Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

548192 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1918, 13 Juillet. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/n58cf9kb8s/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

BORGERHOUT, 13 JULI 1918 ÎO Centiemen Nr 28, 41e Jaar HETVLAAMSCHHEELAL Allés in te zenden vôôu Donderdag middag — Inschrijvingsprijs : 5 Frank — Weekblad voor Wlaamsche en Al^emeene Belangen IlIMMmil I il : Bureel en Drukkerij : Carnotplaatb 65 Aankondigingen : 20 Centiemen den regel HAMER EN AANBEELD Vele menschen geraken meer en meer tusschen hainer en aanbeeld, vertegen-woordigd door den duren tijd en door de gewetenlooze of gedachtenlooze winstna-jagers, die hun eigen volk naar den put helpen. Hunne slachtoffers, die bij gebrek aan levensmiddelen of bij voldoenden onderhoud naar kerkhof zijn gedragen, moeten reeds in groot getal zijn. Maar wat geett dit aan opkoopers en woeke-raars, die enkel hun eigen belang najagen en niet de minste liefde of medelijden doen blijken voor hunnen evenmensch ? * * * Dit is een groot gebrek voor vele lieden dat zij niet genoeg nadenken, dat zij gedachteloos zijn en niets zien of niets ontzien. Wij beleven nogtans juist het oogenblik dat het schoone en mensch-lievend gezegde : « één voor allen, en allen voor één » ten voile in praktijk moest gesteld worden, om te voorkomen dat velen den druk der tijden niet zouden kunnen doorstaan bij gebrek aan vol-doende inkomsten en andere behoeften. -ir * # De algemeenheid is doorgaans niet beter van opvatting dan de bevoorrechte opkoopers en woekeraars. Zij staat er in bevvondering voor, heet ze « uitge-slapen » lieden, terwijl anderen door hunne schuld den eeuwigen slaap zijn ingetreden, — en 't scheelt maar weinig of zij zouden deze maatschappelijke misdadigers nog aanzien en verheften als helden. Zoo krachtig is het vuige geld, dat zelfs in godsdienstzaken dit geld, 't is eender op welke wijze bekomen, vereering en achting vindt, terwijl armoedige deugd er weinig of niet in aanmerking komt. * * * Tegenover al die tekortkomingen is er veel wilskracht noodig om dit ailes te verdragen en te doorstaan. Geene wilskracht in uiterlijk vertoon, in ruwheid en andeçp uitlatingen, maar in een gelaten-heid die bewondering afdwingt bij allen die het hart op de echte plaats dragen. Zij weten dat toch eenmaal de dag der verantwoordelijkheid zal aanbreken, en kunnen zij dit niet meer beleven, zij weten toch dat dit komen zal en moet. * * * Hebben enkelen zich in deze tijden verdienstelijk gemaakt door een groot getal medemenschen te helpen, die tijd en geld hebben ter beschikking gesteld om edele en belanglooze werken te verrichten, anderen die het voorbeeld moesten geven, hebben zich enkel doen gelden als onwaardigen, zich beroepende op de « slechte » daden van anderen om hunne daden die even slecht zijn, goed te maken ol te verschoonen. Zij ook zijn te rangschikken tusschen degenen die niet eens nadenken en enkel hun eigen belang in 't oog houden. * * * Die warboel van gewetenloosheid en eigen belang kan niet anders dan bedroe-vende gevolgen hebben, vooral in de toekomst, wanneer aile bijzaken zullen geregeld of verdwenen zijn, om enkel de groote en onmisbare volksbelangen tôt uiting te doen komen. Velen maken thans de roeden gereed, waarmede zij zullen gegeeseld worden. Eene nieuwe opstan-ding, eene nieuwe wereld moet in de plaats komen om de Samenleving en de Staatsbesturen op betere grondslagen te vestigen. * * * Intusschen blijvenwij beklempt tusschen hamer en aanbeeld. Stilaan zijn aile vermogens verdwenen. De kleine spaar-ders hebben het eerste oorlogsjaar ailes moeten inboeten ; het tweedejaar is eene ramp geweest voor hen die iets meer hadden en op een gelukkigen ouden dag konden rekenen ; het derde jaar kwam de kleine eigendom aan de beurt, en zoo gaat het immer voort tôt dat ailes uitgeput zal zijn, niet zoo zeer door de gewone oorlogstoestanden, dan door