Eerste Jaargang i N». 9 Dinsdag 9 Fenruart 5» Cesîts DE VLAAMSCHE STEM ALGËMEEN BELG1SCH DÂGBLÂD Een volk zal ni et vergaan! Eendracht maakt macht! REDACTIEBUREEL: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TELEFOOH Ho. 9922 Noord, De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens op vier bladzijden. A b onn e me n tspr s bij vooruitbetaling : Voor Holland en België per jaar / 12.50 — per kwartaal / 3.50 — per maand / 11125» Vocr F.ngeland en Frankrijk Frs. 27.50 per jaar — i'rs. 7,50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdoputeller : Mr. ALBERIK DESWARTE • Opstelraad : CYRIEL BUYSSE — RENÉ DE CLERCQ - Mr. LODEWIJK DOSFEL Mr. JAN EGGEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTBN wewta men ziclx tôt de Administrât!e v&n het bïad : PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Voor AAXKONDIGINGEN vende Dien zich tôt de Firma J. H DE BUSSY, ROKIN 60, AMSTERDAM. ADVERTEXTIES: 25 Cents per regel Korte Inhoud. 4* loP agi n a. Beschaafde Taal. — Dr. P. II. de Kcyzer. Het gebed van den Paus. Kleino Kroniek. Onder Ons. 1. — Edward Pc et ers. 2 e Pagina. Vit het Vaderland. Uit. de Jiampen. Plus que Parfait. (Slot.) — Cyriel Bvyssc. 3o P a g i n a. De Europeesclie Oorlog. De Duitscho bluf-blokkade. Tolegraihmen. Overzicht van Tijdschriften. i e P a g i n a. Kunst. — Mr. J. Eggcn. 0ns Dagblad. Ingezonden stukken. Voor de uitgowekeneu. De Belgische neutraliteit. — J. van den . Hcuvel. Onze soldaten vragen Beschaafde Taal. Vlak voor den oorlog werden in Vlaamoch Belgic, met name té AntAvei worpen, te Gent, te Bruèsel en elders ver-eertigingen gesticlit, die zich allen ten dool steldçn liet gebruik van de beschaafde I^aëilaudsche taal onder de Vlamiugen te bevorderen. De actie der ,, Vereeniging voor bescliaaf-de taal" mocht van den beginnë :Vf vwr-spoedig, ja schitterend heeten. De inschrijvingen waren zeer talrijk, de voordra^iten, door hooglceraars gehou-den, en de leergangen van Nederlandsche uitfprai-kleer werdén drnk bezccht. en ge-volgd, het orgaan der Vereeniging werd overal verspreid en gëlczen, zoodat de voor-banden zijnde vcorraad snel uitgeput raak-teNiettegenstaande deze alleezins mooie re-sultateh van een nog jongo ,, Vereeniging", niettegenstaande wij zelf ijverig propagan-deerden voor de bsschaa.fde Nederlandsche t-a.il, bleef er toch iti het diepste van 0113 zelf een hardnekkige doorn van scepticisme steken. Zcuden wij er de Vlarningon ooit toobren-gen ,,Nederlandsch" te spreken? Niet het Nederlandsch der geschreven taal, het boeken-Nederlandsch, door prof. \V. de Vreese zoo leuk het ,,fiaminganten" Nederlandsch genoemd, maar het Neder-S landsoh zooals het benoorden Mcerdijk door de beschaafden, door intellectueelon, gc-leerden, kunstenaars en volk wordt gespro-ken.Overal cm mij heen in Vlaamsch-België lioorde ik immers, lehalve natutirlijk Bel-gisch-Fran6ch, het Vlaamsche dialect, al naar gelang de stre^k West.- of Oost-Vlaamsch, Brabantsch of Limburgsch ge-tint. Overal gewesttaal, dialect, patois, ner-gons de beschaafde taal, kenmerk van een hoeger intellectuel leven ! Uitzonderingen vond men natunrlijk wel, vooral onder do jongero Vlaamsche stu-denteugeneraties, maar wat vermocht een kleine beschaafdsprekende kern tegenover de ^rootô diaJect-sprokende massa. Gediild oefenen, propageetren, vooral door liet eigen voorbeeld, N-oderlandsch spreken in den huiskring, in den gewonen onigang met vrienden en kennissen, zich niet dade-lijk uit het lood laten slaan door een Fran-sehe inlciding of