tëaterdag 12 Juni 1915. Eerste Jaarg. Nr. 49 Prîjs : 5 Ce»tiemea d&or geheel België "Jte «S»!^ws Vlaamsche Nieuws Hat }tm®t ingdUchi esi meest ^erspreid Nieuwsbladl ?ai België, •> Verschipit: '7 maal per week ABôNNEMENTSPRIJZEN : Par week 0.3S s Per 3 maanden H.— Per œaajtid 1.69 j Per 6 maanden 7.60 far jaar . ...> 14.— BESTUURDER : AI.F0NS BAEYENS BUREELEN : ROOOESTRAAT, 44, ANTWERPIN. ïeï. 199» AANKONBI&iNô&îf i IVeeda bladz., per regel 2.5ÎJ j yier-ie \AaAa., per regei ê.ê# Derdc bladz., id. 1.— | Doodsbericht 5.— Vo&r aile amioneen, weaâe men zieh : B.OODBSTRAAT. M. GODSDIENST EN OORLOG Het pausdom, zonder wereldlijke sta-ltIli zonder leger s, alleen door zijn zede-lijkeu invloed, door het gezag dat het roert over de zielen, wast met den dag in aanzien en in macht. Van waar die algemeen erkenning op «a oogenblik dat alleen het geweld der ifapenen in aanmerking komt? Pius IX, dè oorlogzuchtige paus, die je vreemdelingen in zijn land riep cm sais zoeaven te wapenen en tegen ziju tigen landgenooten te doen vechten, ïtrloor bij dat bloedig spel zijn Stateu. ils wereldlijke koning deelde hij het [ot van zooveel ander onttroonde vor-steii.i- 't Houdt geen stand te beweren dat îijn.volk geen revolutie mag maken en hij de eenige onafzetbare monarch van de wereld moet blijven. Pius IX was een middeleeuwsche paus, die dogma's wilde smeden, fyan-jliksems slingeren en krijg voeren. Hij l'as de laatste paus die dogma's uitriep. Na hem kwam Léo XIII, de fijue di-jlomaat, die ringen gaf aan AbdulrHa-■mid en er geschenken van ontving ; die [Bismarck met onderscheidingen over-laadde en goed wist te staan met al de hnselarijen van de wereld. I Van aile pausen wordt gezegd dat ze jroote pausen zijn ; of de diplomaat Léo XIII die benaming verdient zal de ge-schiedenis uitmaken. Toen hij stierf, rijp van jaren, en na de jaren van Pctrus als stedehouder te hebben overschreden, beviel de tiaar aan een braaf, eenvoudig man, den patriarch van Venetië, die zich Pius X heeten zou. Hij was noch strijdlustig noch diploma-tisch aangelegd; hij was een oprecht geloovige priester, die aan zijn geeste-lijkheid verbood politiek te maken — hoe dit verbod werd nageleefd weten ze in België het best — en die de kinderen huii eerste kommunie liet doen op zever: jaar, tôt. groote ergernis van de kriste-lijke moeders en... van de konfectie-huizen.Voor deze laatste werd dan de plech-fige kommunie uitgevonden. Gelijk de oorlog losbrak, brak ook zijn hart en hij ging naar den hemei vôôr de stroomen bloed te hebben gezier die nu Europa, die nu ook zijn eiger land besmeuren. De «man der kerk », Monsignor délia Chiesa, met voorbeschikten naam, werd Benedikt de XV. Omdat hij zich boven de bloedige ge-schillen der mogendheden stelt en paus foil blijven aller kristenen, want de twee iatholiekste landen van de wereld Oos-Itenrijk en België, zijn met elkaar in oorlog, wordt hij uitgemaakt en geschol-|den.| En ondanks dat ailes wast het Pausdom van dag tôt dag in aanzien en gaan naar den Paus aller oogen alsof hij den vrede moet terugbrengen aan Europa. Als het Vatikaan dat verwezenlijken ton zal nooit het pausdom zoo schitte-tend boven het geheele menschdom heb-bîn geblonken. En de naam van Bene-àiktus, de Gezegende, zal ook een voor-beschiktheid in zich hebben gedragen. Noch tans wordt die zienswijze ook 'egengesproken. Zoo schrijft het Vaderland ter gele-jenheid van het tijdelijk gezantschap kij den paus, waarover in de