de misdadige handelingen van woekeraars en opkoopers, die aile regelingen en verordeningen der overheden miskenden en zoo min naar goede raadgevingen als naar hun geweten wilden luisteren. * * * Niet enkel de boeren zijn de schuldigen, maar nog meer de tusschenpersonen, de sjagelaars en woekeraars die niet enkel hooge prijzen stelden maar bovendien slechte en ongezonde waren leverden, en derhalve een dubbel doodelijk werk hebben verricht. Tusschen die woekeraars is veel gemeen volk, maar tusschen hen zijn ook lieden van beteren stand, zelfs gekozenen van 't volk of overheden, die zich hebben laten verleiden door geld en winst. Zij zijn dubbel schuldig en zullen dubbel moeten boeten. J- L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS BELG1Ë. — Het Wet- en Verordeningsblad kondigt de volgende verordeningen af : s) betreffende het afleveren van drijfriemen en drijfkabels. die op bepaalde tijdstippen tegen ver-goeding zullen af te leveren zijn. Moeten met afge-leverd worden de riemen in de nijverheden, die toeiating oritvingen om voort te werken. De ontsla-ging doelt enkel op de riemen die werkelijk in gebruik zijn. b^ Verordening houdende wijziging der wet van lb Juni 1914 tôt regeling van het Lager-Onderwijs. Deze wijziging is zeer uitgebreid en heeft vooral ten \ rioel hei. onderwijs in 't ftederlandsch te doen geven ! door leeraars die daartoe het noodige diploma j bezitten. c) Er wordt ook eene vsrordcning afgekondigd betreffende de voertaal in de middelbare onderwijs-gestichten.d) Eene verordening betreffende den toegang tôt openbare ambten. Te beginnen met 1 Januari 1919, wordt tôt een openbaar ambt van Staat, Provincie ; of Oemeente, waartoe het afleggen van een weten-schappelijk of deskundig examen vereischt is, enkel toegelateri, wie het bedoeld examen geheel in het N'derlandsch afgelegd heeft, of wie door een bijzonder exaam het btwijs levert, dat hij het Nederlandsch voldoende macht'g is om zijn ambt te vervullen. e) Verordening betreffende de inbeslagneming en de afleveringsplicht van verlichtingstoostellen en andere vo^rwerpen uit koper, nikkel, geelkoper, brons of tombai, in huishoadingen, alsook in en aan gebouwen, namelijk : 1. — Bevestigde verlichtingstoestellen, de geel-koperen deelen van gazbranders erbij begrepen ; 2. — Afvoerkranen van waterleidingen ; 3. — Al de inetalen deelen van brandweertoestellen en sproeislangen, zooals hydranten, kleppen, koppel-singen, monrtstukken, enz. ; 4. — (Jitvloeibuizen (tuiten) van huishoudelijke waterpompen ; 5. — Al de vastgeklonken, gewelde of op andere wijze vastgemaakte handgtepen van vensters, alsook knoppen van kachels, haardvuren, enz. f) Verordening houdende inbeslagneming van moutkiemen. —o— NEDERLAND — De Wetgevende of Kamer-kiezingen in Nederland hebben oe Kerkelijke partijen in de hand gewerkt, in strijd met hetgene velen meenden, want ook in Nederland was het godsdien-stig gevoel in deze laatste tijden, althans in 't openbaar. zeer verzwakt. 't Is een bewijs dat het godsdienstig gevoel niet uitsluitelijk moet gezocht wrden in uiterlijk vertoon en dat de kiezers aan hunne godsdienstige en politieke overtuiging niet te kort komen, wanneer zij te oordeelen hebben over de belangen van volk en vaderland. Bij de eerste toepassing der evenredige vertegen-woordiging is ailes regelmatig van stapel geloopen. Het dutirde natuurlijk wat langer eer de uitslagen bekend waren, maar dit verminderde de belangstelling niet Tusschen de gekozenen is een vrouw, juff-r Van Ghoeneweg, deelmakende van de Socialistische Democratische partij en als onderwijzeres bijzonder de belangen van 't onderwijs in de Kamer zal waarnemen. Het Ministerie-cort-van der Linden heeft zijn ontslag gegeven en waarschiji.lijk zullen de Katholielien met de vorming van een nieuw Ministerie worden gelast. De stand der partijen is nu als volgt : Roomsch-Katholinken 31 in plaats van 25 ; Anti-Revolution; iren, eigenlijk geloovige Protestanten en bondgenooten