fjilaai* ■ a. 133 Prijs per nommer : voor Belgie 3 cêntiamen, voor den freemde 5 centiemen felefoon ? Redactie 247 - Admlnistratie 2845 Ocradepdap 14 ilei 'SfS-î4 iia;MMtschappij H ET LICHT bMttiordtrt p p£ VISCM. L«deb«r£.Qeirt , redactie • « ADMINISTRATIE HOOÛPOORT. 29, GENT VOORUIT Qpgaan dep Be!gisohe Werklî@denparty\ —- Verschijnende aile dagen. A8GNMEMENTSPR!j£ BELGIE afie tnsanden. . . , , fr. 3.2S Zes maanden » , . , . fr. 6.50 Een jaar ....... fr. Ï2.5Q Mtn abonneert zscîî ep aile posfbureeiM DEN VREEMDE Orie tnaanden tdageîijk» vcrzonden). « . . , . fr. .75' Het socialisme in Vlaanderen DE TAALWETTEN Hefc is onbetwistbaar dat, na de arbeids-ietten, er in België geene zijn, die meer rerkracht worden dan de taalwetten. Er zijn geene, die behoorlijk toegepast icrden, ten minste niet in Vlaanderen. irtikel 23 der Grondwet, waardoor de rijhid der talen gewaarborgd wordt, is »e fopperij. Het gebruik der Nederland-àe taàl is niet vrij, heel Belgie door, voor edereeu. Nog nooit werd dat artikel goed rerklaard ; men kan, als men wil, het ge-ituiken als wapen tegen de Vlamingen. Dat uten de talrijke leiders en kandidaat-lei-lers der Vlaamsche Beweging, doch zij wijgen. _ De toepassing der wetten over het ge-tuik van liet V laamsch in rechtszaken laat tel te wenschen, vredereehters, onderzoeks-jchters, procureurs, advokaten, die de eer-ten zouden moeten zijn om de wetten, ook lus de taalkwestie na te leven, overtreden leze zelf, of laten ze schenden, zonder dat oitiemand, zelîs niet onder de Flamingan-œ, gevonden worde om die heeren tôt eer-iied voor de wet te roepen. Jaarlijks worden in ons leger ongeveer m duizend Vlamingen meer ingelijfd dan l'alen. Dat loger werd sedert 1830 gedrild m aangevoerd in het Fransch ; de sulachti-|( Vlamingen lieten er 83 jàar lang hun aalrecnt vertrappen. Slechts in 1913 werd «ne verandering in den toestand gebracht. loch de wet, verleden jaar gestemd, zal, roor wat het taalgebruik betreft, nooit toe-epast worden zooals zij 't zou moeten zijn. le Vlamingen zullen geen vin verroeren. li| hebben nu de wet, doch zijn niet bij Echte om ze toegepast te krijgen. De wet op het V laamsch in bestuurszaken igteekent reeds van 1878, en nog wordt ze itt behoorlijk toegepast. Er is niemand .ngesteld om op de uitvoering ervan te iken. Eeeds meer dan 35 jaar gaat dat zoo ûïi, en nog is die wet, in Vlaanderen, (eta dan een speelding, een rinkelbel, taatmede men soms wat gerucht maakt om le sulien te paaien. Al de wetten op het Vlaamsch in het on-«rwijs worden dagelijks verkracht. Het edeelte der laatst besprokene schoolwet.dat |# voertaal betreft, is wel gestemd, doch F zal in lange jaren niet toegepast wor-». De Vlamingen hebben bedrogen ge-pst, door het invoeren dier wet. Zij heb-k acht dagen lang geroepen, elkander uifc-pcliolden, hunne katholieke volksvertegen-Joordigers, die hen verraden hadden, eens duehtig over den hekel gohaald, doch nu lœds is het onweder voorbij. Goedzakkig Nhten zij een ander verraad af, dat décidé afgevaardigden weer straffeloos zul-™ mogen plegen. Ouwillekeurig vraagt men zich af, hoe het icmt dat al die nochtans zoo moeilijk ver-"tgene taalwetten zoo maar altijd en altijd port mogen overtreden worden, zonder dat ™ eena ernstige protestbeweging op touw' !