Abonnementtsrii» : Voor soldaten : Voor i maând fr. 1,25 — Voor a »a»ikd*n fr. a.5» — Voor 3 «naandea ^" 3'75 , ? ' »,siioWmten in t tasd : Voor 1 irtand fr. 1,75 - Vwr a auaoden lr; îJo - V001 3 «»M>deB fr. 5,25 Nif^ snldattfn huiteii 't land t Voor i maand fr. 2,50 - Voor a «aancen fr, 5,00 — voor 3 maanden ir. /,5o AMBEKBN, 5 V^/y TTKB, JUOL FlLLIARRT Àankondigingen : «,95 fr. Jde regel — Reklamen.: 0,40 ,fr. de f#gel - —.Vluohtelingen : 3 mlawchingen van a regels «,50 ir. Vfinr alla m.ila *■ i/• Vi km w#ni1f>rT tftï * Vlï.f.i UfA COOL'HLLB. Ztcdl'ik. DE PANMBt ONZE LEESZALEN Ecn te gader, ze komen cr a Adinkerke begon, de Panne volgdi Bulsccmp kwam daarna, nu kunne wc onze soldaten aankondigen d; morgen in Avecaptlle een vierde lee: zaal opengaat. Op nog andere plaatsen wordt gi werkt om er op te richten. We wille er cooveel stichten als noodig is c zoover 't onze vermogens toelatei Het vraagt tijd en werk. Maar 't voor onze jongens en daarvoor mex ten we niets ontzien. Soldaten bezoekt onze leeszalen,g zijt er altijd welgekomen. •B=p.TTîTsr WOORD VAN GODFRIED KURTH h Gelijk het volk der middeleeuwen haa* delca eu atrijden kos veor tene gedachls, sco giagen wij Belgan thans ook den strijd afin, den ongelijken strijd, sonder aaraelee, voor een hooger gevoel : het eergewel. Vergetee wij dit niât, en laat het 00s nooit ia de schaduw steilen door welke bijbeschouwiog ook. Nattig ia het daarom esas tsrag te gaan naar den tijd derooriogaverklariag: waarom die volkomena eanagesindheid in 't aitroepea van den oorlog, ja dit geestdrift, want cr waa geestdrift in alla kringen, in aile volkskiasaen, bij mas en vrouw.aaJ eu joag, Vlaming en Waal ? Waarom ? Uit strijMusl t Bij lange met I De vredelicvendheid (wat althans het ge-bruik der vuurwapens betreft) was bij ons ten t»p gestegeo. Zs werd zelfs uit-gebaat door aile politieke partijea. Niet, dat wa. geen vaderlaudsliefde bezaten, maar dat het leger — in den geest van 't rolk, slecfats «en luM-irtikel was — 't waa mis, voorzeker, maar 't waa toch zoo : immers ons leger had nog nooit moeten vechten. Uit baatzuckt ? Integendeel, de nij-veraar voorzag «ijnea ondergang door den oorlog. De werkman verloor zijne broodwinmpg.De Vlaming vressde voor zijn geliefde Beweging. Ee sociale wer-ker voor zijn laurgewonnen instellin-ge.3. Elk voor si]n vader, zïjne zonsn of voor aichzeif. Tivijiôiacaùg was de uit&lag : ons léger, faos moeùig ook, varkeerde in voile hervonniog, Eugeland had nog niet gesproken, Frankrijk was nog niet beroid, en de macbtige vijand stond reeda dreigend over de grens. Uil baalzucht ? Om duitsche provin-ciën in te palmen ? Neen, newaai1 ? Wcl 1 Nu we ainds anderhalf jaar met reden bogen op de eindviktori?, heb ik >og geen enkelen Belg ©ntmoet — ik spr&tk wn de lijdende en sirijdende Bel-gen op sic vuurlijn, — die in het minate verlangt, al waa 't maar een duimbreed dnitseben grond aan te werven of eeaen enkelen Duitacher ala broeder in zijn vaderland cp te nemsn. Uit haat tegen Duitschland ? Ook niet. Ons volk, over 't algemeen, was den Duitschers totaal onverschillig De meest OEtwikkeldcn iispesa hoog op met da duitsche weisnschap, velen zelfa waren verblind in de duitsche opleiding. Ja tôt de centralisai:^ en de zooge-naacude tucht toe vonden al te veel be-wondsraara en soms navolgera. 't la eerst na de onbeschaamde voorstellen r en vooral na de snoode balda Hghaden dier Uebermenacfeen daî aller oogen zijn ll# opengegaan. e' Uit drang voor Frankrijk ? Evenmia. Voorseker bewonderen wij althana den at riddtrlijken heldenmoed en de groot-,s_ moedijjfe opofferifigen on»eî fraasch# StnjJgi-nooten.DochgeeneakelFfarîjjch-e_ man zaî h?