MÊÊtm yWtJHB mÊjm 32- laas» — N. 43 'iM* i" I'liiuw Prijs per ntanmer : voor België S centiemen, voor den Vreemde 5 centiemen Tfcfsïoon t kmd&a'lie 24&T » Administr'af ie 2S4S Zossta IS FEBRUARI! ■&■ S Orgaan d$r Bel ffk Drttktttr-UStgeefeter Sa®: Maatschappij HET LICHT , bestuurder > P. DE VISCH. Ledcberg-Ocnt . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE Î100GPOORT, 29, GENT -f—» ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Of ie maanden. . . , . fr. 3,25 Zes tnaandea • .... fr. 650 Eenjaar. ...... fr. 12.50 Mep abcsHcsr» liet» op eik postbtsrecSe? DEFi V8EEMDE Drie maanden (dagelijks verzanden). « . . « fr. &?3 ?! Le Bien Public neemt niet aan, zooais fonze vriend Van Extergem het zegde, dat ter als persoon gezien nog brave menschen eijn onder de patroons, maar dat zij maatschappelijk beschouwd kapitalisten zijn en kapitalistisch moeten handelen. ; Hij noemt dat zelfs een boosaardig pleidooi. Tiens, tiens, confrater, van waar die plotselinge* verandering van zienswijze 'l. Wij hebben altijd hooren verkondigen dat Vla concurrentie in alle fabrikatiën, voor alle I Zelfs kunnen wij zeggen, dat de concurrentie het grbot' slagwoord was waarmedeïineu in tijd van werkstaking de werkliedenüvvandelen Zond en elke toegeving weigerde.i "\',T)j gaan hier de vrije concurrentie niettliscuteeren in.princiep, dat zou (is te verfiwden. Toch willen wij doen opmerken datWe werklieden de levende wezens zijn dieer onder lijden, wier loon en werkuren er(onder gedrukt worden. ' Maar zelfs ds patroons ontsnappen aandien druk niet.* Ue groote uitbuiters, de speculanten, de. trusts, de rings, de naamlooze vennootschappen geven den toon en beheerschea de wereldmarkten. • Le Bien Public zal niet durven loochenen ■dat de alleenstaande nijveraars daaronder moeten bukken en die kapitalistische olifanten moeten volgen op het gebied van foonen, werkuren enz. Gelukkig alfa zij de concurrentie kunnen Sbijhouden als materieel, raekanieken, enz. Wees in dees geval een patroon met een ■gouden hart, bezield met de beste inzichten, jgij ïtaat zoo machteloos als manneken-pis in 'Brussel. De economische toestanden wege a op u gelijk lood. Dat is zoo waar, dat de katholieke regee■?ing■? niet aarzelde de amerikaansohe granen, enz. te belasten, omdat de concurrentie naar men beweerde onmogelijk was voor onze belgische landbouwers. i Begrijpt gij nu Bien Public, dat er als iperaonen gezien brave patroons kunnen fcijn, terwijl 'zij maatschappelijk gezien allen medegesleepfc worden in den kapitalistiechen maalstroom en dat onze AntwerpBchen medewerker ,geen ongelijk had zulks te zeggen. &' 3§S & • De gentsche patroons zijn aan hunne kerklieden ter hulp gekomen niet als oijteonderen, maar 'tis als kapitalisten dat zij hunne «gemeenschappelijke weersiandskas» geledigd hebben ten voordeeie der werkeloozsn. Dat bevestigt wat wij hooger verdedigden namelijk de persoonlijke onmacht en dikfwijla zelfs het gemis aan gevoel of aan initiatief die hunne weerstandsvereeniging wel toomt te bezitten. Dat' cl:e daad van te helpen gezamelijk of fcollektief gebeurt ver-mindert daarom niets n waarde. Zij pleit eerder ten voordeeie nzer stelling, dat de gemeenschap door- gaans tot grooter en verhevener dingen in staat is dan den alleenloopende perscon. De daden door de stad volvoerd zijn er een ander treffend bewijs van. De gezamelijke handeling heeft ook dat voordeel dat de slechten door de goeden worden overrompeld en medegesleept, maar het zegt nog niet dat de goedwilligen alleen, persoonlijk gezien, tot handelen in staat waren geweest. «Vooruit» wordt er ook met de haren bijgesleept, het tegendeel ware een mirakel geweest. Onze ondernemingen van weverij, spinnerij enz. zijn ook