Lefdag 6 October 1917. Derde Jaargasg Nr 276' Prijs : 01 Centiem voor geheel Belgie Het Vlaamsche Nieuws Verschijnî *7 maal in de week abonnembntspruzen. , «a ma«i<! >-ÎS , 1 auiKi *— 11 m**n<S , Ma ]•" «îedsktfe, Bebtfr *a AiHbo«4iglD|a» 't. 800DE3TBAAT, « JLNTWEKPMI •_ DE OPSTELRAADi S»! VEMHULST. Or. Aag. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met <U tisU sicdewerklng v*a Hoogleeraar Oocter Antooo JACOB Elke medewerker is persoon! ijk vct-antwoordelijk voor zijn schrijven, eo bindt niet heel de Rtdaklw. AANKONDICilNGBN i Tw$«d* Mad, d*a ref*l 1.19 D«rd* id. id. 1.— Vierda id. id, t.SI Dood*b«ieht . , I.— OFFICIEELE BERICHTEN W--— —— H DUITSCHE 2IJ0E ?, duitsch avondbericht h Berlijn, Donderdag 4 Oktober. — Of- z cieel: _ ' k Op-het slagveld in Vlaanderen zijn de d cgelschen heden bij hun grooten aanval h [dits ongeveer één kilometer dicp on- t< afweerzone tusschen Poelcappelle en v heluvfilt binnengedrongen. Bijzonder t< rbitterd wordt nog beoosten Zonnebeke bewesten Becelaere gestreden. I Van de overige fronten valt niets bij-xiders te vermelden. m oost.¥ong. zijde ] ïeenen, Donderdag 4 Oktober. — Of-citel:ÏSSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN Op het Oûiitslijke gevechtsterrein on in Jlmie is de toestand onveranderd. ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN De gevechten in- het yàk van den San ibriele zijn gisteren geluwd. De vorige ç leverde ons 6 Italiaansche officieren I407 man en 2 dokters aan gevangenen Onze vliegers sehoten drie vijandelijke totuigen neer. Aan het Tiroolsche front niets van be-kM BilLGMRSCHE ZIJDE Sofia, Donderdag 4 Oktober. — Offi- 1 *el: 11 ROEMEENSCH r GEVECHTSTERREIN r Bewesten Tulcea en benoorden Galatz tschutvuur. Bij Isaccea wisseling van poervuur tusschen posten. ^ balkanfront 1 Zwak geschutvuur, dat tegen liet val-s van den avond wat levendiger werd i de omgeving van de monding der £ troema. Bewesten het Doiran-meer werd c & vijandelijke verkenningsafdeeling oorona vuur verdreven. In het dal van eStroema pàtroelje-bedri jvigheid. Bezuiden Serres velde luitenant Kscli- <■ îga in een luchtgevecht zijn. 16e vijan-tlijk vliegtu'-g, dat in vlammen gehuld 1 :hter onze stellingen neerstortte. TURKSCKE ZIJDE ! turksche fronten < Konstantinopel, Woensdag 3 Oktober. * ■ Officieel : Op het front aan de Euphraat hebben ;j vier gepantserde auto's, die onze stel- x naderden, met vuur verdreven. Ôp het Kaukasische front heeft ons iur een overrompelingspoging, door ; ^ eskadrons vijandelijke ruiterij on- < niomen, verijdeld. Aan het front in Palestina vuurwisse- ^ f en verkenningen in tal van vakken. | H EKGELSCHE ZIJDE i c btelijk gevechtsterrein c Londen, Donderdag 4 Oktober. — Of- 2 ieel: Vanochtènd om zes uur hebben wij W op eeff btx:ed frept ttn Oosten van P®8n een aanval gedaan. ^"aar bericht worcl., maken wij l>cvro-!®de vorderingen. Er zijn reeds een c Mal gevangenen gemaalst. S M RUSSÎSCHE ZIJDE i k RUSSISCH- EN ROEMEENSCH 1 , GEVECHTSTERREIN 5t-Pctcrsburg, Woensdag 3 Oktober. [ Officieel : artil'.crie-duel in de stroek van :obstadt. De vijand trok uit zijn voor- * ï<Schoven loopgravén in Noordweste- '' ® richting terug. .. § het Roemeensche front hebben wij 1 fustiger stelling betrokken. s telegrâmmen ; r ;TERE BEHANDELING Z °ER GEVANGEN GENO-MEN SINN-FEINERS l Sinn-Keiners, die voedsel gewei- v r<l hadden, zijn te Dublin weer uit de ^ faUgenis naar het ziekenhuis overge- z raeht. Tcgelijkertijd wordt bckendge-laakt, dat