-t ona euvel opntmen indien an we ve.îklaren dat Waal en Vlaraing in In 't harnas sprongen niot voor 't fransch n maar voor 't belgiitâ Vaderland ! Ver-• ' heugend is het d»t wij aaam met onze eer, ook mochten vrijwaren de latijn-ache civilisatie die we bewondersn en die ons in vele opzichten eigen is. Doch aommigs belgiache lettsrkundigan, die lang vôor den oorlog 't Vadeilaad ont-ruimden, en thans op den vreemde kunstvolie voordrachten houdea, heb-ben groot ongelijk zoo maar uit te baaui-nen alsof onze vlaamsche joagens bij r duisenden in 't modder der loopgrachten [ hun bloed yergieten enkel eu alleen uit dankbaarheid voor de latijnsche cultuur (zegge de fransche taal, volgena die a- heereù), Niemaad heeft het recht met 9, het blosd oazer jongena propagaada te tn maken en allerminst dezen die <loar het er miskennes hunner moeder-taal ia de et ocmogclijkheid zijn door fcarme schrif-at ten hunne lijdende medebroeders te >r ateunen en op te bearen. Uit litfds voor 't Vaderland F Ja zeker-te lijk 1 Uit oprechte en hooge Vaderlanda-g: liefde, die liefde die de Eer van 't V&dtr-id land boven ailes stelt. Wellicht had ie iemand de vaderlaadaliefde zoo kunnsn la opvattea dat hij, om zooveel belgiach m bloed te sparta, zooveel kunatschatten 1? | te redden, den rijkdom en welvaart van ; 't land te bevorderen, liever het duit- )e sche lsger had doorgelaten Doch e- aeeti I en hierin juist ligt de heerliikheid )ij Onzer hacdelwijza en de reden van de it- bewondering der ontwakendo ziel aller :t, volkeren : boven stoffeliike welvaart n, heeft ons volk de zedelijke grootheid in verkozen, en, met al ona gelak, ja met — ons bestaan, zoo 't scheen, bebben wij ch eenparig en voor eeuwig vrijgekocht : >it de eer onzer natie. 't Is dus wel voor een hooger gevoel j- dat ona volk in geestdrift ia opgegaan or ea, wat meer is, dat het heeft hst ergste 19 geleden. Is het de dageraad van een or 1 nieuw tijdvak in de geschiedenis der r- | volkeren ? Gui geve het. Maar 't zij 1- 8 toch voor ons Btigen een iichtbaak o{ F waarop wij in de toekomst onze blikken | dienen te vesti>?en en waarnaar wij onze is 1 daden moeten richten. A. N. Papiererlingen Oberadorf, onlaDgs oof, Duitsch gcz&nt ie Christiena, kreeg aoQS 2 aaamlooza brievea" waaria cr stoad dat ds Duitschers moorde-na&rs waran ea de Keizer een beenhoawer. Daarom sehoot hy in 'n hevige kattckolerc... Il n'y a que la Vérité qui blè«se ! Hce het met Zweden, Noorwegeo en De-namspken relegeu is zsggen ou s « delantste Mtlncbsasf cleuwïbmchtcn » : « Sp^ti het gewtldvan Sïen Hedia eozflDe Vrieoden, mas? m en vo rtaan niet meer hopea dai Zwsdsn zich neveos Duitschland ztl senaren. Noorwegso ondergaat den heTigeîî invloed zljner aaawe handalsbetrekkingen met Gage, land. 't Is heei zeker dat Oaltscblaud wsi --n\g vrie&dsn in De&emarken telt !... De Duitschers habbea du Uber-ocder-zeëers utJgevondec. Q&î *ijn er die no? meer vrouwn en kindersa zuîien doei verdrln-kea, en nog dleper dau hua voonateti, in de zee, met m&a en muis, xullen verziEken I 't Is àl < Uber » dat die (Ibermenschen uitvia-den, en se ga&n al meer en meer naar on-der... den dieperik ia ! ScruCaUr. De Strijd om Verdun v» Q. SE EIMOSTORMLOOP an Men is aigem«»n vaa gravoelen dat de lnzet van het laatste bedrijf door de Duitschers is k begonnen mat den aanvàl Westelijk de Mais. Hier schtjnt dtz« in set van hardn iklga kracht te zallen z\jn> want de laatste beiich-lri | ten makea gewap: van gcweldige artillerie' 1 beachietinges, die door de Duitschers