Zondag 22 Eebruari i914. 0,05 fr. per Nummer 16e Jaargaiig, Nr 13 LNSCHRIJVfNOSPRIJS. (Voorop oittaalbuar) Perjaar fr 2,7". m.Wnik-a fr 1.5 ) 3 raaaniJei) r>. ! .0 i Huiteo hf! liui'i lia va zeufitngskostea erbu [.• voegen. De boeken, waarvan wij t-én exemplaar ontvangen, worden aangekondigd ; deze. waarvah wi' twee exemplaren •nîvangen, worden beoordeeld. wimmsàMMiÊXXMààtmmmrxmmaBmiacaiitM 't Volk van Ronsse A.ÀN KONDIGI NO EN Annonce!*, perrfgd fr. 0,15 KekUraeu fr. 0,25 RecMerlyk? e»îrhfîrs!eliin^en IV. û,f>U Ongeteekende brieven worden niet opgenomen. Aile artikels en aankondigingen dienen ten l&atste Donderdag's niiddags inge/.onden te zljn. Katholiek-, Volks- en Vlaamschgezind Weekblad i TA AL, GODSDIENST, ALLES VOOR VLAANDEREN ! HU1SGEZIN en EIGENDOM Druk en Uitgaaf der Drukkerij GOEBEERT, Spilgremstraat, 121, Ronsse VLAANDEREN VOOR CHRISTUS ! \r ^ T"8 «rl ■* "4~ 4~\ T) xv* i niuiic u y uujA.ati i *oor CHRISTENE WERKLIEDEN, voor CHRISTENE PATROONS, en ook voor CHRISTENE BEDIENDEN ! Wij hebben reeds vroeger meermalen gezegd en geschre ven, dat de volstrekte onzijdigheid in de werkliedensyn dicaten niet kan gehandhaafd worden. De werklieden, die in eenen onpartijdigen bond treden zeggen hoegenaamd geen vaarwel aan hunne politieke denk wijze. En zoo is hel geheel natuurlijk dat de beweging za overhellen naar den kant van dezen die den meesten doorsla: gcYen in de vereeniging. Zoo hebben wij gezien hoe de socialistische strekking il den onpartijdigen (?) letterzettersbond van Brussel stilleken aan de bovenhand kreeg, hoe allengskens de roode politieker zich met de zaken der vereeniging kwamen bemoeien, totda men er in 1913 een voorstel gestemd kreeg tôt ondersteunin: der politieke werkstaking, tôt afdwinging der regeering vai het algemeen stemrecht. Wij mogen gerust verklaren dat vroeg of laat de nog be staande onzijdige bonden in België op dergelijke wijze zullei uiteenspatten. Kan dat nu nog een redeneerend mensch verwonderen ? Heeft iedereen niet eene min of meer gevormde overtui ging ? En hoe kan men anders dan naar die overtuiging han delen, zelfs als men tôt de volstrekte onzijdigheid verplich is ? En in de tegenwoordige tijdsomstandigheden, nu, da de politieke en godsdienstige kwestiën zoozeer op 't voorplai zijn gebracht, is de onpartijdigheid min mogelijk dan ooit t voren. Ernstige menschen houden er eene overtuiging op na ei zij moeten dan ook wilskracht genoeg hebben om die over tuiging te verdedigen. Alleen van de vereeniging vai zulke menschen kan eene machtige werking uitgaan En nog vetl minder kunnen christene arbeiders met een grondige christene overtuiging in vrede samengaan met onz moderne socialisten die niet alleen ongodsdienstig, maa goddeloos zijn geworden. Diegenen die weten met welken fanatieken haat zij be schimpen en vervolgen datgene wat godsdienstig is of me den godsdienst in nauw verband staat, moeten dan ook be kennen dat een duurzaam samengaan tusschen menschen me zulke uiteenloopende levensopvatting volstrekt onmogelijk is * De katholieke patroons van hunnen kant hebben insgelijk geen reden om zich niet in eenen afzonderlijken bond aai te sluiten. De katholieke patroons die in een onzijdigen bont vereenigd zijn geweest, zullen moeten bekenncn — zoo z< waarheid spreken willen — dat in zulke vereeniging d< liberale manchesteriaansche geest bovenzweeft en dat zij al: katholieken dikwijls hebben moeten handelen tegen hunn< christene overtuiging, ja, dat zij dikwijls gedwongen warei liberale princiepen goed te keuren en eene anti-christelijki werking toe te passen. Zagen wij immers niet, hier als elders, hoe die zoogezegd* onzijdige — maar in werkelijkheid liberale — patroonssyn dicaten het heilig vereenigingsrecht der werklieden onder d< voeten traden, hoe zij er strijd tegen voerden met den lock-ou uit te roepen of met te weigeren de christene vereenigingen t< erkennen ? Meer nog : Zagen wij niet hoe de liberalen de katholiek* patroons tegen de christene vereenigden opjoegen, terwijl zi zelf achter den rug met een socialistisch syndkaat overeen