Vooruit: socialistisch dagblad

1500 0
close

Warum möchten Sie diesen Inhalt melden?

Bemerkungen

senden
s.n. 1915, 18 September. Vooruit: socialistisch dagblad. Konsultiert 30 April 2024, https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/de/pid/vm42r3q987/
Text zeigen

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Drukster-UitgeeTstef Fam: Maaischappij H ET LÎCHT bestuorder * P. DE VISCH. Ledeberg-Ocnt . . REDACTîE . . ADMINISTRATie KOOGPOORT. 29. GENT VOORUIT Orgaan der Belgisohe Werkiiedenpartif. — Verscfiijnende d!e dagen. ABCNNEMENTSPRIJS BELGIE Drie maanden. , r , , tr. 3.29 Ze# maanden • . « . . fr. 6.50 Een jaar. .<*.»• fr. 12.50 Men abonneert zlch op aile postbartciea DEN VREEMDE Orîe maanden (dagelijk» verzonden). • . . « « fr. 0.75 « ENRICO FERRI en zijn wetenschappelijk Socialisme il ill. ECONOMISCHE EN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE We hebben dus aangetoond dat de maat-ichappij een gang van evolutie volgt en ze meer en meer ingewikkeld wordt. Welke is nu de kracht die haar voortdrijft op de-zen weg'i Bossuefc, de eerste die daarop een ant-woord gaf, verklaarde dat het de goddelijke voorzienigheid is die de verandering der menschelijke maatschappijen leiidt. Niets wetenschappelijks schuilt er in zulk een roorzienigheid, zoodat we die dan ook met rust laten. Een ander Franschman, de filosoof Aug. Comte schreef dat het de ideeën der men-sohen zijn die de evolutie beheerschen. Herbert Spencer antwoordde daarop zeer af-doende : de menschen handelen niet naar hun ideeën maar wel naar hun gievoelens, wat een groot verschil daarstelt, — immers, onder aile menschen, welke ideeën ze ook aankleven, vindt men goiede en slechte, en dit zou niet het geval zijn moesten hun jdeeën hun handelen beheerschen. De mensch ha^delt dus enkel naar zijn gevoelen, dat ontstaat door gewaarwor-dingen en deze hebben hun basis — Marx en Engels hebben dit angetoond — in de ekonomische verhoudingen, in de voort-brengstwijze. Verder zijn aile ideeën be-treffende maatschappelijke verhoudingen de weerspiegeling van de ekonomische toe-etanden en aile staatsvcrwikkelingen wor-den verklaard door heerschende ekonotni-«che omstandigheden. Uit dit ailes besluit Ferri : « We zien een daaa geschieden, docii deze kwam voort uit een idee, dit ideo werd wederom door een govoelen in 't leven geroepen, dat op zijn beurt in een gewaarwording of in een be-*ijn oorsprong vond. Hoe ontst&an nu de g^waarwordingen ? Ze vangen aan reeds v66r de geboorte, ze hangen af van de stoffelijke en zedelijke omgeving, dus ook van de bestaansvoor-waarden en van de wijze waarop in het oaderhoud wordt voorzien; van de ekonomische toestanden zijn we den aard onzer gewaarwordingen verschuldigd. Nochtans dient er bijgevoegd dat voor een maat-schappelijken groep de ekonomische toe-stand samenwerkt met raseigenschappen en plaatselijke gesteldheid : ook kunnen ideeen zich vrij lang alleen ontwikkelen en onafhankelijk geraken, tôt ze eindelijk in botsing komen met een heerschenden eko-nomischen toestand. De kunst ook staat in nauw verband daarmede : met ekonomischen bloei gaat hooge kunst gepaard (Oud Griekenland — de renaissance) en de socialisten hebben de innige overtuiging dat enkel in hun maat-whappij de kunst een groote ontwikkeling nemen kan, daar ekonomische nood geen hooge vlucht van talenten beletten zal. Slechts in een socialistische maatschappij ral ieder mèfôseh kunnen wordeiî wat liy i? Samengevat kunnen we dus zeggen : de evolutie der menschelijke maatschappijen wordt beheerscht door de voortbrengstver-houdingen, door de ekonomische toestanden.IV. EVOLUTIE VAN IIET EIGENDOM. DE TOEKOîlST DEU MENSCHHEID ! Tôt hiertoe hebben we dus aangetoond hoe het socialisme ontstaan is, dat het over-eenstemt met de hoofdwetten der evolutie en wat de drijfkracht is in de sociale ontwikkeling. Blijft nu nog na te gaan of de ekonomische