3® Saas* . M. 249 —MB———————kmi iiiiiii iiiwiii—iiii ■>hmhwwwii i iii ii i i — iiiiuimiaajoi Prijs per nommer : voor België 3 centiemen, voor don '/reemde 5 centiemen ...y .<•>.. > -,7Zk,.y •: \f^TS^3SSSSBMSmsmemm Telefoon ; Redactis 247 - Administratie 2845 Klaandaa 7 September 1314 Orukster-Uhteelstef iam; Maatschappi j HET L1CHT , beat uorder s I p, DE VISCH. Ledeberg-Q*nt .. REDACT1E ADMIN1STRAT1E HOOGPOORT. 29. CENT VOORUIT Orgaan de/* Be/g/sche WeM'edenpadsj. —• Verschjjnende aile dagen. ABONNEMENTSPRiJS S BELGIE Drie maanden. . . , . fr. 3.2Î Zes maanden . . . . . fr. 6 59 Een jaar....... fr. 12.5QI > Men abonneert zicb dp aile postbureele* DEN VREEMDE Orie maanden (dagelijks \ verzonden). fr. 6.7!t ********************* * Onze lezers, BUITEN GENT, zullen, op de 4* bladzijde, onze berichten van zondag morgend vinden, die reeds in onze gentsche editie verschenen. Zij lezen dus eerst DIE berichten. 7sr BERIBHT OER ADMINISTRATiE '-wa Onze lezers en verkoopers moeten niet verwonderd zijn als het blad hun later dan naar gewoonte besteld wordt EH ZIJ HET EIESTDAAGS NIET; MEEE ZOUDEN ONT-vabtgen.De berichten komen ons zeer moeilijk toe en het onder-wersen aan de censuur neemt ook tijd in. En van zoohaast de Duitschers te Gent zijn, — EN WIJ HOOEDEN DEZEN MOEC-END TUSSCHEN 1 i EN 4 i UEE BEEDS GE-WEEEVUUE, — zullen zij waarschijnlijk doen wat zij te Luik deden : BELETTEN DAT DE D A G BLADEN VEB-SOHIJNEN.Ook het drukken en de verzending der bladen ondergaat vsrtraging : onze oplage is verdriedubbeld en menigvuldige treinen zifn aîgeschaft. Wij antwoorden dus niet aan klachten die ons diensaan-gaande nog zouden gezonden worden. l_ \ *mwi m h —i——mai Oi losstsad (Ofîicieele mededeeling) Osndsrmsnde ontraimii )e Duitschers verlaten Dendermonde,. om niet omsin-ijeld te worden en pogén I irand te stichten. iittwerpen, zaterdag, 10 ure 's avonds: dendermonde is do or de Duitscke troe-b ontruimd, die eenige branden hebben 'isticht alvorens zich terug te trekken. Zij ti'oen in het Noorden over de Sckelde de wgioen springen, aldus voor het oogen-lik afziende van elken inval in het Land un Waas. Terselfdertijd dat de vijanden gisteren pukten naar Dendermonde, hebben zij en aanvdUbeproefd o-p hei Zuidwestelijk ieel dezer stelling, om de omsingeling '"■uriner troepen te Dendermonde te belet-'en.* In dit gevecht werden de Duitschers met groot verlies teruggeslagen. Het ont-ruimen van Dendermonde verklaart zich door het feit, dat de Duitschers er zich niet zouden kunnen staande kouden, zon-der gevaar te loopen van de hoofdmacht butiner troepen te worden afgesneden. De poging om, na het verlaten der plaats, deze in brand te steken, is nog-maals eene daad van enkel barbaarsch- , heid zonder een krijgskundig nut. * *'# De nog gedeeltelijk vc; sterkte stad Den-dermondç was bezet door de 4e, 8e eh lie linieregimenten gesteund door veldgeschut, dat op de vesting opgesteld was. Het getal Duitschers, die gedood of ge-woud werden, was zeer aanzienlijk. Men denkt dat er minstens drie tôt vier duizend hunner ma-nnen buiten gevecht werden ge-steld.Aan de zijde der Belgen waren de ver-Iiezen zeer gering, daar zij door de vestin-gen beschut waren. De kanonniers en de linietroepen verrichtten wonderen. Gp zeker oogenblik weken de Duitschers en verwijderden zich tôt buiten het bereik van het geweergeschut. Maar nauwelijks waren zij verdwenen oî de Duitschers brachten, van op grooten af- stana nunne zware, nues vernieienae sa-nonnen in werking. Het begon houwitsers te regenen over Dendermonde, welke veel scfiade en nog al eenige slaclitofiers maak-ten.Dan was de toestand niet aithoudbaar en er werd .bevel gegeven aan de Belgische soldâtes