de geheime raad de voor-:hr;ften voor de behandeling van de po-tieke gevangenen gewijz'igd heeft. Zij jllcn .nu met elkaar in aaflraking mogeil omen en in gecn enkel opzieht als mis-adigers behandeld worden. Zij kunnon un voedsel. van buiten de gevangenis la-;n komen. De Sinn-Feiners die nog oedsel weigerden, hebben daarop beslo-în, de honger-staking te eindigen. !E BEGRAFENIS VAN THOMAS ASHE Maandag nnddag às te Dublin de in et ziekenhuis overleden Siun-Feincr 'bornas Ashe begraven. De stoet, die ijn stoffelijk overscliot begeleidde, was ie grootste, dien men .in vele jare.u in )ublin gezien had. Ook langs de straten tond een groote menigte geschaard, die jeerendeele de lclcuren vafi het Sinn-fein en een rouwband om den ann droeg. /oorop m den stoet liepen Iersche vrij-villigers in unifonn, achter hen een aan-al katholieke geestelijken. De kist was chier bedolven onder kransen en daar-;chter kwam nog een rijtuig met bloe-nen. I,n den stoet liep een vuur-peleton nee. De stoer van rijtuigen was wel 400 neter lang. Muziekkorpsen speelden de ;eliefkoosde licdoren van de Sinn-Fei-iers.Op eeji vaandel, las men het' opsehrift : Wij moeten niot vergeten, wij zullen liet vergeven. » IN DÎTLUCHT Berlijn, 3 Oktober. — Officieel : Onze marine-vliegtuigen van de Vlaam-che kust hebben onder leiding van den en luitenant-ter-zee Christiansen, in den vond van 1 Oktoiœr v66r de Theems-nonding een groot Engelsch vliegtuig leergeschoten en vernield. UIT DE VEREENIGDE STATEN Washington, 3 Oktober. — Président Vilson heeft de wet op de oorlogsbelas-ingen goedgekeurd. Èen wetsontwerp ter dekking van te-:orten waarbij groote kredieten voor le-fer en vloot worden toegestaan, is door ien Senaat goedgekeurd. HINDENBURG Berlijn, 4 Oktober. — Hindenburg lankt in een telegram uit het groote loofdkwartier voor de bewijzen van be-angstelling, die hij bij zijn zeventigsten erjaardag heeft ondervonden. « Wij hebben den overmachtigen aan-;>op van onze vijanden met Gods hulp loor Duitsche kracht kunnen weder-taan, doordat wij eensgezind waren, loordat een ieder ailes deed wot hij doen :on. Zoo moet het tôt liet einde blijven. Jankt nu allen God op het bloedige slag-eld. Zorgt niet over wat er na den oor-îg- zal zijn, dat brengt maar mismocdig--leid in onze gelederen en sterlet de ver-yachtingen van onze vijanden. Vertrouwt lat Duitschland zal bereiken, wat het loodig heeft, om voor eeuwig verzekerd ■ast gegrondvest te staan. Vertrouwt lat voor den groei der Duitsche eiken icht en lucht zal worden verkregen. itaalt de spieren, spant de zenuwen. Ziet echt vooruit! Wij zien het doel voor ms; een Duitschland, hoog g«ëerd, vrij n groot, God zal ook verder met ons ijn. » GRONDSTOFFEN IN DUITSCHLAND Berlijn, 4 Oktober. — In de hoofd-lommissie van den R:jksdag heeft de hef van het département van muni tic, te-enover de vrees, waarvàn van konserva-jeye zijde melding* was gemaakt,J dat )uitschland binnenkort bij gebrek aan •rondstoffen den oorlog niet meer zou unnen voortzetten, het volgende ver-:laard : Met betrekking tôt onze grond-toffen, die wij voor de vervaardiging van lunitie noodig hebben, zijn wij niet af-ankelijk van onze voorraden. Met onzen oorraad zouden wij ook geenszins toe unnen komen. Wij moeten het van de oortbrenging hebben. Deze is goed op ang. De indruk, dien ik als chef van mijn epartement en bij ondergeschkte organi-aties heb ontvangen vervult mij met ertrouwen. Het vorige jaar hebben wij loeilijkheden ondervonden, die aan be-erking van het verkeer te wijtcn waren. )eze moeilijkheden zijn echter bijtijds en onder dat nadeelen werden ondervonden, verwonnen. Ze stonden vooral in ver-•and met de bezwaren bij het spoorweg-ervoer. Wij hebben nu de ervaringen an het vorige jaar en zullen dit jaar de aak veel beter te boven komen. 