IABONHEMENTSFRUZEN i yoor één maand t 71 « Voor 3 maand S.00 Voor t tnaaod 10.00 , Voor één jaar 18.OC ; I Alto tlachben nopéoa omregeLmAtig- 5 I Jeden in de beateiliiig der poet&boime- i I renten zijn UITSLUITEND te rioh ! I m aan het BESTELLEND POST- I I bOBEEL en niet tan bet behoer van I | het blad. ZONDAG 15 SEPTEMBER 1918 PRIJS 6 CENTIEM VOOR VLAANDEREN en WALLONIE VIERDB JAAHGAflG - Nr 230 Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maaî per week DE OPSTELRAAD : HoofdopsteHer U»t ¥ï:'RHSj(3 Ï. I.»r Àcg, HO RM S, tioogleoratr AU», VAS DbN SRAMIi AANKOîîDieisaEir " | S M kofldi g it , pex reg*l ™« <MS s Stadnieuws ïà. I.2S " Fjnaiîtieele b-srlcbtam i,S6 ? Doodsbericht 6.28 | Elke medewiarker is persoooiijk a vciantwoord.ilijk voor zijn schrii- 1 ven, en bindf niet heel d? nedâktie. | rebaktie, beheer en aankondigingen : n, ST-JAKOBSMARKT ANTWERPEN [ ■ I lKr«t>Wwra>B9»iU ■ g** ë3S? Groot S tu den ten kon gres op 15 ea 16 September 7r\\in a n ic cu,0'rtri\/fQc,D cri • _i__ ]•l -j .. [jf \J KjX-al i , 4 Torenuur, in de Feestzaal van ' 't Koninklijk Athenaeum Feestzitting -p |, ]o vivat. — Gaudeamus. I Rede door Prof. Mr. Dr. L. Dosfel te Gent2: « De Vlaamsche Hooge-school ». î, Gij zijt mijn reine Kersouwe, van Peter Benoit, door Mej. Nora Rijckoord. ^ ' Rede door Dr. A. d'Haese, oud-student aan de Vlaamsche Hoo-geschool. * i, Aria uit het zangspel Kwinten Matsijs, van E. Wambach, door heer Edgard Person. Toespraak door kand. phil. A. Moens te Gent. /fc droomde, van Peter Benoit, door Mej. Nora Rijckoord. T !, Rede door krijçsgevangene Karel van Santé : « De Studentenbewe-ging aan het front ». 0 k.om met mij in de Lentenacht, T. van Frank van der Stucken, door heer Edgard Person. |, Rede door Prof. A. Moortgat, be-stuurder bij de Handelshooge-school te Antwerpen : « De Han- vc delshoogeschool en Vlaanderen s m £-uiiùLaiiuiguv:u 11. I. Wilheîmus van Nassouwe. — De Vlaamsche Leeuw. e 9 Torenuur 's avonds, in de bo-venzaal van het « Grand Café des Billards», Breydelstraat : Gezel-lige Bijcenl^omst. MAANDAG 16 SEPTEMBER e i 1 Torenuur, in de Handelshooge school, Schildersstraat : Weten-schappelijke voordrachten. e 11 Torenuur. — Prof. Dr. Mr. A. R. van Rov : « De Encyclopédie en het Recht ». e 12 Torenuur. — Prof. A. Moortgat : « Antwerpen's beteekenis voor Vlaanderen en voor Eu-ropa ». ; ! Torenuur. — Bezichtiging der instituten, onder leiding van den heer A. van den Brande, docent te Gent. ; 4 Torenuur. — Bezichtîging van 't Plsntijn Muséum, onder leiding van Dr. J. Denucé, korservator. De Kommissie : B. van Genechten. icrzitter; M. van Bulck, L. van Im- elen, E. van Looveren, leden. ;ttlJUUT$CHE,ÏUDF> DUITSCH AVONDBERICHT BarLjn, Vrijdag 13 September. — Of-tieel:Aan de gevechtsfronten een rustige », Ook tusschen Maas en Moezel heeft ivijand tôt dusver zijn aanvallen niet ïvat, DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Legergroep Kroonprins Rupprecht ivon Bôhn : Ten Noordoosten van Bixschoote aakten wij door eige n onderneming t door het afweren van gedeeltelij tvijandelijke aanvallen gevangenen. lan het kanaal bij M œuvres en Ga-ècourt werd een hevige wederzijd-ie strijd geleverd.Gedeeltelijke aan-Jlen des vijands tegen Gouzeau-mt, benoorden Vermand en langs :ide zijden der Ham—Sint-Kwintijn-nat werden afgeslagen. Legergroep Duitschen Kroonprins : Aanvallen door den vijand 's na-lidda^s tusschen de Ailette en de isne na sterke vuurvoorbereiding on-îmomen, mislukten voor onze linies. lostpruisische regimenten sloegen des fonds nieuwe aanvallen af. Artille-iedrijvigheid tusschen ^4 isne en 'tsle. Legergroep von Gallwitz : jfeuîden Ornes en aan de straat irdun—Etain werden vijandelijke invallen afgeweerd. Aan het front tusschen Côtes Lor-ine en