kwamen, om zoo de macht aan het socialistisch syndicaat t< geven en die aan het christen syndicaat te onttrekken, omda de socialistische vereeniging met hen den oorlog voert tegei den godsdienst ? En hebben de katholieke patroons overigens niet eene hee andere leering te volgen dan die der liberale manchesteriaan sche school ? Wie kan er de grondwet der christene maatschappijleer in « Rerum Novarum » vervat, doen overeenstemmen met d< leering van het individualisme, met de manchesteriaansch< school, wier leuze is : « laisser faire, laisser aller » ; school dit de vrije concurrentie, het vrij onbeperkt geldwinnen verde digt ? En dan zou men nu nog durven beweren dat men fanatiek< politieker moet zijn om te komen voorstaan dat de katholiek) patroons zich in afzonderlijke bonden, waar den christei geest heerscht, moeten aansluiten ? * * * « Onze vereeniging is onzijdig en zal het blijven, want al » we als partijvijanden tegenover elkander staan, kunnen wi » geene verbeteringen bekomen ». Zoo schreef dees week de onzijdige bediendenvereenigini van Ronsse in een manifest, dat zij aan al de penproletariër heeft rondgestuurd. Ik antwoord daarop : Niet meer in eene bediendenvereeniging als in een patroons of werkliedensyndicaat, zal men de onpartijdigheid kunnei handhaven. Jawel, beweert de opsteller van het voornoemd schntt ten andere, onze statuten verbieden ons met politiek te be moeien. Uwe standregelen verbieden inderdaad rechtstreeks i in de partijpolitiek te mengen, maar wat uwe statuten u toe laten, dat is van mee te doen aan de sociale politiek, wat goec en noodzakelijk is. Maar, die sociale politiek in ons land i: zoo nauw verbonden aan de godsdienstige, aan de partij politiek. Een paar voorbeelden : Algemeen stemrecht, zoo beweren de socialisten, zal aile: meebrengen voor de mindere klasse. Zonder algemeen stem recht kan er geen verbetering komen in den toestand de werklieden. Voor vele socialisten wordt dus — het weze m ernstig of niet — de kieskwestie aanzien als eene social kwestie, eene werkmanskwestie, evenals bijv. de wettelijk< beperking van den arbeidsduur. De schoolkœestie zelfs kan onder sommige oogpunten ge nomen worden voor eene sociale kwestie. Als bewijs daarvai geef ik hier den tekst eener dagorde Zondag laatst gestemd o] de vergadering der afgevaardigden van het Verbond de Christene Textielbewerkers van België : « Het Verbond der Christene Textielbewerkers van België 1 met zijn 73 aangeslotene vereenigingen, vertegenwoordigen< een gezamenlijk ledental van 12.500, vergaderd te Gent, o] ' Zondag B Februari 1914 : » Overwegende dat de voertaal m het onderwijs een groptei invloed uitoefent op de ontwikkeling der werklieden ; » Overwegende dat die ontwikkeling van groot belang i voor het later te volgen beroepsonderwijs ; » Overwegende dat dit beroepsonderwijs een groote facto • K-t étoffai i île bestaan der textielbewerkers : » Drukt den wensch uit dat het amendement Van C&uwe-llaert en consoorten ongeschonden in de wet geschreven wor-de »; Daaraan ziet men dus hoe de sociale politiek in nauw verband staat met zuiver politieke vraagstukken. Ik drukte hooger op de noodzakelijkheid voor de vereenigingen mee te doen aan sociale politiek. Maar daar juist kan met aan meegedaan worden in onzijdige vereenigingen. Hoe verschillend immers is bijv. de opvatting niet tusschen de aanklevers der liberale en^die der katholieke school, in zake van tusschenkomst der openbare machten, in sociale verze-keringen, enz. ? En hoe kunnen dan al zulke belangrijke kwes-ties in de vereeniging besproken worden wanneer deze on-I zijdig wil blijven ? y En hoevele andere vraagstukken staan er niet in nauw 5 verband met de godsdienstkwestie ? O ! het ware voorzeker eene schoone zaak, konden bedien-den en werklieden zich buiten aile politiek vereenigen voor de bevordering hunner vakbelangen. Maar spijtig genoeg, dit t is nu in ons land eene volstrekte onmogehjkheid geworden. De christene bedienden dus, even als de werklieden, die ' allen proletariërs zijn, kunnen zich alleen in vereenigingen aansluiten