. iï. 153 —————«!"■ i ii mmi w iiiMiiaatae'ti.iJJtu^jraaMBW»m— Prijs per nummer : voor België 3 centiemen, vooi den \freemde 5 centiemen —BMPU-iiiUWAJrJiiUWJajJJHfcfclVT«*r1VT/T"fH*Wll^mi 11IHM MU I II II II ■ Il II DU Telefoon : Rsdactie 247 » Administratie 2845 Woensdag 3 Juni 1914 IDfulater-U Itgeehter imr Maatschappij H ET LICH1 , bestuurder : /t de VI5CH. Ledebprg-Gcn» .. redactie . . administratie iiûOGPOORT, 29. GENT VOORUIT Orgaan der Belgisohe Werkliedenparty. — Yerschjjnende aile dagen. ABONNEMENTSPRIJS BELCiE Orie maanden. . . , , fr. 3.^a Zes maanden « . . , . fr. 6.50 Eenjaar. fr. 12.50 M«n abonneert zict) ep aile postburMÎKg DEN VREEMDE Drie maanden (dagelijk» verzonden). !r. 6.75 Ruzie in het Huishouden f De klerikale pers is miskontent. Na [ceeren en wringen, is de sloore toch Lrplicht van te bekennen dat de katholieke partij eene davering opgeloopen heeft die haar aan de ribben hangt. Hare neerlaag bekennen was ovengens 't simpelste, want de zon loochenen is ,ooit een middel geweest om te belette dat zij scheen. Maar die bekentenis gaat gepaard net eene ontlasting en de klerikale dag-iladen spuwen al de gai uit die. op hun-ien zwarten lever lag. De regeering heeft misdaan door het loorstellen van een boel wetsontwerpen, mder andere de algemeene dienstplicht, fet verplichtend onderwijs, de wet op de ociale verzekermgen, enz. «Le Bien Publics heeft de regeering rewaarschuwd, helaas zijne verwittigin-jen bebben zoo goed als niets gebaat. En het groot klerikaal orgaan stelt •eheel treurig vaSt, dat de rechterzijde bedwee als een kudde schapen, hare fainisterieele herders gevolgd heeft. ,Wij willen dat nader onderzoeken. . , De waarheid voor ons is, dat al de wetsvoorstellen der klerikale regeering, lie een sociaal karakter hadden de bur-gerlijke katholieken ontevreden hebben gemaakt, zonder in iets de demokrati-sche bevolking van België te voldoen. f De regeering ging te ver voor de reactie waarvan zij de uitdrukking was, zij ging niet ver genoeg voor de demo-kratie.| M. de Broqueville heeft dat groot en juist beginsel uit het oog verloren, name-lijk dat aile princiepen tôt hurfne uiter-ste logiek gaan. f Een regeerder zou die waarheid altijd indachtig moeten zijn. f De algemeene dienstplicht, die nernen jwij aan, maar wie 't princiep aanvaardt moet de gevolgen meteenen durven aan-paarden en dragen. I Welnu de algemeene dienstplicht gaat gepaard met bêkommeringen en verlie-[zen en buitengewone onkosten voor al de ouders, wier zonen aan die wet zijn pnderworpen. [ En de werklieden heflhneren zich te-ïecht de oude spreuk der vlaamsche locialisten : geen rechten zonder plich-ten.Worden hunne zonen verplichtend sol-daat, dan eischen zij eene vergoeding in pvenredigheid. En zie in plaats van logiek daartoe te besluiten, vonden de klerikalen het jgoed, de reeds vroeger bestaande vergoeding totaal af te schaffen. Welnu, heeren lief, aldus gaat de ■vlieger niet op. !; 't Zelfde met de schoolwet. ! Verplicht schoolgaan tôt .14 jaar dat ! - keuren wij 00k goed, maar op voorwaar-de dat de kinderen gevoed en gekleed worden zooals het behoort. De klerikale regeering heeft goed ge-vonden daar geene rekening van te hou-den. De kiezers hebben het haar herin-nerd op eene geheel beteekenisvolle wijze. Zoo 00k voor wat betreft de wet op de sociale verzekermgen, die niemand voldoet en iedereen miskontent heeft gemaakt. iXi & Xt «*>• «Le Bien Public», gelijk overigens al de klerikale bladen hekelt de regeering en hare meerderheid die haar zonder protest gevolgd heeft. Hij kritikeert omdat er naar zijnen zin te ver is gegaan ; wij zeggen er is niet ver