3nze Vlaamsche ^ Unirersiteit 1 Mon hoort over h^t- algcince:î niet . neer zooveel spreken over de Hooge- , sehool te Gant, men weet dat het or goed , 3'aat en men is daatover tevredc,u, maar verder zijn de passies er over heen ge- , gaan. Ailes gaat er kalm zijn gang en de 1 Vlaamsche belaiigstelling wordt door j zoovele nieuwe feitea steeds weer in be- : îlag genomen. Nu het tweede akademische jaar begin- , nen gaat zal menig Vlaamsehgezinde zich noehiaiis al cens liebbçn afgevraagd hoe , het te Gc.;it staat. De Hdoges.chool toch is een jonge instelling die veel heeft te kampen gehad 0111 haar bestaansrecht. Tegenwerkingi van elke zijde is er ge-weest.; het leeraarskorps volledigde zich slechts stilletjes-aan en er was zôô veel te verwezenlij-kon. Een uitbreiding der hoogere handelssehool, een vcrai'dering CJ1 vergrooting der land- en tuinbouw-school ; en dan de moeilijkheden voor de s.udenteii ! De levcnsstandaard is zoo hoog en de tijden moeilijk; de voeding in de-Etape is niet gemakkelijk ; de ouders zijn onze, ker. Hoe gaat het eigenlijk met de Univer-siteit c® zal het tweede jaar wel beant-woorden aan de verwaeh;ingen die men op het bevredigende resultaat van het eerste jaar had gebouwd? Meer daji ten voile. Aile begin is moeilijk, maar Gent is zijn eerste begin mu door. Men mag gerust zijn. Wij die niet tôt de enthoesiasten wensehen te behoo-ren e,n die ook nog toen wij te Gent waren in het begin de vele moeilijkheden hebben gekend, durven nu zeggen, zon-der dat wij ons eenigszins door onze sympathie laten beïnvloeden : de Universiteit te Gent staat vast als graniet. Ook nu nog zijn wij niet voldaan op " nic,tiig punt, wij vinden het niet nôodza-kelijk dit te verbergen, het is geenszins noodig. Wel zij,n nu aile leerstoelen. be-zet op een wijze die ook de tegenstander» erkenning afdwmgt. maar deze rijkdom van vrije kollegcs die de eigenlijke grootheid eener Universiteit uitmaken kan Gent nog niet ten voile b'eden. Is dit wèl het geval in de falculteit van Ge-nceskunde, die stilletjes-aan ten voile aaji buitenlandsche Hoogescholen gelijk-waardig wordt, in de andere fakulteiten en scholen moeten — alhoewel zij natuur-lijk boven de vroegere Belgische staan— nog nieuwe krachteji worden benoemd, wii men van Gent maken meer dan wat zij vroeger was : eene school voor hoogere ontwikkeling en. wil zij worden het objektief monument onzer Vlo-aaische kultuur. Dit belet niet dait men zonder vrees van minderwaardigheid te Gent kan stu- deeren. Ook het studentenleven, deze gewich-tige faktor, is nog iniet heelemaal wat het zijn kan, maar in de verslagen die erover verschenen, evenals over de fakulteiten («De Vlaamsche Hoogeschool te Gent,». Uitgave van den Hosgeschoolboad, n. 6) kan men duklelijk zien hoe geweldig veel werd verwezenlijkt. En dan gedurende de vakantie h^eft de aktiviteit niet sti-1 gestaan. Een nieuwe societeit wacht de s.udenten, de voe-dingskwestie die zoo nauw er mee samen-hangt zal daardoor een stap hare oplos-sing nabij komen. En de studenton, dat is toch het essen-tieele zal. men mij zeggen, Hoe staat het daar medeî De hier beieikte resulta'.en zijn