I ?oor Belgis § centiemen, voor ÎMerland 5 cent het nommer i TIJÏTHNDI! JAAM Maandag 6 April 1914 30, Sî-Fieterstraat, 30, Brasse! ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 raaand fc m. Bclgii, vrachtvrfj tr„ 14,00 7,80 4,00 Nederland,, » » 20,00 10,50 8,80 Andere landen > 32,00 16,00 8,00 Men kan inschrijven op allé postkantoren De inschrij ven voor een jaur ( fl 4 frank), heèben recht op eene gratis boeXenprcmu en een fliïlvttretrd wekelifktch bijvoegscl van 8 blad*0 Vlaamsche Gazet Nr. 96 Maarcdagr 6 April 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brassai AANKONDIGINGEN M Bladiijde, per kleine rejel „ . . fr. 0,58 I* Bladiijde ......... > 1,00 J« Bladiijde . ®. . . ■ . fr. % en > 5,00 Reehterlijke eerherjtellinjen . i 8,0® Doofdoptteller-Eigenair : JTJLITTS HOBTE, BRUBBEL van BRUSSEL VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK BBSTTTUB BIT RBDA.OTIB ) TELEFOQM II! De Taalkwestie in oos Land Een blik op de Vlaamsche literatuui Me ni zegt en scihirijft, dat zoo die W alen on bekendJ zijo met onze Vlaamsche literatuiur zuilikfe geen wonder is: die Vlamdngeni zelf kennen die J itérât uur met. En men bepaa.lt zioh bij d'at bloot zeggen. In plaats van te staar vol! bewondering voor de Vlaamscihe litera tupfl, d'ie, niettegenstaaixlle onwdl, wedier-waairfdighedem van alil'dn aardl, klelineeiiing, imskenning dem taal, welke dlie letterkuinde diragen moat, toch gioeit en bloeit en weel-derdgi opschliiet en vrujcîhiteçni afwerpt, heer-lijke, dtegëilijike vmehiten, kuns'twerken-, welke dien roem en de schoonhedd onzer taal stra-len dben voor elk oog dat niet ziende-bi'iind is. In plaats van te staan vol eerbied voor de .lettenkunde,- die leeffc en tient in ons w;foe-tenidl, zvvOegend1, stoei" slavend! Vlaamsch môd-den, die .rechtstreeksi er iii-t spruit, natuiuirlijik! en etemvoud'ig, dlie door en door gezondi, bloed-rijk, firischi en weeJdlerig is, ailihoewe:l de Vla-mangen1 een volk zijn dat steeds den ru'g ten gronde gebroken, of haid scharreilend1 in diuffe werkhruizen of in verre streken, den tijd niet heeft om eens die oogen ten blauwen berne! te heffeni, een iiteratuur, die; echte kunst-werk-en- vooïtbrengt, va' schioonh'ed.dszin ein verheveri'hieid, 'hoewel' d'e weg v(oor dien Vlaamschen scihrijver dubbel jastâig en ondank-baar is, hoewel dieze weet, d'at die heift zdj-ner landigenootem van het bestaan van zijn werkwitiens en vvetems zuilien onbewust bldjven ! Men geeft dan den raad' : D'at zij maar in *ir Franscb schnijven ! D'an zal men hen lezen! O'chi arme! De h. Lecomte ook diurft zulks te doen. En zde, enkele regels ihooger beikent hiji dat « de Vlaamsche schrijvexs niet meer misikend' worden dian hiun Belgâsche, Franscih schrijvend'e amibtsbiroedteirs ». Knoop dat aaiî-een.. Die raad' lioudlt niet het minste steek. Wat moet er gedaan ? Aamgeziien onzle VJaamsc'he Jfetterkuinde, niettegensitaande die onvoo>rdeeLigstei omstan-diiglheden, .het peil even hoog,ja hooger houdt dian de rijk begunstigde Fransc'he litera tuur hier te lande, aangezien zu;l.ks bewijst, dat de ziel dler Vlamingen nog bestaa.t vol wii.ls-kracht, vol dlurven en kunneni — wel, dat men redhit ]ate wedleirvaren aan d'en Vlaming : dat hij, met zijn VJaamschi, het .leven kunne intredien « in zijn eigen Jand », zonder ^clhroom' voor hioon of « niet bLruâkbaar » ver-klaring ; dlat h;ij, langs zijn Vlaamsch, tôt de toogere wietenschap, tôt de hoogste, woide in-gellieiid; dat hiij', met zijn Vlaamsch, het recht hebbe Belg te zijn, dat hdj om Be,lg te zijn, niet hoeve ophaudlen Vlaminigi te wezen, om een vreemd Arlekijinpak aan te trekiken, waaxin zdjin biloed stremmen moet fen zijn krachit verkwijnen. Men geeft we.leens a-an onzei Vlaamsche schirijvers den raadi, het voorbeeld te voi'lgen van een Maeterlinck, een Verhaeren. Daar valt, behailive wat voorgaat, op te antwoorden, dat 'geen onzinniger richting kan opgegeven wofden: nietl ■dlk heeît h&t génie van een Verhiaeren, noch het laffe verraderskarakter van een MaeterJdnok. Neen, Vlaming, scbrijif niet in 't Fransch^ met die hoop, d/at een girooter horizon voor m opent. Vooir ui ook geldit de spreu|ki: « Schoe.n-maker, txlijf bij uw leest ! — Schirijver, blijf bij uw ta al. » Giji 'hebt talent of gij hebt er geen. In dit laatste gevail baat het toch niets... In het eerste zuJt ge slagen, ihoe min ook uw taal weze;. Wi:e kent er hiji ons Bjornstern Bjornson