Holland->che Tweede-Kamer een ontwerp giste-'tn werd gestemd : « Reeds blijkt dat de vreemde diplo->ïaten het Vatikaan hebben verlaten en zich in Lugano gevestigd hebben. Zij zullen, dank zij de waarborgwet, kun-Ien korrespondeeren met den Paus, zij _zullen hem niet kunnen spreken, zoodat îezamenlijk overleg (over den vrede) Mgemeen moeilijk wordt. Daarbij komt dat de Paus op verschil-iesde oorlogvoerende mogendheden slechts luttelen invloed zou kunnen oefe-0en. Turkije en Rusland staan geheel ®afhankelijk tegenover den katholieken fekvoogd ; met Frankrijk is de verhou-% verre van ideaal en het is de groote ^Taag hoe zich de verstandhouding tôt Më zal ontwikkelen, waar eenerzijds 115 Paus is een Italiaan omgeven door Manen, doch anderzijds de kreet : "°>w est à Dieu, Rome est au Pape, al "eer door de Oostenrijksche pers wordt "ngeheven. » I'1 de Tweede Kamer werden de vol-8ende woorden uitgesproken : De heer Van Raalte (lib.) gaat niet ®ede met de meeste zijner politieke '|Ienden en vreest dat men in dit ont-"erP een eersten stap heeft te zien to oerstel van een bestendig gezantschap. J® duidelijker bewijs van de erkenning '•tr souvereiniteit van den Paus dan door samenwerking met Nederland, om ■^ppen te doen bij de wereldlijke mach-•Ji is niet denkbaar. De kans dat de Paus iets voor den |recte zal kunnen doen, nu ook Italie sri den oorlog deelneemt — Italië dat llen paus uit de vredeskonferenties weert ^cht hij geringer geworden. heer De Savornin Lohman, christ.-istorisch, ontkent niet dat de politieke 'acht van den Paus bestaat. De Hervor-en de Revolutie van 1789 hebbeu ederlaad geleid tôt de meest gezon- de scheidiiig van Kerk en Staat. Het ware een stap teruggaan, indien we ons in verbinding gingen stellen met het hoofd van de R. K. Kerk. Echter moet men onderscheid maken tusschen de politieke macht en de internationale positie van den Paus. We hebben te doen met den man, die een positie inneemt, als geen man ter wereld. Spreker zou gaar-ne zien dat door den Paus iets in het belang van den vrede kon worden ge-daan.Welke invloed zal de oorlog nu ver-der kunnen hebben op den Kristelijken godsdienst, zoowel den Roomschen als den Hervormden, in de gansche wereld? Daarover werpt het volgend verslag eenig licht : In een oorlogs-missie-vergadering, die op Sakramentsdag te Essen gehouden is, is verslag uitgebracht over de gevolgen van den wereldoorlog voor de katholieke missies in de heidensche landen. De oorlog blijkt dit missie-werk ernstig afbreuk te hebben gedaan. Prof. Dr. Schmidlin sornde er een aantal voorbeelden van op. Het praktische inissie-werk was zoo goed als onmogelijk geworden. Nog dieper, zoo zeide hij, zijn de zware geestelijke en moreele wonden, cfie de oorlog aan het missie-wezen heeft toegebracht. De stuwkracht van het' Kristendom is ver-lamd door den oorlog, de tegenstand var het heidendom ertegen versterkt. De Ja-i panners willen van het Kristendom niets m eer weten, omdat het den wereldoor log niet heeft kunnen verhinderen. Al: de Europeesche beschaving niets ander: bereikt — zoo zeide een Chinees — dar dat zij steeds nieuwe en steeds ergc . moordwerktuigen vervaardigt, willen wi . liever barbaren blijven. , Als tweede spreker voerde bissclioi ! Doering, een jezuïet uit Poona in Indië t het woord. Hij sprak over de missie il . Engelsch-Indië die in de laatste jarei . schoone vruchten had gedragen. Toei kwam de oorlog en wierp ons jaren, j; . tientallen van jaren terug. Groot zijn d.