evolutie in overeenstemming i! met het socialistisch streven, ttz. om het bizonder eigendom tôt collectief eigendom te brengen, Noodzakelijk moet het eigendom worden gesplitst in roerend en onroerend gœd.Het eerste soort eigendom zal steeds bestaan en de ondergane veranderingen zijn van weinig beteekenis voor de maatschappelijke evolutie. Voorbeelden van roerend e:gen dom zijn : verbruiksartikelen, kleeding, voedsel, geld. Van kapitaal belang voor de maatschappelijke ontwikkeling is echter de evolutie van het eigendom van onroerend goed, waaronder wordt verstaan de grond, wat onder den grond is en wat de mensch °Pden grond haeft gebouwd. Wetenschappelijk is het bewezen dat in de voorhistorische tijden het bizonder bezit van grond niet bestond. Achtereenvolgens *as de mensch een oer-wezen, die zich voedde met wit de natuur eetbaars aan-d) later komt de visscher, de jager en nog later de herdervolkeren die de veeleelt Deoefenden. — In al deze perioden was het grondeigendom onbekend en eerst bij het a:>abebouwende volk komt een eerste vorm van grondbezit voor, dus enkel wan-eer de volkeren zich voor een tijd op een kn ves^igden, die dan hun bewerkt n , a's eigendom aanzagen, zoolang de j 'T^ie z'j verzorgden, op 't veld fur.»» ' 6 Peri0<ie is dus slechts een rSWg tjjgçc^ ^ pormajdeploven $n de blijvende vestiging en v66r dezen tijd behoorde het land, de grond aau de ge-meenschap, wat ook de eenige rationeele vorm van eigendom is Is immers de lucht,. het zonlicht, het wa-ter, de zee geen koliektief eigendom? Ja zeker, antuoordt mua,de gemeensciiap uc«iv dat ailes noodig ! En is Je grond dan niet de basis van het leven der gemeenschap 1 Welk ware wel uw oordeel zoo men het wa-ter tôt bizonder eigeuiiom maaiste t Diep geworteld was dan ook de overtuiging dat het bizonder eigendom slecht en onrechtvaardig was. Mag men daarom be-sluiten dat aile grondbezitters dieven zijn 1 Volstrekt niet : de tijd van grondbezitten is noodzakelijk geweest, nuttig zelfs en onver-mijdelijk; doch heden is die tijd voorbij en het bizonder grondbezit is een hinderpaal voor maatschappelijken vooruitgang. Over-blijfselen van gemeenscftappelijk grondbezit zijn nog aan te treffen in sommige stre-ken en landen. Op de periode van het koliektief eigendom van den grond voigde het familie-be-zit, dat op zijn beurt verdrongen werd door het persoonlijk grondbezit. Het eerste bizonder eigendom komt voor in de periode der veeteelt, en uit den oor-log kwam de tweede vorm van bezit voort. Het eerste was het vee, het tweede de sla-ven, doch steeds bleef de grond aan de gemeenschap toebehooren. Later, tijdens het leenroeng stelsel, ruiide men vee eu siaven voor grondbezit. Meer duidelijkheid nopens dit laatste is noodzakelijk om geen valsche begrippen erover te verkrijgen : de grond werd oorspronkelijk beschouwd als het eigendom van het hoofd van den staat, die de vertegenwoordiger was der gemeenschap en deze gaf, voor bewezen diensten, een stuk grond in leen, dat coûter als u.izoïid *r bezit werd beschouwd door den leenman. Zeer klaar is het dus dat de theorie (heden nog vfjôf aangekleefd) : « hët land is in bezit genomen door den eersten grondeige-naar omdat het onbeheerd waS >, volkomen en uitdagend valsch is. Zal het koliektief bezit geen vermindering van voortbrengst veroorzaken in de socialistische maatschappij ï Neen, het socialisme zal zich niet verwezenlijken als het voor de voortbrengst met beter is, en ze*ier la iU.t dat door het gemeene bezit de voortbrengst van landbouw en nijverheid vergrooten zal, want steeds volgt ee ■>- nieuwe voortbrengst-wijze die beter is dan de bestaan de. Tijdens de lijfeigenschap was er eene grootere op-brengst in den landbouw dan gedurende den slaventijd, deze gaf het noodige ontstaan aan de leenroerig;heid, de omwente-ling maakte de burgerij tôt heerschende klasse omdat voor de voortbrengst (vooral in de