vraag, flink Nederlandsoh antwoorden, enz. ten allen tijde • steeds sebering en inslag geweest van de Vlaamsche Beweging. Maar wij hadden mosd en.zelfvertrouwen : m een nog niet te benaderen tookomst, door de Vlaamsche Hoogeschool, zou de Bewegiug voo>* de Beschaafde Nederlandsche taal in Vlaanderen wel met reuzen-sohreden vooruitgaan, ten bate van de Ne-oerlandsche kultuur. Voorzien wat met een oorlog in België, den Europeeschen oorlog in 1914, gebeuren zou, konden wij niet: den uittoclit, dén Exodus van duizenden Belgen naar Frank-rijk, naar Engeland, naar Nederland. Naar Nederland ! Duizenden Vlamingen, als uitgewekenen, vluchtelingen en geïnterneerden, gingen maandenlang in Nederland verblijven! Zoo iets hadden wij nooit verwacht, konden wij niet verhopen. Wij, die steeds het verblijf in het be-echaafd spreikende land, in Nederland, hadden aanbevolen als het eènige ware genees-middel voor den aan dialect lijdenden Via ming, zagen onzeu wenk door den fatalen loop der omstandigheden opgevolgd. Meer dan o^ze ,,Vereeniging voor Be-sch^fde Uitepra^" mo^elijkeTwijze zelfî na jarenlange, nooit-verslappende werking kon bereiken zou het blinde noodlot in een korte spanne tijds bewerkstelligen ; de uit-geweken Vlamingen in voeling brengen met het Hollandsche, beschaafd-sprekendo .volk. De bibterc ballingschap zal dus 00k liare goede zijde hebben. Vele vooroordeelen be-treffende de Nederlandsche taal zullen den-kelijk bij onze in Nederland uitgewcken te-genstrevers mettertijd wegvallen. Talrijke betrekkingen zullen worden aan-geknoopt in het gastvrije Nederland, en, hopen wij, na den ccrlog in 't Néderlandsch bijigehouden. Nederlandsche lit'teratuur, niet heb miust wetenschappelijke, vergeten wij 00k de journal i6tiek niet, zal door de uitgeweken Belgen worden geleaen, genoten en gewaar-deerd. De Flaminganten, ^as-Vlamingen, bewuste Vlamingen of hoe u ze te noemen verkie6t, zullen hier een dieper besef opdoen van hunne soms oppervlakkig beminde Vlaamsche taal, waarvoor zij in België zoo verwoed strijden moesten, en die zij m Nederland als vanzelfsprekerud door een ieder zien geëerbiedigd, geëerd en geprezen. Zelfs de meer met liet Nederlandsch ver-trouwden zullen hier in de gelegenheid zijn hun door een verknoeid taalonderwijs ver-stompt taalgevoal te toetsen en te sclier-pen.Het blijft 'thans echter nog de vraag of door Nederland genoegzaam partij wordt getrokken van den ongewonen toestand, die een gedeelte van een stamverwant en één zelfde, maar onverzorgde-taalsprekend volk tôt het beschaafde Nederland lieefb ge-braclit.De Vlamingen vragen niets bëter hunne taal, de Nederlandsche, beschaafJ en zui-\er te leeren spreken. De in Nederland verblijvende Walen zullen dan cok beslist hunne minachtende houdiug tegenover onze taal, die 7.c ^-en dialect waanden, kost wat kost moeten wijzigen, tôt grooter lieil van een eendraclitig België. Daarom . zouden alvast leergangen van Nederlandsch en Voordrachten over de Nederlandsche littera,tuur door Vlamingen en Nèdqrlanders. zobwel in de s^teden voor de uitgewekenen als in de vluclitelingen- en iiiterneoringskampen, zeer gewcnscht zijn. Het Alf/cvieen Nederlandsch Verbnrd kon in-die lijn degelijk werk verrichten. Het zou in den vollen zin des woord6 werkzaam kun-nen zijn voor de handhaving en verbreiding van de Nederlandsche taal, wijl het 00k de belangen van den Nederlandschen st-am in dezen troebelen tiid dwars en dubbol zou behartigen. 