[ 32" faai*,»- H. ©2 Prijs per nammer : toor Belgie î$ wntismen, tooi den i reemde S centiemoH Y«i®f©o?s î Gtodactto Sï4Tf * ^dSmÉra&sl£r*sst8® 2:84ft SSsîîîiea^daw SS KSAAïîiT tiîïfS ISBBPPBBBIESBIiBWBBBtt&&3BKflB?l98KB3E3flfl£3fîasa&C£%y >•"' '.laH lune f ^stsçboppij H ET LICHÎ bsstUBrder» . OS VIS CM. Le«Sefe«fE-OeRl _ t .. REDACTIE . . ADMIN 3STRATÏ E HOOOPOORT. 29. GENT % VOORUIT ABOMNEMEMTSPRIJS 8ELG5E DrSe meandaa fr. 3.23 Zee m»Rdea ■ , < . . fr. 6.50 E«n ja&? 1r. 12.50 ft'sttiv abuancîTl zkf> sj) aiSs fi&ôtbtfcdst» DEN VREEMDE Drte anaandin Wftgslijka veriondani. tr. 6.T9 Ofmhw dep.Behische WeMedemapfiL — ¥emm menée alk cfaem. Hij waet nief mser van ii Wij hebben a-an Le Bien Public doan op-merkea dat de klassenstrifd niefc noodlot-tk ws.8, op een enkele voorwaarde : namo-lifk dat de bourgeoisie het tervoraungs-werk mot standvastigheid en goeden wil aanvatte. Le Bien PuMic zoekt naar een uitweg. H13 antwoordt oas, dat men langs den kant der werklieden ook moet leeren dat do maatschappelijke hervorming s&ap voor itap maar gedurig moet gebeuren 111 de mata van het mogelijko en niefc door ge-weldige sprongen en al meteens. Dat antwoord heeft geen zin. Er is geen isociaal-demokraat die zal ba-weren dat de sociale hervorming o£ vor-yorming, betor geaegd, al incens e» met reweldig* schokkea moet gebeuren. ; Overigens hebbe^n wij in. do ontwikkeling ' ontor partii, in onze coopor&tie, enz. ge-^oeg menschsnkennia opgedaan om te we-ten dat men goen aamenlving omkeert ga-I lijk en handschaen. En gij mit wel toestemmea, Bien Public, [dit, als er eene kla&se is dis kalmt© en ga-iuld aan den dag legt, het d3 workende klasse is. Moest de buï^erglasae van hedea tôt mor-g6n ia den toeatand der werker* verplaatsb worden, ehwel confrater, op ons woord van eer, hôt zou er ariders naartoe gaan. Neen, -rrij vet'loocheaeri de geweldige re-Tolutie niot, maar Trij zeggen ook niet dat li'ij ze trillon «n -w«asch«a. De ondervinding eo kelaas d« woroïdhistorié leert ons, dat kei^ govreld mceatol bet csaig overblijvend raiddel was, om het reclit te doen triomfeeren. Dat leert ons de oude gesebiedenis dor Someiiien en der Giiskea. Dat leeren ons do Middeleeuvrefii met hun-M gewapende gilden, met hunne Artevel-it's, Breidel'i en D« Conmck ». Dat luert om d«a «xs-iiwenlaag-en strijd Itr bourgeoisie, di# o*> reyoîutionnadr» n'ijy.o ti'iomfeert in 17SS. ïïelaaî, dat leert d« o-ndervinding ran ,'gister en van vandaa.g. Hct blijkt 021s meer en meor, ciat da jïevoluties niet anderss ïijn daa de uitbar-«ungen van uitereput geduld, van een volk of eene klasse, na onnoemljjk lijden en ver-geefsch smeeken. Zisdaar Biea Public vraaiom de reroluti© dikwjjls als een noodlot of leana fataliteit wordt aanrien. Theoretiscb is zulkn onjuist, maar de iraktijk geeft de fatalisteu — helaas — ge- En een orgaan als Le Bien Public moest dat aan zijne klasse durven zeggen en fcijne regaering totharen nlichb roepen, haar ,^ijzen op de groote, weldeende roi die zij kan en moest vervullen. $ $ $ Onïe vriead Jule* Destrée heeft de 'wer-ksrswetgeving i* Eelgië als een vooruit-;pang bestempeld en ®r het ber-ijï in gevon-den van de kîimmende bezorgdheid, di® ;gewijd wordt aan de sociale bekommernis-!