niet? of Ibsen? of Andersen? En nochitans, wie kent er bij ons Deensch of Zweedsch? Zooid'en misischiien d'e hih;. La-comte en andere Franscih-Belgen 'het ook aan Ibsen, en Tolstoï en Sienckiwickz 'aangle-raden hebben in het Fransch te schrijven? Geloof ook verder. wiel diat, toen Busken Huet scihireef, hoe het voor Muil'tatuli een ongeluk heette « Ned'erlander » te zijn, zuilks betee-ikende : « Geen sant in edgen Jand », en niet dat het Nederlandsch Multatuli in djen weg stond. Uw zeggingstalent en uw zeggingsgeha.lte, uw stijl en uw gedlachten,, uw geest en uw ziel zijn het, welke u voorthelpen moet en. En wannear ze gedragen worden door uw eigen taal, d'an spruit heeil uw macht uit uiw eigen wezen, dian staat ge als een heer.lijke, onver-dleligbare persoon lijikheid, ails iets dat i s door zich zelf, dan zijt gij een zonne, die straalt met eigen vuuri, en geen ma ne, die udtdooft wanneer de zonne ze veriaat, of veirbleekt als del zonne in vôl'lieln gjians: versohijnt. Wie schoon-menschelijik weet te schrijven, breed menschelij'ke geciaohten, die wordt door fheel de wereld gelhooird'. Gij zijt eeni bJad', a:ls iedter menschi, uit d'en reusachtigen', heel de aaridel overschaduwe nd'en weneViboom Vgg-drasil: wanneer ge tri lien gaat zooals ejlk blad dan wordt uw gezwateïl niet vernoimen. of ge-:t nu d'oet met eigen of met vreemde tri 1-kracht. Doc.h wanneer ge trilt, zooals geen ander blad het doet, dan Tuischit het boven u udt en dan voert de bevende .luciht d'at rui schen mede tôt over de vers te takken van Yggdrasil', die eeubiedig iuisteren. Schrijiver, wat ge zegt en hoe ge 't zegt, en niet de taal waarin ge 't zegt zuMen uw naami verkonden: niet de taa'I — ja toch : uw moedertaaîL alleen zal u de noodige zeggingskraciht geven, rnv moederbaal en uw ziel en uw heele persoon zijn één. Wie zijn taal misikent, miskent zich-zélf.Vlaamsche schlrîjvei'sT! mîjn beiwondering en mijn eerbied gaan tôt tj. En toch moet ik u wat zeggen, een klllein verwijt... Ik moet het d'oen, waiit er Jigt toch iets waars, in de bescihuldiging dat het volk u niet Jeest. Wij weten het, het volk heeft geen tijd: het moet te hiard werken; het is niet gjeleerd genoegj h'et heeft geen scholen ; het gieilooft niet al-tijd aan d'e waarde zijner schrijvers: het Vlaamsch wordt van hoogerhandl verstooten. Wij weten het. D'aaraan m.oet een ednde ge-steld. Maar zow er van uwentwege niets ge-vraagd mogen worden? Soms toch klinkt uw taie zoo buitengewoon, en zoo' boekschi, ^ en zoo geleerd', zoo stijf en zegt ze zuilke geheim-zinnige dingen — dlat het volk, dat. ongeletter-de voilk, uw boeiW tevzijde schnift en -grij.pt naar de onpiozi?i]e, bloed- of detektieve-ro-mans toOh in zijn taal gésteid), hoe erbarme-iijijc ook ! Ons vol'k is nog geen kutltuuarvoilk, i vergeet het ndet. En zciydit ge denken, d'al [ er de kunst onder Jiijden zou, indien uw tak eenvoudiger ware, uw gedachten min lyrisch . en min misteiieus? De eenvoud, de bevat-telijkheid toch zdjn de ware kenteekens dieii hoogste kunst, en geen dailing, geen vermin-1 denimg, geen op J:ager peil staan. En verder, VJaamsche Sohrijvers, nog een verwijt. Gij ïknnt er misschien rechtstreeks niets aan verhe.lpen ? Maa.r toch moet het ge-zedd! Uw boeken zijn zoo duur ! Wij weten het, kunst is met geen ge'd te beta.len. Maar tcch, is het te verwonderen, dat waar uw werken 4, 5, 8 Frank en meer kosten, dat het volk grij.pt naar de goedkoope aflevexdngen van d'rakerige. vertaalde romans, of naar de even spot goedkoope vreemde 'iiteratuur. die meeiterstukkem rondzaait tegen 0,50 Jr., 0,20 fr., of 0,10 fr. het voillediig werk... Dat is een toestand, die moet helder beikeken worden. dat is werkelijkheid. ' Die enkele aanmerkingen \wrden ons niet ten kwade geduid. Uit die hooger opgegeven oorzaken alleen vloeit dat ons volk weinig jeest; zij zijn van ekonomdschen aard; ons volk is tôt geen kultuurstami ont-bolsterd, om-dat ailes hem in dlen weg staat, omdat het te kampen -heeft niet alleen met meded'iging, la-ge Joonen en onwetendihedid, maar omdat de 'hoogeie klassen niet tôt hem willen gaan. Van den Vlaming wordlt het onmogelijike ver-eischit : de rijke stand en, enikel udt praalzucht, mit modegesst, geven dien brui van ihun moe-derspn'aak en beulemansen zooveei!1 en zoo erg het maar kan; het volk, dat hen daariin rolet volgen kan noch wil, leeft afgezonderd1, komt niet in aan.ra.kdng met de hooigere