Zondag 3"September xçiô Tweed© Jaiftfg. Nr 244 —-— - . ... ... . r->—- Priis i 6 Gentlemen doœr geheel België Het Vlaamsche Nieuws Het best ingeiicht en meest ^erspreid Nieuwsblad van België. - Verschiict 7 maal per w*ek ABONNEMENTSPRIJZEN : Per maa&d 1.75 Pav 6 maanden 10.— Per 3 maandeu S.— Per jaax 18.— AFGiiVAARDIUDEN VAN DEN OPSTELRAAD : Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE. Met vaste medewerking van Dr A. JACOB BUREELEN: ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 1900 AANKONDIGINGEN: Tweed© bladz., per régal... 2.59 Viarda blade., per regel... 0.50 Darde blada., id. 1.— Doodsbericht 5.—- Voor aile annoncer], wende men zksh ROODESTBAAT, 44 pulgarye verklaart den oorlog aan Roemenië DE OORLOG Bulgarie en Roemenië l Het « Berliner Tageblatt » meldt : In diplomatieke kringen verluidt, dat t personeel van het Bulgaarsche ge-jgtschap te Boekarest, alsmede dat van K konsulaat aidaar, Boekarest hebben erlaten. Ofticieel is dit bericht nog niet beves-L doch men twijfelt er niet aan dat lok'tegenover Roemenië Bulgarije met le andere staten van het viervoudig ver-ictd solidair zal zijil. Bulgarije verklaart Roemenië den oorlog Sofia, 1 September. — Vanochtend om II) uur is den Roemeenschen gezant te loiia de oorlogsverklaring van Bulgarije M Roemenië overhandlgd. psOchtends vroeg wa9 in de straten en oorlogsmanifest aangeplakt. De oorlogsverklaring van Bulgarije aan Roemenië, die aan den Roemeenschen gezant te Sofia is overhandigd, maakt een einde aan de geruchten over een zwenking van de Bulgaarsche regee-ring naar de zijde der entente. De « Neue Freie Presse » zegt in een bericht uit Sofia, afgezonden v66r de oorlogsverklaring bekend werd, dat de regeering het diepste stilzwijgen in acht nam, om Roemenië over haar plannen in het onziekere te laten. De Roemeensche gezant Derussi had sedert den terugkeer van Radoslawof te Sofia (Woensdagoch-tend) herhaaldelijk getracht den minis-ter-president te spreken te krijgen, doch dit was hem niet gelukt. Dadelijk na de aankomst van Radoslawof kwam de ministerraad bijeeu en denzelfden avond nogmaals. Uit Finland I Keuleii, 1 September. — Naar d< Kôlnische Zeitung » uit Stockholm ver-jemt, bevat « Aftonbladet » een brieJ Si Finland, waarin staat, dat daar mei bortsachtige haast in verschillende dee-n van het land en in geweldige uitbrei-ng loopgraven worden aangelegd, die :op schijnen te duiden, dat men aar tesisctie zijde ernstig rekent met de pgelijkheid, dat Finland oorlogsterreir ordt, Uit andere vertrouwbare bronnei crdt de, aanleg van deze omvangrijke erken bevestigd. Zoo loopt er een link PPgwven langs het Oostzeestrand. Eer idere loopt dwars door het land. On-phartig worden parken en boomgaar-i doorploegd en huizen afgebroken tien gelooven, dat die werken teger ïeden gericht zijn. e benoeming van Hindenburg perlijn, 1 September. — Uit Boedapesl toaan de « Lokal Anzeiger « geseind : de korrespondent van de « Est » te jfflen over de benoeming van Hinden-t? meldt, dat men in gezaghebbendc Bgen aidaar dit feit zoo verklaart, dai folitiek van Bethmann Hollweg geze- Ijitrd lieeft. Gelijk bekend is, heeft d< fcanselier in zijn rede van Novejnbei Puitgelaten, dat met aile mogelijk< ■çh tegen Rusland moest worden op ■rçdcn. In ingewijde kringen weei Jpi dat veldmaarschalk Hindenburg ■slîde meening is toegedaan. Men zid ■"°ok in zijn benoeming tôt opperstei: B'rvan de operaties op aile oorlogstoo-Bien een vingerwijzing, dat dit stand-B>t gezegevierd heeft. I Uit Griekenland