WnpBsdaii 21 Februari ïoî7, Derde Jaan aisg JMr. 52 Prijs : ig| Ce&tiem voor geheel België Het Vlaamsche Nieuws Varsehynt 7 maal u% de week « ^K^ÔnnËMSNTSFBJJZEN ; yocléJ»BM«d '^S ® Voor I m*4384 8 Voor v«l it* i"r !B~ Redaktiê, Iskggf sa Assksaàigiggsa : aOODEST*AÂTs & DE 0P3Tlii«AASi Raf VEMHOLST, Dr Âag. BOEMS, Ali, VAN DBH 1MANDE Met de vaste medewerking van Hoogleeraar Doctor Anjoon JACOB Site asftdëwerker is jpsitsoïasJijk «atwoofrdeîiik voor xàjn eckri£veP,. n bicdt si«"t hc*l Reéskcl®, ANKONDIOINQBM ; iVeede blad, des rsgçî |.§è D«rde id, ïds î.-~ Vlerd» îd. feî, (,f| Ooc*3ph«ïic!}i B — de oorlog OFFICIEELE BERICHTEN gpr nu nilITSCHE ZIJDE p rt ■> - —• w - DUiTSCH AVONDBERICHT Berlijn, Maandag 19 Februari, de avondi. — Officieel,: 's Morgens mislukte een Engelsch* ,ianva'|ten Zuidwesten van Messines (tei N'oordbn vau Armentières).. oBigcns in het Westen, bij nevel achtig weer, en in het Oosten, bij stren K&iâfiSirl;îi van heteekems. &V ■ WfcM bUJiv un v ctn i3i Berlijn, Dinsdag 20 Februari. — Offi cieel : Bij jhet leger van gen.-veldm. hertog Albert! von Wurttemberg mislukte ir (knfioormiddag een met vuurvoorberei diagingezette aanval van de Engelscher ten Westen van Messines. Een officiel en 6 man bleven in onze handen. Front kroonpr.ns Ruppr. van Beieren Aam het Artois-front vverden eenig< Engelsche verkenningsaanvallen afge weerd. Op Iden Noordelijken oever van d( Ancei dverrompeldem onze afdeelinger een Engelschen post en brachten 7 ge-wingenen mede. Na korte vuurvoorbereiding namet onze I aanvalsgroepen stormenderhane c-cn stennpunt ten Zu den van Le Trans loy en voerden de bezettiing van 30 mat gevanielijk mede. Front van den Duitschen Kroonprins In Champagne en in de Vogezen ver liepenW avonds ondernemingen van de Fransfcen zonder succès. • Aan he' Xoordoostfelijfe front van Verdun slaag den wij ki een overval tegen een vijan dc'iijke posteer ng die bij klaarlichter rlocr ABfffirnim/l -rimt-A ituapiam ucvEcnidifcKKmiN Berlijn, Dinsdag 20 Februari. — Offi cieel : Front Prins Leopold van Beieren : In enkele vakken was de Russische ar tilleriabedrijviger dan de vorige dagen vooraj ten Zuiaen van het Driswiaty meer en op den Oostelijken œver var de Narajofka. Front Aartshertog Jozef : In de Karpathea, bij sneeuwdrift, vooi onsMjcesvolle strooptochten. Een Rus ^isch blokhuis ten Zuiden van de Smo trac v.jerd met gevangneming van de be zettmj vermeesterd. Ten Noorden var het Sinnee-dal schoven wij onze kamp stelling, na verdrijving van vijandelijki P°sten en het afweren van tegenaanval len, op r(en hoogtekam vooruit. roemeensch /ictrcpUTt'Trnnriv vtJU y A/VU 1 Berl'n, Dinsdag 20 Februari. — Offi cieel : Bij 'Raduleste aan de Sereth drongei storm®bepen in de Russische stelling ei reerden na vernietiging van oncierko flens pet 11 gevangenen eh meerden ■'nachihep'eweren t^ruo-. K o «ALKAiNtHUM Berlijn, Dinsdag 20 Februari. — Offi cieel : Tiftsehen de Wardar en het Doiran me«Bg tôt 's avonds hevig vuur op on lf stf ïingen. Een aanval werd niet ge daan. VAN OOST.-HONR 7IJnF RUSSISCH gevechtsterrein Wèetien, Maandag 19 Februari — Of ïtcieél : v ^:,Kostetl van Lipina Dolna aan d< ^^B>îka bracht de Rus een mijn onde: on7-y |^ loopgraven tôt ontploffinj ea ^Zi 'tc stle^en daaropvolgendei ■'"-iivai fcn Irechter. Door tegenaanval deze terug in ons-bezit. Tet v? Van Brzezany werd een na hevig< Worpereiding met mijnwerpers ingezet 1 r'1^* e aanvalspoging afgeweerd ^^PVolhynië succesvo1.le ondernemin '' onze aanvalsgroepen. 