der Katholie^en 12, vroeger 11; Sooialisten 22 in plaats van 15. Al de andere par-i tijen hebben veel minfler gekozenen dan vroeger. De Liberale Unie slechts 6 in plaats van 21; Vrije Liberalen slechts 3 in plaats van 10; Vrije Demo-craten slechts 5 in plaats van 8. —o— RUSLAND. — De verwarde toestand in Rusland neemt geen einde Langs aile kanten is er omwen-teling en tegenoinwenteling, moorden op Staatslieilen en Overheidspersonen. Maar het duurt een heel tijdje eer de waarheid daarover goed gekend zij, want niet zelden worden die daden bevestigd en tegengesproken. FRANKR1JK. — M. Denis Cochin is als buiten-gewoon gezant naar het VatiUaau gezonden, om de betrekkingen tusschen den Paus en Frankrijk te herstellen. In zake Caillaux is er r.og geen besluit genomen nopens zijne verzending vôôr een Hooger Gerechts-hof, ofwel voor den Senaat. Intusschen zit hij nog immer gevangen, en dit moet voor een werkzaam man gelijk hij is, zeer vervelend zijn. SMOKKEL EN DIEFSTAL Het smokkelen van aardappelen 1s reeds volop aan gang, met al zijne gevaren en oneerlijkbeden. Immers, het smokkelen voor eigen gebruik en voor groote gezinnen zou nog te verschoonen zijn, maar het gebeurt veelal uit geldzucbt en gaat niet zelden gepaard mat diefstal. Reeds menige diefstallen in velden en hoven worden reeds gemeld, uitgevoerd door heele benden smokkelaars, waartegen de boeren en aardappelplanters zich niet kunnen verweeren. Het spijtigste is dat dit soms gebeurt bij kleine landbouwers die geene woekeraars zijn en bij aardappelplanters, doorgaans arme lieden, die de opbrengst noodig hebben voor hun gezin. De daders worden zelden aangehouden, en worden zij gepakt. dan zijn de aardappelen en veldvruchten toch verdwenen, zoodat de bestolenen er niets mede vooruit of gebaat zijn. De onrechtvaardigheden, door de oorlogstoestanden te weeg gebractit, breiden dus meer en meer uit, door het slecht voorbeeld der groote smokkelaars en weekeraars. Op een ander gebied wordt eene andere smokkelarij uitgeoefend, namelijk. door aange-gestelde beditnden. Het bevel luidt thans overal : dat men met gepast geld moet betalen, hetgeen niet altijd mogelijk is. Dan krijgt men van wege bedien-den botte aanmerkingen ten beste, alhoewel het algemeen geweten is, dat velen onder hen de pasmunt in cafe's gaan uitwisstlen en aldus . zelven de oorzaak zijn dat pasmunt uit den ] otnloop verdwijnt. j Wij leven dus in eene wereld van bedrog en ! bedriegers, hetgeen weinig hoop geeft op eene | betere toekomst. I Het wordt nog erger wanneer aangestelden van een beteren stand, waDneer overlieden zelven bij dit bedrog als medeplichtigen optre-den, eelijk het reeds dikwijls gebleken is in den buiten, waar Burgemeesters en anderen zich plichtig maakten aan achterhouding van levensmiddelen. Duizenden marken boet schrikten hen zelfs niet af, omdat hunne winst of uun stelen zoo groot is. dat die eenige duizenden hun geen kwaad kunnen doen. Het geliispel is bij klein en groot eene volks-plaag geworden. Niet enkel in 't geheim of op den zolder van koffiebuizen worden verboden geld- en waag-spelen gehouden, maar ook in voile straat. Daar ziet men dikwijls nietsdoeners voor grof geld spelen, zelfs op een tapijije dat zij stout-weg over de kasseien of plaveien der voetpaden uitspreiden. 't Is eender langs waar men zich wendt, overal heerscbt geldzucht en bedrog, want het eene is onatscheidbaar van het andere. Van daar het spreekwoord : het geluk is voor de deugoieten. Hildebrand Voor Deakende Menschen VIII. — Lettcrkundc voor Kinderen 1* Vervolg Tusschen de brave-Hendriken-boekjes van onze eigene jeugd en de onbeschaamde — en onbeschofte — deugnieterfj-beschrijvingen op z'n van Abkoude's, ligt den gulden middenweg, dien Ligthart zoo gelukkig bewandelde, den weg waarop naluurlijke kinderen natuurlijk nandelen. In die riebting ken ik in Vlaanderen slechts — en dan nog enkel bij benadering — de drie kleine boekjes : Kindervreugde, Uit de