uitbuiterswerken, ten zelfden titel van anderen. Dab dit niet juist hetzelfde is, dat zullen wij wel eens met «Le Bien Public» afhaspeleu. Zonder moeite erkennen wij ten volle, dat al onze vcortbrengstinrichtingen den kapitalistischen vorm hebben moeten aannemen, aandeelen uitgeven tegen jaarlijksche rente als er is. Hoe men het anders zou kunnen als men van de noodige geldmiddelen beroofd is, zal «Le Bien Public» ons misschien willen klaar spinnen, ingezien dat de coöperatieve «Vcoruit» al haar geld noodig heeft, om hare eigene ontwikkeling voort te zetten. Apostel zijn is geheel goed, maar nog moet het sociaal midden geschikt zijn om uwe theoriën te verwezenlijken, zoo niet preekt ge in de woestijn. «Le Bien Public» maakt eene belachelijk, domme veronderstelling. Hij schrijft : Veronderstel een oogenblik, dafc patroons en kapitalisten, getroffen door do socialistische gratie, in groep de nijverheid en den handel verlaten en dat zij besluiten van voortaan het eenvoudig leven te leiden terwijl zij hunne groenten kweeken. Zou hunne bekcering wel voordeelig zijn aan de werkende klasse % Wij antwoorden vooreerst : de vergelijking en de vraag zijn zot, ten eerste omdat do kapitalisten dat niet zullen doen . en da-t aldus ten tweede de vraag wegvalt'. Maar mocht men zulke veronderstelling maken, ware zij mogelijk, dan zouden wij onbewimpeld antwoorden : dat ware voordeelig aan de werklieden, die nu reeds bewijzen dat zij tot het beheer en het bestuur van hun eigen arbeid in staat zijn. Zekerlijk zou eene dergelijke mirakuleuze omkeering niet zonder moeilijkheden gaan in den beginne, maar de' werkende klasse zou ze te boven komen, dat is vast. Het is onnoodig op die veronderstelling verder in te gaan, wij zijn alles behalve dreomers. Maar veronderstelling voor veronderstelling, mogen wij aan «Le Bien Public» vragen wat er zou gebeuren met het kapitaal en met zijne bezitters, indien de werkende klasse, ook door een mirakel, op eenen nacht verdwenen ware? Dat ware geheel interressant om weten. F. H. Rouwen Vrees(I) (SONNET) Door bosch en weide klaagt het klokgetamp; Een sneeuwtapijt bedekt de groene zode. Bij 't flauwe, weiflend licht der avondlamp, Beweent een weduw' baren dterbren doode. Zij en haar kindren hebben troost van neode En lijden veel. Voor allen welke ramp !... Hij is niet meer !.. En de Eerzucht — ach, die snoode! Spot met hun wee. — Hoe wreed des levens kamp 1 Ginds slaapt haar echtvriend, en in 't graf rust de asch Van vader, die hun heil des levens was. Nu sleepen ze als een kluister 't léven... Miljoenen siuimren reeds op 't doodenveld ! Miljoenen harten jagen nóg, ontsteld Van vrees, dat ook hun dierbren zullen sneven. Isidoor Albert. Februari 1916. (1) Verboden nedrufi. DE CENT8GHE SOCIALISTISCHE WERKERSVROUWEN EU PET SCHEPENCOLLEGE VI Dinsdag 8 dezer had eene delegatie van negen socialistische vrouwen een onderhoud met het Schepencollege. In een uitgebreid verslag1bespraken zij : Het Brood- ea Aardappelrantsoen, het verbruik dier eetwaren vij-'r den oorlog en nu, de huidige budget? en der werkersgezinnen, den nood der werklieden in Gent, de kwestie der zeep, de reinheid en de te vreezen ziekten onder de massa. Op dit verslag komen wij terug, want dit zal van pas komen in onze artikelenreeks. Voor heden gaan wij het slot van het verslag nemen : DE ZEEPKWESTIE EN DE REINHEID VAN 'T VOLS De goede bruine zeep zal straks niet te koopen zijn aan 6 franken de kilo. De slechte zeep, — zoogezegde bruine — varieert tusschen de 1,50 en 3 fr., en men kan er zich in alle geval niet ordentelijk mede wasschen. De zeep wordt dus een artikel dat niet te koopen is door de werkersklas. Het gevolg? De huismoeders beginnen met niet meer te wasschen. Vele steken