4de jaargang, Nummer 20. Prijs : 5 Centiemen 17 September iqtô ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP — KUNST — TOONEEL — LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS : Per jaar fr. 3.— Voor 6 maanden . . 1.75 Voor 3 maanden ... « 1.— men schr1jft in ten bureel van het blad. Opstelraad en beheer : Markgravestraat, ii-i3, Antwerpen AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. AAN DEN LEZER Met nr 20 ondergaat Ons Land eene wijziging. De vierde blad-zijde, tôt op heden aan adverten-tie gewijd, zal ook tekst bevatten. De wijziging is een uitbreiding. Nieuwe redactie-leden zijn aan-geworven. Laat ons zeggen dat zij, na te zijn getuige geweest van onzen strijd voor Vlaanderens her-wording,—- onze ware, a]s plicht-bindende, vaderlandsche kamp ! — spontaan tôt ons zijn gekomen. Dat mag zekerlijk als een beste teeken aanschouwd worden ; een, dat ons, nog eens te meer over-tuigd, hoe we goed hebben ge-daan,toen we destijds, handelend naar ons liefdegevoel voor land en volk en naar onze gedachte, ge-groeid uit wat verleden en heden ons hebben geleerd, gegaan zijn heelemaal naar de voorhoede van het aktivistisch legerwaar wij met de Liefde strijden voor de liefde in Vlaanderen ; met de Waar-heid voor het Recht alhier en elders. Onze stem heeft weerklank ge-vonden in het hart onzer landge-nooten, die niet door eigenbaat-zucht, domheid, haat of bittere en machtelooze vij'andschap ver-blind zijn ; zij heeft ook in het buitenland echo's gehad. Daarom zien wij met kalme tevredenheid terug op den afgelegden weg en besluiten met nog meer iever dan voorheen te strijden waar wij hebben gestreden : aan de uiterste voorhoede. Dààrin stellen wij onze eer. Hebben wij soms een onte-vreden woord gezegd tôt strijdge-nooten, die om gegronde redenen stonden of aan de voorposten of bij het gros van ons Vlaamsch leger, dan willen wij hun nog eens in overdenking geven hoe het gebeuren kan dat menschen die heelemaal vooraan staan en doorsidderd van liefde en strijd-lust zijn een woord van aanmoe-diging rôepen, dat bijwijlen wel eens ontevreden klinken kan, maar toch gezegd werd, niemand wille het vergeten, ter aansporing om dapperder dan ooit en nog meer onversaagd toe te slaan. Van af dit nummer, — zonder dat wij ons heerlijk programma wijzigenen ten spijt van aile scri-benten in smaadschriftjes, — be-zorgt "ONS LAND", het algemeen weekblad voor het Vlaamsche volk, de volgende rubrieken : Staatknnde, Wetenschap, Kunst, Tooneel, letterknnde. Het moge U, waarde lezer, alleszins aangenaam zijn. De redactie-sekretaris. tfij mi lien niet oeraerïten, norlj oerbasteren " Snmsoit ®oost îlaii ùcn îlon&el. Vlaanderen, 't is de tijd René de Clercq zegt : Vlaanderen, 't is de tijd ! Let op de zonen des volks, ze vechten ; let op de roogden des lands, ze gaan, worden knechten en willen rerknechten, hebben geen hart om rrij te staan. De zonen des lands zijn hier en ginder ; velen vechten, 't is de plicht. Niet allen vechten. Velen gelijken den meesters ; zij hebben geen hart om vrij te staan ; om mannen te zijn. De meesters worden knechten, teekenen overeenkomsten (Parijs 1916) die de vrijheid-van het land vernietigen ; die de welvaart van het volk knakken. Engelschen en Russen hebben, weigerend voorhen-zelf en anders-zins verwittigd : de meesters zijn knechten. De dienaars van de knechten, — arme slaven die hunne banden zoenen en meenen dat slaven-ketenen kunnen sieraden zijn, — jubelen. Het hart van het Land is angstig... De zonen des lands,ze vechten; ze vallen gewond door granaat-scherf ofkogel ; door vuige las-tering of smerige verdachtmaking van ontaarden, die vastkleeft als viezige slijmering. De tijd is groot, de nood is groot; uit dezen tijd wordt Vlaanderen groot of moet het voor eeuwig dood. Er