Bureel : 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, VV.C. Téléphoné: Muséum 267, Abonnement : 2sh. voor 3 maaifden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fi. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 3de Jaargang, Nr. 51. (Blz. 1611-1618.) Oplage: 11,200 VRIJDAG, SEPTEMBER 7, 1917. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. I y2&. ■■■«■■ ■ iwm 11 11 "" l'M—g—BCaBaP AAN ONZE LEZERS.—Met volgend nummer eindi-gen wij onzen derden jaargang. Wij hebben vooi eene uitvoerige inhoudstafel doen zorgen, die vier blz, klein tekst beslaat. Wij wagen het dan de volgendt week 12 blz. te geven, al zijn we tegen die onkoster nog niet gedekt. Dees is een oproep opdat we zondei schuîd Nr. 1 van den vierden jaargang mogen uitge-ven. Dat ieder het zijne doe. Amerika's Antwoord op de Vre-desbemiddeling van den Paus. (l) Amerika, w.aar het vredesvoorstel van Benedictus XV het laatst -.vas toegekomen, is ec-i; i geweest 0111 er -en antwoord op te geven. Wat eenigszins bevreemding verwekt, is het feit, dat het niet door Wflson zelf, doch door zijn staatssecrietaris, Robert Lansing, is on-derteekend en niet door bijzonderen bode, gelijk het gebruik is voor diplornatische stuk-ken. van hooge aangelegenheid, maar door de télégraphié werd miedeged-eeld, zoodiat het reeds door de peis verspreid was, voordat het den II. Stoel kon bereiken. De Amerikaan-sche Tepubliek, in het voile besef van haren democratischen geest, heeft wellicht geoor-deeld, dat voor een stuk, hetwelk inderhaast en eenigszins "ab irato" schijnt geschreven te zijn, de gewone aristocraltische pleegvormen niet metalite nauwgezetheid dienen nagaleefd te worden : het blijkt dan ook 'çerder geridht tôt het twisitend publiek dan tôt den vrede-zoekenden Paus. Zoo moest het natuirrlijk in den smaak vallen van vêle dagbladen, die hét wel niet beschouwen als de plak van een schoolmeester op den rug van een leerling, maar toch nagenoeg als een wijze les, die de Président voorleest aan Benedictus XV, en de "Tribuna"—wat niemand verwonderen zal— vindt er reeds in : een tegenstelling tusschen de jeugdige mannentaal van Wilson en d'e oudemannenpraat van den H. Vader. Dat is moderne beleefdheid ' In werkelijkheid erkejit de Président der Amerikaansche republiek onomwonden de zuiverheid en de oprechfheid van 's Pausen optreden en tevens het edel karakter van zijn inzicbten; maar hij is minder tegemoetko-mend waar hij de vraag bespieekt, of het Pauselijk vredesvoorstel leid'en kan naa^r den vasten en duurzamen vrede, dte door allen gewenscht wordt. Naar den toon zou men zeggan, da; hij er niet mede insiiemt, maar zija wooidea bevaiien nooh cen duideiijk " ja," noch een duideiijk "neen." Hij plaatst eenvoudig zijne gedachten voorop, aan ons de taak overlatend te onderzoeken in hoe verre zij overeensfcemmen met, of afrijzen van 's Pausen vredesplan. Na aandachtige le-zing schijnt het ons toe dat, zoo al heider mathoden om tôt den duurzamen vrede te komen mogen verschillen, er toch geen eigen-lijke tegenspraak tjestaat tusschen de ziens-wijze van den Président en. het voorstel van den Paus ; wat men verzwijgt wordt daarom niet geloochend en datgeme, waarop nadruk wordt gelegd door den eene, wordt veronder-steld door den andere ; maar terwijl de Président stouter spreekt, oordeelt en denkt de Paus dieper. Wilson hangît een lafschnikkend beeld op van Duitschlands euveldaden, barbaarsch-heden, oneerlijkheden, woordbreuken, die aile voortspruiten van het Pruisisch militarisme. De H. Vader doet dit niet, en hij moeht dit evenmin ! Anders zo-u bij zijne vredesbemid-dieling van meet af tôt onvruchtbaarheid doe-men en, gelijk men zegt, den tak afkappen, waarop men gezeten is. Doch geheel het Pauselijk vredesvoorstel is eene onrecht-streeksche veroordeeling van aile ongerech-tigheden en staat in overeenstemming met den ndeuwen geest, den geest van rechtvaar-digheid en billijkheid, wielken Wilson en wij allen als grondslag van de nieuwe internationale samenleving wenschen. Wat acht Wilson, ongeschikt of zelfs afkeu-renswaardig om ieen duurzamen vrede te bereiken? Hij kant zich aan tegen het ont-nemen van staatssoevereiniteiten, tegen straf-fende schadevergoedingen, uiteenrukkinig van landen, zelfzuchtige of uitsluitende econonv-sche bondgenootschappen : dat ware, zegt hij, op den duur nog slechter dan ondoeltreffend ; dat zou geen grondslag zijn voor een vrede, allerminst voor een duurzamen vrede. Dit allés is natuunlijk uitsluitend gericht tegen in omloop zijnde toekomstplannen, maar niet tegen het vredesvoorstel van den Paus, waar-in niets wordt voorgesteld noch aamgeprezen wat door Wilson wordt gelaakt, maar inte-gendeel ook opgetreden wordt tegen landen-roof en handelsbeletselen. Weik is dan de weg, die volgens den Président, zal leiden naar den duurzamen vrede? "De vrede, zegt hij, moet beruisitien op gerech-tigheid, eerlijkheid en op de gemeenschappe-lijke rechten van het menschdom." Opper-best, en dit stemit volkomen overeen met 's Pausen vredesplan. Doch hoe zal men tôt zulfc een gewienscbten toesitand geraken ? " Het doel van dezen oorlog," zoo gaat Wilson (i) Met groot genoegen mochten we besta-tigen dat geheel de Vlaamsche pers in het buitenland t'aklcoord wasom Zijne Heiligheid te danken en te vieren om Zijn optreden. "De Belgische Standaard" (30 Oogst), nam onzen tekst zslf over. Dat degenen die meen-den in. naam van geheel België den Paus te mogen smaden eene les nemen aan deze eens-gezindheid ! voort, "is de vrije volken der wereld te ver-lossen van de bedreiging (en de thans be-staande macht van een militair stelsel, beheerscht door een onverantwoordelijk gou-vernemient." Daar hebben wij den kern van Wilsons vredesplan : hij eischt de vernieti-ging van Jiet Pruisisch militaTisme en de democratiseering van Duitschland ; want, zegt hij te recht, zoolang mien daartoe niet gekomen is, kan men op Duitschlands woord niet betrouwen en blijft de bedreiging bestaan voor de vrije volken. En hier kan nu tusschen hem en den Paus een verschil van methode bestaan. De vraag is, wat eerst moet verdwijnen, het autocra-tisch gouvernement of het Pruisisch militarisme, en door welke middelen die beletselen voor den duurzamen vrede dienen bestreden te worden. Wilson verhoopt veel van. den triomf der démocratie in Duitschland : dat is, zegt hij, het heilspellend bewijs van den nieuwen geest, 'hetwelk de "groote volken der Centrale Mogendheden te leveren hebben. De goede God geve dat heit weldra lcome." Wij zijn ook de meening toegedaan, dat een auto- uitspreekit, welke door aile oprechte lieden moet erkend worden zoo zij niet hechten aan de Duitsche wijsbegeerte, en die een onbe-rekenbaar grooten invloed moet hebben op de gedragingen der landen. De "Suprématie van het recht ! " wel, dat is een veroordeeling van aile veroveringsplannen, dat doemt den meineed en den woordbreuk, dat beteuge.lt de vratige hebzucbt, dat breidelt de oorlogs-rossen ! 