Konstantijn, die naar. men B^opnieuw is geopereerd, heeft de ge-B|en der entente, die hem om een on-■Mud hadden verzocht, niet kunnen ■*atigen. Nea Hellas zegt, dat zij hem willen vragen, tôt hoelang hij ijpfflarsch der Bulgaren lijdelijk zou 11 aan zien,. ten einde hun maatrege-enemen.V politieke leven»in Ierland krsche înedewerker van de « New » schrijft, dat het politieke le-■,;r' friand nu kalm is. Nochtans twee nieuwe vereenigingen in een Vereeniging voor de Ophef-■ù111 de Unie met Groot-Britanje en Mi van het Iersche Volk. Kjn tegen Redmond en tegen af-&S van de noordelijke provin-■v 5 Seestdrift draagt men bij voor ■jr Hulpfonds ten bate van H ^kmgen der gevallen vrijwilli- b°ycotten van de Ier-,^fc.J;e™echts, die met den oogst in ,!Rnal ,werken, zegt « Freeman's ,^»lsohl i e'Setllijke grief van de is : de hoven schijnen iBial van j 'n Y°rkshire op ruime n ^i^sdienst vrijgesteld kBtvaîi^ re vreezen uu van de ■ e Iersche arbeiders (in Ier- ^Ë*e«ti h <^!fIlstplicht niet, gelijk >mh sestuuï/1 naar het front zullen De dreigende spoorwegstaking in de Ver Staten Washington, 31 Augustus. — De président en de leiders uit het Congres zijn overeeng-ekomen, een ontwerp-regeling van het spoorweggeschil, door invoering van den achturen-dag, onmiddellijk bij het Congres in te dienen. De arbeiderslei-ders gaven te kennen, dat zij dadelijk het stakingsbevel zullen berroepen, als de wet is aang-enomen. Washington, 31 Augustus. — De wet tôt bijlegging van het geschil op de spoorweg'en is vandaag aanhangig ge-maakt. De wet geeft machtiging tôt het invoeren van een achtuurregeling. Een bijzondere commissie zal haar werking nagaan. De wet verhoogt het ledental van de Interstate Commerce Commission . en voorziet in de bediening van de spoor-1 wegen door militairen, in geval van een staking-. De wet stelt inbreuk op de ar-beidsovereenkomst en wangedrag straf-baar. De straffen zijn boeten van 100 tôt 1000 dollar, subsidiair een jaar gevange-nis.Londen, 1 September. — Wallstreet wedt 2 tegen 1, dat er Maandag geen sta-king zal zijn. Washington, 1 September. — De Se-naatscommissie voor het onderlinge han-delsverkeer tusschen de staten heeft een gunstig verslag uitgebracht over het ont-werp op den achturigen werkdag voor spoorwegpersoneel en er het voorstel aan toegevoegfd, dat de commissie voor het onderlinge handelsverkeer tusschen de staten zal worden gemachtigd het loon van het spoorwegpersoneel vast te stel-len. Het gelijknamige comité van het Huis van Afgevaardigden heeft eveneens gunstig geadviseerd en er een amendement bij ingediend om de wet met 1 Ja-nuari in werking- te doen treden. Men venvacht, dat beide huizen zich over een gemeenschappelijk voorstel zullen verstaan, dat waarschijnlijk tegen Zaterdagavond zal zijn aangenomen. Keulen, 1 September. — De Washing-tonsche correspondent der « Kôlnische Zeitung » seint, dat het gevaar voor een staking de laatste dagen nog ernstiger is geworden.De Pennsylvanische spoorweg-maatschappij vaardigde een algemeen verbod nopens het aannemen van goede-ren uit. Overal spoeden de reizigers zich naar huis. Van de grens zijn 6000 man kustartillerie teruggeroepen. In de hoofd-plaatsen wisselt het gevaar voor staking af. Posttreinen rijden niet meer. De bla-den zullen genoodzaakt zijn te sluiten we-gens het groote gebrek aan papier. Een onderhoud van Wilson met de spoorwegcomité's eindigde met de woor-den : God moge u uw houding vergeven. Ik kan het niet. Dnîkboot- en mfinoorJog Naar a Berlingske Tidende » uit Stockholm