1 7oor Beteië S centîemen. voor Isderîand 5 cent M mxmmer S TIJFTIENDI JAAJL Dinsdag 10 Maart 1914 30, St-Fieterstraat, 30, Brusseî ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 msand 1 m. JBclgil, vrachtnrij lr. 14,00 7.S0 4,00 Niderland, t » 20,00 10,80 8,80 Andere landcr ■ 32,00 16,00 8>00 len kan inschrijven op aile postkantoren De intckrijvcrs voor een jaar (14 frank), ieèbtn recht op cent gratis boelenpremu en un féttluttrurd wtMifktch bijvocgiel van S bled*. Vlaamsche Gazet Nr. 69 Dinsdag- 10 Maart 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brassai AANKONDIGINGEN 4a Bladzijde, per kleioe rejtl „ . „ fr. 0,5# I* Blidiijde ......... » 1.00 V Bladiijde . e lr. » « » 5,00 Jteehterlijie eerherstelliugen . > *,09 ■MUMfMiMMïiniiM ira Hoofdopstaller-Eigenair : JTJLIXJS HOBTE, BBUBBEL van BRUSSEL VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEI BBSTXJUR BIT REDAOTIE I TELEFOOH S«! Met Gebruik der Talen onde de Regeering van Willem Het Onderwijs 't Is 'het der de en laatste arftikeli, d'at v schrijiven naàr «het bekroonde wjeprk van dt fa. A. SUiiys: « Geschiedierws van.'het O'iidle wij(s in Helg^ë tijdens de' Franscihe oive^iheie scihitng en onder d,e regtee'rinig van Willem I « De kwestie dier talen, die in die; Noordie iijlkè NecTerlanden niet bastond, braelht Bc gië vçel last bij : het Fransoh was eu* zeer ve breidl in den burgerstahdl, in de openbare b sturen, in al de mididel'bane sciho'.en en in v< »le 'Jlagere scholen, waar mem dezetaali ged; rende twiintig jaren hadl opigied'rongen. » Gedluirende zestien jaren streed) die rege> ring; cwnverpoosd1 tegen deze hinderpalei iKrachtig en aanhoudend1 waren hiare pogii gein om in de Zuiidelijike gewesten >het onde vvijs derwij'Zie in te. riohten, d'at het overeed stemde met de beginiselen der Grondwet, e d'at aldus de Belig^sohe bevoilkingi @elijik wier aan de Holland'sdhe. Zoo wildb ziy eene enlki Je Nedêrlândlsche natîe vommén, met een bi langjrîjfc W'aalsab gewest, diat in en dcwoir1 d Franscihe taali beschiaafd werd, en een ikilei Duitscih gedeelte. met Germaansohe geeste^ otntwikkeling. » Dat streven le verdi© geedie. uitslagjen 01 Koning' Willem en de h. Falck, zijn minastc van openbaar oodlervvijs, nationalei nijverhei en koJoiniën, hâekien zich bijtzomider met d ontvoogdling van d!es Zuiidlelijike provinoië bezig. De minister steldie voor Be'igië een bij zonder département van openbaar ondienvij in en> een kommissie, gelas t ond'erzetek t dJoen « over de behoeften op scihiooJgebâedl e fhiet Ned'erlandûch regiern hier te landie in t voe«ren ». , Alihoe-wed eir na 1814 noig veel Fransch leerraars in fakuilteiten, .lycea. en kostseiholc overibr.bven, aîlsonelde veel Fransdhia 'hande Jaare en' nijveraars, waren die aHem in Be.Lgi aïs thuis en wexden zij, door het pieuw kc ?ninkrijik der Nedierland'en op denzelfdien voe aïs die in won ers belhiandleld. Evemvel waren die toestandèn veranderd 'Het koni.nkrijiki was onafhiankelijk en het Ne xJ'eriandsoh de taal « van meer dan de dri-vieridlen van het koninkrijik ». Ziehieir de bevoLking: : Nederilandsc'he "teial : Noordfirproviiiciën 2,329,974 "S'iaamsche provinciën 1,971,050 VlaamsCh Brabant 380,177 Te za/iiien. : 4,681,207 Oui tsche taal : Groot Hert. Luxemburg 151,317 Gerrmaansche talen : 4,832,524 77.5 t.'h Fr ansdbe taal : Waalsche provinciën 1,124,595 Wdalseii Braba.nt 126,733 "Waalsch Luxemburg 151,317 22.5 t.'h < Totaal: 1,402,645 Totale beivolkmg 6,235,169 t D'q vernederl'andlscibing, waaraan Koninj WilJei n in de Zuidelijke provinciën krachtda diig- de 'hiand hield, volgde den stroom van d' Dnit^ ;cthe eeniheiid!. die streefdie oaar a te Ger maai îsoh ovenwciht in Europa ». Beide warei een besliste werldng tegen de overheerschin; van ■ de.n Franscihen -geest, dcor Omw^entelini en Iceizerrijik opgedrongen aan die ovarwonnei Voiikiî-ren, wier taal een Germaansche was. Het gebriuiiiki van het Nederlandsclh al' landistaal werd1 voorgescihireven in de Vila^ara schc stree/k; het Fransdh in de Waatsche ej het Dliitsohi in het Germa anse h deeil. van he G roc «t - lieirtogclom Liiixemburg, en dit in be stimr, g ereeiht en onderwijs. Dochi ailes gin^ trapisigew'.iiae. De imvoners kregen de toela.tin; ihiet Medei^landsch te1 •gteb'ituiiiken in aile openba re stil3ikkei.ii, dlotch die ambrtenaren van ('.'i "V'.i'aainschev streken moesten de Nederlandlscihii taal gebmitai in aille? stukiken tôt :het voilflâ gje richt. Er werd voorgesGhreven dat, te beginnei van r Januriri 1823, geen andere taal d'an di Nedep -landscfc als wetteli>k zou; erkendJ w'or den t oor al te openba re zaken, in d'e Vilaam sche proviriiciën. « rfe beginnen van 1819 moe'sten die 'hoof den fier mimisterieele departementen er_ vo-o zoirgen dlat, voor aille plaatsen en» bedienin gen. slechts