Dendermonde te verlaten. De Duitschers waren een tien duizend tal sterlc. Zij plunderden den winkel van een juwe-lier en drongen in tal van huizen van de Kerkstraat, waar zij wijnkelders ledigden. * * « De inwoners van Dendermonde waren door de Belgische overheden uitgenoodigd om te vertrekken en spoedig volgde eene algemeene vlucht. Bond 10 ure rukten de Duitschers in de stad. Toen zij vernamen dat de burgemees-ter gevlucht was, waren zij zeer kwaad. Zij spoorden de^ inwoners, die nog gebleven waren aan, om de stad te verlaten. Men zegt dat zij verscheidene inwoners gevangen namen en ze meevoerden. De bestuurder van het gevang ontving het bevel het gevang open te zetten ; dade-lijk namen de gevangenen de vlucht in aile richtingen. De adjudant van het gevang bleef, tôt dat de laatste gevangene vertrokken was. In. de .straten vondjni verscheidene lijken. K„ v; . ' \ r>*-~ ' ,-ca ^"" ? ■ ■ f ■ f ' ' > - -icn ïiiiicvâ.. De stad is totaal onder water gezet en do laatste Duitschers, die de stad verlie- ten, moesten zich zwenimend redden. # * « Tijdens eene botsing langs den kant van Capellen-Bosch, zagen onze soldaten een g'-ocp soldaten in den uniform van het 9e liuie. Het waren echter Duitschers ! Onze soldaten hadden echter spoedig dezen list bemerkt. Zij lieten de Duitschers naderen, doch toen zij gingen loïstormen met djeii* kreet <'Hoch !» brak van belgischen kant een vreeslijk geweervuur los, en al de Duitschers werden neergeveld. Botsingsn fusschon Ouitsoiiers so Belgen TB ZELE Zaterda"g namiddag, rond 5 ure, kwamen er een 80-tal Duitschers per velo langs de spoorbaan gereden, komende van Grem-bergen. Een Belgische automobiel met soldaten en een mitrailleuze er op geplaatst weraen onmiaaeinjK verwituga ua,i uo Duitschers in de statie van Zele gedrongen waren. De Belgen vielen den vijand aan, schoten met de mitrailleuze en vluchtten dan on-middellijk weg zonder een Duitscher ge-troffen te hebben. De Duitschers begon-nen dan de statie te beschieten, die kleine schade onderging. Een burger, zekere heer Verbeek, zoon uit een koffiehuis van rechtover de statie, werd door twee kogels getroffen, waarvan een in den buik en een in de linker bil. Zijn toestand is gevaarlijk. Hierop wierpen de Duitschers eene bom in de wachtzaal, die zekerlijk niet ontploft is. Zij namen dan weder de vlucht langs de spoorwegbaan van Grembergen. Dit voorval heeft te Zele eene groote opschudding verwekt, zoodat vele burgers en werklieden op de vlucht gingen in de richting van Moerbeke. Vier uhlanen gedood Zondag voormiddag had te Zele eene nieuwe botsing plaats. De Duitschers kwamen af maar spoedig zetten de burger-wachten hen achterna. Een geweervuur volgde, waarop de Duitschers, die daags te voren de telefoondra/den hadden afgesneden, aftrokken. Toen de Belgen in de statie gingen zien, vonden ze de lijken van vier Duitsche soldaten..1» . I — Esn hevlg gevecht tusschen Qtrdegem en Isssemen De kommandant der brussel-sche jagers-verkenners gedood. — Yier jagers-verken-ners gekwetst. — Verscheidene Duitschers buiten gevecht gesteld. Eene hevige botsing h'eeft zondag morgend te 9 ure op het grondgebied van Cordegem plaats gehad, op den weg naax Massemen. De brusselsche jagers-verkenners die te Heusden gekantonneerd waren, hadden eene patrouille op verkenning gezonden langs den kant van Oordegem, waar men de aanwezigheid van uhlanen had gesi-signaleerd.Zij werden vervoegd door gendarmen te paard en per rijwiel en van vier jagers te paard van het leger aangevoerd door een hiitenant. Het duurde niet lang of zij bevonden zicn m legenwuoruigneiu van een esKaj dron van 200 uhlanen, die het vuur og hen openden. De Belgen beantwoorden het