ABONNEMBNTSPRUZfiK f < Voot Wsa caa&kd 1-75 f l Toar 3 inaand 5.— Voor 6 ma&r.d 10. — I Vooi één jaat iS.— , S Ule kiachtau nopena onregehnaiig-! ii«den in de besteLLiûg der postabomie- j f meiitea zijn UITSLUITEND te rich- i \ ton aan het BBSTEUUEND POST- i : J5UREEL en niet aa» het behew van hetWad. Vrijdng 30 Augustus igiS - 4de Ja*rg, Me 234 Frij® S Centiem Belgii j Het Vlaamsche Nieuws Veraehijnfc 7 m&al per wiei DE OPfiTELRAAD ; Hooîdopsteller Raf VEHHULST, Or. Aag. BP KM S, Hoogtecraar A*l>. VAW fîEïi 8RANDË 4ANKONÛIUINU£N r îwsedo hlnd, den JJ# Jiwdfi id «f j__ Vierda id. id, 0.59 fteedahexicbi, 5,__ bifcs medswerker ia ]>?r»QoaIsjk rei'amwvinpàaiijis v.çar zijn sriiijvoa, ta bd,<h làsi heeà d* redjktd*. ïf.êûa&iie, liciitiit en Asiabondi jingeii ; n, ST-JACOBSMARKT, 73 AVTWKRPEN OFFICIEELE BERICHT ■m uwïSCH^iiJDr. DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Woensdag- 28 Oogs-t. — Offi cieel : Ten Zuidoos.t,en van Atrecht zijn op n'euw doorbraakspog-ingen, vaaa dan vij and misgeloopen. Benoorden Bapaume en benioorden d< Somme zonken Engelsche aanvaHen on. der ernstige verliezen inean. Tusschen Somme en Oise gevpchten op het voorterrein voor onze nieuwe stellin-gen.Fransche aanvallen ten Noorden var dje Aisne werden bloedig gekeerd. DUITSCH LEGERBERICHT Wesîelijk gev6cktsterrein Berlijn, Donderdag 29 Augustus. — Officieel : Legergroep Kroonprins Ruppr. en von Bôhn : Op het slagveld bezuidoosten Atrecht zakte 's voormiddags even be-zuiden de Scarpe een Engelsche aan-val in ons vuur ineen. 's Middags nam de vijand zijn doorbraakspogingen met nieuwe kracht weer op. Tusschen de Scarpe en de Sennée-heek. zette hij vijfmaal ten aanval in. Pommer-sene en West-Pruisische regimenten braken ook gisteren weer den vijande-lijken etormloop. Door flankeerend vuur van hunne artillerie doelmatig ondersteund, wierpen ze telkenmale den vijand weer terug. Boiry-Notre-Dame was het brandpunt van verbit-terden strijd. Driemaal _werden de puinhoopen van het dorp den vijand opnieuw ontrukt ; bij een herniettwden vijandelijken aanval 's avonds bleef de plaats in de hand van den vijand. De voomaamste stoot van den vijandelijken aanval trof Wurtembergsche regimenten aan weerszijden van den straatweg Atrecht—Kamerijk■ Zeven-maal liep de vijand tevergeefs storm. Pantserwagens reden op en naast den weg al rnaar opnieuw op. In diepe gelederen oogesteld volgde de infanterie. Zij bleef in het vuur onzer ma-ctiiencpweren en der in de voorste linie staan^e kanonnen liggen. Waar de vijand in onze stelling binnendrong, wierp onze tegenstoot hem weer volle-dig terug. Bezuiden Croisilles en bezuidoosten Mory werden Engelsche aanvallen af-jewezen. Bezuidwesten Bapaume geen infantftrie-bedrijvigheid. Op de stad zelf laer zwaar vuur. Bij de gevechten van 27 Oogst om Tilloti trad vooral Het infanterie-regiment 206 bijzonder op den voorerond. Zijne 9e kompagnie liield den Westelijken zoom van het dorp, nîettegenstaande ze door een vijandelijke inbraak Noordoostwaarts in den rug werd bedreigd, tôt den laat-sten patroon, en dan met de bajonet Zelfstandii? kwam haar de 3e kompagnie van hetzelfde regirnent ter hulp en wierp den vijand uit het dorp. Benoorden de Somme hernieuwde jle vijand 's voormiddags zijn aanvallen tusschen Fiers en Curlu. Bij Harde-çourf drong hij in onze linies binnen. In tegenaanval wierp hem het keizers [frana-parde-grenadier-regiment n. 2, ; onder leiding van zijn bevelvoerder, Maioor Otto, samenwerkend met Hes-•ische kompagnies, weer terug. Tusschen