de Moezel verliep de dag in atige gevechtsbedrijvigheid. De iand heeft zijne aanvallen niet Wgezet. Beoosten Combres en be-«rdwcsten Thiaucourt viel hij onze ïuwe linies aan. Plaatselijke ge-Aten beoosten Thiaucourt. IOIIT, MN6. ZUK LIAANSCH GEVECHTSTERREIN non, Vrijéagf 13 September. — Zuiden van No venta hebban Ita- he verkenningstroepen -g-.epoogd ostelijken oever van de Piave te 'n. Zij werd,en teruggedrevan. iet overige veelal artiJIeriegevech- I FBPSCHE !Uni fELIJK GEVECHTSTERREIN js, Virijdag 13 September. — Of- «sten St=Quentin hebben de Fran-het dorp Savy beziet. Champagne is een overval van be-n de streek ten Noordoosten van Hes-Harlus teruggeslagen. d"e streek van Verdun foebl>en de :hen dank zij verscheiden overrom-?n gevangenen kunnen m.aken. aanval der Amerikanen in de streek 'aint-Mihiel houdt met succès aan. •daag zij a de Franschen tusschen en den weg St-Quentin—Ham op- 1 Zuiden ven de Ailette breidden ze stellingen ten- Noorden van Nan- Twee Duitsche tegienaanvallen zijn bij Laîfaux en de Moisy-hoeve afgesiagen. m tlGELÏCHE ZliQt WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Lande,n, Vrijdag 13 September. — Of-ficieel : Gisteren hebben de Engelsche troepen het HolHGH=bosch vermeesterd en den vijand mit de plaatsen verdreven, waariin hij tegenstand bood. Meer naar het : Noorden brachten wij onze linie vooruit ' tôt Oostelijk van het dorp Jeauilcourt, dat zich in onze, handen b.evindt. Gedurende de,n avond deed een sterke 1 vijandelijke troepenmiacht, g.esteund door ! Jaagvliegende Duiitsche vliegtuigen een , aanval op onze nieuwe stellingen bij Ha= vrifleourt; zij werd met groote verLiezen afgeslagen. Tegenover Moanvres werd vijandelijke : infanterie, die voor den aanval was op-gesteld, waargenomen en door ons ge-sebut onder hevig vuur g.enomen. De aanval was daardoor volkomen verijdeld ; de enkele Duitschers, die onze stellingen bereikten, werdan gedood1 of gevangen gemaakt. Onze troepen hebben gedlurende den nacht vorderingen g-emaakt Westelijk van Auchy=les=LaBassée. yW-!TIHUâËSCH£*Z!M ITALIAANSCH~ GEVECHTSTERREIN Rome, Vrijdag 13 Septeim.ber. — Of-ficieel : Langs het heele front ov,e.r en weer zeer matige vuurstrijd. In het Daone-dal (Chfese) drong een sterk Ital'aansch détachement in 's vijands stelling van Pra-miaggiore en bracht, na in een bitter ge-vecht het peleton, dat ze bezet hield, over de klinig te hebben gejaagd. de enkele mannen, die er het leven hadden afge-bracht, gevankelijk mee terug. In het Lagarina-dal ten Noorden van den Grap-pa en op d€in lilnkeroever van de midden Piave hebben Italiaansche patroeljes in overvallen den vijand ^erliezen toege-bracht, zijn verded'gingswerken geha-vénd en 20 hunner gevangen genomen. Een vijandelijke bestonmingstroep, die onze linies op den berg Asolon© probeede aan te vallen, werd op staanden voet op zijn beuirt aangetast en moest met ach-terlating van eenige gevangenen den af-tocht blazen. TELEGMMMEN DE GEBEURTENIS8EN IN RUSLAND De onderhandelingen tusschen Groot-Rusland en Oekrajina Ki«f, 13 September. — Aan de s Golos Kiëfa » wordt van bevoegde zijde medegedeeld dat thana ds mogelijUieid van een oveTeenstemming tma-«chem de Oekraiinsche en Ruseische vredosdefe-gatie op a,Ue ftesschilpunten is bereikt en een voor beide partijen gescîiikte grenslinie 13 gevonden. Denzelfden dag zooi er eeri volledige zittin^c pfeats vinden, waarin zou worden vastgesteld of aile .moeilijkheden werkelijk mit den weg koinnen wordeii gernimd. Kief, 12 Serïtember. — 0p Toorstel Tan de Yredesafva.ardi ççin^ der sowjetrepublipk znUem in de vredesocderhandelingen met Oekrajina de twee afvaardigingen hiin etandpunt inzake het mrensvraagstuk schriftelijk niteenzettea. Kraar.DÎj de betman van de .Doji. hoeft de