waar hunne christene overtuiging altijd en ten voile wordt geëerbiedigd. Nochtans kan men altijd, wanneer men te doen heeft met mannen van goeden wil, een tijdelijk verbond sluiten tusschen syndicaten van verschillige kleur om de eene of andere verbetering te bewerken, of om een einde te stellen aan het een of ander misbruik . t Dat kan absoluut geen kwaad. t Alleen de versmelting onder hetzelfde bestuur deugt niet ; j want is 't bestuur liberaal gezind, dan zal het natuurlijker-wijze liberale, anti-godsdienstige en anti-katholieke leeringen opdringen. En de katholieken zijn toch altijd zulke brave jongens !... D. ; De I aalgrens. r DE TOESTAND VAN T VLAAMSCH TE RONSSE [ IN BETREKKING MET ART. 13bis DER NIEUWE SCHOOLWET t = Uit Handelingen van het Congres van het Da- = = vidsfonds, gehouden te Antwerpen in 1912, = ; = nemen wij het verslag op over den toestand van ~ i = 't Vlaamsch hier te Ronsse in betrekfang het — l = = — =-- = onderwijs. = = = === = = —- Datlj^verslag werd gemaakt door — — :v" ~ ~ Dr J. Goossenaerts.. ==. — -- — RONSSE ; Uit Kurth vernemen we niets over de toestanden aldaar ; hij springt ni. van Overboelare en Deux Àcren op Ellezelles ; (slaat Everbeke dus overi en van Ellezelles op Russeignies, • Ronsse voorbij. ; Stellig ziet de stad er in haar geheel, en in de voornaamste t straten voorzeker, geen Vlaamsche stad uit. ; Toch is Ronsse van oudsher Vlaamsch, uitgenomen de ge-huchten la haute en la basse Durenne, naar Henegouwen toe. ; Maar sedert vijftig jaar heeft het Fransch stellig veel gewon-i nen, in de eerste plaats onder de burgerij. Ronsse is immers eene zeer bedrijvige nijverheidsstad. î Op 22.300 inwoners zijn er te Ronsse 7500 rechtstreeks t werkzaam in de nijverheid. Voeg daarbij de vrouwen en kin-» deren die thuis zijn en ge ziet dat bijna al de menschen van Ronsse in de nijverheid werken of er van leven. I Waalsche fabrikanten zijn er niet zeldzaam, evenmin als • Waalsche of Fransche bestuurders van fabrieken, en Waalsche neringdoeners, naar Ronsse gekomen om den betrekkelijken , welstand die er heerscht ; voegt daarbij verfransching van het onderwijs, vooral in de meisjesscholen, en u kent de meer locale oorzaken van het indringen eener vreemde taal. Thans spreekt het volk te Ronsse Vlaamsch1; veel werk- • lieden echter kunnen ook gebrekkig Fransch spreken (nage-noeg de helft der inwoners verstaan Fransch) ; de kleine bur- ï gerij spreekt Vlaamsch en Fransch ; liefst ? en zeker best î Vlaamsch ; de burgerij, vooral het jongere geslacht, spreekt i in 't openbaar Fransch, te huis soms nog Vlaamsch. Velen echter onder de burgerij kennen er maar weinig van. De Walen op Durenne kunnen ook wat Vlaamsch spreken. 5 u Natuurlijk » zullen echter te Ronsse, evenals elders, de j Vlamingen en niet de Walen wel meest moeite doen om een tweede taal aan te leeren. , Volgens de laatste volkstelling is het te Ronsse met de talen ; zoo gesteld : mannen vrouwen - Fransch alléén 756 1023 Vlaamsch alléén 5775 6162 t Onder dezen die beide talen (verklaren te) kennen, spreken gewoonlijk : mannen vrouwen Fransch 1062 1087 Vlaamsch 3446 3268 t Volgens een van mijn zegsmannen is het moeilijk om te . zeggen welke taal thans veld wint ; volgens een tweeden wint [ het Vlaamsch bij, dank zij het snel aangroeien van de Vlaam-; sche (werkers)bevolking en de verbetering in de scholen van . middelbaren graad. Te Ronsse zijn twee kerken, de dekanale kerk van St-Her-mes en St-Martens, en een openbare kapel, die van de Arme ; Claren, onlangs uit Frankrijk naar Ronsse overgekomen. In beide kerken worden in de vroege missen Vlaamsche r sermonen gepreekt ; de werklieden en buitenmenschen i wonen meest die missen bij. Onder de hoogmis wordt m » St-Hermes in 't Vlaamsch gepreekt, in St-Martens in 't ; Fransch ; in beide kerken wordt eens per maand in een an dere taal gepreekt, zoo in St-Hermes in 't Fransch, in St-- Martens in 't Vlaamsch. Althans volgens een van mijne zegs-i mannen. Volgens een anderen zijn in St-Hermes de meeste ) gelegenheidssermonen Vlaamsch, in de andere kerk Fransch. r In de dekanale kerk worden de afroepingen in 't Vlaamsch gedaan ; in St-Martens enkel zoo in de vroege missen. De vastenbul wordt in de twee talen gelezen. 