op de ;r" I eerste liaie aiet wordeû garicht maar Wel 33 | op de tweede stelling. Q- | Dit beschiaten gebeurt van aan den Kam 3n 1 Mort-Homme tôt Cumièïes, op e&n front-;h | brcedto van 5 kllometers. We bahouden deze ie | stelling die niet zoo ergonder nuur wordt s genomen als de achterwaartsche verdedi-ie f gingslinie o. ta. Bois-Bourrus, op 7 kilotïi8» ters acbter de carsta liais gelegen. [j_ Kan dit ar slet op duiden dat de Duitschers - | hier ia 't sia habben in een sprong tôt over ^ de tweeds stelling te geraken ? Wel mogelijk, en de a&nduiding Tan de stelling wijst er nog op dat ook deze actie met eec andere gslyï-Jr uitgevoerde pegiog zaî samsrngaau, le Het is er naar aile waarschijnlijkheid om c' ta doen niet alleea Vsrdun te benadsren, maar om door «en omsingelingstakti k het *t fransch léger dat saam is getroKken in den ie Mctor <ran V«rd«a lu la slaiten en g« vangen f- te nemen. te In 't p4annen maken zijt de Duitschers altijd de bans. De uitvoering echter laat vaak r- meest altijd te wenschen over en voor de g. der de maal zullen de ïramehon wel weten r- die plans nog eeas doorcen te gooien. in Wat di [entrai» lier Tttdan Mes :h ;Q Al vast hebben de Duitschen gemeand met LQ h«u stormloop tegen Verdun, in zuike mate £_ de neutralen te beïcvloeden, dat sa voor .jj ; geen offer* zijn achteruit geweken. ^ ! Echter is de uitsîag hsel pover gewetst.We 1 dedsn reeda opmerken dat de stemminf? heele- 0 maal ten onzen voordeele is gekeerd. De er machtsontplooicg van Duitschland hselt jaist voor dit land een tegeaovergesteld uitwerksel id gfthad. Door groot te doen v» ild« Duitschland ifit groot rijzen in de bewondering en in de... rij zaken der Nsutralen. El 't is iotegendeeli l : dserlijk gezakt in de achting en in... zijn handel. Dit laatste is veelbedaidend. Ëen enkel lQ voorbeeld. Sedert de aanval tegen Verdun te begon is de mark, in Zwitserland, gedurig !n gezakt. " Hondeïd mark kwoteerde voor t twgin van 't. duitsche offensief 94,96 frank. Qister | was de koers gedaald op 92,20 frank. * ; Niettegensiaande Duitschland het in aile ïn 1 nautrale lsntlea trowpetteerde dat de zege ss f nabij was, hebben de oniijdigeô door hua houding getooad dat ze 't kredict van Duitschland wete« op aijn waarde te schatten In plaats van de zege te bekalen, zal Verdun het duitsche grai worden van aile ge-te droomdc macht. an ï De aigemeene oeriogsraad 11» Inverband met den strijd rond Verdun | mag wel het feit geplaatst worden der samen-korast van den algemscne ooriogsraad der ^ Bondgenooten. ^ Hst wijst er ten eerste op dat de fransche grootstaf mit gerusfc gemoed het verder ;D- verloop vaa dea strijd rond Vcrdua tf. ed wacht, Indien het daar slecht moest zitten a- dan souden de Iransehe oppsrgeneralen wel ij- al hua aandacht aaa de operaties van 't front moeten wljdenl Vervolgeng is het een bewjjs dat wij onze genomen schikkiagen en besiis-r- singen in zake algemeene opvattiag van den er osïlog niet suîlen wijzigen ea oas niet zullen ? " gelegen laten, om de eene 0! andere vetgnde-® ring die ziehzou kunnen voordoen door 1 't verloop van den strijd. a[ We mogen dus, door deze gebeurtenis zelf aangemoedigd, met vertroawen dé aaasta toekomst inziea. Open BRIEVEN ÏLil\ 13X1 vvvt XXXV Niet aile mijse briefwisselaars gaaa soo et ver mfi van « haat » tegen de Duitschers te ig betichten.maar allen toch vealea sen zekere 8, enrust, den aiigst te weten of zij dan ailes ra hoeven te verwerpen vaa wat uit Dultsch- l&nd komt, het goede met hot slechte, het e, ou^e met het nieuwbak&en. je Ik heb, mij dunkt, nochtans altijd met ej zorg