«en vati onïen tijd. Maar onze Waalsche kamsr&ad roegde ,'erbij : Indien de katholieke partij fier mag wozen van de meesten dier wetten ont-worpen te hebben, d« wcrkersdemocra-tio mag er zich op beroemea vjsji ze ta doen maken hebben. Wij zijn het volkomen cens met onzeu partijgeaoot. Maar is het niet droevig hier te moeten nerinnerea dat, om de ar'oekUwetge-ring te tekomen dio do©r Destrée tsreehfc als «m-voliedifç en gebrekkig wordt beschouwd, er e«n 1888 rioodig is gewerfst? Dat Luik en Henegouwen in lichtlaaio *lam moesten staan en don zwarten grond i«Çc koolmijndistrikten met rood werkors-bloed moest geverîd wordea ? Dat juigfc geeÊt oas gèiijk ea Destrée K'ert ons geese d» rajasb# Iogeastraffing. Aan u, Biea Publioy rad»a wij het eteo sa® vaB veel appelen fa groenten, dat doefc good aan 't geheugien. 2j£ 3^ le Bien Public vindt het een paradoxe ?,r eei1?. sehijnbare tegenstrjjdigheid, *an-eer wjj zeîrgen dat de werkiieden de k&pi-alisten kunnen missen, als zij maar werk-^ateriaal in hun bezit ha<lden. , n .■?* d* proefneming met de « mijn aan J,e mijnwerkers » ea d* « giaeblaserij aoa s *crklieden » vindt hij dat wii een wejicn-ijuen moed moeten bezitten, om no g der-E( ijfce stelling te verdedigfn. 1 aftr i» hot, maar Ïj« Bien Pîîblio durfb '.net openlijk zeggen : de werkend« klaa-onbekwa>am om dis maafeïchappelwks Toortbrftnget; k9 bestiers». n»-1» ^ ^^It daarvoor tws« rnssluki» Proefnemingen aan. LJ* oeteekenen eenvoudig niomendallo, La a' stichtea van volledige secialisti-66nv0aj- Q ia kapitalistische woestijh, ' p !.'S onnwgelijk is. 11 *7J .ziju niet wnn zoo belaehejijk raa h«t te bewercn, 't is verro van het te be-proeve*.Do Boeiala vsrvorming moet een scKjiaal werk zijn oi zij zàl niet zijn. En ware bijvoorbeeld eene zuivere soeia-listische proefaerning nog mogalijk, dan aou h&t mwiukken van een koppel derzelf-dftn of mesr aell* nos» ge«a beT/ijs levoren va 1 d« onbeswa&oiheld der werkers om de voortbrengst ta beetui'on, Gij behoort tôt de klasse, die nu me«ster is over handel en nijverheid met hnnae finantie. te -and en ter zee. Uwe klasse is rijk en geleard en het katholiek deel, w&ar-toe gij behoort, bcsohikt nog over een al-maehtigen God op dan hoop toe. Ehwel, zegt, geeft uwe klasse zooveel waarborg van bckwaamlieid ï Er gaat geeno week, sohier geeu dag voorbij of er zijn faillieten en geheel dik-wijls frauduleuse bankroeten. % Hoe komt dat met al uW« bek-waamheid, gsleerdheid, treffelijkheid en allé mogelijke garen en deugden ? En zijt gij innerlijk niet beschâamd om d© werksnde klasse te veroordeelea, voor een liaar mislukte proevea, die dan nog niet ïocialistisoh warea in den goeden zin van 't woordf Biea Publio, in die orde van gedachten hebbea wij nog met u een eitjo te pellen. Patienoe. F. H. w î îî ri iki' (Fr*giïien\ uit ««ri oauitgegeven handschrift : Natuur en Socialisme.^ Er is een woord, een heel klein woord, dat al de bestaande dingen, zichtbsre en onzichtbars, in zich be-sluit, dit woord wordt «t haslal » genojmd. Zeor waar-schijnlijt hebt g* 't al gehoord, maar ook zeer waar-schijnlijk hebt ge er nog nooit op nsgadacht. Welnu, ik wil trachten u esnigszins te doen vatten, wat daar moet onder vsrswan worden. Doch, da&rvoor is hot moodig dat wij cens verre rais ondernemea, eene reis zoo onsindie, oatsaaplijk ver, dat wij millioenen jaran noodig souden hebbaa, om za te kunnen voiaindan, al raten we op pen «nehrsin di# nacht en dag, jaar-iu en jaar-uit, ononderbroken voortvliegea zou. Echter is ons aoovasl tijd niet gegund, en wij moeten du« met eena saelheid gaaa, die nog oaeindig de snelheid vaa het licht orerirîft, v«n het licht dat 300.000 mi j'en in êéa sekondc; aflcg^. G#ia».kisH}k hebben wij aeae aigea-«chap in ons bezit, die ttear aaa voidoet, dit is, wst som aigan noetaea, de geest, ou wat andercr. aoemen, de verbacldinj, Cat or gteie* saelheid tegen der.» snelheid oawegea kan, dat hebt ga hesl aeker bij u zelf reed* dikwijis ondervonden; want is het unog niet opgevallen, als