DE METAALARBEIDER Orgaan yan het Nationaal Verbond der Metaalbewerkers yan België ■VEnscKcxjJsrBisrrjE T-WEE EEE. Oliristeixo Metaalbewerkers IEiel;pt en Bemint Ellca-ncLer. ABONNEMENTSPRIJS : LedeB kosteloo». Bljxonderen .... fr. 2,50 per jaar. BESTUUR- EN OPSTELRAAD : HOLSTRAAT, 65, G E N T. AANKONDIGINGEN : PRIJS VOLGENS OVEREENKOMST. INHOUD : Vlaamsche Volkskracht en Syndicalisme. — Staking in het Werkhuis « Carels » te Geut. — De tegenstrevers smijten met drek! — Bij de Kempische Zinkbewerkers. —• BEjefwisselingen. — De maeht der Christene Syndikaten. Vlaamsche ¥olkskracht en Syndicalisme. Er wordt tegenwoordig veel gesproken over z vlaamschgezindheid, Vlaamsche beweging en «o g al meer. Vooral in clen jongsten tijd kwamen de eisehen en verzuchtingen der zich noemende fia- ii minganten al langer hoe meer op den voorgrond. i< 't Bleek op sommige oogenblikken een eclile over-rompeling. j, Op volksvergaderingen en sociale weken, op 0 studiedagen en liederavonden, kortom, overal waar zich ook maar de gelegenheid daavtoe aan- \ bood, lieten de vlaamschgezinden hun woord z weerklinken. En elk onbevooroordeeld merisch moet het ge- >■ tuigen : overal, waar ze kwamen, verwekten ze ] geestdrift met de mac-lit en wonnen ze aanhangers r met de vleet. * ❖ ❖ Wij, de mannen en vrouwen der cliristen syn- N dicale beweging in Vlaanderen, we hebben aile ^reden om ons daarover te verheugen. Want, men s P dîaaië ôf men keere het hoe men wil, iets is zeker : ( het ijveren van de vlaamschgezinden voor de uit-breicling van het onderwijs in de moedertaal, moet : noodzakelijk onze beweging ten goede komen. Inderdaad, we willen, in de allereerste plaats, I verstandige, heklerziende, ontwikkelde werklie- i den vormen, omdat we weten dat de macht van het verstand sterker is dan de macht van het getal. Welnu, eerlijk gesproken, hoe is het tegenwoordig gesteld met de verstandelijke ontwikkeling onzer werklieden? Wij antwoorden vlakweg : erbarmlijk ! 't Is geen verwijt dat we daarmee doen. We zijn de eersten om te zeggen dat de werklieden zelve daar lioegenaamd geen schuld aan hebben. Hadde men van hoogerhand gezorgd voor degelijker onderwijs,'t ware wellicht nooit zoo verre gekomen. >!< * * Ha, 'k weet wel dat er werklieden zijn die het verre gebracht hebben ; werkjongens, die nage-noeg kunnen meepraten over aile dingen waar-voor geen spéciale bevoegdheid wordt vereischt; flinke kerels die, met hun gezond werkersverstand, veel snobs uit de hoogere wereld met beschaamde kaken zouden stellen. Maar dat zijn uitzonderingen. Hoeveel honderden werklieden zijn er claaren-.tegen niet, die tôt hun elf. twaalf jaar naar school zijn geweest, en die niet cens een fatsoenlijke brief kunnen opstellen? y v Is 't hun schuld? d Volstrekt niet. r< Die werklieden hebben op school niets anders ge- z< leerd dan een mengeimoes van gebroken Fransch k Fransch met haar op, zoo de jongens zeggen — h en kreupel Vlaamsch, of Nederlandsch, gelijk ge b 't noemen wil. Na een paar jaar bleef er daar, a! bij velen, weinig of niets meer van over. 't Is ook gemakkelijk te verstaan. ^ g' Hebt ge al ooit een huis weten bouwen op drijf- v zancl? Hoe wilt ge dat de murcn van zoo'n huis zouden rechtblijven, als de grondvesten niet deu- v gen ? ii 't Is nochtans datgene wat men, in Vlaanderen, in zake onderwijs, s,teeds uit het oog schijnt ver- ti loren te hebben. ti Van voor dat de khidercn behoorlijk Vlaamsch v kunnen lezen of schrijven, giet men hun Fransch op met geheele lepels. (' En de ouders laten begaan, méér : ze zijn hoo-veerdig-lijk-dul, omdatJhui' kleine padodderkes zoo parmentiglijk goed hun Fransch leeren ! ?... Maar in werkelijkheid leeren de dutskes noch I t eene noch 't andere. Na-apen, dat wel, maar lééren, om later op eigen beenen le kunnen staan : z nothing ! 