Somme en Oise bleven voorposten voor onze nieuwe stellin-Sen in gevechtsvoeling met den vijand, op 27 Oogst enkeî aarzelend, giste-'«n krachtiger over Dompierre—Belloy Nésle-Beau Iieu-Suzoy doordrongen. Ze owongen hem meermaals tôt verlies-Nje aanvallen en weken dan. Bezuidwesten Noyon viel de vijand ta zeer krachtige geschutvoorbereiding °tae onde linies aan. Zij waren door niet bezet. Noyon lag onder zeer ^aar vuur der Franschen. De stad ligt v°ôr ons gevechtsfront. Benoorden de Aisne namen de Fran-^nen, ook Amerikanen in t vuur ^foend, hirne aanvallen weer op. ^nder zeer zware verliezen werden zij %wezen. Aan de Pally-kop sloegen ^iterij-artillerie-regimenten vijfmaal Jethaalden stormloop vein den vijand ,enjS. Verscheidene pamtserwagens w«rden stukgeschoten. mi HQN6. ZIJ1 I 1TAUAANSCH GEVECHTSTERREIN c>nen, Woensdag 28 Oog"st. — Offi- de ber^fronten cvpgewekte verken-: ^tadnjvigheid. j ALBANIE L ««"en, Woensdag 28 Oogst. — Offi- J? #c^terhoedegje!vechten is wederom ^gttwoonen. m luùt wcsitfLUK tibViîCIiïSTERREIN Parija, Woensdag 28 Augustus. — Of ficieel : Vandaag zjn de Franschen de Duit schars biijveu vervoigen, die otndjer hui ; krachtigen druk bun terugtocht op eei . front van een 30-tal km. hebben ver-haast.| Ze hebben d,e hoogten van den linkei Somnie-oever bereikt vani Cizaxicourt aj tôt aan de streek beoosten Nesle. Meer naar het Zuaden staan ze Iangs den Westelijken oever van het Noorder-kanaal over het grootste deei aan den loop tusschen Nesie en Noyon. Ten Noorden van de Oise hebben te Suzoy,> PouM'Evêque, Vauchelles en Porgué-Ricourt genompn. De vooruitgang der Franschen heeft vandaag op bepaalde punten de 10 km. oversch reden. Van vanochtend af zijn een 40-tal dor-pen herhomen. Onder het belangrijke ma-teriaaJ, door de Duitschers .in den steek gela ten, vonden de Franschen drie trei-^nen met oorlogstuig. Ze maakt,en 500 ge-vangenen.Tusschen Ois© en Aisne werd Ln de streek van Juvîgily levendig gevochten, waarbij Amcrikamen dapper v,erscheiden vijandelijke aanvallen keerden en een beetje opschoten. Een forsehe poging der Duitschers om de Vesle ten Zuiden van Bazoches en Fismettes o^-er te komen is eveneens door de Amerikanen verijdeld. Aan het overige front bleef het heden I ustig, VAN ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londan,, Woensdag 28 Augustus. — Officieel : Ten Zuiden van de Somme hebben onze troepen gisteren Foucaucourt ver-meestprd, dat de vijand krachtig met machi-negeweren versterkt had. -Ten Noorden van de Somme varoverden wij een groot deel van het Trônesbosch, waarbij wij een aanta] gevangenen van een Pruisische gardedivisie maakten. Bezuiden de Scarpe v,erbeterden de troopen van het eerste leger hun stellin-gen aan beide 2ijd|en van den straatw,eg Atrecht—Kamerijk ; zij bereikten de bui-tenwijken van Haucourt en Boiry-Notre. Dame. Ten Noorden ran de Scarpe kwa-m-en gistermiddag krachtige Duitsche te-genaanvallen los langs den s-poorweg Atrecht—Douai, tengevolge waarvan wij onze troepen enkele honderden yards moesten terugnemen naar de oude Duitsche locpgra\ en bij den Groenlandheuve!, war de aanval van den vijand in ons vuur doodliep. Britsche troepen deden een welgeslaag-de kleine operatie aan weerskanten van den weg Nieuw Berken—Estiaires, waar-b:j zij de linie over een front van vîer mijlen vooruitbrachtein en enkele gevangenen maakten. Telegrftœm&a DE OVITSCHE BÎNNENSCHEEPVAART Do t Nord-d. AUg. Ztg. » «chrijft, dat de Duitsche birmensoheepvaart zieb voor den oorlog ontwikkold heeft