16e jaargang Nummer 23 10 Ccnticmcn Zondag 7 Tuni 1914 ONS RECHT YLJi AMSGHŒEZI1TD WEEKBLAD. 1 ABONNEMENTSPRIJS 5 Fr. voor een ]aà.r. . 2,50 Fr. voor 6 maanden. 1,25 Fr. voor 3 maanden Uitwisseling van bladen en tijdschrilten wordt volgens overeenkomst geregeld. Voor inschrijvingen en brieiwisseling wende men zich tôt het bureel : MARKGRAVESTRAAT. 19 antwerpen. Boekwerken, waarvan één afdruk wordt gestuurd worden aangekondigd. Mits twee afdrukken wordter verslag over gegeven. Men wordt verzocht aile brietwisseling vrachtvrij te zenden en slecbts opeenezijde van'tpapier te schrijven. Al wat het opstel van het blad betreft, moet vôôr Donderdag middag op het bureel ingezonden zijn. INHOUD : i. Over de laatste ver-kiezingen. — 2. Uit Noord-Neder-land. — 3 AUerlei. 4. Kronïek. Over de laatste verkiezinyen Als vollediging van ons vorig artikel over de uitslagen der vt rkiezingen van 24 Mei, deriken wij hierna de beoor-deelingen van eenige d< r bijzond^rste Vlaamsche katholieke dSg- en week-bladen te moeten meedeelen. In zijn nummer van Vrijdag 29 Mei gaf «Het Handclsblad» een hootdar-tikei «Vermaning», waar wij o. a. het Vo'gende in lazen : Wij hebben geschreven dat de kiezin-gen van 24 Mei voor de regeering, voor de rechterzijde en voor de katholieke par-tij eene ei nstige vermaning waren. Zeker, wij behouden in de Kamer eene meerderheid van 12 stemmen. meer dus dan wij hadden in 1908, het dubhele on-zer meerderheid van vôôr 1912. Maar die meerderheid I an wegsmelten als wij niet oppassen en de vermaning van Zondag in den wind s'aan. Verondersteld dat men in 1 y 16 in Turn-hout even slecht stemme als Limburg, waar het aan paalt ; dat wij in Kortrijk en Roeselaere eene even groote stemmen-vermindering waarnemen als het geval is geweest in Oost-Vlaanderen, dan zijn we 3 zetels kwijt, In dezelfde voorwaarden zouden wij één zetel verliezen in Brussel. Van een anderen kant moest Nijvel even slecht stemmen als Zinnik of Hoei, dan loopen wij nog gevaar een zetel kwijt te geraken. Kortom onze meerderheid zou kunnen zakken tôt 2 of 4 stemmen en in eene Kamer van 186 leden zou zulke zwakke meerderheid de taak der regeering ten zeerste bemoeilijken. Wij weten het wel, de stemverminde-ring van verleden Zondag is het gevolg van oorzaken, die van tijdelijken, van voorbijgaanden aard zijn. Doch juist daarom is het noodig tegen 1916 die oorzaken van misuoegen te doen verdwijnen en vooral er voor te zorgen, dat er geen nieuwe bij komen. Heeft men, bijvoorbeeld, bij de instel-ling van nieuwe taksen, wel altijd op den rechten nagel geklopt ? Bij het stemmen der taks op de obliga-tiekoepons schijnt de meerderheid een beginsel uit het 00g verloren te hebben, dat in het licht is gesteld door de econo-misten en in praktijk gesteld door de behendigste Staatslieden : De beste belasting is die welke men het minst ziet en die het publiek betaalt zonder ze gewaar te worden. In dit bijzonder geval moet de taks op de koepons des te meer ontstemming verwekken, omdat zij grootendeels den middenstand trof, dien men wel wat te veel verwaarloosd heeft. Zeker, wij nemen het niet kwalijk dat het gouvernement zooveel mogelijk voor den werkman doet maar men zou 00k wel eens mogen denken aan de kleine burgerij : landbouwers, stielmannen, bedienden, neringdoeners, die dan toch aan onze partij hare beste legerscharen bezorgt. De jongste legerwet is ongetwijleld, uit oorzake der belastingen die zij noodig maakte en door de persoonlijke lasteri, die er uit voortsproten, een der hoofJ-oorzaken onzer stemmenvermindering geweest. In 1.911 ten strijde trekken onder den roep : de liberalen willen al uwe