personen zouden voorgesteld ei benoièmd wordten, dlie de Nederi'andrsohe taa macbtig waren ». Al de ambteoaran, op^ : Janujari 1823 het Nederland'sah niet machtig zo-udten in diei deelien van ihet ikbnimkrijk wor den geapnd'en, wa.a.r de Franscihe of de Dtuit sohiej taa.1 in gjsbruik was. .De- regeering had op riegen ja.rien (1814 1823) .'rapsgiewijze zoo ge'werkt, dat de taa van het voi!k. de voertaal van het ond'envij; was igewordjen, zonder iema,rid|s belamg te kren ileen. Tri 't G root - Hertogdom Lu.xemb urgi a! le en blettf hiet Fransdh de voeirtaal1 in he miiddeilbaar onderwijs. De invcWing; van het NederJlandscih in\ la gjer en midjielbaar onderwijs in de Vlaarasch< stre-ek wor {t docir dien h. Sluys 'een a ecihtf we.ld'aad » f^enoenid. a De F;i^,iisohe taal w'as ernet geslachtofferdi zooails. m«n het beweerd! hieeft: zij werd im mier. door jbijna al de le d'en uiitsluitend gebe zigd in ôf Eer.site Kamer der Staten-Gene raal ; in M Tweedie Kamer wierd zij gesprokei door d)e Belgisdhe afgevaardigdhn ; z«lfs Via minigen badietnden er zich vani? evena'i& een/igx Hollaw?.?ahe a.fgervaardliigden ; in den Raac van Statâ gtebruikte men Fransphl en Ne d'erla-ndlscé; de geheeil© briefwisseling d'er re geeiing rrvfct de WaaJsche provinciën werd il lh/3t Franisah, gievoerd; het ai'igemeien dagblac dier Ne d'e rfanden kondigde aile officieeli stukken af In de :beiic'e talen ». Spoedig Kwam tôt stands het « Koninklijl Geno'otscih ro» Concardna » te Brussei, « te' ibevordlerir gen uitbreiding der Nederilandscih/ taaili €in le tWkkunde ». De Koning, de prini van O'ranje p 1 orins Fredlerik werdien besciher mers. Een / Voùt aantal ambtenaren en< ont wikkelden vh aïjen aard en allen. stand wer den .ledie n. Wt ede ria.ndsch groeide won derwel. 1 Je §3St word zelPstandig. Onze taa werd zel fs b'éîfqfid in het Wa.lenlandi, waa p nochtans, «het Fransch ongestoorde a'^er,->1 heensdhappij uiitoefende. Iln 't middelbaar en hcogcr onderwijs gfmc mien vodraîi voorzidhtig. te.werk. De leeraaîîs, diel niet voildoende Nedlerlandsch kenden, mocihten zelfs voort in 't Fransch ondenvij-zen in 't V^aarnsche Jand!, en- dit dunrrde: tôt na de bdsluâten van 15 Septembier 1819 en van 'e 1 Januari 1823. Na 1 O'ktober 3824 meest :lï het ondlerwiijs in 't Atheneum van Brussei; in L'~ 't Nedleirlandsch wordien g^igeven», diceb men ir" begon met die' lagjene klasseï, om van jaar tôt "• jaar \-ooiruit te gaan. In ee3i vèrslag van 1824 r_ spiiieta'kit men needis. rtuâme volddening over dit Siebel uit eau in een ander, van 3827, wordt r' geaegd: «In de KoJlIlegiën van die Vjaamsche s" provinciën1 is het 'gebruik dier landtaal ci\-erge-gaan tôt de hiOQgS'te klas'se. Vebe gymmsiiëni l' zijm dlen.maa.tregieli lang vccimit geweest.» Men' .stelde zelfs maatregjeten voiDir om een afzo-ndlirlijke klasse van Fi'ansc'he letterkunde u- in ei'fc gestûcJhit voor middlalbaar onderwijs in l" te richten. r_ « Men mcet wlstrekt geen studienten aan-nemen. die 00k in "t Nied'erlandsch en in 't La-111 tijn onbedreven iijin » zegt eien vsrslag van dé ^ hooigesehopil van Lieuiven. -1"' Vand'aag is nog waar, wat teen werd ge-zegjd : e « Het zoude ongetwijfeld' van het" 'hoogste 01 ibeilang wezen een stellîg vocrsclhirift te ge^'en omtrent het gebruik- cler landltaal... oi3id'at de nationale taal c.iigjetwijfeJid! het beste mid-"■ de!! tôt oncleirwii'S is, omd'at zuilk ©en ieerwijze x in den tegieowoordi-gen toestandl van ons va-^ deirlîland zeer veell ztvui bijdraigeni tôt vereeniging e en verbroedering. Aan al de gewesten... omdat n 't .gebrualîO der lan<kaal; den scibeidismuujr weg-" neemt weltke er tusschien» de natie en die ge-s leerde inridhtingen, tôt groot nadeel van bei- - den, bestaat. » I Men verk'Jaairde, dat -het geven van ddpilo-3 matisiche lessen in het Fransdh « geen de minste nut'tigiheid » zoiu. hebben « en veel 3 kwaad » aJhoewél1 men aannam dat tegen het II Fransch ails dip^omatisohe taal door ;;*en kledn " volllk niet veeîi as te doen. « Maar dlaarom be- - hoeven de igronden van de wetenscihap nog " niet in die taal ge.Ieerd te worden. Integen-t deel moet men de aanstaandle diplomaten met een heiligeri' ijver voor de taal. voor 't vader- • la.nd en voor den Koning bezielen; de onaf-" Ihiankelij'kheid' van den Staat is aan diie gevoe-5 Jens ten nauwste veibonden ». Tegen a,l dlit nieuwe kwam in den schoot van een zoo zeer eiî zoo Jlang verfransohte bur-gerij zeker weeiBtand van wefre de verfransch-te Vlamiingsn, van de gee.stelijikheid, die den invloed dei* Calvinistischt leer 'vreesde, van de Walen. Die allen vroegen het behoud van ihet Fransdh als officieele taai!'