7eJaargang. N° 191 Woensdag 15 Juii 1914 2 cenuemen feet nummer HET MORCENBLAD Jks r k crT"I | 4e bladzijde. — per kleinen re0ei fi. 0.301 FinanciSele, » * * » 1.00 Stadsnituws, pot grooten regel » 2.00 | 'Reciamen, » » » » 1,001 J&gtafenisbericbt,^ JILHpJ 0$£Sa,&tgi "«sagase" ,«t8SïïE«sa ^ssaaïi&mBQ jfl8®asatï®aM« VOLKSEAGBLAD ftlla mededeeîmgeîi te zenden aan M. J. BAMPS, Bestuurder, Nationalestraat, 54, Antweppe*» Men schrijft in op het bureel tan het blad en op alie Postkgntoren *teîefoon : OPSTELRAAD : Q379. — AANKONDIGINGEN : SBï-g , ^^isGTJ^lwîeîsteï-î s I | Een jaar, «S fr. — 9 raaanden, 6 fr. | 16 maanden, 4 fr. — 3 maanden, 2 fir. 1 | BU1TENLAND, het port te buiten. I Aankondiginge.ri worden ook ontvangen fioor M. J. 'LEBEGUE et- C". «O'Kce de Pu* bltcite, 35, Hieuiotraat, te BrusseU Na het groot feesf Ziondag was œen te Gent getaige ran de mafâht der Ghristene Vakbe-weging in ons iand. Zondag kou men zien, wat een persoou, dank zijn taieat, zijn groot hart, zijne volfaarding, — wij be-doelen den Eerw. Pater Rutten, — op tien jaren tijd verkregen heeft. Aan dien knappen weri.er is liet ka'tholieke België oueindig voei vei1-eebuldigd en de toekomst zal uit-wijzen, boe die danlcbaarh-eid door een blijvend aandenken zal betuigd •worden. Hij, de generaal van de voorstan-d-ôrs der Christene Vakbevreging, nam zoo moedig de teugels in han-den, om van uit het broeinest der sociaiisien, — gelijk wijien Edmond Van Bevercn en Eduard Ansejie Jierbaa'ldelijk in meetings uitriepen, — bet werkvolk zijn ware reobten te toonen, zijn eigenliefde, zijn plich-(ea voor oogeri te brengen. Toen in 18t)l, de Encycliek Rerum Kovartan versciieen, dan was Le tocb wel in Geat dat eenvoudige werklieden gelukkig waran, na buiime zwarc dagtaak in fabriaken en werkbuizcn voîbracbt te he&ben", des avonds uren te si'j ten om de vakbeweging op christeiijk gebied yooruit te stoolea. Vier braven wiilen wij herinr.eren, persoi en, d e ons in do Eeuwig lieid zijn voorgegaan, en er bot loon ontvangen hebben, weggelegd vocr die voor God en den Even-œensefo ailes veil hadden : wîj noe-tnen met eerbied Gustaaf Van Mee-ton, bakker ; Léo Bruggerr.an, Mau-»>fcs Van Ij'cxfâo en Marten iBroec-kate-r* wevers. Haddt» (jie vier riog geieefd, boe zouden zij ^.cr;edcn Zondag, bij be. aanschouw-en v»n grooten triomf oer va^'oewegin.g, ontroerd gev/cest 2ïij>n 6ii 66ii traan vaagd, boe zonden zij den lv,a,n s t r ij de n en 1 i j d e n zich bbrin. eerd bebben ! Bij die eenvondige zielen, teide mei jneer ontwikke.den : wijien Eugce:: ée Gnehtenaere; den kalnien en goe-dem Gustaaf Eylenboseb; een boogst verdiiensteijijk man uit den boogeren stand, met een guldea hart, den vrierod der min bedeelden, der îabriekslaven, der werklieden, Arthur Verhaegen. O, die betooging van Zondag, boe fer is men terecht op den Eerw. Pater Kuten, want bij vers tond de werklieden, en zijn bart bloe ; !e als tij de scbreeuwendste onrecMvaar-digbeden zag plegen, als hij de werklieden hoorde klagen en zag opstaan. Hij besloot- dat groot bet getal was van hen die verdwaald; geraakten en terug voor Qhristus konden gewoncen worden. Met welk dank'baar bart mag bet Geniscbe werkvolk, mogen de ieiders van de Gbristene Vakbeweging niet zien naar Z, Hoogw. Mgr S'tille-mans "? Deze bfosdhop s tond' hen zoo nauw terzijde in de moei-Irk&te oogenblikken, liij bielp al-toos, voorzichtig en doelmatig, om ze ais g r o e p, als z e 1 î s t a n-dige partij te braigen, waar zij thans gekomen zijn. Hij beoog-de de ontwikkeling van den wei-k-nian, en wilde dat de bandianairbeider gelijk de geestas'arbeidsr zij m eigen-waarde begreep. Hetgeen insgelijks treffend en be-leekenisvol dient genoetrvl, is de wijze waarop dit grootseiîi huldebe-toog van Zondag is algeloopen. " Jongens, zou men te Gent zeggen, de tijden zijn veranderd. Nu groet men ons en juicht men met zakdoe-ken, maar... bij de inbuld'iging van de antisocialistische vlag moehfc men vecbten van aan de Kuiperskaai tôt op de Koornmarkt, dan kon de kloe-ke Victor De Braekeleire het stuk-getrokken zinnebeeld van' de buidige sterke macht vastbouden met de reebterband en boksen met de lin-kervuiat.... later langs de Bauda-ioostraat en de Vlsscherij, op dien a vend dat de werklieden, door eigen vertegenwo'ordigtag op de gemeen-zame katboileke lijst, bup eersteu gekozejie in het .Pairlernent vierden, dan werden wij getracteei'd op... kasseiem. Het regende ateenon van boven en van over de Vaart... " Die ti;'den zijn veramderd en ver-beterd. Dank aan Pater Eutten, is de straat stellig veroverd en "aan-vallen", dit behoort tôt het verle-den.De Eerw. Pater Rutten heeît den wensieh uitgedrukt in 1916, bij de 25e verjaring van de versohij ni-ng ■1er Encyekliek "Rerum iNowrum", { bet 'iOO.OOOe lid bij de, Cbristene Vakbeweging te mo-gen^- inlijven. Dit zal gebeuren. God zegene a-lle po-gingen. Dat 1916 eene sobitterende zogepraal aanbrenge yoor do ebris-i te ne inriobtingen, dat deze verjaring een blijde dag weze \oor aile oude en jonge werkers, een Léo X11 le dag! De Werejldbrief van 1891, beelt ve-Ie gedaobten veranderd, grooten om-mekeer in de to es tan den en maat-sobappij teweeggebracbt, bij ver-wekt wonderen ! Carlo. OP BB BJkJSM Naar Aarlen De Koniiig en de Koningin, z illen di 29en Augnstus aanstaande, ten 11 1 toe, hunne blijde intredo deen te Aa !en. Te oordoolen naor de toeboreids len die van nu af rosds gedaan wo Sen, zal de ©ntvangst van het vorste: paar schitterend wezon. Natuurverschîjnseî Gisteren avond is een stortregen. v£ togewone hevigheid op Zinilc neerg feald. Op soniiiuige oogenblikken kesri de wind plots»?îin^ en decd het wat-vàn don grond in pyramiden omhoc rijzen. De regea daalde slecbts te Zinik îic-e 200 nicters bniton do stad, is geea dri î>el ffevallen. Vele kelders zijn onde geloopen. Het. v/oter riclïtte groote schado as b de tainan. Een gedenkteeken ,_Naar gezegd wordt zoa het Belgse Kodej<landi3ch ,gedenk(csken te Quatr Bras, naar het volgende plan opgev ïijn : Langsheen den Steenweg op Xi ve'. zou een ven-hoog vvordea geixnw 25 op 25 raoter. Aan het front v< fon steenweg zou togon het verhoo ®en arduinen m'uur oprii;:on van 5 t 6 iaeter hoogte, met op beide uit&ind< fsn peiler van 8 meter, dragend, < i&artalkm 1815-1915. ■Voor het gedenkteekçn zal eene bus van den Prins vaai Oranje zich verhef-fen. Op den achterkant zullen 7 rnodal-jons worden aangebracht ; 5 voorstediend de Bielgisch-Hollaindsclie generaals, twee )n voorsteltend graaf 'T Serclass en luite-,2 nant-generaal De Bas, de beide œannen, die zich, zooals mon weet, zoo hoog 8_ verdiensfelijk hebben gemaakt met het r_ opdelven der waaxhoid omirent Quatre-j. Bras, uit archieven. en besoheiden. DE HlflË " „n Men bericht uit Frankfort aan den j ' Orîer : ... 