tflBMUIlHi T, ta zjg sauue^*» «.le tfatéUtsag 8»*S Kia» SzUxlax ; «» 'i IsKd ; «sàad ir. 1.73 a saissdïs j.so ,s»*&*3às.-8 |.j« S rsfcïSiî h\ E-*t; ? ssauad** &»« l $$«<*<? <«* ^ » fjf, ®& IV i oif j y «i|| ' nu ^ -î *2S«0«r~ Sni ) I P3 —4 y ■-» f; digios y >1 9.MH.4* S wiiMM KBCLAiâ*r p| volgini ovwt I -«*$«» ; ■ :.,„ ] - . . . ^ ;| 1 Wa.U afedtwerktrt : si» I. B^inaira, L, Dayksr*. F. Bertrand Tan î« SeSaddan. Dr Van de Perr« Dr, J. Yan de Weestyne, Jaa! Filiiaert, Dr L. De Wolf, J. 5ia»ons, 0. Wattes, Àdv. H. Bâcla, HilarUn Thans «cctwtobwhPI'IIM %'r«al»ffraœ.<*BO *saxm2>#ae&*mMii uNZER KATHOLIEKE SOCIALE ACTII Een vriendscbappelijk wederwoord II I Het Leslaît van ont eerste artikel kan fcldus worden simengevat : De chrisfene aibeiderssiands> en vakorganisatie werkte nooit te g en een andere standsorganisatie op> Zij heeft integendeel allé andere stacds- torganisatiën — steunende op « Rerum No-varum » als op een statattenboek — in de hand gewerkt. Ooa eenheid te bekomen il op de eerate plaats noodig organisatie raa elkcn stand laar eigen methode en vorm, maar steunends alien — dos ook midden-stands- en patroonsorganisatiën en niet alleen arbeidersvercci-igingen — op deielfde katholiekc beginselen in « Rerum Norarnm » neergelegd. Schrijver van de artikelen in « Belgische Standaard » met wien ik hier een vriend-schappelijk praalje bond, geeft aïs tweede hocfdgebrek orner sociale aotie aan : « te veel groepeeren, te weinig organiseeren, » en hij voegt er logisch onmiddcllijk aïs der- Knnf larhrplc aan toe « de ure.e.s unn het socialisme heeft le beei socialistische me- tkoden doen navolgen, grondprinciepen onder den dekmantel doen schuioen, onze organisatie een onxijdig ka.ra.kter doen geven. la ééa woord zij steunde niet ge- noeg op de grondbeginselen der christene maatschappijleer. » Dtxe laatste beschouwicgen zijn onbe* twistbaar een erge besohuldiging. Ik ben overtuigd dat bier geen kwaden wil in 't spel is, integendeel. Mair ik kan het niet verbergen dat ik se persoonlijk diep be-trenr.lk betrenr ze, omdat ze mijna inziens no^mials niet aan de werkelijkheid beant-wcorden: vooral niet veor de werklicdeu-organisatiën waarover ik het hier vooral 5 heb I Het gaat hier onbetwislbaar orer de katholieke sociale beginselen. Wie sijn de bewaardera dier beginselen ? Het Episcopaat I Welnu ik hiud er aan hier Iuidop te ver-klaren, dat gedarende de i5 laatste jaren in. geen enkel geval, onae sociale arbeiders-«ctie orer grondbeginselen met bel Belgisch doorfuchtig episcopaat is in cotflikt geko-mtn. integendeel c-ntelbaar zijn de omssan-digheden watrin onze organisatie vermocht 1 h krôsmencp een onvoorwtardeiijke goed-kfiaring van het episcopaat, en dat spijta I K. tet geknaag van soaimige istégralisten 1 — > M ^«nneer wij op iaJuli 1914 teGent, het f m iojarig bestaan vierden van het algemeen > secretariaat en de irschrijvÎDg van het i ioo,oooste lid in het A. C. V. kwam Z. E. s ^ Kardinaal Mercier ons persoonlijk in een n prachtige aanspraak lijne officieele goed- r* K kturing brengen. '» Maar dit voor de beginselen aïs dusdanig lD m KeQcmen Er Van sog gevrasgd : Werden 8" « die begiLS-len io praktijk niet onder den id § dekcaantel geschoven ? Ik antwoord : 1/ wij ca I hebben steeds aile mogelijke vcoraorgen 8e S genomen. Elk onzer arbeidersrereeni-t0 I i'i^gen : vakvereeDigiugeu, wsrkmauskria-aa J ^CD' s*a<^e^nc8eD> ena hsdden een pries-ïp- ter g«ste!ijken ïaadgtv r, éie orer da fdt groûdbegiDse!: n wsakte, Geen laod was er ik Kin Enropa — naast Helland — waar de ten g estel.jkhsid 266 'a prircipieelen roi ver nr vulde als in de wcrkliedecorgmisatiên — maar in die alleen helaas 1 — Tan België I ] het a dat erestig betwist Irordec ? Dit wss i de ^oa toestand : onxe princiepea — ik j ^ge htr het cpgmaals — Isgen in « Rerum de Karorum » vast. Wij bebben ze in aile j icn omstandigheden plechtig