nijverheid) de vrijiieid der burgers-klasse noodzakelijk v/as. Zoolang de aristo-kratie is nuttig geweest, zoolang kon ze heerschan, om uaarna sLHaan veivangon te worden; de kruistochten, die om ekonomische redenen noodzakelijk waren, legden de kiemen, in de versckillende tijden en landen, tôt het ontstaan van de burgerij ; met de burgerij zal het gaan als met de aristokratie en een klasse die nu de kiemen tôt heerschen in zich heeft zal, door lang-zame<n overgang, weldra het bewind nemen.Thans leven we ondei de kapitalistische voortbrengstwijze, die ook re^ds, sinds haar ontstaan, merkelijk geëvolueerd heeft. Heden is de kapitalist eeu zuiver klerikaal, die in den g"odsdienst een middel ziet tôt meer onderdrukken der arbeidersklasse. Dit streven zal hij zeker met kunnen be-houden, want in de onderdeelen van het stelsel komen reeds veranderingen en in zijn geheel is het onderworpen aan de wet ; der voortdurende verandering. En hoe zal stilaan de socialistische maatschappij tôt stand komen, wat zal de toekomst ons brengen ? Dat is immers een vraag zoo menig-maal gesteld door de tegenstrevers. De socialisten kunnen dergelijke profetie niet geven en mogen het z*elfa niet, omdat hun stcisel samen met de maatscriapiuj-cvw.ut^e j vooruit gaat en het deze niet wil v66r loo-! icn of op voorhand bepalen ; maar wat de socialisten kunnen is de richting aanduiden waarin zal gewerkt worden. en die hierin bestaat dat de gemeenschap de voortbrengst zal regelen om den arbeider over de totale vrucht van zijn werk te laten be-schikken.De meest produktieve individueele voortbrengstwijze is ontegiensprekelijk de kapitalistische, dus kan eeu ander individueele haar met vervangen en mont er een koirei; tieve in de plaats komen. Door de buiten-sporigheden die het kapitalisme met zich brongt, is het gudoenul tôt clen v a ! eu leidt het tôt een nieuwe eigendoms-orde. Zijn er heden reeds sporen te vinden eener socialistische maatschappij? Gewis, de kiemen bestaan, en om er enkele te noe-men : openbare wegen, bibliotheken, mu-sea, de trusts, de schoolvoeding, in een paar steden zijn de trams zelfs gratis. — En de richting waarin de socialistische maat^ schappij zich verder ontwikkelen zal, kan 1 oi«t ,de ifldi.vidu.Bela, assit êftî» fcç.rugkeer tôt het kleicbezit zijn. Dus moeten werkelijl wel de trusts en het machinale grootbedrij: in den landbouw de voorteekenen eener so cialisatie van het eigendom zijn. Het socialisme is in overeenstemming met de evolutiewetten, het is ook in over eenstemming met den wil van het proleta riaat. Het zal een meerder geluk aan aller schenken. en brood en liefde zal ieders bestaan veieekeren ; broederliefde zal heer sehen, welstand onder de menschen en we reldvrede op aarde 1 En Ferri besluit : f Vroeger sprak mer van een gouden eeuw die in 't mystiek ver-leden lag, maar wij kunnen zeggen dat deze v66r ons ligt, en er met het socialisme eco-nomisch, moreel en intellektueel een gouden eeuw zal aanbreken ! » G. WERKERS. LET OP! In het belang van velen onzer lezer: hebben wij aan het paspoorten-buree inlichtingen gevraagd omtrent de ver ordening op het reisverkeer en paswe zen, welke wij bekend gemaakt hebben Van het raeeste belang zijn de bepa-lingen voor voetgangers : Binnen het etappengebied kan mer zonder duitsche reispas te voet heen er weer gaan van S uur 's morgens toi 8 uur 's avonds (Duitsche tijd). Is men verplicht 's nachts te gaan darî moet men eene cîuilschô reispas hebben Echter (dat wordt bepaald verland^ moet — ook binnen tîo geataente — iedei persoon boven de 15 jaar voorzien zijr van een door den commissaris van politic kosteloos af te leveren p©?soon!ijlke kaarl (eenzelvigheidsbewijs) met zijne photo-grafie.De verordening van 31 Augustus 1915 B. Bijzondere bepalingen I, is daarom-trent duidelijk en op onze aanvraag heeft de Chef van het reispasbureel dit bevestigd. Vooral voor menschen die van