Acht en veertigste iaar Zalerdag 0 Juni 1914 Nummer 23 fr. 5-00 jtars, met de post besteld. VOOR NOORD-NEDERLAND franco 3 g*. 25. Be «boanementsprij» il Tovrap betuUuar. &a»koB<tigln«r«B •S&e»4tn itrakrefei. . 1 fr. 5-00 'i jnn, set ét f*n beaUdA VGOUttORINEBERLAI) / mHco 3 g. 25. , te ibmtemtibpijl to fMFip iKtuIhuf. Jt»nfe»a44fl»SBA VOLKSBELANG VEKSCHIJNENBE ELKEN ZATERD-AQ Afzonderlijke nuimiers xijn te bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij aile gazetverkoopers, tegen 10 cent. 1 — BUREEL VAN HET BLAD : Galgenberg, 25, te Gent Aile mededeelingen, brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te sturen Aan de Redactie van het Volktbelang, oo Inhoud : Delenda Carthago. — Bij de clericale Vlaamschgezinden. — Uit de onde Doos. — Vlaam-sche Belangen. — Van ailes wat uit Noord-Neder-land. — Vlaanderen en Bohemen. — Gentsche Tooneelspelers in Bohemen. — Waarom dat dood-zwijgen ? — Zonderling Samentreffen. — Goede Voorbeelden. — De Rubenscantate te Gent. — Boekbeschouioing. —Onze Tijdschriften. — Kv.nst-en Letternieuws. Delenda Carthago. Cato de oude Romein leefde omstreeks 150 jaar voor Christus. Zijn vaderland was alsdan in eenen strijd op leven en dood tegen de groote handelsstad Carthago gewikkeld. Cato was overtuigd, dat er geene rust voor zijn vaderland te vinden was, zoolang Carthago niet was ten onder gebracht. Om de noodzake-lijkheid dier verdelging in het verstand zijner tijdgenooten te doen dringen, besloot hij iedere zijner redevoeringen te eindigen met de woor-den : » Mijne slotsom is, dat Carthago moet « ten onder gebracht worden. Delenda » Carthago. » En hij deed hetmethet gevolg, datdeRomei-nen eindelijk Daar hem luisterden en Carthago ten onder brachten. Wij zijn sedert «en twintigtal jaren overtuigd dat de clericale regeering zoo goed als on mogelijk kan omvergeworpen worden, zoolang wij niet verlost zijn van het oneetlijk en onrechtvaardiç kiesstelsel, naar hetwelk onze verkiezingen plaats hebben. Het is voor ons dan ook een Delenda Cartha• go, dat wij bij iedere Kamerverkiezingherhalen, overigens met algemeene instemming, maar zonder eenig gevolg; want de oppositiepartijen, eens de kiezing voorbij, denken er niet meer aan en schenken aan andere vraagstukken hunne aandacht. Alzoo blijven wij de stem, die predikt in de woeBtenij, al herhalen wij telkens na twee jaren en onverstoord ons Delenda Carthago. Nogmaals vervullen wij kloekmoedig den-zelfden plicht als in 1900, 1902, 1904, 1906, 1908, 1910 en 1912. Laat ons eens te dier gelegenheid eenen vluchtigen blik achter ons werpen. In 1894 hadden de clericalen, op aandriDgen der socialisten, het algemeen kiesrecht inge-voerd, met behoud van het majoritair stelsel en met invoering van het meervondig stemrecht. Dit stelsel gaf aan de clericalen de twee derden der zetels in de Kamer met schier geheele uitsluiting der liberalen. De socialisten kregen een 25 tal zetels. In 1900 bezaten de clericalen eene meerder-heid van 48 stemmen in de Kamer. Doch zij stonden schier alleen tegenover de socialisten en Graaf de Smet de Naeyer voerde de evenredige vertegenwoordiging in om de liberalen weder in de Kamer te krijgen. Die evenredige vertegenwoordiging was die van het stelsel D'Hondt, die berekend was om een tiental zetels te veel aan de clericalen te verzekeren, zooals Prof. Julius Massau, de groote iuathematicusderGent8che Hoogeschool, bewezen heeft, korten tijd voor zijnen dood. Maar op dit gebrek der, clericale evenredige vertegenwoordiging lette men eerst weinig, omdat men zoo blijde was van het nog veel onrechtvaardiger majoritair stelsel verlost te zijn. De uitslag was dan ook verrassend. Bij de de Kamerkiezing van 1900 viel de clericale meerderheid plotseling van 48 op 18 stemmen. Voor de kiezing waren de clericalen ten getale van 104 in de Kamer; na de kiezing keerden zij er terug slechts ten getale van 85. En de liberalen hadden nu zooveel zetels als de socialisten bekomen. In 1902 moesten bij de verkiezing 14 nieuwe zetels bezet worden wegens de vermeerdering der bevolking van België; maar, daar op het meerendeel dier zetels niet de evenredige vertegenwoordiging, maar het