BORGERHOUT, 5 OCTOBER 1918 lO Centiemen Nr 40, 41e Jaar HET VLAAMSCH HEELAL Allés in te zenden vôôr Donderdag middag — Inschrijvingsprijs : 5 Frank — l—gfI M IBl ™ ™ 1r WJIA JtbmJ&L. Pl Weekblad voor Ylaamsctie en Algemeene Belangeo /. 2ùE»a3 dtLï>i:2h Bureel en Drukkerij : Carnotplaats 65 Aankondigingen : 20 Centiemen den regel Fortuin en Onderwijs * Het fortuin bestaat niet uitsluitelijk in geld en goederen, want slechts een klein deel der menschen kunnen dit bemachti-gen of bezitten. Wie het met handenarbeid of anderszins moet winnen, kan zelden een fortuin verwerven en degenen die met een beurzeken van Fortunatus geboren worden of fortuinen erven, zijn ook niet groot in getal. * * * Het fortuin moet dus voor de groote meerderheid enkel berusten in voldoende inkomsten om in vrede en genoegen te kunnen leven. En om tôt dit doel of dien toestand te geraken, is er van jongs af veel vlijt en overleg noodig. Wie het verder kan brengen en een appeltje voor den dorst kan vergaren, schiet den oppervogel af en maakt deel der uitzon-deringen.* * * Het onderwijs is voor velen de eerste en beste grondvesting der fortuin. Het is een appeltje voor den dorst en voor den ouden dag, dat door niemand kan ontrukt worden. Fortuinen verdwijnen of gaan te niet door allerhande oorzaken en tegen-slagen, maar het onderwijs blijft en kan door niemand ontnomen worden. * * * Dit wordt niet genoeg begrepen door hen, die den strijd om het leven moeten aangaan en die zich niet te vreden mogen stellen met een gewoon lager onderwijs, maar die zich tevens moeten bekwamer maken door vakonderwijs en meer andere nuttige wetenschappen. Daartoe bestaan heden ten dage vele gelegenheden, die nogtans niet genoeg waargenomen worden. » * * Niet alleen de openbare besturen, maar odk bijzondere instellingen wekken ieder-een op, de gelegenheid waar te nemen, om in avondscholen, in nijverheid en teekenscholen, in vakscholen en meer andere, de kennissen die zij in 't lager onderwijs hebben verworven, uit te brei-den en te voiledigen. Dit beurzeken van Fortunatus heeft iedereen dus maar voor 't pakken om op de wereldbaan een deftigen stand te verwerven of eene broodwinning, die aile bekommernis voor latere jaren doet verdwijnen. * * * Vroeger moesten velen zich door zelf onderricht hooger op zien te werken en zij gelukten er veelal in, omdat zij de noodige wilskracht en 't besef van de noodzakelijkheid van 't onderwijs bezaten. Bestonden hier en daar vak- of andere scholen, zij wierden druk bijgewoond meest door lieden die van verre moesten komen, want ook op dit gebied geldt het spreekwoord : hoe dichter bij Rome, hoe slechter Christenen. * * * JN'u echter wordt er veel geklaagd, dat de aankomelingen de aangeboden gelegenheden niet genoeg waarnemen, om bekwame stiel- en vakmannen te worden. Het wordt hun nogtans gemakkelijk gemaakt, omdat in steden en groote gemeenten verschillende scholen bestaan, waar zij de noodige wetenschap en han-digheid kosteloos kunnen verwerven, om later het beurzeken van Fortunatus machtig te worden, al zij het dan ook maar in 't klein en in beeldspraak. * * * Het is thans het tijdstip dat avondscholen, vak- en andere scholen hunne leergangen herbeginnen. De aankomelingen van beider geslacht moesten deze gelegenheid waarnemen, om door onderwijs en andere kundigheden hunnen lateren levensloop te verzekeren tegen kommer en ellende. Niet enkel uit stoffe-lijk belang, maar ook uit eergevoel moesten zij voor hunne toekomst zorgen. * * * Niets verwekt meer walg en ontstemming dan in latere jaren menschen tegen te komen, die hunnen armzaligen toestand enkel aan zich zelven te wijten hebben ; menschen die als deftige lieden en wel-stellende burgers door de wereld zouden gegaan zijn indien