standen, kan zijn rechten nîëfe doen gelden, wroet steeds voort op het 'âge peil. Zij, die 't zouden moe-ten verheffen, doen het niet — of zoo* zdj 't willen, dan moet dat Volk eerst afstand doen van zijn aardl, van zijn taal, en zich, bij ?t voortdiurend s!aven, nog vermdnken om met een gebrek'kig aangeieerde en nog geibrekki-weir1 gesproken vreemde taal voor den dag te komen. Studeer gij, Viamdng, welke ook uw stand weze, stud'eeir uw taa,l,uw Nedierl'andisoh'. uw volk weze u rniet te min : zorg er voor, in de eérste plaats, dat volk te ontvcogden, met dat vol'k iri béîreKking te b'ijven, en dlat (het gebeuire niet langs een onnatuurlijke, kuinst-matige ba.an, maar langs den geinaïkkelijken, Jiustigen weig onzer moedertaal, ons ldeve Nederlandsch.Johanncs. NEDERLAND Nederlandsche hulp aan verdrukte Denen I11 Nedoi lajicl is een groot komiicit opger'cht, met het doel de Denen, die in Sleeswijk-Holstem door de Brutéische he.ersche" s liard worden ver-clru'kt, te hullp te Icomen. In dén oproep luidlt het o. m. : « Wij, Nederlanders, moeten voor dit stre-ven sy-mpathite hebben. Ook wij kennen dfëiii strijd voor onze taal in en buiten JSu.ropa, of-schoon een gewéld, als waarva.n hier spraikei is, tegenpver haar nooit gepleegd is : wij weteoi, wat Het zeggen wil, zoiîk een st.rijd te moeten vo.eren, maar ook, welke moreele Avaardle d'e steun en die sympiatHide van geluklkiger broeders lieeft. Wij zijn numeriek een klein volk geli|k liet Deensche en da.a'rom meer dan amderen à m staa.t te b.egr.ijpen, weilk gevaar voor die geheele national'teit gélegen is in de stelselmatiige on-derdrukking 'van eein deeli diier natie, in de -po-gingen tôt verenging van het taailgebied». Eh: daarom zijn wij1 mee.r da.n eenig andler volk g,e-roepen d'e Denen, die met ons zooveei pimteni van aanrakiing hebben, i>n -hun st-reven te sten-nen. » De bijdiragen va.n Xederlandlers zulleini door bemiddeiding van dlit komiiteit aan lvet Deensche 'hoofdkonr't.eit "worden ovevgemaalrt. De stad Maastricht en de Maaskanalisatie Vol gens de « LAmbuinger Ivoerier » is er te Maastricht niets van bekend, dat deze gemeen-te, zooals het « H'and'elsfciladi » vaai Antwenpen meende te weten, ber.eid zou zijn, een goede soin bij te diragein voor de bcvaarbaarmalking der M'aas van Visé tôt Maastricht. Politieagenten aangevalien te Amsterdam Op den zeeddjk te Amsterdam zijn Vrijdag-n.acht twee politieageaiten door een brooddTon-ken bende aangevalien met messen . Eerst poogden zij de kerels mat dien stok zich van liet lijf te houd'en : toen, dit wapen' hun eclhter on-trutet werd, trokkein ziij die eabel. De eene agent- w.erd bloedend verwond; adhter het liinkeroor. Op liu.n a'iarmsiignal'en kwamen andere agenten toesnellen, die hen ontzetten. De .lioofdstfh'uld^'ge is o'pgesloten. Nocdlottige brand te weert Te Weert nabij IMeerssen (Limburg') lis Vrij-dagavond1 bra-nd ontstaan in de papaenfabriek. De fabriek is voor die helft afgebra.nd.. Rem wrrkman is in de via m men omigekomen. Ver-zekering dekt de «c'bad'e. Het 100-jarig jubileum der Nederlandsche Bank Dfe Nederlandsche Bank heeft- Vrijda.g en Za-terdag op fees'telijke wijze de 100e verjarkig va m haaa* ~ bestaan herdacht. Te dier gelegfinlliead' werd o. m. ee.n feestmaaltijd jgehouden, Avaar-aan deelnamen de h. Heyte, minister van Kolo-n'ien, oud^-min-ster Kol'kman, benevens tail'van hooge ipersonaltteiten uit de h.andrlswereld. DUITSCHLAND De Boeknïjverheid Berlijn, 4 April. — Het aantal boeken en tijdschriften, in Dnitschland veVleden jaar udt-gegeven, bedraagt 28,395. Men telt :n Dnitschland 2806 uitgevers. Te Berlijn alleen werden 6,787 boeken en tijdschriften uitgegeven, 5,725 te Leipzig, 1,692 te Munchen en 1,627 teStuttgart. R DSL AND BLOEDIGE STRAATTOONEELEN TE ST-PETERSBURG De troepen sc'nieten 12 arbeiders naer St-Petersburg, 5 April. — Gisternamiddag zijn hloodige straattooneelen voorgekonien in de arbeiderswijiken. Toen de uitgesloten arbeiders onder het zingen van socialistische licde-ren door de straten wilden trekken, werden zij door de troepen u teengedreven. Bloedige bot-singen hadden daarbij plaats ; de troepen vnur-den en 12 arbeiders vielen doodgeschoten neer. De politie heeft ruim 200 personen aangehou-den.Het blad der Vagebonden Moskou. 