d'M. znr> kozakkon bezette d-,»triktan Kem^jin, lia iasiof en Atker, van het goevecnoinent Sarataf een nuiiairjn, goeverneur benoeuid ; de vormin-; \ an ^TijWiliig'ersafaeeliingeii iijt de bevoiking <x het horètej van de vroegore bsstufarsorganen ei recliùbanken gelast. In de bezette gebiedon sut leii de wetten van de Dorarepubliek geldm to' oit die «ebiedeoi een eigen taat ia geTonnd. De gezondheidstotJlïni t«« ï.ouin Jlcakou, 14 September. — Over den gezond lieddstoj'stand van Ixv-in i a v«.navond, om 3 aur het volgonde offieieei1 buîletm udtgegeven, : tem. peratuiia-, 30 graad; pol», 90; adembaling, 22. D« toestand is aanmerkelijk verb&terd. Van morgen af mag de zieke opzitten. Voortaan vroxdt slechts eens per d^g een bulletin uitgegeven. Russisch goud maar Diiitschiand Wolff bevestigt thans het aan de <1 Framkfîni'tei Zeitung 2 ontieende bea-icht, dat voigens de tusschen, Duitschland en Rusland geb-offm finan-cieeie ovcreenkanist de eeiute zend.ng van Hu«-sisch goud en roebsls eergi«teren te Oïsja »aa-gekpmen en door vertege>nwoordigers der Rijk«-hank in cctvangst genomen i». Verschrikkelijke ontploîflag te Worones] Kief, 12 September. — Volgcna een bericht im de « Kiefskaja Mysl » heeft in Woronesj een ont-ploifing plaats gevonden, waarbij zea tredn€»i, liet station en de nabij gei'egen gebouwen werden vorwoest. De schade bedraagt 30 millioen roebel. Er werden 350 personem gedood. Meer dan 1,500 personsn zijn in hechtenis genomen. De pc-siiie der interventietroepcis la REsîaml iiankfort, 11 September. — Uit Bazed aao de k Frankf. Ztg » : De uit Japan teruggekeerde Bel-giacho afgevaardigde Destrée heeft volgen3 Fran-sehe bîadcn over deti toastand in Oost-Azië ver-ilaard : Het belang der Geal.'ieerdan gebiedt de eaueditie in Sibeirië onverwijld te stevigon. Da ùntarventie van Wladiwostok 'uit zal vermoede-[ijk niet voldoende zijn om do Tajecho-Slowaken te redden en zeker niet om Rusland doeltreffend te heJpen. Hot Ocssoeri-fi'ont is trouwens van on-dergeschikt belarg ; liet Moerman-front ia vau veel meer gewicht. De Gealliaerdein zullon anal an krachtig moeten handeleu. Geweldige spannlng te St>Petersbf,rg St-Peteraburg, 13 September. — In de »tad heerscht een ten top gestegen zenuwaehtigheid, tear men belangrijke politieke gebeanteniBsen TOrwacht. De regeering trof reeds omvangrijke naatregeien te: onderdrukkitig van kontra-rsvo-.utionaire herrie. De laatste dagen patroeljeercn weer gepantserde auto's door de straten. In v#r-jeheiden wijken zijn machinegeweren cri' kainon-ien opgeeteld. Afdeelingen der roode garde hou-len het 00g op het vetkeer. De sparning is ont-sagJijk. De inwaners liouden zich angstig in hun sroningen schuil. MOORD OF MOORDPOGING OP DE VOORMALIGE TSARIN? "Londen, 12 September. — Naar de « Daily Express » verneemt zijn de voornialige lcei-serin van Rusland en haar vier dochters door ie Bolsjewiki vermoord. Een ander bericht behelst : De Keizerin-weduwe (moeder van den ver-noorden Tsaar) was onlangs te Jalta aange-/allen door Roode Gardes, doch werd toen /erdedigd door matrozen van de Zwarte-Zee ,'loot. die na een week of tvvee vechten de roo-ie garden versloegen. De Keizerin-weduwe is :hans in veiligheid. (Het bericht is nog niet bevestigd, de < Daily Express » geniet geen hooge reputa-:ie wat betreft de betrouwbaarheid van liaar lieuws.) VOLKERËNHAAT Berlijn, 11 September. — De schrijver Ture Norman heeft een boek gepubliceerd in het Zweedsch over den haat der volkeren. De laatste aflevering zal binnenkort het licht sien. Het boek houdt onder meer in een bîoemlez.ng eu uitlatingen en oordeelvel-ingen uit aile landen.. Zoo schrijft de Amerikaansche_ auteur [ohn Read (de redaktie van zijn tijdschrift :< The Masses » werd hiervoor op 18 Juli we-gens