Kin-derwereld, Wondere Dierenvertellingen, van den Berchemsctien onderwijzer Hendrik Van Rooy, door de firma Jos. van In & Cie te Lier uitgegeven. Eenigszins in dezelfde richting leidt ons de verzameling van Henriette Spoor: Heerlijhheden uit het Verleden, bij Kluitman te Alkmaar uitgegeven, en waarover de Com-missie ter beoordeeling van Kinderlektuur, in het Schoolblad van Groningen, enkel een •• matige aanbeveling » nederschreef, oerdeel bij welk ik me niet kan nederleggen. Want, zooals ik in m'n hooger vermelde brochure schreef, ik vind het een heerlijken sebat, vol afwisseling, voor onze kleinen ; en zelfs de ouders zullen er veel in vinden, waarmede zy zich dichter bij hun kinderen zullen kunnen snoeren. Ook om wille der sprookjes die er tusschen vermeld worden, * * * Over sprookjes heb ik hier — steeds nog bij de kleinsten vertoevend — nog niet gesproken, en dat is geen nalatigheid, maar opzet. Sprookjes behooren tôt het lielste wat het kind gaarne leest ; vooral wat de kindsheid van het ineusch-dom opleverde en door de overlevering ons bereikte. behoort tôt de beste, hoewel niet uitsluitelijke, lezing der kindsheid door de eeuwen heen. Tocht dient er ingezien te worden dat, zoo de zeden en gebruiken in de vroegere, ruwer eeuwen, door den geleidelijken ontwikkelingsgang pasklaar zijn gemaakt voor onze besciiaving. die duchtig het snoeimes heeft moeten hanteeren, de geestesvoort-brengselen van die tijden echter niet aan hetzeltde procès onderworpen zijn geworden, in dier voege dat talrijke sprookjes m.i. onge-past zijn voor onze kinderen. Er is, over dat sprookjes-vraagstuk, reeds veel gedachtenwisseling ontstaan ; over korten tijd nog bood priester Peux Klein, de beroemde schrjjver van Mon Filleul au Jardin d'Enfants, er een brochure over aan: De ce qu'il faut raconter aux petits, waarin hij het zich voor de sprookjes aantrekt, en ook gaf hij in het 4® en in het 5e deel van de Bibliothèque de mon Filleul de sprookjes *an Perrault, alsmede enkele van Fenélon. •Gravin d'aulnoy en Mevr. de Beaumont. Van den anderen kant trad, in het Brusselscti tijd-schrift L'Education Familiale, Paul Kiroul eclfctischer op in z'n Scènes vécues de la vie d'un instituteur primaire (1). Zonder zich ecliter aan te sluiten bij hen die de sprookjes stelselmatig willen verbannen, om wille dat het onwaarùeden zijn — naïeve ver-dichtsels ware beter getzegd en dichter bij de waarheid —, vindt hij dat er een zorgvuldige keus moet gedaan worden in den bestaanden overleveringsschat, en toont hij door onder-scheidene ontledingen aan, dat er dikwijls veel bapert aan menige nochtans heel mooie sprookjes. Perrault staat, onder zedeljjk oogpunt, op lager peil dan Grimm, wat niet zeggen wil dat ailes in Grimm onvoorwaardelijk goed te keuren is. Jamtner, dat ik hier geen titels aanbalen kan. maar dit kan ik in 't algemeen zeggen : dat âl wat bloedig of te ruw is, zeker geen kost is voor onze kinderen. Nu is het opmerkenswaardig dat de sprookjes der Noorderlanden — de eigenlijke baker-mat der sprookjes — steeds veel hooger in waarde staan dan die der Zuiderlanden, dat de zeden veel reiner zijn in gene dan in deze, en dat de taal er zich beter toe leent ook. Dit laatste mag wellicbt verwonderen ; toch staat het voor mij vast dat — om me nu eens even buiten de letterkunde voor kinderen tebegeven — de onnavolgbare meesterwei'ken ' van de Noordersclie (eigenlijk Zweedscbe) Selma Lagerlôf (2), zoo heerlijk in onze taal weer-gegeven door Marg. Meyboom. in 't Franscb, b v, niets of niet veel om 't lijf zouden hebben, hoofdzakelijk om wille der innerlijk gevoelde sprookjpswereld van dea ZweeJschen nach-tegaal (3). Perrault en Grimm zijn de echte sprookjes-vortellers Grimm nog veel meer dan Perrault; Mevr. d'Aulnoy Mevr. de Beaumont, Fenélon — zelfs met z'n Reis in het Luilehkerland — staan m i. vèr onder Perrault. En Hans Andersen? Ocii zie, ik houd zelf dd veel van Andersen... maar Waher kreeg hem maar op z'n twaalfde