'TAUAANSCH GEVECHTSTERREIN ^Mpûetî, Maandag 19 Februari, — Of laatste dagen is het' Italiaanscl g^uut 00k in enkele sektoren van d ^pronten weder bodrijvig gaan wor ^F^rvis werd herhaaldelijk beschc ^^fcden ochtend brachten patroclje: infanteriereginient n. 73 van eea onderneming tegen de vijatidelijke stei-lingen ten Oosten van den Monte Cebio en ten Noorden van Asiago, 22 gevange-nen binnen. ROEMEENSCH rrtrn/itiTDTr nnmv V* JU T V JiJl Jl 4j X JU X\ R\ Jlll 1 Weeneti, Maandag 19 Februari. — Of-f-cieel : Legergroep van gen.-veldin. von Mac-kensen en legergroep van geu.-overste aartshertog Jozef : Gecn bijzondere gebeurtenàssen. RAT KiNFDnilT Wéonen, Maandag 19 Februari. — Of-ficieel : 1 Aan de Vojusa, niets van belang. VâN eULG&ARSCHF 7ÎJQF ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN Sofia, Maandag 19 Februari. — Offi-> c'eel : Beoositen ïsaccea brandde het geschut . maar zelden los. Westelijk van Mahmoe dia zwakke vuurwisseling tusscheu pos-ten. O A T ÏZ A MCT)A\TT Ilrlii JL l\Vil -M. Sofia, Maandag 19 Februari. — Offi-cièel : Aain het heele front maar af- en toe gescliutvuur. VAN FRflNSCHE ZiJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Maandag 19 Februari. — Offi cieel avondbcricht : Eevendig gescliutvuur in de vakken • van Avocourt, de Côte de Poivre en Be= zonvaux. Wij hebben vijandelijke schanswerken • benoorden Damloup vernielend gebom-' hardeerd, ' m ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Maandag 19 Februari. — Of-ficieel : Ten Zuiden van Souchez hebben wij 1 een geslaagden overval gedaan. Wij be-machttgden een vijandelijke mijngalerij en vernielden verscheidetn schuilholen. m RUSSISCHE ZIJDE RUSSISCH GEVECHTSTERREIN Petrograd. Maandag 19 Februari. — j Officieel : t In den nacht van 17/18 dezer heeft de vijand het vak onzer stelling tusschen de ' dorpen Semenka en Woebatofka, ten Zuiden van het Wisnlef=meer, met 4 11 1 i.. .1 i WU'liVCIl UC&LUU-'JK.U ROEMEENSCH r.F.VFXHTSTERREIN Petrograd, Maandag 19 Februari. — - Officieel : Vuurwisseling en verkenningen. RUSSISCH-TURKSCH r.FVECHTSTF.RREIN Petrograd, Maandag 19 Februari. -Officieel : Vuurwisseling en verkenningen. VÛN ITALÎMNSCHE ZIJDE r ITALIAANSCH î GEVECHTSTERREIN Rome, Zondag 18 Febntati. — Offi- 1 cieel : 2 Werkzaamhe'd van onze verkenners " en schermutselingen bij den pas van Ca-• vento (Afamello), m den Val Camonica ■ en Vall' Arsa en op verschillende andere punten van het^ont. De vijand werd overal teruggeslagen en liet enkele ge-vangenen in onze handen. Op het Karst-front verhooçing van de werkzaamheid - van de artillerie. 1 Rome, Maandag 19 Februari. — Offi-s cieel : Op het peheele front de eehruikelijkt - vuurw'ssefing en schermutselingen tus-1 schen verkenners. Wij hebheia «akek 1 gevangenen gemaakt. Het Flamingantisme Zooals de Walen — ten onrechte, ove rigens — onder het Flollandsch Bewim om vrijhe'd voor de taal geroepen had den, mochten de Vlamingen — en dit maal, met voile recht — uitroepen ; Zon der de taal, geen vtijheid ! Die gerec h t v a ar d i gde kieet vond weet klank in al de verlichte klassen en dee als een spontané samenzwering ontstaan aan wier hoofd .zicli dichters, artisten geleerden en pr esters stelden, zoodat d franskiljonsche raeeering dra moest ei kennen dat ons ras, nôch door Cesat nôcli door Karel den Groote overmees terd, er nooit- zou in toestemmen een an dere taal dan de zijne te spreken. Deze zin, uit de pen gevloeid van ee: Fransch geleerde, door het Fransch got vernement met een zending in België be last.