< moreele nadeelen van den oorlog. De be : keering van de heidenen ging gewoon l lijk samen met het een of andere liefde i werk onder hen. Toen b.v. in den tijc i van de pest de heidenen zagen, dat d< katholieke missies alleen hun trouw ble i ven, nadat allen hen verlaten hadden 1 werden zij door die houding van de mis sionarisisen tôt den katholieken gods dienst aangetrokken en ten slotte ervoo: gewoiinen. In den oorlog zien zij nu he tegendeel van liefde, zij zien, hoe de Eu ropeesche mogendheden, die beschaafdt volken, elkaar verscheuren en steed: nieuwere, gruwelijker moordtuigen be-denken. Dat moet indruk op de heidener maken. Als wij na den oorlog terugkee ren, zullen wij missionarissen stellij moeten hooren : Hervormt gij, Kristenen, liever eerst u zelven, wij, heidenen, zijn beter dan gij. A. Guido Gezelie in de IJzer Een in Holland verschijnend blad be-vat een schrijven van den heer Frans Looteiis, waaraan het volgende ontleend is : « Ik heb nog een gansch schrijven van De Bo bewaard, of liever uitgeschreven, omdat een vriend van den Z. E. deken De Bo zaliger, geern dat handschrift zou gehad hebben. 't Spreekt over 't woord Iser, en 't kwam toen (1883) te passe, omdat ik toenmaals te Ekelsbeke weun-de, tegen den Iser, en niet verre van de bronne van dien kleenen stroom, die nu de wereld door vermaard is geworden. Tusschen den opstel zit hier en daar eene bemerking in, uit Guido Gezelle's penne. .Gezelie was toen te Zeghersca-pelle mij -M. Lootens, pastoor aldaar, in wandelinge gekomen, en 't is daar, dat ik dien gemoedelijken geleerden Vlaam-schen priester leerde kennen. » Over 't woord en de benaming « Iser » of « Yser » Zij dolen, deze die peizen dat Boude-wyn grave van Vlaanderen, gezeid den Yzeren, den name van Yser gegeven heeft aan de riviere of het Vlaamsche stroomke, dat nevens zijn burgslot vloei-de, en dat zijn oorsprong neemt drie uren over Ekelsbeke in Fransch Vlaanderen. Boudewyn kreeg zelve zijn lap-name, den Yser en ('t is te zeggen van den Yser), omdat hij van de streek van den Yser was. De Frankische koningen waren af-komstig van de Leyestreke, en daarom namen ze op hun wapens en blazoenen het contrefeitsel van de Lisch blomme ; geene lelie lijk de Fransche Orleanisten of koningsgezinden ze prenten. Nu de benaming van Fleur de Lys zegt reeds zelve, dat het geene lelie kan zijn : La Lys, 't is de Leie, en Fleur de Lys — de blomme van de Leie, — en welke blominen staan er meest te pronken aan de twee oevers van die Vlaamsche riviere tenzij de Liscbblommen ? De Lisch plan te heeft altijd in groot aanzien gestaan bij de oude Franken en de Vlamingen ; ik zou er een groot blad over kunnen schrijven ; maar met dat ben ik van den Yser in de Leye gevallen. Wie zal zeggen dat Boudewyn den Yseren op zijn blazoen, niet 't een of 't ander teeken en droeg, dat gedenkenisse van den Yser gaf? Yser komt voort van 't oud Gaëlsch of Keltisch woord Ys, dat in 't Vlaamsch water wil zeggen. De oudste talen, 'k zal zeggen de oor-spronkelijkste, bestonden uit eenletter-grepige woorden (monosyllaben). Zulke talen zijn het Zendsch, het Sanskrit, die verdwenen zijn, en het Chineesch, dat nog bestaat. Het Gaëlsch of Galisch, dat hetzelfde is als het Keltisch, stamt af van het Sanskrit ; stammen nog af van het Sanskrit de Germaansche en Slavi-sche talen in Europa, en het Persaansch in Azia. In het Chineesch, alsook in de oorspronkelijke Egyptische taie verkrij-gen de woorden hunne beteekenissc, na-volgens den klank, den nadruk, den toon zal ik zeggen, waarop die eenletter-grepige woorden uitgesproken worden. Het Chineesch telt omtrent 450 monosyllaben, die 1203 verscheidene spraak-geluiden maken. Sommige van die monosyllaben hebben meer-dan veertig ver-schillende beteekenissen ! 