effeiuaf yerbazend. Nooit had zelfs de grootste optimist durven hopen dat iederee.n in de jauge Universiteit na een jaar reeds zulk vertrouwen zou hebbeji. Wel heeft tegenwerking nog met opge-houden, onze vijanden zijn er de men-schQu niet naar om zoo gauw los te la.en. Maar de magische kracht die van hunne machtspositie uitging is verloren. De mensclicn luisteren niet meer naar hen. Ver over de twee-honderd studenten zullen aan de Universiteit te Gent studeeren, en dit beteekent jiiet da: zooveçl zullen zijn ingesehrevep, maar dat zij werkelijk aan liet akademisch leven zullcn; deelne-men. Aan elke universiteit zijn steeds een hoop mcnschen die maar slapjes vol-gen, deze zijn hier buiten rekening ge-laten.De uitslag der propagaiida is gewoon verbazend. Twintig ,nieuwe studenten te Anitwerpen, tien te Leuven, dertig uit de Kempen, een dertig-.al uit Limburg, ecn tiental uit Kortrijk, een vij ftio.ntal te Gent, dit om maar eukele cijfers te 110e-men. En zij die niet komen blijven bijna ui'tsluitend uit finanticele redenen weg. Zonder de bemarde tijdsomstandigliedeii ! En zij die moe,ten wegblijven dan? Vilt u ecn staaltje. Zieh'er het kaartje ' an een hunner : ( « Beste vriend, dajiik voor uwe welwil- 1 ende aaiimoedigingen. Ik kan niet gaan. ^ ie willen niet (de ouders). Men moet c :ijjtl ])astor ook al wat ontzien, in aile ge- ' 'al liij (de vader) doet het toch! Dat het 'oor 11 een aanmoediging weze tôt sterker looîwerken en een sterking te weten dat < 'r nog vele makkers als gij denken. i riians ga ik eenige boeken lcrijgen, we ■ cuniien dan niâar op ons eigen wroeten. i/laanderen ten heil en Gode ;ter eere. » Dit is de geest die de jeugd van Vlaan-leren bezielt. B. van Genechten. STAD en LAND UITVOERING VAN «DE SCHEL-DE » TE ANTWERPEN. — Volg-ende ^mzendbrief werd over deze kunstgebeur-tenis verspreid: Door de zorgen van een daartoe tôt 5tand gckomen Komiteit, is de volledige uitvcering, in degelijke voorwaarden, voorbereid geworden van Peter Benoit's beroemd zanggedicht « De Schelde ». D'.-t door dichter Emanuel Hiel en den toondichter « romantisch-historisch oratorio » gedoopte gewrocht dagteekent van de jaren 1867-1868 en werd sinds-dien reeds zeven-en-twintigf maal ten ge-hoore gebracht. De acht-en-twintigste uitvoering^ zal nu plaats hebben in den Hippodroom-Schouwburg- (teg-enover het Koninklijk Muséum), op Zondag 14 Oktober, te 11 3^4 T.U., onder de leiding van Lo-dewijk Ontrop, den bekenden leider der tt Kcncerten van Gewijde Muziek », en met de medeiwerking van ruim vier-honderd-vijftigf uitvoerders. Wij doen een beroep op de innige vereering van ons volk voor onze nationale kunst, die wij, in aile omstand.igheden, het reeht en den plichf Hebben hoog^ te houden. In tijden van zware beproeving, als wij nu dctorle-ven, is de kunst de ware troosteres en opbeurster. Haar weldadige invloed moge de geesten lenigf, de harten sterk liouden. Het uitvoeren van Peter Benoit's grootsch gewrocht moge tevens het bewijs leveren, dat de taaie geestkra'cht van ons volk noch verflauwt noch uitgedoofd kan worden. Wij rekenen daarom op den steun en de opkomst van allen, die beseffen, welke hoog-e zedelijke opbeuring steeds van een ernstig kunstwerk uitgaat. Wij weten, dat noch het nationaal bewustzijn noch de liefde tôt de Kunst bij ons zijn inge-sluimerd, en deze uitvoering- zal dan ook een getuigenis afleggen van onze onver-woestbare leefkracht en van ons stand-vastig betrouwen: dat wij, steeds