^ien officieel man dus, is van zee groot gewich't, bijzonderlijk het laatst gedeelte. Henri Charriaut zegt lettetl'jk : « L cri fut entendu. Il se répercuta dans ton tes les classes écla'rées. Il y eut entr elles comme une conjuration spontanée Des poètes, des artistes, des savants, de prêtres se mirent à la tête du mouvemen revendicateur. Ee gouvernement frans quillon dut bientôt reconnaître que 1 race essentiellement traditionaliste, qu ni César, ni Charîemagne ne purent ja mais dompter, ne se résignerait pas parler une autre langue que la sienne. De agitatie broedde lang bij de mass zonder een bepaakk-n vorm aan te ne men. Het volk ging voort met zijn taal t spreken ; de kinderen liepen niet allen te school, zoodat dit volk wel wat onvei schillig was aan een tirannij, die het me rechtstreeks trof. Hier voeg k bij dat de tirannij he volk zeer sterk trof ; misschien kan me: verschilien omtrent het rechtstreeksc of onrech'tstreeksch treffen, maar geeste lijk, zedel jk en s-offc'.ijk lecd ons art volk geweldig onder die franskiljonsch overheersching. Maar, dat ons ongeletterd, ziekelij volk niet onmiddellijk die tirannie besel te, geef -k toe. Trouwens, de heer Chai riaut zelf bekent dit 00k als hij over on volk schrijft : « Faut-il d.re qu'il ne comprenait pa grand chose à tout ce qui se passait dan son pays? En moins de quai an-e ans, : s'ê-ait vu tour à tour autrichien, français hollandais. Un jour, enfin, on lui avai dit qu'il était belge. Ainsi ballotté, n sachant guère oe qu'il serait demain, : avait fini par s'abstenir de parler et mêm de réfléchir. A(quoi bon? On ne bridai un joug que pour se tomber sous u: au Ire. » Men heeft dus op een goeien dag aa: 011s volk gezeid dat het Belgisch was nadat heu- voorafgaandelijk, gedurend slechts veertig jaar, Oostenrijksch Fransch en Hollandsch geweest was, Arme Vlamingen ! Men verbnjzelde een juk om onder ee ander te vervallen, schrijft de Fransch man : da; is van groote beteekenis. Il avait fini par s'abstenir de parler £ même de réfléchir ! Het- volk kon n et meer zuiver denke over zijn toestaud, alhoewel het dô6r e dôôr Vlaamsch was, Vlaamsch tôt i merg en been, uitsluitend Vlaamsch i zijn taal. Het volk moest genezen, gered worde door hen, die klaarzieud wareu, met de: blîk in de toekomst peilden en heel goe westen dat met het verfoeilijk franski] joneerend stelsel ons Vlaamsch volk niettegenstaande zijn taal, stoffelijk e geestelijk en moraal z^jn ondergang t gemoct ging, omdat de afstaud tussche de Regeering en dat volk steeds breede vvord, terwijl toch 00k, aan den andere kant, de systematische verfranschin: onze Vlamingen niet kon ontvlaamsche: en ze tôt Walen-Belgeu omscheppen. Zou op dit oogenblik van ons volk nie hetzelfde kunnen getuigd worden? De massa zelve is zich ongetwijfeli niçt bewust van he* gevaar dat haar te taal met den ondergang bedre'gt, ver doofd