'vn marcli van het 12e regiment - grenadiers, tijaens eon vreeselijke bitte, zijn meer dan 100 soldaten ,.iok x.ewor- I den. Twee ervan zijn kort daarop over- ■ r' leden. Dit regiment stond ondeir bevel 'P van kolonel von Reuter, vroeg'Br kolonel r" te Zabern. R Sielling ingestort Te St-Michel niet verre van Marseille, h- stortte in eene alkoholfabriek een stelling a- in, waarop zich zes arbeiders bevonden. at Vier hunner konden zioh aan ter plaats j- gebieve-n planken vastlclaaapen, maar de d beide andere stortten ten gronde en wer- n den afgriiselijk verminkt. Eon hunner, ?, een 55-jarig man, bleef dood op den elag; ot de andere werd storvend opgenomcn. :n Het is een woniler, dat hunne vier gezel- le len, die elkaar weerhielden met hooH, ar- j men en beenen, hetzelfde lot niet hebben te ondergaan, : LEGERMEUWS Verlof Kraehtons ©en otmaeiildSxrief van den mlnister van Oorlog, zal er aan de mi-licianen der klas van 1913, die er zich door hun goed gedraig en hmnnen f;oe-den dieuet weerdig van geinaaîit hebben, een bïjgevoegd verlof van eene mnand kunr.en vertoend worden. Dat verlof zal mooten gonomen worden tv.s-eob&n don 15 Juli en den 1 December, doch er zal moeten rekening giehoudem worden der vereisehten van den dieneit, van/de sobietoefoningen en van de ma-aœuvors. Het bijgevcogd verlof zal in-eens of in tweeinaal toegestaaoi \7orden, in de mate van het mogelijke. In het V&iica&n Ejeizer Wilhalm van Duitschland heeft, door tusschenkon«3t van zijnen gezant bij den H. Stoel, Z. IH. Paus Pins Xi eene trou.we naa»?i :ing doon overliandi-gen van het conetantijnsch "Labarujn", of standaard wn Gonstaiïtijn. Graaf vo-n Spee, staîofficier va.ii don keizer, laitenant-eolanel beveHiebbea- der curas-&iers van de keizerlijke lijfwacht, was door Z. M. ojkz-efUenik naax Rom© ge-zooden om het gesahenk ter bestem-nring te b-rengeoi. Iîet ''Labarum" werd op versaek van den keizer vervaardigd door de Beaedictijuermoniîdcen van Ma-riaj-Laacli, voigieins die aanwijîiingen van Mgr Wilpert. 'tls een echt prachtetuk, in metaaï, pnxpitfr en edolgeeteemten ; evenals het "Labaram , dat Vôôr keizer Coostantijïi godragen werd, is het drie ffioler groot. De gezaat vam Prui&en bij den H. Stoel, Dr von Jfelhbearg, ovetrhandigde het keizerlijk geschenk aan den H. Va-dtar. Hij d-rukte er op dat Wilhelm II mot aandacht ho; eeuwfoest van Con-stantijn gevolgd 'lad, en dat hij geluk-kig was den cst«Mtidactrd iesn gosolienlie te geven aan den Parus, opdat hij zou bewasrd wcrd.en in de nieiiwe Basiliek die doior den H. Vanter opgericht en toegewijd is aam het H. Kruis Paus Pius Xj was zeetr getToffen dood-dien genegienheidsblijk van den Duit-eohen keizer, en dœnkte don ook aller-harielîjkst. Graaf von Slpee werd ver-eeard met het ooromando'iTBchap der Qrdo van St-Gregorius den Groote, jnilitaiïe k-lae. Erg ongeluk op een Fransch fort S soSdaîen «erstikt Twee compagnies van het 3e en 9e ge-nie, bielden gisteren mijnenmanocmvers op het fort van Vitry-bij-Reims. De soldaten van het 3e hadden loop-graven gemaakt en