1 Er is een Vlaamsche Congregatie op St-Hermes, een 3 Fransche op St-Martens. g Reden : op St-Hermes wonen haast geen of geen echte i walen, op St-Martens tamelijk veel. De burgerij ook is misschien wel « meer naar den Fran~ s schen kant » op St-Martens. Vlaamsch zijn daarbij nog de grafzerken in St-Hermeskerk, r op 't kerkhof zijn de grafzerken bijna aile Fransch ; de krui-sen gedceltelijk Vlaamsch, gedeeltelijk Fransch. Veruit de meeste kinderen leeren den Catechisrnus in 't Vlaamsch, echter niet in 't College en in « het Klooster ». In 't College tracht men dat stilaan te verbeteren. Te Ronsse zijn 15 lagere scholen. De meisjesscholen worden aile door zusters gehouden, uitgenomen de betalende ; gemeenteschool voor meisjes, die door juffers gehouden wordt; de jongensscholen aile door wereldlijken, de vrije school voor weesjongens echter door broeders. In de gemeenteschool voor jongens, de niet betalende gemeenteschool voor meisjes, in vier aangenomen scholen voor jongens en vier aangenomen scholen voor meisjes is de voertaal Vlaamsch, van hoog tôt laag. Elders Fransch, behalve in het jongensweezenhuis, waar het Fransch half de voertaal is in de hoogste klassen. In het jneisjesweezenhuis zijn enkel Vlaamsche weezen, naar het schijnt. Op het Waalsch gehucht Durenne, waar ongeveer evenveel Vlaamsche scholieren zijn als Waalsche, is de voertaal Fransch. In de Normaalschool voor meisjes — waaruit heel wat leerkrachten voor Ronsse, — is onze taal lang geen konin-gin...Te Ronsse bestaan tooneelkringen die enkel in 't Fransch, andere die enkel in 't Vlaamsch (Nederlandsch ?) spelen. Ook twee boekerijen die nagenoeg evenveel uitleenen : een Fransche — meestal bezocht door vrouwen — en een Vlaamsche met ongeveer 300 boeken, ingericht door het Da-vidsfonds.Van wege het gemeentebestuur is wel eenige verbetering aan te stippen, sedert de laatste jaren. Dat zal denkelijk nog toenemen door het optreden van werklieden in den raad. Tôt nog toe sprak men er Fransch, en tôt voor eenigen tijd waren de plakbrieven, aankondigingen, en andere stukken uitgaande van het gemeentebestuur, uits'iuitend Fransch. Op het vredegerecht zal het er wel toegaan zooals het hoort : M. Dobbelaere, de vrederechter, is voorzitter van het Davids-fonds. In policiezaken wordt de wet op het Nederlandsch er dan ook stipt nageleefd ; de Fransche strafvordering wordt maar gevraagd bij uitzondering, en dan nog meest door inwoners (van Russeignies, Amougies, Orroir ; in burgerlijke zaken verleent de rechter vonnissen in de taal door de partij en gesproken of gebruikt in dagvaarding en conclusiën. Bij andere gelegenheden, zooals familieraden, enz., wordt de ta ai van den verzoeker gesproken. Politisch gesproken, hangt Ronsse van Oudenaarde af. Daar spreekt men Vlaamsch en Fransch, ten gerieve der Ronssenaars. De plakbrieven uitgaande van politieke vereenigingen zijn tweetalig, die van de werklieden echter een- e talig. In de kringen, zooals Cercle en Association zijn de mee-tingen Fransch, met geregeld een Vlaamsch spreker er bij ; in de volkskringen is ailes Vlaamsch, tenzij als de socialisten b. v. een Waalsch redenaar ontbieden. j Het Davidsfonds werd er gesticht in 1911. De eerste wer-kers rekenden op 50 leden ; bij hun eerste rondschrijven ® waren ze bijna met 100. Tharîs 135. Prijzen worden toege- z kend aan leerlingen van de jongensscholen (College inbegre- a pen) die uitmuntten in het Nederlandsch. — Samen met de « Vlaamsche Wacht » vierde het Davidsfonds er den 11 Juli, en iemand die het weten kan schreef me : « Men is verbaasd geweest over het groot aantal personen van aile standen die het gelegenheidssermoon bijwoonden in_St-Hermeskerk. De offerande duurde lang. Toekomend jaar doen we meer ». Bravo, Davidsfonds ! Te Ronsse werd ook een meeting gehouden voor de Vlaamsche Hoogeschool, en wel door Dr Speleers en Adv. Thien-pont. Met zulke mannen kan dat waarachtig geen kwaad ! Te Ronsse is nog heel wat te doen. Maar de tijden zijn F gunstig en werkers zijn gevonden. En een goed is het voor Vlaamsche dorpen dat ze liggen bij een stad — zij het dan ook een kleine stad — die per slot v van rekening Vlaamsch is en nog Vlaamsch voelr d Nota der Redactie : Wie ons nadere inlichtingen bezorgt is welkom ; want iedereen zal begrijpen wat belang er hier op c spel staat. c i i De Kamer. ; i Verleden week is er in 't verslag van de Kamer door missing f bij het zetten een deel weggevallen. 