zij door onderwijs en andere kundigheden een onaf hankelijk bestaan hadden bemachtigd ; nu vallen zij integendeel ten laste der openbare liefda-digheid en moeten immer geholpen worden. * * * Wie wilskracht en eergevoel heeft, make dus gebruik van aile nuttige instellingen om zich als een waardig lid der Samenleving te doen gelden. Zonder geldelijk fortuin kan men ook gelukkig zijn, wanneer men de noodige middelen bezit om door arbeid of anderszins in zij ne behoeften te voorzien, gesteund op een stevig onderwijs en eene gewaar-deerde vakkennis. J- L. i DE TOESTAND HIER EH ELOERS BELGIË. — Ondanks aile maatregelen genomen om deri woekerhandel tb beteugelen, blijt'C deze heer en meesîer van den toestand. Het moet echter gezegd worden, dat vele menschen door hunne dolzinnige handelwijze den woeker ondersteunen, door zelven hooge prijzen te bieden. hooger dan ' sommige voortverkoopers zouden eischen. De Vlamingen die deel nemen aan 't bui'gerlijk bestuur van België, zijn thans verdeeld in Jonglé Vlamen en Unionisten. De J 'ng-Vlarnen will^n een i geheel zelfstandig Vlaaudereo, afgescheiden van 't ji Walenland en ztdfs vari België ; de Unionisten willen de zelfstanaigheid van Vlaanderen. doch bij een j vereenigd België van Walen en Vlamii.gen. « De Onioriisten, zenden ons daarorntrent de vol-I gende mededeeling met verzoek van opname : | « De XJmnnisten Groep. — Op Zondag 29 Septem-i ber 1918. zijn er te Antwerpen een aantal vooraan- I staande Vlamingen uit verschillende plaatsen van : het land en behoorende tôt aile Staatku >dige Partljen, bijeengekomen, ten einde de gronuslagen te hespreken waarop de stichtintf van de Vlaamsche Unionistische Groep zou tôt stand komen. Algemeen is men er reeds eens over geworden, dat. getrouw i aan de ge^achte. die reeds ti.jdens het eeri-te j; oorlogsjaar door een aantal Vlamirgen werd vooruit- II gezet en volgens welke het hernieuwde België op den grondslag van een Unie tusschen Vlaanderen en Wallonië zou moeten worden gevormd, in het begin van November een Algemeen Congres zal woidftn ' bijeengeroepen, waarop, op grond van bovengen"emde ] gedachte, het bepaald programma van de Vlaamsche j Union:st,ische Groep zal worden vastgesreld. Een | Commissie. bestaande uit twaalf led^n werd door de vergadering benoi>md. tôt voorbereiding van het programma en het Manifest. die aan het a s. Cun-gres ter bekrachtiging zullen worden onderworpen. » —o— NEDERLAND, — Het nieuw Ministerie is nog niet ten voile in werking getreden. Het tast en zoekt naar den besten weg om in de nooden van 't land te voorzien. zonder de andere partijen te mishagen. Er zijn thans minder klachten dan onder het vorig , Ministerie, een bewijs dat het volk betrouwen heeft | in 't beleid der nieuwe mannen. S — Bij het laatste aanbod van vrede door Oosten-rijk, wieid er voorge^teld de vertegenwoordigers : der verschillende oorlogvoerende landen in een . onzijdig land te doen byeenkomen om over ce ivredesvoorwaarden te haridelen. Op eene vr'aag dienaangaande aan Nederland gericht, heett de Koningin geantwoord, dat zij gaarne het Vredes-paleis in den Haag ter beschiki.ii g stelde, op Voor-waarde dat ail oorlogvoerende landen daar vrede meê hadden. Op die wijze bleef de onzijdigheid van Nederland ongeschonden | ■ DUITSCHLAND. — Graaf von Hertling, rijks-kanselier, heeft zijn ontslag gegeven. De politieke j toestand in Duirschland wordt thans geheel be-heerscht door den aandrang der volkspaitijen, die ; eene uitbreiding van het stemrecht eischen alsook î een grooteren invloed en verantwoordelijke inede-werKing dier partijen in 't Staatsbesiuur. RUSLAND. — De laatste aanslag op Lenin, die nevens Trotsky een der grootste leideis der vo'.ks-! partij is, heeft aanleiding gegeven tôt het nemen van wraaknemiiigen. Dit is een slechr middel om de gemoederen tôt kalmte te brengen. Tij iens dezen oorlog is het gezegde uit het Ou'le T stament, : « oog om oog, tand voor tand », dikwijls aangehaald: î vergere-ide dat die Joodsche leering door Christus !r is af'gekeurd en veroordeeld. t Op 4 September is te Middeiburg in Zeeland zacnt en gerusc in den Hfer onislap^n. de heer FRAHS COEGKELBERGg (Vlaamsch Folkloiist en Lett^rkundige) in den ouderdom van 59 jaar, na bediend te zijn van de HB. Sakrainenten der Stervenden. Prans Coeckelbehgs, die be;)mbte was bij de Posierijen le Heyst op den Berg, was een goed geziene en deskundige opspoorder en vergaarder van volkskunde en scbreef daaren-boven, in Nederland als in België, menige | scbetsen en verlialen uit bet Vlaamsche buiten-leven. Reeds geruunen tijd was bij door een zware ziekte aangetast, die hein vôôr den tijd tôt den Heer riep. De begrafenis heett plaats gehad te Middel-burg, onder de innige deelnetning van al de vrienden. De rouw werd geleid door den zesjarigen kleinzoon van den atgestorvene, aan de liand van zijns grootvaders ouden vriend, den heer Edward Peeters, die ook op het graf een laatste vaarwel toestuurde aan den duurbare ontslapene. Moge zijne schoone ziel in vrede rusten ! Het is Rond Het is een oud spreekwoord dat het geld rond is gemaakt om le bollen en te rollen. In dezen tijd komt.dit tôt zijn voile recht, zoowel bij kleinen als bij grooten. Miljoenen en Miijarden zijn alledaagsche sommen geworden in 't besiuui' der volkeren, en honderden franks hebben de armzaiige stui-vers vervangen in buizen en butten. Het geld heeft betrekkelijk zooveel waarde niet meer als vroeger, omdat ailes duurder is geworden, hetgeen de bevestiging is van 't vooruitzicht, dat hooge loonen en andere opdrijverijen geene verbetering in het dage-lijksch leven te weeg brengen. Het is een eeuwig gaan en keeren in denzelfden levenskring, waarbij slechts enkelen hunne zakken weten te vullen. Destijds wierd er gezegd, om de inkomende rechten op eetwaren te verrecbtvaardigen, dat, wanneer ailes duur was, dit de beste jaren voor 't volk waren. Nu echter is ailes peperduur, en wie zal er durven zeggen (lai zulks eene weldaad is ? Het is niet anders dan een^ algemeene ont-redderiug in den huishoudelijken en staathuis- ■■■ ■ i houdkundigen toestand van landen en volkeren, die nog lang hare nadeelige invloeden zal doen gevoelen. Wij snakken allen naar vrede, hetgeen reeds eene groote weldaad zal zijn, maar de moeielijkheden in 't bebeer van openbare en bijzondere zaken zullen op het hoogste toppunt komen, f Ond,tnks de wetenschap en de nieuwe uit-: vindingen, zal in vele zaken de druk der tijden nog lang aanhouden en iedereen moeten aanzetten tôt spaarzaambeid en ontbering. * De nieuw aangenomen gewoonten van ; wulpschheid en geldverkwisting zijn geene mid-I delen om uit de moeilijke toestariden te geraken. Winst en ondersteuning zullen minder zijn of geheel ontbreken, zoodat ieder zich zelven zal moeten redden door eigen arbeid en overleg. Het geld zal dan zoo gemakkelijk niet meer te bekomen zijn, zelfs niet voor openbare besturen. De intresten zullen merkelyk siijgen, omdat er te veel vraag naar kapitaal zal zijn om koophandel en nijverheid terug in te richten en voort te helpen. Thans vinden vele gelden geene plaatsing, omdat een groot deel van deu voorraad veelal ongebruikt blijft, maar eens terug in omloop, zal het nog moeielijk te bekomen zijn. Intussctien kunnen wij tocti op betere tijden hopen, want de vrede zal vele zaken beter scbikken dan dit nu het geval is. Hildebrand WEKEL1JKSCH^ VERSLAG Borgerhout Scholen Het gemeentebestuur maakt bekend, dat de avondscholen voor jongens en meisjes zullen heropend