5, 2, 1915. Dr. P. H. DE KEYSER. Het gebed tan ien Pais. In vele onzer kerken werd Zaterdag aan. de parochianen het gebed van den Paus voor den vrede uitgedeeld of van den nreekstoel voorge-lezen.G E B E D Voorgeschreven door Z. H. Paus Benedictus XV tôt verkrijging van den vrede. ,.Ontsteld over de verschrikkingen van een oorlog, waariu volken eu landen worden raee-gesleept. nemen wij, o Jésus, tôt Uw liefdevol Hart. als tôt ons laatste redmiddel, onze toe-vlucht. Van U, Gocl der Barmhartigheden, bidden en smeeken wij het einde af der vreese- , lijke ramp. Tôt U, o Vredevorst, Zenden .wij ons gebed op voor den vrede, waaniaar wij zoo vurig verlangen. Uit XJw Goddelijk Hart hebt Gij over de wereld de liefde doen uitstralen, opdat aile tweedracht zou worden weggenomen en onder de meuschen alleen d© liefde zou heerschen ; ter wijl Gij op aarde vertoefdet, liebt Gij het teederste medelijden getoond met de ellenden der menschen. O, moge Uw Hart 00k geroerd worden in deze ure, zoo vreeselijk voor ons door noodlottige uitingen van haat, door verschrikkelijke slaehtingen. „Heb medelijden met zooveel moeders, die sidderen voor het lot harer zouen, met zooveel gezimien, die vau hun lioofd beroofd zijn ; heb medelijden met het ongelukkige Europa, waar-over zulk €>en verwoesting is neergekomen. Beziel regeerders en ■solken met zachtmoedige gevoelens, maak een einde aan de verdeeldheid die de volken uitoenrijt eu geef, dat d© menschen elkaar den kus des vredes scheuken Gij die hen tôt broeders gemaakt hebt met den prijs van Uw bloed. En gelijk Gij ©eus de smeekbede van den Apostel Petrus : . ,Ked ons, 0» Heer, want wij vergaail!" genadiglijk 1)©-antwoord hebt door de woeste zee te doen be-daren, zoo verlioor heden goedgunstig onze vertrouwvolle gebeden, door het aanschiin der wereld te vernieuweR eîi liaar d© rnst en den vred© weer t© geven. En Gij, o. Allerlieiligste Maagd, belp ons ©venais iu andere tijden vau zwao-e beproevingen, bescherm ons, red ons. Amen." Zie onze telegrammen on Saatsîelegcr-berioliîen op de derde biadzijde. Kleine Kroniek. rvomnKiijKe verKiarmg, Koning Albert, verzocht door Ameri-kaansche persleden hun een verklaring te doen, heeft in deze bewoording geantwoord: Gij vraagt mij eene verklaring.. Op het oogenblik dat de zes eerste maan-den van den oorlog ten einde zijn, be- j schouw ik het als een plicht deze gele- 1 genheid te baat te nemen om mijnc | dankbaarheid en mij ne sympathie te i betuigen aan de Vereenigde Staten van i Amerika. Met een edelmoedigheid en eene fijn-heid van gevoelens die werkelijk tref-fend zijn, zijn de Amerikaansche bur-gers ter hulp van inijn land gekomen, hetwelk door de Duitsche bezetting in nood gebracht ging worden door bui-tensporige opeischingen, zonder reken-schap te houden met de inkomsten zijner inwoners. Zonder de broederlijke hulp der Vereenigde Staten, zou de hongersnood zich als een geesel over onze verwoeste provinciën uitgestrekt hebben. Aan de uitmuntende diplomaten, die zich in moeilijke omstandigheden met zooveel belangstelling aan onze zaak toegewijd hebben, en aan al uwe land-genooten, die zoo goed de voedsel-bedeeling georganiseerd hebben; wil ik een publieke hulde brengen. Eens te meer, heeft de groote Anieri-kaansche natie, trouw aan eene eeuwen-lange traditie,- een werk van mensche-lijke solidariteit willen verrichten, om aldus voor geheel de wereld liaar ideaal van rechtvaardigheid en vrijheid te bevestigen. ALBERT. Groot hoofdkwartier van het Belgisclie leger, den i Februari 1915. Streuvels' Oorlogsdagboek. De uitgever L. J. Veeu te Amsterdam