't Is niet den Dinsdag maar wel den Woensdag, niet achter artikel 31, maar wel j achter artikel 33bis dat de Kamer zonder slag of stoot over-ging tôt de algemeene bespreking der wet op de goedkoope g woningen. ( Dit wetsvoorstel, volgens de uitdrukkelijke verklaringen van Minister Levie, zal aan de min-begoede menschen niet p alléén middelen ter hand stellen om eigenaar te worden van ^ een huis, maar ook aan de minst-begoeden toelaten tegen ge- g ri ngen prijs een huis te huren. ^ 't Zal zonder twijfel deze laatste manier van werken zijn die het meest bij val zal hebben. Alzoo zal de nieuwe nationale maatschappij het recht hebben gronden te koopen en daar huizen te bouwen om ze tegen kleinen prijs te verhuren aan die huisgezinnen die niet in staat zijn een huis te koopen. Welnu, over 't algemeen is een werkmans-huisgezin niet in staat een huis te koopen, en dat 8 wel om veel redenen ; zoo bijv. : het talrijke getal kinderen, ^ de noodzakelijkheid van den éénen kant der stad te verhuizen naar den anderen kant uit reden van verandering van werk, enz. Q Een zeer verheugend feit dat wij bemerken in deze bespre- g king is 't volgende : al de partijen zijn 't ééns over deze nieuwe wet ; ja, zelfs de liberalen. Wat zijn de gedachten veranderd ! Een klein, in schijn onbeduidend voorvalletje : toen deze bespreking begon op Woensdag over acht dagen, waren al de socialisten afwezig. Iedereen had het opgemerkt ; de meest socialist-gezinde der liberalen, de heer Devèze, zelf, moest het x met tegenzin bekennen. Nu was er een bewijs te meer van de c oprechte werkmansliefde der socialisten. N Gezel Vander Velde kwam ook aan 't woord ; en zie, hij achtte het noodig de socialisten wit te w^sschen. Daartoe sprak hij eene lange redevoering uit. 't Is eene toepassing van v het fransch spreekwoord : « Qui s'excuse, s'accuse ». Spreek j maar op, heer Vander Velde, ge zult die vlek niet wit krijgen ; al uwe advokatentrukken kunnen de werkelijkheid niet weg-cijferen. Vraag nu maar nog eens morgendzittingen om de , sociale wetten te bespreken.Gij komt zelfs naar de namiddag-zittingen niet ; wat zoudt gij naar de morgendzittingen ko- a men. Huichelaars ! zeggen ze daartegen in 't Vlaamsch. Woensdag nu begon de tweede lezing der schoolwet. Wij zijn eerst en vooral gelukkig te mogen melden dat de * Vlamingen in overeenstemming met den minister toch zullen bekomen wat ze willen. t Is maar rcdelijk ook. In 't kort ziehier wat : « Het land door, in aile scholen, ;emeentescholen, vrije aangenomene en aanneembare, :al de moedertaal VAN HET KIND gebruikt worden 'm het lager onderwijs van het kind te geven. Doch te Irussel en omstreken, alsook IN DE GEMEENTEN OP )E TAALGRENS zullen er afwijkingen mogen toegestaan /orden bij ministerieel besluit. Die afwijkingen zullen geene chade mogen doen aan de grondige studie van de moeder-aal ». Hoe wordt de moedertaal van het kind vastgesteld ? Het gezinshoofd zal de verklaring moeten doen : dus de rader, ofwel de moeder-weduwe, ofwel de voogd, enz. Ja, naar 't kan gebeuren dat die verklaring niet met de waarheid trookt. Dan zal de hoofdonderwijzer daarover oordeelen nder uitspraak van den schoolopziener. Hier voor onze streken is deze bepaling van het allergroot-te belang. Volgens de « Handelingen van het Congres van het Davids-onds », gehouden te Antwerpen in 1912, geven wij hooger n ons blad den toestand van 't Vlaamsch te Ronsse ; dit ver-lag werd opgemaakt door Dr J. Goossenaerts. Dat zegt genoeg wat er hier te doen is, en door de Vlaam-che Wacht en door het Davidsfonds. Doch nu weer ter zake : Woensdag werd het schoolont-yerp in tweede lezing gestemd en aangenomen. 