. Ze beweerden. net allis vaiadaag veel Wa'en, dat Hollandlsch en Vlaamschi twee verschâLlend'e talen waren, dat het Hollandlsch in Belgîië cxnbekend en ' 00k veel te barbaarsdh) was, om tot verheven dœleinden le dienen. Dit wordt ons 00k be-'kend gemaaik't door Prof. Dokter C. Lecou- • tere, hocg.leeraar te Leuven'. Daar we nog steeds, zoo weinig ingelicht bilijven over al de be:!angrijkte toestanden onder het Hollandlsch betwiind en oveT dien tijd r, nog zoo oneindi'g; veel .k'wiaad', zoo Weinig - goeclis" wcindt gezegd, isi hiet wel belangrijik î hier de stem te hooren en het werk te raad- - plegen van den h. A. Sluys, die, alhoewel ï hij-, dit mogen we stellîg bevestigen, onze be-l weging als een van de mooist demcikratische l acht, toch' niet aïs flamingant mcet wo3d'en ï bes'ahouwd. S. L. Prenau. - NÊDERLAND 1 De Jubileumzegels r De algemeene bcstiMircl^r der posteri.jen on ^ telegrafie vestiojt ©r de aandacht op, d'.it de op-' laa.^ der jubilen-m ze^iels nog iret is iiitgepait ; " zelfs de ziegete 'beneclen 1 gulde.n 7,ij.n nog op î eenigo, kantorcn voor'nanden. Men> kan aanyra-, gen ric.hten tôt het hoofdbestuur der po&terijen ] eai telegrafie. Ds bestuurder van den schouwburg ) in Den Haag In zijn laatste zitting heeft de gemeenteraad ' van Den Haag den h. Leonold Roo9cji benoenid tot bestuurder van den Koninklijken Sohouw- • burg (Fransche Opéra) aldaar. De U. Rooseï) is een Vlamin/ï. Hij Averd geboren te Cent in 1879, was in 19,07 in Den Haag werkzaam aan de Fransche Opéra. Te voren is h.ij verbonden ge- 1 weest te Roraan, Lyon, Dijon en Pan. Na zijn ■ verUek uit Den Haag trad hij o. m. op 111 gala-t voarstellingen te* Monte-Carlo en Weenen; Te | Parijs debuteerdo hij aan de « Grand Opéra » . als nar in a Rigoletto ». _ , . De h. Roosen heeft reeds den h. Catherine als » kapeimeester aangeworv-en. Sariskat Islam en vakbeweging Bij het konstruktie-werkhuis « De Vorsten-landen » te Djokjakarta (Java) staak- - ten, doordat een lid der « Sarikat Islam » ont-l slag krecg, een mandoer c-n tien arbeiclers. Men verwacht thaiis een aigemeene srtaking. ITALIE De nakende Kabinetskrisis De « Frankfurter Zekung » verneenit uit , Rome dat tfe Kabinetsràad tegeia Dinsdagmor-\ gen is bijeengeroepeu otn stelling te-nejue'n in den ri.ieinven pa.riementa.iren toestand. 's Na-miïidlagB zal hooidininlster Giolitti tlian aan de • Kamer de besiissing mededeelen, die naar ai-' len schijn zal bestaan in het gezamenlijk ont- • slag van het ministerie. De radikaie parlementsfraktie verklaart in 1 eeme dagorde dat zij de eindregeling van het . Tripolitaanscha vraagstuk atgewacht heeft om, > wegens de steeds duidieiijker wordende poli-l tieke verdeeWJieid, voortaan .haren steun aan Ue regeering te o/ntzeggen. Deze dagorde werdl ' met 1!) tegen 14 stemmen aangenomen. De min-" derhetd verboad zich ecihter om zich naar het > beslui't der meerderheid te gedragen. ' De aigemeene staking te Rome ' nome, 9 Maart. — De sociali-tischê en de-mokratische partijern hebben hedenmorgen die : aigemeene staking uitgeroepen.. Aile handel en - aile verkeer, ook dat der trams, is stilgelegd ; , alleen de bakkerijen zijn opengebleven. De ! dagbladeai hebben aangekoadlfcgd dat zij we-' gens de staking niiet konxten yerschiinen. De reden dezer staking is een protest tegen " het besluit van den regeeringskomrnissaris (de - gemeenteraad is onlangs ontbonden), strekkendl - tot afschaffirug van een der voornaamste gast-l huizeri van Rome. De stakers hebben de be-[. yolking aan liunnen kant. EN GELAJNI) Mise Sylvia Pankhurst aangehouden Lond-en, 9 Maart. — Miss Sylvia Pankhurst de leidster der stemvechtfeeksen, had Zondag nanoen een gi'ootê meeting ingericht te Trafal gar Square en meende e.r net woord te nemen toen twee detektictven haar aanhielden on ir taxi naar Hollowaygevang reden. Toen dit dooi de stemrechtfeeksen vernomen werd, trokkei z-ij, met stokken gewapend, naar de min ste riqs en sloegen op de agonten die hen don wèg versperden. Een dezer is zwaar verwond. Toi enkele aanhoudingen werd overgegaari. Î5ÛITSCHLAND De Rocde Week te Berlijn Berlijn, 9 Maart. — De Roode Week, dit is de socialistische propagandaweek, werd gis-teren in Groot-Rerliji^ met een 30-tai voiîks-vergacleringen 'van vrouwen ingeleid. De toe-looip t van volik was groot. Soeiaai-deimokra-tische vrouwen, afgevaardigden en gemeen-t<eraadsled-en hie-lden toespraken ten voor-dieele van h^t vrouwenstemreeht en ten slotte werden dagorden aangenomen, waarbij het algemeen kiesreoht voor aile personen boven 20 jaren wordt verlangd als wapen in den fcamp voor de sociale hervormingen en voor de politietke macht. De meesite volksvergade-ringer werden met het, zingen van vrijlieidis-liederen ingezet en besLoten. Al de partijgenooten in Dudtschland zijn aangezocht om tijdens de Roode Week zoo-veel mogelijk nieuiwe leden voor de partij als-iriede nieu.we abonnenten voor de sociaal-de-mokratische bladen aan te