't Pausen vredesvoorstel was " Pro-Duitsdh," zoo bazelden de gazetten. De Paus " Pro-Duitsch "? Ndemand heeft ooit een meer geduchtigen slag toegebracht aan het Duitsche militarisme. Hij plant den dolk in het hart zelf van het Jonkerdom. ©— Jongens, weest katholieken van de daad. Katholiek van de daad ! Is dat geen. hoog en groot woord? Tooh niet, 't is nieit hooger noch grooter dan de hooge en groote zaak welke dat woord be- DE BELGISCHE SCHOOL VAN HUDDERSFIELD. cratisch bewind in onze dagen niet meer ge-wenscht is, dat aan het volik medezeggenschap in het landsbestuur moet toegekend worden. Maar vooreerst zijn wij niet zeker, dat de opkomst der démocratie als bij tooverslag het onheil van het militarisme zou doen verdwijnen in Duitschland Men wijt al te gemak-kelijk de volksellenden aan de landsinstellin-gen. Dat was het geval bij het ontkiemend socialisme, hetwelk dadelij'k al het kwaad aan de inrichting der maatschappij toesdhreef. Neen : de wetten en de instellingen volgen veelal op de geaardbeid en de gezindiheid van een volk, en eerst dient het inwendige van den mensch verbeterd, om zoodoende tôt heilzamer inrichtingen te komen. Daaren-boven, het is misschien niet geraadzaam zoo luide dien eisdh der democratiseering uit te spreken.. Zelf beginnen vele Duitschers er de wenschelij'kheid vian uit te druk'ken ; gis-teren was het de "Vorwaerts," heden het "Berliner Tageblatt," doch zoo men Duitschland het mes op de keel wil zetten, is dit volk, uit louteren hoogmoed, bekwaam om weigerend op te treden tegen elken dwang die van buiten komt. Begirijpelijkerwijze spreekt er de Paus niet van : het is geen internatio-naa! vraagstuk ; het is een vraagstuk van innerlijke politiek, dat door het volk zelf moet beslist worden. Maar, gelijk terecht Mr. B. de Jong van Beek en Donk in "De Tijd " doet opmerken : "De aanvaarding door Duitschland van de grondgedachten van den Paus zou beteekenen de volledige nedenlaag van Jonkerdom en Pruisisch militarisme, een nederlaag, die noodzakelijkerwijze zou ten gevolge hebben, dat ook Duitschland voor-taan zal behooren tôt de demooratisch gere-geerde staten." * * # De Paus legt daarom uitsluitend den nadruk op de innerlijke omvorming, op de ver-lichting der geesten, de genezing der hiarten bij de volken. En hier toont hij zich een dieper denfcer dan Wilson. Deze moge door de "Times" een "practisch staatsman " ge-noemd worden ; ik verkies den lof dien de Protestantsche " Amsterdammer " geeft aan Benedictus XV, waar hij hem vereert met den titel : "de schrandere grijzaard te Rome." Hoe zielkundig diep ziet deze menschen-kenner, wanneer hij voor den duurzamen vrede als hoofdeisch vordert : "Allereerst zal als grondslag moeten dienen, dat in de plaats van de stoffelijke macht der wapenen de moreele macht van het recht worde gesteld..." Vervolgens "gelijktijdige en wesjerkeerige ver-mindering der bewapening " en daarna de "instelling van gedwongen arbitrage..." Zie, daar treedt de Pau§ wederom op als een leeraar, die eene Ihooge zedelijke waarheid duidt. Ten andere, wij laten groote en hooge en holle woorden over aan de gizetschrijvers en de politiekers, de oorlog en vaderlandchau-vinisten, die telkens ze denken iets te moeten zeggen, tôt redding van de wereld, of beter tôt redding van hunne eer en hunne positie, een tuiter aan hun mond plaatsen om hun hollen onzi-n en saaien waanzin rond te bazui-nen. Deze drie oorlogsjaren kan men noe-men de* dTie vette jaren van woordenover-vloed, of anderzijds de drie magere jaren van gedachtenholheid. Katholiek van de daad ! Dit is een juist woord met een scherpeigen-aardige beteekenis. Er is immers een hemel-breed verscbil tusschen een katholiek geboren jongen en een katholiek-geloovigen jongen We mogen zeggen