't Was 7 uur s avonds toen de bespreking ten éinde liep. De eindstemming ing beginnen. Liberalen en socialisten leggen eene zooge-eide verontwaardigde (?) verklaring af om te protesteeren egen den aanslag (!?) der katholiek! regeering op de vrijheid an het onderwijs en der huisvaders !!!!! Daarop trokken ze llemaal weg. Bleven nu nog al de katholieken en de heeren Daens en •onteyne. Al de katholieken stcmden voor ; de 2 andere ont-lielden zich. Ik had waarlijk gehoopt dat de heer Daens, voor ijne eigene christene overtuiging, zou meegestemd hebben 'oor het schoolontwerp. Een laatste woord : eere aan Minister Poullet ! Maanden en naanden stond hij in de bres om het schoolontwerp te ver-edigen. Hij bracht daartoe al zijn moed en zijn geloof ten ieste ! Eere aan hem ! Eere ook aan den heer Schollaert. Over een paar jaar had ij den moed de kwestie te stellen. Ze was nog niet rijp. Doch lij heeft ze doen ri j pen ! Eere aan hem ! Aan onze katholieke regeering gaan nu de dankbare hulde-ewijzen van ons katholiek onderwijzend personeel, van e katholieke ouders en kinderen, van geheel de weldenkende n onbevooroordeelde Belgische bevolking. Eere en dank ! * * * Woensdag werd er nog eene kwestie afgehandeld : de vraag m uitleg over de vervolgingen door de Vrijmetselarij tegen e Missionnarissen in Congo. De Vrijmetselarij is ontkleed e worden en nu zal de minister ze kunnen aan band leggen ; ; dwingen onze Missionnarissen in vrijheid te laten werken an de beschaving en de bekeering van Congo. Pepei^ en Zout. — 1 - WOORDEN EN WERKEN. — Tijdens de bespreking er schoolwet hebben de soskes hun best gedaan om de ver-lichting in de wet te doen schrijven voor aile gemeenten :hoolsoep te doen geven. De heer minister had schoon in te brengen dat zulks onge-eer 50 miljoen zou kosten. In den naam der rechtveerdigheid moesten de socialisten e schoolsoep hebben. Gezel Anseele riep uit in eene soort van vervoering : — Er ziin hedendaags misschien 100 duizend kinderen lie naar school gaan met ijdelen buik, en wien den wind en en ijskouden regen in het gezicht zweepen. En dat ontroert i niet ? Dat verandert u niet ? Denkt er aan, het betreft het ind dat honger heeft, dat koude heeft... Gelijk uwe predi-anten in uwe kerken het kruisbeeld in hunne armen nemen m uwe zielen in verrukking te brengen, neem ik het kind les volks in mijne armen dat het kruisbeeld der samenleving Voonvaar, schoone woorden ! Er was daar geene kwestie van politiek, enkel kwestie van nenschlievendheid volgens gezel Anseele. Wij hebben nu de woorden nagezien, laat ons de werken be-:ijken.Nog geene acht dagen nadat gezel Anseele die woorden uit-prak, had eene zitting plaats van den gemeenteraad van )ugrée-bij-Luik. Tijdens de bespreking der begrooting stelde de heer 'aquay, burgemeester, voor, 500 fr. meer in te schrijven oor de schoolsoep, ten einde de leerlingen der katholieke cholen er ook te kunnen van laten genieten, die daarvan tôt iertoe nog zijn uitgesloten geweest. De sossen hebben daar le meerderheid ; zij hadden dus maar te willen. Maar... ze wilden niet en stemden tegen. Wat kon het hun schelen dat het volkskind rilde van koude n honger ! 't Was immers maar tjevenras. Te Seraing krijgen de leerlingen der katholieke scholen een duitje van het geld aan de schoolkoloniën besteed. Verleden jaar bleef het hulpgeld voor de katholieke school-oloniën van Gent ook in de stadskas plakken. Eedje was er nochtans ook bij ! Heeft hij dan met het volkskind niet in zijne armen gestaan m een beroep te doen op de rechtveerdigheid van den Gent-:hen geuzenraad ? Luister niet naar hunne woorden en zie nog min naar hunne rerken. - 2 - T IS TOCH MAAR VOOR DEN WERKMAN ! — Een /etsvoorstel, « de toelage brengend op 120 fr. voor al dezen ie reeds het pensioen trokken en ook voor al dezen geboren o6r 1 Januari 1873 », werd op 12 November 1912 door het atholiek gouvernement neergelegd. De roode en blauwe kerels hebben zoo leelijk al hunne