gënoeg gegaan. M. de Broqueville zou geheel terecht aan «Le Bien Public» kunnen antwoor-den : de beste stuurlieden staan altijd aan den wal. Inderdaad, het katholiek orgaan ver-geet, wat al te gemakkelijk en te opzet-telijk, dat boven de klerikale opime de openbare opinie een beetje hooger staat en machtiger is. En als het klerikaal goevernement in de laatste jaren weer aanvallen van her-vormingskoorts heeft gekregen, is dat een gevolg van de openbare opinie, die den hervormingswind over 't land heeft doen waaien en zelfs de réactionnaire longen van het regeerend klerikalisme heeft aangetast. En het is dezelfde oorzaak die de ka-tholieke kamerleden heeft doen zwijgen en doen volgen. Ziedaar geheel het secreet van de historié. Met het zuiver Algemeen Stemrecht zai het van 's gelijken gaan. De papenbladen die na de les van 24 Mei, wederom den tegenstand tôt het uiterste aanprediken tegen die logieke, onvermijdelijke hervOrrmng begaan dom-heid, die hen duur zou kunnen te staan komen. Het kiezerskorps, dat zoo duidelijk zijnen wil heeft te kennen gegeven, voor den aap blijven houden, dat gaat niet op- En als het ministerie wijze raadgevers heeft, zullen die het aanraden, niet van de sociale wetten in te » trekken of te wurgen, maar van ze te verbeteren en uit te breiden. Zij zullen hen doen inzien dat er niet meer te weerstaan is aan den eisch van Algemeen Stemrecht en dat alleen onder zijn regiem de sociale wetgeving dege-lijk zal zijn en bekleed met het zedelijk gezag die voor hare goede toepassing onontbeerlijk is. F. H. I VERMANING [ Onder dien titel sehrijft -het katholiek HandelsMad : f Wiij hebben geschreven dat de kiezingen vau 24 Mei voor de regeering,voor de rechterzijde en voor de katholieke- partij eene .ernstige vermaning waren. Zeker, wij behouden m de Kamer eene meerderheid van 12 stemmen, meer dus dan wij hadden in 1908, het dubbele onzer meerderheid van voor 1912. Maar die meerderheid kan wegsmelten, [als wij niet oppassen en de vemaning van Soridag in den wind slaan. Veronciersteld dat men in 1916 in Turn-hout even slecht stemme als Limburg, waar het aan paalt ; dat wij in Kortrijk en Roese" flaero eene even groote stemmenverminde-[ fing waarnemen als het geval is geweest in [Oost-Vlaanderen, dan zijn we 3 zetels kwijt. In dezelfde voorwaarden zouden wij één zetel verliezen in Brussel. Van een anderen 'tant moest Nijvel even slecht stemmen als Zinnik o£ Hoei, dan loopen wij nog gevaar [een zetel kwijt te geraken. Kortom, onze meerderheid zou kunnen 12akken tôt 2 of 4 stemmen en in eene Kamer jjan 186 leden zou zulke zwakke meerderheid de taak der regeering ten zeerste be-m°eilijken.Wij weten het wel, de stemvermindering van verleden zondag is het gevolg van oor-zaken, die van tijdelijken, van voorbijgaan-Sden aard zijn. I Doch juist daarom is het noodig tegen 1916 die oorzaken van misnoegen te doen verdwijnen en vooral er voor te zorgen, [ wer Seene nieuwe bijkomen. 'eeft men, bij voorbeeld, bij de instelling nieuwe taksen, wel altijd op den rech-pnnagel geklopt? Bij 'iet stemmen der taks op de obligafcie-t^oepons schijnt de^meerderheid een faaân- sel uit het oog verloren te hebben, dat in het licht is gesteld door de economisten en in praktijlc gesteld door de behendigste Staatslieden : De beste belasting is die welke men het minst zict en die het publiek betaalt zonder ze gewaar te worden. In dees bijzonder geval moet de taks op de koepons des te meer ontstemming ver-wekken, omdat zij grootendeels den mid-denstand trof, dien men wel wat te veel ver-waarloosd heeft. Zeker wij nemen het niet kwalijk dat het gouvernement zooveel