31. RUSSELL SQUARE, london, w.c V . «c ■ A a Téléphoné: ^ £ î^î Muséum 267. Vr' ^V I R l AMLaj^^tor Abonnement : 2sh. voor vHiraf\aM ^jjf 3 maanden. Subscription : _ Kl |§H 2sh. for 3 months. Voor [ A gK Bg7~«t0k If F de Vereenigde Staten : il ^ I ■ BP S Z4^ ^ y^tV 50 cts- Voor HoHand : 1 WE^ I S / I ! i^ fl- Voor Frankrijk: 2.50 ► ilH Vr iWo of lV50>rfr'e S°ICli"en: l5h' 3de Jaargang, Nr. 47. (Blz. 1571-1582.) Oplage: ir,ioo. VRIJDAG, AUGUSTUS 10, 1917. Registered at G.P.O. as a Ncwspapcr. 12 blz. I y2. Herderlijke Brieven iitiucinjtvc Drieven Zeer Dierbare Medebroeders, Ilierbij zend ik u twee mededeelingen., waarvan de .eene, over de christelijke zedig-heid, moet voorgelezen worden in al de kerken en openbare kapellen van het bisdom, en de andere gericht is tôt de parochiën die gast-vrijlheid schenken aan Belgisch© of Fransche vluchtelingen. (i) MecheJ 6n Juli VERMANING TOT ZEDIGHEID. Onze H. Vader de Pans, Benedictus XV betreurt in zijn jongsten Wereldbrief de onge-bondenheid der zeden van den dag, welke aan de heidensche zinnelijkheid doen denken, en hij vraagt aan de priesters van op den predikstoel tegen die ajgemeene strekking krachtig op te treden. De apostelen verdeelden de oude wereld onder zich ; zij hebben er het Evangelie, de boetvaardigheid, de zelfverzaking, de kuisch-heid, de zedigheid, de onderlinge stichting gepredikt ; nadat zij een,e stad of eene streek hadden veroverd, zette de uitgelezene schaar die zij daar lieten, de evangelische predikiing voort, door haar voorbeeldig leven, en zoo vermocht spijts bloedige vervalgingen en sluwe ketterijen, het christendom, na drie eeuweni inspanning, het ,romein.sche keizerrijk te beteugelen. Uit dezelfde oorzaken ontstaan dezelfde uitwerksels. De gratie ontbreekt ons niet. De arni van den ALmachtige is niet verkort. Wilden de christelijke huisgezinnen zich be-slist aan het Evangelie houden, de terugkeer tôt het heidendoin w,are gestremd ; de Kerk zou haar verloren terrein heroveren. Jonge dochters, die de keur van onze christelijke huisgezinnen uitmaakt, gij weet niet wat kwaad gij sticht ; en dat dient tôt uwe verontschuldiging ; maar gij hebt voor plicht dit kwaad onder de oogen te zien. Gewetenlooze snijders trekken partij van de laagste dr .ften, zoeken de zinnen te stree-len en de verleiding algemeen te maken. En gij, onbedachtzaam, toegevend. aan het ver-langen om te behagen en de oogen op u te vestigen, gij moedigt de oneerbaarheid aan, in stede van haar te bestrijden ; in stede van het peil der openbare zedelijkheid te doen kfimmen, draagt gij er, onbewust, toe bij het-zelve te doen dalen. Immers al blijft gij zelf binnen de uiterste grenzen waar de onbe-schaamdiheid der mode aan de onzedelijkheid paalt, toch zet uwe lichtzinnige toegevend-heid anderen, minder bescheiden dan gij, aan, de laatste schuts van den eerbied voor zich zelf en voor de deugd van den naaste schaamteloos te overschrijden. Het is tiijd de helling weder op te gaan. Er moet beslist worden tegengewerkt. Toont u trotsch op het Evangelie en het Evangelie waardig, zoo-wel in 't openbaar en onder de oogen des volks als in de innigheid uwer zielen ; weest moedig ; beeft niet voor den dwingeland d'e " mode " heet eni die, ailes ingezien, toch maar een naamloos en gemeen snijder is. Christelijke moeders, gij kent bij onder-vinding de gevaren der wereld ; let op den opschik uwer kinderen. In deze smartvolle uren, nu uwe broedersj uwe echtgenooten, uwe zonen aan God en aan ons iflx rouw gedompeld vaderland hunne vrijheid en hun leven opofferen, spot zekere onfatsoenlijke en wereldsche tooi met den ernst van de vaderlandsliefde zoowel als met de zuiverheid van 't Evangelie. In den naam der goddelijke