en verblind als ze is door de jaren lange onclerdrukking, waaronder ze gelc den heeft. Slechts de meest ontwikkelden, di daarbij hun volk en hun land liefhebben zien en voelen dat gevaar en willen da gevaar te keer gaan. Dat is hoog vadetlandsche moed ! De Nederlandsche Kongressen, alhie begonnen te Gent en te Antwerpen, rc gel don de spelbng onzer taal, of, lievei sloten zich bij de in Ncderland geldend spell'ng aan, en in 1864 nam de Regee r'ng deze spelling als de officieele aan. In 1873 wordt bij een gunstige stem ming in de Kamer het gebruik onzer tac voorgeschreven bij de instructie van pre : cessen en de pkidooien voor d« Vlamtn sr©H- k In 1889 wordt het tweetalig stelsel uit-gebicid tôt al de krim neele débat ten : in het Vlaamsche land zal het Fransch nie^ meer gebruikt worden als rechterl.j-, ke taal, tenzij de aangeklaagde dit eischt. ^ In December 1907 regelt een nieuwe _ wet het tweetalig stelsel voor de gerechts-hoven van Brabant. Dat waren voorzeker re:eds mooie over-j winningen, die echter meer overwinnin-gen op papier bleven, want we weten ' maar al te goed hoe met deze wetsbepa-ç lingen op een ergerl.jke manier omge-sprongen werd, verzekerd als de wets-verki'achters waren ongestraft hun on-' vlaamsch, antivlaamsch werk te kunnen _ voortzetteu, daar geen ijzeren hand de V lam ngen in hun recht steunde, maar :1 daai wel een franskiljonsche machtige _ regceringsarm " de mannen beschermde . die de wet ten niet eerbiedigdeti, zij, die j. noch.ans de eers'en zouden moeten zijn e om deze in toepassiug te brengen. De wet van 22 Mei 1878 legde aan de e amb-enaren op, in kwest'e bestuurlijke _ zaken, met het publiek in de twee idio-e men te onderhandelen en aan de officie-ren de Vlaamsche jonge soldaten in hun s taal te onderwijzen en te bevelen. t Wij weten 00k wat er van die voor-_ schriften geworden .s, en hoe ons bestuur a en ons leger van laag tôt hoog heelemaal e verfranscht zijn. De wet van 1898 verheft het Neder-à Îandsch tôt denzelfden rang als het >y Fransch m de Wetgevende Kamers, de a redactie en publicatie der wet ten, enz., .. zoodat al de drukwerken van den Staat in de twee talen gered geerd werden, e zelf s in het Waalsch gedeelte van het r land. De wet van 15 Juni 1885 schrijft voor t dat in de Staatsmiddelbare gestichten van den hoogereu en lageren graad in de t Vlaamsche provinciën het Nederlandsch ij uitsluitend zou gebruikt worden bij het n onderwiis der Germaansche talen evenals y voor ten minsite tîwee leergangen van het a prog- 'mtna. e Over het algemeen waren tôt nog toe lecrgangem: geschiedenis en aardrijks-{ kunde en natunrl'jke wetenschappen. Dat die wet °P veel plaatsen verkracht . werd zonder eenige stiaf, zal niemand s verwonderen. Ik zelf heb in het staatsonderwijs voor s sommige dier vakken Fransche boeken 3 moeten gebruiken en moest enkele (o.a. j na'tuur- en scheikunde) uitsluitend in het Fransch aanleeren. t Ik weet, aan den andeien kant,. hoe e leeraars en leeraressen mathesis in het 1 iNledcrlandsch wilden ondeiwijzen (wat e de wet-ekst hun met verbiedi, vermits t er sprake is van ten minste twee leergan-j genj, maar telkens op hooger franskiljonsch verzet sitootten, waaraan echter, •j hopen we, thans een eiude zal ges-eld worden. e Intusschen werkte " de machtige ver-* eenigmg het