en in aile omstandigheden «ons zelf » zijn en willen blijven. N amen s het Algemeen Komiteit : De Voorzitter, Pol De Mont; De Sekreta-ris, Emmanuel De Bom, Leeuw van Vlaanderenstraat, 1 ; De Penningmees-ter, L. H. Smeding, St-Jaoobsmarkt, 50. Artistieke leiders : Lodewijk Ontrop, Jef Van Hoof. Het Uitvoerend Komiteit : De Voorzitter, Robbracht Troy; De Sekretaris-sen: Edward Van Kerckhoven, Prosper Verheyden; De Ledien : Karel Boeren, Mevr. Anna Boeren, Mej. Julia Radoux, Mej. A. Vets. Handelende personen : Het Meisje, Mevr. Maria Ontrop, Mezzo-Sopraan ; Een Jongeling, hr Hektor Dognies, Ténor; De Dichter, De Kunstenaar, hr Ernest Servais, baryton; De Vaarman, hr Désiré Hubert, baryton; Artevelde's Geest, Zannekin's Geest, Willem van Oranje's Geest, hr Gérard Dils Bartyon ; Aanvocrder der Leliaarts, een ténor ; ruim 450 uitvoerders. Plaatsbespreking : Van heden af kan men plaatsen bespreken op volgende adressen : Hoofdkantoor Antwerpen : De Ncderlandsche Boekhandel (de heer L. H. Smeding), St-Jacobsmarkt, 50. Voor Brussel : Beheer « Vlaamsch Leven », (de Iveer Willem Gijssels), Noordlaan, 104. Voor Mechelen: de heer Karel Peeters, Bestuurslid Alg\ Ned. Verbond, aldaar, Langue Schipstraat, 49. Voor Sint-Niko-Laas (Waas) : de heer Edg. Matthijs-Castille, Prins Albrechtstraat, 56. Men kan ook kaarten bespreken : te Antwerpen: Muziekhandel Faes, Kathe-[ijnevest, 73; Vlaamsche Muziekhandel (de heer Aug. van Hove), St-Jacobsmarkt', 12; Muziekhandel Mej. Marie Coppenrath, Lange Leemstraat, 67 ; Muziekhandel Mej. Virginie Prop, Eier-markt, 20; Huis Em, Lemoine en Zonen, Mechelsche Steenweg, 101 ; en bij de boekhandelsfirma's : Flandria (Wwe Siems) Kathclijnevest, 3 ; en 't Kersouw-ke (de heer Ed. Joris), St-Jacçbsmarkt, 66. De plaatsbespreking zal gedaan worden bij Mevrouw Jan Verbeeck, Kuçst- ?i, 8, te Antwerpen: Woensdag: 3 en 10 )ktober, Donderdag 4 en 11 Oktober, ^rijdag- 5 en 12 Oktober van 11 tôt 1 en an 4 tôt 6 uur (Tbrenuur). De andere lagen kan men plaatsen verkrijgen op de tovenstaande adressen. Prijzen der plaatsen: Benedenloges, o fr. ; Loges i° rang-, 6 fr. ; Voorbehou-len Orkestzetels^ 6 fr. ; Orkestzetels, ; fr. ; Parketzetels, 3 fr. ; Stalles, 7.50 fr. ; Eerste rang, 2 fr. ; Tweede rang, :-5o fr. ; Derde rang, 1.00 fr. P. S. — Verschijnt eerstdaags : « Peter Benoit, De Schelde, 14 Oktober 1917 »i Een gedenkboek. Inhoud : Peter Benoit, 3en levensbeeld, door Emmanuel de Bom ; « De Schelde », muzikale ontle-iing, door Lodewi'jk Ontrop; « De Schelde », gedicht van Emanuel Hiel, enz. Met portretten. An.twerpen, De Nederland->che Boekhandel, St-Jacobsmarkt, 50. Prijs : 1.25 fr. Men kan van heden af in-schrijven.NOG EEN MOP UIT ST-IGNATIUS-GESTICHT. — Eerwaarde Pater over->te, gedurende een diskutie met een stu-dent vôôr het verschijnen der artikels over St-Ignatius : « Luc en al de manne'n van den Raad van Vlaanderen zijn te dom om tegen mij en mijn gesticht te begin-nen ! ! » ORATORIO « DE SCHELDE». — Op Vrijdag, 12 Oktober, te 9 1/2 T.U., ^ in de bovenzaal van het Grand Café, * Breydelstraat, 12, zal de heer Herman Baccaert, letterkuncffge te Mechelen, een opetnbare voordracht houden over Peter Benoit, zijn werk en zijn beteeke-nis.EEN GROOT PROCES VOOR HET BELGISCHE MILITAIRE HOF. — Wij vinden in de « Indépendance Belge » hetgeen volgt : « Wij hebben eenige dagen geleden zeer kort weergegeven de geruchtmaken-de uitspraak. onlaugs gedaan door het Belgische militaire Hof, te Hondsehoote