4^ jaargang, Nummer 34. Prijs : 5 Ceati&ra^n 24 December igiô ONS LAND STAATKUNDE WETENSCHAP KIJNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS : Per jaar ; fr. 3.— Voor 6 maandeo . . » 1.75 Voor 3 maanden ... ... .... » 1.— MEN SCHR1JFT IN TEN BUREEL VAN HET BLAD. Opstelraad en beheer : Markgravestraat, ii-i3, Antwerpen AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. KERSTMIS-VREDE Vrede op de aarde aaa de menschen, die van goeden wilSe zijn... " Het zal vrede zijn... het zal als de goede wil er KAN zijn... De goede wil zal er kunnen zijn aïs de leiders van de volkeren hunne volkeren in den oorlog hebben ge= voerd voor een RECHTVAARDIG doe). Als het doel rechtvaardig is, ^dan zal inen het durven te 8EKENNEN. Een doel wordt maar dan rechtvaardig als het door den KOELEN MENSClîELUKEN GEEST als dusdanig wordt erkend.. Wij luisteren. Klinken er veel woorden, pas op, dan wil men n vangen in een net van woorden. Laat n niet vangen ! Wat moet gezegd worden, is KORT en KLAAR. Zijn de woorden doorsidderd van haat of misprijzen, pas dan tweemaal op, dat gij u niet vangen laat aan hun sombere schoonheid, want hun schoonheid is BEDROfi en dekt slechts de LEUGEN. B. Eens flinke verklarîng De lieeren Augusteyns en Henderickx, volksvertegenwoordigers voor Antwerpen, protesieeren in een waardig sluk tegen de houding van hunne kollegas's van Kamer en Senaai, omdat zij van hunnentwege slachtoffer werden van eene behandeling die minstens oukollegiaal moet genoerad. Zich afvragend, naar gezegden, of iiun Vlaaraschgezindheid de reden was van de onlieflijke en onverdedigbare houding van hunne kollega's. komt in het stuk deze flinke verkiaring, — de geloofsakte van prachiige Vlamingen : Vôor den oorlog heette het dat het voor Vlaanderen een natuurlijk, nationaal en grondwettelijk recht is in zijn taal te worden onderwezen, bestuurd en bereeht. De verschillende partijen die wij vertegen-woordigeu, hadden aile de verdediging van dit recht in hun progarmma opgenomen. Wat vôor den oorlog Recht was, is gedu-rende den oorlog, ook onder vreemde over-heersehing Recht en zal na den oorlog 'Recht blijven. En wij zijn diep overtuigd dat handhaviging en- bevestiging van dat Recht, zelfs doo»' den vreemden Bezetter, de beste waarborg is zoowel tegen eene mogelijke verduitsching als tegen eene mogelijke verfransching, die de eene even-zeer als de andere, schadelijk zouden zijn voor de zedelijke en stoffelyke belangen van gansch België Dat wij naar die over-tuigiug handelende, iets anders dan een vaderlandsch belang zouden betrachten, mogen kwaac!willigen beweren en kort-zichtigen gelooven, maar zal nooit worden aangenom8n door hen die ons kennen en., allerminst, door U, die getuigen kunt van de rechtzinnigheid, de onbaatzuchtigheid en de liefde tôt het volk die, wij durven er ons op beroemen, ons beider politieke loopbaan steeds heeft gekenmerkt. Yoorzeker zal niemand Ued het recht betwisten, aangaande de houding die ge-durende deze beroerde tijden in zake taal-kwestie wordt vereischt, er een andere meening dan wij op na te houdan. Maar even als U dit recht door niecuand wordt ontzegd, zoo meenen ook wij er op aan-spraak te mogen maken om, gehoor gevende aan de stem vaa ons Vlaamsch geweten, ook nu het Vlaamsch volkrecht te handhaven en te bevestigen. door Gerechtiaheid Een nieuwe kreet, schrijf ik, en toch, hij is zoo oud bijna als de mensch-zelf ; hij heeft weer-klonken als eene bede onmiddel-lijk na het eerste