1 * * * In géén land ter wereld zouden dergclijke schreeu- t wende toestanden geduld worden. Verbeeldt u m^iar eens dat men te Parijs Duit- \ sche scholen ging oprichten, om de Fransche kin- ? deren in 't Duitsch te onderwijzen. Mijn lioofd af, aïs de Franschen er geen stolïe e zouden in vinden om aan le hitsen lot revolutiel En men probeere maar -eens bij onze Waalsche landgenooten, om hun kinderen Vlaamsch te leeren, nog voor ze alleene naar achter kunnen gaan. ] Ge zoudt wat hooren, zeg ik u. Trouwens, overal elders zou 't niet beter gaan. Hoekomtdat? ; Eenvoudig omdal men elders, over 't algemeen, méér liefde-voelt voor taal en geboortegrond dan hier. Ook nog, omdat men elders begrijpt, wat men hier, in Vlaanderen, om den duivel, niet wil begrij-pen, namelijk dat een volk zonder taal. 'I is te zeggen, een volk dat zijn taal niet grondig kent, wat • hier het geval is, noodzakelijk een minderwaardig, een verbasterd volk is, of wôrden zal. Dat is de natuurlijkheid zelve. De taal immers is het merg, de stuwkracht, de levensbron der menschelijke bedrijvigheid. I Zonder taal : - geen kunst, - geen wetenschap, ; geen onderlinge verstandhouding , en aile verkeermiddelen gestremcl. e Wat vermag een kunstschilder zonder kleuren? Wat vermag een dicliter zoncler klanken ? En wat, in Godsnaam, wat vermag een volk - zonder taal? il * 'l * * De hoogere standen, in Vlaanderen, hebben zich van 't volk afgezonderd door een taal te spreken, die de hunne niet is. Maar, God-zij-gedankt, mee-rendeels zijn ze ervoor gestraft langswaar ze ge-zondigd hebben. Want het Fransch, dat ze gebrui-ken, is meerendeels maar een flauw afkooksel van het echte Fransch, zooals de Parijzenaars, bijvoor-beeld, het spreken. 't Gelijkt er op, maar van verre alzoo. God beware me ! Het taaltje dat door vele onzer «fils à papa's » gesproken wordt, is er — o zoo dikwijls — eentje van stop-mijn-ooren-asjeblief. Ook hier zijn er uitzonderingen, maar die be-vestigen weeral den regel, zooals het, omgekeerd, insgelijks het geval blijkt te zijn. Welnu, als de hoogere standen, die geld en goed ter hunner beschikking hebben om hunne studies te vo'ltooien, reeds zoo moeilijk een vreemde taal wezenlijk en waarachtig tôt de hunne kunnen ma-ken, hoeveel moeilijker moet dit dan niet zijn voor de werklieden, die slechts lager onderwijs genieten? * * * Moelen we dan tegen het aanleeren van het Fransch zijn ? Op verre na niet. We moeten, noch we mogen zelfs, evenmin tegen het aanleerenzijn van Duitsch, Engelsch, of aile andere talen. , Mààr : eerst leeren gaan, vôôr we beproeven te loopen, dàt is de zaak. Want, het blijkt eeuwig en altijd wààr, wat ad-vocaat Dosfel zei op het katholiek Congres van Mechelen : - Andere talen kunnen spreken tôt het verstand ; alleen de moedertaal dringt door tôt in het liart. » * * * Er zijn nog andere rec:ens om dewelke we sym-pathiseeren met het streven der vlaamschgezinden. Alleen maar dit : De tweetalige hersenverminking, waarvan wij allen het slachtoffer zijn geweest, snijdt ons, in veel omstandigheden, ongenadig den pas af. Zonder grondige verbetering van het lagcr-onderwijsstelsel zal het vakonderricht, dat door ons zôô zeer betracht wordt, nooit doelmatig door-dringen onder onze volksklassen, en zullen onze Vlaamsche werklieden, bijgevolg, eeuwig gedoemd . blijven om, zooals het nu gaat, in veel nijverheclen de weinig benijdenswaarclige roi te vervullen van ploegossen of trekbeesten. Altijd voorts zullen ■ vreemde werklieden de beste brokken van vôôr hun neus komen wegkapen. Immeraan zullen onze Vlaamsche arbeiclers gedwongen zijn hun lijf in tweeën te werken voor hongerloonen. We zijn de eenigen niet die dit zeggen. Hoor maar wat niemancl minder dan Pater Rutten voor eenige jaren zeide tôt de Leuvensche stuclenten : ? « Wanneer wij, Vlaamsche en volksgezinde pries-ters, soms onze vuisten voelen jeuken, telkens als k wij de verfransching onzer hoogere standen maclite-loos moeten aanschouwen, dan is dit omdat wij aile dagen meer gewaar worden, dat dààr de groote NUMMER 4. NEGENDE JAARGANG. 20 FEBRUARI 1914.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.