zetelende, onder het voorzitterschap van raadsheer Wellens, in de zaak betreffen-de de leveringen aan hefBelgische leger, ten laste van de Prelle, Van den Plas, Mahieu en Masui. Ziehier nadere bijzon. derheden over deze uitspraak : Het Hof, zooals wij gc-zegd hebben t vernietigt het vonnis, gewezen door den krijgsraad van Kales, den 26n Mei 1.1. Het verklaart dat de krijgsraad ver-kefcrdelijk artikel 416 van het Wetboek van lijfstraffelijke instruktie heeft toege-past : wanneer een voorziening in ver-breking tegen een uitspraak gevormd wordt, die een kwestie van bevoegdheid oplost, moeten de rechters hun rechter-lijke be£.lissing over de zaak opschorten ; de Hooge Raad alleen is bevoegd het oordeel voort te zetten. Het wetsbesluit van 18 December 1915, dat de voorziening in verbreking gedurende den oorlogstijd opheft, is niet van toepassing, daar de vervolgingen vôôr dien begounen zijn, d.i. den 26n Novem-ber. datum waarop de auditeur milita.re Frayes zijn aanhoudingsbevel uitgevaar-digd heeft. Het militaire hof verklaart dus, dat deze militaire rechtsmachten ontheven zijn en dat alleen de Hooge Raad oordeelen niag. Het Hof van Verbreking zal dus hebben te beoordeelen de vroegere uitspraak, geveld den 9u Februari 1917, welke verklaart, dat de Prelle gehecht is aan het leger sedert den 2n Februari 1915. Het zal dus bijzonderlijk moeten onderzoe-ken of een persoon kan gé'militariseerd of een ainbtenaar aan het leger gehecht worden zonder benoeming, gedaan door de militaire overheid, zonder vergelding, en terwijl de officier voor wien deze persoon gewerkt heeft (getuigenis ingeroepen door het Hof, van den heer kommandant iMaton, over de Prelle op de zitting van De Panne), verklaart, dat zij uit goeden wil voortreffelijke diensten bewezen heeft ; diensten, bewezen uit zuiver per-soonlijke overw:eging en zonder een offi.-decle situatie te hebben ; dat deze zelfde officier onder eede verklaart, dat hij deze vrijwillige hulp als aan het léger gehecht beschouwd heeft. Zoo luidt deze uitspraak, waarvan de besluiten zijn liet bevel tôt invr'jheid-stelling onder borgstelling der vier te Kales opgesloten zijnde beschuldigden, de Prelle, Van den Plas, Mahieu en Masui. Aile vier zijn, zooals gezegd, op het einde der vorige week op vrije voeten gesteld. DE GEZONDHEID VAN EMIEL CLAUS. — Men bericht uit Londen dat de berœmde Vlaamsche meester Emiel Claus ernstig ziek is. De sohilder van de Lcye, ondanks zijn leeftijd — hij is in 1845 te Vijve-St-Eloi geboren — was nog sterk en goed te been. Ec,n tiental jaren geleden nog, was de meester erg ziek geweest ; hij herstelde gelukkig. ïets voor iederen dag De Moeder van de Toekoinst — Wat ge zegt kan zeer waar zijn en nderdaad, wij moeten het toegeven, vaut we zien het gebeuren onder onze )ogen : de oorlogsdriften zijn de afschu-.velijkste van al, en de groote menigte, :onder onderscheid van stand of kultuur, vordt er door meegesleept. 't Zijn een-:ame rotsen in de opgezweepte, klotieu-3e, sehuimen.de zee, ineii:chen die nog lenken, nog rechtvaardig en konsekwent >lijven met zichzelveu. Waar dient nu le godsdienst voor? Ze knielen, landge-tioot en oorlogsvijand, in één kerk voor Icnzclfden God ; ze buigen het lioofd of iloppen, uiterlijk deemoedig, voor hun Sorst, op het teeken van hetzelfde bclge-klingel ! De priester spreekt over allen, knielende patriotten en biddende veid-grauwen, dezelfde woorden uit : Pax vobis! Vrede zij met u! het geliefkoosd woord van