onrecht... hij is opgeweld uit het diepste van den mensch en in het puurste van zijn lijden, hij is de uitirig van zijn bewustzijn der Rechtvaardig-heid.Gerechtigheid ! Neen.'t is niet de bede dat loon naar werken geschiede, dat het gaat om het oude en lang-afge-diende « Oog voor oog en tand voor tand », — 't is in onze menschheidgeworden de dringen-de bede dat recht geschiede aan wie hebben door onrecht geleden. Deze gerechtigheid is een nieu-were, schoonere, edeler vorm van de Rechtvaardigheid. Deze kreet weergalmt thans over Vlaanderen ! Gerechtigheid wordt voor Vlaanderen en het Volk van Vlaanderen gevraagd. Die dezen kreet slaakt is weerom de schrijver, die zoo ontroerend de Weeklacht van Vlaanderen heeft gezongen,— de onbekende, die Vlaanderen en zijn volk veel bemint, en ongenoemd voortgaat, wenschende niets anders te zijn dan eene stem, die opwekt... Gerechtigheid voor Vlaanderen ! Gerechtigheid voor het Volk van Vlaanderen ! • Onmiddellijk herkent men de stem,den toon en de wendingen... 't Is Claudius Severus en de droe-velijk verluidenden ondergrond van den inroerenden Weezang , klinkt verdoofd in dit, zijn bede en zijn kreet om gerechtigheid. Gerechtigheid, het eenige waar-naargetracht wordt,omdat'talleen waarde geven kan aan de dingen van het leven en daarom aan het leven zelf, heeft men tôt plicht altijd en overal op te eischen. Daarvan doordrongen spreekt Claudius Severus op een tijd als velen, — die zich eertijds geroe-pen waanden, — niet te spreken durven en hunne vreeze over het woord en de daad omhangen met den mantel der vaderlandsliefde. Later zal men juist uitmaken kunnen wie van beide soorten, of de sprekers of de zwijgers, het meest hun volk en hun land hebben bemind ; wie in tijden, groot àls nooit tijden waren, zijn klein en bang geweest of groot als de tijden zelf, durvende onder meer gerechtigheid als een recht op-eischen op het oogenblik zelf dat het scheen of vôor het door de Leugen ontketend geweld, aile Recht wijken moest. Later... Maar wie onder de Deugdzamen zou willen van zich-zelf aan zich-zelf te bekennen hebben hoe hij zij ne broeders niet heeft erkend in de dagen van de beproeving toen ze kwamen en tôt hem spraken aan den stil-ge-worden haard ? Later ! Ach ! moet dan ook over Vlaanderen worden geweeklaagd zooals eenmaal op vreeselijke en toch zoo in-droeve wijze werd geweeklaagd over Jeruzalem, de stad, die hare profeten versmaad-de en doodde ! Later ! .. Oh, God ! zal het dan altijd het verschrikkelijke lot van de Menschheid zijn, dat ze maar erkend wie haar hebben het meest bemind als deze zijn door het eigen volt* gedood. . Volk van Vlaanderen, gedenk ! gedenk ! de wijsheid is niet het voordeel van de massa Als ge met velen zijt om iets te gelooven is er kans dat wat ge gelooft niet geloofwaardig is Als ge met velen zijt om iets te verklaren is wat ge verklaart al lang niet meer de waarheid. Als ge met velen zijt em een doel te zien, dan is lang reeds dat doel bereikt, dan zijn andere doelen zichtbaar... Volk van Vlaanderen, gedenk... gedenk! Die als leeraars optraden stonden alleen... of waren weini-gen... en zie wat ze leerden werd wezenlijkheid in de toekomst... Ge moet leven in uw tijd, en deelnemen aan het leven in de toekomst, niet in den tijd van uwe vaderen ! Loof wat uwe vaderen hebben gedaan, maar bemin het niet ! Ge zijt een andere generatie, ge hebt een an-der doel. Doe wat uwe vaderen deden, en zoodoende zult ge hen eeren ; maak uw tijd ! Maak de