onderscheid gedaaa tussehso hst Duitichlaast van vroeger eo dat va» hedsn, tusachen 't verleden met zijne vrome heiligea zijn ontzaglijke toongenies, zijn rijk-aige- ze wisseld en dichterlijs volksievon, en het ^ heden op sleeptouw genoman doos Preisea, terend op heraieuwd heidendem, Kaatsche 8_ philosophie in toepassing gebr&cht, verstof- felijl.iug der kanst in 't Wagaersche my- the&dom. Ssdert jarea waa dat aen droom bij mij, esns in, aehrille tegenatelliag te plaatsen het jhellig, ideaal-schoon beeld van ' een Beethoven, in rsine zedelijke kracht, en ^ hat wulpsch-brutaal geWcld van ean Wag- aer — of dat, na den oorlog, aog noodig a al zija ? Voor aller oogen zijn nu de twee vij- m aadige leveasopvattingea gssteld ; de ebris- B' t«lijk-g#estehjke btachating, de heidemseh- ® 8to!taii)ke barbaarachheld. Maar, zooals ,:k seiëe, ie dat voor iadereea :n niet evea duideiijk en aan di«n twijfal en die onrust ia een gedicht te danken, dat mij ter rs haad werd gesteld en uit ds loopgrachten | ik komt : 4,Beethoven" — Zichier de aanhel : | I© ^ H»# vaak «teak ik aasa, 0 «raota Mnger iia nijne jtujd met laiit- en^zamarlickt «et rreujd en ditpe malancoiia «ekt doorrongea I Gij, die kaktaaa fellartocht, aan rainer liad, dat jaagt aaar berjealmcht, *aar star e* maasahelle firmamant iotm ia mij* koezaaa trilles ta i et aaar G ad rerlangen, 't Hoegita Qaad, datxiagt te ia 't kleiaate xijner icbepaeles, aan (roatick 3r aa weerjaloo» akkoard 1 Haa Taak dank ik aaa a ea aaa uv lied dat aaea alleea ùog haort Van onder puia ,e ea kil jewelf, of ia aea Terra varl' e- waar rood va* klaed ea Tan Terbolgeakeid )e «ea ichoeae aTond sterft... cf ala 't geichut St v*n Sr*f tanon, elk menachalijke iten, ej hoa coet, hoe lief, boa goed en Toi erbaraien, .d toi «wijgan doemt. Daa gaat Mija hart aaar*..., ; Ja, wie gewoon was zijn icvea te giiten in il, die klanken vol bovenmecachelijke groot* ja heid, zijn wel an waouit te jubelen ofaite •nikken in da wacrgalooze teaen vsn Beet* ;cl hevens muzuk, zou hem zeker niet kunnen m uissen in deu hoegste leVecetraged-'e. Aan ig den raad der zae of onder 't bommen der obussea, waart zijn grootsebe geest sijn ge-in trOawen bij j doch een acgst bekiuipt het Br kart van deeen verettrder. Zou hij dien god ■oeten verzakenf. le 0 Ouitacha volk f.lrat hebt ge met den raeai, :a Daeer Tan hem...jgedaaa I... la ...Want roo ik Duîlschland heb bewaard om a, la Zou ik u nu niet 01 a dat Duitachlaad hatan ? sn Zoo plaagt en ma rtelt zich die Beetheven* r- veretrder, tôt hij tôt de ware conclusie komtr 8. dat niet Beethoven te verwerpen ia, maar het ontaarde volk dat hem en zijne bezialing verwierp. Ea zeer schoon sluit hij met de wat gewijzigde woovden van Beethovecs toppuat — 't lied « An der jFreude » der ce-geade symphonie r j. Vredel Vredel Gode«T«nka, Dochter uit Elyaeeum, îr Wij betreden, Treugdedr«nkéa, Hemelsche, uw heiligdcm. te Uwe tooT"ring harbiadt vedar il Watda twecdracht heeft Terdaald. [. Aile measche» *ijn weer broedren Waaraw «ichte xiele iweeft. D il M. E. H Slpaire It 8 Maart 1916 |s Sterfdag van Peter Benoit. t- n l Dt tsestaei ia DMlani •r Gelijk wij het reeds hebben gemeld es be-wezea is de aanval tegen Verdun ék or lf Duitschland niet alleen en uiisluitelijk | e* te voerd geworden met het doel strateg^set le voordeelen te bshaien naar veeleer o«l lot et duitsche volk een nieuw hart in 't lijf te ste-kcn. Dit heeft het aiieinoodigat, zooals thans blijkt uit de iaatste toegekomen inlichtiegen. Immers de economische toestand ia allee be-90 halve rooskleurlg en het volk voelt er dea te weerbots