I OinBdag 7 Septeraber 1915. Eerste Jaarg. Mr. 235 Frijs: 5 Ceofciemem door geheel België Het Vlaamsche Nieuws ' Hi» IMMt ingalicht m N£e«w*5bla«t ves» • V«rsch$fnt 7 tom 1 per W0«s$s AkOflMfiMBNÏSPftlJZBN AFGEVAARDIGDEN VAS BSN OPSTHLKAAD: AA»K0MMGiK<iEiJ. Mk 0.35 1 Per 3 niaan&n j nrA™* RAnu« ilk^ VAM ÏIFTtf RUANT)F 1 Mate» s*r regeï Ul 1 Via^Uu*. f* **+ {« Fer sutasâ .............. 1.60 I Par • maandan .......... TM h 1 ÀM$. BORMS S* AN iLîibJi . ©csife hiaâ.» kL î.~ j Doodsbsacfct •»«»«••• *• Fît jasr ................ li— BURE EL EN : ROODE8TRAAÏ, 44, ANTWEUPEN. Tel. Ittft Voor slïîb KBnaacm., weaôc ai* A sfcb; âQODSSTEA&T, VLAAMSCHE MOED ■ De Aardenburgsehe briefwisselaar van ■u Nieuwe Courant» wijdt in het num-Kr van 30 Oogst 1.1. een zeer merk-■taardig artikel aan het Vlaamsche Braagstuk. De blik welken deze meevoe-■aide Noord-Nederlander op onze hui-Bjige Beweging werpt is zoo helder en ■c0 diep, dat zijn overzicht van 't beste ■ wat we in den laatsten tijd, in de Kcreîdpen die zich meer dan ooit met ■mze zaak bezighoudt, mochten lezen. ■ Sa den vinger te hebben gelegd op ft.: gebrek aan <; eenswillendheid ook Ki den kring der overtuigde strijders K»r Vlaanderen's volledig recht»,waar-Kw schrijver vooral bedoelt, de jonge-Kn, die al s tolk hunner gedachten en Krizuchtingen de «Vlaamsche Post» ne-Ken, gaat hij voort als volgt: ■ Het lot van België hangt niet af van Kat de Vlaamsche beweging daarom-Kent r/enscht. De oorlogskans, het we-K" der twee wereldmachten tegenover ■Bkander, zal gelijk over veel in deze Kereld, ook over België, beslissen. En Ban de Vlaamsche beweging, zooals ze Khans lieft en werkt in een toch altijd ■paar kleiue groep van Vlaamsche intel-■lectaeelen, zal niet eens worden ge-■jvraagd, wat zij zal denken van de orga-Kiisatie, die het toch eindelijk komend mfeid&g tusschen de twee wereldmach-■ten in het Belgische land zal maken ! I Het zon daarom zaak zijn dat aile ■onge Vlamingen ' dit twistpunt rusten Kten. Laat vrij aan dézen, wel de mêes-Kq, hun liefde voor België, waaraan Kfl tachtig jaren gemeenschappelijke Beschiedenis hen reeds bindt. Laat vrij Ki de anderen dien droom van een K'iaatideren, dat weer een rijk tusschen Knaere rijken worden zal. Maar laten Kllen samen zeggen: Wat het ookworde, K00-' de oorlogsbeslissing, een deel van Ket oude België, of een koninkrijk Klaanderen, een Duitsche bondsstaat, of K" Sagelsche bond-genoot: Vlaanderen ■lijft ons vaderland ! En laten allen, die Hcnnen, nu reeds mee de grondslagen ■eggen, dat in Vlaanderen Vlaamsch de Renige taal worde,en dat door Vlaamsch Bestuur en Vlaamsche wetten, door R'iaamsch onderwijs en Vlaamschen ont. Rrikkelingsarbeid ontstaan moge een Higen Vlaamsche cultuur. * * * ■ Zal echter het Vlaamsche ras, na Bwwen van knechting, genoeg volhar-King, genoeg karaktervastheid bezitten, ■ deze wereldhistorische taak te vol- ■ 0, twijfel is gerechtigd. I « Wij zijn simpel Vlaamsch van ge-K -: . zoo klinkt het ergens van een' Butiner, haast als een verontschuldiging. ■'Is het wel vaderlandsliefde die ons Brijft? » Zoo komt elders de vraag bo- ■ Tegenover een criticus die haar ■teterheid verwijt, zegt de «Vlaamsche K®"1 « Duisterheid: jawel, er zijn in K® dagen