mogelijk voor den armen doet, maar men zou 00k wel eens mog>en denken aan de kleine burgerij, land-bouwers, stielmannen, bediendsn, nering-doeners, die dan toch aan onze partij hare beste legerscharen bezorgt. * * # De jongste legerwet is ongetwijfeld, uit oorzake der belastingen die zij noodig maakte en door de persoonlijke lasten, die er uit voortsproten, een der hoofdoorzaken onzer stemmenvermindering geweest. In 1912 ten strijde trekken onder den roep : De liberalen willen âî uwe zonen in de kazerne, de katholieken vragen u maar één zoon — en dan daags nadien den dienstplicht voor iedereen invoeren, dat zijn zoo van ^:lie dingen, welke geene enkele partij straffeloos uitzet. Wiij hebben natuurlijk het hoofd moeten bukken als minister de Broqueville ver-klaarde, dat omstandigheden, die hij geheim moest houden, de regeering gedwongen hadden den soldatendienst uit te breiden ; maar wij hebben niet zonder vrees onze partij den weg van steeds toenemend mili-tarism zien inslaan. Gedurende meer dan een kwart eeuw hadden wij het gesteld met het kontingent van 13.300 man, een last die met de toeneming der bevolking aile ja-ren verlichtte en die, door de vergoeding van de militianen, nog dragelijker was geworden voor de familiën. : ^-En-plofce. in tweg sprongen^ ,werd,dit-j.aar- lijksch contingent bijna verdriedubbeld ! ! ! Hoe kon het anders of 't misnoegen, door onbeschaamde tegenstrevers aangestookt, zou bij de kiezingen zich Iucht geven ! ! ! Men zal zeggen dat de gevaren van den interna-tionalen" toestand deze enorme ver-1 meerdering van legerlasten noodzakelijk maakten. Goed, maar het is niet minder noodig in te gaan tegen het onverzadigbaar militarisme, dat op den duur heel Europa zou rui-neeren. Zie maar eens in Duitschland. Pas h'ebben ze daar groote legerverzwaringen ingevoerd, of men vraagt er andere.En men vait bovenarms op den Beierschen mmister von Hertling, die in den Landdag verklaa-r-de, dat er een stilstand moest komen in de bewapeningen. Welnu, wat vrîjheer von Hertling heeft verklaa.rd, moest de Belgische katholieke partij luide en openlijk verkondigen. Men' heeft den goeden wil onzer bevolking nu ge" noeg op de proef gesteld ; het is tjjcl dat het militaire raderwerk stil gelegd worde. Het Handclsbîad besluit geheel treurig : Wanneer men van de vermaning aan hoogerhand rekenschap houdt is er niets verloren; doet men het niet, dan loopen we sterk gevaar van, na in 1912 het Ca.pitool te hebben beklomznen, in 1916 met klikken en klakken van de Tarpeïaansche rots te worden gesmeten. Ailes goed, het Handelsblad bevestigt eenvoudig wat wij gezegd hebben, name-î lijk dat de klerikalen bee-stigheid op bees-t tigheid hebben gestapeld. 1 s «a » w ï Het katholiek gouvernent, ' waarborgt(!?) het spaargild der kleinen ! 1 —rSpaart op de post, uw geld is daar «zeker» ; het is er geplaatst onder de waar- ; borg van den Staat! Dat hoort men meer dan eens zeggen t en herhalen. Hetgeeo hier volgt is daar om het niet te bewijzen. Een persoon onzer kennis had 5000 fr. spaargeld in «Vooruit» te Gent en had 00k 5000 fr. gespaard op den post. Gelpgenheid hebbend om een huis te koopen, wordt, in beide instellingen, het geld afgehaald. In «Vooruit» gaat zulks zonder formali-teiten : twee dagen na de vraag gedaan te hebben, komt men in het totale bezit van het geld en men heeft eenen intrest van 3 1/2 pcr honderd op heel de soin. In de post gaat dat heelemaal anders. Er zijn eerst een heele boel formaliteiten te vervullen, zoodat men maar 14 dagen na de aanvraag in het bezit komt van het gevraagde. Maar op welke wijze ! De persoon van wie wij spreken kreeg 2000 fr. in geld, plus een intrest van 3 op die 2000 fr. (dus 1/2 % min dan in «Vooruit»). Voor de overige 3000 fr., — die de post, volgens het règlement omgezet had in belgische rente, — kreeg hij loten die, wel is waar, eene nominale waarde hebben van 100 fr., doch die thans zoo laag staan, dat de spaarder op die 3000 frank meer dan 400 fr. zuiver verlics heeft, gezien hij de ontvangen loten moet uitwisselen om zijn huis te kunnen koopen. 