kon-digt de uitgave aan van In Uorlogstijd, uit het dagboek van Stijn Streuvels. Voor twee deelen heeft de uitgever do copij in zijn bezit, loopende van 1 Augustus tôt 1 October 1914. Men weet dat Stijn Streuvels, zoo hij uiet aan de eigenlijke vechtlinie is geweest — zooals dat door de Hollandsche pers werd aangekondigd, tevens voor ïïerman Teirlinck — toch heel den tijd van den oorlog in zijn dorp, Jngoy-hem, is gebleven, niet verre dus van het tegen-woordig front, en van nabij getuige lieeft kun-n©n zijn van vele gebeurtenisseu. Voor het uitgeven van historiscli© boeken schijnt de tijd nog niet a-angebroken, omdat we niet het op-tisch vergezicht hebben, dat voor geschied-kundige samenvattingen onmisbaar is, maar een uit de spontané ontroering en dageîijksclie waarneming ontstaan dagboek, kan voor ons belangrijker werk zijn op het oogenblik. dan een geleerd en veelbeteekend historie-boek. En w© betrouwen op het klaar inzicbt en het ruim gevoel van Streuvels, om dit werk nocli-tans boven het klein-tijdelijke te lieffen. Oostenrijksch-Hongaarsch leedvermaak. De ,,Stampa" schrijft: ,.De aardbeving A*an Avezzano heeft een bij-7/ondere voldoening in de Oostenrijksclie kringen gewekt, waar men die heeft beschouwd als een facto!-, die er toe moest bijdragen Italie te verhinderen, zich in het conflict te mengen. Op den avond vau den 1-ldeu Januari 1.1. hebben, in het Militair Casino van Pola, aile marine-officieren Champagne gedronken op de voor hen zoo genoegelijke gebeurtenis !" Ja, wel heeft Oostenrijk-Hongarije onvev-w a eh te hulp en gulistige toe\*alligheden noodig om zich eenigszins uit zijn hachelijke positio te kunnen redden. De leven zooveel mogelijk sparen! Men meldt uit Berlijn naar Reme, dat de Keiser zijn legers heeft bevolen, voortaan spaarzamer met de maiLsrhrfppen te zijn, vooral in de minder belangrijke operaties. De Kaiser heeft dit besluit genomen na terugkomst van zijn bezoek aan het westelijk front, waar hij met eigen oogen de nutteloos-heid kon constateeren van sommig© opofferin-gen van menschenlevens. IJet is wel merkwaardig, dat deze allerhoog-sto van het ,;Kultuui*volk" er ton slotte toe gekomen is enn de menschlievende metliode na le Volgen van den populairen, democratisclien generaal Jôffre: ,,-Laten wij zooveel inogelijk mensc-henlevens sparen!" Wellicht speelt echter ter zake de .,Not-wondigkeit" een groote roi. uuiibun uriuurzucH iiciur gruwciuduen. Vau algemcene bekendheid zijn de . gruwel-daden, door de soldaten van het keurvolk ge-pieegd in België, Frankrijk en wellicht 00k elders'. En al zouden 930 insted© van 93 Duitsche geleerden ©n artiesten, die veilig in hun huiskamer. over de grootheid van Duitschland bespiegelingen houden, protesteeren tegen de 'overtalri.jk© beschuldigingen van attilaansche .,KulturT' — de menschheid lia ait de schou-ders op voor do weergaloos onbescha amde. docli niettemin zeer naiev© ontkenningen te dieu opzicbte. De ,,buitenlandsche leugen-pers ' wekt veel meer vertrouwen dan de Duitsche ! Nu echter acht de Duitsche overliéid het ûpodig, do rollen om te keeren ©11 zelf t© kla-gen over de op de Duitsche burgers in vijan-delijk land gepleegde hardhandigheden. Daar-toe is' in Berliju, 38 Potsdammerstrasse, een speciaal commissariaat ingesteld, want ailes in Germania is ,,tiichtig". Elke Duitscher, die in zijn geliefd vaderland terugkeert, ontvangt een vragenlijst, die even omslachtig is als een Amsterdamsch belastingbiliet. De lijst we-melt van alinea's, ])aragrafen enz. enz. Pa-ragraaf 14 bijvoorbeeld luidt als volgt : ..Is het gehuurde huis of appartement ver-nield geworden? — Zijn de hun toebehooren-de voorwerpen vernietigd of weggemaakt, in het bijzonder de bagage. — Zijn voorwerpen 1 van waarde in Frankrijk achtergelaten 1110e-! ten worden? Waar P. Onder wiens' bewaring? — Wie bezit de sien tels? Zijn liet vertrouwde I personen, in het bijzonder bnren of personen, j die den toestand kennen van dengene, die | benadeeld is?'