Wijf en-Twiaiigste Jaar. — N. 108 fiofeiienst — Huispzia — Eigsntlem Maandag, 19 April 191S Alle briefwisselingen vracht-vrij te zenden aan Aug. Van ïseghem, uitgever voor de naaml. maatsch, «Drukkerij Het Volk», •Meersteeg, n° 16, Gent. Bureel voor West-Vlaanderen» Gaston Bossuyt, Recolletten-Btraat, 14, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Bra-fcant en Limburg : Viktor Kuyl, Minderbroederstr., 24, Leuven. Men schrijft In : Op alle postkantoren aan 10 f ft per jaar. Zes maanden fr. 5.00k Drie maanden fr. 2,50. Aankondigingen: Prijs volgens tarief. Voorop te betalen. Rechterlijke herstelling» 2 fr. per zegel. Ongeteekende brieven worden geweigerd. TELEFOON N° 137, Gent. 'Verschijnt 6 maal per week CHRISTEN WERKMANSBLAD ft Centiemen liet nummer" MENSCBEH EH TflLIËREH. Een vriend van generaal d'Amade heeft aan het blad Le Télêgramme, van Nantes, een brief medegedeeld, dien hij ontvangen had van generaal d'Amade, den bevelhebber van hetxifcxpeditiekorps der Verbondenen tegen Konstantinopel. Zaaklijk luidt die brief als volgt: « Expeditiekorps van 't OostenJQtn zee, 3 Maart 1915. »Ik ben nogal ïen achter om e ontvangst mui uwen brief van 28 December 1914 te melden. » Wat mij aldus tegenover u ten achter stelde, is het groot ongeluk dat ons getroffen heeft. Ik heb mijn fongsten zoon verloren, Gerard d'Amade, een onderluitenantft van, 18 jaar, die pas aangenomen was ter krijgs-school van Saint-Cyr, met den laalsten Wedstrijd van Juli 1914. Hij is glorierijk Voor Frankrijk gevallen, tijdens eene nachtelijke verkenning in Argonne, tusschen ■jte en 26 Januari. o Hij werd doodelijk getroffen op de ■ vijandelijke verschansingen zelve,. welke hij, alhoewel slechts sedert vier of vijf dagen aangekomen, tot gevaarlijken last gelcregen had te gaan verkennen. » Twee Duitsche generaals, getuigen van zijn moed en dapperheid, hebben mij uit zelf bewogenheid hunne bewondering schriftelijk uitgedrukt en mij gemeld waar ons arm kind begraven is. 't Is bij V... (Maas) in de groote wouden van Argonne. » Dien brief van een zoo diep getroffen vader, die in den pijnlijksten rouw op zijn post van zwaren plicht en kiesche )eer werkzaam blijft, kan men niet zonder ontroering lezen. Maar waardoor we een paar eenvoudige menschen bij do lezing van dien brief het meest getroffen zagen, is de melding van den Franschen generaal, dat deze, als vader, de vrijwillige betuiging van bewonderende deelneming ontving vanwege twee Duitsche gene-..---s-aais.- .—— -v. Hoe natuurlijk zulks ond©\ beschaafdvoelende menschen ook wezeTttfefe' -konden die eenvoudige lieden, waarvaa we spraken, daar niet volkomen wijs uit Üvorden. En dit zal wel bij de overgroote )massa het geval zijn. 't Is omdat we niet voldoende onderscheid weten te maken tusschen onze gevoelens als persoonlijke mensch, en onze neiging als volk in massa genomen. Zoowel in staatkundig internationaal opzicht als in de binnenlandsche partijpolitiek, zijn wij allen heel anders afzonderlijk dan als deel der massa of collectiviteit. Wat zelfs de eenvoudigste zich onder wier o ogen niet zal laten' wijsmaken, zullen ontwikkelde lieden in groep gemakkelijk gelooven. Welke daad ieder mensch afzonderlijk belachelijk of hatelijk zou Winden, zullen vele menschen die zelfde daad in groep plegen met de overtuiging dat zij een hoogwijzen en edelen maatschappelijken plicht vervollen. Geen enkel Franschman zal den moed sran een Duitschen held loochenen ; geen enkel Duitschcr zal eer weigeren aan de Klaarblijkende dapperheid van een Franschman. Maar Fransche en Duitsche legers, als groepen, zullen niettemin elkander verachting en zelfs wilden haat toedragen. Menschen in groep verhezen veel van fle gaven en vermogens van menschen afzonderlijk. Niet zoodra zijn we in fcenige groepeering versmolten, of ons denken noch ons voelen is niet meer wrij. We leven ons eigen persoonlijk innerlijk leven niet meer, maar het leven der blinde, niet-redeneerende massa. 't Is waarom de verantwoordelijkheid der leidende" staatsliedenMfcoo ontzaglijk zwaar is, wijl het van hunne handelingen afhangt of de volkeren de algemeehe naastenliefde voor elkander .in groep Bullen voelen, gelijk beschaafde menschen die ieder voor elkander moeten voelen, dan wel of zij om nationaliteitsverschil elkander zullen haten en trachten malkaar zooveel kwaad mogelijk te doen. En W$l dit van die leiding afhangt, zal deze leiding de volkeren slechts tot wederkeerïge liefde brengen, door als hoogste doelwit van 't leven niet de stoffelijke belangen voor te houden, maar wel de eeuwige bestemming van het kortstondig aardsch leven als leiddraad Voor het leven en streven der massa's .voor te houden. Afzonderlijke menschen die alleen het ï^aterieel belang najagen, zullen hatelijk 8rjn*^&r' elkeen; groepen en- volkerea kunniS; Söifcanders wezen, maar veel erger. Alleen de bezorgdheid Om de geestelijke bestemwöng van allen, kan ^andMnas^g'jS de.^.^ejg^ygglens geven, soonliJK vodr êreanaerBamch^atourlijkhebben..._rl.„„ i*8ft eejïMfem&a*.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.