reeds eenvoudig het wasgoed in den ketel, laten het koken met wat soda en weerom droogen. Anderen dragen hunne hemdens, enz. in plaats van ééne week, twee en drie weken, om aldus besparingen te doen. Dat is niet meer wasschenÎ En. de soda, wordt ook schaarscher, alsook de waschpoeder, de «BIeekerties:>. In een woord, straks is het uit met den wasch der werklieden. De gevolgen daarvan moeten onvermijdelijk zijn : het vervuilen der werklieden, wat ook beteekent het vervallen, en kan de oorzaak worden van groote ziekten. Daarvan moet de bevolking behoed worden. Hoe? Onze wakkere vrouwendelegatie gaf aan het Schepencollege daarover een goeden wenk. Zij stelde voor : Gemeentelijke wasehplaatsen in te richten, alwaar de werkvrouwen ofwel gratis, ofwel aan den minst niogelijken prijs hunnen wasch kunnen slaan. Hoe schoon, hoe verdienstelijk is het dat het de werkersvrouwen zelf zijn, welke, na de zware slag-en van anderhalf jaar oorlog, nog zelf net iniatief nemen en waarlijk vechten tegen het dreigende gevaar: Het verval, vervuilen harer eigene klasse, en naar middels uitzien om hare klasse te vrijwaren van smetziekten, enz. Het is eene moedige daad geweest van onze socialistische vrouwendelegatie, edel en vooruitziende, waarover wij hen hartelijk proficiat wenschen. Gansch de bevolking zal hare daad goedkeuren, beamen. Die inrichtingen dringen _ zich op en het College, dat onze delegatie uiterst goed ontving, beloofde welwillend de verschillige aangeraakte kwesties te onderzoeken. Wij hopen daarvan het beste. Wij willen er nog iets bij doen, namelijk : Waarom zouden er nu geene kostelooze baden gegeven worden? Waarom zou men hi werksama wij.» aan de volksorganisatie van de nationale verdediging mede te werken. Integendeel, hoe meer het prcblema dat zij op te lossen hebben moeilijk en onklaar is, van hoe meer belang het is dat zij hunne overheid en hunnen invloed doen gelden door de uitoefening van gansch hunne aktie over dewelke zij kunnen beschikken, hoe meer belang ook hunne vatbaarheid over het leger heeft, om het voor 't beste in de uren van krisis te doen dienen, ter bescherming van de internationale vrede en de nationale onafhankelijkheid. Hunne werkzame deelneming aan de werking van het vernieuwde leger is dus eeno wet van de proletarische stijging en van de socialistische aktie. Deze wet, het is onmogelijk dat de proletariërs haar niet erkennen. Zelfs gebeurt het dikwijls aan het proletariaat, — uit walg over de daden van de burgerlijke Republiek, — van de Bepubliek los te schijnen, maar dat het van woede opstaat wanneer de Republiek werkelijk bedreigt is, en dat het trilt van vreugde wanneer eene nieuwe Republiek, zelfs burgerlijke, in Europa ontstaat; zelfs, en ondanks het misbruik van wonderbare formules, heeft het, om tegen de burgerlijke en kapitalistische vormen van het vaderland te protesteeren, schoon den banvloek aan het vaderland zelf te werpen, het zal zich gansch oprichten den dag op dewelke de onafhankelijkheid van het vaderland werkelijk in gevaar zijn zal. En het zal het vaderland ontmaken van regeeringen van bederf en van avonturen, om des te beter, met den wereldvrede de nationale zelfstandigheid te behouden. Het vruchtelooze geweld der regeeringslooze afwijkingen zal gen minuut een dag van krisis aan da kracht van de volledige werkersgedachte, welke de Internationale en de Natie verzoent, weerstaan. Het is op deze volledige werkersgedachte dat de Republiek, van heden af, beroep kan doen, indien zij de organisatie van een waarlijk verdedigend, volksgezind en afdoend leger wil verzekeren. Wij kunnen de taak, welke wij op ons genomen hadden om dit meesterwerk van Jean Jaurès deels samengevat weer te geven, als voleindigd aanzien, dit