®t worde. Ûa hoofdoorzaak daarvan is te vinden in le wjandigheid der Vlaamsche burgerij te-jenover de taal van het Vlaamsche werk-van 't gemeen grauw. ^laanderen heeft de werkman zelf Ma tijd, noch kan hij neiging hebben om ! met de taalkwestie bezig te houden. I.'ootere, gewichtiger vraagstukken vergen ïne onophoudende belangstelling. Daarbij, 1 zake toepassing der wetten, heeft hij de ancien vol, alleen met de arbeidswetten,die ® aan de Regeering heeft kunnen ont-en die ook maar half toegepast De taalstrijd, hier, wordt gevoerd door uge groepjes Vlamingen, die, in stede 0 zich degelijk te organiseeren, ernstige k"lezen 611 dan eendrachtig en ge--'jk op te treden, elkander immer in aar zitten, niemand leiding willen aan-ton, memands gezag erkennen, en elk eif" Z'JSen kant, trekken, en afzonderlijk en Veel arbeid leggen zij echter niet > 'ant zij zien niet eens hoe zij hun alem, aalwetgeving, kunnen gebruiken. vlaamsche burgerij doefc, op enkele ' j ingen na, niets om de volkstaal te : tdeehgen. Wel integendeel,zij bestrijdt «iL ? zii haar trouwens altijd heeft bestrijden. • an de \ laamsche burgerij is het te wij-6rri10j '-*e volkstaal vervallen verklaard s tù + ï Z1^ na 1830 werd verbannen uit 1 léger eStUreD' S^r^cht, onderwijs Jî scheiding met Holland, zelfs vroe-eltinku ' ,ontst°nd hier bij de voorname en oor ]3 ® standen afkeer en kleinachting "une6 j van ^ v°lk> die nochtans ook s aa _m°jedertaal was ; zij verwasrloosden leeren. Die gevoelens werden over-£ rl0,an nakomelingen, en heden nog îoedfii-f 'H6' gedachte besmet, dat hunne aar ]P„ °ngeschikt is om in het open-PvoeHi6n tr&den, of het yoertuig van si! wenrF 6n ^eschaving te wezen. Het volk fcjv ï te gemeen, te laag bevonden om &®eriCT- plaats in te nemen in de venai0 ,'ng' werd veracht, verstooten j?18 l«n taal.. r 'MmïmémdmLm* natuurlijken toestand? De van langs om dieper afzondering onzer werkende klasse, dezer uitsluiting van aile verstandelijk en geestelijk leven, de onmogelijkheid harer vervreemding, hare onwetendheid. Lange jaren heeft de miskenning der volkstaal als een zieldoodend gif op ons Vlaamsche land gewerkt. Uitsluitend was zulks .te wijten aan de burgerij, die om zich te ondeïscheiden van het werkvolk haar toe-vlucht na'm tôt de vèrfransching. Het beste, liet ailerbeste deel van het Vlaamsche volk, de arbeidende klasse, werd beroofd van zijn natuurlijk middel tôt zelf-beschaving, zelfverlichtmg en zelfverdedi-ging. De burgerij wilde niet dalen tôt het volk; zij wilde de volkstaal niet kennen, en verbreedde aldus de reeds zoo diepe kloof tusschen de zoogezegde leidende standen en de werkende klasse. En nochtans hadde de burgerij gewild, reeds lang zou hier den taalstrijd vergeten zijn, of beter hij zou nooit hebben kunnen ontstaan. Het ware haar voldoende geweest eenige duidelijke taalwetten te stemmen, en ervan de toepassing te eischen, evenals het, om den werkersstand op te beuren, zou volstaan hebben ernstige sociale hervormingen in te voeren. Docli die burgerij deed niets, noch om de taal van het volk te doen herleven, noch om dat volk zelf uit de armoede en de onwetendheid te helpen. Wel terecht mocht Eduard Anseele zulks aan de burgerpartijen verwijten toen hij, in de Kamerzitting van 18 November 1896, in naam der 29 socialistische volksvertegen-woordigers verklaarde dat zij eenparig de Gelijkheidswet zouden stemmen. «Voor die wet zullen wij met genoegen » stemmen, zegde Anseele, want wij vinden » dat een volk moet gevonnist en bestuurd » worden in zijne eigene taal, zoo niet dat » het slecht gevonnist.sleclit bestuurd wordt. » Kiezer zijti en de wetten niet verstaan, » aan dezer bespreking en opmaking geen » deel