van 20.030 vaartuiguï met ieta meer dan 2 miljoen ton iiadiruimte in 1887 tôt 26.000 vaartuigen met bij'n» 6 miljoen ton in 1907. Het tonnage dex sohcpen met eigon diriji-kracht steeg van 51.000 tôt 189.000. Het alge-meene goederenverkeer op de Duitsche binnen-wateren bieof echter nog in het jaar 1911 met 81.5 miljoen ton ver achter bij de 427 miljoen van de spoorwegen. Bij het verkeer naar het buiten'.and steeg deze v^rîiouding voor den uit-voer tpt 37.6 miljoen ter per spoorweg tegen 15 2 miljoen over de binT.enwate.ren, terwtji Duitschland per spoorweg 22.3 en door de b'n-nenscheepvaart 21.9 miljoen ton uit het buiten-land orvtving. lui liet bijw>nde<r wag het binnen-&cheepvaartverkeeir met Noderfand van belang, van waar op die wijze 17.7 miljoen werd uitge-voerd «)■ waarheen 13.7 miljoein werd veo-zonden. Veei geringer was het verkeer met Oostenrijk [2 resp. 0.7 miljopn) en Rusland (1.5 resp. 0.1 miljioen). Deze cijfers beloven echte<r voor de toekomst aanzieniijk te zullen stijgen, daai aan den eetien karnt ged^urende den oorlog het verkeer op den Donau aanzienlijk is toegenomen en aan den anderem kant door decv oorlog de hinder. nias en zijn weggevailenj die vroeger van Rus-sische zijde aan vea'beteringen van het scheep-vaartverkeer la.nga Meanel en Weiclisel werden in den weg gelegd. De door den oorlog ontstane noodzakeiijkheid, oan groote hoeveelheden goederen langs den Donau te vervoaren heeft eene direkte revolutie in do binnenseheepvaart tengevolge . gehad. Het ; rijkstransportwezen in Oostenrijk-HcogaTije ; heeft proeven genomen met naehtvaarten, wei^e proeven zeer bevredigende resultaten hebben op-geleveird. De hierbij opgedane ervaringefi zullen niet nalaton invloed uit te oefenen op de binnenscheepvaart inhet overige midden-Europa. , Het op den Dcrau gegeven voorbeeld kam zoo , groote veranderingen in de binnensoheepvaart teweegbrengen — inhet bijzonder nadat cerne be- ; hoorlijke verbinding tusechen het st/roomgebied van de Zwarte Zee aan den eenen kant en de Ooet- en Noordzee aan den anderen kant is tôt , sta^d gebra^ht — dat het verkeer te water in Duitschland's hamdelsverkeer met de nabnxige . fenden het spoorwegverkeer kan terzijdestreven sn missohien zelfs ver achter zioh kan laten. ONS AKTIVISME (Van onzen briefwissclaar uit Gôttingen.j Het is, mijns chinkens, nog niet te. vooi zien of en in hoeverre w.jj, Vlamingen, o de vredeskonferentie zullen kunnen rek< nen op vreemde hulp ; en eveneens kan i geen antwoord geven op de vraag of he wenschelijk is dat één der trwee oorlog vœrende groepen met de overmacht oj z'n teg-enstander ook het lot van Vlaan deren in handen krijge. Op generositei en braafheie bouwt de politiek*nu een rnaal niet; ©n wij, Vlamingen, moetej wel imzien datonze toekomst door anden faktoren zal bepaald worden dan door wa m<en gewoonlik noemt : liefde voor onz< schoone oog,en. Mxid'^n 'n machtsverhouding, 'n faturr van bloote feiten, 'n resultaat van slag en weerslag zal onze nationale kwesti< op de vredeskonferentie oprijzen. Wa; die machtsverhouding zal zijn, b.eslist het zwaard. De Vlamingen hebben voorloo pg niets anders te hunner beschikking dan 'n dosis goeden wil en 'n frisschen mationalen revolutiegeest.Dat is h^eel veel, maar de te scheppen tœstand van de vre-deskonferent'e wordt bepaald door feiten die hun eigen, van onzen wil onafhanke-bjken weg gaan. We moeten nog zien welke « atmosfeer » over de grœne tafel hangt vooraleer we met zekerheid zeggen kunnen hoe we 't beeld van Vlaanderen — n