verdedigd. Wij j waren volftrekt goedgekeurd door het ' , i i e\ Belgisch Episcopaat Wij hadden aile mo> is gelijke voorzorgen geuomen voor de prek- h tijk ! hier dus, in gemoede, gesproken n worden van het onder den dekmantel 0 schuiren van grondbeginselen en meer nog ▼an onxijdig karakler in ooze sociale e Actie ? v Was het niet M. Vandervelde die in rgio 8 in de kamer uitrirp doelende op onze chris- F tene (lees katholfoke) vakorganisatie : " Ziedaar voor het Belgisch socialisme de gcvaarlijksts vijand ? ,, Was dat om oc« ^ " ocsijdig karakter ? „ Toch niet 1 Voor wat aaogaat de vrses van het socialisai en ^ het navolgen der socialistische methoden, dat is een argument dat wij — laat mij 8 rechtuit spreken sonder doekjes om — beu 1 zijn I „ De sociali'sten zelf hebben het ons immers c al te veel voor de voeten geworpen. Wij ^ wiiten wat wij hun te antwoorden hadden. Maar aan cen katholiek die ons dit argument voorbrecgt zeg ik : Toen in 1904 Pater r Ru'tsn het algrmaen secretariaat sticbtte te f aie aibeid®rsorganisa*ie inzette, was er £ inderdaad veel voor het socialisme te vree- 1 £ zen. Eerstens om de verleidende princiepen van het sociaisme zelf ; tweedens omdat te ^ veel en te lang vrij spel gelâtes was geweest ' in al te veel middens aan dit socialisme, ' en omdat aldus de socialisten sommige ' methoden op hun " eentje ,, hadden kun- ' nen ten goede maken. Ik wil hier dit aojarig historiek niet neerschrij«en. Wat ik noch thansmeen te mogenzeggen is wel, i»-dat wij na weitige jaren onzen eigen weg en eigene methoden hadden gevonden ; 2* dat het gebruiken van sommige methoden, in deuzelfden zin «Is deze van de socialisten, geenzins [pleit tegen de grondbeginselen eener actie, Een methode is goed of kwaad t uit zich zelf, 't is niet omdat een tegenstre-ver een 10r.de methode gebruikt dat men ze à priori verwerpen moet 1 ^ « * • S Waar zoaden wij met de princiepen van de katbolieke Belgische politiek op uitloo pen, moesten wij die redeneering toepassen a op vraagstukken aïs den persooclijken dieDStplicht, het verplicht onderwijs enz ? Dat wij in het begin onzer sociale actie vooral moesten grorp°eren, niets zoo na tuurlijk I Reeds sooveel vtld w»s door tekortkoming onxeriijds verloren.. groepeeren is de eerate vorm der op klare princiepen sterlrsUande organisatiën. jj Gedurig twistea over princiepen is een si ongeluk voor eene organisatie. Ik ken een ▼ land — de schrijver der artikelen ook — C waar men a> 20 jaar onder de katholieken k in naam der princiepen redetwist/"Rerum II Novarum ,, bestaat nochtans voor alie landen... de rest is in 't fransch I li Wij zouden in die groepseringen te wei- d nig hebben georgani«eerd ? Ea oose sociale weken ? Ea »aze atudiedagsn in aile steden en dorpeu ? En oc*e vernieuwdc stauds- J organisatie ? Ea onze bladen " De Gids", Ds Katbolieke Werkmat» "? Eq or s ve> bond van w^rkmac skricgsn dat op het punt was tôt stand te komen ? En veel, veel andere organisatismiddels meer ! Was er nog te organiseeren ? Zeker, ^ nog vee\ Maar wat n^ar menschelijke '• kracht en mogelijkheid kon gedaan worden h is gedaan geweeit..... en wij mochten ge- ^ rust betrcuwvol de toekomst iozien .. Ik mten schrijver heeft met de beste " bedoelingen voorzeker het sociale organi. N satiewerk in België afgelegd, onderschat. V 't Is helaas I veelal een Belgisch hootd N ' gebrek.... * * * -Nog enkeie waerdeD over de toekomst. * « De centrale van stndie, propaganda en organisatie — vcor aile stanèen — dat o> is de redding zegt sîhrijrer. Hier ben ik k- het volkomen e;ns met hem. Die centrale en moest er komen, se zal zich ten andere tel on^reerstaanbaar opdringen. 