- Ervaren kooplieden zien in dergelijke vra-genli.jsten een uitnoodiging tôt bedrog. valsche getuigenissen en wat dies meer zij. Wat ons betreft, wij stellen heel eenvoudig tegenover deze liooggt ordelijke. bijzonder administratieve Duitsche vragerij, de spontané onthullingen, verzameld d'ôor de officieele Belgisclie, Service Le en FranSche enquêtes. Welk een verscliil in ,,metîiode", nietwaar? En zouden de Duit-schers niet willen luisteren naar de volgende woorden van hun landgeuoot Goethe: ,,Mnn iner-kt die Absicht und man wird verstimmt.'' Een braaf Paard. In een der brieven van het front vertelt e»en Servisch soldaat van Sokol, het paard van zijn kolonel. Kolonel PuritcK, die zeer bemind was door zijn soldaten, werd bij een charge op de Oostcnrijkers zwaar gewond. Na den slag ging men hem zoeken, maar men zou hem niet gevonden hebben, als men niet door het hinniken van een paard naar een zijdal werd aangetrokken. Daar lag de kolonel. Zijn paard stond over hem om hem te bescliermen en hinnikte tôt er hulp kwam. Toen zweeg het en ging liggen. Over neutraliteîtsbetrachting. Heden ontvingen wij een bevriend schrijven uit Toulouse, dat een belangrijk licht werpt op den openbaren geestestoestand in het Zui-den van Frankrijk en op de toch voortdurende de beweringen aldoor nopens de zoo gezegde miskenning door Nederland van zijn neutrali-teitsplicht.,,Na een vierdaagsche reis thuis gekomen zijnde in goede gezoudheid, vond ik hier ailes kalm en rustig, en men zou op den eersten aanblik volstrekt niet zeggen dat Frankrijk in zulk een ernstigen oorlog gewikkeld is. Evenwel, in het intieme leven der bevolking, door gesprekken en door daden, komt men tôt het ' ewonderen der iiere, waardige liouding A-an het Fra.nscho \'olk, van dien vasten wil en zelfvei-trouwen wtilke doorstralen uit heel hun leven, van de vaderlandsliefde waarvan 'liet geheele volk bezield is. Men gevoelt dat er éénheid is van doel, het-geen '/eker zal bijdragen om den huidigen strijd tôt een gunstig einde te brengen, tern bate van de vredeliovende menschheid en van h are beschaving. Voor dat doel zijn ail© par-tijen, politieke of religieuse opgeschorst, tôt na den vrede. Men heeft vertrouwen in den gunstigen uit-slag van dezen oorlog, en ieder brengt het zijne bij en helpt waar hij kan. Het is merkwaardig te zien welk een verandering er bij het Franscho volk heeft plaats gevonden ; men herkent dat vroolijke, luchthartige .volk van vroeger niet me©r in het tegenwoordige, zoo zelfbewust, fier en emstig zijn^ plicht doende voor het vaderland. Het Fransche volk is er vast van overtuigd, ©venais het Belgisclie. dat de Duitschers over Hoilandsch grondgebied België zijn binnenge-trokken ; niettegenstaande dat ik hun de ver-zekering gaf, dat de Minister van Buiten-landsche Zaken, aan wien ik persoonlijk de vraag gesteld heb, het beslist heeft tegen-gesproken. Het is bepaald noodig dat er be-vezen wordt (en wel voor de toelcomst) dat de Duitsche soldaten niet over Nederlandfseli grondgebied in België zijn gekomen:" In Antwerpen. Xa de j.Autwerpsclie