schsrpe, brutale, dan wel stompigere ?ffonere lijnen — voorbrengen zullen. Wat we wèl weten en dus ook reeds teggpn kunnen, is : dat we nog bestaan ils nationaliteit, en we ons als zoodanig villen doen erkennen daar waar de sta-en onderling het lot der nationalitei'.o :ullen neerleggen '.n den vasten vorm .'an 'n bindend. verdrag. Van diegenen die t bestaan van 'n Vlaamsche nationaliteit ooehenen, kunnen en zullen we geen re-r.enschap houdan. We weten wel dat ook onder de luid-chreeuwers er menschen zitten die zich liet voldoende historisch en logisch heb->en weten te scholen om de tastbare vaarherd van ons bestaan als nationaliteit n hun gedachtenmuzeuni bnnen te krij-en. Dat het « Arm, Vlaanderen » van ■6<5r den oorlog" niet opeens is gewor-en 'n broeinest van held.ere vernuften riogen 'we wel den Staat België en de op-envolgende Belgische rpgeeringen, niet ■nzen volksaard, wijten. Het Vlaamsche calk vonrnt 'n nationaliteit en het komt r op aan ons als zoodanig te doen erkjen-en. Dat is zooveel zeggen als : het geldt itmaal als nationaliteit op te komen. în dit wel v66r de vredeskonferentie. Ik en een van d:egenen die niet geneigd ijn te gelooven in de eerli]kheid van ver-tandige passieven. Het begrip « pas-ipf » splitst zich voor mij in twee moge-jkheden: oneerlijk of onverstandig. En och met het eene noch met het andere an Vlaanderen opschieten. Hpt blijft verigens voor mij 'n(groote vraag of de assieven werkelijk passfef zijn, dat is te eggen: of ze werkelijk de gedachte toe-edaan zijn dat het Vlaamsche volk cr een recht op heeft de door den oorlog eschapene omstandigheden te zijnen ba-e aan te wenden, of — anders gezegd — ich aan den nieuw-geschapenen tœstand an te passen. En dan de nachtmerrie an « hulp van den vijand ! » Ik meen wel ■sea» .-t dat gezonde hersenen daar in 't vijfde •- oorlogsjaar and,ers over gaan denken, en p dat aile spelen-met-woorden allang heeft - plaats gemaakt voor 'n gezond kijkje op i de werkelijkheid. Dit zal wel 't minst t het geval z;jn bij diegenen de weinig of - niet de hardheid en brutaliteit der huidige i werkelijkheid aanvoelen. Hoe komt het - anders dat het leger van den IJzer er z6ô t over denkt, heeren patriotards en pas- - sieven? 1 We moesten « nu », dat is v<S6r den î dag der vredeskonferentie van ons leven t als nationaliteit klare ondubbelzinnige > bew jzen geven. En dat deden we dan ook. Wat is het g,evolg daarvan? , 1 en eerste : we hebben ons volk op ; weg van stambewustziin gebracht. We hebben de solidariteit van àl d.cgenen , die zich tôt 't Vlaamsche volk bekennen in 't leven geroepen. We hebbjen onze nationale kracht gemeten met den maat-staf van eerlijke argumenten. Wij hebben gedaan àl wat we doen kunnen voor • de voorbereiding onzer rechtserkenning, wel wetende dat de hoofddrijfveeren van het toekomstig gebeuren buiten onze kracht liggen. 1 on tweede : we hebben de oogjen der 1 wereld doen opengoan voor het feit dat 't Vlaamsche volk nog bestaat, en op eigen grond 'n egen vrij leven wil leven. Aan honderden officieren — Britten, Fran- | schen, Russen, Serviërs, Italianen.Ameri- , kanen heb ik van onzen nationalen t strijd gesproken. Ik heb hun eerbied voor ons volk en achting voor onzen strijd af- , gedwongen. 1 en derde : we hebben naar den wensch ' en den wil van ons leger 'n nieuw Vlaan- ' deren geschnpen dat zich aanpast aan den < gemoed s toes ta n d onzer soJdaten. We * hebben den vorm gemaakt waa.rin hunne ' vrijheidsdrift zich uitstort en straks wordt ' tôt 'n hard-:jzeren stuk schoonheid. Wij ê hebben het woord gezegd dat duizenden J dachten in bangem twijfe.l aan de gopd-heid van hun offer. 