pacifistische propaganda in hechtenis genomen) openhartig het volgende : « De Amerikanen hebben, evenals aile Angelsak-sers, een ingeschapen minachting voor aile andere volken, welke licht in haat kan over-Jaan.Hoe minder iemand op ons lijkt, zooveel te meer mishaagt hij ons. Men denkt slecht over hem, enkel omdat hij een andere taal spreekt ^f van een andere kleur is. Aile spotnamen voor buitenlanders klinken verachtelijk. » En dit volk, zoo schrijft « Nya Dagligt Allehanda» den 5den September, in een beoordeeling van het boek van Norman, mengt zich als scheidsrechter in den Euro-peeschen twist. Men hoeft geen Duitscher te wezen. om dat als het grootste on^eluk van den oorlo^ te beschouwen. Wat heeft de we-reid er bij te winnen, wanneer een volk, zooals het door Read wordt beschreven, zich tôt haar meester opschroeft? Kunnen dat zeifs de fanatici der Entente wenschen ? Neen, het is slechts een onvergetelijke ver-grooting van het gezamenlijke onheil. EEN NIEUWE SPANNING TUSSCHEN ROEMENIE EN DE MIDDENRIJKEN? Boelcarest, I3 September. — Op de vraag van een lid van het Oostenrijksche Huis van Afgevaardigden of het juist is dat in de ver-blijfplaats van den Roemeenschen koning en invloedrijke Roemeensche kringen verschijn-selen van een vernieuwde vijandelijke hou-ding tegen de middenrijken zijn waar te ne-men, heeft graaf Burian, naar bekend is, geantwoord dat de Oostenrijk-Hongaarsche regeering inderdaad er aanleiding toe heeft enkele verschijnselen in de bezette gebieden van Roemenië met de meeste aandacht te volgen, en dat zij zoo noodig zulke voorvallen met de meeste kracht zal onderdrukken. Hierover zegt de « Lumina » : Wij weten, dat men de praatjes van de oorlogzuchtigen, die er belang bij hebben de openbare meening op een dwaalspoor te leiden, niet mag over-drijven. Toch moeten wij aandacht schenken aan dç ernstige verklaring van den minister van buitenlandsche zaketi der monarchie, wij moeten er vooral op wijzen, hoe waanzmm^ de houding is van een deel der pers in Jassy en hoe misdadig die der staatslieden, we|k< niet tevreden zijn ons reeds eenmaal in nel ongeluk te hebben gestort, doch ons aan nieu-we gevaren willen blootstellen. De Entente heeft de ondersteuning der politiek avontu-rirs in Jassy niet noodig. Wij hebben der steun der Entente niet noodig gehad en met weet dat zij ons dien door onze geografisch< ligging niet kon geven. Deze toestand is niei veranderd. Waartoe dan aile groote woorden die het land ernstig benadeelen, zonder dat zi ons het min-ste voordeel kunnen Wrengen ? Onze IJzersoldaten te Hasselt ' Croate 8iiaaiJjeto«glBg Meer dan 1,803 deeiaeniîrs Een triomfdag voor het aktivisihe en tevens ptn verpletterende neerlaag voor het licht-schuive franskiljonnengebroed is 8 September 1.1. geweest. Men merkte al dadelijk van in den vroegen morgen, dat er iets gaande was, maar toen de treinen en bnurttrams rond den middag honderden aktivisten uit aile hoeken der pro-vincie bijeen brachten, werd het rond het station een drukte die vroeger alleen bij groote plechtigheden zich voordeed. Het uitgestrekte plein krioelde van een bonté menigte. Daar stoomde eindelijk de trein van Maaseik bin-nen en uit aile deuren van het station drong een machtige groep mijnwerkers naar buiten. Nu werd de stoet gevormd. Zonder drukte, zonder herrie schaarde zich de menigte langs de huizen, op de aangekondigde sprekers wachtend. Uit de Geraertstraat klinkt reeds gejuich en geroep. Daar verschijnen, met de leeuwen-vlag, vijf Vlaamsche soldaten met onze voor-inannen. Jien oorverdoovend gejuich begroet onze heerlijke vrienden die het front van den stoet afstappen. Zij scharen zich aan het hoofd en onder het zingen van den « Vlaam-schen Leeuw » gaat het voorwaarts. Wat was