jaar. . en dan nog viod ik dat Andersen heel fijn en heel keurig kinderver-balen weet te schrijven... voor groote menschen. Er is in Andersen te veel gevoel en te weinig handeling voor onze kleinen ; bij geeft te veel te denken om z'n sprookjes — over 't algemeen — in de handen der jonge kinderen te geven (4). Yours Vervolgt (1) Namelijk in het tafereeltje : L'Heure des Contes. (2) Zip Sc/irijvers en Boehen, nr 1. (3) De Z'iidersche sprookjes aijn gewoonlijk tarnelijk ruw — om niet te veel te zeggen — en behandelen meestal verbazende feiten ; de Noordersche echter doen de sproo'^jeswereld voelen in het hart en het gemoed, zonder Duizend-eii-één-nacht vertooningen. (4) In m'n Belgische Schoid van Oostburg heb ik kunnen ondervinden dat Andeksen over het algemeen weinig bijval heeft bij de kinderen. O V B II Z I C H T ' Broodlpriis Dat de bakkers niet enkel hier te lande over de onzinnige inmenging, bevelen en toezicht van « onbevoegden » hebben te klagen. blijkt uit het volgende artikefje uit de Limburger Koerier : ONZINNIGE DWANG Dat de regeering een mpximum-prijs vastzet, om te beletten dat de woekerwinstzuchtigen ongeoorloofde winsten maken ten koste hunner, vaak noodlijJende medeburgers, is goed. Maar dat sommige ambtenaren 'n maximum-prijs tevens opvatten als een minimum-prijs, als een gedwongen cijfer dus, waar men niet beDeden mag gaan, — dat is toch waarlijk àl te dwaas ! En tôch komt het voor. Te Horst, in Noord-Limburg, waren de bakkers van oordeel, dat zij aan vijf-en-dertig cents het brood konden blijven leveren en niet tôt het vastgestelde maximum van twee-en-veertig cents behoefden te gaan. De bevolking was het natuurlijk roerend met hen eens. ^ Niet alzoo de heer Regeerings-controleur. Blijkens in de Horster Raadzitting van 21 dezer gedane mededeelingen awong hij de bakkers zeven cents per brood meer te nemen, ôôk ten koste der behoeftigen. We vestigen bij deze de aaridacht van den Minister van Landbouwop zoodanigenmisstand. WEKELIJKSCJ^ VERSLAG Borgerhout Kjrikkejl Vele menschen en bedienden worden krikkel door de tijdsomstandigheden en de moeielijk-heden die zij dagelijks tegen komen. Voor de minste reden vallen zij tegen elkander uit in komiteiten en bureelen, doorgaans voor nieiige zaken. Toegevendheid en verdraagzaamheid komen daar zelden in aanmerking. Laat ons hopen dat het niet lang meer zal duren en de vrede tusschen de landen ook vredezal brengen tusschen de mensclien. Wanneer ieder weer terug op zijne vorige plaats zal wezen, dan zal de doorstane ellende gauw vergeten zijn. Zuiver De Reinigingsdienst vindt nog altijd goeda medewerkers in personen, die aile nuttige kleinigheden oprapen om deze te pas te brengen. Papier, bout, en andere afval, die vroeger de straten het meest bevuilden, worden nu door velen weggeruimd. Vooral hetgene dienen kan tôt mest voor de aardappels en groenten. wordt van den vroegen morgend reeds weggenomen, zelfs door heel jonge kinderen, die er hun eigen gerij, welk vroeger blijkbaar iot speel-goed diende, voor gebruiken. Er is vroeger dikwijls geklaagd over de onreinheid der stratea, niet enkel veroorzaakt door de beweging van rijtuigen en paarden, maar door de moedwilligheid der menschen; nu ziet men dat dit ailes beter zou kunnen gesebikt worden indien iedereen, volgens de bestaande verordeningen, daartoe wilde medehelpen. IVachtwaak De nachtwaak laat in de straten der gemeen-te veel te wenschen. Die waak is overgelaten aan bijzondere wakers, door enkele burgers op eigen kosten onderhouden; van wege de policie is er weinig of niets, omdat zij in den dag hare taak moet vervullen. Maar er is veel burgers-policie, die in den dag tôt weinig of niets dient, en die dus beter des nachts kon gebruikt worden, althans de agenten die tôt iots bekwaam zijn.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad appartenant à la catégorie Katholieke pers, parue à Borgerhout du 1878 au 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection