te Jaargaug DONDEBDAG 3 AUG-USTUS 1916. ——BP———tS—■ I «IHII ■ — I IVo. %S?729 «f ^ ABONNEMENTEN. Per 3 maanden voor Nederland I 2.50 franco per post. Losse nummers: Voor Nederland 5 cent voor Buitenland Vit cent. Den Haag, Prinsegracht 39 Telefoon Red. en Admin. 7433. BELGISCH DAGBLAD Bestuurders : Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredacteur : L du CASTILLON. . BUREAUX OPEN VAN 9 TOT 12 URE EN VAN 2 TOT 4 URE. r AD YEETENTIEÎf. Van 1—5 regels f 1.50; elka regel meer f 0.30; Reclames 1—5 regels f 2.50; elke regeï meer f 0.50. t London : Dixon House Lloyds Avenue E O. Parijs : 7 Avenue d'Antin 7. VERMALEDIJDING. Vergeten zullen we nimmer de historiée vergadering der Belgische kamèrs 0p 4 Auguslus 1914. Wanneer we aan die zitting denken 'yoelen wij nog ons gansche lijf zinderen, de borst zwellen van fierheid en de oogen voclitig worden van gewetensrust, onidat de natie toen ailes oipgeofferd heeft aan de smettelooze Eer en aan het bezworen Woord. Spijts ons scliier bovenmenschelijk lij-den, spijts onze overgroote ofi'ers, bekla-gen wij ons non possumus niet als ant-Tvoord op de aanbiedingen en de dreige-jnenten van den reusachtigen buurman yan het Oosten. Indien ons morgen lietzelfde ultimatum jnoest worden gestuurd, zouden wij nog-maals antwoorden met een nooit ! Nodh-tans zou dit antwoord ditmaal gesteund zijn door een gansch volk onder de wapens...Voor de toekomst zullen de opgedane ervaringen en bloedige lessen nimmer verloren gaan. Niet alieen zal Duitscliland voortaan af te rekenen hebben met ééçi millioen gewapende Belgen, maar ook L.et een zee- en landmaclit van eersten rang, Groot Britannië, en dit door zijne eigen schuld. Nooit zal Albion zoo machtig ge-■weest zijn. We zien, na twee jaren, in -beel-ding, onzen koning terug, simpel in zijn streng generaals-uniform, bleek, maar vasfcberaden. Zelfs de flauwste twijfelaarsf die in de hoeken van de raadzaal zrten te bibberen van sclirik en in den heer Woesle den redder zagen, dank aan een door hem uitgedacht compromis met den vijand, werden medegesleept toen door des kloekmoedigheid en de dapperheid des konings. Liever stervon dan de scliande. * * * JJe natie heeft den lijdensbeker tôt op den bodem geledigd. De koning heeft zich niet i no eten la-ten dooden wanf zijn léger bleef hem bespaard. Hij hield met zijn heldhat'tige troepen stand aan den IJzer en hij overwon. Overwinnend is het leger herboren en aangegroeid, talrijker dan het ooit is ge-weest, vervuld met het rechtmatig wraakgevoel. De burgerlijlce bevolking heeft — o levend mirakel ! — gedurende twee jaar den snooden barbaarsclien vijand den riag t.oegekeerd. . Zij lijdt liever ailes dan met de Duitsche schoften om te gaan. Die nationale haat heeît misschien nog het meest bijgedragen om de Belgische nationaliteit te doen eerbiedigen en te redden. * * Het derde oorlogsjaar vervult onze harten met hoop en vertrouwen. De kentering is gebeurd in het \oor-deel van onze zaak en van de zaak der beschaving. Duitscliland gelijkt meer dan \roeger een vesting die belegerd wordt op zee en te lande. Dienen hem Polen, België en Noord-Frankrijk nog als glacis en als buiten-werken, toch kan men voorspellen dat de dag niet ver af is van de weerwraak. Het blind vertrouwen der Duitsche natie verdwijnt als de nevel voor de roid-dagzon.De keizer zelf moest afzien van zijn bezoek aan Konstantinopel. Hij moest zich verontschaldigen zijne troepen na'ar de slagbank te voeren. Is het niet En-geland dat den oorlog liecft doen uitbre-ken? Welnu, Gott strate England ! Het Duitsche volk is imniers vredelie-vendste der aarde. Zoo sipreekt de keizer.Hij kan ook naar de loopgraven niet gaan, zegt hij. De oude Germaansclie Brummer verbiedt het hem. Die fifgod lieeft "Willem II immers de leiding van het land, het leger en de vloot 'opgelegd en meteen den last te denken, te beslissen en aan te voeren. 'De loopgraven zijn maar goed voor koning Albert en koningin Elisabeth, maar die zijn slechts koningen en dan nog koningen bij den wil van het Volk, en niet bij Gods genade, zooals aile L*.iit-sche bondsvorsten. De Keizer zegt echter niet of Tlior verbiedt dat zijne zonen in de loopgraven strijden. Dit heeft hij waarschijnlijk met den Brummer nog niet uitgemaakt. * * * Al de preeken van Willem II verhin-deren toch de stijgende misnoegdheid niet in de rangen van zijn leger, de relletjes van de soldaten, het hongeren van vrou-wen en kinderen: de partijtwisten en de persoonlijke krakeelen en vooral den hongersnood in het land der Ellende waar een revolutie broeit. - De Straf is in aantocht. De Russen in het Oosten, de Fran-schen en Britten in het -Westen, de Ita-lianen in het Zuid'èn, in afwacliting dat Turken en Bu'garen loon naar werken bekomen, zijn de wrekers van het ge-schonden en vertrappeld België. De Engel der Wraak is met zijn vlam-mend zwaard aan den donkeren ge-zichteinder verschenen. Die engel is ster-ker dan Thor, de Gott-mit-uns der Ger-manen, de Barbaarsche afgod van het geweld en den krijg. Geen nood. Het zwaard zal als de bliksem het plichtige Duifschland en Oos-tenrijk treffen. Vermaledijding ! roept de gansche ,we-reld, de gansche wereld die is opgesfaan tegen de natie van ongereclitigheid. PE TOESTAND Met het oog op den onrustwekkender toestand in Duitschland ein tôt bedarinç der gemoederen, meent de Duitsche re geering olie op de onstuimige golven ti gieten. Daarom wijst het op den gerin gen vooruitgang van de great push aai de Somme. Op de neutralen en op den geallieer den heeft die papierenoorlog volstrekt geen vat, als men bedenkt dat de Duit schers verzekerden dat hun stellingen niet te nemen waren. Bovendien bewijs het feit, dat 125 Duitsche civisies of cirea 2,500.000 man in het westen staan, hebben de diepe onrust van den grooter staf. Aan de Somme wordt steeds fel ge-streden.-De Duitsche tegenaanvallen worden afgeslagen en de Engelschen en Frânschen slagen er in -het genomen ter-rein te versterken, terwijl de Frânschen naar Maurepas oprukken, ook al een dorp dat in een citadel is veranderd. In zijn overzicht laat de Duitsche stai doorschemeren, dat de tweede en derde hjn zouden kunnen genomen worden. miniers, hij gewaagt van het aanleggen van nieuwe lijnen achter de verlorene. hitte en de mist verhinderen de operatiën der bondgenooten, die noch-tans vooruitrukken. In den bocht van de SJpchod hebben .. Russen den vijand teruggedreven en Zljn er vooruitgekomen. y'0 Russen zijn bezig het leger van othmer te omsingelen,. dat steeds aan de ^y'ypa blijft. De Russen zijn de Iioro-j'1"; °vergestoken ten Z.O. van Mona-s-t«a. Zij hebben zich aan den wes-yken oever versterkt. |;'e Italianen maken ook eene omsin-geujig voeren en doen steeds voor- ;'anS in het Toîanagebied. rmeni8 worden de Turken in de ung yan Mossael vervolgd. jv , «gÉais wordt Oost-Afrika van ^tsehers gezuiverd. ïaî ?n^e'e weken en generaal Smuts Y c kolonie hebben veroverd. Bo>i^0r een vcrandering hebben deDuit-eens te meer Zeppelins naar En- 8eJand gestuurd. ST8IJD kkS DE SOMME. ^ Aan de Daily. Telograph en de > Daily Chroniele wordt d.d. Maan-' dag uit het veld geschreven: 5 Sedert fwee dagen brandt le zon gloei-end, heet en onze strijders zijn bruin ge-1 blakqjd. Het is niet het rechte vecht -weer, zoomin voor de artilleria als voor ■ de manschappen. Er hangt een nevel over het veld zoo dicht als een Novem-ber-mist. De lucht trilt van de hitte, waardoor de waarnemingen voor de ar-t tillerie onnauwkeurig blijken, wanneer het er op aankomt op grooten afstatid te schieten. Het vechten zelf is een heete en dorstige geschiedenis. Het lijden der ge-wonden wordt er nog door verergerd. Aan de Daily. News wordt d.cf. Dinsdag uit Parijs geseind. Onze gene -raals hebben een geweldigen overval ge-fnuikt, dien de vijand in den zin had twee uren nadat wij waren begonnen de stellingen van het Delville-boscli tôt Guil-lemont te beschieten. Hoewel de strijd nog lievig is, zorgen wij er, evenals de Frânschen, voor, dat het reeds gewon-nen terrein tegen een vijandelijk contra-offensief wordt beveiligd. Het doel der Duitschers bij hun verwoede tegenaanvallen was, de Engelsche en Fransche vleugels terug te dringen. Daarom trok-ken zij hun pogingen samen op het bosch van Delville en Hem en vooral op de lioeye Monacu. •De autoriteiten zeggen hier, dat de Duitschers thans 122 divisies hebben aan het Westelijk front. De tijd zal nu aan-breken, dat het Duitsche opperbevel de onmogelijkheid zal inzien om troepen van het eene front naar het andere te brengen. Men vertrouwt, dat de Frânschen en Engelschen thans een doeltref-fende taktiek volgen om den vijand uit zijn onderaardsche versterkingen te ver-drijven.Belgen brengt een bezoek aan de bestendige tentoonstelling der Society of Friends, Zwarte weg 20 (bij het Staatsspoor). Oen Haag Links en Recht®. Koionel Morel, militaire attachç. van België te Rome, is op dit oôgenblik te Havere. Hij is te-ruggekeerd van het hoofdkwartier, waar hij door den Koning ontvangen is ge-woiden.De heer Luzaiti, de beroemde Italiaansche staatsman, heeft zekeren dag in een paar woorden zijne bewondering voor België te kennen ge-geven : — Ware ik geen Italiaaii, zegde hij aan het Kamerlid Destrée, zou ik voor-zeker Belg willen zijn, want ten dage ligt in het ,,Belg-zijn" de grootste eer besloten. Raak. Prof. G. W. Kernkamp leest in den Groene de les aan den Anii-Oorlogs-raad dien hij tôt de betamelijkheid roept als neutralen moeial in het wereld-kon-flict en die bezig is voor den Koning van Pruisen te werken. Aangaande het vredesmanoeuver in Duitschland, schrijft de professor: ,,Een haif jaar geledeu, toen Engeland-; zijne nieuwe legers mog niet gevormd had, toen Rusland nog niet bekomen was van den slag, dien het in den "zomer van 1915 kreeg, had Duitschland de gelegen-heid, aan de were d te toonen, dat het geen oorlog was begonnen om uitbrei-ding van gebied en macht te krijgen. Zoo het t')en vrede liad aangeboden op aannemelule voorwaarden, op grondsla-gen, waarop een nieuw Europa kon worden opgetrokken, dat geen bewapenings-wedijver meer zou kennen, dat internationale geschiilen niet don- liet recht van den sterkstè, maar doorscheidsrecliterlij-ke beslissing zovi doen uit den weg rui-men, een Europa, dat voor elle volk die gelegenheid tôt vreedzarne economischo fcontwikkeling openstelde — zoo het dit had gedaan, of althans iets, dat den weg naar zuik een toekomst vrijliet, zou het zich grooter rcem hebben verworven, dan op de slagvelden voor Verdun en langs de vSojFme ooit te -bçUaien valt. Een af-wijzing van aannemelnkë vredesvoor-waarden zou dan alleen de mogendheden der Entente verantwoordelijk hebben ge-'maakt voor de verlenging van den krijg. ,,De mannen, die over Duitschland',s lot beslissen, hehben dit niet ge-w i 1 d.' Zij zouden het vermoedelijk ook nu niet willen, nu het te laat is, nu een worsteling is aangevangen, heviger dan ooit te voren". De vrede van Zimmerwald. Gustave Hervé schrijft in La Victoire : , ,,Dan zal de met walging vervulde poilu, woedend de vuisten toeknijpen en met bitteren mond vragen : „Wel'"e stumperds, welke lafaards heb-•ben ons onze victorie ontstolen ? Het keizerlijk Duitschland gered? JVerhinderd dat de Duitsche revolutie zicli ontwikkel-de? Ons tôt een nieuwen gewapenden vrede gedwengen? Onze kinderen ver-oordeeld binnen 10 jaar een nieuwen oorlog aan te gaan ? En de honderdduizen-den dooden, dood om niets, dood uit stomheid, zullen hunne graven verlaten en roepen: „Het is de sôcialistische parti] die, alleen in dit land, dezen Duitschen vrede heeft gewitd, dezen schandelijken ' vrede, dezen dwazen en misdadigeai vrede."j ,,En aile vijanden van het parlemen-tair en republikeinsch régime in Frank-rijk zullen het nog opsnijdeif en zeggen: ,,De republiek was het die deze nationale schande mogelijk maakte." ,,En het a*)icialisme zal in Frankrijk onder rotte appelen ineenstorten en de republiek naar den sterfput meeslepen." Eetn: va21 ICardinaai ï^iereâ^r. Wij hebben heden den tekst van d( aanspraak van kardinaal Mercier ' op 21 Juli in Sinte Goedelekerk te Brussel ontvangen, te laat echter om haar in ons nr van heden inede te deelen. In die aanspraak, die we morgen zullen druk-ken, komt een hartelijk en waardeerend woord voor voor onze geïnterneerden ir Nederland en onze krijgsgevangenen ir Duitschland. ïiiSilâ LAND. Er is een land waar Kerels stappen ; Er is een land met ruime baân. Er is een land waar Kerels klappen ; Er is een land waar kruiaen gaan. 't Is er mijn land, Mijn Vlaanderland. / 'k Vechte er voor Met band en tand I 't Is er een land met bronzen klokken ; 'tls er een land met torens hoog. 'tls er een land met Viaamse dokken; 'tls er een land met krachtvertoog. 't Is er mijn land, Mijn Vlaanderland. 'k Vechte er voor Met hand en tand! MARCEL VAN DE VELDE. Bloeimaand 1916. De Russen steeds vooruit. Verbitierde gevechiesi aan de Somme. — De Hussen winnen steeds asan de Siochod. — Zeppeiins boven Engeiand. — Be ^ssiga^en tegen de Ouitschei*s. — Oe Bs*itten bezetten Pangani aan den findischen CSceaan. EHIef ^efslsesluit op dess ops*oep eler m a 3î Eté sa tôt 40 Jaas*. Het wetsbesluit op den oproep der ij an-nen van 40 jaar wordt voorafgegaau ^oor het volgende verslag aan den Konhsj;. SIRE., Onder de daden van souvereiniteit, welke de Regeering tôt plicht heeft aan Uwe Majesteit voor te stellen, zijn voor-zeker de gewichtigste, in deze tragische omstandigheden welke ons land door-worstelt, degenen die betrekking hebben op het aanwerven van het leger. Sinds lang reeds hebben de Regee-ringen der Volkeren die voor de bevrij-ding van ons grondgebied strijden, edel-moedig verklaard dat België, door zijn heldhaftigen weerstand aan den overweldi-ger meer dan zijn plicht gedaan heeft, dock de Regeering is van oordeel dat de plicht der Belgen jegens hun Vaderland de laatste op-offeringen eischt. Ook heeft zij niet geaarzeld, niettegen-staande de ongelijkhcid van behandding. welke er voor onze landgenooten uit vooit-vloeit, aan Uwe Majesteit voor te stellen verschillende oproepen te richten tôt degenen die naar den vrcemde uitgeweken zijn en tôt degenen die niet in het door den vijand bezette gedeelte van het Belgisch grondgebied verblijven. Zoo kon zij de verliezen her-stellen welke door het Belgisch leger onder-gaan zijn, dezes noodige ^etalsterkte hand-haveu en het zelfs versterlœn. Zij heeft achtereenvolgens en bij voorbaat de militie lichtingen van 1914, 1915, 1916 en 1917 opgeroepen. Zij heeft zekere klassen van mannen onder de wapens geroepen welke de vroegere wetten van aile militaire verplich-tingen cntslagen had,dcn. Zij heeft een vadér-landschen oproep gedaan tôt al de mannen van goeden wil door zich vooral en dringend te richten tôt de jong-gezellen van minder dan 30 jaar. De langdurigheid van den oorlog ver-plicht de Regeering haar toevlucht te nemen tôt de laatste fcrachten door al de weerbare mannen, welke nog geen deel uitmaken van het leger, tôt den dienst van het vaderland op te roepen. De nieuwe oproep welke wij aan Uwe Majesteit voorstellen strekt zich uit over al de Belgen van minder dan 40 jaar, welke zich niet onder de macht van den vijand be-vinden.Het aanwerven van deze laatste xeserve is een ingewikkeld en kiesch werk. Uitgaande van de grondgedachte dat geen enkéle Belg een nuttelooze dienaar voor het lijdeùde Volk mag zijn, heeft de Regeering tôt plicht al de krachten waarover zij nog kan beschikken, met het grootste doorzicht te benuttigen en zon-der overbodige opofferingen op te leggen aan geen enkele klasse van burgers. De moderne wijze van oorlogsvoeren kent iederen dag meer belang toe aan de takken van oorlogsnijverheid aan de diensten of ondernemingen van algemeen belang, welke onontbeerlijke hulpmiddelen zijn voor de legers, Niets zou minder over-eenkomen met een staatkunde, die op ver-standige wijze rekening houdt met de wer-kelijkheid, en met de wel begrepen belangen van het Vaderland, dan de arbeiders, die hun-11e werkzaamheid en hun ondervinding aan die diensten en takken van nijverheid wij-den aan dezelve te onttrekken om hen aan een laattijdig en eenvormige militaire op-leiding te onderwerpen. Ten einde aldus het nuttigste gebruik te maken van al de krachten en aan een ieder de vaderlandsche taak toe te wij-zen welke hij op de geschiktste wijze kan vervullen, stdt de Regeering aan Uwe 1 Majesteit voor gemengde rechtbanken, sa-mengesteld uit militairen welke zoowel behoo-ren tôt het vedleger als tôt het bestuur der oorlogsnijverheid en uit bijzonder bevoegde burgerlijke leden, te laten beslissen welke arbeiders, ten minste tijdelijk, voorwaardelijk moeten gehandhaafd worden in de xiiensten of nijverheden van algemeen belang. Deze voorafgaande schifting, welke te-gelijkertijd voortgezet wordt .met de wer-vingsverrichtingen, zal deze merkelijk ver-lichten. ' Dte twee handelwijzen zullen door hun gelij ktij dige aanwending de aanvullings-reserven, welk^ onontbeerlijk zijn voor ons leger spoedig ter beschikking stellen van de militaire overheden. De recruten zullen, met het oog op hun ouderdom en hun familietoestand, in de verschillende wapenen en de verschillende diensten van het leger gerangschikt worden, evenals in zeven onderscheidene groepen, welke achtereenvolgens of gelijktijdig onder de wapens zullen mogen geroepen worden. In de laatste groep, welke ten vroegste vier maanden na de uitvaardiging van het besluit-wet zal mogen opgeroepen, worden, zullen de mannen geplaatst worden waarvan het onmiddellijk onder de wapenen roepen, wegens een uitzonderingstoestand, noodlottige gevolgen zTou hebben voor hun familie of hun zaken. Deze bepaling, evenals al degenen welke betrekking hebben op het rangschikken der recruten in verschillende groepen, is overgenomen uit de Engelsche wet die van aile verplichtingen vrij-stelt de tôt den dienst opgeroepen mannen welke in dieu pijnlijken toestand verkeeren. De bepalingen betreffende het uitsteî zijn ingegeven door de in Frankrijk en in Groot Bretanje in zwang zijnde wet-geving en bestuurlijke rechtspleging. De gewichtige stonden welke wij thans beleven wettigen de strenge strafbepa--lingen die de door het besluit-wet opge- ' legde verplichtingen bekrachtigen. Zekere