3g Allen moeten wij er op aanstaren om île iie centrale in het lercn te roepen. Zij worde de sterke bond die aile katholieke io sociale standsorganisatiën in vriendschap-is- pelijk verband stelt. . • Waar zou de zete' zijn van de centrale 1 de Ik antwoord met den schrijver " waar lt2g het best is dat se gevestigd worde. ,, lor Ook over wat die " centrale],, zal te doen en hebben, ben ik het eens met den schrijver. ;I)| Ikdurf mij nochtans niet zoo beslist uit-nij spreken over de mannen waarop die " cen• !eD traie ,, zal moetsn gebouwd worden. De oorlog heeft ons nochtans ook onder erg dat opzicht teel geieerd, hoop ik I Leeren y > • wij bij anderen af wat goed is, het heette . Duitschlard of Holland 1 Mtar dit mogen •nt nooit vergeten : dat wij een eigen ka-',çr rakter, een eigen fmicht hebben en Yooral . dat wij een vrijgezind volk zijn met eigen je ■ ; "■ • - - er ooit gelden, voor onze sociale actif niet uhgesloten. Rekening houdende met dit feit eren&ls met dj onwrikbaarheid onzer I6D jc beginselen dutf ik de stellige hoop uitspre- , ken dat door het samentrekken van aile est Qe krachten nog schoone dagen voor de Bel- . ' gische katholieke sociale actie ïijn weg- f'. gelegd. Hendrik Heyman r'® voorzitter van het A. C. V. ;h van België, lat lat » Laatste lJur» sn, \en PARUS meldt : N. W. Reims en op de •■d beide maasoevers a r tiller ie-str i j d. zt LONDEN meldt : Vijandelijke ritten Z. 0. Graincourt en Hargicourt werden afge-slagen, artilleriestrijd om Yper. ,0 ROME meldt : alleen patroelje gevechten cn aan te stippen. en , Oneenigheid tusseben Berlijn en Weenen ? lie Oostenrijk vil m geen laad-MDhechting weten Wijl te [Brest-Litowsk de vredesonder* handelingtn op ailerlei moeilijkheden bot-en sen, omdat Daitsohlsnd op enkere punten en van annexitie te koppig blijfc, heeft grasf — Grernin, eerste minister van Oostenrijk ver-en klaard dat zijn land hoegenaamd van getn m landaanhecbting wil weten. Ile Dit zou wel ku<inen een overwegend be-lang hebben voor 't verder verloop der on-si- derfcandelingen. tle Bn In de Dardanellen. l*' De Mreslau gezonken, ^ de Gœben buiten ge-''l vecht. Het engelsch admiraalschap bericht dat ,r de duiische kruisers " Goeben " en " Brer-(jÇ lau " vergezeld van turksche destroyers slaj sn hebbea geleverd met de britsche vloot aan e. den inkom der Dardanellen. De " Breslau " werd gezonken, de te "Goeben" erg beschadigd >»gestrand te [i. Nagara'Point, waar hij aangerallen wordt. t. Wij verloren de " Raflac" en de monitor d N. 38. ' - De Scbool 09 lot Front. O.is kwam voldend artikeltje toe Mst genoegen ias ii(| het hoof'Jartikel var 11 Jan. c Onze Volksjongèûs niet vergeten », Volkomen ben ik het eens met den Schrijver, waar hij ze^t : " onze voiksjongeni mosten eerst geholpen worden " Eerst d< jongens hdpen die noch lezen, noch schrij' ven kunnen. Ja, dat dacht ik ook. 'k Ging dan in de barakken van mijne kompagnie, om te vragen wie wilde geholpen worden in 't aanvankelijk lezen en schrij ven. Nie-mand bood zich aan. Nochtans er warei ongeletterden, dat ben ik later te wete ge-komen. Waarom gaven zij zich niet aan ' Kostte het te veel inspanning om nu nog ta beginnen.., of vreesde men uitgclachen t< werden... of dacht men dat die leasen on-regelmatig zouden zijn en dat zij zelf di< lessen onregelmatig zouden kunnen bijwo nen, ik weet het niet. In ieder gérai de ongeletterden kwamen niet af. Wat daariiee gedaan? Indien het afhing van den min-gotdec wil der jongens, zeuden se nitt een weinig mogen gedwongen werden een cursus U volgea f 't Is imours voor hun eigen wel u... ..