't Is waar dat men hem, benevens zijne 400" fr. verlies, op die 3000 fr. een intrest gegeven heeft van... 2%, dus 1 1/2% min dan in «Vooruit»! Daarmee kan de man zich troosten ! ^ * & Het is eene schande dat iemand, die het k geluk heeft boven de 2000 fr. te kunnen ^ sparen, zijne schoone speciën die hij in hunne voile waarde aan den post toever-trouwt, zoo ziet smelten als sneeuw voor de zon, door ze terug te krijgen als een 8 soort. déchet-papier. Moest de Spaarkas beheerd worden door werklieden, — zooals zulks in «Vooruit» gebeurt, — de gelden der kleinen zouden k wel tegen verlies worden gevrijwaard. y Dat gebeurt thans niet, en, wie te spa- 2 ren heeft, zal goed doen bovenstaande eens ^ te overwegen, de waarborg( ! 1) van 't gouvernement naar waarde te sehatten en, er j naar te handelen ! P. 1 — mo 1» »! m. r ] He! ontslag m het ; ministerie Doomergue 1 De politieke toestand was gister reeds ; wat duidelijker. Men meent dat M. Viviani î indien hij zijne medewerkers goed weet te kiezen in de verschillende fracties der lin-ker partijen, een levensvatbaar kabinet zal kunnen samenstellen. 1 In de kwestie van de wet op den driejari-gen diensttijd zal hij dan ongeveer het standpunt van den heer Doumergue inne-men, maar in wat duidelijker termen, bijv. aldus : « natuurlijk eerlijke toepassing van r j. de bgstaande wet.. D^e_..wet.JLs>echter,jgee)j1 dogma; zij biedt op het oogenblik eene be-schutting, maar onder het schild dezer wet kan men zoeken naar eene militaire orga-nisatie, die, zonder de landsverdediging te verzwakken, een minder zwaren druk op de jongelieden legt. » Met een dergelijk, ten slotte tôt niets ver-bindende, maar behendige verklarin'g zc>u, meent men, «président Poinçaré genoegen kunnen nemen en zou 00k de dictator Clemenceau in kunnen stemmen, terwijl de ra-dicalen er zich 00k mede zullen vergenoe-gen, indien men hun een voldoend aantal portefeuilles in de nieuwe combinatie geeft en hun bijzonderrlijg de portefeuille van binnenlandsche zaken in handen laat. Na aldus de netelige militaire kwesties in een handige formule verdronken te hebben, zou het fiscale vraagstuk op den eer-sten rang gezet worden. Dit plan lijkt wel voor verwezenlijking vatbaar. Om aan zijn kabinet gezag te geven,hoopt de heer Viviani, naar men zegt, vooral op het aannemen van eene portefeuille door den heer Delcassé. De heer Viviani zou het liefst den heer Delcassé tôt minister van oorlog maken en hetzij zelf buitenlandsche zaken nemen, hetzij deze portefeuille aan den heer Léon Bourgeois geven. Sommigen zeggen echter, dat de heer Delcassé 00k gaarne deze portefeuille had. Voor de in de huidige omstandigheden zeer moeilijke portefeuille van financiën noemt mon vooral den huidigen minister van oorlog, Noulens. Als radicaal minister van binnenlandsche zaken zou de heer Maloy, vriend van Caillaux, aanblijyen. Daarte-genover zou 00k een Briandist in de combinatie genoodigd worden, ni. de heer Ghuistau. Verder zou de oud-minister Clé-mentel, die eergister tôt ondervoorzitter der Kamer werd gekozen en die een ver-zoenende figuur is tuschen Briandisme en Cailauxdisme, 00k aangezocht worden om eene portefeuille op zich te