't Zelfde bestaat ok in de gegrifte of gebeitelde taie der Egyptische hiéroglyphen. Onze Vlaamsche taie bewijst ook dat zij oorspronkelijk en oud is, omdat zij zulken rijkdom bezit van zoovele een-lettergrepige woorden. Moest een schil-der onze taie kunnen ten doeke brengen, hij zou verdolen in zij ne kleareu en tin-teu, ja, hij en zou de schakeering niet vinden om al de verschillende glanzen te verbeelden, die de uitsprake bezit bij al onze verscheidene Vlaamsche volksstam-men.In het Vlaamsch, inzonderheid in plaats- en familienamen, bestaan er vele Keltische stamwoorden. Ceilt (koude, vochtigheid), Dun (hoogte), Ben (vriend, beminde, broeder, enz.), Ceel (blond, ros), Scor (droog, dorland), Y i ei ie is y s (water, ijs, rivier), Ren Ern (iets dat rap ioopt of vioeit, vandaar rendier), Yser (water, rivier die snel vioeit). t' Gebeurt 's zomers, na groote on-weer- en donderslagen, dat het water van den Yser zoo snel van de hoogten en bergen komt afgevloeid, dat gansche streken aan zijne oevers gelegen, over-stroomen, en dat al het hooi van rond het Dixmudsche wegspoelt, zooals in het jaar 1881. Vele rivieren en streken ontleenen hunne benaming van 't oud Keltisch woord Y. Zoo kennen wij in Holland het Y en den Yssel (zijarm van den Rhijn). Frankrijk heeft ook zijn Ysere, in het département Isère. Maar voor dat wij in andere landen gaan zoeken, zien wij eens onze streke rond, wat daar zoo al naar onzen Yser riekt. Langs den Yser komen wij Pervyse (ouds Provysene, Provyse) tegen. In Stuyvekens vinden wij ook uater, zonder dat wij daar in de lcerke gaan (Stuy-vekenskerke). Dyxmude (Diksmuide), muide muid mond aan den Dijk. Een hoogte land opgericht door menschen-handen ,om het water der rivier tegen te houden. 't Was daar vôor de jaren 1100 een golve, en 't zeewater bij booge getij (weeral eene water-}'), kwam aangeste-gen tôt bij Eessen. Ten tijde dat San-derus naar dit dorp kwam, waar hij niet ten noenendisch v'erzocht en was, droeg de kerktorre eenen steenen naalde, welke tôt vierbake diénde. Voor den inval der Duit&chers (17 Okt. 1914), bewaarde het gemeentehuis nog den ouden lan-teern, die zoo lange jaren dienst gedaan had op die viertorre. De naalde viel af of wierd wéggeschoten op het laatste der jaren 1600. Een deel er van viel op den zuidbeuken der kerk, die er grootendeels onder verpletterd wierd. Japan Zijne zee. en zijne luchtvloot Dat Japan streeft naar de hegemo.ni-in Azië is thans duidelijker dan ooit Het laat zich in zijne agressieve politiel door niemarid en niets storen. En het i voor de natiën, wier gebied aan dat vai Japan grenst, lioog noodig dat zij dezei gebuur kennen in zijn plannen. Sinds den gunstigen afloop van dei Russisch-Japanschen oorlog richtte Ja pan zich kalm in, zoowel op Korea al; in Zuid-Mandsjoerije. De poging va: Amerika, gedaan met het doel Mand sjoerije te bevrijden van den Russischei invloed, leed bij Rusland, maar ook bi Japan schipbreuk, en werd voor dit laat ste land een prikkel te meer om zij,r positie in Zuid-Mandsjoerije sterk t< maken. In zijn eigen„gebied weerde het zoo wel China en Rusland, als Engeland ei Amerika, zoodat in