«« k„« ■;—> j - • ® wil van de bevoegde overheid, wat dan? Moest de militaire overheid van des eeren kant, en de belanghebbenden var den anderen kant, de handen in elkaai leggen, wat nuttig werk zou men kunnen verrichten. In het bovenaangehaald artikel zegt men wel: Onze mondeiinge leergangen moeten leven, moetea uitgebreid worden. " Aile maal goed en wel. t'Akkoord 1 Maar de les moet toch gegeven worden in een kamer of in een lokaaltje. En wie moet ons dat bezorgeo? De H.H. aalmoezeniers zijn er niet toe in staat en nog minder de brankar-diers.Were het soms te veel gerraagd om in 't center der kaatonnementen een barakske op te slaan. vc-rdecld in twee of drie plaat-sen, naar volgens, waarin de soldaten altijd meesters zonden vinden ter hunner beschik-king? Verdienen onze jassen dat niet;? De soldaten hebben veel vrijen tijd en ze kunnen hem niet nuttig doorbrengen, omdat se in de barak moeten bezig sijn, waarin er te veel lawijd gemaakt wordt. Hopen we dat de bevoegde overheid alras de jongens. die iets willen leeren, de gewesschte gelegenheid sulien geven. Beter laat daa nooit I 1 I 't Is wel al drie jaar en haif oorlog. maar allons, tôt daar 1 ! 1! 1 G. Rombaut D 118 — 3 Komp. De torpedeering van neutrale schepen Op 19 Januari is nog een groot spaansch •chip gecduleerd geworden. Den zelf den dag werden twee Hollandsche booten naar den kelder gesonden : en Daitscbland zegt dat Engeland ze moet b«- talen omdat ze op Engeland vaarden 1 — —1 '» aa* »«**«• «wm — ——— h VAN EN VOOR II ONZE SOLDATEN ■ ' Vlamingen, spreekt en ©erbi digt uwetaa' Il 1 't Was visiet van den dokter in 't tweede II : bataljon van D 123. De benrt was aan de 7e komp. en men riep onzen beld,esn zekere lll ; V. ... J een boerken van bachten de kH , kupe. Onnoozel weg stapt hij naar den VI 1 dokter toe en zegt, alhoewel de dokter een I ■ Vlaming was (t J'ai des coliques De dok- 9 1 ter vraagt hem verder " Vous ailes beau- I - coup à c " En 't boerken stond dom te i ■ ( sien en wist [niet naar waar zien om een ^ I : nitweg te vinden, tôt dat de korporaal ) I : van den dag, een Waal, tegen den dokter I ■ zei " C'est un FiamandI" En zulke dingen : vallen aile dagen nog voor. Hoe droevig | ■ dit te moetea bimerken. Vlamingen om de liefde tôt Vlaanderen, I spreekt en eerbiedigt uwe taal. Ze is het I waardig soowel als gelijk welke andere. J 1 Etn andere leeren is rchoon, maar gebruikt I ' de uwe als eerste voertaal. ■ Een Vlaming van D 123 7 comp 1 Ooplogsdingen. I Voor klakkcbusien wordt ook nog ge- 1 { zegd : Pypestelen. Het woord is voorzeker met klakktbu8Se verwant, doch is zoo beeld- en klankrijk niet. Duiische camelotte — Duitsch speelgoed. De Duitschers sebieten niet altijd met \ zware stukken. Niet aile dagen komen er > I " tien en halrers " vijftienders " een en twintigers " acht en twintigers " of " twee en veertigers " toe. De jas noemt de obussen naar de milimeirrmaat vtn hnn-ne doorsnede. Als de Duitsche kanoniers " smijten " met " zeven-zeven " dan lachen de soldaten om het weinig moerddadig geweld bij het ontploffen. — Het is "Duiische camelotte l " of " 't is Duitsch speelgoed 1 " We hoeven geenen schrik te hebben. 'n Klat van 'n obus of " 'n Klat Ik heb reeds gesteund op de eigenaardige vrrdraaing en verfrommeliog van Fransche woorden in de Vlaamiche soldatentaal. Voor 'n niet-ingewijde in het soldaten-leventje blijft deze woordenschat sonder beteekenis, fonder belang. Naar het fransche " éclat d'obus ", — *' éclater " spreken ds soldaten van " 'n klat-obns " of " 'n klat " kortweg of van " klateeren ". ■« Onze schietstok. ^ Het geweer noemt de jas naar de bena-ming van vredetijd " de beste vriend De oorsprong van het woord is te vinden in de eigenaardige manier van officie-ren en gestreepten van allen rang het gt-weer als "le meilleur ami du soldat" te aansien. Bij de onderrichtiogen in de casernen werd er honderdmaal gezegd: Ii oogen-blikken dat de vijaad nakend is — is hit roer de beste vriend. Ironisch herhaalden de jassen in oorlogs-tijd in hun gesprek de vermolmde en waardeloos geworden beeldspraak uit gar-niaoendienst.Jonger en frisscher is de andere bena-ming die de soldaat geeft aan zijn roer : " 'n schietstok Peerdtkop. . , Peerdekop is de verfrommeling van het voer de Vlaamsche jas onverstaanbare ; 3^ Jaar -- Nr 312^ . v -t-4,-r P. ^ -.7: i Dinsdaff 22 Januari 1917

Er is geen OCR tekst voor deze krant.