Jezus en dat hij in zijn Gali-lecschen mondàard Sjalom uitsprak ! Maar van den preelcstoel wordt in be-dekte vrooniklinkcnde woorden, met slu-we farizeeïsche wcudingen,haat en wraak in de hartc,n gezaaid en het onernstig deuntje van de Brabançonne onteerdt de stilte en de plechtiglieid van de kon e-kratie ! De kristelijke eeredienst bezit prachlige tempels en zinrijke cerenioniën, maar de leering zelve van Kristus, is scliier nergens in de gemoederen doorge-drongen.Onze zegsman, wiens woorden wij meenden te beanien, haalde i,ntegendeel de schouders op, en onderbrak : — Wat ge vertelt is zoo oud ais de straat en weten wij allang v66r den oorlog. De godsdiensten zijn zoo kosmopoli-tisch, zoo œkumeniseh. om een miiider profaan woord te gebruiken, dat zij de hemelwolken gelijken die onverschillig over aile landen drijven. Indien morgen de bischoppen van de.Entente- en van de Middelrijken te zamen willen komen, zal er gecn Lloyd George noch een Ribot ge-vonden worden om stokken in 't wiel te steken of passen te weigeren. Allen zouden naar het Stockholm van hun keuze mogen reizen! — En waarom de socialisten niet? vroegen wij eenigszins verwonderd. De socialisten, tôt Hervé toe, hebben zich uochtans nationali tischer aangesteld dan een Deroulède kon gedaan hebben ! — Waarom haa.t ge uw voorbeelden 110g altijd in Frankrijk? Wat be.eekenis hebben eigenlijk die îiamen waarmeae hier steeds geschermd wordt? Laten wij dat verkeren. Ik zeg ûat de Entente in-stinktmatig schr.k heeft van een socialia-tische vredeskonferentie en zij heetc lijk j haar instinkt bedriegt haar niet. — Dat klmkt zonde-rling ! Heeft de Entente ie;s te vreezen van Henderson, Snowdtn, Branting, Troeîstra, Vander-velde, K. Huytniaus, Thomaj. en Renau-del, om die slechts te noemen? — Natuurlijk? — Vindt ge? — Omdat elkc socialist in zijn diepste binneus'.e eigenlijk Duitschgezind is ! — Ge zoudt het nie; zeggen. — Ja, ze vechten tegen zichzelven meer nog dan tegen de openbare meening van hun land. Het socialism is Duitsch en kan tegen zijn moeder niet strijden. — Eigt daarin geen overdrijving? — Elke socialist is een gee_-telijk kind van Duitschland. Het Socialism ig bij uitstek een Duitsch voortbrengsel ; het is Duitsch in zijn oor-sprong en ontwikkeling ; van daar uit verspreidde het zich over de wereld. Niet alleen de arbeiders maar ook de burgers zijn er door aangetast. Niet alleen. de burgers, maar de hoogere standen, de akademiën ; de hoogescholen, de geleer-den, de behoudsgezinden, ja, de keizer zelf. Het katholieke lid van het ceiurum Joerg, zei cens in den Rijksdag : n Het Socialism heeft in Duitschland zijn hoofdkwartier opgesteld en 't liee.'t bij ons zijn wij-geerige en weteiischappelij-ke opleiding genoten. » Er~zijn veel schakeeringen in het socialism, en de eischen Cn vorderingen uit-eenloopend, doch aile dragen het fabriek-merk van het socialism, dat ze echt ver-klaard, namelijk dat Staat en wet de maatschappelijke wantoestanden moeten oplos:en. De Staat moet de maatschappij hervormen door den arbeid, den eigen-dom, het wcrkloon te regelcn en aldus het geluk uit te deelen. De vaste leering is ontstaan door het werk van den grooten profeet van het socialism : Das Kapital, door Karl Marx. De drie voornaamste apostcls van het socia'.ism zijn drie Duit-schers : Marx, Engels en Lasalle ; de andere landen bezitten slecht:- epigonen. De Franschen, van Jules Guesde cn

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.