verneemt zijn de Finsche stomschepen « Wellamor » en « Uten II » bij Garnie Karleby (Finland) door een Duitsche duikboot in den grond geboord. / rr • 7 _ , 3 - Onze Groote Geïîlustreerde Letterkundige Prijskamp Johannes IJsermans XVIde—XVIIde Eeuw Wij vvetein dat Ysermans te Àntwer-pen gewonnen en geboren werd op het einde der 16de eeuw, dat hij er leefde en stierf, doch jaartallen zijn 011s onbekend. Het Antwerpsch Archief, dat thans staat on der de kundige leiding van den archivaris hr Bisschops, zou zich de moeite mogen getroosten, die ci j fers op te zoeken, want Ysennan9 was een op-recht dichter en schreef al zeker een on-gemeen schoon sonnet. 't Heeft wel niet de golving ,noch de vlucht van het onvergelijkbaar edel klinkdicht van Revius, dat wij onder nr 41 gaven, doch als we de twintig schoonste sonnetten van de Nederland-sche taal moesten samenlezen, zou dit vers van den vo'strekt onbekenden Ant-werpschen dichter Johannes Ysermans er plaats onder vinden. Het eenige dat we verder van hem we-ten is, dat hij een ijverig lid was van de Antweipsche Rederijkerskamer De Olijf-tak, de zusterkamer van de befaamde Violieren. Aan het hoofd van zulke Kamer trad als beschermheer een hooggeplaatst per-soon op met den titel van Prins of Kt-i-zer. Maar de eigenlijke leider van de werkzaamheden, de ziel van de vereeniging was de factor Of facteur (de maker, dus etymologisch dezelfde bediedenis als poëet van het Grieksche ■poëin, ma-ken, scheppen). De facteur dichtte dik-wijls de tooueelstukken zelf en leidde de instudeering. Welnu Johannes Ysermans was de facteur van De Olijftak en er moeten wel meer bijzonderheden over hem te vinden zijn. Zijn sonnet is een verheerlijking van den Olijftak, zinnebeeld van den vrede. Zijn Vrede-Gebed heeft voor ons, in deze tijden, een diepen klank en een bijzondere beteekenis. Grootsch, vondeliaansch, is de nanhef; prachtig de tweede strophe en de roep tôt God : « Sein neder uwen Geest, die on de watc-ren gezweefd heeft en den chaos in ordenende beweging bracht ; dat diezelfde Geest het onkruid wiedde uit de harten der vorsten ! » Hij geeft aan God de Bijbelsche bena-rningen El, Elohim, Jehowa. God wordt in de Genesis opvolgenlijk Elohim en Jehowa (Jahwe) genoemd, zoodat ge zelfs een Elohistische en een Jehowistische tekst kunt onderscheiden. El beteekent de Almacht ; Elohim is een meervoud dat zeggen wil de Almogend-heden van de Godheid. De geheimzinnige naam van God, die nooit mocht uitgesproken worden, werd met vier medeldinkers afgebeeld. Door willekeurige inlassching van klinkers ontstond he.t woord Adonai, « de Heer », wat de evenklank gaf Jehowah of juister Jahwe. Doch de geheimzinnige Hebreeuwsche naam van God is onbekend voor ons ge-bleven, eve.nals de geheimzinnige naam van Rome. Beide waren taboe : zij wer-den slechts, na de hoogste inwijding, aan de. opperpriesters bekend gemaakt. Lees nu luid-op en luister naar den orgelklank- die het gedicht doorruischt. Het kan niet anders of Ysermans moet, om zulke breede akkoorden te schrijven, de psalmvertalingen van zijn tijd hëbben gekend en door haar invloed bezield zijn geweast. Er is dus eenig vermoeden dat hij in 't geheim de hervorming was toegedaan. Misschien vernemen we nu wel eens iets meer over dezen Antwerpschen dichter. LUC. j"™"" * ... , . —__ -—j 43 Vrede - ûabed 43 ! Drievuldig-heilig God, die eeuwig en waarachtig Waart, zijt, en wezen zult ; die ailes wat men ziet Door uw almogendheid geschapen hebt van niet, Die zijt El, Elohim, Jehowa, alles-machtig ! Sein neder uwen Geest, die op de wateren krachtig Gezweefd heeft voor 't begin, dat hij beweegt ; doorwied s Landsheeren harten nu, en hun den vree aanbied, Opdat door vree ons land, vereenigd word' eendrachtig. | Gij hebt mishagen, Heer, in oorlog, twist en haat, Een oorzaak van de zonde, een moeder van het kwaad, Sein dan den Geest van vree, die tweedracht kan verdrijven : Zoo zal eendrachtig elk, aanroepen uwen naam In één geloof en liefde, en zingen vredig saam : « Ziet de genade Gods, het Taksken van Olijven ». IJoannes YSERMANS. Rond 1600. imh i'.iii —■■< i ■ 11 ineas DAGELIJKSCH NIEUWS HOOGER HANDELSÛESTICHT. — Op 1 September, worden, na eeu maand verlof, de kursussen op het Hoo-ger Handelsgesticht, die van Stadswege ingericht worden, voortgezet. Deze over 't algemeen voortreffelijke lessen dra-gen bij tôt de vorming van tuchtige han-delslui. Het onderricht is er zoo volle-dig mogelijk : Nederlandsch, Engelsch, Duitsch, Fransch, Spaansch, Handel, Aardrijkskunde; zelfs doceert de heer Antoon Moortgat er in de « Oostersche Philologie » en treedt aldus meer op het terrem van hooger onderwijs, een spoor-slag gevend tôt meer wetenschappelijke kultuur onzer studenten. Van aile onderwijsgestichten wordt — door de overheid vooral, (bestuurder, J. Velle; secrearis, Edg. Ne'les) en het leeraarskorps, op enkel kleine uitzonde-ringen na, — er het best onze taal geëer-biedigd en wordt haar zooals het hoeft, roi rlû AorAnlaQfû frûorAxrAti Tin fia- minganten, tamelijk talrijk op het Insti-tuut, hadden tôt hiertoe nimmer redenen tôt klagen en hopen die ook in 't vervolg niet te hebben. Naar het schijnt, zal de Stad, zooals het overigens verleden jaar ook gebeurd is, lessen inrichten over Staathuishoud-kunde en Handelsrecht. Verleden jaar werd die kursus door den heer Dr Jan Denucé — wat ietwat bespottelijk was — om beurt in het Nederlaudsch en in het Fransch gegeveu. De schuld daar-van, lag zeker niet aan Dr Denucé, die ons overigens gezegd heeft dat het beter zijn zou, die kursus geheel in het Nederlandsch te geven. We hopen dus, dat het dimaal zôo wezen zal, zoodat voormelde lessen, enkel en alleen, en in hun geheel, in 't Nederlandsch zullen gegeven worden. Nu we ook den strijd op ekonomisch terrein voeren, nu de tijd naakt waarop onze beginselen zegepralen zullen, is het noodig, dat we ondersteund worden door verstandige Vlaamsche bedienden. Als Vlaanderen eenmaal zelfbestuur hebben zal, moeten w« een léger krach-tige bedienden hebben om mec t» werken tôt verovering van den Handel en van de Nijverheid, en due tôt volledige verheffing van on# volk, zoowel «toffe-lijk als zedelijk. « DE EENDRACHT ». — E«n ûieuw Vlaamsch weekblad, De Eendracht, ziet heden het licht te Antwerpen. Het eer-ste nummer, dat ons toekomt, is reeds een flink optreden en voorspejt goed en degelijk werk, Uit het artikel Ons Standpunt, dat de gedragslijn aangeeft van het blad, knip-pen wij het volgende : « In het bezette; gedeelte van België overtreden onze verfranschte ambtenaren al de Vlaamsche taalwetten op zoo onbe-schaamde en op blijkbaar zoo stelselma-tige wijze dat he.t bestaan van een ver-band tusschen hunne handelwijze en de strekking van Belgische kringen in het buitenland geen geheim meer is. • • • • • • . . wij rekenen het ons tôt plicht ons reeds in de weer te stejlen om de plannen die men smeedt te verijdelen. Aan de Vlamingçn den raad te geven al slapende de gebeurtenis-sen af te wachten, wanneer het gebleken is dat het leger dei franskiljons een be-slissenden stormloop voorbereidt tegen onze Vlaamsche volkseigendommelijk-heid schijnt ons onverantwoordelijk.Wîe de geschiedenis de.r Vlaamsche Beweging kent, weet dat, telkens als België op een keerpunt is komen te staan of een politieke krisis te doorworstelen heeft ge. had, men de Vlamingen in slaap heeft gesust met beloften waarvan er nooit eene vervuld is g ew or den. Tegenover dat ailes blijven de passie-ven werkeloos als zij niet, zooals vaak gebeurt, tegen de. actieve Flaminganten optreden. Het Belgisch ministerie in Havere roert geen vin en het weinige dat er van vernomen wordt is niet van aard om ons, Vlamingen, gerust te stellen. » Vervolgens neemt De Eendracht de leus van Het Vlaamsche Nieuws : « Noch Fransch, noch Duitsch,maar Vlaamschu. Naar wij vernemen zetelen in den op-stelraad rechtsgeleerden, naast invloed-rijke Vlaamsche strijders uit de verschillende staatkundige partije.n. Wij zijn gelukkig onzen nieuwen strijdbroeder op het allerhartelijkst te kunnen begroeten. Hij zal in de intellek-tueele. middens oneindig veel goed kunnen stichten en ons helpen in de taak aan al de Vlamingen een klaar inzicht te geven in onzen strijd. Inschrijvingen op het blad, dat van nu tôt Nieuwjaar slechts 1.75 fr. kost, zijn, even als aile mededeelingen te zenden : Muizenstraat, 13, Antwerpen. Vlamingen, steunt wie strijdt voor het recht en het heil van uw volk ! NOG HET « HOPITAL STE-ELISA-BETH ». — Ziehier nog een staaltje van de wijze waarop onze taal door de heeren bestuursleden van het St-Elisabethgast-huis behandeld wordt. Uit dit stukje blijkt tevens welke zonderlinge opvatting som-mige « Belgen » er op nahouden over va-derlandsliefde : Op het Fransche formu-lier komt tevens Duitsche tekst voor. Zij geven dus nog liever de voorkeur aan Fransch-Duitsche formulieren dan aan formulieren met Vlaamschen tekst bij... Ziehier het monster : Hôpital Ste-Ellsabeth Anvers Anvers, le... A la Sittenpolizei, Sortants du... à faire chercher en voiture.Le Directeur, Gastermans. Zou hiermee geen kort spel moeten gemaakt worden, én met formulier én met bestuur? OM DE AARDAPPELOOGST TE VRIJWAREN. — Ondanks de veelvul-dige waarschuwingen, gaan de buitenlie-den toch voort met aardappelen v6ôr hun algeheele rijpheid uit te doen. Dit is strij-dig- met de meest elennentaire begrippeu van spaarzaamheid. De aardappelen, welke te vroeg uitgedaan worden, beder-ven gemakkelijk na hun inkuiling of In de kelders. Een nieuw beslui-t zal verschijnen, het-welk onder zeer zware straffen zal verbie-den den aardappeloogst te beginnen vô<Sr den is" September. In gegronde gevallen zal men zich de vergunning tôt het uit-doen van de noodige aardappelen voor dagelijksch en persoonlijk verbruik kunnen verschaffen. Het zal slechts geoor-loofd zijn de varkens te voederen met aardappelen onder de grootte van een noot welke bij het uitdoen beschadigd worden of die beginnen te rotten. DM BOTERVOORTBRBNGST. — De noodzakelijkheid de burgerlijke be-volking de noodige boter tôt normaal verbruik te waarborgen, heeft de overheid doen besluiten maatregelen te nemen, welker in krachttreding elk oogenblik kan worden afgekondigd. Overal, waar men boter maakt, zal men voortaan daar-toe dezelfde eemiddelde hoeveelheid melk moeten gebruiken als tôt v66r de nieuwe maatregelen. Het gebruik van niet afge-roomde melk tôt kaasbereiding,zal slechts geoorloofd zijn aan de personen, die voor i Augustus 1914 van de kaasfabricatie hun beroep maakten. In die kaasmake-rijen zal de maximum-hoeveelhed niet mogen te boven gaan welke gebruikt werd tôt deze nroductie véôr 1 Augustus 1914. Het slachten van melkkoeien,welke meer dan 4 liter melk per dag geven, zal streng- verboden zijn. Te beginnen met den 4n September zal iedere voortbrenger van boter er in moeten toestemmen zijn geheele en geregelde productie tegen de maximum-priis aan de Federatie der pro-fessioneele vereenigingen van boterhan-delaars en -toortbrengers te verkoopen en haar af te leveren op bepaalde plaat-sen, dagen en uren, welke de burgemees-ter der gemeente te dien einde zal aan-wijzen. Als de boter niet vrijwillig afge-leverd wordt, zal zij onteigend kunnen worden ten profijte van dezelfde Federatie, doch In dit geval zal de prijs met 10 t. h. verlaagd worden. De voortbren-gers en handelaars zullen geen botervoor-raden mogen aanleggen, al de bestaande voorraden moeten onmiddellijk in den handel eebracht worden. Aile botervervoer, buiten de grenzen der gemeente, waar zij is vervaardigd, zal slechts krachtens een officieele vergunning tôt vervœr, veroorloofd zijn. De lokalen, waar de producten der zuivel-industrie bereid, bewaard of verkocht worden, zullen geregeld geinspecteerd en gecontroleerd worden door opzichters van de politie en de Federatie van de pro-fessioneele Vereenigingen. Aile overtre-dingen op de wettelijke bepalingen zullf <1 voor de Belgrische rechtbank van eersten aanleg gebracht worden en de boeten toe-gepast in franken. Reglementen en alge-meene bepalingen omtrent het boterver-bruik zullen later uitgevaardigd worden. Ten slotte wordt de verkoopsprijs, welken de producent mag bedingen voor de roomboter uit een melkerij, inhoudende op zijn hoogst 18 t. h. aan zuivere boter vreemde bestanddeelen en voorzien van een officieel controle-merk, tôt nader order vastgesteld op 6 frank per kilo. Men acht dat de toepassing van deze maatregelen de normale voorziening van heel de burgerlijke bevolking zal verze-keren en de exploitatie zal doen ophou-den. waaraan de stadsbewoners van den kant der buitenlieden blootstonden. PAUL BOURGET BIJ EEN AUTO-MOBIELONGELUK GEWOND. — De heer Paul Bourget, lid van de Fransche Academie, is het slachtoffer geworden van een automobiel-ongeluk bij Liernais, arrondissement Beaume (Frankrijk.) EEN EDELE GEDACHTE. — De geheimraad Karl Hoffmann, eenigen tijd geleden te Berlijn gestorven, heeft aan de hoofdstad van het Rijk een som van één millioen mark nagelaten, welke moet besteed worden aan de opneming, de op-voeding en het onderwijs van onechte kinderen, zonder onderscheid van gods-dienst.Het Stadsbestuur heeft den Gemeen-teraad de aanvaarding van het legaat ter goedkeuring voorgelegd. DE HEER ROCKEFELLER VER-ZEKERT DE OPNEMING VAN 500 BELGISCHE KINDEREN IN ZWIT-SERLAND. — De Amerikaansche mil-liardair lohn Rockefeller heeft den over-heden van het kanton Freiburg de som van fr. 380,000 doen toekomen, welke moet dienen om 500 Belgische kinderen tôt het einde van den oorlog onder te brengen. Hij heeft aangeboden de som te vergrooten, indien deze onvoldoende mocht bliiken. Het kanton Vaud was eerst aangewe-zen om de kinderen op te nemen, maar gezien de godsdienst der kinderen werd ten laatste het kanton Freiburg geko-zen. De heer Grimm, afgevaardigde van den edelmoedigen Amerikaan, is naar Warschau vertrokken, om deze schoone daad ten behoeve van 500 kleine Polen te herhalen ; hij zal vervolgens naar Belgra-do gaan om hetzelfde aan te bieden ten behoeve van .î<?o Servische kinderen.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.