wiin.nen. Het ledental der Duitsche Sopiaal-demokra-' tische partij is inclerdaad nagenoeg onver-anderd giî'bleven sedert de verkiezingen in Januari 1912. — De|Opstandsbeweqing in Epirus Een der leiders, kapiteîn Spiro Spiromilio, in gesprek met een Chimarioot iDe bev.ojikinig van Zuiid-Albanlë, oî, zooaâs de Grilcfcen zeggi^n, van Noord-Epiirus, is naar men weet in opstandl geltome.n omdQit meni (haar inijij'ven wiiî bd*j Albanie. Deize bevoilikdng ïs overwegend Grieksoli en staat daa3vbij op een veel. hioogeren trap van besehaiving dan dc-Altaaneezen. Zoeals te hiegirijpen, verkiiezen zij icîian oolk bij OrM^enliàthdl te worden ingeilij.fd. De mogemdh'G'd'Sin. be^cihiikJtiôn er ec-hter anders over, doeh de Epiroten laten het _ daar bij niet en ziijn te waipen gtiloopen, om zich tôt hêt luiterste tegen de inlijviinig bij Albanie .te veir-z^ettemi. Naar he't he^t. b'eisehik.ken zij over 20 tot 3Q.OCO wet'.ibeiwiaipenide mannen, en aeilfs ivrou.wen, a'smede oiver talrijik-e karnonnen, door de Turïken aichtergelaten of dioor in Ameri'ka wonemcle Epiroten gesehonken. Met grootste deeH der bevo'lking van EP^rus is. van oudsheir Girâielksch. De Eprrot.isehe jon-geliingen nemen dienst in het Grceksehe leger en een in het buitenlaind vertoevend Eplroot, laat zieh al tijd opsçihirâ'jvein. ails Grielk. Onze p la ait stelt kapfflte;;'n Spiromiilio voor, na Zoigrafosi een_ der hjoofdllei'ders van. de onatflhankeilàjklheidsibewegi'ng in Epirus. Spiro-miCiO' was voor hett u^hreken van den opstand offccier in Grietosdhen drienst, doeh nam toen idiadelijik o-ntsJ'ag. Hiij is afkomstig van Chi-tmiana, een Grieksc,hspr.e(kende' havenetad ge-Bieet: in lueit Xeorden va.n .Epirus. Onze plaat stelt hem voior in gesprek met een stadgeruoiot. Nog de ontvangst van den Vcrst te Durazzo Durazz/O, 8 Maart. — 0'rer dis aainkomst en de ontvangst van den vorst en de vor&tin van Albanie te Durazzo, worden nog de volgende bijzonâérheden gemeld. Tôt n om 'haTf twee de « Taurus », waarop hot vorstenpaar - zi-cOi bevcaid, met de bogoUfeidende scliepen « Quarto », « Bruix » 'en « Gloucester » aan d!en horizont verscheen, begaven- Essad-Pas-ja, de burgemeester van Durazzo en dè Neder-landsohe beveThobbpr, ^onoraal De Veer, zich in een sloe-p <$e « Taurus » tegemoet, waar zij kort daariua aan boord stapten. Hier begroet-te l£ssad-Pasja het Vorstenpaar met de woor-den: « Ile verheug, u den welkomgroet te kun-nen aanbiieden ». Tot den vorst zelf zegde h.ii : « G'ij zult een tweede Slflanderbeg zijn. Allé AWianeozen vertrouwen dia.t gij1 Albanië gi'oot zu'lt maken en onzo: vader 'zijn zu'lt ». De ileden der intemationalte komny'ss'ie van toezichlt en de Engelsche o vers te Sir Philip, alsmedo de officieroir der interaationale troe-penafdeelingen hadden, plaats genonien aan den eersten triomfboognabij de landijigsburg. Xadat de slosp met het vorstenpaar aango-legd had, trad Mesjid-Pasja on lien toe en s toi d'e ,'hun de àa<mvezige personaliteiton voor. 's Avond'9 werd voor de voilksnneni^te eon> koncert gegeven en een <r,root viMirwerlç afge-stokon. De Alibaneescho a.flvbard^.ngen, die uit aide dleelen va.n het land naar Durazzo waren gekomen, brachton hot vorstenpaar in den tuin van ihet -paleis hun groeton, waarbiji geest-driftigo a'anspraken worden gehoudon. In do gti-nsehe stad 'heerstcbte een feestelijke' stem-ming.Voor een gezantschapsgebouw te Durazzo De Fransche. regeering Hieeft ibefeloten een gevolmachtigdi minister 2e klâsse tot geaant1 in Albanie te 'benoemen. Daar te Durazzo edhter g,een geschikte wo-nîngen te yinden zijn, is een lcred-ot van 78,000 'frank aangevra'agd, voor oen huis, d'at uit elkander kan worden genomen, waarin Ihet ge-zantschap zal geliuàsvest worden, BULGARIJE De aigemeene verkiezingen Sa'ia, 9 Ma. art. — Onder een bij zonder talrij ke\oipkomst van "het kiezersikorps vonden gâs teren Jn gansch het laji'd de veiikiez^ngen voo het parlement plaats. Er kwamen geen voorvaJ jen voor. De eerste uitstagen zijn zeer gunstig voor d regeorinjg en men houdt dan ook voor zeiker da zij deze maa.1 over, een ïïinike meerdenheid be schik'ken zal. In de twee grootste &teaen vai het land, namelijk te .Sofia en te PhiiLippopeù is een stertoe ac'hteruitgang der sociia-Iisten tei voordeeije van de régeeringepartij en de démo 'kraten meiikbaar. Té-- Dedeagatsj en te -Ivantihi zegépralen d< r e geéri ngskand; d at en met een groote meerdér •heidj Opvallend is het. dat van de twee so oLa'.'DSiische partdjen, de gematiiigden ve&l meei zijn feiOhteruitgeig.aan dan 'de ortihodoxen. Dei'opposltie-partijen ibesohiuldigen de regee ring 'druikkiing te hebben uitigeoefend ten voor deéle van liare kandildaten ; in de aangeiheclhtf gebieden en inzondenheid in het dûstrikt Moes tafa-Pas.ja ^/ou daarvoor~5en echt scihrlk.bewine