zonen in de kazerne de katholieken vragen u maar één zoon — en dan daags nadien den dienstplicht voor iedereen invoeren, dat zijn zoo van die dingen, welke geen enkele parti] s raffeloos uitzet. Wij hebben natuurlijk het hoofd moeten bukken als minister de Broqueville verklaarde, dat omstandighcden, die hij geheim moesi houden, de regeering gedwongen hadden den soldatendienst uit te breiden ; maar wij hebben niet zonder > rees onze partij den weg van steeds toenemend militarisme zien inslaan. Gedurende meer dan een kwart eeuw hadden wij het gesteld met het contingent van i3.'3oo man, een last die met de toeneming der bevolking aile jaren ver-lichttè en die, door de vergoeding van de militianen, nog dragelijker was geworden voor de familiën. En plots in twee sprongen, werd dit jaarlijksch contingent bijna verdriedub-beld ! ! ! Hoe kon het a> d rs, of de kie-zers waren uit hun lood ges agen ! Men heelt den goeden wil onzer bevol- ing nu genoeg op de proef g-steld ; het is tijd dat het militaire raderwerk stil gelegd woi de Is het niet betreurenswaardig, dat .Jet vôôr de kiezingen de meest besliste logen-straffingen zijn gekomen aan de geruehten over vermeerdering van legersterkte en verlenging van diensttijd ? -\1 die geruch ten hebben den tegenstrever gebaat en hem toegelaten bij de kiezers uit te ba-zuinen, dat alweer nieuwe militaire lasten in den pekel lagen. Het leger moet sterk zijn, het moet de liefde der bevolking winnen, het moet verbeterd worden, maar dat kan niet be-reikt worden met verzwaring der krijgs-lasten. Daar zal men niets anders mee bereiken dan versterking van het socialisme en bij dezes versterking heeft waar-achtig het leger niemendal te winnen. In militaire zaken moeten het ministe-rie en de rechterzij mei evenveel doorzicht te werk gaan als in kwesties van belasun-gen en sociale verzekeringen. Wanneer men van de vermaning aan hoogerhand rekensct ap houdt, is er mets verloren ; doet men het niet, dan loopen we sterk gevaar van, na in 1912 het Capi- tool te hebben beklommen, in 1916 met klikken en klakken van de Tarpeïaansche rots te worden gesmeten. * * * «Het Vlaamsch Heelal» van Borger-hout durft zijn gedacht op nog minder onbewimpelde wijze uitdrukken, waar het o. a. schrijft • « Zelfs bladen en leiders, die van dit gevaar niet wilden weten en aile waar-schuwingen kwaêlijk opnamen en wel als « partijverraad » zouden bestempeld hebben, zijn nu de eersten om het Minis-terie van overmoed te beschuldigen, zij die ditzelfde Ministerie door dik en dun ondersteunden en het opzweepten tegen eigen partijgenooten. Dit is vooral gebeurd in de Vlaamsche zaak. De Vlamingen wierden meer en meer miskend en hunne vertegenwoordi-gers wierden in de Kamer, en nog meer in de wandelgangen, op onwaardige wijze behand ld, ondanks hunne inschikkelijk-heid en 't verraad dat zij pleegden tegen het part;,programma in zake van krijgs lasten. Het Ministerie en de Franskiljons steunden op e ne meerderheid, die hun aile besef in den waren gemoedstoestand van het vo k deden verliezen. kluchtig mag het heeten, dat die lieden vroeger niet wilden luisteren naar de eerlijke lieden e, 1 de getrouwen, die het euv 1 opnamen dat het kiezerskorps be-drogen wierd om de soldatenpartij te btlieven. En nu bekennen zij zelven dat de nkuwe krijgswet, de nieuwe school-wet, de nieuwe belastingen, het misken nen der Vlamingen en meer andere onzinnige daden, de partij den berg hebben doen afrollen. De slotsom is, dat het Ministerie slechts 1 stemmen meerJerheid behoudt in de Kamer en dus voorzichtig zal moeten handelen. Het vooruiizicht is 00k niet rooskleurig. De legerwet, de