4 April. — De dieven en landloopers der s*tad Moskou hadden onla.ngs een blad ge-sticbt tôt « verdediging hunner belangen ». Dit blad draagt tôt titel : « Bossidtskaya gazeta » (Barvoetersblad), maar lang bestond het niet, daar de bijzonderste opstellers dra achter de grendels zaten. DE KANTNIJYERHEID TE SLUIS i 1 ZEEUWSCHE KANTWERKSTERS AAN DEN ARBEID Vôôr cenirje jaren luerd te. Sluis een kantwcrkschool oprjericlit, ton einde de gelicel in verval geraakle kantnijvcrheid aldaar te doen herlever/. De Sluissche kant was vroeyer te-reclit beroemd. Deze school, die thans steun ontvannt van gemeente, yrovincie en rijk, telt nu reeds 106 leerlingen. Een hoofddoel der school is de loonen der kanlwerksters te ver-beteren en inderdaad, terwijl in Vlaanderen de kantwerksters gemiddeld maar 10 centiemen per uur worden betaald, verdienen zij te Sluis 12 //? cent, zegge 26 centiemen. Het ver-schil wordt in Bclgic opgestreken door tusschenversonen... Ov de internationale ientoonstelling van handarbeid, die van 31 Mei tôt. 30 Oktober wordt gehouden te Nottingham (Engeland) laat die koninklijke kantschoo'l ~te Sluis zich ver-tegenwoordigen door drie van hare beste kantwerksters, welke hier op onze plaat afgebeeld ENGELAND DE ULSTERSCHE KWESTIE De groote betooging in Hyde Park Londen, 5 April. — Gd'Steiuiamidda.o; liad in (het Hydepark te Londen dle aangekonddgdie unionistische betooging voor XJ'lster plaats. 229 groepen, op sameji 100,000 man geschat, namen er aan deel. De pditie was ijverig du de weer om de orde ; te handhaven. Enkele kiesreoliitviouweai zijai 1 gevangen genomen, o. a. mevr. Drumonond, ; die bij 'het hegin der betooging het woord i trachtte tè voeren. I Om d'e spireekgestoelten is de orde echter ndet ! gestoord. Ondîer de sprekers waren Bal four, ; Austen Chamberlain en Carson. De eerste verkiezingsrede van Asquith Londen, 5 April. — Hopfdmdoidster Asqaiith heeft oj.£tftrcn vqq r een ^eestdriftia gehoor te Ladyba.uk zijn eerste verk.ezinigsrede gehouden. Hdj zedde o. m. : Gedurende dte laaitste veertien diagen (is het .belaohelijke gerucht verspreid, dat de regeering, terzelfder tijd dat zij voorstellen deed om tôt een schiklking in die 'home-ruile-kwestie te giera-kdn, op een konuplot zon om Ulsiter tôt gewa-pend verzet te tergen. Ook is" beweerd, diat ik de poi'-tefeu.iTle van ooi^log lieb aanvaard, om den strijd met de op<positàe in het Lagerhuis te on-tloopen. De redevoeiûngen, d'.e ik heb gehouden, zij'ii uiitdiagend .genoemd, maar ik ont-ken, dat ze dat geweest zdjin. Asquith brao'ht warme hulde aan de toewij-ding van leger en vloot. H'ij ds overtuligd, dat men van 'hoog tôt laag o-p de manschappen kam rekenen ; affilen zuilien huin plicht doen. Het leger mag geen politiek werktuig worden. De veranicwoord'eddj'kheid voor het bewaren der binnenliandische orde liigt bij de rechterJdjke maaht en d'e politie. Sleohts in, geluikk'g zeild-zame, dringende .omistandigheden -biehoono die hurgerlijilve oVerher'd het leger te hulp te roe-pen. Als zulk een g.eval zich echter voordioet, is 'het de plic'ht van d'en soldaat, zoowcil als van den gewonen burger, de bevelen van het bur-genlijk giezag te gehoorzamen. De leeir, die de uniondsten o'p dat punit t-en beste hebben gegeven, ta.st- de tucht in het Le-.ger en (het de.mokrafti.sch bestuu.r in den wortel aan. De nnionisten hehben den geest van w,ette-loosiheid opgeroepen en getrac'h.t het radevwerk van maïa'tscliappe 1 ijk zelf bestuur stop te zetten. Over 'home ru'îe zedde Asquith : Wij zijn over-tuigd1 dat een schikkdng in het belang is vaau het land en van beide gj'oote politieke parti jeu. Ik hedht in hooge mate aan 't behondl^ van vrede. maar het moet een eervolle vired'e zijn voor beide partijern. Ik geloof stelllig, dat udt lietgeen gebeurd is, een s amen werk in g ten gunste der eenheid van geheel Ieiland ®ai ontstaan. Asqucth besl'oot met een welsprekend bea-oep op de arbeiders parti j, om de strijd'kraohten voor den vooruitgang niet te versnipperen. OOSTENRIJK Het Intsrnationaal Socia1isti9ch Kongres Het staat, tlhiams- viasit dat het iiniteirnat-ionaal «ocilal'istisic.'h k'O.nign'es van 23 toit 29 .Aiuigiustus <a. s. te Weenen zal wordien gehouden. On d'e dagwde zJjn geiplia.a.1st : 1. Imperialiisme ' en ai'bi/triaige-ibew.egdng. 2. 'Duurte der îevensmiiddelen. 