Drukater-UitgeeUte» Sam: Maatschappij H ET LICHT * , bestunrder s P. DE VIS CH. Lcdcberg-Qcnt . . REDACTIE , . AOM1NÎSTRAT1E tiOOGPOORT. 29. CENT VOORUIT Or gaan der Belgische WeM'edenparhyl — Verschijnende aile dagen. ABONNEMENTSPRIJS -BEUGIEDrlc maanden. ► . , , fr. Zes maanden » . „ , . fr. 6.3Q[ Een jaar. fr. 12.5Q Mtn abonnée ri zich op «Ile postbureeles DEN VREEMDE 0^ Oric maanden (d»gc!yk# verzonden). ..... fn (LT> j Onze Bijdrage an het Anti-socialistisch jubefeest III Dus de encycliek Rerum Novarum nader, bepaalder toegelicht door het Motu Proprio van Pius X, verdedigt dus dat er vorsten en onderdasien moeten 1De anti-socialisten aanvaarden zulks. Dat is al te gek, om er lang over ait ïe weitîen. Vooreerst spreken de feiten dat tegen, namelijk door de bestaande republieken zonder vorsten en die geheel goed be-stuurd worden, beter zelfs dan al de koning- en keizerrijken der geheele wereld. Zekerlijk hebben de republieken een hoofd, een voorzitter. Maar deze is geen vorst bij de gratie Gods of omdat hij de kroon van zijn vader erfde, de voorzitter der republiek fis een eenvoudige gekozene, doof de wetgevende lichamen der natiën, be-n'oemd voor slechts een bepaald aantal jaren en ten allen tijd afzetbaar. • Dit vernietigt alreeds de zonderlinge rchristelijke anti-socialistische theorie. Elke verstandige werkman zal zelfs de opmerking maken, dat de fransche, zwit-sersche, noord-amerikaansche, austra-lische republieken — om maar van de gekendste te spreken, — Heel wat beter bestuurd worden dan de vorstendommen en dat de werklieden er gunstiger leven in meer welstand, bescherming en we-'zenlijke vrijheid. _ . Het is zonderling dat Het aan de "anti-socialisten ontsnapt, hoe de historié der konmgen en keizers die eene litanie van wulpschheid, oorlogen, tyrannie en aller-lei geweld en bedrog is, dus in feite niets aii^ers h aïs de--geschiedenis van het lijden en het martelaarschap der volke-!ren.En 't is hetgeen zii geheel demokra-tisch wil behouden, aîs nederige knech-ten die noch geloof noch vertrouwen hebben in het zelfbestuur der massa, aïs i deze in het bezit gesteld is van al hare Verstandelijke krachten geklommen is tôt het hoogste peil van zedelijkheid, twee dingen die gebonden zijn aan hare stoffelijke vrijmaking. Er moeten meesters en werklieden feijn. Waarom die nieuwe beleediging aan 'de werkers, die de pauzen doen en die ie anti-socialisten voort venten?, Ja, 't is eene beleediging te zeggen aan de werkers : « gij kunt niet goed arbeiden en voortbrengen zonder mees-ter of werkgever ». Zonder de zweep van hem zijt gij eene onbekwame slaaf, en om wel bekwaam en naarstig te zijn moet gij gezweept worden gelijk een paard, geschopt gè-lijk een hond en uitgeperst gelijk een 'citroen. Die schandalige theorie zal geen enkel werkman, — die nog een greintje fier-heid- en waardigheidsgevotel in zich ge-voelt — aanvaarden. Daarom ook is het ideaal van meest al de werklieden : te arbeiden voor eigen ïekening, zelfs zonder knechten, eene j mogelijkheid die van dag tôt dag beperk-ter wordt, dank zij het groot-kapitalis-me.En als er nu toch van christelijk ànti-, socialistisch standpïïnt, . meesters-werk-geyèrs — werknemers ware jnister ge-zegd — noodig zijn, waarom stichten ! de dompers dan cooperatievenr2 De cooperatie van verbruik en van ! 'oortbrengst is toch een vorm van vo'ort-arengen, waar de persoonlijke meester-j werkgever is buitengesloten, om plaats te maken voor het bestuur der collectiviteit, ''ertegenwoordigt door het door haar àan- I Reste! de en afstelbaar bestutir, dat zich te gedragen heeft naar den wil der meer-derheid. Ziedaar eene tegenstelling in zake van theorie en praktijk, die de anti-> socialistische werkersverdeelers moeilijk i îullen explikeeren, 't is verre yan ze te I v«rechtvaardigen. 