dat onvergeteli jk mooi, zoo met meer dan dui-zend menschen ons lied zingend door de straten te tijgen, vol fend de lustig wapperende leeuwenvaan Aan vensters en deuren nieuws-gierige lieden. Vriendelijke blikken begroet-ten, wuivende handen verwelkomden ons, maar ook links en rechts grijnsden de haat-maskers der razende franskiljons, die het ge-raadzaam oordeelden slechts van in hunne woningen en achter den rug onzer soldaten leelijke gezichten, spiegels hunner leelijke ziel, te zetten. En, merkwaardig ! dit was geen stoet waar cen schaapachtige kudde onbewusten op be-\el een vaandel volgt, rood of blauw of geel 1 Hier waren het mannen die wisten wat ze de-den, en bereid waren voor hunne beginselen met hand en tand te strijden. Hebt ge ze ge-zien, die stoare kerels uit Maasland en Has-pengouw, die krachtige mijnwerkers uit Genk? Hebt ge hem hooren dreunen, den « Vlaamschen Leeuw », fier en oproerig? Zoo ging het vooruit over de Havermarkt, de Markt naar de Kapelstraat, waar de groote zaal van Hasselt-Palace gelegen is. Massa's verdrongen zich aan den ingang om maar een plaatsken te kunnen bemachtigen. De zaal stroomde gansch vol. Na eenige minuten schoof het gordijn onen en daar zaten op het tooneel onze vijf soldaten met onze voorman-nen. Een donderende ovatie barstte los : gejuich, hand^eklap, hoedengezwaai, zakdoe-ken die waaiden en stokken over het hoofd gezwierd. Minutenlang duurde dit onbe-schrijflijk gejubel. E'ndelijk gelukte het adv. Vrijdaghs, die het ambt van voorzitter waarnam den stonn tôt bedaren te brengen en een korté we.komsgroet uit te spreken. Daarna verleende hij het woord aan den heer Jan Borrns, leider der propaganda voor Lim-burg. ïoen de heer Borms recht stond braken weer spontaan de toejuichingen los. En zoo er iemand hulde verdient dan is hij het wel ; toen hij voor een jaar in Limburg kwam, waren er misschien een honderdtal aktivisten die openhjk optraden ; thans kan men ge-rust dit getal met veel vermenigvuldigen. De heer Jan Borms wees even op de vrucht der propaganda in Limburg en stelde dan een voor een de soldaten aan het publiek voor : Léo Van Cleemputte, krijgsgevangene uit Gôttingen, gedekoreerd met de Orde van den Leeuw en tweemaal met het kruis voor moed en zeh'opoffering en met de Ster van Kongo. Korporaal de Schaepdrijver, afgezant van de frontpartij, een der schrijvers van de IJzerreeks. Serjant Paspont uit Bilsen, gedekoreerd met het oorlogskruis en de oorlogsmedalie. Oorlogsvrijwilligers Beerts van Vlijtingen en Schots van Loksbergen. Weder daverde hulde aan elk onzer helden, vooral aan De Schaepdrijver. Dan werd het woord verleend aan Léo Van Cleemputte. In treffende trekken schilderde hij ons wat de Vlaamsche soldaten om wille van hun Vlaamschzijn te doorstaan hadden. Met een krachtigen oproep om toch ailes in het werk te stellen ten einde de gevangenen naar hier te doen terugkomen, eindigde de spreker. En weer waren het uitbundlge toejuichingen. Thans kwam D e Schaepdrijver aan het woord. Zooveel dier vreeselijke aanklachten tegen de regeering, waarvan « Vlaanderens Weezang aan den Ijzer» volstaat, herhaalde hij ons. Zoo vreeselijk, zoo afschuwelijk zijn die feiten, zoo troffen zij het publiek, dat de kreet : » Dat roept om wraak » uit de zaal opsteeg. Maar ook eçnige verheugende zaken maakte hij ons bekend, zoo b.v. dat verschei-dene aalmoezeniers, die de eerste rangen uit-maakten van een optocht, in voile straat riepen : « Weg met Mercier ! ». De plechtige eed dat ailes wat de Raad van Vlaanderen heeft tôt stand gebracht door de soldaten tôt den dood toe zou verdedigd worden, eindigde rede Dichter de Cneudt, lid van den Raad van Vlaanderen nam thans het woord. Met zijn bekend redenaarstalent wist hij de geest-drift