0 En gij, passieven, wat deedt gij? De kwaden onder U schuilen zich on- d der uwen naamom hunne vreemdzuchtige ^ of kapitalistische driiverj te voeren. An- ^ deren huichelen 'n îoyauteit aan 'n ver- h vallen beginsel. aan 'n woord zonder zin, en schijnen niet te hooren hoe de heelè c wereldgeschiedenis en vooral de geschie- à dpnis der laatste maanden om hunne nal- n viteît spotlacht. z De besten onder U zwijgen en wach- v ten. Tôt wann.eer? " s Tot ons heele leger daar staat in strijd- s vaardige Vlaamsche koppâgheid en als 'n d stormwind door de straten àl het Fran- h sche vuil of het onvlaamsche gezanik voor zich heenjaagt, God weet waar naar- b toe. g Als dan ons Iand herdoopt wordt — n het doopsel van begeerte, of het doopsel g van bloed? — en weer Vlaanderen, niet ti lancer Belgiê heet, dan zal U, patrio- E fards en passieven, de n'euwe wet : «Aan- fi bidt wat ge verbrand hebt... » wel wat 1< zwaar wetren . — maar dragen zult ge ze : d dragen of breken. 0 P. van Rossem, Luitn, ir Gôttîngen, 25 Oogst 1918. v .. : Vi Hat groote en eenige Doel V6ôr den oorlog kon de Vlaamsche bewe-ging nooit tôt een révolutionnaire beweging opvlarnmen. De groote schuld daarvan was : het politieke gehaspel en de persoonlijke ^ belangetjes, vvaardoor zoovelen onzer leiders t aan de centraliseerend-verfranschende Re-n geering te Brussel gebonden waren. " Wanneer de Vlaamschgezinden v6<Sr de " huidige wereldbrand uitbrak, nooit een op-t standige daad durfden stellen, moest dit ins-ii gelijks geweten worden aan het feit, dat zij t niet de noodige konsekwenties durfden te ^ trekken uit de Vlaamsche gedachte. Immers l steeds werd er op gewezen op meetings, ver- - gaderingen, voordrachten en in de Viaamsch-" gezinde pers, — o.a. Het Handelsblad — dat de Vlamingen, weliswaar op een gluiperige en schijnheilige wijze, zoo zeer als de Polen, . Finnen, Ieren, enz. verdrukt werden. Doch * ons volk tôt dezelfde daden aanzetten, als e deze waartoe Poolsche, Finsche en Iersche i leiders hun wederzijdsche volkeren aanzet- - ten, dàt durfden de Vlaamsche leiders nooit! 1 Logisch d66rdenken, wanneer het Vlaam-J sche beweging betrof, dat was te veel voor . onze op eigen voordeel, eer en roem beluste r po'.itieke beunhazen. Tijdens den oorlog zijn sommige Vlamingen nog erger ln dit euvel ' vervallen. Dit blijkt ten overvloedigste uit 1 sommige zinsneden van het tegen de uitroe-t ping van Vlaanderen's Politieke Zelfstandig-b heid naar den rijkskanselier gezonden pro-3 test, dat onderteekend werd, o.a. door Louis Franck, A. Vermeylen, Dr. Borginon, enz., e benevens door eenige dozijnen eere-, oud-, • onder- en eerste voorzitters, le, 2e en d.d. J sekretarissen, dito schatbewaarders en ver- slagschrijvers, bestuurs-, kommissie-, onder-i komitéits- en raadsleden der ontelbare Ant-b werpsche liberale en katholieke school'bon-' den, genootschappen, fanfare's, harmonie's, , turnvereenigingen als L'Union — zeer ! Vlaamschgezind ! ! — en laat het ons (in 's Heeren naam !) niet vergeten insgelijk» door den... « voorzitter »... der... « Borger-houtsche Konijnenfokkers » ! ! ! (1) Al deze « ware vertegenwoordigers » van ?