mijnen gelegd, elk 1000 kilos kruit bevattende. De mannen trokken af, toen het reglementair signaal weerklonk. De korporaal, die over de sectie bevel voerde, was de laatste ge-bleven en werd docr de ontploffing ten gronde geworpen en door de uitwasemen-de gassen vorstikt. Sergoant Falot en adjudant Fougeux iieton zich met koorden in de sebansen af, en werden, alhoewel ze hun verluch-tingshelmen op hadden, door de gassen bedwelmd. Zij konden evenwel nog het noodsignaal geven. Toen zij na veel moeite bovengehaald waren.baatten geen zorgen meer. De dood had haar werk verricht. ¥EBSPTÏm~ Te Frasnes bij Buissenal verkeert do bevolking in groote opschudding. Eenige weken goieden trouwde heer Virlor Rosier, van Moustier, met juf-vrouw Lapierre, van Iepereai, en ze zouden een kasteel betrekken te Frasnes. Dit kasteel moest echter geheel worden opgeknapt, en vol ijver werd daaraan gear'oeid. ^ Dczer dagen waren eenige dienstrœfc-jes, onder leiding der dames Rosier en Lapierre, de beide moeders der jongge-huwden, bezig met het plaatsen der meu-beien. iniYiklciolG werd er kofrle gesehon-ken waaraan allen dronken. Doch v/el-dra werden do diensfctneisjes en Mevr. Lapierre ongesteld. Een ont'ooden dokter stelde vergiftiging vast en deed drie zieke dienstmeisjes naar het gasthuis vervoeren. Denzelfden avond nog overleed een der meiden. Het parket van Doornik beval de lijk-schouwing en in de ingewanden werden sporen van rattenkruit gevonden. Zater-dag werd het onderzoek voortgezet en hovondon dat het putwater door ratten-Krnit vergiftigd was. De put werd lecggepompt on uit de ont-leding is geblekcn, dat hij wel twintig kilo van dit vreeselijk ver gif bovatteu moest. Do toestand der andere zieken is -nog steeds zeer ernsiig. Dente Svndicaal Goures Was het gisteren feest —i ofsehoon we dan eveninin ons brood in ledigheid ge-broken hebben —, heden valt er te wer-ken. Het Derde Congres der Christen Syndioaten wordt gehouden in de feestzaal van den Anti-Socialistenbond, Oudburg. Heer Heymau ait voor, bijgestaan door juffrouwen Cappe en Baers, E. H. J. Bel-paire, René De Bruyne en John Van Dijk. Aan 't bureel zetelen nog Pater Rutten, heer Jan Nobels, bestuurleden van het Verbond, benovens afgeveerdig-den uit den vreemde : Duitschers, Neder-landers, Franschen, Italianen, Canadee-zen.De zaal is bomvol. Mgr Perdomo, bis-schop in Colombie, volgt de werkzaamhe-den van het Congres. Na eea inleidend woord van heer Hey-man, waarbij hij nogmaals de vreemde af-geveerdigden welkom heet, brengt heer Schiffer, lid van den Duitschen Kijksdag, den broedergroet over der Duitsche mak-kers. Dezelfde lieve attende vanwege heer Kruvshof, namens de Noord-Nederlanders; vanwege heer Bourassa, namens de Ca-nadeezen.Voordat we, zoo beknopt mogelijlt, ver-slag geven over de besprekingen der pun-ten aan de dagorde, hoeft nog gezeid dat de beide landstalen naar belieyen aange-wond worden, en telkens het gez(egde ver-taald wordt. Dit .doet, 't spreçkt vanzelf, wel wat tijd verliezen, maar iedereen be-vindt or zieh goed bij, en de zoo kittel-achtige taalkwestie is op de beste manier opgelost. 