ten top te voeren. Uit de beide voorgaan-de voordrachten maakte hij de gevolgtrek-king : de eisch van vrijlating onzer krijgsge-vangenen en van spoédige inrichting eener Rijkswacht werd uitbundig toegejuicht. Het lot der franskiljons na den oorlog werd besproken en bij algemeen gejuich werd er besloten op hen toe te passen wat Belgische officieren van onze Vlaamsche soldaten zeggen : «Dat zij kreveeren l »... _On-verduitsch, onverfranscht, _ moeten wij in staat zijn zelf onze instellingen te verdedi-gen door eigen, niet door vreemde baionnet-ten... Evenals wij ons kanten tegen aile ver-fransching, zoo zullen we ook, moest het tôt daar komen, ons tôt het uiterste verweren tegen aile verduitsching. Deze twee verkla-ringen Vonden algemeene instemming. Om te eindigen sprak adv. Vrijdaghs een hartelijk woord van dank tôt de aanwezigen en bij zonder tôt de propagandisten die het sukses van dezen dag door noesten arbeid hebben verzekerd. Een donderende « Vlaamsche ILeeuw », ge-leid door ef Van Hoof, die, op een stoel ge-sprongen, de maat sloeg, bekroonde deze heerlijke meeting. Aan den uitgang haalden de soldaten voor het IJzerfonds 315 fr. bijeen. Nu vormde zich opnieuw de stoet, om de soldaten naar de woning van den leider le vergezellen. De heerlijke betooging^ van voor de vergadering herbegon. Weer die wande-ling achter onzen dansenden leeuw, met nog «en honderdtal meàscl^n weer ; onze soldaten aan dèn kop, dragende de vlag. Weer niet de minste tegenbetooging. Een laatste, heerlijke hulde werd aan onze helden gebracht voor de woning van den heer Borms. Maar de gisting was nog niet ten einde.Zonder de minste bescherming van de politie trok de juicliende en zingen de menigte naar het V'aatjsch Huis. Daar begon het te rego-nen. De leider der propaganda sprak van op een tafel het slotwoord : Vrienden, vanoaag zijn we meester van de straat, gelijk we eens meester moeten worden van het land. Niets kan ons weerhouden ; alleen natuurkrachten zijn in staat ons uiteen te doen gaan. Vatten we nog eens onze in-drukken van vandaag saam met den kreet : Weg met de franskiljons, We? met de regeering die onze Vlaamsche soldaten slechter behandelt dan de negers, Leve onze IJzerhelden, Leve ons schoon, heerlijk, eeuwig beminde Vlaanderen I Onder daverende toejuichingen en met den kreet : « Weg me Havere I leve de Zelf-standigheid » ging de betooging uiteen. Het was vier uur. Tôt laat in den avond klonken in de straten van Hasselt Vlaamsche strijd-liederen.Hiermee is een nieuwe gapende bres. ge-schoten in den wal der verfranschte hoogere standen( !) Zij hebben een voursmaak gehad van wat de Vlamingen kunnen als ze willen. De revolutiegeest die de heele betooging be-zielde, die het lijdende, verdrukte volk tegen bastaards opjaagt, spookte Zondag door de stad. « Evidemment il faudra faire des concessions aux Flamands après la guerre », zei een gematigde franskiljon. Dat het met hen uit is, voelen in ieder geval ook de hevigen. Hun partij houdt zich alleen recht door broodroof, zieledruk en gemeene middelen. Het aktivisme, de partij van het reeht en de waarheid neemt den scepter over. Onze Vlaamsche soldaten lijden thans bloedige verdrukking, onze gevangenen worden in hunne verre kampen door Belgische onder-officieren gemeen geplaagd, het komiteit schrikt de bevolking van ons af, maar wel-dra wordt Vlaanderen weer meester in eigen huis. Vlaanderen aan de Vlamingen, leve onze Vlaamsche soldaten, leve het vrije zelfstandige Vlaanderan. WATE. STAD en LAND AAN DE HOOGSTUDENTEN. — Zondag, v66r die Feestzitt'ng-, is er een vergadering bfile-gd van Vlaamsche Stu-denten waar prof. L. Dosfel het woord zal voeren. Dus aile Vlaamsche hoogstudonton en human.isten Zondag om 2 1/2 Torenuur, in de zaal Van