kunnen nemen, is zijn recht op kiezen » of op kiesbaarheid verliezen. » « Wij zullen de wet steromen, vervolgde » Anseele, doch dat is niet voldoende. In-» dien de Vlaamsche burgerstanden waar-» lijk willen dat de Vlaamsche taal en het » Vlaamsche volk herworden, dan moeten zij » een einde stellen aan eenen toestand waar-» van zij zelven de oorzaak zijn.» « In Vlaanderen is het taalvraagstuk »geene rassenkwestie; het is eene klassen-»kwestie: de rijken zijn beschaamd » Vlaamsch te spreken. » Zoo sprak de man, dien sommige onbe-zonnen Flaminganten uitgeven voor een vijand van de Vlaamsche Beweging. Die waarheid, door Anseele naar het hoofd der Vlaamsche burgerij geslingerd, kwestste erg eenige leden der ïechterzijde, die beweerden dat, in Vlaanderen, de burgerij niet gekant is tegen het volk erT zijne taal. Ernstige tegenspraak heeft men niet te verwachten, wanneer men zegt dat de Vlaamsche burgerij groote schuld heeft aan de verdrukking van het volk en aan de voortdurende miskenning zijner burger-rechten.Het waren de Vlaamsche burgervertegen-woordigers Woeste, Liebaert, Vandenpeere-boom, Scholaert, Begerem, Beernaert, Thienpont, Cartuyvels, V erhaegen en vele anderen meer, die, telkens ze konden, stok-ken in de wielen staken om den gang der démocratie te belemmeren. Het waren de feodalen de Jonghe d'Ar-doye, de Merode Westerloo, Visart de Bo-carmé, de Theux de Meylandt, Iwiens d'Eeckhoute, de Hemplinne, 't Kint de Roodebeke, de Corswarem en andere nobil-jons, die, ofschoon door het Vlaamsche volk naar de Kamers gezonden, er de belangen der Vlaamsche werklieden bekampten ; die, hoewel «van edelen bloede», echte verraderij pleegden, door krachtdadig ailes te bestrijden, wat kon bijdragen om den werker-stand meer politieke rechten te verschaffen. Zelfs mannen als Helleputte, Devriendt, Vanderlinden, Coremans, Van Cauwelaert en menig anderen, die als echte Vlaamsche volksvrienden bekend staan, aarzelden niet om, als het erop aankwam eene wet te stemmen, die het taalrecht der Vlamingen gunstig was, de kleingeestige kliekbelangen te stellen boven de belangen hunner Vlaamsche kiezers. De stemming der legerwet, verleden jaar, heeft duidelijk getoond langs welke zijde, in de Kamers, de verraders van het Vlaamsche volk zetelen. Nog onlangs, tijdens de bespreking en de stemming der hatelijke, partijdige schoolwet, hadden de Vlamingen eene schoone gelegenheid om te zien hoe schandig zij verraden en bedrogen werden door de klerikale Vlaamsche volksvertegen-woordigers.Dat verraad, dat bedrog was onrecht-streeks, doch daarom niettemin, het werk der Vlaamsche burgerij en van den adel, die aldus handelden uit ha&t tegen de wer- iJ5gS§ë⧻<- Anseele, Lampens en Debunne staan in geur van heiligheid in Vlaanderen. Zij zijn van het ware Vlaamsche volk. Zij ten minste verraden hunne kiezers niet. Zij stemmen wetten, waarmede het Vlaamsche volk gemakkelijk zijne taalrechten zou kunnen verdedigen, ware het zoo slaperig, zoo lam-lendig, zoo laf niet. Waarom bedienen de Vlaamschgezinden die zich niet van wetten? Waarom laten zij ze overtreden? Och, het antwoord is gemakkelijk. In de Vlaamsche Beweging wil schier iedereen lei-der zijn. Er bestaat daar geene tucht, geen eendracht, geene organisatie, en waar dat ontbreekt, komt men nooit vooruit. Het is nu tachtig jaar dat de Vlaamsche Beweging aan den gang is, en zij is nog nergens. Er is zelfs acJiteruitgang te be-speuren, want nog nooit werden door de klerikale regeoring aan het