nemen. Onder de jonge krachten noemt men vooral den heer Abel Ferry. DE VERKLARjTNG VAN DOUMERGUE Omtrent de gister morgend gehouden ver- gadering van de ministers deelt men mede:, Minister Doumergue heeft er zijn collega'a aan herinnerd onder welke bijzondere oui' standigheden hij er zich voor had laten vin-den het bewind te aanvaarden. Hij had het uit plicht jegens de Republiek gedaan, ten-einde een toestand van verwarring te doen ophouden en een einde te maken aan de on-duidelijkheid van een politiek, die haar warmste verdedigers aan de rechterzijde vond. Doumergue had zich ten doel gesteld een vereeniging van de elementen van links.' De kiezers hebben thans in dien zin uit-spraak gedaan en het program van Doumergue is dus afgewerkt : zeer versterkt keert de linker meerderheid in de Kamer terug. Elk misverstand is nu uit den weg geruimd, het land heeft duidelijk te kennen gegeven uitsluitend een politiek van links te wenschen. In het land is de toestand helder en 00k naar buiten is die gunstig, waar de politiek van Fra.nkrijk aile vertrouwen in-boezemt om de rechtschapenheid van haar bedoelingen. Doumergue beschouwt dus zijn taak en die van het kabinet als afgedaan. De collega's van den afgetreden minister-president trachtten hem van het tegendeel te overtuigen. Maar Doumergue volhardde bij zijn besluit en gaf te verstaan, dat er zich 00k redenen van gezondheid daarbij deden gelden, waarop de ministers zich bij' zijn besluit neerlegden. Zij bedankten Doumergue voor de hartelijkheid en het vertrouwen, dat hij hun steeds bewezen heeft. De ministers begaven zich vervolgens naar het Elysee, waar ze aan président Poincaré hun ontslag êtanboden. PRESIDENT POINCARE EN HET MINISTERIE DOUMERGUE De voorzitter der Republiek, M. Poincaré, heeft de leden vas het kabinet om 10 1/4 ure ontvangen. Hij verzocht de ont-slaggevenden de loopende zaken goed te verzekeren, nadat hij eerst aangedrongen had hun ontslag in te trekken. M. Doumergue verklaarde zijn ontslagi niet te kunnen terugtrekken. M. Poincaré heeft daarop de ministers voor hunne medewerking bedankt. —. EENE AMBTELIJKE VERKLARIN G De europeesche beheerder van de Cana-dian Pacific heeft de volgende meedeeling gedaan : De volledige lijst van de geredde passagiers, alsook de lijst van de beman-ning van de «Empress of Ireland» zullen afgekondigd worden. De maatschappij zal al de noodige maatregelen nemen opdat aan de noodlijdende overlevenden der ramp niets zou ontbreken ; voor de terug-reis dezer ongelukkigen naar hunne woon-plaats zal er 00k gezorgd worden, alsmede voor de volledige geneeskundige zorgen aan de gekwetsten. Daarbij nog zullen stoombooten van het canadeesch gouvernement ter plaats van de ramp gezonden en een waakdienst inge-richt worden op den oever van den St Lau-rentiusstroom, tusschen Rimouski en Ma-tana, ten einde de aanspoelende lijken en wrakken op te visschen. Al wat maar men-schelijker wijze mogelijk is, zal gedaan worden om de teruggevonden lijken te her-kennen, doch daar de passagiers herkom-stig waren uit aile streken der wereld, vreest men dat deze herkenning zeer moei-lijk zal zijn, bijzonder voor wat de derde klas reizigers betreft. TE QUEBEC Te Quebec zijn nog honderd acht en tachtig lijken aangekomen, aan boord van de staatsstoomboot «Lady Grey», begeleid door de engelsche stoomboot «Essax». De bemanning van de «Lady Grey» hielp de lijken ontschepen. De bloedverwanten der dooden wacht op het staketsel, waar de lijkkisten neergezet werden. Er hadden hartverscheurende tooneelen plaats toen de lijkkisten geopend werden, voor de herkenning van de ongelukkige slachtoffers. De