g» over Amerika, Aziô. Afrika of eene andere plaats koordet sprek*a, ge ia den geest u xt.f daar zaagt road-wandeien ? En noGhtan* isijn die plaatfen honderdea ursn van hier. Zoo hebben wij dus maar te willen, bij of op de zon te îtijn ; b;j of op de Pooister te zija; bij of op de ster Sirius te zijn, en wij zijn met oazen geest op si dia plaatsen saawezig. Het i» met dit nooit over-troiîea vlie.amachien, wearvan we nooit hebban gehoord dat het (*•;> dsode heeft gemaakt, dat wij il en tocht zullen maken. Opgepast, wij sijn er mea weg. Op een, twee, drie. bevinden wij ons aan de zon, die op twintig millioea mijlen van de Aarde afgelegen is. Wij gaan verder. Daar beTinden wij ons aan de Pooister, wiens licht zei-en-veertig jaar r.oodig heeft, om tôt ons te komen. Als wij nu efentjaî oiaiicn, dan il de Aarde voor ons 011-ziehtbaîr gswordîn, ea de Zon is voor oas daa slechts aog eens k'eiae stip licht. Doch, hier zija wij nog niet aan hct einde, andere starran ec zonnaa Terloonea aith a#« onae;*9çe*, «* hat komt ons voor of wij nog allés moet™ bagiimaa. Wij le;^s® aojj e«ns aulk a«m aferand af. ruoalii wij sr r'«ds «ea afgrfcgd hebben, we paan nog twenmaal, aog tieumaal, nog duizendmsal, roover, sa stctds 0pc.1t zich voor onze oogen eens aieuwe oneir.dige, inîmer oneindiga ruirate. 'En aog msen»a w» op h©t begin van ons vartretpuat te staan. A lin storreE dis wij vaa onzs Aarde uit konden zien, zija daa aile verdwenja, en aadere sterrea «n andere aonnea zien wij;au lichter. Wilt ge nu aog tienduizead maal diea afstttnd afleggen. dien ge reeds hebt afgelegd, «an awlt s» w««r tôt dezelfde berinding komen, an zo» altijd masr vooet. Hat aij au gelijk in wat richting vaa dieu sterroahof ge uwe vlucht voorizst, naar West of Oo«t, naar Zui<I of Noord, nergaas, neen, aergeas vindt ga eene grens, waar de kometen in para- of hy per-bolischs baan toi zouden moeten betalen, of bij gebrek aan de noodige.pa$munt terag aoudea moetea keerea. Hat i« die naar alla Bijdeaoaeiadiga ruimts met a! wat zich daarin baweejt, welke mca mat den naam vaa heclal bjjtitelt. Wat kunnsn wij daar uit leeren î Hct Tolger.de : dat k«t haelal ®«vi« ôsnhe:d is. dat aile hijnellichamca die *ieh daar ia bevimdcn, met a! d« wezans die deze hemel-lichamen zouclea kunnen bewonen, eea zcer frleia d«altja vaa di« âénheid zijn ; zooals onze oogen, onze beanen, onza or men, sn«., eea onclerdeel zijn van ans liehamelijk-gchtel, dia elk op zich relf kunnen Dewe-gen; dat het onbegrenad ®a dus «indeloo» is, dat er aargens een plaatoja overschiet voor de R. K. heniel ea de ft.. K. h®!, «a dat met den ook de R. K. Godes da R. K. Satan wegv&lt; dat het met geregaerd wordt door eea daar buiteaataaad wezea, maar dat hct ovor-a! «a ia aile aangelagenhedcc zich zelf regeert. Daar nu het «ociaiisma niet* aadaiv daa di kriatalli-tatie van de aamu? js, zoo wil het socialisme ook gansch caMi aardbol a!s ééa vadîrlaad sisa, waar clk ras msar een klein ondsrdeel is van 't g root menschea-ras; aoî»., wil het socialisme ook de kur.stmatig cioor Sïea««henbanden getirokken g}'en*an deaa verdwijnen ; »oo wil het socialisai* zieh ook geea «pgedrongea Go* latea welgevallen of oweaiic*. ..... Het licht koatt van emhoog. Daaroîa wil da zilvcre vlsugelaa vas uwen geeat nogtnaals uitslaaa, om eene aieuwo vlieg-rit ta doea in den seuwigea tuia vaa 4e ' i-uimte, tusschea de ontelbare veeiklearige ea vlana-monde bîoamea, «m de krachten waardoorzij werden en waaraaa zij geboaden zijn, te leeren keranet!. De wetten die het héelal regeeren zijn overal dezelf-i»; hst is dus niet neodig dat we nogmaals zeover