vuur. ) Op hetzelfde oogenblik traden duitsche cyclisten talrijk uit een bosch en schoten de Belgen in den rug: een duitsche]; schoot zelfs van uit eenen boom. De kommandant De Coninck der ja■* gers-verkenners werd door een kogel in het hoofd getroffen en was op den siag dood. Yier jagers-verkenners werden ge+ kwetst. < De Duitschers te talrijk zijnde, moesten de Belgen aftrekken. Wanneer de vijand verdwenen was hebben onze soldaten het lijk van den kommandant en de vier gev kwetsten weest halen. (} Een auto heeft den doode naar Gentî overgebracht. M. De Coninck' was bediende in het mi4 nisterie van koloniën. Twee andere autos hebben de vier ge-i kwetsten eveneens naar Gent overgebracht zij verkeeren niet in stervensgevaar. Men weet de verliezen der Duitschers1 niet: verscheidene hunner zijn buiten gevecht gesteld. I mi -m » d* ■— Een© oniEnoeiingj: te NederzwaBm I I Zondag namiddag heeft eene botsing plaats gehad te Nederzwalm, tusschen belgische soldaten en gendarmen en een 4Q tal duitschers. Deze laatsten werden op de vlucht ge-f jaagd na eenige manschappen te hebben yerloren. Een belgisch soldaat werd gedood. Te Gent kon min dezen morgend tiooren sehieten Dezen morgend, heel vroeg,^ moeten er op twee tôt drie uren aîstand van Gent weer scher-mutselingen hebben plaats gehad.Tusschen 1 è en 4 è ure hebben wij heel duidelijk geschufc gehoord en zulks herhaalda malen. v , - ~ v I i T® L@ii¥®n frelke gebouwen er ziin verbrand 4J Eea Hollandsche correspondent, die Leu-çn bezocht, legt ons uit hoe de stad er uit Set; Hi richtte mijne schreden het eerst naar w Markt. Daar staat het stadhuis, geheel 6 restaureoren, met name het prachtige en feelderige beeldhouwwerk. Dat het stadhuis niet geheel verwoest is, s. zoo vertelde men mij, te danken aan den Wgemeester, die in de nacht van het bom-wdement aan de Duitsche overheid op de Meën gesmeekt had om het stadhuis te 'Men. Geheel kon het echter niet gespaard '■T'en, daar het vuur van belendende ge-tuwen er zich aan meedeelde. isgenover het stadhuis staan ook nog fI1ige antieke gebouwen, die allen verbranrj <le St-Pieterskerk, die gedeeltelijk ver-Ueld is. Toen ik de vroegere zoo schoonG Maria '«eresiastraat inging, welke nu niet meer ■'il.een puinhoop is, kwam ik van daar op • a-rkensmarkt. De Hoogeschool, met de f3SeQaamde Hal, het voormalige huis van |5 »< eversgilde, en 3e Hoogeschoolbiblio-p 's Seheel verwoest. ten weinig verder den Mechelschensteen-"" °Pgaande, waar de St-Geertruidakerk roeger stond (thans ook al eene ruïne), 1 nierkte ik nog een groot klooster, waar r°eger ongeveer achthonderd Benedictij-^monnikken woonden. Ook dit was ge-1( verwoest. Het gebouw was, naar men Sde, aan de vier hoeken in brand gesto-met machiengeweren beschoten. e bt-Geertruidakerk, daar vlak bij, met 5e oistorische gebeeldhouwde koorba-nk, - voor de schoonste van geheel België Ov?nf' n ook verbrand. er de Geldenakenplaats.waar "de groote staat, kwam ik langs de O.-L.-S -;!f^t voorbij de puinhoopen van de tKp_ °"skerk. Deze kerk met byzantin-y. ten en de kostbaare schilderijen, g-nderej-^an r Jordaena - en Rubena, , para—MB—BtaiiWfcavHiiiiw i Knmnxamna^mtssm alsook het vermaarde doopvont, dat vol-gens de oyerlevering uit het Heilig Land door Godfried va.n Bouillon meegebracht is, en dagteekende uit den tijd der kruis-vaarders, is mede vernield en verbrand. Een weinig verder heeft men in de Naam-schestraat ook de schoone, nog niet geheel voltooide Benedicfcijner abdij verwoest. Het eenige wat nog ovpreind staat van de kloosters, is de schoone Norbertijner a.bdij «Regina Cœli», die op den Keizersber^ ligfc. Deze abdij ligt eenigzins bezijden de stad, eenzaam op de hoogte. Dat