Willems-Fonds, gesticht m 1851, aan de geestelijke en poli'ueke ont-voogding van ons volk. a In aile plaatsen van eenig belang m . het Vlaamsche land werden bibliotheken, voorlezingen, voordrachten, lessen, lie-t detavonden ingericht. Het nog machtiger David-Fonds, ge-a sticht in 1877, ging mee aan het werk ^ voor de inteliektueele ontwikkeling van L1 de Vlamingen, ;1 Door een aktieve propaganda bekwa-men de Vlamingen aldus laugzamerhand ;1 verbeteringen aan de wet van 1830, die a van het Fransch de éénig officieele taal 3 van België gemaakt had. Jamnier genoeg, heel dikwijls beston-den die verbeteringen slechts op papier il en werd ons langs den eenen kant op een e behendige w jze ontnomen, wat ons ! laugs den anderen kant toegestaan werd, x of wat we 11a een zeer lastigen strijd kon- 2 den veroveren. y Ja, we mogeu bekennen dat, in de 1 laatste jaren, het franskiljonsche veel-hôofdig monster langs aile zijden opdook t eu het Vlaamsche volk overal en in ailes vergiftigde. i Maar, we loopen vooruit. a. OIGEUJKSCH mm% t HET TOEKOMSTIGE BELGIË. — De XXe Siècle wijdt er een artikel aan in haar nummer van 13 Februari. Het r begint met dit brevet : « L'Action Française du 10 février a , consacré à la politique du XXe Siècle e un article fort élogieux.., » (De vereeniging die voor doel heeft de Fransche taal en den Franschen invloed - te verspreiden he.eft grooten lof toege-1 zwaa'd aan de XXe Siècle.) Wij twijfelen geen oogenblik of die - lof was verdi end. Dan gaat het blad voort De Métropole van 1 Februari deeld< de indrukkeu mede .van iemand teruj uit België, die het volgende zei : (Dan volgen er twaalf puntenl;men met in het midden het woord een v.ré. Dan weer : « Na de bijzonderste grondstel .nger te hebben uiteengedaan, deed onze uit stekende konfrater opmerken dat all< kritiek daarop vreemd was aan het na tionaal belang. » (Hier volgen nu dertig lijnen stipjes een heel veld, met weer in het middet het fatidieke woordje censuré.) Dan, als gevolgtrekking, deze. ander halve regel : « Comme disait l'autre, la vérité est er marche! » (Zooals iemand het eeng zsed : de waar heid is in aantocht.) Eu punctum ! Nu weten we van welk toekomstk België e,t" in Havere gedroomd wordt ! ! i en zien hoe zij het daarover een; zijn ! ALLE SCHOLEN GESLOTEN. - De volgende bekendmaking in cl.d. 14i Februari 1.1. door den heer Generaal-Gouverneur gedaan : Met het 00g op de handhaving van de bevoorrading met kolen in het General-gouvernement, bepaal ik hetgene volgt Aile gestichten voor onderwijs of op voeding, zoowel die van den Staat en dei gemeenten als de vrije gestichten, moe ten tôt nader beve.l worden gesloten. Zijn-met zulke gestichten kostscholer verbenden, dan moeten alleen de vooi het onderwijs dienende zal en gesloter worden. De Gouverneurs kunnen, in bijzonckn dringende gevallen, aan afzonderlijke gestichten voor een bepaalden tijd uit' zonderingen toejtaan. De b:staa;:de voorraden aa^ kolen wor den hierbij in besîag genomen. Zij moe ten onverwijld ter beschikking van d< gemeenten worden gesteld om in he openbaar beîang benuttigd te worden. Ii ge-zal van oneenighe.id over de te betaler schadeloo?stelling, bcslist de Voorzittej yan het burgerl'jk bestuur (Pràsident dei Zivilvervvaltrncrl -s;rw~vr r!» nmmtino PACIFISTISCHE VEREENIGING. — Men