de eerste plaats d< Britsche handelskringen meenden alli aanleiding te hebben om zich te bekla gen over het optreden van den Ooster schen bondgcnoot.Maar overigens kwan er tôt den vroeg *ren tegenstander, wian belaiigen daardo >r ook 't best waren ge baat, nieer en m ef toeuadoring. In Jul 1,910 werden de rechten van Japan eS Rusland bij verdrag vastgelegd, en een maand daarna werd een einde gemaakt aan het schijn-protektoraat over Korea en dit land bij Japan ingelijfd. Gelijk na den oorlog met China de politiek van Japan zich ten doel stelde, de macht van Rusland in China te bre-ken, werden na dezen tweeden gelukkig gevoerden krijg de oogen gevestigd op den Stillen Oceaan. Reeds in 1908 groei-de de versterking van de vloot in die wateren tôt tien linieschepen en tien pantserkruisers. Wat men wenschte, aanbouw van 8 linieschepen, 8 pantserkruisers, en eenige kleine kruisers tôt 1916, bleek om financieele redenen niet mogelijk. Met 4 linieschepen en 4 pantserkruisers voor 1917 moest men zich tevreden stellen. Maar aan den eisch dat het ontbrekend aantal moet vergoed worden door de iioogste gevechtvvaarde der voorhanden sehepen, béant woorden deze acht — thans gereed — dan ook volkomen. De jaren 1908-1915 hebben aan de Japausche schatkist zware eischen ge-steld, inzonderheid voor wat de Marine aangaat. Naast de som, noodig voor het leger en het in gereedheid brengen der kustverdediging, geraamd op ongeveer 200 millioen guldeu, was het bedrag voor herstelling en aanbouw van sehepen vereischt, ongeveer 550 millioen. Het feit, dat een vergelijking van wat Japan in 1908 bezat aan materieel en de sehepen waarover het thans beschikt, een zeer sterke toename toont zoowel wat snelheid als gevechtswaarde be-treft, moet tôt ernstig nadenken stem-inen degenen, die gaarne op den finan-cieelen toestand van dit land wijzen, als zou deze het beletsel zijn om voor zijn vloot de sommen te besteden die het daarvoor noodig acht. Japan beschikte in 1908 over : 14 linieschepen met een waterverplaatsing van 372.330 ton. Voor de kruisers waren deze cijfers : in 1908 : zestien met 101,520 ton water-verplatsing ; in 1915 : twintig met 213.520 ton waterverplaaatsing. Over den aanbouw van kleiner mate-rièel zullen wij ons van het maken van .gevolgtrekkingen onthouden. Op den bouw van groote sehepen is kontrool vrijwel uitgesloten. De Duitsche statistieken lieten ons steeds in het duister wat den bouw van onderzeebcoten in Duitschland betrof. Dat ook de Japansche marine bij een eventueelen zeeoorlog de wereld zou kunnen verrassen, is allerminst uitgesloten.Werd hierboven de reservevloot ge-noemd, hieromtrent bestaan weinig ge-gevens, evenals omtrent de homogeniteit .der eskaders : een sluier van geheimzin-nigheid hangt hierover. In 1909 behoorden tôt de aktieve vloot 2 linieschepen, 5 pantserkruisers en 5 kleine kruisers; tôt de reserve-eskaders 10 linieschepen, 2 kustpantserkruisers, 5 pantserkruisers en 9 kleine kruisers ; de 52 jagers en 69 torpedobooten waren over beide verdeeld. Wat Japan heeft gedaan voor zijn oorlogshavens is verbazingwekkend.Van elk belaugrijk punt, en van de prachtige natuurlijke havens die het heeft maakte net gebruik om daar zijn maritieme stations te vestigen. Wat bij zonder de aandacht van Nederland moet vragen, is Formosa. Kelung in het Noorden is thans een der sterkste oorlogshavens. Voor kruisers en torpedobooten is An-ping in het Zuiden een uitnemend ateunpunt. Houdt men daarbij