de Duitschers deze abdij spaarden, schijnt te verklaren nit het feit, dat de berg voor hen een punt van strategisch belajig was. Van af dezen berg moet de stad gebombardeerd zijn. Wat er van de Norbertijner monniken ge-worden is, kon ik niet te weten komen. Van de andere openbare gebouwen, zoo-als het Théâtre Royal, de Vlaamsche Schouwburg, het Paleis van Justicie, het gebouw van de «Vereeniging der Studen-ten», enz., enz., is pok niets overgebleven dan de kale muren. De bibliotheek Het grootste wetenschappelijk verlies, tôt nu toe berokkend, is ongetwijfeld de vernie-ling van de boekerij der Hoogeschool van Leuven. Zij was gevestigd in de Lakenhalle, gcthisch gebouw, dagteekenende van 1317, gebruikt tôt Hoogeschool 1426 ; in 1600 werd een verdiep bijgebouwd en in de XVIIIe eeuw een groote vleugel. De rijkdom harer verzamelingen, 200.000 tôt 300.000 boekdeelen, bestond vooral in oude zeldzame en veel al eenige drukwerken, waaronder honderden incunabels; zij bevat-te Vlaamsche boekjes, een uiterst zeldzame Engelsche verzameling, een «Yesalius», ge-drukt op perkament, twee wereldbollen van Bleau, enz. Zij kwamen voort, gedeeltelijk van de boekerij van voor de omwenteling, gedeeltelijk van abdijen en kloosters, door Jozef II afgeschaft. i De afdeeling der handschriften, alhoewel van minder belang, bevatte echter belang-rijke beschciden ; een eigenliandig werk van Thomas à Kempis, een merkwaardig hand-schrift van Térence, enz. ji-Da boekeoftfdegling oit. dsn. bgdenda^g- schen tijd was mede buitengewoon belang-rijk ; zij bevatte kostbare verzamelingen, onder meer de Uitgaven van bijna al de Academiën der wereld, kostbare giften sedert 1834 aan de Hoogeschool gedaan en boeken sedert hetzelfde tijdstip door de stad Leuven aangekoeht. De St-Pieterskerk Dit schoone onvergelijkbare gedenkteeken, zelfs een model van bouwkunde in de XVe en XVIe eeuw herbouwd, bezat eenen om-gang rond do koor van straalsgewijze uit-loopende kapellen, rijk aan kostbare kunst-stukken, als een twaalfarmige kroonluchter van Jan Matsys; eene schilderij van Craeyer (Mechelsche school) een «Marteling van St-Erasmus» en een «Laatste Avondmaal» van Dirk Bouts, een « H. Drievuldigheid » van Gaspar De Crayer, een beroemde «Heilige Familie, van Quinten-Matsys, eene «Kruis-afneming» van Rogier Van der Weyden, een gcthisch tabernakel van 15 meters hjog, dag-teekenend van 1450, een werk van Loyens, den bouwmeester van het stadhuis, enz. Dstoss Yaiid feMechelen EEN BLÏK OP DE VEEWOESTINGEN Arm Meehelen Meclielen schijnt als uitgestorven ; aJ de huizen blijven gesloten, niem&nd vei'toont zich op straat tenzij hier en daar een zeld-zaam persoon die met den angst op het , gelaat de verwoestingen gaat beschouwen of op zoek is naar voedsel, want winkeliers, bakkers en beenhouwers hebben meestal de vlucht genomen. ... . ' Buiten de vernislingen die wij reeds lieten ■ kennen, moeten wij nog diegenen aanhalen : die zich in versohillige ander straten vertoo- i nen, namelijk in den Bruel, waar de bom- i men aan den hoek der Borzestraat een sui- ■ kerwinkel en een niagazijn van cigaren ver-î nielden. I_n de SchontechsMa&t doorhoordeJL een houwitser de woning nevens de brou-werij Van Kiel, terwijl een houwitser die op het dak van M. Verlinden, handelaar, in de Kathelijnestraat gevallen, het huis gedeeltelijk vernielde. Ook werd de stoel-makerij Van Bladel, op de Wollemarkt, totaal in gruis gelegd. 