ontscheping duurde anderhalve uur. Duizende menschen bevonden zich op de kaai. Vier mannen eischten een zelfde kin-derlijkje op. Tajrijke lijkkisten waren met bloed bevlekt, en vele slachtoffers droegen ijselijke verwondingen. Langs aile kanten hoorde men snikkend geween toen men de lijkjes van twintig kinderen op den kaai-muur rangschikte; de versteendste mannen konden hunne taanen niet weerhouden. Oumiddellijk na de ontscheping van de treurige vracht keerde de «Lady Grey» naar Rimouski terug om daar de opzoekin-gen voort te zetten. VERSCHILLENDE BIJZONDERHEDEN Het onderzoek heeft doen ontdekken dat het anker van de Storstad» op zulke wijze hiug, dat het als een reusachtige beitel heeft moeten werken en de kiel van de «Empress of Ireland» openen, zooals men een© sardienendoos opent. Het anker en de stalen platen errond, zijn met bloed over-dekt.Een officier van de «Storstad» verhaalt dat liij, door den schok der aanvaring ge-wekt, op 't dek geloopen kwam, toen het schip reeds in voile vaart achteruit stoom-^de.( En .rojadj^«j3i«rstad3 werden talrjjke vrouwen en mannen, die om hulp riepen, door de golven meegespoeld. Onmiddellijk werden ai de reddingssloepen te water ge-laten en door de bemanning ailes gedaan wat maar mogelijk was om de schipbreuke-lingen te redden. Mevr. Andersen, de vrouw van den kapi-tein van de «Storstad» heeft verklaard dat, onmiddellijk na de botsing, zij haren man ondervroeg en dat deze antwoordde dat hij poogde de «Storstad» in de opening te houden, die hij in het aangevaren schip g.e-beukt had. De kabienen waren weldra op-gekropt met van koude bevende lieden. Ve-' len zoehten eene schuilplaats in de machie-nenkamer om zich te -verwarmen. Zij waren' zoo versteven van de koude dat zij tegen de' cylindcrs der machienen gingen staan en ongevoelig bleven aan de brandwonden die zij alzoo bekwamen. EENE ZINNEL00ZE Men heeft in de nabijheid van Rimouski eene vrouw dwalend gevonden, die op on-samenhangende wijze sprak. Men denkt dat het eene zweedsche is, eene overleven-de der ramp, die op een wrak zal aange-spoeld zijn, en het verstand verloren heeft tengevolge van het doorstane lijden. HET LIJK VAN 1RVING Men heeft het lijk van den engelschen tooneelkunstenaar Irving op het strand van Rimouski teruggevonden. Het lijk kon her-kend worden dank aan een ring met naam-letters.Men vond in de krampachtig gesloten: handen van Irving een stuk voortkomend yan het kleed zijner vrouw. ERGE BESCHULDIGINGEN Kapitein Holtung, van het noorweegseh koolschip «Alden» brengt eene zeer erge beschuldiging uit tégen de «Empress of Ireland» en de officiers van dit schip. Ziehier de verklaringèn door dezen zee-kapitein gedaan aan een zeer gezagheb-benden ambtenaar van Montréal : « De «Alden» vaarde de St Laurentius-stroom op en bevond zich slechts op dertig mijlen van Father-Point toen de «Empress of Ireland» gezien werd in tegenoverge-stelde richting. De loods en de eerste luite-nant van de «Alden» stonden aan het roer en op de kommandobrug. Zij zijn bereid! getuigenis te geven over de volgende fei--, ten : 1 » De «Empress of Ireland» kam de St' Laurentius afgevaren en naderde het koolschip met op zulke zonderlinge wijze te va- j ren dat de loods en de officier van wacht 1 van de «Alden» er grootelijks door veront-rust werden. De richting was in zulke oiat^i onregelmatig dat de twee mannen verkla-1 ren dat men beurtelings het groen licht van stuurboord en het rood licht van bakboord kon zien. Zij voegen erbij dat de «Empress-of Ireland» in «zig^zag» vaarde ! » DE OFFICIERS VAN DE «STORSTAD»'

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.