3. Alikoiholis-me. 4. WeuMoo&he.id. 5. Het Rus-siisclue gevangenis-weaen.E»&n vporstel van, de. Vereonigd'e Sta.ien van NéOrd-Aiiner-'lka om liet synii'i'ka.lisme, de recht-str-eeikscihe aàçtrje», safciotage,. enz. t-5 besipre<ken en eien van Niederland om een koloniiaa.l- strijd-prograni, als P'unt aan de dagiorde te pU'aat-sen, zijn door de regeliinigskommissie van lvet kongres verworpen. ALBANIE GESPANNEN TOESTAND IN EPIRUS De verovering van Kcritsa door de Epiroten Zooals wij reeds gisteren 111 een telegram hebben gemeld, is Koritza in handen. der Epiiro-ten gevaJlen. Hun aanval op de stad begon m den nacht van Woensdag op Donderdag. Don-derdagmiddag hebben de Epiroten na een ver-woed geveoht de stad genomen. Aan beide zij-den zijn gevoeJige verhezen goleden l>e Albaiieesche majoor Emin Kesjif heeft met 40 gendarmen en ongeregelde troepen een aanval .gedaan op Hotsj-ista, doch is met 'verihe-zen teruiggesiagen en daarna met zijn ana>nsc'iiap-pen gevangen genomen Groote opwinding te Durazzo Weenen, 5. April. — Naar de « AJiba.neesdhe C'orrespondenz » uit Duraz/.o verneemt, veror.r-zaken de berichten uit Epirus daar grooto opwinding.Generaal De Veer, opperbevelhebl>er der rijks-wacht is te Durazzo teruçgekeerd, Majoor Thomson ligt nog ziek te bed. Geen tusschenkomst der megendheden Weenen, 5 April. — Naar de « Neue Fr.eie Press » uit goed© bron verneeme, zijn de rao-gendheden nfet voornemens in Albanie tusschen-beide te 'komen. De berichten, dat de vorst van Albanie Oos-tenrijk en Italië zou hebben verzocht ■maartre-gelen *te nemen om den opmarsch der Epiroten te stuiten, bldjken onjuist. ZWEDEN De dood van mevrouw Ibsen Naar uit Stockholm wordt gemeld, is Suzan-na Ibsen, de vrouw van den grooten schrijver Henrik Ibsen, dezer dagen overleden. Zij heeft haar man acht jaren overleefd. In Juni 1836 als domineesdochter geboren, trouwde zij op 22-jarigen leeftijd met Henrik Ibsen, toen met de artistieke loiding van den Noorschen Schouwburg te Christiania beîast. Uit het huwelijk is slechts één zoon g-jboren, Sigurd Ibsen, de tegenwoordige minister van staat. AMERIKA C2 r.^EXJKAANSOHE BURGEROORLOG Na den val van Torreon New-York, 5 April. — Volgen s een telegram uit El Faso sc'hat men het garnizoen dat Torreon verdedigde op slechts 5000 man, van wie 1500 gedood of cewond zijn. Geneiraal Velaseo, de bevelheober van het garnizoen, 'is bij den aftocht der bezettinp; in het hospitaal acbtergelaten. De zieken m het hospi-taaî zaten in angst, toen zij hoorden dat Villa geen kwartier gaf ; Cunard Cummins, de En-gelscihe Ikonsul te Go niez Pa'lacio, di e na den val «1er stad het eerst het hospitaal birmenikwam, 11a over stapels lijken ^ekloninien te zijn, stel-de 'hen geriist. Cummins deelde hun mede, dat Villa hem had beloold, de gewonden niet te zuliLen deren. De gekwetsteai, die daartoe nog in .staat' wa-ten. riepen daarop : « Leve Villa! » Een huni-ner riep het nog stervende en blies toen m de a.rinen van een verpleegster den làatsteh adfem uit De atmosfeer 111 Torreon is verpest door den rouk van bloed. De verliezen der opstandelingen bij de verovering van Torr.eon bedragen 1200 dooden en gewonden. AFRIKA Het L^schil Sotha-Fremantle bijgelegd Men zal zich herinneren dat bij eene beraad-slagincr in den Zuidafri'kaanschen VoUksraad door prof. Fremantle, Engelschman van ge-boorte, maar aan'hanger van Hertzog, tegen generaal Botha de beschuldiging werd geudt, dat deze zou getracht hebben hem om te koo-pen en hem ni. door een aanbod van een ambt, weder tôt zijn zijde over te halen. Botha spande een geding tegen Fremantle in. Maar deze zaak is thans geschikt. Fremantle heeft Vrijdag in den Volksraad zijn beschuldiging ronduit mgetrokken, en zijn leedwezen betuigd over lïetgeen liij had gezegd. Hij zal een bedrag van 100 p. st. als schadevergoeding betalen, die door Botha aan een liefdadtige in-stelling zullen Avorden gesohonken. Daarmede Ls d'us deze kwestie geëindigd. — De Zaak Caillaux te Pariis —11+11— HET VOORTGEZET ONDERZOEK NOPENS DEN MOORD Parijs, 4 April. — Onderzoeksrechter Bou-card hobii'de dezen namiddag de h. Girandau, opsteller aan de Figaro. Den clag der moord, 16 Maart 1]., bevond de li. Giraudau zich in de bufeelen van het blad en na den aanslag op den h. Galmette was hij het die Mevr. Caillaux in 't oog hield, terwijl vrienden zijn hoofdopsteller verzorgden. Hij zegd'e tôt d>e moordenares : «'t Is verschrikkelijk wat ge gedaan hebt». «!t Was het éénég middel om er een einde aan te stellen» antwoordde zij kalm. Nopens den persveldtocht van den h. Galmette zegt de h. Giraudau dat deze nooit het inZicht heeft gekoesterd biieven te openbaren die