'Er moeten ook rijken en armen 'zijn, zeggen de pauzen in hunne officieel be-kend gemaakte stukken. Na al het voorgaande is dat .ibg al logiek, maar daarom ook niet minder bru-taal, valsch en onbeschaamd. Vooreerst het bestaan van den rijkdom erkennen en goedkeuren, is de uitbuiting van den eenen menschen door den andere aanvaarden en ook goed vin den, in het verleden, het heden en voor de toekomst. Want geen enkele mensch, zelfs niet de bekwaamste, de geniaalste werker kan door eigen arbeid rijk worden door het .voortbrengen van maatschappelijke pro-dukten.Wie dat betwist, haie voorbeelden aan. Dat men ons een man toone, voor eigen rekening werkend, zonder knechten, van zijn twintig tôt zijn zestig jaren, die een fortuin verzameld heeft. Die is er niet. Men kan dus niet rijk worden zonder uitbuiting, 't zij in de nijverheid of in den handel. Dat keuren de anti-socialisten goed. En als er rijken en armen moeten zijn, dan zou het gezond verstand en de logiek toch eischen dat het de werkers zijn die rijk zijn, en degenen die niet arbeiden arm. .Welnu, 't is juist het verkeerde. De rijken zijn nietsdoeners of à peu près en de armen zijn voor de overgroote meerderheid menschen die geheel hard en naarstig wroeten voor een arm stuk brood. De armoede en de rijkdom worden als noodzakelijk aanzien. Men verheft beide tôt goddelijke instellingen. Zulke afschuwelijke theorien vooruit-zetten doen meer nadeel aan den gods-dienst dan de propaganda yan al de vrijden'kers samen. Inderdaad, wat moet elke werkman zeggen als hij zulke afgrijselijkheden te slikken krijgt? Het komt hem seffens voor den geest, dat de meeste rampen die de menschheid treffen, juist hunne reden vinden in het bestaan der klassen van armen en rijken. De arme is, of hij wil of niet, een slaaf yan den rijke die zijn kroetje brood en dat zijner gansche familie in handen heeft. De arme moet bukken, kruipen, zwij-gen ; zich laten uitbuiten, zijnen laatsten druppel bloed laten aftappen of de werk-loosheid, den honger staan hem te wach-ten.De rijke is van natuur trotsch, onver-zoenlijk, meestal wreed en onbarmhartig voor de armen. Zeker zijn er altijd uitzonderingen zoo-wel in dees geval, als in anderen. Maar de uitzonderingen bevestigen veeleer den regel, maar looehenen of yerminderen hem niet. Niet alleen in de stoffelijke wereld, in den strijd voor het leven der werkers en in de toomlooze jacht naar fortuin der rijken speelt het bestaan der klassen, eene overwegende roi, maar die ongehoorde en niet te verdedigen ongelijkheid mani-festeert zich in de verstandelijke, de zede-lijke en de politieke wereld. De arme kan onmogelijk tôt de voile ontwikkeling zijner verstandelijke vermo-gens komen, de middelbare en hoogescho-len zijn voor hem verboden huizen, het hooger onderwijs is het monopool der be-goedden. De ontucht is yoor negen tien-den een gevolg van de armoede en den rijkdom. Deze laatste leidt tôt wulpschheid, de ellende voert hare slachtoffers naar 't bordeel, naar den trottoir of een ander kapelleken van lichte zeden. In de politiek is de arme den verwor-peling, den verongelijkte, de bezitter is de begunstigde, de bevoorrechte, de wet-gever.En 't is het bestaan dier klassen die tôt zulke schrikkelijke maatschappelijke wanorde geven, die de anti-socialisten aanvaarden op 't bevel van Rome, als eene goddelijke wet, geproklameerd door twee onfeilbare pauzen^ Het gaat het gezoûd begrip te boven. F. H. schipbreuk van de < Empress of Ireland > I verslag over het onderzoek naar de I Oorzaken van de schipbreuk van de « Em- I " P.^s of Ireland » op den Sfc-Laurens is nu F ^aar. Lord Mersey zal het heden zaterdag | Vo°ïlezen. Het zal ook zekere raaatregelen B-anbeyelen, om in de. toekomst dergejijke i ra®{en te voorkoinea.; Het slechte Frankrijk Het ministerie van het inwendige, de Se-naat en de bevoegde Commissie wilden het crediet van 7 millioen voor den onderstand aan kinderbedvrouwen op 5 millioen terug-brengen. Maar de Kamer heeft besloten het crediet van 7 millioen te herstelleïi. 