majoritair stelsel van toepassing was, steeg de klerikale Kamermeerderheid, daardoor vervalscht, van 18 tôt 26 stemmen. In 1904 wonnen de liberalen 9 zetels, maar de socialisten verloren er enkele ; toch was er vooruitgang, zoodat de verminderde Kamer. meerderheid der clericalen van 26 op 20 stemmen viel. In 1906 scheen het clericaal Ministerie zoo versleten en zoo zeker van omver geworpen te worden, dat graaf de Smet de Naeyer zich reeds op voorhand van eenen zeer winst-gevenden post in het hooger bestuur van den Congostaat verzekerd had. Doch de hoop der I oppositie werd deerlijk teleurgesteld door de schuld der Waalsche arrondissementen. Nochtans viel de clericale Kamermeerderheid van 20 op 12 stemmen. In 1908 scheen men alweer zeker van eene overwinning op het clericaal Ministerie, maar opnieuw stelden de Waalsche kiesdistriecten de oppositie te leur. Toch was de vooruitgang nogmaals merkbaar, daar de Kamermeerder heid der clericalen alweer gesmolten was en gevallen van 12 op 8 stemmen. Nu scheen de val van het Ministerie zeker. In 1910 was 't eene nieuwe teleurstelling, al viel de clericale Kamermeerderheid toch nog iets lager : van 8 op 6 stemmen. Onbegrensd werd nu het vertrouwen der oppositiepartijen. De kiezing van 1912 zou de onvermijdelijke verlossing aanbrengen. Die kiezing moest overigens beslissend zijn, daar er nogmaals nieuwe zetels (niet minder dan 20) te bezetten waren en daar die zetels niet gelijk in 1902 met het majoritair stelsel, maar met dat der evenredige vertegenwoordiging (altijd volgens het stelsel D'Hondt) zouden toegekend worden. De victorie der oppositie scheen zeker ; en 't was nochtans eene echt verschrikkelijke nederlaag. Elf der nieuwe zetels op 20 werden door de clericalen veroverd. De liberalen en de social s ten verloren zelfs eenige van hunne oude zetels te Kortrijk, Hasselt, Tongeren en Nijvel. De clericale Kamermeerderheid van Baron de Broqueville steeg in eens en onverhoopt, tôt ieders verbazing in het binnen- en in het buitenland, van 6 tôt 16 stemmen. Hoe was zulks mogelijk? De walgelijke propaganda met de Apachen Bonnot en Garnier als wapens tegen de oppositie ; de leugenachtiga beloften over den goldatendienst en het loochenen der aanstaande belastingen ; het terugstootend opslaan van loonen en tractementen op den vooravond der verkiezingen, op het allerlaatste oogenblik aan duizenden staatswerklieden en kleine beambten onbeschaamd verleend of beloofd; de vrees voor de uitspattingen van het socialisme, waar-van voorspeld en gevreesd werd, dat de rooden in de naaste toekomst (na de wijziging van het kiesstelsel) tôt betreurenswaarde onvoorzichtig-heden en geweldigen klassenstrijd zouden overgaan ; de onzinnige, maar stelselmatige opgejaagde schrik onder de godsjeugdige buitenlieden voor het plunderen van kloosters en kerken en voor de uitdrijving der klooster-lingen ; —ja, dat ailes mag als de meervoudige reden der clericale victorie van 1912 be-schouwd worden. Maar boven dat ailes, wat slechts in 't voor-bijgaan gewerkt had, stellen wij nogmaals op den voorgrond : het onrechtvaardig meervou-dig stemrecht met zijnen onvermijdelijken nasleep van vervalscht* kiezerslijsten, vooral op den buiten en door de zorgen der pastoors en onderpaBtoors.als voorbeeldige kiesmakelaars werkzaam op iedere gemeente van België ; en de vervaischte, onrechtvaardige evenredige vertegenwoordiging (stelsel D'Hondt) die aan de clericale partij bij iedere kiezing telkens van 5 tôt 10 zetels te veel in de Kamer verzekert met hare schijnheilige evenredigheid. In de laatste verkiezingen van 24 Mei 1914 deden wij in de kiesdistricten van Oost-Vlaan-deren, Limburg, Luik en Henegouwen alweer een s^apje vooruit door onze overwinningen te Hasselt en te Tongeren. De Kamermeerderheid van Baron de Broqueville viel van 16 stemmen op 12. Maar het stelsel D'Hondt steelt steeds eenige zetels aan de oppositiepartijen, hetgeen de clericalen aan 't bewind vereeuwigt. Zal dat nog lang duren ? Zal die oneerlijke toestand nog langer geduld worden ? Zullen de oppositiepartijen nog berusten in de belachelijke roi van danser s in de boet-piocessie van Echternach : driestappen