heel wat dingen die nog niet Klaar uitkomen, en onze bewerin-K:?1 zijn ook nogal nieuw; men komt m ineens tôt klaarheid ! » Waar de ■»ee kreten tegenover elkander worden Bsteld «Leve België» en «Leve Duitsch-: Bftd», klinkt het zoo waarachtig: Maar Ke tagiek van Vlaanderen is juist dat K®n klaarziende Flamingant een van ■fede roepen kan !» Van een der eerste, ■«Mhtigste, nobelste Vlaamsche leiders K- fact zoo weemoedig : hij « draagt in Kicil dualiteit van het Belgische ■taatswezen ». En een der allergrootste K ^aartlsche letterkundigen wordt geken-K^'etst als: «het hcogst geestelijke sym-K'r" van de tragiek der grenslanden: hij aile directheid in zijn handelen: hij ■"®delt niet naar een vaste lijn ». I p't zijn raaar enkele, uiteenloopende, ' K ®';" bewijzende citaten. Zij zijn een H^wijzing slechts. Maar het feit is dit:! Kat, °°k c1,e dapperste jonge Vlamingen: K1 eens twijfelen aan zich zelven.Twij-, K' u aan de innerlijke, gezonde kraclit ■ ' hun volk. Het Vlaamsche volk als, K ''165"' 200 onontwikkeld, zoo levend ver . H'9 !?''ie hoogere beschaving, en ook zoo ; K"11" standvastig in zijn overtuigingen ; ■' gedachten. En de Vlaamsche leiders 1 K;' zo° Weinig staande mèt elkander, | K." W€inig zich bewust dat zij bijeen K0,?ren §n nioèten hooren, en zoo weinigi KC Zelf w^lende verliezen in dat hun \ Kjta ^estelijk-hongerende volk! Een; ■Ç!'J "jjna zoekt zijn eigen droombeeldi K ber'idt zijn eigen paard. Zal, zooj K :'""1 °°k de vurigste jonge VJamingj ■ eens in een uur van mismœdigheid, ' K V" '":en en weder zwenkende léger, ■ Ke elkander vallende kader ooit j Vlaamsche armee kunnen vor-j Kché' i"e °Ver oude schoone Vlaam- ^ Kn<w ^ °°^ geestelijke schoonheidi I ^ m brensfen? | Weemoed en twijfel is hier gerech-jtigd. Wanhoop nimmer. De geschiede- J : nis is het wereldgericht. En al mocht l Vlaanderen gedoemd zijn om onder tes gaan. Een land van dialect worden. j Straks verdwijnen. De jonge Vlaming ; van het heden heeft in het heden zijn taak! Dat heeft hij te doen. En hij al-j leen kan dat doen ! Ziedaar het bewust- " Izijn dat hem kracht geeft. Zijn taak is| Iprecies omschreven: Voor Vlaanderen te '' | vechten ! En het is alleen rustig in hem, • : als hij dàt zoo goed mogelijk doet ! Van dit schoone sterke bewustzijn ; vinden wij telkens weer in hun uitingen i de sporen. En het is de oprechte, krach- j tige toon, die daarin klinkt, die ons tel-] î kens weer het gevoel geeft: Neen,Vlaan- j | deren is nog niet verloren ! Laat van ] t deze schoone kracht een enkel woord, hier tôt slot mogen klinken. * * * Léo Picard,hij denkt aan de toekomst. En fier klinkt het: « Wij weten — dat een vernieuwa Vlaanderen met vreugde zal gedîend worden door wie ons nu be-; strijden. Wanneer wij ons dan zullen I teruggetrokken hebben — want politiek | is geen ambt voor ons — dan zullen wij jmet een klein, klein beetje meewarige j minachting zien door wien de wagen ge- ; trokken wordt dien wij nu in gang ste- j Iken ». Léo Picard denkt aan het heden. « Maar er blijft ons nog veel te doen. j Wij hebben de quaestie van Vlaan-1 deren weer te berde gebracht, maar nu| moet zij bestudeerd; niet meer in breede j theoretische lijnen, maar wij moeten | doordringen tôt het détail van het prak-! tische leven. Wij moeten het heele Vlaamsche le-; ven in ons opnemen: juridisch, econo-j misch, cultureel. Wij moeten al de waarden van Vlaan-î deren kunnen bepalen. Wij moeten de zaken van Vlaanderen leeren kennen: de zaken van Vlaanderen die tôt hiertoe meestal door onze vijanden zijn geleid. Laat ons op dezen droeven verjarings-dag — dat aile legers opnieuw tôt kracht en moed worden aangespoord — (het was 4 Augustus) dan ook met frisschen ijver aan den arbeid gaan. Want in dezen tijd wordt over het lot van Vlaanderen beslist.» Léo Picard denkt aan àl de tegen-standers, zôô vele Flaminganten, die vroeger medestanders waren ! Maar hij zet den kop er tegen in: « Als laatste redmiddel voor Vlaanderen » moet « het princiep der regionaliteit erkend » wor- ! den, « dat men den Vlaming als volk in de rij der andere volkeren ontvange. Maar daartoe moet het Vlaamsch bewustzijn zijn opgewekt. En daarom zullen wij niet zwijgen I tenzij men er ons toe dwong». Ja, dwong. Want hij vergeet niet dat zij nog niet in een vrij Vlaanderen zijn ! En daarom staat het elders zoo fier, ge-schreven door een Brusselsch medewer-ker die Gust. van Hecke teekent, en het is blijkbaar bedoeld als een afwering van ; de beschuldiging dat zij in Duitschen i dienst zouden staan: Hun vaandel zullen | zij rein houden. « Voor wien ons dwin-;gen zal anders te doen, zullen we niet bukken, noch buigen ». Zij zijn « vrije Vlamingen, die door niemand ter wereld zijn gekocht om voor een vrij Vlaande-! ren te strijden, en die dien strijd voeren naar hun vrije overtuiging, los van el-ken vreemden dwang, los van eenige verplichting tegenover om het even wie ». Dit is het « wat wij aan elkaar gezworen hebben: den dag dat we niet meer vrij-uit onze stelling (die we reeds van verre voor den oorlog hebben) ver-dedigen kunnen, zullen we liever dan anders te spreken, de pen neeerleggen ». Ja, het is altijd mogelijk dat in het bezette land een botsing komt. Nu reeds weten wij, dat de jonge Vlamingen daar zullen staan en vallen met hun overtuiging.Zal het zoo ver komen ? Niemand weet het. Maar zoo ja, dan zouden deze woor-den van een Brusselsch voorman die nog onbekend moet blijven, hun schoonste grafschrift zijn: « De jonge mannen van de « Vlaamsche Post » dat zijn de verkenners van de Vlaamsche Beweging. Het zijn mannen die, niet gebonden als wij door be-trekking, fainilie, eigendommen, vôôrop gaan, zich niet alleen blootstellend aan minachting van wie hun streven niet begrijpen, aan den laster en de verdacht-making der verdwaalden, aan den haat in eigen kring, doch ook aan de dreige-menten van « uitwerping » en « dood- « cranr) -7lî nu n^P" even eenzaam, een handjevol, in voor- î posten; doch worden wellicht gc-volgd j van het eerste actieve leger; later door | de massa. Zij maken de baan schoon, nui wij het niet mogen of kunnen. Zij zetten er persoonlijk ailes op, al weten zij dat de taak levensgevaarlijk is, en zoo tegen hen keeren kan, dat zelfs onze diepste sympathie hen niet zou kunnen redden. Doch ook in dit geval, in geval van verkeerd uitdraaien der Vlaamsche toekomst, die zij bestreven en waarvan wij droomen, zullen zij voor Vlaanderen on-vergankelijks veel hebben gedaan». Het stoute gevoel voorpos'cen te zijn, geeft dezen jongen mannen ongekenden meed, Vlaamschen moed. Zij trotseeren ; de heele Belgische wereld. En onder het ! Duitsche gezag spreken zij uit: de liefde voor hun vaderland. Het is nog niet slechts van het verleden, als men zingt van den Vlaamschen leeuw ! Maar niet weemoedig mag zijn onze laatste gedachte, waar wij, Nederlan-ders, toch met sympathie aanschouwen dezen strijd onzer Zuiderbroeders. Geen weemoed, maar hoop ! Vlaanderen kan zijn: een belofte! j Gelijk Léo Picard het uitdrukte in het ] laatste nummer van de « Vlaamsche | Post » dat mij onder de oogen gekomen \ is, het nummer van 13 Augustus: Hij toont daar aan, dat de ontwikke-.ling der dingen in de Westeuropeesche staten «de nationale psyché in clk volk» heeft versterkt. Daardoor wordt « internationale samenwerking tegengehouden. Doch er zijn nog landen waar het volk niet zoo heel vergroeid is met den Staat, zoo België. Zoo komt het dat vele Vlamingen dit hyper-nationale niet in zich voelen. Te midden van het haatgeschrei blijven zij onbevangen en hun oordeel vrij. Zoo onbevangen zijn onze geesten het gunstige terrein voor ontkiemende vredesgedachten. » En dan komt een schoone Messias- j gedachte. Vlaanderen, dat niet anti-' Duitsch en niet anti-Fransch behoeft te zijn, maar dat onder de botsing der| twee wereldmachten onsehuldig is ver- ; plet. Vlaanderen zal de verlossingsbood-schap kunnen brengen, die het door zijn lijden zal hebben bezegeld. « Geen haat leve er in ons; het heil van het Vlaamsche volk en een langdu-rige rust voor Europa zijn ons eenig doel. Vlaanderen,dat zooveel geleden heeft, dat aile onrecht heeft gekend; Vlaanderen, dat na den Middeleeuwschen roem, steeds meer verdrongen is en door den vreemdeling geslagen en toch voor hem steeds gastvrij bleef, Vlaanderen, vol goedheid en zonder trots, Vlaanderen, zoo dikwijls het slachtoffer van Euro-peesche politiek, neme nu het recht om voor zichzelf te spreken: «Wij, meer dan wie ook, zijn geroe-pen om het eerst een volkslievend woord van vrede en overeenkomst te doen hooren, redding van ons volk, bevrijding van Europa. Ja, nu zou de Vlaamsche beweging een Euroijeesche kunnen worden...» 0, wilden ze (de Flaminganten) ! We zouden aan Europa leeren hoe voortaan de volkeren in vrede naast elkander kunnen leven, en Vlaanderen ware weer groot! O ! werp het doodenhulsel af.» Ora lii!8M!p Prljïkamp Pol de Mont Ik herinner mij nog goed met welke aandoening ik het groote, breede boelc Claribella opensloeg en met wat ingeto-gerheid ik begon te lezen : Ik weet gij nadert die mij minnen moet. Ik hoor u naderen — traag met zekeren voet : uw mond is lieflijk en nw stemme klaar. la licht en Lente komt Gij... Ik hoor n naderen doch weet niet uw iiaam... 'k Weet niet van waar ik weet ook niet [wanneer... Doch dat Gij schoon zijt als de Meimaand [zelf... en dat gij ailes... heil, én eer, én rang aïs pand znlt nederleggen aan mijn voet : dat hoop en voel en weet ik al zoo lang! Hoe klonk dat geheimzinnig en hei-lig ; het is de verzuchting van de liefde naar het wezen dat de ijlte zal vullen van de onvoldane en verweerde ziel... Toen het boek verscheen, maakte het geen ophef. Er was een nieuwe rederij-kerij in de mode en werd Stéphane Mallarmé, tweedehands, langs Holland om, hier naçestameld. Wat bij den Fran-schen dichter een geniale, aan waanzin crrori'zpndf ov ersrevoelipheid was. een geheimzinnige duisternis met lichtende flitsen op de oneindigheid, werd een aanslellerig gestamel en een zinledig ge-knoei.Claribella is daarbij een liefdelied ; ; niet « een », doch « de » liefdegeschiede- ! nis, de eeuwige, de eenige, de altijd de- ! zelfde L'amor comincia con suoni e c'on canti * e poi finisce cor. dolori et pianti. De liefde, die begint met jubel en j zang, doch eindigt in smart en gewee- ! klaag. 't ïs heel Claribella. 't Is de opluiking ■ van de liëfdebîoem ; 't is diep gevoel en 't is speelsch gestoei ; liefde-veelei- j schend, al-erlangend, en steeds onvol- ■ daan ; dartel en smartelijk ; betrouwvol j en argwanend ; edel en onwaardig ; greot en onvoorwaardelijk aan een zij : ! lauw en onmachtig aan de andere... en' de liefdebloem verslenst : wie niet te. veel bemint, mint niet. Buïig Novemberweer! De laatste rozen verwelken : de bladeren der stervende kelken fladderen heinde en veer... Bniig Novemberweer 1 Zoo sterven de liefden der menschen, f dooft de dartele vlatn van 't geluk... Mef elken herfst-windruk } waâien henen ons hopen en wenschen... ! Zoo sterven de liefden der menschen! j Tôt aan deze moedelooze eindklacht : Van al 't verdriet der aarde is dit het grootste toch, dat aile heil zoo broo3 is, en liefde — het brooste nogl Claribella is een mooi boek, brevier van gesloten liefde : de felste, de diepste, de tragiekste. * * * Van denzelfden dichter, door wier êolische harp aile winden komen rui-! "chen, de kinderlijke, innige en zoo schilderachtige gedichtjes Van 't Kinde-ken Jezus, die wij onder de « Bloemle-zing » mededeelen. Aanbidding in het Bosch en het Vo-gelnestjc, is het weer niet de dichter van de frissche, bosch- en veldgeurende Lentesotternijen dien we terughooren? En wat heeft de folklorist gemaakt van het bekende kinderversje : 's Avonds als ik slapen ga(an) Zie-n-ik tien engeltjes rond mij staan Twee die me dekken Twee die me wekken. Lees Als Jezuske slapen gaat... Pol de Mont is een roemrijke naam van onze eeuw, van onze letterkunde. \ Hij is een groote Vlaming, en met de i woorden waarmede wij hem eergisteren J voorstelden, kunnen wij eindigen : hij is! jong gebleven en veerkrachtig, met kla- ; ren zin en sterk gemoed, in deze dagen van veel zinsverbijstëring en wankel-moedigheid. Vlaanderen rekent op hem in dezen beslissenden tijd î... Wij denken en roepen met den nieu-wen grooten apostel die midden ons is opgestaan, priester-hoogleeraar J. de Cock : Vlamingen, helpt nu uzelf zoo Jtelpt u God! Uit Zuid-Afrika De vrouwebetooging te Pretoria De telegraaf heeft ons reeds iets ge-meîd van den indrukwekkenden optocht van 4 of 5000 Afrikaander vrouwen, die te Pretoria naar het regeeringsgebouw zijn gegaan om den goeverneur-generaal het verzoekschrift van 50,000 Afrikaander vrouwen voor de invrijheidstelling van de Wet en de andere gevangen volksleiders te overhandigen. Daags daarna was er een samenkomst van de vrouwen in den Dierentuin. De heer Jan Joubert heette allen uit naam van mevr. Joubert, de weduwe van den generaal, en van mevr. Eloff, van wie het verzoekschrift was uitgegaan, wel-kom. Ds. Neetliling ging in gebed over. Mevr. van Broekhuizen sprak een kort woord en ging toen naar het gerecht, waar haar echtgenoot terecht stond. (Men heeft de uitspraak van dit vonnis in een hoofdartikel van ons blad kunnen lezen : nummer van Maandag 23 Oogst.) Er werden een reeks telegrammen voor-gelezen. Mevr. H. Steyn las een bood-schap van président M. Steyn voor. Daarna sprak zij : « Mede-moeders en dogters ! U sal mij verskoon, ik is nie 'n spreekster nie, maar mij hart is dat van 'n moeder van seuns. En als moeder het ik 'n groot ver- ' <wek aan IJ Die stadbewonera voel dit nie so sterk nie, maar ons kinders word van ons volk, ons geskiedenis vervreem. j Tk sal nie sê (zeggen) nie, die skole wat j huile besoek is daar die skuld van ; ik ' sal ook niet sê nie, dis die skoolmeester • s'n skuld. Miskien is dit die moeders1 huile eie skuld. Maar die kinders leer huile geskiedenis door vreemde... en ons' moet dit in die aand (avond) thuis doen,; door ons eie taal. Menigmaal vra mijn: seuntje : Waarom is de Wet s'n naam j altijd op moeder s'n (heur) lippe? En ik . vertel vir huile van die kampe, waar ons -waans (wagens) vol met kiste, klein en' groot, het sien voorbij trek, eh ons het j geswijg. Ogtend aan ogtend het ons die | honderde kiste naar die grafte sien breng, sonder dat die vader of moeder !• daar agter volg, en ons het geswijg. (Dat î waren de lijK.cn van vrouwen en kinue-ren door de ja,ngelschen tijciens den Boe- -renooriog in koncentratieKampen opge-sioten, en onder wie zooveien siachtotter werden van een onbarmhartige beiiande-img.) Ons het gedenk : So lang de Wet veg, is dit goed. Moeders, ons het die toeKoms van aie land in hande. Die taal is ons toegestaan, laat ons vasstaan.Laat ons die toute wat ons begaan het, vergeet, maar goed maak. » ivievrouw Steyn, zegt de Volkstem, die in de aanvang gezegd had dat zij geen spreekster was, bleek in staat de diepste vezelen van 't hart te kunnen tretien en open te woelen wat bij veien bedeiit sluimerde. Bleef een vrouwe-oog droog bij haar toespraak? 'n Koortje van twaalf klankrijke stem- j men hief nu ÏNico Hofmeyr's i<ied der; Afrikaners aan. 't Slotkoeplet werd door ; allen meegezongen. Onder algemeen geiach ging er ver- ; volgens een oude voortrekkerspop rond, iudertijd door mevr. Joubert gemaakt. i Heel oude vrouwtjes traanlachten : « Daar het ik ook mee gespeul en ik het ook baje (veel) voor mij kinders ge-maak. » De pop bracht voor een nationaal doel £ 6.5 op. Na de rustpoos zong mevr. Dr. Wege 't eerste koeplet van « Kent gij 't land?» . waarvan 't tweede door 't koor werd meegezongen. De menigte riep nu om de oude mevr. Joubert. Al den tijd had zij er niet aan gedacht te zitten, maar leunend tegen 't houten hekwerk, had ze telkens hand-drukken gewisseld. Nu stapte ze voren-toe en zei : « Aile zusters en moeders hartelik dank. Ik kan niets doen nie ; maar God die Heer sal ailes goedmaak.» Toen : « Mevrouw de Wet ! Is mevr. Generaal de Wet hier? Ons wil mevrouw de Wet sien, » klonk 't dooreen. En mevrouw de Wet kwam 't trapje op en richtte zich tôt haar zusteren : « Toen ik gister in die optog saam-loop, het ik swaar gekrij, want mij bene is swak en mij voete kan mij nie al te goed dra (dragen) nie. Maar als ik dan wanhoop en uit die stoet wil gaan, dan < sie ik voor mij die kleur van mij land, die oranje van die Vrijstaat, en als ik agter mij kijk, sie ik die grote skare en > moedig is ik op mij sere voete verder gegaan. Ik dank julle almaal voor die . opoffering. Julle moet nie die saak te . swaar neme nie ; die Heer is met ons, dit toon julle opkoms ,en als die Heer met ons is, wie kan dan te en (tegen) ons wees ? » En als 'n bezielde vreugdekreet klonk < uit de menigte de stem ener brede moe- j der : « Die God van Daniël leef nog, die : God van Daniël leef nog ! » i Aangedaan luisterde de schare naar de trillende stem. Dan sprak mevrouw genl. de la Rey : : « Mijn rnan wat (die) s'n laatste droppel blœd voor zijn land sou het wil gee (ge-ven), het sij asem uitgeblaas en is niet , meer nie, maar ik sê voor julle :Als God S'n aangesig nou voor julle verberg,daar sal 'n tijd kom dat Hij weer S'n lig , (licht) laat skijn. Hij het ons gehoor. » j Uit de menigte werden nu de namen j geroepen van vele vrouwen die zwaar getroffen waren in deze dagen. Zij allen , werden door de heer Jan Joubert voor-gesteld, en vele handen drukten de hun-ne, vele handen wuifden hen toe. Een der aanwezigen riep in bewonde- ! ring : Nee man, die vrouwens van die j gevangene is al te mooi; Hartelik lachte men. i Nadat nog verschillende toéspraken , waren gehouden, dankte mevr. ds. Roos j namens de afgevaardigden en sprak de!( hoop' uit dat elke vrouw zou bidden voor ; de gezondheid van die ene, van wie nog niemand gesproken had die dag en van ( wie toch aller harten vervuld waren : président Steyn. Op verzoek van de spreekster staken allen de hand omhoog -als in eed om te bidden voor 't herstel j • van de président. De afgevaardigde van Natal zei : «Ons ' ' is 'n paar van Natal, net 2000 vrouwens ; ' verteenwoordig ons. Ons is daar in die j ' smeltkroes, maar wat daar uitkom is < ' w (iv-rht. 1 » «i Nadat nog verschillende spi'eeksters 't woord hadden gevoerd en Psalm 130 vers 3 eu 4 waren aangeheven, zongen de aanwezigen mevrouw Joubert toe : Dat 's Heren zegen op U daal. Kemp en de Wet Gen. de Wet en gen. Kemp zijn uit de gevangenis te Johannesburg naar Pretoria overgebracht om in het procès tegen ds. van broekhuijzen te getuigen. L>e Volkslem verteit daarvan : Op de statie was 'n groot aantal vrou-ive-n aanwezig, die hadden deelgenomen aan de betoging. Nauweliks kvvamen de beide generaals in 't zicht of de vrouwen drongen naar voren en voor de be-wakers 't hadden kunnen beletten, hadden zij genl. de Wet en gui. Kemp in hun miaden genomen en brachten zij hun 'n opgewonden ovatie. De bewakers waren maenteloos dit te beletten, doch de beide generaals ruaakten spoedig 'n einde aan de beweging en stapten naar buiten, waar de gevangenismotor wacht-te. De vrouwen wilden evenwel niet dat generaal de Wet en generaal Kemp daar zouden in stappen, omsingelden hen weder en brachten heu in hun midden weg iu de richting van de tronk. lnmiddels was er blijkbaar om versterking naar de tronk getelefoneerd, want weldra kwa-rnen er meer bewakers opdagen en werd 't geleide van de beide generaals verder overgelaten aan de bevoegde macht. DAGELIJKSCH NIEUWS WAT DE OORLOG KOST. — Uit de î Nieuwe Rotterdamsche Courant » : Er is sprake van, dat Engeland bin-nenkort, vermoedelijk in Oktober, zal overgaan tôt de uitgifte van een derde oorlogsleening groot liv. st. 6oo millioen, doch te vreezen is dat evenals de eerste leening de opbrengst hiervan slechts zal iunnen voorzien in de binnenlandsche Dehoeften. Zoo heeft het eenig misnoe-jen gewekt, dat, naar thans bekend is je worden, van de tweede oorlogsleening liet minder dan liv .st. 160 millioen is jangewend voor terugbetalingen aan de Bank van Engeland. Ook Duitschland roert thans de trom voor zijn derde oor-ogsleening en voorloopig zal men wel in iet teeken van oorlogsleeningen blijven staan, daar die het eenige middel zijn om n de oorlogsbehoeften te voorzien. Daar-3ij wordt uitsluitend aan het heden en lagenoeg niet aan de toekomst gedacht. De eene partij hoopt de andere een deel i'an de blijvende lasten in de schoenen te tv-erpen, doch naar aile waarschijnlijkheid sal elk zijn eigen last te dragen krijgen, în die zal waarlijk zwaar genoeg zijn. Hoewel wij nog lang niet aan het einde schijnen te ziin bedraagt thans reeds het totale bedrag aan oorlogsleeningen door ie geallieerden uitgegeven in ronde cij-:ers f 25,690,000,000, terwijl Duitsch-and, Oostenrijk en Turkije samen (de >pbrengst van de thans aangekondigde Duitsche leening op M. 10 milliard stel-end) f 18,000,000,000 aan oorlogsleeningen hebben uitgegeven, tezamen vor-rnend het reusachtige bedrag van : 43,690,000,000, ganschelijk opgeslokt loor het oorlogsmonster, dat thans in to-:aal gemiddeld f 132 1/2 millioen per dag îischt. Alleen de jaarlijksche rente op dit ï-rootendeels weggesmeten geld, vordert i 5 p. c. gerekend, een weerkeerend be-lrag van ruim twee milliard gulden. Wij vestigen er de aandacht op dat aies in guldens is berekend en dat dus de-:e cijfers meer dan verdubbeld moeten ivorden om ze in franks om te zetten. BROODROOF. — Wij lezen onder lien titel in de « Gazet van Brussel » : « De hoogedele « Echo Belge » van \msterdam heeft thans haren veldtocht jestaakt om aan onzen grooten Vlaam->chen schrijver Stijn Streuvels zijne de-coratie af te nemen. Wij hebben daarop /roeger niet gewezen omdat zulk eene lekoratiekwestie geen belang heeft. De « Echo Belge » heeft echter wat be-:ers gevonden. Nu trekt zij te velde te- ' jen onzen dichter René de Clercq. Deze :ou zich natuurlijk moeten houden zooals let aan het franskiljonsblad bevalt. Om-lat hij dit niet doet, stelt het vluchte-ingenpapiertje voor hem uit zijn eeraarsambt te Qntzetten. De heer De "lercq geeft ook les in de tijdelijkç Belgische school te Amsterdam. Het bestuur •an deze school wordt nu aangevallen >mdat het den vlaamschgezinden en moe-ligen leeraar niet wil afdanken. » VOOR ONZE LANDGENÔOTEN. — Men meldt uit Geneve dat de liefda-ligheidsmaatschappijen te Geneve en te Zurich eene nieuwe afdeeîing gesticht rebben om de noodlijdende Belgische fa-nilies te ondersteunen tôt op het oogen->lik dat de noodige formaliteiten om erug naar hun land te gaan vervuld ;iin.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.