Gent naar eene gemeente in den omtrek gaan is dit dringend aangeraden en de politie-commissaris der wijk is usrplioht de per-soonlijke kaart te doen af geven. _ Over eenige dagen zullen wij in ons blad eene kaart brengen, waarop de grenzen van het Etappengebied afgetee-kend zijn. Nog son iiiternetionaa! socialistisch Gonees Onze burgersbladen weten nu volgens den italiaanschen « Avanfci i te melden, dat er een « zoogezegd s interaationaal socialistisch congres plaats gehad heeft niet te Bern, maar heimelijk in eene kleine an-dere zwitsersche stad Op dit Congres zouden de so nalistische partijen van t^aalf landen vertegenwoor-digd gev/eest zijn, waarondei ook België, Frankrijk en Duitschland. en het zou ver-scheidene dagen geduurd hebben. Het Congres zou eene verklaring aange-nomen hebbexi die zal verschijnen in de Fransche en Duitsche talen, verklaring die zou gezonden worden aan aile « werkers-organisatiën » en die zou moeten dienen als bazis waarop na den oorlog de Internationale zal heropgebouwd worden. Aan de Dardanellen De berichtgever van de «N. Rott. Crt.» te Konstantinopel zendt aan zijn blad een ver-haal van de gevechten die in Augustus op het schiereiland Gallipoli zijn geleverd, gevechten, waarvan hij zegt : « Men kan het eigenlijk geen vechten meer noemen, het is een ware menschenslachting in 't groot. Het is vreeselijk, onbeschrijflijk, ontzettend, zooals het daar nu toegaat; er-ger, meedoogenloozer dan nog op een der an-dere oorlogstooneelen het geval is geweest ; dat verzekeren eenstemmig de Duitsche offi-cieren, die van de verschillende fronten in West en Oost naar dat der Dardanellen 7;ijn overgeplaatst om de opgedane ondervinding nu hier ten bate van de verdediging van den toegang tôt de Turksche hoofdstad aan te wenden. » En hij verhaalt dan : « Den 7en Augustus is het begonnen, en nog altijd duurt het voort. » In den nacht van vrijdag op zaterdag 6-7 Augustus hebben de Engelschen de Tur-ken versehalkt en overrompeld. » In dien nacht — het was donke* en re-genachtig weder — hebben de Engelschen op twee punten in de golf van Saros groote troepenmassa's kunnen landen zonder dat zulks bemerkt is, voordat die strijdmacht reeds eçnjge kjilogieters het land was ioge-rukt, - — - " » Vooreerst achter in de golf bij het dorpjf Karasjati. Daar werd met vrij veel bewe-ging, om de aandacht te trekken, ongeveei een regiment kolonialen geland, dat trachtte Oostwaarts op te rukken, alsof het in den rug van de stelling van Boelaïr, welke net schiereiland in het Noorden afsluit, wilde komen. Deze expeditie werd spoedig bemerkt en binnen een paar uur tijds weer naar het strand teruggedrongen, alwa&r ze zich tegen den morgen weer ir.scheepte met een verlies van een man of twintig, nadat ze kla-arblij-kelijk het bericht gekregen had, dat de lan-ding van de hoofdmacht in de Soevlabaai, welke het eigenlijk oogmerk was, volkomen was gelukt. » De Soevla-baai is gelegen ten Noorden van de door de geallieerden sinds Maart be-zette stelling van Ari-Boernoe. Ze bevindt zich op het meest naar 't westen uitsteken-de deel van het schiereiland. Ze verlengt zich in een lagune, beter gezegd een zoutwa-termoeras, waarachter een driehoek van lichtglooiend terrein, waarvan de punt on-geveer tien kilometer landwaarts inligt en de twee staande zijden gevormd worden door steile rotswanden van tusschen de 600 en 800 meter hoogte. Een bergstroompje valt bij de punt in de strandvlakte door een kloof, welke zoo nauw is, dat er geen zes man naast elkaar kunnen loopen. De vlakte, waarin zich halfweg twee gehuchtjes, Groot-en Klein-Anafarta, bevinden, is met allerlei doornig struikgewas zwaar begroeid, evenals do bovanaangegeven kloof, en wordt door slechts twee smalle voetpaden doorsneden. » Dat de verdediging allerminst een lan-ding op dat punt verwachtte, is te begrijpen, in verband met de gesteldheid van het ter-rein en de omstandigheid, dat, om