Tijdingen die door de Kommandatur opgeschorst is geworden, zoo als wij vermeld hebben, heeft het dagblad ,,La Presse" het zolfde lot ondergaan. Dit blad heeft nu echter maar het wijze1 basluit genomen niet meer te verscliijnen, om niet langer de vrijheid van de drukpers gekortwiekt te zien, in ons verdrukte \adeiland. De co'u-ranten die un in België verscliijnen, sonis aan-gevallen in de buitenlandsche pers omdat zij zich soms naar de omstandigheden buigen, ver-vullen zoo goed mogelijk hunne zencling als l>e-. richt^everSi De inspectie van den Kaiser. Men meldt uit Kopenhagen dat Willem II Berlijn verlaten en zich naar Wilhelmshafen begeven lieeft om de vloot te inspecteeren. De ernstige strategen leiden van dezen wapen-schouw de overtuiging af dat dit bezoek 6lechts de voorbode is van zeer -belangfijko feiten die •binnenkort op zee zullen gebeuren. Zelfs be-weert men dat de actie van de Duitsche eska-ders tegen de Engelsche • vloot zal vergezeld gaan met eene Duitsche troepenontscheping in het noorden van Engeland en als bewijs voert men aan dat reeds, gedurende den zoo triomfantelijk afgeweerden raid naar Scarbo-rougli, aanaienlijke troepenmassa's in Wilhelmshafen waren geconcentreerd. We gelooven niet dat het bezoek van den Keizerlijken Comediant, den theatralischen Ivohengrin, die nog zelfs niet het <minste gevechtje heeft mee-gemaakt, veel meer beteekent dan eene niouwe ma-skerade van Zijne Majesteit. De l'otografen zullen er het best mede zijn en de geïllustreerdo bladen: volgende week zullen we weer vergast worden op een paar dozijnen portretten van den Keizerlijken Handelsreiziger, in kostuum van admiraal, turend met weemoedigen of ffe-r©n Vickingsblik over de zee waar vroeger zijne wereld open lag maar nu het veld van zijne nederlaag. De frissche zeewind zal de mot ; waaien uit de uitrusting van Zijne Majesteit. Daar Willem II de best voorziene kleedkamer van de werold bezit, vin den we het aeer be-grijpelijk dat de Keizer, die nu reeds de kostu-mes van bijna al zijne regimenten lieeft gedru-gen. 00k eens zijn pak van admiraal voor den dâg haalt.... Ncg over het geva! Merclei*. Het j.Frankische Volksblatt'' waarin een artikel over de liouding van kardinaal Mercier verschenen was, is gedurende drie dagen door de Beierschc overheden opgeschorst geweest. Het geval ^Mercier schijnt den Duitschers zeer erg te vervelen, daar zij op eigen bodem de vrijheid der pers belemmeren moeten om te beletten dat de waarheid er over bekend zij. Betaling van schadeloosstelling aan de Ouders van Belgische soldaten. De consul-général van België t© Amsterdam doet de te Amsterdam ingeschroven ouders var onder dienst zijnde Belgische soldaten weten. dat de schadeloosstelling, waarop zij volgens d« wetten van 30—S—11)13 en 4—8—1914 rechl hebben, hun op Dinsdag 9 Februari van 10 toi 12 en van 2 . tôt 4 op de Bèiirs, Oude Brug-steeg, Amsterdam, zal uitbétaald worden. Do commissie stelt van S tôt 4 de nog ni ci ingeechreven geïnterneerden in do gelegenheic deze fornvaliteit te vervullen. De heer Van Kol te Parijs. Het Parijsche dagblad ,,Le Journal" uitte zicli als volgt over den heer Van Kol, die der 4den dezer in de Kamer der Af.gevaardigdei t© Parijs de ver^adering 'heeft bijgewoond vai de geunifiseerd-socialistische partij : De heer Varenne, die de vergadering leidde verwelkomde hem. Do heer Van Kol betuigd< al zijn sympathie voor Frankrijk en drukte d< h.oop uit, dat het overwinnen zal in zijn strijc tegen de b arb aa rschhe i d, Aertegenwoordig( door