in het oog dat Kelung kolenstation is, dat zijn voorra-den aanvult uit de mijnen van het eiland zelve, dan is het overbodig te wijzen op de groote beteekenis die dit eiland, met inbegrip van Makung op de nabi j gelegen Pescadores eilanden: en dit in de eerste plaats voor wat de plannen van Japan aangaat ten opzichte van de Zui-delijke kustprovincie van China; — dan voor Amerika dat in Formosa een tegen-wicht heeft te zien voor zijn oorlogsha-ven te Manila; — maar niet minder voor de Nederlandsche Koloniën : De Japansche vloot is door dit nieuwe steunpunt ongeveer duizend mijlen dichter bij onzen Archipel gebracht. Op het gebied van de luchtscheep-vaart scheen Japan achterlijk. De statis-tiek geeft slechts één Parseval aan voor het leger. De beide hallen dateerend uit 1910 te Nakano met werf, eu Tokio Osa-ki, tachtig meter lang, bleken reeds te ldein. In de twee daarop volgende jaren werd te Tokorozawa een houten hal in-gericht, en terzelfder plaats een van béton. De afmetingen duiden er op dat plaannen tôt den bouw van grootere luchtschepen bestaan. Als resultaat van den arbeid eener kommissie, ingesteld tôt het nemen van proeven ook met vliegtuigen, zij ver-meld dat in 1913 bij Yokosuka een vlieg-kamp werd ingericht waar een Curtis-en een Farman-vliegtuig werden gesta-tionneerd. Begin 1914 beschikte de Mariné over vijf Farman-tweedekkers, 3 Curtis-tweedekkers, twee Duperdussin-eendekkers, en twee Rumpler Tauben. Een tweede kamp werd aangelegd te Oibama. DAGELIJKSCH NIEUWS EEN «PARTI NATIONAL.». — De: « isiieuwe Uazijt » scnrijrt : « Uver eenige dagen viel ons een vlug-schriit in hanutn, gcLiteid : « La Fornique après la Crise » — « Un Farti l\anonai » (ue belgiscUe Politiek na de Krisis. li-en iNationaie Fartij) ». in ait senrut staat o. a. het volgende te lezen : « in het belang der eensgezindheid en van de nationale eenheid is net ten slotte noodig een einde te stellen aan ver-deeidheden die nog schrikwckkender zijn dan aile andere vermits zij de toekomst van het land in gevaar brengen: het zijn de verdeeidlieden die voortspruiten uit die lastige taaikwestie, die in de laatste tij-den zoo hevig geworden waren dat zij in de hoogste mate onze Staatsheden ver-ontrustien. Sinds de stemming der wet-ten die aan de Vlamnigen het recht ge-waarDorgd he6ben in hun taal gevonnist en bestuurd te worden is deze kwestie op-gelost. Buiten degenen die maatregeien voorstellen die noodioltig zouden zijn voor de eendracht en den vrede tusschen kinderen van een gemeenscliappehjk vaderland, zal er niemand dit ourven loo-chenen. De stichting van een Vlaamscne Hoogeschool evenals de maatregeien, die de kennis der Vlaamsche taal opleggen aan de officieren, aan de beambten der openbare besturen en aan de magistraten der rechtbanken moeten onverDiddelijk van de hand gewezen worden. » Dus wordt de « Parti National » ge-bouwd... op den rug van den Vlaming. Er mag niet meer gesproken worden over Vlaamsch in de openbare besturen, Vlaamsch in het leger en in het gerecht, en vooral niet over de Vlaamsche Hoogeschool... De aap komt uit de mouw 1 Wij zouden dus, eenvoudig terugkee-ren tôt het gulden tijdvak van na het jaar '30, toen men Vlamingen ter dood i verOordeelde in een taal die ze niet ver-stonden...EtiNE BLOEIENûE INSTELLING. — Indien ei e-cuc Iflstelhng is, die wei de ondersteuning van eeniecier verdient, dan is het wei net Liberaal J ongensgenoot-schap der 8" wijk. Het besturend komiteit ontziet