Vlaamsche volk meer en grootere kaakslagen toegebracht dan sedert eenige jaren. Er zijn er nog andere te verwachten, wanneer in de Kamers de kwestie der Vlaamsche Hoogeschool zal te berde komen. De Flaminganten zijn zonderlinge lui; zij eischen taalwetten, en, als zij er verkregen hebben, weten zij er zich niet van te bedienen.Er mag gezegd worden, dat de Vlaamsche socialisten voor de verheffing van het volk oneindig veel meer gedaan hebben dan al de zwetsers, die in Vlaamsche meetings, het volk traehten te verbluffen door wat ijdel gesnoef en wat ronkende volzinnen over taalrecht. Nochtans wordt in de Vlaamschgezinde kringen de werking der secialisten niet ge-waardeerd. Men loopt er integendeel hoog op met de verwaande, doch niets voort-brengendende grootsprekers. Hoe ysrder le weg, hoe iDoeier le rai! Vooits isupns en bedrog Wij hadden ditmaal gemeend dat «Het Volk» ons met ernstige argumenter! zou hebben geantwoord om de hou-ding der katholieke Kamerleden tegen-over hunne kiezers te verdedigen. Dit doet hij als gewoonlijk niet! Dus : de bscfriegerijen door de kleri-ka!en tegercowsr huswe kiezers en dan arbeidenden stasid in !t aîgemeen ge-pieegd, va!Ie« siiet te verdedigen. «Het Volk» verzwijgt heel voorzichtig de houding zijner vertegenwoordigers Huyshauws/, Verhasgen en Siffer, en wat hij eveneens vergeet is de kiezers te zeggen waraieer Hiiyshauwfer het orstwerp van kosteloos pensïoen van een frank daags heeft neergelegd. Wat de scribent zooal uitkraamfj. Ziehier : Zou een beul die menschen doo-denj moet, dan wel niet verontwaar-digd mogen zijn over 't dooden van een konijn ? « Vooruit » verontwaar-digd : men zou er een nijlpaard om doen dansen op de fijne tuiten van kristallen karaffen. Verstaat gij er îets van, partijgenoo-ten? Neen? Wij evenmin! 't Is Filipi-aansche dichterlijkheid. Beestigheden in de discussie over de ouderdomspènsioenen mengen, is het bewijs hoe ellendig de klerikalen met hun bedrog in den ketel zitten. Toch poogt «Het Volk» de houding der klerikalen te verdedigen, maar be-kent dat de klerikale regeering evenals de liberale gouver nemen ten, steeds de belangen van de werkers verwâarloosd hebben, en dat daaraan slechts verandering is gekomen door de vertegenwoor-diging der socialisten in de Kamer. Ziet wat «Het Volk» schrijft : Menschen die, door vroegere ge-boorte, geen gelegenheid gehad hebben te genieten van eene wet-geving, welke in hunnen benut-tigingstijd nog niet bestond, zijn geen schooiers omdat ze, ter ver» goeding daarvoor, gratis een hulp-gelti van 120 fr. 's jaars van de katholieke regeering zullen krijgen. Er wordt hun daardoor a!!een ver-goed wat vroegere wetgeving hun is te kort cebleven. Dank voor de bekentenis, «Volk», wij hebben het nooit anders gezegd. 't Is alleen door de vertegênwoordiging der socialisten dat er arbeidswetten kwa-men. Vroeger was er geen sprake van, en dat zullen de werkers op 24 Mei ge-denken.«Het Volk» zegt dat de arbeîders het pensîoen niet kosteloos willen. Prétentieuse dommerik, gij zijt groot en dik van persoon, maar zeer klein en tencer v_an ge&st nos meer yeïknoeid J. door het klerikale onderwijs dat gij ge-noot.Wie geeft u het recht in naam der arbeiders te spreken? Als de werkers het kosteloos pensioen niet willen, waarom waren zij dan in 1912 zoo gelukkig te vememen dat Huyshauwer, Van Cauwelaert, minis» ters S;sgers en Vandevyvere enz., het kostajooze pensioen van een frank hadden voorgesteld en dat de kaihoiieke regeering