dui-els losgelaten in de Kamers, dat dit wetsvoorstel nog niet î kunnen gestemd worden. Op die manier verliezen de ouderlingen reeds 55 frank ! Maar wat geeft het aan de groote bazen ! Hunne pens heeft 'oorzeker nog niets te kort gehad ! Zij hebben er niet eens aan gedacht dat men den buik der rmen niet vult met wind en woorden. Gelukkiglijk waken de katholieken, en zal de pensioen wet loox de maand Mei gestemd worden, zelfs tôt spijt van wie l benijdt. Van fol/ An fîsl/ 11*11 V gj iw.ll, Hoe men eeriijkheid beloont De toezichter van den Knûdtuin te Brussel vorid op zijne dagelijksch:* ronde tegen den muur van den iîoulevard een pak dat zestig acties de! « Métallurgique » van 200 fr., en 798 koepons bevatte. Aan een gedeeltelijk verscheurd bordereel bevond de toezichter dat de weerden door eene bank naar het stempelkantoor moesten worden gebracht. voor rekening van eene rentenierster van Elsene. De eerlijke vinder haastte zich het kostbare pak naar de eigenares te brengen en deze gaf hem. als belooning voor zijne eerlijkheid, dé kolossale sorn van... 1,50 fr. Legeroefeningen. Drie legerafdeelingen zullen dit jaar aan de groote legeroefeningen dee! nemen. Vroeger kwamen er slechts twee in 't gelid, doch toen bestond he: leger slechts uit vier afdeelingen. Nu zijn er zes. De helft van onze legermacht zal dus evenals vroeger, in de groote oefeningen betrokken zijn. De drie afdeelingen — op vredesvoet — tellen ongeveer 25.000 manschappen. Kieskronqlc. Zondag had te Aalst de aanduiding plaats der katholieke kandidaten voor de aanstaande wetgevende kiezingen. Werden benoemd : de heeren Woestc. Moyersoen, de Bethune, Cosyns en Vanderlinden. De plaatsvervangers zullen later aangeduid worden. Ook te St-Nikolaas had Zondag de algemeene vergadering der Katholiek-Kiesvereeniging plaats. Voor de aanstaande wetgevende kiezingen werden als kandidaten aangeduid : Werkelijken : de heeren Nobels, Raemdonck, Van Brussel, uittredenden : Heyman en Van Haver. Plaatsvervangers : de heeren Heyman. Van Haver, van St-Nikolaas, eu De Decker, vrederechter te Temsche. Dendermonde. — Zondag, te 1 V2 uur namiddag, vergaderden de af-geveerdigden der Katholieke Vereeniging van het arrondissement Dender monde, ten getalle van ruim 400, in de zaal der manscongregatie, alhie . ten einde schikkingen te nemen voor de kiezingen van Mei aanstaande. D--vergadering werd voorgezeten door M. J.-B. Cooreman, bestendige afgc-vaardigde der provincie, voorzitter, hebbende aan zijne zijde, de heeren uit -tredende volksvertegenwoordigers Tibbaut, Bruynincx en Van Sande. Nad&l de uittredende volksvertegenwoordigers aan de vergadering rekenschap vai. hun mandaat gegeven hadden, werden de Vlaamsche amendementen de. schoolwet besproken. Daaraan namen deel MM. Dr L. Dosfel, Tibbaut en L. De Schrijver. De kiezing der kandidaten gaf den volgenden uitslag : werkelijke kandidaten, MM. Tibbaut, Bruynincx, Van Sande, Vermeersch, notaris te Dendeï-monde ; plaatsvervangers, MM. Vermeersch, voornoemd ; Pr. Mayen>\ notaris te Hamme ; Rubbens, geneesheer en burgemeester te Zele ; R. Nee-rinex, eigenaar en burgemeester te Baasrode. Bij de Luiltscke liberalen. — De progressif ten hebben eene belangrijkr vergadering gehouden. Gezien de houding der doctrinairen, hebben zij voor-gesteld de naamstemming te bezigen voor de aanstaande kiezingen. Iederen groep zal voor haren vertegenwoordiger mogen stemmen en propagande maken. Dat is de opperste etsch. De doctrinairen hebben tijd tôt den 8 Maart on; die voorwaarden aan te nemen. Zijn zij het niet eens, dan is er eene bepaalde afbreuk tusschen de progres-sisten en de doctrinairen. Vôôr twee jaar, vielen de liberalen van aile kleur en schakeering rn d-armen van de roode Marianne. Nu kunnen ze niet eens meer in vrede leven met elkander. Wat een ommekeer ! Sociaiistiscke woorden, socialistische daden. Den 21 Januari sprak gezel Huysmans in de Kamer : — Het wordt als onaanneemlijk beschouwd dat arme kinderen in de eJ ende en de vergetelheid worden gelaten. Zeer dikwijls kunnen de kinderen, niet ter echole gaan