het Duitsche militarisme. Hij had voegdo hij er aan toe, verscheideno landen be zocht en kunnen constateeren, dat de meer derheid der socialisten ton voile de houdinj der Fransche socialisten goed keurt." Een stellïng over de Belgische Neutraliteit aan de Universiteït te Utrecht. Iil welk een groote maie België's lot de aan daolit wekt, kan o. 111. blijken uit het feit da een doctorandus te Utrecht Maandag a. s. ziji meestertitel hoopt te verwerven o. 111. op dez stelling: ,,Ook al is bewezen, dat België, me het 00g op een eventueelen inval van Duitscli land, mot Engeland een verdrag had geslotei om zijn grondgebied te verdedigen, dan ma; mon daaruit niet afleiden, dat België door da verdrag zijn onzijdigheid had geschonden". Onze feuilletons. Na Plu* que Parfait van Cyriel Buysst zullen we als mengelwerk De Wondcmacht va: Constant van Buggenhaut overnemeii. W: danken den heer uitgever C. A. .T. Van Dis hoeck zeer voor de toelating di© liij ons heef geschonken dit van zijn fonds deelmakeni werk t© herdrukken. Mooht©n we van hem ee and©re liouding verwachteu? Meu weet dn Van Dishoeck de uitgever is van het meerer deel onzer Vlaamsche letterkundigen : Van d Woestijne, Teirlinck, Vermeylen, Toussaint Sabbe e. a., en niet ten onreehte heeft me gezegd dat Bussum op weg is de hoofd6t,a van het literair Vlaanderen te worden. E wie weet wat Van Dishoeck deze laatst maanden voor de Belgische vluchtelingen heei gedaan, zal toe geven dat hij niet allee een verlicht en ondernemend uitgever is, maa een man met een gouden hart, die den dan van al de Vlamingen verdient. Zeer dringende oproep. Bij dezo wordt er met bizocidere klem en n< druk gevraagd dat aile leden van het Algc meen Nederlandsch Verbond bij groep Bolgi aangesloten, maar in de huidlge omstandij heden in Nederland verblij vende, met de grootst mogelijken spoed en met alîe noodig fcizonderhed^n op het adres van ons blad zoi den sluron naast naam en voornaam hun huidi verblijf met nauwgezeîte opgaaf van straat e nummer. (Vriendelijk verzoek aan andere dagblade .dezen pproep over te iremen). Onder Ons. I. De verschijuing van .,De .Vlaamsche Stem" is een verheugend feit. D u b b ci 1 verheugend zelfs, want zoo zij thans de uitgeweken Vlamingen eu Vlaamsehkennende Walen in één band wil vereenigen, wat op ziohzelven reeds lieel wat beteekent, heeft zij daarenboven nog dit \oordeel dat zij beoogt geen partij-b 1 a d te wezen, maar een degelijk, ernstig blad dat zich niet met knoeierijen, maar des te meer met ernstige vraagstukken, onzen Vlaamschen volksaard aangepast, inlaat. Dat de ,,Vlaamsche Stem" op de lioogte van den tijd wil blijven, blijkt klaar uit het door de redactie ?.an mij gerichte verzoek elke week eene opvoedkundige kronijk te leveren. Daarin zijn ons de groote Nederlandsche, Fransche, Engelsche en andere dagbladeu voor, die regeimatig de gewich-tige vraagstukken in het opvoeidings- en onderwijswezon behancLelen, — en de s t e m is het éérste Belgisch... of neen, hefc éérste Vlaamsch dagblad dat hierin den tijds-strcom volgt. Voor een ernstig, objectief-denkend opvoedkundige is het ten andere moeilijk zijn vrije spreken te houden in een partijblad, waar al Avat van de eigene partij komt als uitstekend, al wat elders gezegd of geda-an Avordt, als verderfelijk m o e t aanzien Avordeai. En tôt .zulk eene bescliou-wing der taak van den opvoedkundigen kro-nijksohrijver kàn of wil ik me niet leenen. Goed is goed, waar 't 00k gebeure : kwaad is kAvaad, van waar het 00k komen mag. Nu weet