stuurt ons ter inlassching : Na voorafgaande besprekingen heefl de « Studiekring voor Vrede » beslotei: de actieve werking aangevat door de « Pac. Ver. » onder dezen laatsten naam verder voort te zetten. Er zullen middelen worden aangewenc om eene doorslaand-a vrcdesbeweging oç touw te zetten. De eïrstkomsnde vergadering is vast. gesteld op Zondâg 25 dezer in het « Café des Quatre Nations », Cellebroeders-straat, 16 T/S., om 4 uur (T. U.). Aan de dag-orde: het vaststellen van een werkplan en van propaganda-mid-delen.Iedereen die de vrede verlangt, moet op deze vergadering tegenwoordigr zijn. ONS VLAAMSCH MINISTERIE. — Voor enkele dagen werd, in dit blad, de tegenwerking in 't licht gesteld waaraan ons Vlaamsch Ministerie van Weten-schappen en Kunsten bloot gesteld is eene tegenwerking die "uitgaat van de Waalsche, Vlaamsch h a tende « konfra-ters ». Aan wie echter is de schuld te wijten van het volgende : Vlaanderen is verfranscht: vdôr en onder den oorlog krioekkn de Vlaamsche bladen van klachten tègen dit of dat g'emeentebestuur, deze of gene bureaucratie, die nog immer Fransche formulie-ren, Fransche stempels, enz., gebmikte. We mochten dan 00k venvachten dat nu tenminste, mu we een « Vlaamsch » ministerie hadden, dat ailes er onberis-pelijk in 't Vlaamsch zou toegaan. Of 't waar is gebleken? Voor een paar dagen viel me de eer te beurt eenige stukken in handen te krij-gen, uitgaande van ons Vlaamsch Ministerie van Wetenschappen en Kunsten. Al is het misschien weer een onbedui-clend feitje, gelijk er zoo> vêle waren, toch ergert het me zeer dat de stempel, waar-mede aile in- en uitgaande stukken wor-deen versierd, de dagteekening in 't Fransch aanduidt. V.'erd het ooit gezien dat een Vl.'yxm-sche dagteekening werd geplaatst op dossiers of stukken, uitgaande van Waalsche of Fransche administraties? Waarom dan geen Vlaamsch in de middenbesturen, van den Vlaamschen Staat? Of waarom zelfs, indien dusdanige Vlaamsche zegels niet bestaan of kunnen vervaardigd worden ( !), niet lie ver met de hand de datum ingeschreven in plaats van op de stukken het teeken te hechten van de verregaande verfransching van ons land... 'k Durf vragen, aan wie het aangaat, of er eindelijk Vlaamsch komt in Vlggn-rforen? - iels mt iederêB dag Een anachronism Wazenaar schrijft ons vandaag uit de hoofdplaats van het Waasland, Sint-NiklaaS, dat de arme lieden naar een spoedigen vrede snakken en hij zou willen zien dat de woekeraars, sjache-raars, paardentuischers en andete pa-triotards cens een week aan arme-men-schcnt a tels zouden noen- en avondma-len. 't Zou een schoone inzet van den Vasteniijd wezen en onze briefwisselaar mecait terecht dat het de oorlogszucht wat bekoelen zou. « Met zakken meel :n huis, halve varkeus in de kuip, wijn op tafel is het niet rnoeilijk dag-in, dag-uit te roepeu : doorvechten tôt desn laatsten man. » Niet moeilijk, ik weet niet. Als ge het ' goed hebt, voelt ge dan tegenwoordig als geen zelfverwijt telkens eiie vreese-1 jke vuist van den oorlog ginder op de L Westerkim liamert en uw verbeelding . het oiunenschelijk lijden oproept dat daar geleden wordt ! ; Wanneer ge im den stilk-n avond huis-. waarts keert en ailes vrede en rust ademt, : hcort ge steeds dat verre doffe gedreun . dat door uw kleçdcren heaid. ingt en uw ■ wezen doorsiddert ! Arme jongens, aan . be:de zijden, die elkander vijanden hee- -en, die 'al-emaal niccders kinderen z jn l en door oorlogswaauzin worden opge--jaagd ! 