( het Vlaamsche volk, verklaren in hun pro- ' test : st « De Vlaamsche Beweging 1s de uiting » van het grondprinciep dat elk volk een » onvervreemdbaar recht bezit om vrij naar v( » eigen karakter en .in eigen taa! zijn leven df » en zijn geschiedkundige persoonlijkheid l? » te ontwikkelen. » 1 Heel juist ! Dus elk volk dat « het onvervreemdbaar recht niet bezit om vrij naar eigen karakter en in eigen taal zijn leven en j, zijn geschiedkundige persoonlijkheid te ont- jM wlkkelen », is toch wel, volgens de opvatting '. van elk gezond en klaardenkend mensch, g een verdrukt volk! Dat de Vlaminçen in dit br geval verkeeren, — dus een verdrukt volk zijn! — is onloochenbaar, daar de heeren -onderteekenaars zelf verklaren dat « de Vlaamsche beweging de uiting is van het ** grondprinciep » dat wij hierboven uit hun protest aanhaalden ! Doch enkele regels hooger in hun protest staat juist het tegenovergestelde te lezen ! « De Vlamingen zijn geen verdrukte » natie (vraag het maar aan de TJzer-soIda-» ten. — Red.) ; zij bezitten gelijk stemrecht » met de Walen en aile middelen om hun pa » gewettigde eischen te doen gelden. » ^0i Nu kan het bespottelijk klinken, maar de- 4 zelfde heeren spreken zich rwgmaals tegen Q, enkele regels verder in hun protest, immers g; daar staat te lezen : h€ « De opvatting dat een kunstmatig opge-0 drongen eenheid der taal verkregen door mj n verongelijking en miskenning van het » Vlaamsch bevorderlijk zou zijn voor de ^ » Belgische politieke eenheid, Is een verder-» felljke dwaling, waarover het verleden on- r » herroepelljk recht heeft gesproken, die ~' » officieel door onze wetgeving werd verloo- Kg » chend en waar\ran de opleving na dezen vp » oorlog een bespottelijk anachronisme zou ts » zijn. » wi Hoe hebben wij het nu ? »•{ Wij hebben toch kunnen vaststellen d onze taal altoos miskend en verongelijl werd, ondanks deze « verderfelijke dwalir waarover het verleden onherroepelijk rec hoeft gesproken, officieel door onze wetg< ving werd verlooehend »... Deze « officiee verlooehening door onze wetgeving » wei toch verkregen onder den drang van h< Vlaamsche volk en het is dus moedwillig c waarheid te kort doen, wanneer beweer wordt dat de... « Vlamingen aile middele faadden om hun gewettigde eischen te doc geldtn » — ot 't zou moeten zijn dat me zich tevreden stelt met de officieele erker ning van zijn recht door de wetgeving, tel wijl dat recht toch steeds een doode lette blijft Hoe verschillend onze opvattingen 00 mogen zijn over sommige zaken, — evenal de passieven zijn wij, aktivisten, toch Via mingen en hebben dus ongeveer dezelfde ge breken, maar met tegenovergestelde uitwer king : zouden wij soms, in onzen blinde1 haat tegen Havere, ons niet laten bedoddet langs een anderen kant? Passieven en aktivisten zijn blijkbaar it twee uitersten vervallen. Evenwel de tijd is nu gekomen om all< .•erdeeldheid te vergeten en in plaats var :\Vee verschillende wegen te volgen, — leidei îe misschien niet aile twee naar den afgrond ! — broederlijk één richting in te gaan om he Jrootst mogelijke heil voor Vlaanderen t< >ereiken. Verdeeld in twee kampen zouden én passie-/en én aktivisten, als speelballen kunner lienen voor twee tegenover elkander staand< nachten, — vereenigd zullen zij een macht <-ormen waarmede dient afgerekend te wor-len.Het is niet door ons blind te staren, elk angs een verschiilende zijde, — de eenen lopende dààr, de anderen ginds de zon der edding voor ons volk te zien opstijgen, — lat wij Vlaanderen zullen redden, doch doot Lelbewust het hoofd te bieden aan al wat adeelig is voor ons en aan de wereld onze ischen te laten kennen, in stede van in het evlei trachten te komen, de eenen bij Ha-ere en de anderen bij Berlijn, waardoor wij och maar aan de goedjonstigheid