ingeSteld geweest zijn. RÏÏSLAND Ter besîrijding van het drankmisbruik Str-Petersburg, 7 Maart. — Het Mac! «Nowoje Wremija» deelt enkeùe bijzonderlieden mede over de maatregeîLen d.ie de Russische regeering demkt te nemen, om het dranikmilsibru.iilv tege3i te gaanj en de aimere ldassen te heC^en. Zij} zal beginnen met vermindering der pro-diuktîe van brandewijn, strengere straffen stel-i len qp den ongeooiloofden dranilvlhandel, de be volklnig doen voor'Iicihten over de nadeelen van drankmisbruiik en dronkenschap met ineer a'.i verzaeihtennide omsiandiglieid Laten gelden bij 3nisdaden. Vei'der zal de .kleâne nijverheid, vooral ter platten lande, Avorden bevorderd en zU'Men aar Meine nijveraars en boeren op gemakkeilifjke voorwaarden van staatewege ge'.del'ijke voor-sdhotten worden verstrekt. AMERIKA Een schip gezonken Xew-Yorik, 9 Maart. — De cargohoot Charle-ma fine Tower Junior zonk in den naeshit van Vrij-igjg op Zateixlag' op de breedt-3 van Bartne-gat Blaek,, in den Staat New-Jersey, tijdens een sneeuwstorm. Geheel den naoht was men onge-rust iCBver 't lot van 18 ieden der Ibemanning. Vier iïiatrozen g'elukten erin land te toereiken in ee| boot, niettegenstaande 't igeweld der bare^ï maar de 18 anderen, die in eene groote red'd'iiigsiboot waren, werden maar voile zee ge-dreven, Wfiar zij vier en tiwintig mir lang stre-den aegen st-orm, wiind en sneeuw,, alsm'ede 'honam- Jedem.. Ten slotte werden zij door een kust">;ffa 1 der o.pg.epikit. i ÔCEANÏE De sohat van Pikani Onlangs ging de goevenieur van Tahiti een inspektkreio maken en droeg het gezag over aan zijn plaats ver vanger. Xu LeeaV er c<nder do bevolking van Tahiti een legende, d'au zestJg oï tacJhti.g jaar gel'eden, uit Pern gc|, luohte Jezuïeten. oon schat hadden meegenomon, weike hun echter door de 'beman-niiig v'an het schiip, waarop zij ovorstaken iiiàar Euiropa, ontroofd werd. Deze begroeveri den schat op een onbewoond eiland, doch waron nommer i,n de gelegenlreid hem op te liai en; In 19C9 kwam een Ameniikaan op Tahiti, die beweerde te woten, waar de schat te vinden was. Een expeditie werd dbor hem uitgeru^t, maar deze kwam oiiverrichterzake terug. Juiisrt in de dagen dat de •goeverneur van Tahiti z'oii gerèed1 maa.kte voor zijn inspektiereis, werd het eiland w"ederoim !bezocht door zulk eeai heJderzienden Amerikaan ; de man bewoerdie van een sterv.ende vernomen te 'hebben dat die schat wel 80 millioen frank 'bedroeg en> zich 'be-vcind op het, verafgelegen, onbewoonde Fransche eilandje Pinaki. Onze Amerikaan wist eenige wermogendfe personen voor het geval beiang te doen stetllen. Men huurde een stoom'boot ou t-rok er op uiiit. Het hericlit van d'e, expediitie kwam don plaats-vervangenden, goeverne-ur ter oore en deze zat wel eenigs'zins met het geval Verlegen. Wat te doen? Hij hakte den knoop door en besloot Pinaki van cen milituiro 'bezettin^ te i.oorzien. Drio van de vier gendairmen van Tahiti werden ge-mobilisecrd, op een boo.t gezet on naar Pinaki gebraeht c,m te beletten, dat de gelreimzinni-go schat zou worden w-eggehaald. Toen de Amerikaan met zijn ^ezelschap het ei3andje 'bere:kte, hemerkte hij, dat men hem voor was geiweest. Men wendde den steven en stoomde 'terug. Ondertusschen zijn de gendarmon nog steeds op het onlierbergzame Pinaki — de enkele mee-gebrachte watervaten zuill'en wel reeds lang ge-ledigd zijn. Wellicht zijn de oaigelukkigen op hun post van vertrouwen ^estorven. Die. goeverneur, die Ibiij zi.in terugkeer vernfeim wat er gebeaird Avas, zond onniiddcllijk een ka-nonneerboot uit* om de bezettingstroepen van Pinaki terug te halen — hetzij doodi of leirend. ONZE KOLONIE EEN ONBEKENDE RSJKE STREEK Door de Belgische regeering was de Ita-liaansche ingenieur Rodriguez belast gewor-den de nog ongekende streken va.n noordelijk Kongo te vei'kennen, ten einde na te gaan onder wed.ke voorwaarden aldaar een spoor-weg zou kunnen aanigelegd wor don, die de mijnibeikkeri van Katanga in verbinding zou stellen met Beineden-Ko'ngo. Ingenieur Rodriguez' is nu weergekeerd en verklaarde dat de bijzondere bezending. be-staande uit zeven blanken, waaronder vier ingénieurs, in het rivierzand der streek in het gebengte en in de dalen buitengewone rijk-dommen heeft onitdekt, nameli'jk diamant, goud, zi'Lver en ko per. De veTkenning der streek heeft veel wetens-waardigheden aan het licht ge.']