't Algemeen Stemrecht heeft toch nog enkele goede-geyolgen, niet waar ? Een lekker geschiedenisje Een 'Brusselaar, antwoordende op den naam van Quillet, was zich voor eenige jaren in Honga-rie gaan vestigen om in Budapest terecht te komen, waar hij geheime speelhuizen inrichtte an veel geld yer-diende.Daar hij de zeden niet voldoende gekend en de policiehoofden niet gesmeerd ha<d werd zijn handel ontdekt en hij zelf voor den tijd van tien jaren over de hongaarsche grenzen gezet. Quillet ging niet ver over de grenzen en weldra had hij een plan gevonden om zich te wreken. Als gentlemen ging hij stout-moedig den heer hofraad Barat opzoeken, die bestuurder van het persbureel van het ministerie was, en maakte hem behendig wijs dat hij de hongaarsche correspondent was van de londensche Graphie en lllustra-ted News — en dat hij in die invlo<f3rijko engelsche bladen al ztjn invloed wilde ge-bruiken om voor de hongaarsche regeering en de hem aanbevolen ministers ailes te doen wat zij wenschten. Hofraad Barat bracht den heer Quillet bij den staatssecretaris Jeszensky en ge-driën werden zij ontvangen voor den opper-minister Tisza. Na een uur samen gespro-ken te hebben waren de heeren daarover tôt akkoord gekomen dat Quillet in de beide londensche bladen een protret van Tisza zou doen plaatsen, vergezeld natuurlijk van een treffend lofartikel over den opperminis-ter — waarvoor hij de bagatel van 30.000 Kronen zou ontvangen ! Eenige dagen later verscheen het portret van den opperminister in de beide londensche bladen. In de Graphie werd Tisza vol bluf vergeleken aan den beroemden hon-gaarschen Bayard, terwijl hij in het lllu-stratcd geroemd werd als een hedendaag-schen Cromwcll. Om zijn portret en zijne lofartikels in de londensche bladen geplaatst te krijgen had Quillet aan elk der winketten comptant 3.000 kronen moeten afdokken. Maar als Quillet nu eenige dagen later om zijne welverdiende 30,<îp0 kronen sichree(f kreeg hij geen antwoord... De persbureelbe-stuurder zoowel als de staatssecretaris en de opperminister gebaarden van krommen-aas.Op zijn zooveelsten brief kreeg Quillet ten antwoord dat de minister, om hem te beloonen voor zijne artikels, het uitdrij-vingsmandaat tegen hem ingetrokken had en dat hij gerust kon terug keeren om zijn « stiel » uit te oefenen... Nu schreef Quillet dreigbrief op dreig-brief waarin hij te kennen gaf dat het er voor hem om de blieken om doen was en dat hij, gewapend met de schriftelijke bewijzen die hij bezat, het schandaal zou aan het licht brengen voor de rechtbank. Quillet bekwam geen antwoord en geen geld en nu heeft hij inderdaad eene klacht ingediend bij den opperrechter van Buda-pèst... Of de rechtbank zich met de kwestie zal inlaten kan nog niet gezegd worden, maar voor de zooveelste maal zitten de hoo-gere heeren ferm in nesten met dit lekker geschiedenisje. Komt er van de rechtbank niets dan zal de Brusselaar zijne documenten aan het licht brengen en aldus zullen wij nog eens kunnen zien hoe er geknoeid wordt in de hoogere wereld en hoe de burgersbladen zich laten omkoopen voor allerhande vuile werken. De dood van joe Chamberlain ZIJNE PLAATS VERV AN GIN G Volgens de «Times» zou noch in West Birmingham, het district van wijlen Joseph Chamberlain, noch in Oost Worcestershire, waar Austen ie afgetreden, om de plaats van zijn vader in het Lagerhuis in te ne-men, stemming noodig zijn. Austen Chamberlain zou in West Birmingham en Lever-ton Harris (unionist) in Oost Worcestres-hire zonder tegenkandidaat worden g»ko-zen.Gisteren is de nieuwe verkiezing voor het Lagerhuis in West-Birmingham, het oude district van Joseph Chamberlain, uitge-schreven, waar Austen Chamberlain zich kandidaat zal stellen. De liberalen zullen waarschijnlijk geen tegencandidaat tegen-over hem in het veld brengen. Austen Chamberlain heeft gister avond in twee vergaderingen