evenwel niet zonder volgende aanhaling te vertalen welke Jaurès in zijn laatste hoofdstuk ook noodig oordeelt op te sommen. ...Zeker is het dat, indien zich het vreeselijke drama zou openen dat de geesten kwelt, indien Frankrijk en Duitschland zich opnieuw voor elkander zouden bevinden, het belang van Engeland> op_ voorhand besloten tusschen te komen in een konflikt dat verscheidene zijner kapitalisten wenschen en dat eenigen zochten uit te lokken, van aard zijn zou zijne tusschenkorast op te dringen. M. de generaal Langlois oordeelt juist dat de medewerking der Engelschen slechts nuttig zijn zou indien zij snel gaat. «Rekenen wij slechts op vijf sterke afdeelingen, volmaakt van gereedschappen voorzien en gewapend, merkwaardig ingericht, hetzij de waarde van twee legerkorpsen, overvloedig voorzien van geschut en v/aarschijnlijk onder de bevelen van den volksgezindsten Engelschen generaal, dis niet alleen in GrootBretagne, maar over de gansene wereld worclt geacht. Het bijtijds komen van eene dergelijke medewerking op het geschiktst oogenblik naar onzen ernstig bedreigden linker flank, zou den rechter duitschen vleugel erg in verlegenheid brengen. Indien deze laatste het Belgische grondgebied overweldigd had door het zuiden van Namen en van Luik voorbij te trekken, is het waarschijnlijk dat de Engelsche tusschenkomst het Belgische leger zou medeslepen dat, anderzins, onbeweeglijk in zijne versterkte schuilplaats van Antwerpen zou blijven. Maar de voordeelen welke wij uit de Entente met onze geburen van < ver de Manche zouden kunnen trekken, zijn slechts werkelijk wanneer het expéditionnaire korps ten gepaste tijd in Frankrijk ontscheept, 't is te zeggen van zich in het groot 1 gevecht te bevinden dat, volgens 't meeren\ deel van d§ militaire schrijvers, beslissend zijn zal. Daarenboven kan deze slag begin-: nen van zoodra dat de Duitsehe mobilisée1 ring zal geëindigd zijn, omtrent den vijf-| tienden dag na de oorlogsverklaring, misschien er voor. Om aan dezen grootscheO' kamp en zonder genade te kunnen deelne-' men, is het dus noodig dat de Britsche! troepen ten laatste den vijftienden dag ge-, land wezen. Het is dus van belang dati hunne mobiliseering zeer snel gaat — iets, wat overigens hunne tegenwoordige organisatie toelaat — en dat hunne ontscheping! zich kort na de mobiliseering voltrekke. » Sinds anderhalf jaar staan we voor de werkelijkheid, zijn we deelgenoot-en in den bloedigen wereldbrand. Alle kritieken over legerwetten en militaire organisatie laten we vooralsnu onverlet : We willen alleen wijzen op het grootsche idee, op de inrichting van het ware; vaderlandsche volksleger, door Jaurès als sociaal-demokraat op zulke prachtige wijzes verdedigd. Vele overwegingen voegen aan deze, schitterende en overtollig gedokumenteerde pleidooi van de ware vaderlandsliefde door Jaurès uiteengezet, zou de hooge waarde' van het Werk van den Grooten Sociaal-demokraat verminderen. En dat willen we niet. De vijanden der sociaal-demokratie heb-' ben ons steeds als vaderlandsloozen afge^' schilderd. Tegenover hunne beleedigingen stellen we het boek van Jaurès, hetwelk dat van ons pjlen is, en de houding der soeiaalde-mokraten in de parlementen en in de legers van de in oorlog zijnde landen aangenomen. V/ij hopen dat deze artikels onze nieuwe) lezers zullen geleerd en onze oudere partij-genooten zullen gesterkt hebben, en zij. allen na den huldigen bloedigen krijg naast ons zullen staan om voor de VERNIETIGING ALLER. WAPENEN en voor do duurzame en BLIJVENDE ALGEHEELE WERELDVREDE te ijveren! Op dus,' partijgenooten en geestverwanten, niet gewanhoopt en de toekomst is aande sociaaldemokratie jR. Y..

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.