ik,wel dat.zulk eene leuze dikwijls aan erge bsknibbelingen, soms aan hate-lijklieden blootstelt; docli da"b is, voorwaar ni ij 11 e schuld niet ! Voor de eerste m&al dat eene opvcv?dl;uy dige kronijk in een dagblad den Vlaamselieu lezer aa.ngeboden wordt, zal voorzeker aie-nigeen de schouders opbalen en meeuen dat hij hier met , ,scboolmeesterijen' ' gaat te doen hebben. Dat is echter mijri inzicht r-.iet. Schoolmeesters hebben hunne éigene bladen en tijdschriften, en schoolmeeste-rijen moeten tusschen hen uitgemaakt worden. Maar toch is er iets in de ,,school-1 meesterkunde' ' dat iedereen van pas komen kan, namelijk eenige Avenken over het op-leiden der kinderen. Ik zeg hier wel o p-leiden, maar 't zcu edgenlijk moeten opvoeden zijn, en daarom zullen we deze laatste uitdrukking maar behouden. Opleiden en opvoeden hebben ongeveer dezelfde beteekenis : leiden, voeden om naar omhoog te gaan, om te groeien in kracht, ; Tri ge^talte, in verstand, in degelijkheid. L Nu behoort dat toch 00k, en in ruime çpats, tôt het gebied van iedeieen : vaders, moe- - -— ders, oomen, tantes ; zelfs tôt dat vau oude* , re broedei-3 en zusters. Al wat jonger is dan ! gij, neemt een voorbeeld aan u, spiegelt > zich in u ; lièt is dus uwe plicht te zorgen | dat die vrijwillige of onvrijwillige leiding gunstige gevolgen moge hebben, wilfc gij ' het u later niet berouwen. Dat is zoo wat - van zelfs sprekend, en nochtans Avordt er ; over 't algomeen weinig aandacht aan ver-leend. En 't is juist dat Avat zou moeten \reranderen. De tegemvoordige oorlog is een kenter-tijdperk voor ons Vlaamsche land. Laa.t het ock een kentea*tijdperk Avezen voor de meer-. dere ontwikkeling van ons volk in opvoed-b kundigo richting. Want onder dit opzicht 1 is er nog véél te doen ! 3 Iedereen is \vel overtuigd dat een beroep b op den geneesheer, den vakman, heel dikwijls nuttig en noodzakelijk is, en de ge-! reeskundige kronijken die in sommige bla-l den versohijnen mogen zich in een aandach-tigen en bcla-ngstellenden lezerskring ver-heugen. Nu zou ik gaarne zien dat d<î lezer 00k bel an g mooht îtellen in de kronijken van den Vakrnan die onbevcorcordeeld vr-ij -! moedig u Avekelijks o\rer sommige belang-j rijke vraagstukken, de opleiding en de op-voeding der kinderen betreffend, zou willen J onderhandelen, om u in te liebten over uwe plichten, over uwe recliten, over de eischen t die ei- te stellen zijn, over de gevaren die moeten A'ermeden Avorden. & Verre van mij nochtans de ljedoeling hier een regelmatige leergang van opvoedkunde 1 ,,ten dienste der ouders" te willen openen ! Wellicht raaxl ik u laier wel dit of dat B studiewerk aan, zoo ge de bospr^ken Araag-t stukken dieper wilt doorgronden, doch dan n 00k nog siechts als bijzaak. Hoofdzaak zal r hier zijn en blijven het gezellig, wekelijksche * praatje over belangrijke onderweq^en op het bijzonder© gebied mijner A-akstudie, — en dit zonder veel ,,stadhuisAvoorden" rocli geleerde Avcordenkramerij. Ik mag luer wel als voorbeeld nemen den onbetwisten meeste.r der Nederlandsche opvoedkunde, r nûjn hartsvriend Jan Ligthart', wiens be-ë langrijke werken door iedereen, zoo vakman als oningewijde version den Avorden. Wel n kan ik het zooA^er niefc brengen als hij 2 die ôeeft wat hij heeft-is waard dat hij feei't —,, maar toch zal het steeds- inijn sroel zij n ^ deii lèzer gezellige hcezeer 00k nuttig., ,,uraatjes oiider ons" aan te bieden. n EDWARD PEETEE.S.- Retranchement CZeelaud.}

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.