^ inderdaad, . vormen, — vooi nettoonee ff . — ZOoals bi zeke- ? & b 3 î I a- ; ■ls beter onze bewermg^te ^staven. •te dezer hoeve,.«tee heer _ ^ F£Srteer S- Sp S,e°s&| ™oeE. 1»>? -E« 7at bestaan voor haar en haar^zo^ 3^^ d _ wii Mite ir heur armoedig kamertje bezig >rd vmden wi] mue u-"™ -r/-pv haar 00m èr- met vodden te sorteeren^Vmus Key e?,?? J AT1 Viet ruwe geweld van haar huisge-re- nichtje tegen het îu g komt, na acht j aar, het nooten met dorst besc » h;j ich tegen- gde! kondigt haar het afsterven aan van D'Hooghe, haar vroe-geren verleider, die denzelfden dag werd begra-ven. Vinus wil Mite helpen, doch deze, die het-zelfde stijfhoofdig karakter bezit als haar vader, weigert de honderd frank, die hij haar als hulp aanbiedt, en wijst hem de deur. Vinus vertrekt, maar laat het bankbriefje op de tafel liggen. — Twee buurvrouwen, gekomen om wat ouden rom-mel te koopen, bemerken het geld en leiden er uit af, dat de vreemdeling om gansch andere re-denen Mite kwam opzoeken. Na hun vertrek ver-brandt ze het bankbriefje. — Dore Storm, de oude vrijer van Mite, treedt binnen om eenige vodden te verkoopen. Negen jaar geleden is hij het dorp ontvlucht na D'Hooghe, tijdens een twist, een messteek te hebben toegebracht. Hij verkeer-de in den waan, zijn tegenstrever te hebben ge-dood. Al den tijd van zijne afwezigheid heeft hij op zee gevaren. Het toeval heeft hem naar hier geleid, want hij weet niet eens dat Mite Key hier woont, noch wat met haar geschiedde na zijn vertrek. Dore herkend Mite en verneemt de droeve waarheid uit den mond van Mite zelf; hij verwijt ze haar gedrag en wil weer weg, maar op hetzelf-de oogenblik komt de kleine Edmond met verhak-kelde kleeren binnen gestormd. Men heeft hem geslagen omdat hij zijne moeder wilde verdedi-gen, die men «Slet» had gescholden. — De twee vrouwen van daar straks hebben de dorpelingen tegen Mite opgeruid; het draait uit op een relle-tje. De veldwac-hter, — die aan Mite het bevel komt brengen het dorp onmiddellijk te verlaten, omdat zij zich,volgens de openbare meening,aan ontucht plichtig maakt, — wordt door Dore Storm de deur gewezen. Dore zal zorgen voor Mite en haar zoontje. Het eerste bedrijf speelt 20 jaar later, — begin Augusti 1914. — De oorlog is verklaard. Mite is gehuwd met Dore Storm — die intusschentijd ge-storven is. Haar zoon Edmond is een bekwaam landbouwingenieur geworden, en verliefd op Ju-lia, de dochter van D'Hooghe. Edmond weet echter niets af van zijne bloedsverhouding met Julia. Wij bevinden ons bij de Weduwe D'Hooghe,die nog een zoon heeft, — Baymond — een slechte kerel, die de jonge meid — Wiesje Key, een nicht-je van Mite, — heeft onteerd. Hij ontvlucht het ouderlijk huis om te deserteeren, daar hij zijn oproepingsbrief voor het leger heeft ontvangen. Het tweede bedrijf brengt ons in het laborato-rium van Edmond. Deze laatste heeft het voile vertrouwen gewonnen van de Weduwe D'Hooghe, die Julia zendt om hem raad te vragen. Het meis-je verneemt, door den broeder van Dore Storm. — Flip — de geschiedenis van Mite, en stelt voor aan Edmond, pachter Free Key, met zijne dochter te verzoenen. Mite, die tijdens het onderhoud binnen komt, verzoekt Julia het huis te verlaten. Edmond eischt uitleg van zijne moeder, die na lang aarzelen verklaart dat de vader van Julia haar verleider was. Het derde bedrijf leidt ons bij Free Key, die verzoenen?driet » Mh'W mond: «Moeder, zult ge nu nog langer voor zoo-veel goedheid koud blijven?» waar Mite op ant-woordt terwijl zij een zoen drukt op het vooi I hoofd van Julia: «Braaf kind! Ailes is vergeten... en vergeven!