't Mooste overal zoo gebeuren, waar Vlamingsn en Walen samen beraad-slagen. En nu, de dagorde. Veï'slag'si! René De. Brayne geelt, in 't Vlaamseh, verslag over de werkzaamlhedsn sinds het Syndicaal Congres van 1913. Victor Pary doet hetzelfde in 't Fransch. "'"erscheidene gebeurteliissen, sinds voor-gevalien, dienen aangestipt. Het wetteîijk invoeron van meiiige hervorming, welke île Christen gesyndikeerden betrachtten : pensioonen veor de inijnworkers, school-wet, nieuwo r«*geîi.ng van vrouwen- en kinderenarbeid,goedkoope woningen, sociale verzekeringen. Een feit van betoekenis is ook de uitbreiding welke de vrouwen-syndicaten in den laatsten tijd namen ; al dio syndioaten zijn thans aangesloten bij het Algemeen Verbond. Ook kwam er mocr eenheid in de opvatting, en, vooral, eenheid in de werking. Victor Pary hangt een afsohuwelijk ta-fereel op van de dwingelandij wolke de Christene arbeiders te verduren hebben in sommigo workplaatsen vanwege de socialisten, met het oogmerk hen te dwingen in de roode syndioaten te tre-den. En toch, ondanks die dwingelandij, ondanks de heerschende nijverheids-csrisis, is het aantal Clu-isten gesyndikeerden in het Waleiriand met 800 een-heden gestegen. René De Bruyne, zijnerzijds, legt er nadmk op dat het maatscbappelijk lë-ven van het Verbond ontegensprekelijk getuigt, dat goede samenwerking van Vlairoingen en Walen niet enkel nioge-lijk, n>aar, practisch jîosprokpn, zeer ge makkelijk is. Die samen wrlcing zal onze bonden verheffen "-ot een eeht nationale organisatie. Pater Rutten trekt onmiddellijk de besluitselon uit dk verslagen. Hij bestatigt, om te begin nen, dat de nijverheidsc-risis d«n voor uitgang der syndicale organisaties be lemmerde. Dit mag, echter. geen voor wendsel zijn om het uitvoeren der go nomen Kesiuiten op de'i achtergrond t< schuiven. Wat dient er gedaan ? Als er kans is ergens een vakvereeni ging to stichten, onvorwijld de hand aai 't work slaan, de no.idige stappen do<»i bij de besturende en ràadgevende mid, den-organisaties. Als voorbeeki van prae-tische werking, haalt P. Rutten het stkb ten aan van het mâcbtig Syndicaat dei Handschoenmaaksters, die, hoèwel ver-spreid over 30 dorpen, allen ingel;,i!d zijn bij haré vakvinv.eni^iag. In verband met dit besluit, deelt heei Christophe mede dat het Verbond dei H'andelsbedienden, ofsehoon «jerst vooi twee jaar ingoricht, tegen de macht var het socialistisch verbond opweegt. Maai in nrinstens 35 gemeen ten kunnen noj syndicatcn voor bodienden ingericht. E. H. Verpoorten prijst het organisée ren der mraestergnsten aan. Verzondei naar de eorsto bestuurzitting van he Verbond. * * * In zijn tweede besluit, dringt ook P -Rutten aan op het organiseeren dei vrouwen en der bedionden. Dan beveelt P. Rutten huisbezoek — dit geldt als zijn derde besluit. Vierde besluit : in patronaten voor jongens en meisjos en in werkmans-kringen dienen geschikte sociale cursus-sen ingericht. Ten vijfde : in den echoot der zie-kenbeurzon moet stelselmatig propagande gemaakt vcor de vakvereenigingen. Zijn zesde besluit luidt : nauwer slui-tende oentralisatie onzer syndicale krach-ten.Xa korto bespreking, worden al dio besluiten goedgckeurd. * * * Pater Rutten vraagt, ten slotte, net steminen van de wet op het gemeen-scoa-ppelijk heroepsverdrag en de wet-telijke re^olin-g van lret kleine orodiet, ten bate van bedienden en neringdoe-ners, terzelfder tijd als het invoeren van een