bij gebrek aan kleederen. Gezel Anseele van zijnen kant riep uit : Er zijn thans misschien 100.000 kinderen, die met ledige maag nan de school gaan. Denkt er aan ! Beide gezellen verklaarden dat hier geen politiek van pas kwam. D»ch zie, acht dagen later, den 6 Februari, stelt de heer burgemeester var. Ougrée een bijgevoegd krediet van 500 fr. voor, om de arme kinderen te laten medegenieten van *t kleedingswerk. Wat gebeurt er ? Al de socialisten, eensgezind, verwerpen Bet voorstf! van den heer Pacquay. Te Seraing weigeren insgelijks al de socialisten een krediet te sternfnen voor de schoolcoloniea der arme christene volkskinderen. Als dat geen comedie, geen hatelijke comédie is, dan bestaat er geene meer op de wereld. lu het kamp van Beverloo. In den loop der verleden week hadden in het kamp van Beverloo bêlant;-wekkende proefnemingen plaats met een geweer met automatieke ladin?. welks samenstelling reeds geruimen tijd in het Ministerie van Oorlog werii bestudeerd. De praktische proeven, gedurende acht dagen in het kamp volgehouden. hebben doorslaande Wewijzen geleverd van de degelijkheid der nieuwe wa-pens.Benevens de automatische lading vereenigen de nieuwe wapens ook al de hoedanigheden van het Mausergeweer. De tamboers in het leger. Welhaast zullen de tamboers volkomen uit het leger verdwijnen. Inde: daad, er zijn ten minste twaalf maanden van noode om eenen goeden tamboe: te vormen. Daar de krijgsdienst in het geheel slecht9 vijftien maanden duurt, en er eerst en vooral tijd noodig is voor het aanleeren van den dienst, is het niei meer mogelijk trommelaars te vormen. De oudste vrouw van Duitschland Men heeft den juisten ouderdom ontdekt der oudste vrouw van Duitschland.Bij gelegenheid der laatstgevierde onafhankelijkheidfifeesten werd genoem ' als hebbende den veldslag van Leipzig bcleefd, zekere Joanna Schidal.-. wonende in het dorp Schimichow, in Opper-Silesië. Men kende harcn juic-ten ouderdom niet en de vrouw zelf wist enkel dat zij geboren was rond 1805. Bij toeval werd nu in den kerktoren van Uchoua, geboorteplaats der oudr vrouw, een register gevonden waarin den 10 December 1797, als geboorte-datum van Joanna Schidals vermeld wordt. De vrouw is bijgevolg 118 jaar oud, en de ouderdoms-dekenin van Duitschland.Eene hazengeschîedenis. Een grondeigenaar van Assesses (Namen) v/ilde zijn jachtgoed met een nieuw ras van hazen bevolken en liet er zich twee honderd toezenden uit Zevenaar, in Holland. De hazen kwamen per spoortrein m houten kisten met traliedeksels te Assesses aan en werden in het magazijn der statie gebracht, waar de jachtlief -hebber ze in ontvangst moest komen nemen. Toen nu de statieoverste in het magazijn kwam om de kisten af te leveren liepen al de hazen in vrijheid door het gebouw. Het was geen kleinigheid, de beestjes opnieuw te vangen. De jacht duurd-drie uren, en hieraan moest heel het dienstpersoneel meehelpen. Maar toe/-. men de optelling van de hazen deed, waren er maar 170. Waren nu de andere 30 de deur uit gevlucht, of waren ze gestolen ? Het laatste is 't waarschijnlijkste, want het latwerk dat de deksels uitmaakt-was gescheurd en blijkbaar geopend geweest. De statieoverste heeft het noodig geoordeeld het parket van Namen te ver wittigen. Openingstaks der herbergen. Donderdag vergaderde de middenafdeeling der Kamer, •om het wetsontwerp op de openingstaks der herbergen tr onderzoeken en het verslag van M. Wauters d'Oplinter te aanhooren. Uit het verslag blijkt dat de taks zou worden verdeeld tusschen den eigenaar, den slijter en den brouwer, die de her b erg huurt. Er wordt ook eene premie voorgesteld op de sluiting en de bepaling van eenen jaarlijkschen taks. De meerderheid was van gevoelen dat de opbrengstjvan den jaarlijkschen taks ten goede moet komen aan de gemeen ten die door de afschaffing van het vergunningsrecht van ze kere inkom6ten ontbloot werden. a Pachtvoorwaarden. Volgens de nieuwe wet van einde Oogst 1913 moeten dt geschrevene pachtvoorwaarden goboekt (geregistreerd) wot den.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.