vlie-§en, als dat we de earste maa) gevlogen hebben. Sn aullen daarom daa o«k maarliefet ia de '* uurt van ons aonneeteis»! blijfea. Eea allerbekoorlijkat zicht hebben wij nu ; wij wanea *n"i îe liât aaiddenpunt van een ontzagelijken reuzea-bol, wa&ria duizeadea groote ea kleiae geueur^e zeep-bellan vliegca; waarva* vele kleiue roaà eeue keel groote heen zweven, binst de hesigroota mat die kleiae v/cer rood çsa vwl çcxtâï* Yoorcvixrt, die soit on» huar iwsn , i heel vels kleine heensîingert. ea die allervte ^eiijk dan weer door eene aadere grootheid em zich worden zwierd, en dit zoo altijd maar voort lot i« het onsia-dige toe, binst c4k opzich zalf nog oigen brwegiagen heeft. En, alhoewel, elk van hen zich door de andere h.-.enspoedt en hunne baneo aanhoudend mckaai komen kruiaen, toch nooit ">«' wij eene van hen leijen eens andere oj>ioa?en. Kethikt een kattekensapel waarfn het cens het aadere neoit !;an krijgen, et. eo.. .vel, rail-lioer.ea ringen, die in iriéka.ir verv/eerd zijn, die men aimmer of nooit zal kutincn ohtwarren. De figuren en kleuren dia we daiirdooratwisselenzien, zija aie als in een toovergienbuis. Doch, er is meer; al die vliegeade wereîden, want het zijn werkelijk wereiden Kooals wij er cen bewonen, geven naar gela.'g de sneirieid wïarmede zij zich voort-spoeden kemen, elk eensn to' 9 vaa zich, en het is dan ook geene verbeelding, ik 11 zeggen kom, dat al de sterrea die wij '3 avonds aan hetuit&pansel waarnérfccn, sterren zijn die elk hun eigen lied zingen. Want im-mers, d« natuur'tunde leerf ons, dat aile bcvve,>,ingen trillingen verwekken, ea dat da»r waar tniliagen zija geluid woj'dt gehoord. Als ga me nu vraagt ef dit zingend geheim als ga-heel altijd heeft beetasn, dan antwoordik : j» ; manr, als ga me vraagt, heeft elke ster en onae aarde, zooals zii nu zijn, dan ookeeuwig bestaan, dan antwoord ik : neen. Want als wij de plaats waar wij ons in den geeat aeergezet hebben nog cens goed willen bekijken, daa •zal het on» nog tuidere dingen doen eic». Zie, ia do rienting waarheen rnijn vingerwijat; jï, daar reert vooruit; ja, daar op den horizortt; die witte «chemeringen* Ja, die witte schemeringen, die precies op een heelen berg schitterend zand lijiten, of. ook wel aaa verloren zog van eene vrouw die haar kindje ge-zoogd heeft, denken doet; de sterrekuadigen noamea df.t nevelvlakkea. Maar, ginder, ea ginder, i* er ook zoo eea, en daar nog eaa; het doet ma plezier te zien dat ge zo zelf al viàdt. Ja, het heclal telt crzoo me: duizenden, welnu, zoo hçbbiB al de sterren ea al de zon non cens "gewesst, es zij zelf op hunne beurt aullen eens sterren worden. Lftch niet, want bat ia voile erast wst ik u zag; want imaiers datgeno wat bij uwe vrouw aen kincje ver-wekt, zijn immera toch ook moar eeniga saeiksxhtige spattelingea; iramars die spattelingen zijn ook aog geca kiadja sis zij de geheime Isamer van het leven uidrin-gen; immer* zal «r eerat nog de tijd moetan verloopen v(5<5r het eigealijk eea kindje zal zija. Doch dat stanea-zaad heeft wat meer dan as <ea maaadea noodig vocr-aleer het eeae ster is ge worden, we mogea dat gerust op millioeaea jarea achatten. We hebben au gezica dat er asahoudend sterren bij-komea, doch ook gaas a r asnhoudend sterren weg, want gebeurde dat niet, daa zou er eea oogenblik moeten komen, dat gansch het heelal eea pyramide vaa sterren werd, Laat on* eens aian welte vaa die felaa die er road oas zijn, het eertt zullea vargsan. Ik zaide u dat alite sterhare eigen kieur heeft; het ia dan ook aan die kleur dat 4» sterreakundigeu — hz-t-welk zij den naam van specîrum geven — kunnen