1 ;ker, het vaderland verdedigen ir.f de kling m de vuist — en dat is de vaste ; overtuiging in de twee kampen — is een : schoone, kelcinartige houdmg en is man- ■ nenpiichiî'. Maar is net nu met bewezen dat de oorlog een anachron.sm is in de- . zen tijd vau gewèudige organisatie en . oseLjke ve.nieiingsmiddelen? ; Dat Europa van cop tôt teen gewapand : was; dat de .S-a.en nog siech^s leelden 1 voor hun leger en hun vloot ; dat het ge-1 boortecijier der bevolkmgen berekend • werd naar het aantal regnnenten dat het • twinùig jaar la ter zou kunnen opleveren; dat de scheikunde en balisuek nacht en dag naar nieuwe, steeds verschr-kkelij-ker ontploffingsmiddelen zochten ; dat staal en îjzer door duizeuden weiklieden in moordtuig werden omgezet : d.t ailes wisten w"e en daarom luidde het : een oor.og is voortaan onmogelijk ! Toen hij toch losbrak — misschien zal ':t la.er blijken zonder reden, uit louter watntrouwen en schrik voor elkander — waren al de deskundigen in oorlogsbe-drijf en vol keren-ekonom ie ket eens om te voorspelleu, dat het twoe, ten hoogste drie maaaid kon duren ! Die maanden zijn nu zooveel jaren geworden.Daarom zeggen wij dat de oorlog een anachronism geworden is, een ontzet-tende niisdaad, en moest het hopeloos bloedvergieten gestaakt worden. De groote moeilijkheid was slechts welke van de beide partijen het eersit het woord Vrede zou uitgesproken hebben, want ,v«ic het deed zou den schijm laten blijken er op uit te zijn den strijd te zien eindigen, wat de tegenpart.j onvermij-delijk, zelfs tegesn beter weten in, voor ,zwrakheid zou hebben doen door gaan. De oogen der volkeren vestigden ziefa daarom eerst op den Paus, den Koning zonder Staten, den vorst in blankrein ge-waad die slechts den blik op den hemel houdt gericht en die, in onzen tijd meer élan vroegesr, de zuiverste vertegenwoor-diging is geworden van de kristelijke ge>edheid en xachtmoedigheid. Maar toen Beacdikt, de Gezegende, sprak, ging er gehuil op bij de staatslieden en in de pers van de oorlogswolvai : de paus werd de Antikrist, de paus was eeu slcchte paus, een valse he paus en Avignon dacht er weer aan Rome te vervan-gen.De fritte Paus stomd regelrecht tegen-over zijn bloedroode kardinalen en hij zweeg. Dan gingen de bkkken naar Wilso", naar het land van munitie en dollars. Was dit niet paradoxaal? En toch... een oogenblik was er hoop. De grootheid van die roi in de geschiedenis moest voor een Staatshoofd aantrekkelijk zijn. Maar 00k Wilson werd nadrukkelijk en beslist afgewezen. Ameiika had zich met de zaken van Europa niet in te laten, tenzij om munitie te sturen en 't geld op te strijken. Het eenige heil van de we-reld lag in de vernietiging van het xnilî-tarism, wat beduidt de wederzijdsche vol!edige vennietig-'ng van de weerbare mannen aller volkeren, want waar het militarism het verst is gedreven en 't meeste kost is nog niet uitgemaakt. En zoov«r staan we nu op Aschwoens-dag 1917, veertig dagen vôôr Paschen en biî de cers' e voortoekenen van de komen-de Lente, het ge^ij van loover en bloe-ra«n, li©fd« en herleving.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.