zich geene moeite om aan de haar toever-trouwde jongens zooveel ontspanning mogelijk te geven. Zoo ligt de kwestie tôt net oprienten van eene voetbalaldee-ling ernstig ter studie en zal een dezer dagen eene oplossing krijgen. Voor wat de pr'ijsuitdeeling aangaat welke onge-meene opotienngen kost, deze zal plaats hebben op het einde der volgende maand, en aan de kinderen zullen, wegens de om-standigheden, zooveel mogelijk prijzen in natura gegeven worden, alzoo zullen de ouders zoowel als de kinderen tevreden zijn. ' . Regelmatig aile Woens- en Vrijdagen van 7 tôt' 8 ure houdt de zangaideeling hare herhalingen onder de leiding van den heer (Jrimbeers ; de lessen van den koenen onderrichter worden zeer talrijk gevolgd. Het bestuur heeft ook nog besloten regelmatig prijskampen op de verschillende spelen in de school in te richten waar-voor nuttige prijzen zullen uitgeloofd worden. Rust roest, is de leuze van het werk-zaam bestuur van het bloeiend Liberaal Jongensgenootschap der 8e wijk. DE AKTIE uER VJUULtlïELïN' (ifciN IN xloi^LAiNiJ. — JL>e Ueer VV. A. Van der Veen, voorzitter van het Ant-werpsch Centraal Bureel voor beigisclie Vluchtelingen, deelde in een persgubprek met een medewerker van het (Jorrespon-dentiebureau, het volgende mede :1 « De vluchtelingen-akue in België is nu een geheel nieuvv stadium ingetreden. Hetgeen tôt dusver geschiedde door het bijzonder initiatief, is thans zorg der overheid geworden. Daar het eene zuiver Belgische aangeiegenheid is, zou, naar de înzichten van sommige Belgen, deze zaak ii\ sympatliieker handen zijn, indien het «Komiteit voor Hulp en Voeding» de zaak ter hand had genomen. Toch zou dit eenerzijds te veel gevergd zijn van dit energiek en veelomvattend lichaam, ook anderzijds zou de samenwerking met de militaire overheid op bei-der gebied moeilijk te regelen zijn. Zooals het thans is opgevat is de uitvoe-ring gemeentezorg gemaakt, en prak-tisch is dit het beste. Algemeen kan worden aangenomen, dat de gevolgen der ramp op huiselijk terrein en wat betreft het wedervinden van familieleden ten einde zijn. Boven-dien kan men gebruik maken van de post en direkt schrijven aan burgemeesters of sekretarissen der gemeenten. Het bankwezen functionneert ook weer eenigszins. Een overzicht- te geven van de werk-zaamheden van dezen tak van onzes arbeid is v&oralsnog' niet raadzaam. We zullen dus maar wachten tôt de tijd veel schrille kleuren verzacht heeft. Wel gevoelen we de behoefte een woord van erkentelijkheid te brengen voor de hartelijke en sympathiekè houding der Nedierlandsche pers en voor den krach tigen en milden steun van het Nederlandsche volk. Daardoor werd veel lijden verzacht. Wij hebben, zoo eindigde hij, vele me-dewerkers gehad, aller naam te noemen is met doenlijk. ISovendien, wij weten dat zij dit met zouden verlangen. In het of-ticieele verslag zullen zij echter niet worden vergeten ». Lïfc^OADIGHEID IN NEDER-LÀINU. — Door « Het oflicieel belgisch ivomueit » voor Nederland wordt ons het volgende berichrt medegedeeld : Vveinigen tijd geleden werden door het werk « ue KolieKte » ten voordeele van het Kleedings-komiteit voor het bezette gedeelte van lielgië onder de m Holland verblijvende beigen, înschrijvingslijsten in omloop gebracht onder aanueveling van <J. £>. C. Nog zijn slechts de eerste lijsten bin-nengekomen, maar ze vermeloen reeds aan giiten een bedrag van 55,000 fr. Door de uitgewekenen van Huist alle«n werd op hun lijsten 2620 