zien of het eene pasgeborene, «en in aen bloeitijd van hare jsrai, of dat het eea is wiena st»rraalevea gauw zt.l ge-daaa zija. Zst uw oc-rea wijd open en iuistert goed. Di® îpier-witte die gs daar ziet, dat is uog eens heel jonge; aie witte giader die aasr de gele kant opga&t, die is al wat ouder; dis fele dsaracht®r di® isal vealouder; die gela daar nevens met eea roosachtig waas^cverirokkea, die staat 110g hobgsr ia jsren; die gele à-.ar oader die aaar da rooda kant opgaat, die wint het op de vorige; dia roode daar boven heeft al een hoogen ouderdom be-reikt; die roode daar opzij met hare violette tint, is aog ecrbisdwaardiger in jaren; dio violette daar schuinawëg met hara roode tint, die gaat al stillskens aan den berg af; die violette daar ginder m jt een rouwsluier o:nge-ven, die scaat reeds met eea voet in het grai; die zwerte daar omhoog met haren violettcn blos, die is reeds tan hetsterven; en die heelzwarte daaromlaag die is reeds begraven. Doch. verrta me joed, met dit oegraven wil ik niet aeg^ea dat zij is verdwsnen, 1 aar Wel dst wij haer eu met meer als eene ster schittar^ 1 zien. Heel zeker zult ge nu willen wctea, wat mot dis uit-gedootds zon nu verder gebaurt. Goed, ik ook; verla-ten wij onzen uitkijk om er hcea te gaan. Hoia ! Hier »ijn wij er al. Ona nu te weten wat er met haar çebeurt, fuaa w» h«r<Hi omvaag matsa. Meteii mat enze ver-seldiag, want «r i* geeno menscheHjfce maar. gi-ooî genoegora dit ta kunnen. Veroaderstellea we dat .hare omvang vesrrig millioea kilometers bedraagt. Nu zettea we oas terug op onzen waarnemiugspost, >-e wachten daar eeaigs millioeaea jarea, daa gaan we haar voor den tweedea keer meten en nu nsmea we waar dat zij aanzienlijk in omvang afgenomea is. Als ge au deakî dat er dievea gekomea zijn dia het oatbre'.ende hebben mecgevoîrd, daa zijt gs mis, want zij ;s nog m het vella bezit \"«n al hare stofdseltjes; doch wat er tval is gesehied, zij h^oft zich zelf verdicht, zij it ingekrona-pati. Eve. aU w.j ona inkrimpen al* het koad i3, even-a's ijzerea $taven in den wln'tr zich iaknmpen; ever.als eea saeeuwbal die men stevig drukt in 'omvang af-neemt. Alt on* nu nog genoeg geduld overschiet eii we nog eea p?-?.r millioea jarea willen wachtea, dan *al er eea oogenblik koaup dat zij zoedanig is iageiirompeu, dat zij niet dichter'R.ter kan, en dm, dsm zien v/e ict* gebeuren wat ichoon is om zien : een roodea gîoed straalt zij dan uit, zij geeft een Imal en in millioenen gloeicnd* otukkeaspat eij uitec*. Nu is zij dood. Dit ï* wat de measchen eeii eterrenrege» noemen ea wat de gelecrden raete.jorrteenen boïrioij. Goat het «r bij ont, man3chen, anders toe dan ia het jterrenrijk? Worden wij ook niet? Groeien wij ook met'? Draaien wij ook niet 01a andere measeken, en dra«\sn die anier® mcnechen weer ni-t rond aadere menschen? Vcrkwijncn wij ook nietî Sterven wij ook miet ? V'alt ons lichaam ook niet uit-een 11a een tijdje in de aarde te hebben gestoken J Hebben al da soorten hier op aarde ook niet eene aadere kleur? Zijn z.1 do ge-dachtea vaa dea mensch ook niât anders geschekeerd daa die vaa zijaen sveamensch? ff HARTMANN. loi gin se màï oisr te, Mï Het toeae3*en<î gebrek aaa laeik, die dan aog vaa «kg tôt dag verslecht, vooral ia de gr«ote ttsdea, heeft «anleiding gegeven tôt een grèapig eaderzoek, waarvaa au de uitslagea bensod getaaakt wordea. In de eerste plaats heeft taen voor drie honderd ge-meenten \-astgesteld dat de veestapel met vecrtig percent verminderd is en nog ,«edurig yermiadert. In de tweed® plaats hesft rao» ondervondoa dat de ioeiea «ver het algemeen veel minder melk ^cven en dat de malt die zij geven vaa slechter hoeds.iigheid is dan vrceger. Op eene gpoSte boerderij te Statsa, dia ai- ia geîukt was hare zestig melkkoeiea te ÎBehouden n« dea oorlog, heett mea vaitgeateld, d«t men nog slechts drie hon-derd liters melk per dag bosomt, — ia plaats vaa z« honderd. Verder keefl neit v^stgestild dat x>ea alet steei» aaa het gexhikt v^sder gcraakt, ii»t het hier c,-i daar aaa paardea outbrcakï voor hct vervéor ^.e,- «jelk, eax. Van specuiitie en varvalsching hebben de hceren ceen sposr gezien — ot fen mittste niets g^zegdi Ea tan sîotte staîîen Kit seboorveetead. zor.der eeaiçs cemmontaar rast dat sommiee gemeentabesiuron zdn moeten overgsan tôt het sdchten *an intercommunale melkorij»®, iets wa«rin «a hootd»t«d het voorbscld ge-geve* heeit met hare iisvichtingen to Boschvodrde, V\re!verthen en Herfiaiiïjjen, wearvœr «il yen de duitsche overheid tjaelctiji^ bek»«im om in Holland honderd uitdtekende dicren te ;;aan koojjcn. « Om f.s'i meer en betere iae.t te geraïsn, betluit het bargeisbl«.iewasr«sn wij dit ailes o dcer.cn, denkt men er in semmige cfficieela kringen aaa de venrbeeidea der greota ifeden te voi^en, inrichtingen op vesl greo-ter sc'naal tôt star.d ta brengea en daarvoor ia Hpliand zooi'eel koeién mogelijk ta koopea. a Aie men h.er en daar zulke groote inrioiitingca zal tôt s'.and gebracht heqben met geneeskuiidig ander-zoch'e diereit d'e goed gevoederd worden, spreakt het van zelt Uat wij weldra meer ea betere melk zullea hebben en dat het uit zal zija met de specu.atiî en de ver valsching ! » Het doet ons genoegen andermaal te mogea vasîiiel-len dat een sociaiiatiscii « droombeeid » niet ai'.een tôt verwêiStnlijking gekomea is maar ook geroemd wordt als een ailereanigst redmiddel. Boonen Als men hot rantsoon ontleed't. dat den werkman op onze dagen toogekend is, da<n is men er dadelijk van overtuigd dat daarin eea aanzienlijk tekort is aan de zooge-ttaamdo eiwit- of stikstofhoudecde beïtand-deelen.Worden deze bestanddeelen het menBehs-lijk lichaam in onvoldoende bcc-veelheid toe-gevoerd, dan sproekfc het «envoudijf vaa ■elf dat d« gevolgen daarvan noodluttig moeten sijn, ia de eerste plaats voor de kiaders — die verzrrakken, aan blocdar-moede gaan lijd&n ea dan blootaiaan aaa de vrseselijke longteriag. Hst tekort aan de hooger grnoemde b«-standdoolen kan aangeruld wordea door het efecoi van veel vleesch, maar er komt meer en meer gebrek aan vleesch en d« prijaen zijn zoo hoog gestegen, dat het voor de werklieden in het algemcen, ceowel ep tï'îii buitea als in de «tad, bepaald oamoge-hjk g ^worden is ©r aan te denkeu vaa j vie" x-h te bekomea. Het tekort ksa ook. easigsein* aangeyuld worden door het eten vaa boonen, erwten m leaiea, maar doit sijn even moîilijk te bekomea — daar bjjna h»el ons vsrbruil ons uit Suslaud ~ezc-ndcn werd. Daarenboven bestaat er onder ëîiza bs-volkin^ cen zeker voorooïdsel tegen ds booaen en ds lone-îa, alhoewel het weien-sehappelijk b«wezen i# daÈ sij gamakkelijk ta verteren zija ©n i« verhouditij veei sfik-etofhoudende beatanddeelen bevattea. Voor «J. degenen die »idi door on* volk kunnen doen hooren is h^*t op onz» dtoera dagsn meer daa plicht dit vooroordstl te bekamps'a ein ov®ral hunaea iavloed i© doen geldeu opdat da landbouwers zich dit j««r meer toelsggen op het plantea vaa da hst vleesch ver.angendo allerhand« booaen. Bsvoegde ra.annen hebben toch reeds Ks-wezei#dai aon in de goed bewerkfc© stwars gronden rond Aalst ea Àndsnaerde aan boonen eene veel grooter hoeveelheid kaa winaen d an bijvoorbesîd aan tarwe, en dit dez« grooier hooreelbeiti teu