-..» » * * Het einde van het stuk. komt ons eenigszins vreemd voor; het is moeilijk uit te maken schrijver's bedoeling was, want, achter het slot van «De Slet» moeten wij een groot vraagteeken zetten en bij de vertooning zal dat raadsel ont- stemmins: wekken. .. • . Het karakter van Free Key schijnt ons met heel logisch. Tôt 't laatste toe blijft hij aan. zijne dochter zijn wrok betoonen over haar va.1, wijl hij ■/elf toch een der grootste schuldigen is. Zegt Mite niet tôt Dore Storm 111 het voorspel: «Hoor mij eerst aan, Dore--- Toen. ge wegliept was ik nog onschuldig--- Dat zweer ik u... DORE. — En dan? , , . jjXXE — Zoolang ge in t dorp waart, voelcle ik mii sterk... maar toen dwongen mijn vader en mijn broeders mij... wekelijks boter en eieren bij D'Hooghe aan huis te brengen... Ik gmg... en •• ho! (Zij valt huiverend op een stoel neer.) M?TE' Na den eersten keer weigerde ik er nog binnen te gaan... Vader schold mi] voor leu-o-entong... en dat ik om uwentwille... " DORE. — Verder... verder!- .. MITE. — Mijn broers vielen mij op t iijî. - 1K beet... ik krabde... ik kroop weg m de stallen --Eindelijk overwonnen gaf ik toe... ik gmg teiug- -'k Had geen zinnen meer... (Hare stem gaat ovei tôt een zinneloozen grijnslach.) Ha! M,i" -t les toe. • • 'k leefde m een he schen droom... k Had . geen lijf meer... geene ziel, mets... mets , DORE. — Verdoemd, dat hij nu dood is. MITE — Toen ik een tijd later aan moeclei " miin ongeluk uitschreide, brak het onweer los-.-De brave duts durfde 't voor vader met verzwij-gen... Hij verweet mij, dat ik een deftig man \an ■ iets durfde beschuldigen, wat ik met een ander... l' Hii wierp mij buiten de deur--- daai vei.]oegei é mijn broeders mij met hunne hooivorkem..» Ook is het opvallend dat men, van af het eeis k bedrijf, immer spreekt van den «ingenieur Jia-» mond», zonder ooit zijn famUienaam te noemen. L Heet bij Key of Storm?... Bij nader onderzoek fn bliikt de schrijver hiertoe genoodzaakt, wou hij het drama mogelijk maken, anders d D'Hooghe en hare dochter Julia onmiddellijk ge-t weten hebben dat Edmond, de pleegzoon was van ^ hem die eens Heer D'Hooghe bijna• p- In zijn geheel genomen is «De Slet» geen 0 te verdienstelijk werk, en zonder een meesterstuk te wezen staat het toch merkelijk hooger dan memg Torsm'onkâijk werk dat we de laatste .jaren te an zien kregen 3en de taal is veêl beter dan m de vo-a'r rige werken van Scheltjens.. . „.ojv„0.0T1 De schriiver heeft zijn Benjamin opgedragen aan Z Mevr Hubert Melis, in de volgende tewoordm-vii cen- «Aan Mevrouw Hubert Melis, de rechtgeaar-S de bescheiden Vlaamsche vrouw, de brave moe-1I1 der en kloekmoedige echtgenoote, die zoo r?®r|?jd haar talentvollen echtgenoot terzijde staat m zij _ streven tôt verheffing van ons volk- zij dit, zig mijn jongste werk, met diepe vereering opgedia om gen». eerste in de reeks tooneelwer- Vpri flip^de drukker-uitgever Gust Janssens in het gC" r w ll Het is een fief boekdeeltje, keung ver- SSd » L" ve'e" majk «rtn.ll 0™t ligt haalt eer van zijn werk. ' "

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.