naar bet binnenland van het daar op zijn breedst zijnde schiereiland te kunnen oprukken, eerst de 700 meter nagenoeg loodrecht opstij-gende rotsenborstwering, op welke het ge-schut der schepen niet veel uitwerking Kan hebben, onder het vuur der verdedigers zou moeten worden beklommen. Er was op de hoogten als uitkijk dan ook slcchts een half regiment met esn batterij machiengeweren geposteerd, terwijl onder aan het strand een wachfcpost van een vijftig man was uitgezet. » In den nacht van den overval vraren toe-vallig de officieren en onderofficieren; bij die troepen ingedeeld, voor andere dienst-aangelegenhedcn afwaaig, en nu echijnen hun Turksche kameraden — wellioht in verband met de laatste weefc van de Ramazan — zoo sleoht wacht te hebben gehouden, dat niemand hunner iets heeft bemerkt van het naderen van esn vloot van ten minste een dertigtal transportschepen met de noodige torpedobooten en andere oorlogsschepea als konvooi en van het ontschepen van een goede vijfduizend man met artillerie en verder oorlogstuig, voor en aleer deze strijd-maoht bij het dorpje Groot Anafarte de daar staande strandwacht overrompelde en in de pan hakte en daarop raa verder naar het binnenland oprukte. Toen dit boven op de rotsborstwering bemerkt werd, had de vij&nd zich achter eenige heuvels in het struikgewas al flink ingegraven, en was met de zwakke daar aanwezige strijdkraohten niet meer te ver-jagen. Evenmin konden die er iets aan doen dat de ontscheping werd voortgezet, zoodat, toen in don namiddag van den 7den de in allerijl door het hoofdkwartier daarheen gezonden versterkingen ter plaatse aan-kwamen, ze beneden in de strandvlakte al eene legermacht van meer dan 40,000 man verzameld zagen, welke nog voortdurend versterkt werd uit de onophoudelijk van Lemnos komende transportschepen. » Was er dien nacht maar een enkele Duitsche matroos of soldaat daar op wacht aanwezig geweest, geen enkele Brit zou aan land gekomen zijn en tienduizenden van menschenlevens waren gespaard gebleven », kwam met diepen wrevel en spijt over de lippen van menig Duitscher hier aan het front. » Het duurde nu tôt den 9den voordat het oppercommando een genoegzame sterke strijdmacht en vooral genoeg zwaar, vèr-dragend geschut ter plaatse had om tegen de indringers aanvallend op te treden. Deze waren inmiddels tôt aan den voet van de rotswanden doorgedrongen en hadden ook den hoogsten heuveltop, 735 m. hoog, Hodsja Tsjimen Dag genaamd, bezet, van waaruit ze een deel van het achterland onder vuur konden nemen en zich ook^ in verbinding konden stellen met de bezetting van de kuststrook bij Ari-Boerno«. Z*e moesten mitsdien allereerst van daar worden verdreven. Dit geschiedde den 11 en 12 Augustus. » De vijandelijke strijdmacht bestond uit-sluitend uit Britsche troepen, Australiërs, Ghoerka's en Nieuw-Zeelanders, De Fran-schen deden aan deze onderneming niet mede. » Nadat de schepen, welke het voortruk-ken en zich verschansen der gelande troepen hadden gedekt, door he welgerichte vuur van de inmiddels op de hoogten verdekt opgestelde zware buffelbatterijen waren verjaagd , werden de stellingen van den vijand beneden in de vlakte onder^ vuur genomen, zoodat de soldaten het in hun dekkingen weldra niet meer konden uitheu-den. Toen gingen de Turksche troepen tôt een stormaanval over, welke verschrikkelijk is geweest. Van drte uur 's middags af, den ganschen nacht door en nog den heelen vol-genden voormiddag werd er man tegen man-gevochten. Kwartier werd niet gegeven, zoo verwoed was ii«t hsmdgeiaeati. Ineenee- strengelde lijken zijn er bij hoopen gevon-den.» Na eene worsteling, die ruim een etmaal had geduurd, was de vijand van den heuvel verdwenen en teruggeworpen tôt achter de gehuchtjes van Anarfarta, d. w. ï. op een kuststrook van niet meer dan 2 1/2 km. brecdte, alwaar hij zich achter de daarop geworpen strandbatterijen kon verschuilen. » Sir