worden op Dinsdag 8 October : Voor de jongens in de jongensscbool der Veldstraat ; Voor de meisjes in de meisjesschool der Florasiraat. Dit onderwijs is volstrekt kosteloos voor iederepn. De inschrijvingen worden aangenomen tôt 5 October, tusschen 10 en 12 uren (torenuur) bij de noofden van gemelde scholen. Buiten deze leergangen, zijn er ook avond-leergangen van volmaking en van Franscbe taal. Buiten deze scholen kan eenieder ook genie-ten van de leergangen der Muziekschool, Turnhou'scbe Baan 112, van de Cijfer- en Teekenschool De Wijngaard der Kunst, Kattenbergstraat 38, en van de Vakieeken- en ISchildersschool van S'-Jan, S'-Jozefstraat 13. Er zijn dus gelegenheden genoeg, die de aankomelingen en ook anderen in staai stellen, : hun genoten onderwijs te voiledigen en tevens i kunst- en vakkennissen te verwerven. Tentoonstelling Land- en Tuinbouwkomiteit Tentoonstelling van hof- en veldvruchten door de plan^rs-werklieden op Zondag 6 October 1918 van 11 tôt 8 ure (T. U ) in het lokaal Het Gildenhuis, Turnhoutschebaan 361, albier Allen daar heen ! Toegang vrij ! Burgers, moedigt den deftigen en zorgzamen ( huisvader aan door een bezoek te brengen aan î dezen prijskamp. Het komiteit ! VolUsboeker»! ÎVolkshoekerij van Borgerhout. Katkolieke Werkmanskring en Davidsfonds, Leopold-siraat 59. De Volksboekerij bevat op dit oogenblik drie afdeelingen : A. Boekerij voor Volwassenen : aile Zondagen van 12 tôt 1 uur, en aile Woens-dagen van 7 tôt 8 ure (T. U.) B. Boekerij voor de Jeug-d : aile Don-derdagen om 2 1/2 ure (T. U.) C. Atdeeling- voor de vluch tel in çen, die in de gemeente verblijven : aile Zondagen van 11 tôt 12 ure (T. Û.), en aile Donder-dagen om 3 ure (T. U.). Voor de afdeelingen A. en C. moet bij de i inschrijving het eenzelvigheidsbewijs getoond worden Kinderen worden enkel toegelaten op de , uren aan de Jeugd voorbehouden. desctienken van boeken worden ten allen tijde in dank aangenomen. 1 i Coatrool Op 10, 11 en 16 Oktober 1918 hebben in de Han-delsbeurs te Antwerpen. Twaalfinaandenstraat, de controolvergaderingen plaats voor de in de gemeente Borgerhout wonende mannelijke Belgen. welke in de jaret. 1877 tôt en met 1901 geboren zijn. De melde-plichtigen moeten zich op de vergaderingen om 9 uren 45 min. (Duitsche Tijd) in de Hal van de Handelsbeurs, Twaalfmaandenstraat bevinden. fie toegarig is slechts langs de Beursstraat. Op 10 Oktober, om 10 uur, nr 1 tôt nr 2400; ] Op 11 Oktober, om 10 uur, nr 2401 tôt nr 4900 ; Op 16 Oktober, om 10 uur, nr 4901 tôt het einde. • GemeenteliJUe Un^tizljncn Appelstraat 39 Buitengewooa Suikerrantxoen voor Hotelhouders. Kinderen en Zieken Het rantsoen voor de maand October is vast-gesteld op 500 gr. broodsuiker tegen fr. 1 57. De aflevering zal geschiedun in het Gemeontelijk Magazijn der Appelstraat op de volgende dagen, telkeris van 9 tôt 3 torenuur: Maaudag 7 October voor de houders der rantsoenboekjes n" 1 tôt 4000 Dinsdag 8 October voor de houders der rantsoenboekjes i," 4001 tôt 8000 Woensdag 9 October voor de houders der rantsoenboekjes n™ 8001 tôt het «inde. Het geneeskundig getuigsehrift betrekkelijk de Juikerkaarten geldig tôt 30 September, moet tezelf-deitijd vernieuwd worden. De afname der rantsoenen moet geschieden op dè vastgestelde dagen. Het is onnoodig zich later aan te bieden. Eenzelvigheidsbewijs en rantsoenboekje med»-brengen.Men wordt dringend verzocht met gepast geld te betalen. Waschpoeder « Solvay » voor Bleekers, Sr.ukwasschers en Haarkappers De maandeiy ksche bedeeling Solvay aan d# bleakers, stukwasschers en haarkappers der gemeente sal plaats hebben in voornoemd Gemeentelijk Maga-sijn, op Donderdag 10 October, tusschen 9 «n 1 torenuur. De verkoopprijs is vastgesteld op fr' 0.63 per kgr. Veevoeder Te bekomen in ti^t Gemcertelijke Magazijn KATTENBRRGSTRAAT 65. op Maandag 7, Dinsdag 8 eu Woensdag 9 Octoder, telkens van 9 tôt 3 torenuur : HAVERAPVAL. — Aan fr 0.80 per kgr. VLEBSCHMEEL (voeder voor honden en kiekens). — Aan fr. 0 85 per kgr. \'a! ioiuutl Komiteit voor IS (il p en Vot-diog, Ledcganchstraat, (Isolectra) Rantsoenen voor dubbele week van 7 tôt 20 October 1918 AZIJN 1/2 1. per gezin 1 tôt 4 pers. 0.40 fr. 1 1. » 5 tôt 10 per s. 0 80 1 1/2 1. .. 