te Birmingham ge-sproken. Brama der jaloerschheid Te Pauillac, in het Gironde-departement, verkeerde mevr. Querignart, echtgenoote van een kapitein der douanen, sedert gerui-men tijd in gezegenden toestand. Sedert enkele dagen was de vrouw onrustig en, door haren man ondervraagd, bekende zij ten slotte dat het kind, dat zij verwachtte, niet van hem was. De man, razend van jaloerschheid, dood-zijne vrouw met twee revolversclioten, en schoot zich daarna door het hoofd. t | Het Petitionnement voor A. S. § k< , | Op lO Juli hadden wij I I 7®$ plaatselijke komiteitei), § il waarvan er 393 slBj!i het # | ISIatioziaal Komiteit | 1 3®-70® handteekens ï | hadden overgemaakt. | De Noordpoolexpeditie Stephenson Over het vergaan van de « Karlik », het schip der canadeesche ontdekkingsreizi-gers, die onder de leiding van Dr Stephen-son, naar den Noordpool vertrokken waren, heeft men inlichtingen vernomen. De S koppen der bemanning die na de ramp op het ieland Wrangel niet aanland-den zijn hoogst waarschijnlijk verdronken. Onder hen bevinden zich Si. James Mur-ray, oceaankundige, M. Anderson, eerste officier, heelmeester Ma.ckay, een geleerde uit Parijs, Henri Bouchât, en vier matro-zen. Deze schipbreuk heeft de zending Ste-phenson zonder twijfel te niet geholpen. Het bijzonderste schip, de « Karlik » is nu vergaan en de geleerdste leden zijn omge-komen.Tijdens de maand september van verleden jaar, toen de « Karlik », op reis naar den Noordpool, voorbij het schiereiland Alaska vaarde, stapte Stephenson met vier vrien-den aan wal om op jacht uit te gaan, daar het op het schip aan versch vleesch ont-brak. Het schip zette middelerwijl a.ijne reis voort, doch de luchtgestéltenis was uiterst slecht en weldra kwamen een aantal groote ijsschollen lût het Noorden afgevlot. De « Karlik » werd er een tijdje lang door mee-gedreven, doch ten slotte geraakte het schip tusschen het ijs vast, werd verpletterd en zonk naar de diepte. Kapitein Bartlett had juist tijd genoeg om eene nogal ruime hoeveelheid mondbehoef-ten aan wal te laten brengen eer het schip zonk. De 25 schipbreukelingen kapten dan eerst eene hut in het bevrozen ijs, en bouw-den er later eene tweede op uit hout die zij met een zeil van ;t schip dekten. Zij verble-ven eenigen tijd in de twee hutten alvorens hunne reis naar het dichtsbijgelegen eiland Wrangel aan te vangen. Toen ailes gereed was, werden 8 mannen met sleden en honden voorafgezonden. De overige leden der zending vertrokken eenige dagen later. onder de leiding va.n kapitein Bartlett. Zij kwamen op het eiland Wrangjel aan,'doch van de voorhoede die eenige dagen voor hen vertrokken was, werd nergens het minste spoor gevonden. Men richtte aanstonds een opzoekings-tocht in, die drie weken duurde doch geen uitslag opleverde. Kapitein Bartlett ver-trok dan met de overlevenden om M. Stephenson en de vier léden der zending, die in Alaska aan wal gestapt waren, op te zoeken. De acht personen die men niet weerge-vonden heeft, zijn zonder twijfel omgeko-men.""P**"""' . —> Het procès Caollaux-Calmette s-arys In zake het aanstaande geding van mev. Caillaux, meldt men een zonderling tus-schengeval.Volgens het gebruik had de burgerlijke partij onlangs mededeeling gevraagd van het dossier. De advokaat ontving, tôt zijn groote verwondering een onvolledig dossier. Er ontbraken namelijk aan: het arrest van verzending, de beschuldigingsakt en de lijst der getuigen. Vandaar verzetaanteekening. De procu-reur-generaal verontschuldigde zich en,daar de advokaat bleef aandringen, zegde hij ten slotte: «Ik zal met genoegen de documenten mededeelen, zoo men de verbintenis aangaat ze niet openbaar te maken !» Van den anderen kant meldt men dat de zaak op 20 juli voor het assisenhof komt. — w©~av-«»«~ —— De Ondersteuning der ouders van afgestorven soldaten Het crediet van 2 millioen voor onder-steuning aan de ouders van gesneuvelde en