>racbt. Gedu-rende meer dan twee jaar heeft de zending dit gedeelte van Afrika doorloopen en tal van dorpen ontmoet, l>ewo'ond door mensc.hen-etende stammen, die tôt d-usveirre nooit een blanke hadden getzien. Meermaals was de expéditie genoodzaakt gebruik der wapenén te maken. G-edurende drie maanden bleef de expeditie, die reeds de h&lft harer ma.nsohap-pen had verlioren, geblokkeerd t.ussc.hen de t.wee stammen Bosselampa's en Babolo's, die de meest oorlogsizuchtige van de streek zijn. Door den band zijn de d'orpen zeer groot en uitgestrekt; sommige tell en tot 10.000 in-woners en zijn meesital op een hoogvlakte i geibouwd De mannen zijn de kloekske die | men in Kongo aantreft en de woningen zijn ! zeer primitief aangelegd, namelijk op boom-[ tronkien. Naar. j^e verklarùngen van ingenieur j Rodriiguez mag deze noordeli'jke streek als I een tweede Katangia worden aanzien. Op zijn terugitieht door de kolonie meent de h. Rodrigiuez geruohten te hebben vernomen, die een aùigemeen opstand t-agen de kaoetsjoeikplanters laten voorzien. DAGKLAPP ER Eene feestzaal te Brussei. — Dank aan de be- - moeiingen van burgemeester Max, zal Brussei - eerlang de zoolang gewenschte feestzaal bezit-r ten. Het is bouwineester Malfeyt, die we3*d be- " last 3net de plannen dezer onderneming ; het : s gebouw zal verrijzen in de oude wijk .der Isa- j ji bellastraat, op erikele stappen van de Konings- . plaats. < Geneeskundâge examens. — De exa3nens ( I voor tandmeeetei- en voor het .bekomen van het" i - diploma voor ziekenoppasser en -opipaster te Brussei, zullen aanvang nemen op 23 Maart <■ >> aarstaande te 15 uur en lialf. De insclii'ijviiigen ! - worden genomen ten sekretariate, Waterloo- * • laan. nr 44, van 2 ton 2 Maart tussohen 13 en ' • 15 uur. • , — De provinciale geneec-kundige kommissie 1 • van Kortrijk, brengt ter k en nié van de belang- 1 hebbenden, dat de examens tôt het bekomen ' ! van het diploma van ziekeno-ppasser en -op- ' paster zullen plaats heb'be'n te beginnen 3net A - 23 Maart 1914. De msohrijvingen worden geno- k men tot Maandag 9 Maart, bij den sekretaris der konnnissie, Dr A. Gliyoot, nr 7, Handboog- ' straat, Kortrijk. j i De springvîoed van 13 ivlaart. — De lioogste' tij van 't jaar wordt verwacht op 13 Maart en 'c men vreest veel voor een springvloed. . Het zal nog in elks herinnering ziin geble- \ ven, dat dezelfde vrees bestond ih 1906 ; de 6 springvloed gebeurde alsdan daags te voren, i 12 Maart, en verwekte groote waterrampen in t den lande. De Schelde sloeg over hare boor- I den, dijken spoelden door en een groot ge- 1 i deelte van Oost-Vlaanderen wei-d onder water J ' gezet. Ook het strand had veel van dezen A springvloed te lijden. Wat zal ons de 13 Maart , aanbrengen ? , ( Herinnering aan « Parsifal ». — Ter gèlegen- £ heid der opvoeringen van Parsifal in de < MDrï't, zal eene betooging worden ingericht ter 1 eere van de bestuurders Kufferath en Guidé, die met zooveel kunstzin het werk van den 1 me ester van Bayreuth hebben ten tooneele ge- < bracht. Een komiteit, met burgemeester Max en mi- 1 nister Poullet, aan 't hoofd, heeft zich met, de 0 inrichting van deze betooging gelast en God- i fried De Vreese zal een gedemkpenning snijden. j De taaikwest;>3 bij de verkiezingen. — Zooals 1 het op 't Waalsch kongres van Verviers werd besList, zal eene vragenlijst nopens de taal- ^ kwestie ter beantwoording worden gestuurd \ aan al de karulidaten die zich bij de Kamerver-kiezing van Me;, in de Waalsohè ai*rondisse- ' menten laten voordragen. ^ En in de Vlaamsche omschrijvingen ? De eeuw der auto. — De Brusselsche gemeen- 1 teraad zal beslissen nog twee auto's voor de 1 . straatreiniging, tegen den prijs van 16,000 frank * elk, aan te koopen. J Deze mechan sche straatvegers maken on ] eenige minuten een gansche straat schoon en * sparen veel arbeid en tijd uit. { De entreddering op 't spoor. -r- Naar 't schijnt ^ heeft men een afdoend 3niddel gevonden, om J voortaan de ontreddering op 't spoor te vermij-den.Al de groote spoorbanen zouden op vier spo- ren worden gelegd, zoodat, koopwarent.reinen ? en reizigerstreinen eùkaar niet in den wefr zou- ; den loopen en daarbij zouden een half dozijn 7 nieuwe stations voor treinvorming wo3*den ge- 1 bouw?d. , ^ Neemt de misdadigheid af ? — Het oordeel vqn vakmenschen is zeer uiteenloopend. Noch-tans schijnt het dat ondanks den aangroei der bevolking. de misdadigheid eerder afneemt. ! zoo wij de eijfers mogen gelooven verstrekt j door den minister van rechtswezen over de . drie vijfjaarlijksche perioden gaande van 1893 toi 1912. s Inderdaad het gemidde'.d cijfer der veroor- \ deelden per jaar zou het volgende zijn voor e elk dezer drie tijdvakken : i 1898-1902 54,430 i 1903-1907 53,608 L 1908-1912 52,212 ; Deze uifckomsten zijn bevredigender dan deze i verl^re.'