is haat in de harten waar liefde moet in wonen; berekening waar moet zucht zijn tôt ofîer. De lange vrede (1815-1914) — i83o werd meer door vreemdelin-gen dan doorBelgen bevochten,— heeft de somme van moed ver-minderd, de wilskracht gesloopt, den strijdlust omgezet in jacht naar genot ; de ellendige ver-fransching heeft in de zielen het fiere bewustzijn van de eigen-waarde, de heerlijke liefde tôt het eigene gedood. Wij zijn als zonen die eene moeder hebben, — oh ! moeder Vlaanderen... — en die hunne moeder zien vernederd en met dood bedreigd ; en die in plaats van te doen wat de plicht van het kind gebiedt, vooreerst te gare komen en berekenen wat het meeste voordeel geven zal: moeder te verdedigen of haar belager te laten begaan. Harteloozen hebben reeds hun deel gekozen ; zij verlangen zich niet te roeren ; wat geeft het hun of moeder leeft en hoe ze leeft of sterft : zijn berekenen hun batig slot en woekeren in levensmidde-len...Zij bidden God,het vloekwoord op de lippen : Laat duren, oh ! Heer, dezen oorlog door uwe hand ontstoken. Spaar onze be-zittingen... U zij aile lof en dank! Gij schiept deze toestanden en wij hebben er, ter wille van uwe ondoorgrondelijke goedheid, mo-gen gebruik van maken. Wij loven U... Maar Gods zegen rust niet op hen, die donker zijn van den vloek der Menschheid ; maar Gods zegen wordt niet geschon-ken aan hen die te laf zijn om daden te vertoonen, lasterend haat zaaien opdat anderen doen zouden wat zij uit lafheid niet durven te verrichten. Vlaanderen, 't is de tijd ! De zonen des lands 7» vechten; ze zijn als kinderen des lichts ; ze staan vooraan ; anderen volgen en zien naar hen ; en hen ziende is er hoop in hunne harten. De kinderen des lichts zien de dageraden van nieuwe mogelijke toekomsten ; ze werken, liefde dragende, om die te bereiden ; ze voelen zich als reeds beschenen door het blij-schoone licht van ongeziene uchtendzonnen. Naar hen staart Moeder Vlaanderen en zij hoopt ; zij hoopt meer dan ze vreest : onder de zonen van het licht zijn de den-kers, de dichters, de kunstenaars, de geleerden van Vlaanderen. Van liefde tôt haar slaan ook harten, ginder, over de Noorder-1 grens en die liefdewinst vergeldt voor de ondankbare onverschil-ligheid van de eigen kinderen, die hebben noch hart, noch ziel ; — die zijn de dorre, doode krach-ten, remmers en stremmers, die deze tijd moest werpen uit zijn gewricht omdat ze zijn deschande en de oneer van deze groote, heroïsche dagen, waarop men-schenmassa's volkeren worden en landen sterven of worden geboren Gemakzucht en niets doen dat van karakter getuigt, hebben ze verheven tôt loyalisme ; maar zij hebben zoozeer verstompte her-j senen dat ze niet weten, dat ze niet meer weten kunnen hoe eenzijdig loyalisme een onding is en eene deugd van slaven ; een gruwel voor die zijn vrijgeboren ; zij kunnen niet meer bevroeden hoe bij het verbreken van rechten en plichten en het dreigen met vervolging en dood niet loyalisme maar ongehoorzaamheid is de eerste en edelste deugd, de lou-teraarster van de gewetens, de kracht die verloren vrijheid te heroveren weet, — de aanvoerster die de Menschheid van slavernij heeft gebracht tôt de vrijheid van dezen dag ; die wederom maar een stadium van den weg is die het begrip vrijheid en de begrip- i pen vaderland en menschheid in de harten en de geesten te door-loopen hebben om eene schoone werkelijk te worden, — in de toekomst ! Mannen staan aan het werk ; zij bereiden die toekomst ; hun oogen glinsteren ; hun monden glimlachen en zijn toch ernstig, hunne gelaten zijn beschenen door een schoon licht,eene goede, pure klaarte... Vlaanderen, 't is de tijd ! Oh ! God, de jeugd van Zuid en Noord, hier en ginder, overal, waakt, strijdt, de wijsheid peinst, de ziener spreekt... Het hart van Vlaanderen klopt en zijn rythme is het rythme van de schoonere toekomst ! Weerman. - —1*1» Onze Economische Strijd De Groepeering der Vlaamsche Arbeiders. 