vooruit en twee achteruit of omgekeerd, aile twee jaren ? Delenda Carthago ! blijft ons wachtwoord. BIJ DE CLERICALE VLAAMSCHGEZINDEN- De misnoegdheid, ja de verbittering der clericale VlaamschgeziHden over de ongehoorde houding van minister de Broqueville tegenover de Walen en Franskiljons vindt op allerlei wijze hare uiting in de olericale pers. Iiooqer Leven, het orgaan der Vlaamschge-zindé profesBors en oud-studenten van Leuven, stelt vast, dat die misnoegden in den laatsten kiesstrijd zich niet ernstig afgesoheurd hebben van de clericale partij en dat hunne oppositie-lijsten te Gent en te St-Nikolaas niet veel stemmen behaalden. Maar het voegt er de dreigende waarschuwingen bij, die wij hier laten volgen : » Moeten wij daaruit besluiten, dat, als al de ernstige flaminganten van een arrondissement samen als echte katholieken met een degelijk maatschappelijk programma voor burger, boer en werkman zouden opkomen, zij dan ook zouden onmachtig zijn ? » Wij denken het niet. Alleen dit moet vaststaan, dat het niet lichtvaardig mag , aangevat worden, dat het slechts als nood-middel moet dienen, nadat ailes er goed op voorbereid is. » Daarom moeten de Ylamingen van nu a: daarop bedacht zijn in elk arrondissement. » Wanneer dekatholiekeleiders zullen voelen dat het den Vlamingen ernst is, dan zullen zi wel gemakkelijker reden verstaan. » Moesten zij dan toch doof en onwillig blijven, dan zouden de Vlamingen zich niets te verwijten hebben, en hunne gewettigde tuchte-lootheid zou bijdraçen tôt verjonging der partij. » Hopen wij, dat dit niet zal noodzakelijk blijken ; maar, sivis pacem, para bellurn ». Is dit duidelijk genoeg? * • * Ook uit het weekblad OnsBecht, van Antwer-pen, hebben wij eenige uittreksels geknipt, die wij in een volgend nummer zullen opnemen. UIT DE OUDE DOOS. Tôt staving van hetgeen wij in ons hoofdartikel zeggen, nemen wij de vrijheid eenige brokken uit onze vroegere artikels onder de oogen onzer lezers te brengen, om hun te toonen, dat wij sedert jaren al tijd op hetzelfde aambeeld hebben geklopt. In ons nr van 28 M'ei 1910 schreven wij : « De echte oorzaak van het aanblijven van het Clericaal Ministerie is het onrechtvaardig vervalscht kiesstelsel dat die clericale meerderheid ons bij de Grondwetsherzie-ning van 1892 en bij. de invoering der vervaischte evenredige vertegenwoordiging van 1899 heeft opgedxongen, wel wetende wat zij deed. « Het meervoudig stemrecht — zoo recht-vaardig in beginsel — hebben de clericalen doen dienen om een kolossaal overwicht te geven aan het stilstaande achterlijke plat-teland boven de springlevende vrijzinnige steden. « De evenredige vertegenwoordiging — dat ideaal kiesstelsel der rechtvaardige ver-deelingi van de zetels onder de strijdende partijen volgens hunne getalsterkte in het kiezerskorps, — hebben de clericalein ook dusdanig ingericht, dat zij in de Kamer over een tiental zetels meer beschikken dan waarop zij recht hebben. « Nochtans hoopte men algemeen, dat de strooming tegen de regeering machtig genoeg zou geweest zijn om dierotte dij-ken der politieke oneerlijkheid van de clericalen door te spoelen. Men vergiste zich. Die rotte dijken zijn nog steeds be-stand tegen ebbe en vloed van den Belgi-schen volkswil. «De eerli jke herzieni n.g der oneerlijke kieswet moet de strijd-ieus der oppositie worden, van heden af. « Reeds daags na de verkiezingen gaf te ■echt de Flandre libérale dat wachtwoord aan de gansche oppositie. Dat ieder-;en het herhale. Het worde het Delenda Carthago der oppositiepartijen. « Ook zonder over de Kamermeerderheid e beschikken, kan in België de oppositie, vanneer zij eene rechtvaardige zaak eischt, Le gewensehte hervorming veroveren. « Alzoo heeft Bara in 1878 aan het Mi-Libterie Malou het geheim der stemming af-îedwongen en in 1899 heeft het Minis-erie Vandenpeereboom zijn ontwerp van viraaki'oepende partijkieswet moeten opge-fen, terwijl het nochtans over vijftig stem-nen meerderheid in de Kamer beschikte. « En Minister Schollaert lieett nog enkel 4 e s stemmen meerderheid in de Kamer, « De leus der oppositie moet zijn die der

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.