het privaat leven treffen. DE ZAAK ROCHETTE De verantwoordelijkheden. Fabre zou ontslag nemen Parijs, 5 April. — De ministerraad heeft ten aanzien der zaak-Rochette nog geen enkele défi nitieve beslissing genomen. De minister van rechtswezen onderzoekt welke leden der reehterlijke macht verantwoorde-lijk zijn. Naar het schijnt is het vast besloten dat Fabre binnenkort zijn ambt als prokureur-gene-raal zal neerleggen. Caillaux stelt zich opnieuw kandidaat Parijs,- 5 April. — Op aandringen van een af-vaardiging van burgemeesters uit het département âarthe en van een aantal persoonlijke vrienden. heeft Caillaux er in toegestemd opnieuw kandidaat te zijn bij de aanstaande alge-ineene verkiezingen. POLITIEK EN VLAAMSCHE BEWEGING Oude dwaasheden Als het de Vlaamsche beweging geldt, dan zijn er ernstige bladen, die niets anders dan (.hvaasheden verkoopen. Hoe is he.t toch mogelijk, dat L'E t o i 1 e Belge nog het volgende durft beweren : « Zoo er liberale flaminganten zijn, dan is het Hamingantism door zijn oorsprong en zijn strek-king toch een Merikale bewging, welke de reaktie m de hand werkt. » Het flamingantism... een klerikale beweging ? ! Terwijl nagenoeg al de liberaJen en de socialisten uit de Vlaamsche gewesten voor de Vlaamsche beweging gewonnen zijn. Mannen als Vuylsteke, Jan van Rijswijck, Jan van Beers, Moyson, allen Vlaam.scihge-zinden, zoudien in het belang van de klerikale partij gewerkt hebben ! ? Da,t is a;l te dwaas ; wij hebben reedis dikwijJs laten uitschijnen, hoe belaohelijik die bewering is; zoo liberale bladen dien 1 aster blijven verspreiden, dan gebeuirt zuliks moedwillig, om de openbaxe meening te misleidien. Neen., wij, liberale Vlamingen, wij doen niet mee aan reaktie-werk, wanneer wij ons volk willen beischaven en ontvoogden. Zoo er geen liberalen waren, diie in de taal van het Vlaamsche volk tôt zijn ziel kunnen spreken, dan zou er in Vlaandieiren geen liberale partij meer bestaan. Krachtdaddg verzet ten wij ons ook tegen de bewering van L'E t 0 i.le B e 1 ge, als zou-den de Katholieke regeerdiers die Vlaamsche beweging aangemoedigd hebben. ! De kathoiieken zijn gedtirende deitig jaar aan het bewind. Hadden zij aan de Vlamingen rechtzinràg willen voldoening geven, dan zouden er tihans geen Vlaamsche' gp-ieven meer bestaan, terwijil de mâsnoegdtheid onder de helderziende Vlamingen tegen de katho-lieke regeering algemeen gewordien is, omdat 1 die Vlamingen beseffen, dat de kathofeke regeering aan het Vlaamsche voilk geen vol-ledd.ge reahtsiherstdling verzekeren wil. Het ikileinzielig kleriikaail kdesbelang kan niet anders dan in botsing komen met de hoogste levensireehiten van het Vlaamsche volk. Dat is gedurende deze laatste maanden meer dan ooit gebleken. De tijd, dat eenige poilitiekers, die met het eigenlijke vol'k geen otmgang hebben, overal ' de wet stelden, gaat voorbij. 1 Zij mogen nu jammeren en kJagen, maar de demokratie \veet overal door te dringen, zellfs ! wanneer men het niet merkt, en ondleir de de-mokratisohe eischen behioort noodzakelijik al ' wat de Vlamingen kan maken tôt een ontwik-keld, beschaafd en verdlraagizaam volk. Dat zou L'E toile Belge moeten 111-zien, en het verkondigçn aan haar liberale vrienden. De libérale partij zou er beter bij vairen dan bij een macihteloos geblaf . tegen een beweging, die toch zegepralen moet omdat zij in de Vlaamsclhe gewesten' gedragen wordt door het gevoel van het recht en ge-steund door de macht van het getal. Argus. Geen Kromme Sprongen EEN ANTWOORD AAN DEN «PRÉCURSEUR» Van onzen medewerker uit Antwerpen : W i j hebben doen opmerken dat de « Précur-seur » de gi'oote kunstgebeurtends der opvoe-lingen van « Parsifal », door de Vlaamsche Opéra totaal doodgezwegen heeft, en dat hij er maar alleen over spreekt, om te klagen dat de prijzen te aanzienlijk verhoogd waren ge-worden.Daarop hebl^en wij géant woord, dat de Munt-schouwburg, die per jaar 250,000 frank toelage ontvangt, voor de Parsifalvertooningen in de-zelfde mate aijne prijzen heeft verhoogd, wat wel wilde zeggen, dat de klacht van onzen Vlaamsdhvijandigen konfmter ongegrond was. En wat weet hij tegen ons schrijven in te brengen ? Dat de MuntschouWburg, zoo hij 250;000 fr. ontvangt, een drie maal zoo talrijk per-soneel moet onderhouden als dit der Vlaamsche Opéra; dat hij eene wereldbefaamdheid bezit en dat deze schouwburg aille dagen speelt. Is liet personeél van dien schouwburg