het ging invoeren? «Volk», kent gij het manifest der Antwerpsche katholieken niet, welke rr»et hunne beloften nog verder gingen? Ah, de arbeiders die hun levensplicht vervuilen willen het kostelooze pensioen niet. Vervuilen de geestelijken, die koste-ioos alies genietens dan hunnen levensplicht niet? Neen! Dan discuteeren wij er niet verder over en stellen vast dat gij hen krenkt in de praktijk van hun geloof. «Het Volk» loochent dat de priesters kosteloos jaargeld hebben, en om het te bewijzen haalt hij het argument van zijn meester, M. Verhaegen, aan. Het land was dit de geestelijkheid verschuldigd door de revolutie van .1789 en de onteigening der goederen. Wat antwoordde K. Huysmans hierop, en wat door niemand în de Kamer tegen-gesproken werd? Leest : Wanneer men iemand onteigent en hem betaalt onder vorm van ver-goeding, traktement, of jaardoo-ding, zou men hem wandelen zenden moest hij vijftig jaar later komen zeggen : «ik ben te weinig vergoed geworden, ik moet nog een pensioen hebben.» 't Is hetgeen is gebeurd, daar het pensioen voor priesters en fonktionaris-sen eerst in 1844 is uitgevaardigd. En wat voegde Huysmans er nog aan toe? En de onderwijzers van de aan-genomen of aanneembare scholen? Zijn zij priesters? Neen! Zijn het ambtenaars? Neen! Van wien zijn zij afhankelijk ? Van de schoolko-miteiten die wij niet kennen. En de vrije onderwijzer bekomt kosteloos pensioen volgens de wet van 1912. Vervuilen UWE onderwijzers dus hun levensplicht niet, «Volk», gezien zij kosteloos pensioen genieten? De gewetenlooze leugenaar en dommerik zegt nog dat de onderwijzers en andere staatsambtenaars van hun loon afgehouden worden voor hun pensioen. Welnu, antwoordt, «Volk» : Ontvangen de vrije onderwijzers .sinds 1912 min loon dan vttôr dit jaar, dus vôôraieer hen het kosteloos pensioen verieend werd? Wij zeggen neen, bewijst gij het verkeerde! Meer nog : Noem ons één amfotenaar, wie het ook zij, die op zijn loon wordt afgehouden om EEN PENSIOEN TE GENIETEN. Dat is leugen! Er worden afhoudin-gen gedaan voor de kas voor weduwen en weezen, AFH0.U03NCEN DIE MET HET PENSIOEN NIETS TE MAKEN HEBBEN EN DIE WIJ TEN STERKSTE AFKEUREN. Dat is de waarheid! En laat ons nu een oogenblik aan-nemen dat de stelling van «Het Volk» juist is. Hoe durft hij een ouderdomspensioen dat alleen den PERSOON ZELF toe-komt, gelijk stellen met een pensioen dat op de weduwe overgaat of waardoor de ksnderen zekere vergoeding beko-men?# ^ m Gij ziet, partijgenooten, hoe ellendig en gemeen de klerikalen zich verdedigen. Zij kunnen alleen met LEUGENS en BEDROG voor den dag komen. Verder wil hij de groote voordeelen der samenwerking «Vooruit» vernede-ren. De waarde onzer organisaties staat te hoog boven de walgelijke taal van «Het Volk». Dat het ons zegge wat zijne samenwerking meer doet of in wat dat het onze organisatie zoh genakenî Neen ! De klerikalen hebben het volk in 1912 bedrogen en pogen het nu op-nieuw te doen, door de ware toestanden valsch voor te stellen. «Het Volk» zit in den ketel en ont-duikt de antwoorden. DE WERKERS ZULLEN IN 1915 GEEN OUDERDOMSPENSIOEN VAN 120 FR, HEBSEN, zoo zegde «Le Bien Public» en NOOIT zullen zij vergoe-dingen voor ziekte en invaliditeit genSe-ten! , Arbeiders, Kiezers, gedenkt dit op 24 Mei en stemt als de kinderen van eetj en dezelfde klasse VOOR DE SOGSAAL' DEMOKRATEN! t R. V. Simpeie brcdsposfers «Het Volk» schrijft over : De Chrte^ ten werklieden en het ^eervoudig âtera-recht.De duts is