van. Van su reeds vrsgen de duit-fS sche nijveraars de oprichting van Ieenbaa-es ken die elechts mst 't eindigen vaa dea oor-il- log hunne werkz&amheden souden beginnen. et Men voorzirt dus eeo. groot geldgebrek. Alhe&wsl er ceg geen gebrek is aan levena-et middelen, most toch een groote sch&arochte nt heerschan ala man ingaat dat in Beieren, n, waar tôt nu toe geen verordening op de botsr es was versehenan, au is een dergelijke verorde-:e- ning is afgekondigd met de regeliog van de iet boteropbresgst. Van nu voortaan zal ieder sa, huisgezin in Beieren zi«h moeten tevreden ha steliea met 126 grammen boter par kop weke-of- lijks te ontvacgen. ty« De caoutckoue is bijna onviadbaar gewor->m den. Ook heeft da generaal kommandant een te bealait doen uitvaardigen waarbij iedere an beatatigde opberging van caoutchouc zal geen strsft worden met 10000 mark boete. ,g. De aocisliaten van de 5e omschrijving in lal Berlye hebben met 45 etemmen tegen tO lj. tegen d« aieuwe ooriogakradietea gestcaad «n is- hun vertegenwoordiger ia dea Rijksdag op* th- geiegd evcjizoo te doen. Bn eindel^k de duitsche verlieslijsten ea g evea in de laatste maanden zulke schrikka-ii« lljke getallen op (de recapit^latie>!}}st va ^ cr 1914 Voor Pruisen alleen gseft 116,000 namen en f meer op dan de lijst van 1916) dat het velk | begint in te zien dat de geledene op&ffcriigen l de behaalde winsten niât vergosden. De aanval tegen Verdun moest voer dezen j toestand een opmoutering worden, van aa | reeds wordt het een wars afgrond. [ De binietuig der oltgusadsrdea b Esgtlaad De eorlog slokt meer en meer mannen en het is bewtzea dat Frankrijk, in verhoading met Duitschland he«l spaarzamer moct aijn met zijû mannen dan Duitschland. joffre wset dat ook en iandeit ingevolge. Maar Eige-land begint dit ook te begrijpen ea nade wet op de jongelingen te hebben gestemd, wordt •••' het thans oficisel barestigd dat Engeland iQ beslotea is de verieende uitzonderiagen mer-Dt. keiijk in te korten. Zoo «al de lOde lijst van deze uitgeio&der-den herzien worden en de jongellngei die aQ niet diecstpllchtig wa.ea omdat ze dienst de* gn den op da spoorwegsn, in ds mijnea, ia lep sekere nijverheidstakken, (als de tabak l)zal* Ee. Jen voor het grootste deel aangeworven wor-î6t den omdat er nog andere mannen genoeg aijn o£l om hen te vervangen. Zoo wordt stillekens algemeenen éienst-plicht ingevosrd, Het aan maar ten bate ko-miti a&n ons.omdal E&geland en Frankrijk te «amec slechts eene b«volkiag hebben die de* ze van Duitschland nabij komt. >n> Daa kan gestreden worden met geiijke ' krachten. Qtyi Z De Neatralei n dea Oorlof. d« De gewezen président der Vereenigde ms Staten, Roosevelt hseft eea boek uitgegsven 3e" dat gei oepen is om grooten weesklank te hebben. We nemen slechts die eene ziasnede ait het boek : € Wat de neutraiiteit betreft, men kaa ■iet onzgdig biijren midden het goed en het kwaad. » Su dat is werkeltjk zoo. Het wordt met den dag duideiijker dat de c-orlogsbrand in j zuike mate keel de wcreld aandoet dat nie* manu er zich onttrekken kan. Het gaat hier om «en kwestie van itcht tegen macht, van eetlijkhoid t«g«n verraad, van openhartige liefde tegen haatendwang. Wis nsutraal wil blijvén, kan het niet, omdat de twtetiigenover elkaar staasde partijea be- deze zija van 't gœd en 't kwaad an M wie or met mij «iet is, is tegen isij e. Roosevelt geeît hier aile neutralen ea in* l le zonderlijk de Vereenigde-Staten sen por Vaa v st belang. 8, Jaar-PNfl 5 7| (3^) Vijf'centiemenT net'nummer Vrijdag 17 Maart 1916 * « " ■ I ■■

Er is geen OCR tekst voor deze krant.