drie maal taîrijker, welnu, hij wordt er y i e r maal meer voor betaald, want liij trekt 250,000 frank en de Vlaamsche Opéra maar 60,000 fr. Heeft de Muntschouwburg eene wereldjbe-faamdhecd, dan mogon wij met fierheid er op wij zen, dat veel da.gbladen en al de lums-t bladen van Parijs, van Dnitschland en Nederland met den grootsten lof s<preken over de vertoo-ningen der Vlaamsche Opéra, en dat de meeste verklaard hebben dat de opvoering en vertol-king van « Parsifal » in onze Opéra zelfs die van den Muntschouwburg overtroffen. Wat nu het zeggen aangaat, dat de Muntschouwburg aile dagen speelt. wel daardoor kan hij des te meer geld winnen, en 't is juist daarom dat hij een drie maal taîrijker personeel noodig heeft. Men verleene aan de Vlaamsche Opéra de 250,000 frank toelage, en zij zal een even talrijk personeel kunnen aanwerven en betalen en zij zal ook aile dagen kunnen spelen. De be-wijsvoeringen van den « Précurseur » beteeke-nen dus hoegenaa.md niets. En die, - waar hij zijn artiekel mede beslu.it, dat wij « mdsschien denken dat het betalend publiek maar goed is om geschoren te worden », nog veel minder, want dat het publiek niet van oordeel is geweest dat het geschoren werd, be-w.ijst het feit, dat van de 10 vertooningen van e Parsifal » 9 keeren de zaal vol bezet was. Maar met dit ailes blijft de « Préourseur » ons het antwoord schnldig, waaroni hij alleen de merkwaardige kunstgebeurtends der opvoering van « Parsifal » doodgezwegen heeft, zooals hij verleden jaar wel gewacht heeft bekend te maken, wanneer wij hem vroegen, welke schrijver of komponist in de Vlaamsche Opéra geweigerd werd, omdat hij, volgens onzen kon-rrater, niet wilde tusschenkomen in de kosten van opvoering van zijn stnk. Dit doodzwijgen in een Antwérpsch blad, dat nochtans réklaam maakt voor tingeltan-g e 1 s, worôt hier fel opgemerkt en afgekeurd. i\WM1)EÏ\i!ÏR~" VERGADERING VAN DEN SENAAT Heden Maandag, om 14 uur, openbare ver-gadering met, als eerste punt der dagorde, be-snreking van 't schoolwetsontwerp. Vervolgens blijven nog af te handelen : de begrootingen van het ministerie van land'bouw en openbare werken. van de rijkswacht en van het ministerie <van geld wezen. AIXTWERPSCHE KRONIJS Van onzen berichtaever : Diesterweg's Jaarkoncert. !t Is dus toekomenden Woensdag, 8 dezer, te >5 1/2 uur ;s a vend s, dat in de feestzaal van den Dierentuin, het jaarkoncert van Diesterweg's Gemengd Koor plaats heeft. Het zal ditmaal bnitengewoon prachtig zijn, daar het geldt het 20e jaarkoncert te vieren. Een uitgelezen programma, dat wij vroeger liebbén bekend gemaakt, waaraan de beste ar-tisten der Vlaamsche Opéra als solisten mede-werken, en dat gewijd is aan werken van Max Bruch, Saint-Saëns en Aug. De Boeck, werd voor de jnbe'omstandigheid samengesteld. Ook is het koor zeer versterkt geworden, en te oordeelen naar de algemeene herhalingen, d e reeds gehouden werden, is er een zeer.pudke uitvoering te verwachten. V/aarom geene opvoering meer. Reeds heden Maandag worden de scher-men. van « Parsifal » uiteen gedaan en terstond terug naar Parijs gezonden. Er zullen dus geene vertooningen gegeven worden tegen de ge-wone prijzen, zooals gehooat werd. Ziehier wat wij desaaniraande vernemen : Het Schepenkollege was eerst zin-nens een buitengewoon hulpgeld te verle.enen, voor het geven van vijf zulke vertooningen, doch na overweging is het tôt andere gedachten geko-men en is van oevoelen geweest dit geld liever te besteden voor het laten vervaardigen van nieuwe schermen voor « Parsifal », die dan liet eigendom der stad zullen zijn, en op deze manier zal men het stuk de volgende jaren zoo dikwijls kunnen vertoonen als men wil, zonder de prijzen der plaatsen te moeten verhoogen. Deze nieuwe schermen zullen dan een nieuwe aantrekkelijkheid zijn, en wij gelooven dat het Schepenkollege een zeer goed gedacht heteft gehad, met liever dit besluit te nemen. IIRSEF LIT GEIYT Van onzen berichtgever Voor het Werkloozenfonds. De stedelijke Icommissie vergaderde Vrijdag-namiddiag ten stadhuize voor het onderzoek der nieuwe voorstellen van liet komiteit van het wenkloozenfonds, betreffehde het al of niet aanneinen bij ' een vakvereeniging aange-sloten werldieden, de zoogezegde « spaarders ». De overgroote meerderlieid der kommissie ver-klaarde zich eens met de stemming, hierover in den gemeenteraad uitgebraeht, zioh tegen de aanneming der « spaarders » uitsiprekend. Het bestunr van het fonds werd verder bêlas t met het opstellen van de artikelen, voor het inrichten van een stedelijke nratualiteits-kas.In het Nationaal Vlaamsch Verbond. Maandagavond 6 April, om 8' 1/4 uur, ricii/t het Nationaal Vlaamsch Verbond in 't Vlaamseh Huis, een zeer belangrijke voordi-acht in. Dr. E. Stocké, oogarts, ondervoorzitter van Jiet Natiaonaal Vlaamsch Verbond, zal spreken over « De Brekingsafwijkingen van het oog ». De toegang is vrij. Het Onderwïjs voor Volwassenen. Het jongste nummer van « Ons Volksonder-w.ijs » treed op voor de verbetering van ons Gentsch onderwijs voor volwassenen. Dit blad, dat zooals onze lezers wfeten, uitgaat van het orgaan van den Bond van Oudleerlingen der Gentsche stadscholen solirijft o. m. : « Ondèr het scliepenschap van den h. Gam-bier, werden onze avondscholen in zekeren zdn, vervormd tôt bijzondere leergangen : er was geensamenhang meer, in het onderwijs der oii-derscheidene klassen. Men gaf les in rekenen in de Nederlandsche en Fransohe taal en zëlfs in teekenen. » De noodzakelijikilieid van een teekenleer-gang in onze adultenscholen, hebben wij nooit kunnen begrijipen. Ambachtslieden, die voor hun bedrijf teekenen moeten kennen, volgen de les-sen der Akademie van schoone k uns ten, of die der ni j ver heids chool. »De nieuwigheid door den h. Cambier inge-voerd had hare goede zijde, doch men had ze niet algemeen mogen maken. Hier ter stede zijn nog te veel jonge werklieden, aan wie een op-bouwend onderwijs dient gegeven, of omdat ze de lagere school te vroeg verlieten, of omdat ze in het geheel geen onderwijs ontvingen. » Wanneer wij goed zijn ingelicht, zou de h. Schepen De Bruyne zinnéns zijn, op de vroeger e inrielhting der adultenscholen teinig te keeren. Wij verhopen wel dat men daarom het stelsel, van bijzondere leergangen niet radiikaal zal afscha.ffen. Wij zouden integendeel het willen zien uitbreiden, door 't geven van Kursus-sen met beroepsstrekking. » Het inderdaad voor deze werkjongens of werklieden, welke niet in staat waren van het liuidig beroepsonderwijs te genieten, van veel nut zijn, dat zij zich in de avondlessen onzer sc-holen ook theoretisch in hun vak meer zouden kunnen ontwikkelen. Het Schumannkoncert in het konservatorium. Het laatste^ koncert van het abonnements-jaar in het Koninklijk Muziekkonservatorium was gewijd aan werken van Robert Schumann. Het programma was met veel smaak saamge-steld. De krachti^e en zwierige ouverture van Genoveva werd als nummer één, onder leiding van den h. Mathieu, bijzonder schitterend uit-gevoerd. Het zoo mooie en klassiek eenvoudige koncerto in A moll, werd door den lî. André De Vaere, een klayiervirtuoos wiens spel zeer uit-drukkingsvol is en afwisselend klinlrt, bijge-staan door het orkest ten gehoore gebradit. Mevr. Tliekla Bruckwilder droeg met veetl gevoel drie van Schumann's beste liederen voor. Haar zang bevat stijl en klinkt pakkend. Ge-mengde koren zonder begeleiding, waaronder liet zeer mooie en levendige John Andcrson, werden voorgedragen onder leiding van den h. Oskar Roels, door mej. G. Kielmo.es, mej. J. Mertens, en de h.h. R. Lille en P. Verbeke. Drie stukken voor klavier alleen, o. m. het pak-kende a Kreds-Ariana », werden klankrijlk ver-tolkt door den h. De Vaerè. Ten slotte kwam het lyrisch gedieht voor soli, koor en orkest : « Het Paradijs en'de Péri ». De h. Em. Mathieu leidde met vaste hand. Als solisten traden op : mevr. Thekla Bruckwilder, mej. M. Trevenier, mevr. H; Colliiij mej. J. Mertens, de h.h. R. Lille, P. Verbeke en A. Amez. Vergeten we niet een woord van lof voor den h. G. Van Melle, een begeleider met veel be-soheiden'heid en artistiek gevoel. STAATSBLAD 5 April 1914. Léger. — Bij koninklijk besluit wordt de .reserve-kapitein kommandant stat -adjunkt M.Tpre .1., der vestinsrartillerle verded:igingst«l-ling Antwerpen, aangenomem bij het kndm- der burgerlijke Ieeraai-s "der Militaire School, als leeraar voor den kursus in algemeene en toe-gepaste scheikunde. Bij koninklijk besluit wordt d.e wacbtmeester Fichefet .1., van het 1' regiment lansiers, tôt reserve-onderluitenant benoemd Orde der Kroon. — Mevr. Pauwel May is benoemd tôt ridder in de Orde van de Kroon Gemeentebraakgronden. — Een koninkiijk besluit maohtigt. het bebosschen van n-'i.vsr-melde braakgronden : Weelde, de gemeente, 208 hektaren i't are ri.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.