mius e .een dtibbei? waarde heeît op de markt. Een paar jaren van propagande aijii vol doenda geweest orn do boerea ia kelltndsch Zce'iand vaa des» «aarhedea t® ov^rtuigon sa hen te doen overgaan tôt het planite.» op groote schaal vaa allerhande boon«n, waarvaa zij de ranfcsn gebruikea als veetosder, Boodat zij dubbel <?eld verdienea. —, Bij dit aile» komt voor den oogenbok nog ia rekening dat me-n voor het planten ra« allerhande boonen bijna geene seheikundige îandv.ettë noedig heeft en dat dezs planten den grond veel minder uitputtïa d*a veel ander-o, die daarom niefc veel niesr opbren-gea voor dea landbouwer. Hssjsn ea itsttaa !b iinli Veel voor ia ma geleerden ea gezondheidsktin iigea hebben de tresifendete waarschuwin^en in de wsreld gezo: den tegen d« walsmgwekkende manière:) vaa menschar, dio de -liefdefl voor hunse katten ea bander, zooverdrijven dat zij za gedurig op den scheot nernea, ze tan hunne te?;l laten ziîten, z« streelen an kurjiea. In Denemarjten heeft nu weer cen geneesheer deor ambtsbroeders van da academie doen vastttellen dît de huisj.et, die nu ep het eena en daa op het andere Wed was komen zitte- , de roode koorts overgeoracht heeft van hc. eeue kind naar het andere. alhoewel zij streng a?ge«ei»derd in e.tgele^en fct mcrs la jen, ai ne» wel de sirengete maitregei» ta..'-® ds basvnetting geaomen r*a-reii van af den oeruten oogenblik. De heeren hebben over het geval lang gecenfereei'd en zij hebben hun bealuit openbaar gemaaltt : dat de katten en d# honden, d;e zoo m*er als kindera -laadau huieî '{«schouw.l worden en oreral mogen rond loe-pen. al!» voerzorgen tegea hst voortplantïa vaa be-smettelijke ziekten nutteleo* kunnen makea en dus eea gevaar sij*. In hun verslag hebbea die heeK» er aegmoals met nadï'uk o» gawezeu dat de kicra (baccilus) van den typhus gedureade mser daa twintig dagea kaa biijvea Isven in do yacht van h* iden en katten en dsa nog ia voile levcKskracht kaa over geret werdaa cj» de ea-veorzichtigen di* de langharijen aan het atreelen gsan, Dsarbij dient ai 'a, maal herinnerd te werdan dat deze te beste vi'ienden van den mensch » daî.renbeven zelf onderhevig zija saa vtrachillende kwalen wjar-mede zij humst« nt»cect£?a» onopgemerkt bearneuen en vaak^tea deode d#ema«. De vermaardo franseh» gelserde d* Parvaîlo schreef hieromtrent nog deze dngen in het dagblad «Débats» ; « Uit eca îToadig «nies-ack is v»or eame greej» vaa feaeesheerea tàenj iaitituu» de.:er «iajea »»i»etwiit-baar geblekea dat de aaee3te Isondea ssngeieaa zija vaa eeae soert sckurfi af kratr.Vîje (demelea rai . Qiikimm), dis aicî ssjr seTaarli1)' u rasa: isn.xaassât, , maar ook van eene andere soort brand (sarcopte» scabee »«)- ca,iu), die zooveel te grmakkelijter doer den merisch betrapt wordt. » De *o«g|naamde schurûschtigc krauwagie, waar-van de nnêste katten aangedaan zijn, wordt zeer gv-makkelijk over gezet aan zwakke ipenschen, vooral aaa vrouwen en kinders, die al te vertrouwelijk met hunne «lieve poes» omgaan. » De schieter of ro'straal (microsnoron «emieesini ver c/i.iia nàtyeris Bodir, tryoovhytum felineun* «iloLçsftt B'ansiiard), die zoo vaak bij honden en katten vporkomt, a.s zij te lang in huii opge:,:oten v/ordea, gaan zeer gcmakkelijk op den menscii over zonder dati hij vermoîden kan van waar deplaag liem gekoraCn is. » Hetzelfdè moet gezegd worden van dea sdiurft-aehtigen dauwworm (achaurioa siioeriliéni reraak) diea bij n* glle jonge katten en honden van elkander betrap ' peu en aanlciding çeeit tet zsere oogen — die bij df menschen het gevelg zijn vait hct vleesch eten of he. bcenan Icnagaci. » De niiisg en