11 tôt 15 pers. 1.20 enz. 1/2 1. per 5 personen. Indien de verzendingen nog tijdig kunnen gebeu-ren, zal nog bedeeld worden : 300 gr. VET aan 1.50 fr. en 250 gr. MAYONAISE per vier personen aan 2.40 fr. het kilo. Het annkweekeD van den Wi|ngaard bij middel van StekUen — Beme«ting. Aangezien onze druiven zoo lekker smaken, wie wil ze daarom niet gaarne vermenigvuldigen of vorrt-kweeken, bij middel van stekken, het zij met een-oogige of andere ? Gaarne zien wij de stekken spoedig sterk en groot worden, om van het eerste jaar eene schoone plant te bekomen,die ons in het derde jaar reeds vruchten geeft. Om deze planten vlug te zien outwikkelen, gebrui-ken wij verleden en dees jaar voor stekken in gewo-ne potten geplant, één gram en bij verderen groei [half Juli) 2 grammen sodanitraat per liter water, waarmeê wij de planten begoten. Dit jaar hebben wij stekken met één oog, en jewone, in bakjes geplaatst, waarin de aardlaag slechts 3 centimeter dik was en begoten met soda.-water. De jonge planten aldus begoten. ontwikkelea fel ; die met zuiver water begoten, kunnen ze op ferre na niet volgen omdat hen in die weinige larde het noodige voedsel ontbreekt. Wie dus eenige jaren wil inwmnen bij de vrucht-3;eving van jonge wijngaardplanton, kan onze proeven aavolgen. F. S. IX a K U YY S I> i: lt \V EË 14 Antwerpen — Weerkundige Mnaamemingèn van Ign J. H. Niesman, gezichtskundige. Lange Nieuwstraat 50; — Vrijaag 4 October 1918 Weermeter : gisteiea 765 m/m ; h«den 761 m/m. Warmremeter Celsiu* binnen) ; maximum 14 gr., minimum 13 gr boven priespunt. Vochtigheidsmeter 80. Wind : Z.-Z.-W. Waarschijidijk te verwachten : Veranrierlijk. Morgen Zaturdag : Zon op 7.07 onder 6.29 (T. U.). Eerste kwartier : 13 October Aldaar te bekomen : brillen en neusnijpers, accumulateurs, moteurs, elekcrieke lampen, enz. Borgerhout — Zondagdienst apothekers. — Op Zond*f 3 October 1918, zal de aporheek van J. Govaerts, rurnhoutschdbaan 250, geopend blijven. Itlt II; Y l'LVIÎÏJS Frans O. — Het eerste nummer van het nieuw ibonnement is sinds 24 Augusti opgestuurd, zie het maar eens na. Beste groeten. 8TERFGE V ALLEM f Zuster Wilhelmina, geboren Maria Huvbrech», 'an Antwerpen, is in St-Camillusgesticht overleden, jud 56 jaren. f M. Van den Berch, Consul-Generaal ran STederland te Antwerpen. is aldaar schielijk overleden, )ud 60 jaren. Hij vervulde dit ambt sinds 1901. Afzonderli.jUe nummera van het ' Vlaamsch Heelal » zijn te bekomen ten ouzeu bureele, Carnotplaats 6Bt Borgerhout Burgerlijke Stand BORGERHOUT f van 26 September tôt 2 October 1918 11 il weli j sa t kondigiugen A. Van Langendonck, autovoerder, te Antwerpen, net Ph. M. Bens, z. b., Schapenstr. 27. D. A. Smits, gareelmaker, te Antwerpen, met M. C. F. Cauwenbergs, strijkster, Roosendaalstr. 42. D. E. Thuys, kleersnijder, Bijlstraat 45, mot M. C. Buvens, kleermaakster, Kortrijkstr. 59. L. A. Lamot, goudsmid, te Antwerpen, met V. M. [ennes, strijkster, Roosendaalstr. 20. Th. Quintelier, beenhouwersgast, te Antwerpen, met A. Haseldonckx. huishoudster, Engelsche lei 51. Huufli j i«e» J. F. Devolder met O. J. Venmans. — F. Vinger-loets met M. De Graeve, — A. J Berré met M. J. [ennes. — P. J. Ceuleers met M. Ketelaer». — M. Leus met L. Driesen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.