overtredingen zullen door dç wervingskommissies beoordeeld worden oj> het oogenblik zelf als zij, die er zich aan schuldig gemaakt hebbeh, voor haar zullen verschijnen. De bedreiging met een werke-lijke en onmiddellijke beteugeling is dç efnstigste waarborg voor de uitwerking der wet. De belangrijkste overtredingen welke. gelijkgesteld worden met desertie zullen door de militaire rechtsmachten beoordeeld worden. De bijzondere moeilijkheden, welke zich voor het toepassen van het besluit-wet in onzijdige landen zullen voordoen zoowel in opzicht van aanwerving als van verleenen van uitstel, wettigen de.overgangs-bepaling waarbij de werkelijke oproep iq die landen voorloopig beperkt wordt toi de ongehuwden van minder dan 30 jaar. _ Dit zijn de beweegredenen, SIRE, die ons doen besluiten het hierbijgevoegde besluit-wet aan de liandteekening van Uwe Majesteit te onderwerpen. HET LAND CER ELLENDE. (van onzen correspondent aan de Duitsche grens.) Du toestand van onzen Oostelijken na-buur wordt nogal eens opgenomen langs de grens. Hollanders, die te Enschedét komen, en dat zijn er nogal velen, maken onmiddellijk gebruik van een kijkjei over den Rijksweg tôt aan de grens, daar het op andere punten niet mag, aangezien men daar 300 Meter van do grens moet blijven. De aanblik van het Land van ' Ellende is somber voor elken Hollander, die dat land aanschouwt. Men ziet in de verte talrijke fabriekschoorsteenen, die in ge-wonen tijden de lucht verdonlceren van de geweldige rookmassa, doch thans dcodsch tegen de lucht afsteken als een teeken dat de fabrieken stil liggen, daar er geen katoen is om te werken. Als men verder b.v. aan de Glaner-brug, dat is de grensscheiding, post vat, dan ziet men met l'oomen tred de Duitsche grenswacht op en neer loopon. Men kan zoo merken dat het niet meer naar wensch gaat, van af het front tôt aan den binnenlandschen toestand. Gisteren nog hadden we ook met fa-milieleden een bezoek gebracht aan d'«t , genoemde plek en kwamen op de terug-reis met de tram nog in aanraking met een student uit Zwitserland, (een Hollander), die de reis naar Enschedé over Duitschland moest maken. Op onze vraag naar den toestand in dat land, dat ant-woordt gaf — ik heb nergens geen last ondervonden op mijn reis, maar ben een dag zonder eten geweest. De spijskaart in den spijswaggon was wel aanwezig, maar het menu was doorgehaald, dua geen eten, alleen koffie en sigaren waren te krijgen. Waar zulks in de spoorweg-ccupé het geval is, hoe moet het dan in de steden zijn. , Een legerorder van generaal Joffre. Het Bulletin de l'Armée maakt de volgende legerorétër van den opperbevelheb-ber openbaar : Soldaten der Republiek ! Uw derde ocrlogsjaar gaat in. Twee jaar achter-een hebt gij onverflàuwd den onverzoen-liiken strijd volgehouden. Gij hebt aile pïannen onzer vijanden doen mislukken. Gij hebt hen overwonnen aan de Marne, hen aan den Yser tôt staan gebracht, hen verslagen in Artois en Champagne, terwijl "zij vergeefs in de vlakten van Rusland de, overwinning zocliten. Voorts heeft uw zegevierende weerstand in een slag van vijf maanden den Duitschen op-zet voor Verdun gebroken. Dank zij uw hardnekkige dapperheid, hebben de legers onzer bondgenooten wapenen kunnen smeden, waarvan onze vijanden thans de kracht op aile fronten gevoelen. Het oogenblik naakt waarop de Duitsche militaire macht zal bezwijken onder onzen gemeenschappelijken druk. Soldaten van Frankrijk ! Gij kunt fier zijn op het werk, dat gij reeds hebt vol-bracht. Gij zijt besloten, het te voltooien tôt den einde toe. De overwinning ia Zek6r' (W. g.) JOFFRE.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.