ïen in de meeste Eu.ropeesche rijken, e Duitschland inbegrepen. T In Engeland is de âfname der misdadigheid zeer merkbaar. Dan wanneer het bevolkings- r cijfer met 23 t. h. aangroeide, was de vermeer- i dering der misdadigheid slechts 18 t. h. Ei- moeten dus, voorshand-s, nog geene treur- ci zangen worden aangeheven over een wassen-den vloed der kriminaliteit ! v v De jaarwedde van Priester Fonteyne. — Za- h terdag was de h. Pietef Daens, met priester Fonteyne om hunne jaarwedde als Volksverte- v genwoordigërs gegaan. Deze ontvangen per g drie rnaanden, iedermaal duizend frank. Pries- v ter Fonteyne werd geweigerd. De klerikalen d van Brugge, tengevolge van het procès Stock, hadden er de hand op gelegd, zonder eerst het h vonnis te beteekenen, in tegenstrijd met de wet. tj Eene ondervraging zal daarover in de Kamei. o gebeuren. f*.1 s< _____ v Voor het spoorwegpersoneel. — Het spoor- z wegdepartement heeft de lijst' afgekondigd der agenten, die een geldelijke belooning hebben | ontvangen in den ltoop van het 4' kwartaal van 1913. om verbeteringen aan d'en dienst te g hebben voorgesteld, de daders van diefstallen s( ontdekt en aangehouden, blijken van moed ge- T geven bij een spoorwegongeval, enz. ^ De agenten die verbeteringen aan den dienst te voorstellen, zijn : de h.h. Deprez, hoofdklerk te Luik ; Clauwaerts, stntieoverste to Groenen-daal en Gilbart, hoofdtreinwachter te Brussei. Niet minder dan 115 agenten hebben zich 21 onderscheiden voor daden van eerlijkheid. a, w Bij de haarkappers. — De ' lan isbond der b^ haarkappérsbazen vergaderde den 26" Januari pi laatstleden en besloot eene vergadarlng te be- m leggen in dewelke — n»et de afgevaardigden -der haarkapper&gasten — de kwestie der rege-ilng van den werktijd zou opgelost worden. Nu blijven de gasten li, 15, ja tot 16 uren in den wirik'el, hetgeen niet menschelijk heeten mag. / D Bazen en gasten wenschen een deftige over- ~ eenkomst te sluiten op de basis van een dienst loopende van 8 un/ tôt 20 uur. met oen uur J* nrsttijd, hetgeen 11 uur tegen woord igheid in cl( den winkel zou uilmaken. Het zou, volgens het bestuur, niet overdre- tl< ven zijn, daar die toestand reeds aangenomen , is in de groote « haarl<apperssalons » van Brus-sel sedert 20 jaar ! Men zou dit stelsel op al de stielwinkels wil- m len zien toepassen, hetgeen het grootste aantal kleine bazen van nu af aan reeds hebben aan- ^ genomen. or Belgische visschersbooten ve.-gaan in 1913. — q De lijst der Belgische booten. door dé zee in -1913 vorzwalged, is op£emaakt. Drie Oo6tendsche bonten vergingen : Gérard, se O. 89 op 14 Febr. .1913,'tèn Zuid-Westen van hi 't eiland Wight, l emanninp gered' : de O. 149. G; Léo, op 12 Maart, in de Noordzee nabij de b/i Noordhinder, bemanning gered ; ' de O. 15, 7 II Corn eau, gezonken te N. W. van Oostendy, bemann'ng gered. <h De C. 3, Noorclster van Copyde, gest.rand op fr 10 Mei, bemanning gered : de P. 35, Bella Stock' van Pn Panne, gestrand op 't eiland SChou- zi 'Wen, 31 Nov., bemanning gered. g' NahetVooruitstrevend Kongres GEEN LIBERALISME ZONDER VLAAMSCHGEZINDHEID Het vooriustievend liberaal ikiongres, dat Zondag voor de zoovee.ste maai geihoudenj verd, haalt geen eere van de wi.jze waarop îet in,gericJht werd. Het wias van te voren aariigekondigd, dat er leze maal ook eene namiiddagzi.tting zou ge-loUideri worden. Talrij'ke afigevaardigde3i had-ien mis! het oog daarop hun. soliik^iingen ge-rofifen.Rond half drie bevonden ziclh dan ook meer lan vijftig personen, waaronder versc'heidene LagbiadLsehri-jvers, voor de zaal>; onder die pei-enen! wraren er zelfs uit Blanikeniberge die, in le onmiogeiiijiK'heid venkeerend de morgenzitting )ij te wiorien; toch overgekomen waren om de bamiddagzâtting bij te wonen. Daar was ook iog een ander afgevaardigde die teruiggekemen vas om twee door hem o.p voeihand ingedien-le voorsteiilen te verdediigeiii, welike "s rnorgens vegens tiijdge'brek niiet in hefhaindeûlintg ton d en lenomen worden. Mon Stella zicl)! de vei'bazing en de ontstem-nirng van al die persorneti' voor, toen hun van œvoegde zijde werd medegedeeihl/dat er geen ïamiddagzittiing zo-u geih'onden worden ! Wij hebben reeds de voi'igè week de liineep lang'elvlaagd, waarop het bureeD het gebruik 1er talen op 't .kongres regelde. De Yiaam/sche jfgevaardxgden werden uitgeno'od.igd Fransch e sipreken, ten einde... den Walen geen aan-toot te geven. Die regetlling, weïke lûjnreclit ngaat tegen de ge.lijikihe.id en de vrijttieid ' der aiien in lïelgië, Lotote op 't oogenblilk zeJ'f geen irotest udt. doolr de Vlaamsche afgevaardiigden Leb'ben niettemin op dn.idei.ijlke wijze hun mis-i-oegdiheid te kennen gegeveri', door zich een-oud'ig van aile bespreking te ontlhiouden: Trouwens, de Vlaamsohc afgievaardiigden vorden elk jaar min dier ta.lri.ik O'P 't Voonuit-.treveind Kongres en wij twHjfelen er niet. aan >f de inrichtens; •zullen het door hun dKv'aze ehikkingen zoove'- brengen, dat er' op dien luur geen Vlaamsche afgevaardigden naar hun Congres meer zudlen -komen. Wil dat beteekenen dat da vooruiitstrevende iiberale gedachten in de Vla.amschie gewesten laarom verzwakken ? Geensizins, en iwiij geloo-reiri dat het, tegendeel het geval