toekomst ! Let er niet op dat er onder u gepatendeerde en gediplomeerde leeraren zijn... Deze zijn betaald niet om u de toekomst, maar om u het verleden te leeren. . Dezen werken om het oude te bestendi-gen, niet om de toekomst door u en voor u voor te bereiden... Ge kunt toch best begrijpen hoe niet het bezit van een vel perkament een mensch van zijn gelijken on-derscheiden kan... Gedenk hoe zij zijn de betaalden... Volk van Vlaanderen, mijn volk, ons volk, gedenk, gedenk de Grie-ken en de dood van Sokrates, de Joden en de kruisiging van Jezus, de Hollanders en de vervolging van Spinoza, de Russen en hun gedrag tegenover Tolstoy, Gorky, enz... Volk van Vlaanderen, gedenk, gedenk, ge zijt verwittigd... val niet in de verschrikkelijke dwa-lingen van de andere volkeren ! Lees, lees aandachtig Claudius Severus' Gerechtigheid en laat het een pure echo vinden in uw hart. Laat het uwe ziel stalen en gereed maken tôt aile daad van Recht en rechtvaardigheid, die schooner maakt het leven van u en van uwe broeders nu en later. George P. M. Roose. Yiaamsch aktivisme en Loyauteit Een verwijt dat wij, aktieven, einde-loos te hooren krijgen is : dat wij den Duitschers in de kaart spelen daar waar wij ons zelf doen gelden ; erger nog dat wij landverraad plegen doorons optreden, omdat wij aldus verdeeldheid in ons eigen land zouden aanwakkeren. Doch « praatjes vuîlen geen gaatjes » en mooie woorden kunnen aan de wer-kelijkheid niets veranderen. Die werke-lijkheid is, dat België nu eenmaal een tweeledig land is. Aile pogingen van i83o af om -aan die tweeledigheid een-emd te maken door het Vlaamsche land te verfranschen, zijn afgestuit op de taaie levenskrachi van de Vlamingen. Deze wenschen niets beter dan van België, met zijn twee rassen, een voor beide groepen viij land te maken en het daardoor tegen aile invloeden van buiten tôt een zoo sterk mogelijke eenheid te doen uitgroeien. Had België nu maar, in al die jaren sinds i83o, één regeering gehad die ôôk wat voelde voor het Vlaamsche volk, of.die althans staats-mansinzicht genoeg gehad had, om het groot belang te begiijpen voor België van een Vlaandsren dat geen Ierland of Polen bleef, van een Vlaanderen dat evenalsFransch-.Duitsch en Italîaansch-Zwitserland zijn eigen leven mocht leiden in het Belgisch staatsverband, dan zou de oorlog een vereend België gevonden hebben, dat naar àlle kanten even sterk gestaan had. Zooveel staatsmansinzicht heeft echter nog niet één minister gehad.Zij kenden allen alleen hun engere panijbelangen. En ook tijdens den oorlog zijn zij niet tôt een klaarder inzicht gekomen (of willen komen ?). Integendeel. Men heeft wel beproefd de andere politieke partijen, d. w. z. de liberalen en socialisten te bevredigen door ze in de vroeger geheel en uitsluitend katho-lieke regeering binnen te halen.De keuze is echter weer gevallen op de meest Franschgezinde elementen der oppositie-partijen (Goblet d'Alviella, Van der Velde en Paul Hymans), zoodat deze coalitie-regeeung zelfs nog meer dan de regeering van vôôr den oorlog anti-Vlaamsch geworden is. Zij heeft niets gedaan om het vertrouwen der Vlaamsch-gezinden te winnen ; zij heeft ailes gedaan om ze meer dan ooit te laten voelen dat zij hen beschouwt als een ongewenscht, zelfs als een vijandig element in den Staat. Al dadelijk na den inval der Duitschers, die België in de armen van Frankiijk dreef, werd van regeeringsgezinde zijde de oude kreet

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.