rechtvaardig-hoid, welke wij verplicht zijn te verzoenen ; in den naam der goddelijke barmhart'gheid, welke gij gelast zijt te verwerven ; in den naam van Onzen Heer Jésus. Christus die den smaad des Kruises heeft onderstaan en tôt den laatsten druppel van zijn. bloed vergoten om onze zeden te veranderen en te heiligen ; in den naam van het geloof uws doopsels waardoor gij aan Satan, aan zijne ijdelheden en ,aan zijne werken hebt verzaakt ; in den naam van de reine harten die gij om wille van de liefde niet rnoogt kwetsten, en van de bedorven harten die gij uit liefde moet trachten tôt den eerbied voor het Evangelie terug te winnen ; in den naam van het treu-rende en rouwklagende vaderland, dat u vraagt uwe lichtzinnigheid af te laggen ; in den naam van uwe ziel, eindelijk, die meer waard is dan eene wereld, naar het woord van den goddelijken Meester: "Wat zou het u baten de gansehe wereld te winnen, moest het ten nadeele uwer ziel zjn'î" Wij smeeken er u om, weest zedig in. uwen opschik„ bescheiden in uwe houding, kuisch in uwe bedoelingen. In het Verbond der christelijke Vrouwen in ons bisdom zijn twaalf duizend leden opg.6no-men. Wij weten dat wij op haar apostel-schap mogen rekenen, en, werkelijk, wij reke-nen er op. Zij zullen het eene eer achten de anderen met een goed voorbeeld voor te gaan. Dat elk dezer twaalf duizend leden het tôt een plicht besdhouwe geen andere dan wel-voeglijke, gesloten kleederen te dragen, zon-der kunstgrepen ter verleiding uitgedacht; dat allen aan Ihet menschelijk opzicht het hoofd bieden en zich trotsch toonen er het hoofd aan te bieden om het Evangelie van Onzen Heeir Jésus Ghristus te vereeren,—en de christelijke zeden in ons dierbaar bisdom zullen een schitterende zege aanteekenen. Wij drukken dien wensch uit en wij bidden God zijne gratiën en den zegen des hernels uit te storten over de huisgezinnen die naar onze woorden zullen luisteren. t D. J. Kardinaal Mercier, (1) Deze tweede is nog niet toegekomen. Ultra-Militarisme. «j ilx a-i'iiniai isme, Darwinisme en Pessimisme. In bewogen tijden merkt men dikwijls dat gemoedereaen geesten het evenwicht verliezen en tôt uitersten overslaan. Een vorbeelv daar-van is het Ultra-Pacificisme, diat we in een vorig opstel ter sprake brachten. LijnrecM daartegenover staat het Ultra-Militarisme. Daaronder verstamen niet de achting van den edelen krijgsinansdienst, het behartigen van militaire belangen, de meening dat het in de •tegenwoordige omstandigheden noodzakelijk is een leger te hebben om te waken aan de grenzen tôt beveiliging en desnoods tôt ver-dediging van den vaderlandschen grond. Neeni, dat is niet een uiterste hetwelk bestre-den moet worden ; wij bedoelen hier eene leer die wezenlijk verderfelijk is voor de menschelijke maatschappij. Ziehier daarvan eene definitie, welke door Sir H. Stephen wordt aangehaald :oi het Aprilnummer der "Nineteenth Century " : "In den grond—zoo heet het daar—is het militarisme het vertrou-wen (ibelief) in physische macht, en niet in gerechtigheid, als de uiteindèlijke scheids-rechter in menschelijke zaken, en het is dit vertrouwenj waarmee de Duitsche volken zijn ingenomen, welke wortel en oorzaak is van al de onheilen." In deze opmerking ligt on- Belgische Middelbare School van Tulse Hill, London, S.E. getwijlfeld veel waarheid, toch bevredigt ze mij niet als bepaling, evenmin als de verbe-tering, welke Sir Stephen in de plaats wil stellen : "het vertrouwen in physische kracht, gebruikt in tegenstelling met de gerechtig-heid." Dit ailes is eerder een gevolg van het militarisme, waaronder wij eigenlijk ver-staan : "het verheerlijkem van den oorlog als een wettig einde op zich zelf." Terwijl de Pacificisten den oorlog bestrijden