school-wet en de îveuwe belastingen hebben iedereen nog niet getroffen. Binnen twee jaren zal dit het geval niet meer zijn en de misnoegdheid zou tôt haar hoogste punt kunnen klimmen .... -\\ as er over twee jaren een vloed tegen de Liberalen, hij is thans tegen de Katholieken gekeerd en 't zal werk en tijd kosten om dit verlies terug in te winnen, indien het wel ooit kan ingewonnen worden. Want de onverschilligheid wordt in onze rangen grooter en grooter. sinds onder voorwendsel van tucht, het programma wordt geschonden en de vrijbeid wordt ontzegd aan eerlijke lieden, die, als trouwe wachters, op vele gevaren wijzen, maar niet worden aanhoord dan na de kiezingen, wanneer de leiders eensklaps dezelfde gevaren zien die zij vroeger smadelijk loochenden. * * * Hooger Leveii, van L-uven, bevatte over d< « sifzing en hare lessen» een z or m-rkwâaidig artikel van den E. H. Drijvers, waar o. a. in te lezen staat : «Vooreerst in 't militarisme mogen wij volstrekt niet verder gaan. Onze veilig-heid vraagt niet meer offers en wij kunnen er niet meergeven.noch in manschap-pen, noch in geld. Veeleer zouden wij naar vermindering moeten uitzien, b. v., door de vermindering van diensttijd. Door eene wet zullen wij die niet verkrijgen, want de militaristen zouden niet lossen. Maar kan de regeering aan hen, die ge-■ oe zaam onde1 richt zijn, niet meer ver-loven toestaan ? Nopens den leerplicht vrees ik dat hij binnen twee jaar, als men er de eei ste ongcmakken zal van ondervonden hebben, ons meer kwaad zal doen dan nu. Men weze dus voorzichtig in de toepas-sing. Het Foudsetiblad schreef dat die dwang voor vele werkersgezinnen zal offers meebrengen van 100, van 200, ja van 3oo of 400 franks 's jaars. Die offers zijn noodzakelijk voor het geluk der kinderen ; de werklieden zelven zullen dit be^rijpen, maar de loonen moeten in Vlaamsch België verhoogen. Intusschen is het billijk dat de openbare bepturen de behoeftige huisgezinnen te gemoet.komen door de schoolsoep of anderen rrîondkost, kleeding, enz. In die richting moeten de gemeenten vooruit en de Regeering moet ze aanmoe-digen door milde toelagen. Er hoek 00k voor de burgerij gezorgd doorgoede wetten en ruime ondersteunin-gen. Anderzijdsis er wellicht middel tôt besparing en tôt beperking van den aan-groei der staatsschuld ; want dàarmee werd door de tegerstrevers fel geschermd. Is de Vlaamsche kwestie voôr iets in den uitslag ? Ongetwijfeld. In 't Vlaamsche land gingen wij meer achteruit dan bij de Walen. De Vlamingen waren in de laatste maanden ontstemd en misnoegd door de houding van Poullet en van de Broqueville te hunne opzichte. Nu zijn juist de Vlaamschgezinde katholieken doorgaans de beste werkers en geven den toon in vergaderingen, in dag- en weekbladen, in heel het volksleven. Is in hen geen troef, dan is er verlamming in de laatste tijden, vandaar grootendeels die stille kiezing. De katholieke partij hoeft in te zien dat hare macht in het Vlaamsche land îs en dat eene katholieke regeering,die zich on-vlaamsch aanstelt, lood in hare vleugels heeft. A.in de Vlaamsche strijders geeft de kiezing andere stof tôt bedenking. Het is hun al te zeer gebleken dat zij hun voile recht niet kunnen verwachten van de goedwilligheid der ministers en volksver-tegenwoordigcrs.indien zij hunne" eischen ge>. a kracht ■ kunnen bijzetten. In den grooten strijd voor de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool is het te vreezen dat onze voormannen den slag niet zullen winnen, indien zij geene politieke macht achter zich hebben. Vandaar dan is de gedachte ontstaan

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.