Jan Hamilton, de Britsche opper-bevelhebber, gaf het echter nog niet op. Den 15den werden in de baai ongeveer 15,000 man versche troepen geland, die den 16den een nieuwen storm waagden op de Turksche stellingen, even verwoed, woest on on-menschelijk als de voorgaande. » Den 20sten zijn daarop nogmaals nieuwe troepen geland, wederom twee à drie divi-sies, welke den 22sten tôt den aanval over-gingen en in de eerste dagen hardnekkiger stand hielden dan de vorige malen. Sinds-dien heerscht er nu in den driehoek van Anafarta betrekkeliike ru3t. 1 Di taalfftrlinailiwiB in RikiB w De hoofdcijfers der uitkomsten van d« laatste volkstelling (30 December 1910) in België hebben wij reeds vroeger medege-deeld. In de tegenwoordige omstandigheden schijnt het echter niet zonder belang de cijfers betreffende de nationaliteiten der fielgische bevolking en de door haar gesproken talen hier alsnog mede te dee-len.Naar geslacht en nafcionaliteit wae do bevolking als volgt verdeeld : Mannen Vrouwen Totaal Belgen 8.559.380 S.GIO.^ 7.169.828 Frauschen 36.907 43.858 80.765 Nederlander» 33.165 87.785 70.050 Duitschers 27.379 29.631 «7.010 Luxemburgers 4.706 5.661 10.367 Andere vreemde- lingen 19.253 15.811 84.864 Totaal 3.680.790 3.742.994 7.423.784 Van de Duitschers woonden in de provin-cie Luik 20.683, Brabant 16.961 en Antwer-pen 10.770; van de Franschen in Henegou-wen 30.825 en Brabant 22.448 ; van de Neder-landers in de provincie Antwerpen 31.686, Brabant 13.574 en Luik 12.939. De volkstelling onderscheidde, wat de talen betreft met name Vlaasch, Fransoh en Duitsch. De cijfers waren de volgende : Mannen Vrouwen Slechts Vlaamsch 1.598.379 1.622.283 Totaal 3.220.662 Slechts Franeoh 1.394.192 1.430.149 Totaal 2,833,334 Slechts Duitsch 14.953 14.463 Totaal 31.416 Vlaamsch en Fransch 429.294 441.994 Totaal 871.288 Vlaamsch en Duitsch 4.325 4.337 Totaal 8.652 Fransch en Duitsch 37.794 87.190 Totaal 74.903 Aile drie talen 34.454 18:503 Totaal 52.547 Slechts eene andere taal 167.390 163.494 Totaal 320.803 Van de twee of drie talen sprekende ge-woners bedienden zich bij voorkeur; Mannen Vrouwen Van het Vlaamsch 307.812 303.710 Totaal 611.531 Van het Fransch 174.025 175.944 Totaal 349.061 Van het Duitsch 24.030 21.950 Totaal 45.080 Rond den Oorlog La SSassée Bernhârd Kellermann schrijft in het «Berliner Tageblatt» In de Argonnen ruikt het naar chloor. In de loopgraven naar verrotting en v/erschrik-kelijke dingen. Maar hier in de buurt van la Bassée ruikt het zoo aangenaam als in de gemakken van een verwende dame. Het ruikt, naar parfum, naar seringisn, viooltjes en andere lieflijke geuren. Sedert den herfst ligt deze teere geur ôver het land, nu eens zwakker, dan weer sterker, al naar de wind is. Deae lucht is afkomstig uit de parfum-fabrieken te Illies, die vernield zijn. Dat is echter ook ailes, wat aan den tijd herinnert, toen men nog aan veraangena-ming van het leven dacht. Nu komt het er voor millioenen op aan het leven te redden. Het naakte leven, zonder eenige toegift. De heele streek bij la Bassée is een el-lende. Leeg, armoedig, graven, granaatkui-len, versplinterde boomen De velden ver-worden en verwilderd. De menschen zijn reeds lanp gevlucht voor de granaten. Ze werden uiteengescheurd in hun boerenbed-den. De granaten verpletterden hen terwijl zij voeder haalden voor hun geiten. Zoo bleef er niets anders voor hen over, de on-gselukkigen, die âch yanhopis: v»stkia»pteii 31 • faar » N. 260 Prijs per nnmmer : voor België 3 eentlemen, voor des Vreemd»5 centiemen Telafoon s Radactle 247 - Adminfstratie 2845 Zater*18 SSPTERIBER 191 &

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dieses Dokument ist eine Ausgabe mit dem Titel Vooruit: socialistisch dagblad gehört zu der Kategorie Socialistische pers, veröffentlicht in Gent von 1884 bis 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Zufügen an Sammlung

Ort

Zeiträume