zelf s als een geoorloofd imiddel, beschouwen hem de mili-taristen als een uiteraard begeerenswaardig doel en dulden den vredestijd enkel voor zooverre deze een voorbereiding is tôt den oorlog. Daaruit volgt dan natuurlijk, dat men, telkens er kans is, 00k tegen aile Techt in, beroep zal doen. op wapengeweld. Onder degenen, die zulke geestesrichting zijn toegedaan, kunnen er wel zijn, d'.e niet dadelijk'kleur zullen bekennen, wanneer men hun deze definitie voorstelt; maar in het militarisme zijn 00k vele trappen en schakee-ringen. Wij spreken hier voornamelijk van de ondeugd in hare voile uitdrukkvng, om aan te toonen, waarheen de minder schuldige nei-gingen voeren, wanneer ze gevolglijk worden doorgedreven. Er zijn ten andere vele dwa-lingen, waarin het militarisme voedsel vindt, maar als beredeneerd stelsel, gelijk het in de l'internationale politiek wordt verdedigd, steunt het vooral op het Darwinisme en het Pessimisme. « * ♦ Militaristisch Darwinisme. Het materialistisch Darwinisme, zooals men weet, loochent den Schepper .en de Voor-zienigtieid, of ziet ze minstens voorbij, en beweert da)t gansch het heelal, van .oernevel tôt de heerlijke hemelstelsels, van oercel tôt den mensch, door geleidelijke ontwikkeling is ontstaan onder den drang van. mechanisch en blindelings onder elkaar werkende s^offelijlce krachten, waaraan men, om de eenvormig-heid van hunnen arbeid, den naam van "wetten" heeft gegeven. En het procès of het werfcmiddel, waaTdoor die ontplooiing tôt zulke bewonderenswaardige uitkomst heeft gedijd, wordt samengevat in deze korte uit-drukk'.ngen : "de strijd om het bestaan ; struggle for existence" en "het voortbestaan van den meest geschikte : the survival of the fittest." En hier komt nu de militaristische onderstelling aan de beurt. Dewijl, zoo zegt ze uitdrukkelijk 0i bederfelijk, in het verle-den zulk eene mechanische ontwikkeling heeft plaats gehad, zoo zal 00k in de toekomst de vooruitgang in de wereld afhankelijk zijn van. dezelfde werking. Tusschen de verschillende naties, die het menschdom verdeelen, bestaat er "noodzakelijk " zulk een "strijd" voor het bestaan, ©en strijd die, tengevolge van het aangroeien der bevolk-'ing, hand over hand toeneemt .en daarom steeds bitterder en wan-hopiger moet worden. De natie, die over-winnaresse wil blijven in de levensworsteling, moet denhalve zorgen dat zij sterker weze dan hare naburen. Een open of bedekte oorlog wordt zoo de normale betrekking tusschen de volken, een oorlog gevoerd soins met het roer in de hand, doch altijd met diplomatische of commercieele wapenen. Het moet dan de hoofdzaak zijn van den Staat bij zijne onder-danen zulke eigenschappen aan te kweeken, die best geschikt zijn om tôt de gewenschte meerderheid te geraken en hunne uitdrukking vinden in de militaire deugden. Aan deze taak moeten aile andere werkzaamheden on-dergeschikt zijn, of liever dienstbaar gemaakt. Men moet er naiar streven dat de Staat een vechtmachine worde, zoo volmaakt mogelijk in krijgslust en uitrusting, en zoodoende zal men best zijne belangen behartigen en zijne toekomst waarborgen. Dit miliW-risme heeft zijne haagpredikers en zijne apostelen gevo.nden ini -schier aile landen van Europa. In boeken en tijdschrif-ten, in dagbladen en redevoeringen, wordt die verderfelijke leer verbreid. Zelfs in Enge-land waar men nochtans vôôr den oorlog een zoo klein leger op de been hield, zijn er menigen door de huidige rampen en door de schuld van Duitschland op een verkeerd spoor geraakt. Men heeft maar eens de verzameling der " Saturday Review " op te slaan om daar dadelijk krasse uitingen van het verderfelijk militarisme te vinden. Daar wordt de rede-looze natuur voorgesteld als een "opluiste-rende leerles in oorlog en, worsteling " voor de menschen. Die tlheorie, alh'oewel niet uitdrukkelijk erkend, beheerscht eveneens het boek van Professer Cramb "England and Germany, eni zij is na te wijzen. in de ge-schriften van vele Engelsche publicisten der Ultra-Imperialistische .school. Zelfs in redevoeringen wordt zulke taal gehoord. Pro-fessor Ridgeway beweerde onlangs, dat "de ongebruikte deelen van den aard'bol nu begin-nen op te raken ; dat nieit uitsluitend konink-lijke heerschzucht, maar de strijd om het bestaan het groote spel is., waarvoor nu Engelschen en Duitscihen aan 't vechten zijn " ; en hij besloot er uit, "dat elke nieuwe oorlog de vorige in verwoedheid zal over-treffen" ("Times," 7 May, '15). Doûh nergens is dit militaristisch Darwin nisme meer tôt uitdrukking gekomen dan in Duitschland. Elders zijn het dikwijls slechts onverantwoordelijke schrijvers die er mee te pronk loopen en den goeden naam van hun land verderven, maar te Berlijn vormt die leer een wezenlijk bestanddeel van de nationale politiek. Onnoodig vele aanhalingen te doen uit de gezaghebbende voordragers van Duitschlands nationale denkbeelden. Open even Bernhardi's welbekend boek: "Duitschland en de toekomstige oorlog." Daar zult ge een hoofdstuk vinden tôt titel voerende : " Het recht op het oorlogvoeren," en daarin komen de volgende uitspraken voor, d e als het ware het militaristisch Evangelie vormen van het trotsche keizerrijk : "Oorlog is eene biologisdhe noodzakelijkheid van eersten rang, een regeleerend en oninisbaar bestanddeel in het leven van het menschdom " ; "oorlog is tegelijk het hoogste recht, en het geschil omtrent ditgene wat recht is, wordt beslecht door de uitspraak der waipenen " ; "de oorlog geeft eene biologisch juiste beslissing, dewijl zijne beslissing berust op de natuur zelf der dingen." Het is dit materialistisch zooge-zegde recht—niet het spiritualistisch recht— dat Duitschland thans wil toepassen op het bezit van België. Alvorens verder te gaan en andere drog-redenen aan te halen, waaro.p het militarisme zijne wijsgeerige dwalingen steunt, zeggen wé hier enkel een woord ter weerlegging van het Darwinisme in toepassing op den oorlog. Dit Darwinisme is niet eigenlijk de leer van Darwin. In den zin van de militaristen was Diarwin geen Darwinist. Wel heeft hij eene wijze van ontwikkeling uitgedacht, die terecht met zijnen naam bestempeld wordt ; als we-tenschappelijke theorie heeft deze bij de bevoegde geléerden uitgediend, voor zooverre men haar een middel noemt om zelfs m de dierenwereld aile wijzigingsverschijnselen uit te leggen. De "Strijd om het bestaan," ge-voegd bij andere natuurlijke inwerkingen kan enkel de verklaring geven van eenige we''nige waargenomen feiten. In aile geval, Darwin zelf geeft vele beschouwingen, die lijnrecht staan tegenover het Darwinisme der militaristen. Onder de eigenschappen, die de "geschiktiheid " ui-tmaken, rekende hij namelijk het "maatschappel:jk instinct," wat heenvoert niet naar "strijd," doch naar "samenwerking." Die gedachte werd later uitgewerkt door andere theoretici als Kropot-kine in zijn "Mutual Aid" en Drummond in "Ascent of Man." En P. Chalmers Mitchell betoogt in zijn werk " Evolution, and the War," dat de noodzakelijkheid van dit soort van strijd, door Bernhardi bedoeld, niet berust op wetenschappelijke gegevens. Het Darwinisme heeft hevige en kundige bestrijders gevonden in Duitschland. iiaar het is 00k in dit land, dat men op de theorie van Darwin de materialistische wijsbegeerte heeft opgebouwd, welke thans tôt grondslag dient van het militarisme. Van Duitschland uit is zij nâair Frankrijk. en1 EngeLand over-gewaaid ; maar Darwin zelf moet niet aan-sprakelijk