is. Er zijn in /laamsch-België tal van li/berale krimgen die îet vo,oiruitstrevend programma toeigedaan zijn, 'n, indien deze kringen zich ndet laten verte-;enwioordigen op de vooruitstrevendie kongres-en, dan is het omdat zij het moed'e zijn diaar lun taal als asschepoester ibehandeld te zien. Er i,s een he.ropleving van de libérale ge-lachten in de Miaamsche gewosten, doch die îeropleving openhaart zioh tevens in zuiver /iaamsch libéralisme. Wie daaraan rnocht wijfelen, gelieve na te gaan met welken ;bijval le twee eerste liberale kongtressen voor de Vlaamsche Gewesten werden be.kroond. Wat near is, uit die twee kongressen is een nieuw iJijvend organism ontstaan, clait een schiitte-ende toekomst te gemoet gaat, en zich in een •tijgenden bioei mag verheiicnen. Wij bedoelen iet Algemeen Liberaal Vlaamseh Verbond, vaarud, tQians reeds liber a 1-e kringen uit aile irrondissementen van het Vlà-dmsohe land zijh Langesloiten. Dit, verbond. belast zich, bene-ens zeer veel ander li.beraal werk, met het nri-chten van Vkiamsohe libérale koai'ptreasen nver de groote vraagstukken die aan de orde ■an den dag zijn. Dat al de liberale kringen van het Vlaam-che land, vooruitstrevenide zoo wel als andere, ich bij dat Verbond aansluiten en naar dedloor lem foelegde kongressen komen. Daar zulllen ij liuttig liberaal werk verrichten, zonder ook naar eenigszins hun wederzijdsche opvajttin-en te moeten prijsgeven'. L. V. H. antwerpmF MBONUK Van onzen berichtgever : )e rederijkerkamer « De Violier ». Kort geleden nielddeai wij, dat do Antwer.p-p'he Koninklijke rederfjkkamer «De' Violier» et genoegen had liaar 000e lid in te schrijven h liet 100e lid harer darnes- en juffersafdee-n,g.'Het is wel waard or bij te voègen dat wij ver-eniien dat dit 500e lid de h. Lomis Franck, onze laamsc'he v,olksvertege(nwoordiiger_, is, en 'liet 00e vrouwelijk lid mevr. Gust. Roy ers, de chtgeno'cihe van onzen anderen Antwerpschen oJk^rertetgenwoordigei". De « Violier » 'heeft dit feit door eén schilbte-2nd< avondfeest gevierd, dat bijgewoond werd oor den h. Royers en zijne dame. De b. Franck was verliinderd te komen, ornât hlij veri^licht was op eono andere vergade-ng aanwezig te zijn, waar hij het woord moest oeren, doch bij ver o n ts oh u/kligdo. zi:ich in don olgenden brief, dien hij» zoaid aan dien h. Wil-!m Scliepmans, hoofdiman van a Do Violier » : « GoaChte Hoer! —■ l'w vriendelij-k aanbod an lidmaatschap dor « Violieren » neem ile aarne aan en ik voel mij zeer Ivereerd, dat die raag tôt mij 'als het- 500e lid uwer gevierdo Re-Brijkkamer wordt gerichit. » De Rodorijkers hebben een alorierijk ver-iden.' Zij zijn steed'9 fouw geble von aan eigien ial en oigen kunst. In de treuirigste dagen vàaï as yerl'ed'en waren eenige Ramers althans de •huilip'laats van vrije ontwikkeling, vrij stre-?n eai vrij spreken ; hoe zwak de vlam, liielden j liet laatste vuur toclh voor asch en wind' ibe-ihut._ Na zooveel eeuwen 'bleven de Violieren in die d'iibbele overlevering « Vrij heid en lief-- voor onze ;beerlijke taai » met ijver en moed strouw. Ik verheug mij er over, wanit- de ge-hiedenie van. den dag toont dat wiji er nog -v van verwijdierd zijn do vrijheid ivan gewe-n en onze Vlaamsche rechten zonder verdedir ng te kunnen laten. » Moge mv ledonkring steeds nieuwe kracht i ontwikkeling, voorspoed en bloei vinden en i eenige jaren het 1000e lid weQkom heeten in jn midden. »Het ware mij aangernaam geweest op uw Mistaandc feest zelf mijn dank en mij.n beste enschen voor de toelcomslt, van uw a.loude en 'laamde Kamer aa.n te biieden, miaar andere ich ten, reeds vroeger op mij genomen, laten ij dit met toe. » BRIEFlilT CENT Fan onzen berichtgever : b Pcll in de Socialistische Partij. De uit slag van den Poil in de sooialistiische irtij voor de aanduiding der kandidaten voor ! wetgevende kiezinig, is als volgt: De h. Anséeùe is eerste werkel'ijlke 'kandidaat, ît grootste aantaJ onmmers 1 hebbend : 1233 De h. Lampens is tweede wenke'liijike kondi- it, met ÎOOS nunumers 1 en 2. De h. Vain Sweden i& eerste plaatsvervanGer et 861 munmers, 1, 2 en 3. De h. Meyer .is tweede i>liàatsvei,vanger met 6 nummers 1. 2, 3 en 4. Ër waren 1443 stembrdeven, van dewellke 103 tgeld-ig. e Werkstaking bij Carels. Za terdag had een onderhanideling plaats tus-hen een afvaaadiging der werkstalkers van werk'huàK Carets en de heeren gebroeders ire..s. Het onderhoud, dat ipliaats had in de ireelen van het werkhuisi, duiurde van 5 tôt. 1 ~ unr. Men zegt. dat men hierdoor een op-ssmg tegemoet ziot. Do hh. Carels verkilaar-;n o. m. zoo dikwijls als 't nioet met de werk-Jden te wil len onderhandelen. Zoo van de. zij de der weiikgeverS als van de jde der werMIeden, zijn n/aar het schijnt toe-^vingen gedaan. *

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.