in den dienst gestorven soldaten werd in den franschen Senaat op 10.000 frank te-ruggebracht, — maar de Kamer heeft het oorspronkelijk cijfer van 2 millioen her-^steldi Bravo J Rond het drama van Sarajwo in net; nootaartiKel van « Jtiet volk » van Woensdag kan men volgend brokje lezen. « 't Is blijkbaar « Vooruit » die uit zijne dagelijksche gewoonte van liegen niet wil geraken, want geen enkel klerikaal blad • heeft geschreven dat de socialisten die grn- i welijke moord gepleegd hebben ». Het « Volkske » liegt wa.nt^: De Afrosser> i heeft de socialisten openlijk yan die cjoord t beschuldigt ! In dat blad, nnmmer van 5 Juli was daar-in het volgende te lezen : BLOEDHONDEN Eens te meer hebben wij kunnen be- } statigen waarom de socialisten de roode ylag als sta.ndaard gekozen hebben. 't Is om de bloedvlekken, die zoo dik»' wijls het socialistisch vaandel bestem-pelen niet te bespeuren. Bcwijs ; de lafïe moord verleden zon- j dag te Sarajevo op Aartshertog Ferdi- j nand van Oostenrijk en zijne vrouw gepleegd.Droevig ! ! ! Dit is toch wel kla-ar en duidelijk de socia ' i listen van die moord beschuldigen, niet' wa.ar? Maar het « Volkske » zou kunnen zeggen : l > <i Wij kennen de « Afrosser » niet, dat is geen katholiek' blad en wij hebben er nieta mede gémeens in onze partij », juist zooals de klerikale kamerleden ter Kamer zegden toen de « Afrosser », met de beeltenis van ; den varkenskop de leerlingen der officieele | scholen verbeeldende, onder hunnen neus werd geduwd. Maar dat pakt niet, wa.nt te Leuven zeg- j de een klerikaal gemeenteraadslid in naam ! zijner vrienden juist hetzelfde en nochtans-'j moet men, voor zaken betreffende dien zelf- ! den « Afrosser », zich nu officieel tôt de Grondwettelijke Katholieke Vereeniging van Leuven wenden. De vuile « Afrosser » maakt dus deel uit der klerikale pers ; heeft de socialisten van moord op den Aartshertog beschuldigd en het « Volkske » heeft dit op leugenachtige wijze willen verstoppen. « Vooruit » heeft dus, zooals altijd, de | voile waarheid geschreven ! _H®t « Volkske » heeft integen«|î«8, m uit de gewoonte niet te gaan, nog eens en voor den zooveelsten keer gelogen als een tandentrekker. Nu, « Het Volk » heeft toch nog een troost, zijn vrienden van Leuven liegen zoo hard en zoo onbeschaamd als hîj zelf! Als het nu maar niet probeert de Lewm* naars den loef af te steken in 't liegen. Leuven. 1). Vandemoortele. Na het draina te Sarajevo OOSTENRIJK EN SEEVIE Naar de bladen melden, zal de uitsl&g va.n het onderzoek betreffende den moorci te Sarajewo, zoodra dit onderzoek is afgeloo-pen, worden openbaar gemaakt. Een deel van het bewijsmateriaal zal ter kennis van de Servische regeering worden gebracht, met het verzoek om een onder- i zoek in te stellen en de schuldigen te straffen. Het is te verwachten dat, indien Servië officieel aile gemcenschap met de hoogver-: raderlijke agitatie in Bosnië looohent, ook : dien Serviërs de oogen zullen opengaan, dio ' zich thans door de dubbelzinnigheid van de : Servische politiek op een dwaalspoor laten I brengen. \ De « Neue Freie Presse » schrijft o. b».': j Aile sta.ten, behalve Servië, staan aan de j zijde van Oostenrijk-Hongarije. Overal,' heeft men de verheerlijking van den moord' te Sarajewo ten scherpste veroordeeld. Itt de eerste plaats hebben wij het heele Duit-sche volk aan onzen kant. De Groot-Servische gedachte wordt in Duitschland a.ls een schadelijk insect voor den Europeeschen vrede gebrandmerkt. In Italië, meent het blad, denkt men #r> evenzoo over. Engeland zal zijn machtigen invloed aan-wenden om Servië tôt bezinning te brenge»' en de Groot-Servische propaganda te fnoV k ken» ■■■àa ■ ' * à . 3© iaar -- N. 191 Prijs per nnmmer : voor Eelgië 3 centiemeD, voor den ^reemde 5 eentiemen Telsfoon : Rëdactie 247 ■ Admîiîistratïe 2845 Zaterdaq 11 «Juli 1914

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.