gesteld worden voor de min of meer logische gevolgtrekkimgen en bewerin-gen, welke rationalistische schrijvers uit zijne leer hebben afgeleid Deze goddelooze wijsbegeerte is een natuurlijke uitwas van de geestesgesteldheid eener maatschappij, waarin het practische christendom is uitgestorven. Wanneer God gebannen is uit de harten en uit de samenleving ; wanneer Zijn doel in de schepping wordt miskend en de mensch gesteld wordt tôt een doel voor zichzelf, dan komt men gevolglijk tôt een toestand, waarin aile zedelijkheid is ontbon-den en de geredhtigheid zelf verwoest. Dan ligt het voor de hand, dat men de theorie der mechanische ontwikkeling zal ultbreiden tôt de feiten van den menschelijken vooruitgang. Een land dat vermeent eene hoogere voortreffelijkheid te bezitten, zal het recht opeischen om, zoo noodig door dwang, zi.jn idealen aan andere onafhankelijke Staten op te dringen. In den grond is deze theorie valsch. Al moge missc'hien de zuiver Darwinistische leer bekwaam zijn om eenige ontwikkelingsver-schijnselen in de dierenwereld uit te leggen ; zij kan heelemaal ooiet toegepast worden op het gebied der moraal, dat door het vrije willen beheerscht wordt. Als individu of als lid der gemeenschap is de mensch een vrij wezen. Hij bepaalt zijn gedrag volgens zijne idealen, en wordt edel of laag volgens het karakter dier idealen. Een Staat kan godde-loos zijn, maar hij kan ook christelijk wezen, evenals een enkeling, en ondervinden dat hij, door het naleven der wetten van Gods Ko-ninkrijk, zelfs zijne stoffelijke welv.aart beter zal bevorderen. Waar echter de gangbare wijsbegeerte van een land de christelijke be-ginselen niet erkent als den eenigen waren grondslag der beschaving, en het bijgeloof in een Fatum in de plaats stelt van het geloof in de Voorzienigheid, daar kan men ver-wachten, dat het Darwinisme, hetwelk zich in de internationale betrekkingen ontpopt onder den vorm van militarisme, onvermij-delijk zsjne politieke oorbeelden zal beheer-schen. Op de meest doortastende wijze heeft Duitschland deze militaristische wijsbegeerte in toepassing gebracht. Dit feit is niet ont-snapt aan den H. Vader, en toen hij voor eenige maanden zijn nuntius, Mgr. Pacelli, naar Muenchen zond, gaf hij dezen in op-dracht daar als een vereischte voor den vrede te stellen, "de heropbouw der menschelijke maatschappij op den hechten grondslag der christelijke wijsheid." * * * Militaristisch Pessimisme. Er is nog een andere dwaling, welke zich slechts ten halve bij het Darwinisme aan-leunt, doch er den geest van heeft opgenomen en even gevaarlfjk het militarisme in de hand werkt : dat is het Pessimisme. Dit vond reeds een vertolker in Joseph de Maistre's "Soirées de Saint-Pétersbourg," een boek dat in zeer christelijken zin is opgevat, maar wiens invloed niet we:nig heeft bijgedragen om in Frankrijk een, gevoelerige verheerlij-king van den oorlog te verbreiden ; en dit-zelfde Pessimisme is thans in Engeland keting en inslag van menige tijdschriftartikelen. Zelfs in de katholieke "Dublin Review" plaatste W. S. Willy een opstel "A Play for War," waarin hij opmerkt, wat ook eenieder kan waarnemen, "dat strijd en mededinging zich overal openbaart, in, de natuur, in de kunst, in het maatschappeh'jk en godsdienstig leven," en daaruit besluit hij terecht, dat het instinct dçr worsteling een wezenlijk deel uitmaakt van 's menschem natuur, hem gegeven om zijn veiligheid te verzekeren en zijn ontplooiing te bevorderen. Daartegen hebben we niets in te brengen. Maar uit dergelijke beschouwingen leidt men de gevolgtrekking af :—dat de oorlog onvermijdelijk is en in zekeren zin begeerenswaardig,—dat de oorlog

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.