'k Weet wel de groepeering der Vlaamsche arbeiders is 'n heel kiesch vraagstuk. 1k ken er, die schokschouderend bij 't lezen van het opschrift van dit artiekel er geen verdere aandacht zullen aan geven en het met 'n zeker schert-sende-willendheid 'n utopie noe-men zullen : ik weet dat er zijn, die het vraagstuk doodgewoon-weg belachelijk en ongepast be-stempelen zullen en het onge-hoord vinden zoo iets te berde te brengen in onze Vlaamsche be-weging ; zelfs 'n vriend van me, raadde mij aan, dit punt voorzich-tigheidshalve, maar ongeroerd te laten, uit vrees op het terrein van ; de politieke partijen te komen 'k Stap er over heen ; ik plaats mij op zuiver Vlaamschen grond, om aile mogelijken politieken aanstoot in mijn uiteenzetting te vermijden. In 't vorig artikel zei ik, dat in het herwordingsproces van ons land het kapitaal 'n machtigen factor vormde. Maar evenals dat niet kan weggecijferd worden, kan evenmin een volk zich logisch ontwikkelen, waar de factor arbeid zich niet ten voile in trapsgewijze evolutie kan doen gelden. 't Lijdt geen twijfel,de geschie-denis is overigens daar om het te bewijzen, dat er,juist door gebrek aan innige verstandhouding en door 'n natuurlijken groei van soms tegenstrijdige belangen, het wel eens tôt botsingen tusschen beide factoren moet komen. En nochtans bestaat er 'n diingende noodzakelijkheid er voor te zor-gen, dat er 'n terrein van over-eenkomst gevonden worde, om den economischen ontwikkelings-bloei van 'n volk te bevorderen. Zoo wij dus eenerzijds de groepeering bewerken van het Vlaamsch kapitaal, berust op ons de zedelijke verplichting het onze er toe bij tedragen ter groepeering van de Vlaamsche arbeiders. Immers tôt welke partij zij ook behooren mogen, het is 'n feit dat er onderling zekere aanknoo-pingspunten bestaan, dat de ar beiders het recht hebben hunne rechtmatige eischen te stellen tegenover het kapitaal, want 'n doelmatige en redelijke ontwik-kelingvan den factor arbeid, moet er natuurlijk krachtig toe bijdra-gen, om het productief-econo-misch leven van 'n land te bevorderen.Buiten hunne politieke over-tuiging om, is er iets dat de Vlaamsche arbeiders nauw aan elkander binden moet : 't feit van hun Vlaming-zijn. Laat ze nog zoo lijnrecht tegenover elkaar staan, 't blijft toch 'n feit dat zij, wanneer hun ras- en stamgevoel genoeg ontwikkeld zal zijn, zij de eersten zullen zijn om teerkennen dat zij ondanks hunne meenings-geschillen toch altijd verbonden zullen zijn als broeders, kinderen van eenzelfde Moeder : Vlaanderen.Het is genoegzaam vastgesteld dat onze Vlaamsche werklieden lijden door gebrek aan vakkennis en algemeene ontwikkeling. Dat deze toestanden noodlottige ge-volgen na zich moesten slepen, zal niemand nog ontkennen, al ware het, dat hij maar eventjes den nood van de Vlaamsche ar-beidersklase kende. Overigens wie hooren wil, wie zien wil, weet wel voor welke ellendige toestanden wij in dit opzicht in Vlaanderen staan. Het is voor onze Vlaamsche werklieden dan ook 'n zegen, dat er aan de thans Vlaamsche Hoo-geschool te Gent technische scho-len verbonden zijn, waar de leer-krachten zullen gevormd worden, die door en door Vlaamsch, in de vakscholen 'n degelijk Vlaamsch onderwijs zullen kunnen geven. In iedere politieke partij wordt er naar gestreefd de werklieden langs hunne zijde te scharen, omdat onze politiekers ten voile be-sef hebben, dat achter de den-kende leiders moeten staan de massa der werkers, die hen moeten steunen om aan hunne respectieve bewegingen de massale groeps-kracht te verzekeren. De groepeering die wij beoogen

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.