Wesenbieke, om vandaar de FeestzittLng te gaan bijwonen. MINISTERIE VAN WETENSCHAP-PEN EN KUNSTEN. — Examen, Ar-tikel 24. Ondarwijzers(esssu). — Ten ge-volge van moeilijkhedien van allerhanden aard zal de Jury, belast met het afnemen vaji het examen, voorgeschreven door artikel 24 vain de wet tôt regeling van het Lagar Onderwijs voor de kandidaten onderwijzers en. ondorwijzeressen te Antwerpen niet kunnen zetelen. Het examen za] te B russe! afgenomen worden. Datum en plaats zullen. later bekend gemaakt worden. VLAAMSCH EKONOMISCH SE-KRETARIAAT. — Uit medecteelingetn die we ontvingen), bl'jkt het, dat in ze~ kere middtens het enkwest nopens het vraagstuk Kinderarbeid beiangstelling gewekt heeft. Wij wenschen er nochtaris op t'e wijzen dat het ncodzak,elijk is dat iedereen in de mate van het mogelijke moet -meehelpen. om dit onderzosek tôt het hoogst mogelijk resultaat op te voeren. Door blijken van.' sympathie en belofte voor medewîerkiing kunnen we gerust onze werking voortzetten, maar er moet toch bijgevoegd worden,. dat al die be-tuicfingen ons weinief zullen baten en 1er wemig zullen toe bijdragen het vraagstuk « Kinderarbeid » in Vlaanderen te dofcn oolos^en. Er bestaat een dring-ende noodzakelijkheld over de wraakroepende toestanden die zich vooral hier in Vlaanderen op dat frebied voordoien, een zoo volkdi^r mogeliik dbkumenteal mate-■riaal bijeen te zamelen eni daartœ kan alLicht iedereeni bijdragen!. Wij verwachten dan ook de krachtda-dige medehulp van allen die het goed met de zaak meenen. Eerlang zullen we reeds zeer belangrijke nota's daarover kunnen openbaar maken, die vooral zullen doen blijken hoe zeer het noodig is voor de bepaalde regelimg van den kinderarbeid in Vlaanderen van nu af reeds maatregelen te treff.en. Voor mededeelingen, vraag voor na-der toel:chtingen, enz. zich te wenden: Vlaamsch Ekonomisch Sekrjetariaat : Prinsesstraat, 16, Antwerpen, of Gast-huisstraat, 5 en 7, Merksem. — In numimer 4 van het « Tijdschrift voor Ekonomische en Sociale Vraag-stukken » verscheen een belangrijk artikel van Barth Gielis over het « Beroeps-onderwijs » in verband met de Sociale en Ekonomische eischen van onzen Tijd' en ons Land. Gezien de degelijkhe:d van het daar,in vooropgezette plan, voor organisatie van h^t b eroepson derwi j s, van zoo'n groot belang voor de ekonomische en sociale oobeuring van ons volk, liet het V. E. S. dit artikel ondler brochmirvonri' verschijnen.Al wîe graag an 't bezit ervao zou komen (het wordt kosteloos toegezon-d,en) heeft enkel zulks op te eeven aan het adres van het Vlaamsch Ekonomisch Sèkretariaat : Prinsesstraat, 16, Antwerpen, of Gasthuisstraat, fi en 17. Merksem, I@ts voor iedeFea dag Twee Vlaamsche boek je» : De zeer schoone uren van Juffrouui Symft-rosa, Begijntje, door Félix Timmenuans. Tcrugblik, door Emmanuel de Bom. In Oktober '14 heb ik Lier bezocht. Half verwoest, van de spoorhalle, over de Groot* Markt tôt aan de Berlarij ; vol puin en bouw-vallige gevels, met ijdele ramen. Het was een beeld van den oorlog en 't rook nog naar kruitdamp en brand. Wat er van de oude gevels overbleef, lijnea en motieven, had nu nog een opvallender schoonheid en fijner bekoorlijkheid, doch met een pijnlijke beklemming, bleeft ge er droomerig op staren. Dat Lier 7.66 sohoon, zoo wonderschoon was, hadt ge vroeger niet opgemerkt. De toren van St-Gommarus droeg ronde gaten van kanonschoten : aan de eene zijd« van den Engelschman, aan de andere zijde van den Duitscher. De Belgen zelf hadden er niet aan mee gedaan, werd ons verzekerd. Maar te Raast en te Wommelgem dedea zij het wél ; stookten de kasteelen van Giel-man en Spruyt af ; staken het vuur in de kerk van Broekhem, waarvan ze toren en dak af-brandden, dit ailes zonder nut of