trank ingete«-kend.Het werk blijft in de vrijgevigheid vaa onze in Holland verbhj vende landgenos-ten met warmte aanbevolen. AAN DE WILRIJKSCHE POORT. — bedert enkele dagen zijn de herstel-lingen aan de brug der Wiirijksche poort voitooid. Van af heden zal de tram er ©ver kunnen rijden. De liethebbers van eeta rijtoertje naar het Nachtegalenpark zullen dit nieuwsje met genoegen vernemen, WERK DER AAKDAPPELSCJtlIL. — Dit werk dat reeds sinds den ie Juni in werking is getreden, heett reeds merk-bare uitsiagen bekonien. De iirma O. en N. Van der Stappen frères en Co. Pacilicatiestraat, 7, neett nieuwe bureelen en bergplaatsen op de Vlaamsche kaai 83 ter beschikking van het werk gesteld, Deze heeren verdienen den dank vaa eenieder voor hunne rnenschhevend-» daad. DE FROEBEL-NORMAALLEER-GANuEN. — Het examen van bewaar-schoolonderwijzeres, ingesteld bij Kon. besluit van 27 Juni x8y<5 zal plaats hebben in de tweede helft der maand Augus-tus 1915.' Het zal bestaan uit eene aan-vangsproef gevolgd door eenen Froebel-normaalleergang, en uit eene eindpro»f van volstrekt praktischen aard. De geschreven aanvangsproef zal loo-pen over de vakken aangeduid in de tabel vragen onder N. I, II, IV, V, VI en VII. Alleen de recipiendae, die met goed gevolg de aanvangsproef hebben algft-legd, zullen toegelaten worden tôt den Froebel-normaalleergang ea tôt d« eind-proef.De eindproef zal uitsluitend loope* over de opvoedkunde en de rnethodeleer en over de vakken opgegeven in hooger bedoelde tabel onder lett. B, C ,D en E. De normaalleergang zal 4 weken du-ren ; hij zal hooidzakelijk de opvoedings-leer en hare toepassingen op het Fr©e-belstelsel tôt voorwerp hebben. Vôôr 15 Juli 1915 zullen de recipienda* bij het Ministerie van Wetenschappen en Kunsten te Brussel, eene aanvraag doe* geworden, overeenkomstig het vastge-steld model. Zij moeten 17 jaar oud zijn. AAN ONZE GRENS. — Er wordt ge-meld van de Limburgsch-Belgische grens dat de buurttreinen van en naar Maastricht blijven rijden volgens de dienstre-geling en dat de grens alleen bij Lanaye en Mouland gesloten is. ile iCark van Wesfmalie ggeiiael afgebrand in den nacht, om half. twaalf, brak er brand uit in de prachtige parochic-kerk van deze volkrijke gemeente. Wel-dra stegen de vlammen hemelhoog; een uur later was om zoo te zeggen heel de kerk verteerd door het alverslindeud vuur. Alleen de sakristij is behouden, met schier al de schatten der kerk. Deze vrijwaring is uitsluitend te danken aan het moedig optreden der pompiers van Westmalle. De oud« muurschilderingen, op de verschillende *pilaren, welke de beeltenis weergaven van de apostelen, zijn verlo-ren. De E.H. Pastoor Nelo, die terecht bijzondere waarde hechtte aan die frea-co's, had er reeds verscheidene latea herstellen. De preekstoel, de biechtstoo-len, de meeste staties van den kruisweg, al de stoelen, de kommuuiebauken, kortom, gansch de kerk is ten prooi g«-vallen van het alvernietigend element. Rond middernacht stortte de toren n met een donderend en krakend geweld, De zware klokken kwamen op den grond uederploffen ; ook het oksaal met het rijke orgel, behooren tôt het verleden. De oorzaak van den brand is tôt heden onbekend. Gisteren avond, om 7 1/2 ure, had nog het Lof plaats. Rond half negen werd de kerk gesloten door dea koster. En drie, vier uren later stond de paroçhie zondc. kerk. Er zijn g«en per-! saousongçlukkcu te betreuren. .

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.