blijven vergeleverd van overheden. Vlaanderen kan nog enkel gered worden oor de Vlaamsch-revo'.utionnaire daad. De lamingen moeten los van de banden welke en binden, en dienen selfstandig te staan !n un handelingen. Wat tôt hiertoe is geschied heeft geen na-eel berokkend aan onze beweging, integen-eel, het heeft voor gevolg gehad dat de twee ■achtigste der oorlogvoerende mogendheden ich inlaten met Vlaanderen. Heel de wereld reet nu dat er een Vlaamsche kwestie be-:aat en wanneer Frankrijk nog eens de ge-:hiedenis, o.a. van 1912 ter gelegenheid van e Gentsche tentoonstelling, wil herhalen zal et de hand zoo vrij niet meer hebben 1 Dat is echter niet genoeg, en om méér te îreiken is thans het éénige oogenblik aan-ebroken ! Om de huidige toestanden zooveel îogelijk in het voordeel van Vlaanderen te sbruiken, moet het uit zijn met de halfslach-ge politiek der passieven, welke aan een aron Beyens toelaat zijn sympathie voor de aminganten te betuigen, maar zich midde-rwijl uit te laten tegen de vervlaamsching er Gentsche Hoogeschool, — ook nà den sr'og, — tegen het indeelen van het leger 1 Vlaamsche en Waalsche eenheden en ten jordeele der « historische tweetaligheid » in Vlaanderen 1 Wat aile Vlamingen moeten willen is >ôral geen centraliseerend-Belgisclie, doch >k geen louter Duitsche, maar een interna-male oplossing van het Vlaamsche vraag-uk ! Wij hebben ons lang genoeg laten foppen >or fraaie beloften ! Vlamingen, — passie->n en aktivisten 1 — schudt af wat u ver-elt en laat u binden door al hetgene u toch n slotte vereenigd : Vlaanderen's Zelfstan-gheid.DEMOS. 1) Ter eere van de soclallsten zij gezegd t er slechts twee dit protest onderteekend •bben : Delannoy, — die zijn rite! van so-distisch gemeenteraadslid en afgev. der W. P. bij den Landelijken Raad mis-uikt heeft, — en Alfred Cools, die deze aal den moed niet meer heeft als socialis-;ch mandataris te teekenen. n HMiawHfiiB wmrn—f~~i—i~r-r- Vlaamsche Werking TE AALST Hoogeschoolpropaganda De Aalstersche Studentengilde «■ De Ajuinen » :ht op Zaterdag 7 September te AaJst eene pro. gandavergadering in voor de Hoogeschool, ten cale « De vier Winden », Keizerlijke plaats, om u. Dr. H. Van der Spurtt schepen der stad irit zal er het woord voeren. De voozitter der lde, stud. jur. A. Versnick zaï' er spreken over t studentenleven in Oent. De bijeenkom3t zal zoo gezellig mogelijk ge-uakt worden door zang en1 imiziek. Aile hoogstudenten en toekemende stndewten, >ook hunne fami'.ieledon worden hierbij ten rgendste en be'eefd uitgenoodigd. t lîet V1aaan&<"he Nieaws » *taat ï do e«rîajîsTOfiaHd«ffl kt d# fcr»s ar VlaanderîJî's bevrijdi»!?. AHe be-isîe Vlaminj;cb stellen sr dan ook prijs » lot rife getroswe t« befeooreo. lets voor lederen dag EEN BUNDEL GEDICHTEN le IN N'EUIVEX DAGERAAD, d door A. W. Grauls. t Boekhandel t'Landrja ; frijs 4 fr. ? Een dichter is ai een zonderling we- 0 sen. Jn r.tm en beeidspraak spreelit hij n de aandoeningen uit van zijn iicht ont-n roerd gemoed en schnjit ataus een taal 11 die weinigen zrnlen gemeten. i och * gaat hij op zoek naar een drukker, be-taalt dien met eigen penningen als hij er bezit, of met de beioiten op zijn dichterlijk optimism geirokken, tenzij < hij het doet door middei van moei-3 zaam verkregen mschnjvjngen. - Maar uitgeven zai hij; aan de we- - reid toonen en mededeelen hoe hij ge- - voelt en ziet, en hoeveei gelukkiger°of 1 ongelukkiger hij daardoor is. ' \/~G° wor<^t nood-ot voltrokken. Voortaan is hi] dichter, dit aiieen we-1 ten en