dat al de Vlamingen katholiek -geboren zijn, dit wil zeggen van katho-lieke ouders geboren, katholiek gedoopt en opgevoed, maar hoevelen hebben niet dat geloof afgeworpen, of zijn er aan onverschil-lig geworden? Het getal heidenen, prakti-sche heidenen, onder katholiek-gedoopten is verbazend. Laat ons niet in geestdrift hymnen zingen over de katholiciteit van ons volk. We zouden de katholiciteit kunnen .doodzingan lijk het gebeurde met "la fille aînée de l'Eglise." Wij moeten durven de werkelijkheid inzien, daar ligt de redding. Er is ook een hemelbreed verschil tusschen een geloovige katholiek en een katholiek van de daad. Er zijn weinig jongens die 't bestaan van God, of van Christus, of de waar-achtigheid der katholieke ICerk zullen looche-nen. En ten bewijze: heel weinigen, onder ons volk die in hun ouden dag niet gods-dienstig worden, heel weinigen die sterven zonder sakramenten te willen ontvangen. En de slechten weten zoowel dat zij in de dwaling leven, dat zij, m plaats van ongodsdienstig, antigodsdienstig worden, hatelijk en onver-draagzaam, aanvallend, om de wroeging van hun geweten te smooren, en uit wrok tegen wie door deugdzaam leven hun ondeugd ver-wijt. Maar iets doen voor Christus, meer, ailes doen wat Christus hun voorhoudt uit liefde tôt Christus, daden stellen van geloof, dat is iets anders Er is nog een hemelbreed verschil tusschen een politieke of verpolitiek-ten katholiek en een katholiek van de daad. Want in onze verpolitiefate wereld, gunt men bijna geen plaats meer aan echte katholieke politiek, ik bedoel een staatkunde van door-gedrevene, onvervalschte, en onbuigbare katholieke beginselen, maar men gebruikt het katholicisme, en zoo ook het libéralisme en het socialisme voor partijbelang en positie-verzekering. En helaas, veel menschen be-oordeelen het katholicisme, den godsdienst, het geloof, de zedeleer volgens de houding en het gedrag der verpolitiekte katholieken Maar zijn positie kunnen opofferen aan ziin beginselen, of het katholicisme opluisteren door zijn positie, dat gaat bij velen niet en dat is nochtans een katholieke daad. Katholiek van de daad. Dat is een noodzakelijfc woord, een nood-zakelijke zaak, bijzonderlijk in onzen tijd. Een geloof zonder werben dat is een dood geloof, dat is ©en spot met het geloof, dat is een heiligsc'hennis van het geloof, dat is een afwerpen van de gratie van het geloof, en van de verantwoordelijlcheid van het geloof. De Vlaamsche katholiciteit is veel te veel een slenter, een vorm, een sohijn, een gewoo-nte, en opvoedmg. Zij ,3 geea leveu;~nooo genoeB', geen zelfstandigheid genoeg, geen overtuiging genoeg, geen fierheid genoeg, geen vroomheid genoeg, geen zieleblijheid genoeg. En 't wordt hoog tijd dat wij de vraag stellen : "Zullen wij de wereld bekeeren met van allen halve katholieken te maken, die juist 110g katholiek sterven, o4 wel met geheele katholieken, te maken, tôt een keurbende, die op hun beurt, de massa doordeesemt? Men versta mij wel : ik heb het niet tegen zonda-ren. Wie niet zondigde werpe den eersten steen en onze Lieve Heer kwam voor de zondaren op deze wereld. Een zcndaar wordt wellicht een prachtige katholiek van de da.ad. En de daad van het sakramenteel berouw is een zuivere katholieke daad. Maar ik stel den katholiek van de daad tegenover die dui-zende onverschilligen, lauwen, durfloozen, verpolitiekten, noch mossel-noch-vischmen-schen, halfbakkenen, schaapachtigen, die leven binnen 't Belgisch katholicisme. Katholiek van de daad. Zijn onze jongens katholieken van de daad? De vraag gaat over hun