aantal andere zeer gtnvottigde sociale hervormingen : wet op den huis, arbeid, regeliag der arbeidsgeechillon, herziening der wetten op beroepsver-eenigingen en arbeid son geva lien, ver-plichtend uithângen der loontarieven, be-paaldelijke oploesing der kwestie nopens de sociale verzekeringen. Algemeene instemmiug. Op voorstel van adv. Marck en E. R. De Leenheer, wordt daar nog een wensch bijgevoegd : aan de bevoegde overlieid te vragen dat in collèges en mei6jes-gestichten, alsook in de normaalscbo-len, sociale cursussien worden ingoricht, ten eindo onze toekomstige intellectuee-len tôt maatsohappelijke actie voor te b&reiden. Na een taanelijk breedvoorige bespre-king, waarbij alîerlei vraag&tuklîen ten borde worden gobracht, vat het Congres het onderzoek aan van dit punt : De huisarbeid Juffrouwen Cappe en Baers hebbe,a daar een merkweerdig, diep bestudeerd verslag over uitgebracht. Ze dringen aan op wettelijke regeling van den huisarbeid, en onderzoeken wat totnutee in dion zin werd voorgeeteld. Die regeling moet zoo spoedig mogelijk ter bespreking komen, en zoowel op mannen als op vrouwen tcepasselijk zijn. Het woord "werkgever" moet niet enkel be'eekenen den voornaamstèn aan-nenior, maar ook den ortder-aannemer. Het is bovendien noodig de werkhui-zen, die niet rechtsiieeks onder ewien patroon staan, zooals gevangenissen.lw-roepsscholen, werkplaatsen (ouvroirs) in den werkkring der wet te stellen. Een voorstel om ook do bedienden-huiswerkers van de voordeelen der wet te laten genieten, wordt ter studie gelegd.Dan vragen de jnffrouwen Gappe en Baers dat de werking beginne met en-keie nijverbeden, zooals de confectie, de kantnijverheid, enz. Het stelsel zou |rax)Sgewitze woi'den uitgebreid. E. H. De Leenheer vraagt dat ondei dio bercepen dadelijk worden gerang-schikt de haarsnijders (Lokeron en o®> streken) . Een andere wensch betreft de gezond-heidsmaatregelen : het dient verstaan dat er m'oet rekening gehouden met demp-gelijkheid voor de arbeiders deze te kunnen teepassen. Nog andere wenschen raken het mini-: mum-loon ; het beteugelen der wetsov'er-treding inzake loon : dit moet opgedra-" gen aan de burgerlijke of boetstraffelijke reehtbanken, en ' de vakvereeniging moet ■ kunnen optreden ; het geleidelijk en voorzichtig toepassen der wetten op de werk-> ongevallen, op 't betalen der loonen, op de zondagrust, enz., ook inzake de huis-nijverheid.Die gansche reeks wenschen wordt naa,r een bijzondere commissie verzonden, na-dat do princiepskwestie gestemd en de voorstellen in hun groote lijnen goedge-keurd zijn. Vakvereeniging'en en andere instellingefc Heer John Van Dijk heeft een prachtig, zeer omstandig verslag geleverd over do betrokkingen der vakvereenigingen met andere sociale instellingen. Voor wat do patronaten betreft, hij wenscht dat de bestuuxledea onzer patronaten regelmatig de lessen volgon der Sociale Weken ; dat die bestuuorleden fcij-delijke en geweslelijko kergane-en van maatschappijleer volgen ; dat ze ra»t d t ' Ieiders der vakboweging middoleu bera-men om de Christene syndicaten xnotho-disch te bevorderen. De besturon der patronaten zouden,bn-n-• norzîjds, hun beschermelingen moeten onderrichten nopens het bostaan, da

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.