onthouden voortaan nog de menschen van hem, en voor eeuwig is , hij, niet geschandviekt, neen, zoo erg * ia 't niet, doch onmaatschappelijk en | onmondig verklaard, en als hij later , iets doet dat bij anderen wijs en ver- standig zou heeten. dan wordt dat bij ; gelegenheid weg gepraat door er opge-wekt en glimlachend aan te herinneren dat hij een dichter ia. En toch zijn er attijd nieuwe jonge 1 dichters, die leven, ten minste gedeel-: telijk, buiten de waarneembare wereld en het ons zoo schoon, zoo innig ' mogelijk toe vertrouwen. Daarom trekt^ een vers in blad of tijdschrift ons aîtijd onmiddellijk aan en is een dichtbundel ons zoo sympa-thiek, dat wij altijd een geheimzinnige aandoening voelen als we er een nieu-wen nog onbekenden openslaan. Verleden jaar — of is 't er al twee ? — ontving ik van een jongen Ant-werp3chen dichter een dichtbundel : Uit Stille Dagen, en 't was verrassend gelijk er veel moois in stond. Ze zei-den me dat hij een onderwijzer was, wat, ik weet niet waarom, in dicht-kunst voor geen aanbeveling geldt. t 1s misschien omdat onderwijzers doorgaans genoeg taal- en spraakkunst kennen om met het gemakkelijk aan te leeren kunstje van rijm en maat, en *t aaneenrijgen van wat geijkte dich-terlijke uitdrukkingen en beelden.vaar-dig te komen. Maar Uit Stille Dagen was buitenge-woon keurig, sierlijk, frisch en levend werk, en 't was iets veel meer : het had de bekoring van een eigen visie en van een echte, gevoelde dichterlijk-heid. Hoe het kwam dat wij den bun-del niet besDraken, begrijpen we niet. In den dagelijkschen strijd vervagen en vervluchtigen de zachtere indrukken wellicht al te snel, maar toch was dit verzuim buitengewoon onrechtvaardig en "t spijt ons nog. Nu ontvangen wij van denzelfden dichter ln Nieuwen Dageraad, uitge-geven te Antwerpen, bij den Boekhandel Flandria. Is het een nieuwe dageraad} Is het in een andere stemming of zelfs in een anderen tijd geschreven aïs Uit Stille Dagen ? Merel en nachtegaal fluiten hun zelfde lied en dichter A.W.Grauls is ook zichzelf gebleven, bekoort met dezelfde eiuenschappen en ontroert met denzelfden eenvoud, dezelfde op-rechtheid en ingetogenheid, hier tee-ken van diepte. Ik ga door den avond en zing mijn lied : Dit lied uit stille oorden. Geen oud verdriet, geen klagend riet door najaarswifid gehavend ; slechts woordekens klein wat woordekens fijn, die vloeien tôt reine akkoorden. Doch in een andere stemming zegt hij, veel inniger : Ik ben een vreemde jongen toch. Geslonken de uren zijn die lichtend openblonken. Een pijnigend verlang, een hunkrend grijpen naar iets wat niet bestaat, een niet begrijpen beroert mijn ziel. Het cude leed komt tikken aan stille kameren, die even schrikken doch die niet opengaan, niet mogen opengaan... (Ferlang zal een drukfeil wezen voor oerlangen, of liever voor ve/langst om de maat.) Of in Zondagnacht : o Vreugde met den dag beloofd, o Leven, dat 'k niet kan bedwingen, o Liederen, die ik niet kan zingen, o Liederen, die 'k niet vinden kan, Ik avondlijke weemoedsman. En dit uit Leêge A. vonden : Ach, dat ik niet in smart of vreugel kan zetten de sarrende onrust die mijn hart vervult. Wij hebben het erg mis of deze bun-del bestaat uit verzen van voor den oorlog, met enkele uitzonderingen, zooals Aan een Vriend. Dichter Grauls is veeleer episch, in den zin van verhalend, dan lyrisch aangelegd, en wij denken dat er ten slotte een romanschrijver uit hem zal groeien. Is het eerste werk van goede

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.