letterlijk den kluts kwijtj Hij kent niets over het verslag van dd Commissie der XXXI. j Dat is zonderling ten minste. «HetJ Volk» weet dat de dochter van M. Ver-, haegen verloofd is met een anderen wiskensvlieger. Hoe weet hij dan niet wat zijn patroon in die commissie afge-i haspeld heeft met zijnen vriend graal Woeste? Dat ailes belet niet dat «Het Volk^ zijn gelach niet kan bedwingen, als dq oven christelijke «Courrier de BruxeP' les» verklaart dat de christen werklie-J den v.erzot zijn op het meervoudig stera^l recht. «Het Volk» kan kwaad zijn en lacheri( als het 't peinst, volgens dat zijn baasj 't lachen of 't krijschen best aanstaat# Maar à propos, sntillenblad, als gijj voor 't meervoudig stemrecht niet zij zoudt gij ons wel eens klaar en duide-j lijk willen zeggen voor welk stelsel gij wel zijt ? 't Onze is gekend, 't nwe is een raadM sel tôt hiertoe! Het is, dtinkt ons, nu toch wel tijd3' of het zal nooit tijd zijn om klaren wijn; te schenken. Gij wacht naar het verslag der Corn-, missie van de XXXI. Dat is de kwestie' niet. Dat verslag is geen evangelie, ofi geen punt van ons geloof. Wat is uw wil, uwe eisch, uw stelsel^ uw ideaal ? Allons, vooruit daarmede, of andera zijt gij eenvoudige broekschijters, ex» anders niet. «Het Volk» klaagt putten in de aarde, dat de Federatie der Katholieke Kringen, met M. Woeste aïs voorzitter — dat zijn de rijke katholieke bourgeois, — meester willen zijn van de politiek. 0 gi groote duts ! Gi arme martiko'S De Federatie wil niet meester zijn, zij is dat, zij zal dat blijven, gelijk gij, meeloopers, knechten zijt van haar eu, verraders, slechterikken, bandieten vooij' uwe eigene klasse. En uwe gekozenen zijn slechts paljas-j sen, die geduld worden op voorwaardgj dat zij brâaf en gewillig zijn. Opgepast dat zij braaf zijn. En is M. Verhaegen voor, zooals gij> zegt : gelijkheid of meer gelijkheid in: het kissrecht, komt dan voor de pinnes met een duidelijk voorstel, dat doojj elkeen kan beoordeeld worden. Doet gij dat niet — en gij zult niet,' omdat gij niet kunt — dan zijt ge een^ voudige brodspoelers. Waaraan niemand twijfelt! F. H. i a—— mil I'i fiiniii i . .m Telegraaf en Teleîoon-î werkfieden,denkt er aanl Wij komen volgenden brief te ontvarW gen, welke we bereidwillig en met danJk; opnemen : Gent, den 12 Mei 1-914. Waarde Redactie «Vooruit». Ik kan niet nalaten me bij het schrij-; ven der Briefdragers («Vooruit, 12 Mei), aan te sluiten en als een bewijs te meer ; aan te toonen, dat het niet alleen bij de! briefdragers het geval is, maar in anderg) vereenigmgen ook. Zoo bijvoorbeeld bij ons, bij het werk-liedenpersoneel van Telegrafen en Tele-fonen, had onze schrijver de leden ge-t vraagd om de dagbladen meê te bren-| gen welke ons aanbelangende artikels| lieten verschijnen. Welnu, Waarde Redactie « Vooruit », tôt hiertoe heb ik er anders niet hooren aflezen dan artikels van «Vooruit, niet-i tegenstaande dat steeds aangedrongen' werd, om, uit onpartijdigheid, ook an-1 dere bladen ons te bezorgen. We hebben steeds gezien.dat het enkelt « Vooruit » was welke onze rechten in zijn blad verdedigdâ en de klerikalen en, zelfs liberalen, enkel te vinden waren om den heer Minister te danken voor eene toegeving, welke niet altijd eene.' verbetering was. Ook waren het katholieke bladen dk$ zich beijverden, ons, werklieden, af tq schilderen als luiaards en nietsdoeners., iMeilnnert u bet seval «aa het Ssatholiskt

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.