persoonlijk leven. Hun groepsleven is inderdaad niet katholiek. Immers godsdienst is in ons officieel Belgisch leven een loutere bijzaak, een plechtigheid. Het is geen grondwaarheid van 't nationaal bestaan en 't nationaal leven. Waren zij het voor den oorlog? Neen En wie is er zoo onwetend om te durven beweren dat de oorlog ons voIk zou verbeterd hebben. Het grootste nut van den oorlog was wel dat de volksleiders hun volk nu hebben leeren kennen, zoodat zij degelijker methoden tôt volksopvoeding zullen aanwenden. Maar van verbetering kan er geen spraak zijn, al vecht men nog voor zulke edele en zedeliji e leuzen. -TT -- ...'t - ->> daden zijn. Onze jongens kunnen in dit opzicht in drie reeksen gerangschilîit worden. Vooreerst, de slechten. Groot in getal zijn zij niet, maàr zij zijn er toch, en zij zijn sterk georganiseerd. Zij gehoorzamen aan een onverbiddelijk ordewoord. Dat orde-woordt luidt : Christus rukken uit de zielen door geschriftenpropaganda, door spot met de simpelen, door achteruit-stelling der diep-geloovigen. Zij doen in de eerste plaats niet den oorlog aan den Duit-scher maar aan Christus, en aan ailes wat van en voor Christus is. Hun haat is fel, en afschuwelijk. Is er wel één land ter wereld waar door enkele woordvoerders God zoo fel en laag wordt aangevallen en gelasterd als in België? Andere landen ten minste waren nog eerbiedig tegenover God, of lieten God met rust, onze belhamels spotten met God. En God laat niet toe dat men spotte met Hem. De oorlog is een straf en de goeden moeten boeten met de kwaden. Ik herhaal het dus : die slechten bestaan, en ze vinden een hulp in de veel zedelijk-bedorvenen die den godsdienst als een doorn uit hun voet willen weg-ruimen, en zij grijpen naar 't hart van onze jongens, omdat zij rechtstreeks geen macht hebben op den kop en omdat vroeg of laat de kop toch heit naar het hart. En ondertus-schen sluimeren onze lamzakkige katholiekjes in het zalig nietsdoen van een slemtbegrepen "union sacrée" of duwen aile initiatief dood als overdrijving. Maar zij willen niet zien dat het nu beslist wordt of ^Vlaanderen in de toekomst katholiek zijn zal of niet. Onder de jongens, bebt ge een tweede soort: de goeden. Zij volbrengen in eenvoud en waarheid hun christelijken plicht. Zij leven bovennatuur-lijk. Dag op dag wordt hun geloof vaster en hun levensblik soherper. Hun zedelijk leven is vlekkeloos-rein. De priester is hun vriend. Zij zien God in dezen oorlog, en zijn werk in de zielen. Zij zijn bewust van hunne verantwoordelijkheid, en zijn apostels van het ware en het goede rondom zich. Zij naderen veelrvuldig tôt de heilige Tafel. Niemand durft 4uidop spotten met hen, hun kracht en imvloed zijn te groot. Het oorlogsleven heeft hun gelo'ôf en hun deugd tôt het held-haftige opgevoerd. Op hen rekent de katholieke Kerk van ons land, den dag van mor-gen, als 't groote heropbouwingswerk begint. Zij zijn de steunpilaren. Onder de jongens hebt ge er een derde soort, namelijk tusschen de goeden en de slechten, hebt ge de soort der half en half katholieken, de kuddemenschen. Zij hande-len niet op eigen hand, of als persoonlijke wezens. Zij doen na, of zij doen mede. Zij handelen in massa, uniform, eenvormig lijk hun khaki. Neemt ze el'k op zichzelf: best'e kerels. Werpt ze in de massa, ze draaien en wenden, rijzen en dalen, spreken en zinsen lijk de massa. Om een soldatenuitdrukking te gebruiken : in zake katholiek geloof en Icatholieke daad durven zij niet toonen dat zij een hart hebben. Een aalmoezenier

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.