nood, alleea nit driestheid van een kommandant. Te Lier is nu het puin opgeruimd. Versche baksteen heeft de gaten willen heelen, doch de litteekeng zijn nu leelijker dan de man-haftige kwetsuren van het aanbiddelijk steetje. Op de Groote Markt verrijzen reeds wanstaltige nieuwe huizen, die u toeschreeu-wen : « Ge ziet dat we geld genoeg" hebbea om allen goeden smaak en allen zin voor schoonheid te kunnen missenl » De vernieling van den oorlog is droerig ; hoeveel droeviger dreigt de heropbouw te worden. Onze bezorgdheid te Lier, toen we de eersta maal zagen hoe de Groote Markt gesteld lag, ging naar het Begijnhof. Gelukkig dit wa9 gaaf. Het zalig hoekje, waarvan niet alleen hui-zen en steenen, maar geest en gewoonten die van vroeger eeuwen zijn gebleven, alsof de poort den nieuwerwetschen tijd geen toegang verleende, bekoort de kunstenaars, dichters rooweî als schilders. Ernest Staes bracht het in de letterkunde ; Timmermans en Thiry plaatsten er hun Begijnhof-sproken. En nu krijgen we weer, nr 2 van de Beiaard-serie, De zeer schoone uren van Juffrouw Symforosa, Begijntje, door Félix Timmer-tnans, den befaamden schrijver van den on-vergankelijken Pallieter en van het Itindeken Jezus in Vlaanderen. Ditmaal is het een klein, onnoozel novel-ietje van 50 bladzijden, onnoozel en onbedui-îend als gebeuren, doch verrukkelijk verteid in elf kleine hoofdstukjes, neen, schilderij-tjes, en verteid met een stillen, genoegiijkea glimlach, — te bespeuren op het portret van den schrijver, dat vooraan in 't bundeltje staat — ; op een gemoedelijken, sappigen toon. De titel zelf De zeer schoone uren... heeft iets vrooms, alsof we een Getijderibrevlerken gingen openslaan. De geschiedenii kunt ge heelemaal in één regel vertellen : 't Begijntje Symforosa be-mint in stilte den hovenier van 't begijnhof, doch deze raadt het niet en wordt klooster-broeder bij de bruinpaters. 't Is al ; maar hoe is dat verteid! In die vijftig blaadjes geen wanlclank ; in die elf tafereeltjes, waar niets gebeurt dan wat aan-doeninkjes in Symforosa's begijnenhartje, geen fout van koloriet of samenstelling. Dat begint met dezen zin : « De lucht is ^latzilver als de rug va* visch. » Ge rnikt en ge ziet de Nethe, achter 't Begijnhof door de lage beemden kronkelend. Paschen. « De hevige wind grijpt de klanken vast, werpt ze omhoog, schudt ze uiteen, laat ze vallen, raapt ze weer op en blaast ze kapot tegen de haastige wolken, de schouwpijpen en de takken der grollende boomen. » Ik zie van aan de Nethe, den schoonen toren van St-Gommarus, een statige peper-bus, maar toch schoon. Ik zie de hooge boom-kruinen op de vesting, allen bijna even hoog, zoodat ze een zachtdeinende lijn vormen, en die met zeegebruis zwiepen in den dollen, dwazen Aprilschen wind, en vliegende wit-gkapte wolken door een blauwe lucht ijlen. Of die boomen nu grollen, weet ik niet, maar Pallieter, 'k wil zeggen Félix Timmermans, kan hun dof, diep geluid gehoord hebben alsof er een bandhond werf en erf van Lier bewaakte. Van Symforosa verneem ik alleen dat ze «een spitsig neusje» heeft. Van Martienus, den toekomenden broeder, iets meer : « Twee helle, goede hondenoogen die altijd schijnen te lachen, en een smalle mond met dikke, roode dippen, smakkend, alsof hij juist goed spek gegeten heeft. » ~ïïaaT*~'k heb een genoeglijken dag op het Liersche Begijnhof doorgebracht en nogmaaïg onder een schilderijtje, in een klein zij-straatje van het hof, deze allermooiste verzen van een onbekenden dichter gelezen, in wiens vrome ziel de Vlaamsche taal reeds zong, gelijk in die van Guido Gezelle zelf : ©ij draegt o Goeden Godt hetgeen wij draegen moeten, Gij draegt op TJ ons schuld di« is aa* on» te boete».

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.