't Is vooral in de omstreken der Groote Markt dat de verwoestingen droevig zijn om zien. Van het huis van M. Goovaerts dat door eene bom werd getroffen, blijft niets meer over dan puinen. In de Beenhouwer-straat zijn niet min dan vijf huizen verwoest en een totaal afgebrand. In de Blauwhond-straat liggen vier huizen in puinen en in de Scliaalstraat zijn twee woningen gansch vernield, in do Borzestraat drie woningen. Buiten de vernielingen te weeg gebracht in de twee weezengestichten in de Schip-straat, heeft verder eene bom den dikken liofmuur doorboord van M. Frans, om iaarna aanzienlijke verwoestingen toe te brengen in vijf huizen die over dezen muur zijn gelegen. Ook werd de groote meubel-makerij van M. Levasseur bijna gansch vernield. Ook liggen vier achtergebouwen op de Zoutwerf uitkomende in puinen en hebben in de Korte Schipstraat de bommen drie huizen in gruis geslagen. Een houwitser viel verder op het klooster der Julia-nen, Schuttersvest, en bracht er aaniien-lijke verwoestingen teweeg. Dit is slechts een flauwe schets van het-jeen er te zien is, want in talrijke wonin-jen zijn de bommen op de daken gevallen 3n daar al de woningen gesloten zijn en de oewoners meestal zijn gevlucht, is het on-nogelijk te bestatigen wat al onzichtbare verwoestingen de beschieting onzer stad roor gevolg had. Men kan verder denken hoe ds woningen in de nabijheid van St-Rombouts er uit sien en wat vernielingen zij hebben onder-;aan. De openbare weg is versperd door de îware arduinen stukken, allerlei steenen jrnementen en andere voorwerpen, die iaar als barrikaden voorkomen. Het zwaar iteenen torentje van de oude Académie op ien steenweg werd met een groot deel van len rechterkant in gruis geslagen, evenals 3en linkerkant van het oud stadhuis dat tôt nieuw posthotel zou dienen. VT&t verwoes.ting hebben de bommen in_. St-Romboutskerk niet veroorzaakt ! In heel I zijne uitgestrektlieid is de vloer bedekt met ! zware arduinen stukken der welfsels en gruis, stukken ijzeren staven, stukken rame n enz., die daar tusschen verbrjjzeldo ^ stoelen verspreid liggen. _ Menige zerken zijn ingestort en ge-scheurd door den val der arduinen bogen. Niet een der prachtige glasramen, is heel gebleven. Aile zijn doorschoten en totaal vernield, want het is langs daar dat het grootste deel der bommen is binnengevlo-gen.Verschillige altaren fcijn vernield. Van het schoone tafereel «Het Laatste Avondmaal», een kunststuk van Palinck, blijffr niets meer over dan de stukken. Het doelc is in al zijne deelen door de vallende stee^ nen doorscheurd. De glasramen van al de kapellen zi]n; verbrijzeld, de kandelaars der altaren om-geworpen, en wanneer men de oogen om-: hoog slaat, beschouwt men slechts desî breede gaten door de bommen verwekt en1 de glazenlooze ramen, waarvan de scherven.' en het loodwerk den grond bedekken. , En dat ailes liet de goede (V. god onder i zijne oogen gebeuren, zonder er zich tegen te verzetten, evenmin als hij zich verzet] tegen het vermoorden van duizendcn onzert soldsten. In het aartsbisschoppelijk paleis zijn ver-: schillige bommen op den linkerkant geval-i len. Van de 90 vensters die op de binnen-1 plaats van den hof uitgeven (men ziet hoei poverkens de aartsbisschop gehuisvest was) is er niet eene meer heel gebleven, terwijl de gevel van den westerkant op verschil-S lige plaatsen doorboord is en een aanzien-*1 lijk vernielingswerk heeft ondergaan. Doch het zijn vooral de binnenplaatsen die te lijden hebben gehad. De groote ont-vangstzaal, die in ambulancie was herscha-j pen, is maar één puinhoop meer. Stukken1; muren liggen daar tusschen balken en | planken, en stukken rammen,_ onder welke ( men de bedden der ambulancie en de ver- ; briizelde zetels der zaal bemerkt. i Weinige plaatsen zijn er verder in hefci paleis te vinden, w^a-'ir de stukken der hou-' witsers geene vernieling hebben tew&eg gtvW bracht. , i i ï . "H JSSL

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.