de ingîwandcn van den hoad zijn e«ç zcer guastig kWnireld voor eene soort van liotwom (lâtnia eokinosocotis) waarvan de eitjes zesr aemakke-lijk in de maa.g van den «nvoorzichtigen mensch géra-keo, waar ze aanleidrng geven tôt het vermen vkhTzoo-jen^un defaearsgez Wells n (kystes) die in etne lerensge-vafiriijke, ongeneesbare ziikte der ingawanden ontaar-den.» Met verscheidene oonfraters waran wij het er aedert ' kng eans evsr <iat deze laatstc ziekte bijna aitsluitelijk. voor<omt bij menschen die al te vertrouwelijk cmgaen mat honden, eu nu schrijft een zweedsche çeriaeariotr' dat het versshijnsel door versch&ideae zijner'confratar»' op groote schaal vastgesteld is iu Dénamarken, Noor--wegenaii de omstreken vin Consttaitiaopisl met hunne' ongehoorde hosveolheid honden. » iMan moet zich over dit ailes nu niet a! te erg var-ontruKsn, maar wel zijne voorzorgen nemen. Men' moet ds hondan en de katten op zekeren afstaad houdea va 1 de zwakke menschen su de Scinder* en men moet er' vaonl voor zorjan dat zij ia tijds goed gewasjchea worden met eene sterke crésyloplossing — en dat zij op de eene of de andere manier verwijderd, afgaroe-derd of af gemaakt worden van den ecrstan oogenblik dat zij ziekteverschijnsels vertoonen ». Rond den Oorlog Isa h'&& n de forte,iris leest men het volger.de, dat aa:i eea soidateribnei ontiaend is : .... ICerstmis hebben wij hier onder hevige kousie en zware sneeuwstorman ge vierd. De Russen lieten oas eîer:ais met Nieuwjaar, inet rust. Zoo'n sneeuv/storisa iî hier verschrikkï'ijk. Meestal daurt hij van 36 tôt 4$ urea. Ùe lucht ii dan zoo koad eu scherp, dît mea rXc'n bij het looptn aen doek o! z»k voor den mond moet houdmn om te karnien ademea. 0<î jas staat stijf bevro-ren van het licliaa.Ti af. Het !ioof,idcl:s»i zit aa;i de ha-ren vas gevrozen eu kan in het verblijf ecrsî laiigsaaau worden lo*£ercuakt. De Oogen worden door de fijne ziltige sneeuw kee-lemaal roo.1 en doen nog tenir î mïancsa later pija. Stidt men bij zulk v/eer een atir op wjcht, daa is mea een levende ijsklomp. Die ?neeuwstorme:i kotr.an aile» aolit ot tien dege i^voor. De stellingen, de hoc ld- ea flwflteprin sioopgraven, dit. twee iaetert de.i diep zijn, zjjn daa galied ûiclit giwaaiti met sneeuw en gelijk met i» opperviakte. Slechts op ceijiye gedekte piakkea hça de sne,euw maar een mster hoog. De:i volgenden dag moet dia-i begonaen worden,met de snaeuw zao snel ■npgjlijk *Feg te graven c i dit work wordt dag en r.acht vosrlgozet. Het scliootsreld naar #ie zijde van dea vijaad toe. mo»t vrij blijven en aile, sneeaw wordt dus naar achter weg ges.-iiept. Vàn don D'idem van den loop-graai tôt de omhoog geworpen sneeuwmassa is dit dan (tageveer vier œetefi. Ooi d: draadvero.jîrringen, die hier en daar niet m- -r te ziea z:jn, moeten zoo goed als het gaat schoon gemaakt worden. Meeîihe: sneeùwen opgebouden. daa dnift een sterko wervelwindons ds fijne sneeuw ft; het jswieht, wat m«xi 4ati _t« ijcrdaren heeft bij acht ©f tien gvad«jja vgrst àan maa zich voai-stellea. i'oan esdi^e éagat: jslvdan eene compagaie werd af>, 3«î'w»st. 3t)i.|en da msnachan l6Lterli|k tôt aan den buik ia de sr.eeuw. Eçnigen ni'oesten zelf uiîgegraven worden. Snke'e dagen çeleden had ik werk op den linker-vleugel van onze stelling. Met was 600 uieter verder. Oja Ua.r te komen had ik meer dan een uur werk.x Hier en daar kwam ik op plekken, waar de snccuw-muur n®jj niet waj op^eraimd. Dan 'ffioest men op dsn rand van da loopgraaf klias-mèa en op de:i buu: glijjlead op dea begauen %vorM komen. D^ar loopt tncn snel eenlge meter-i en spricat. dan weer in de loopgrasf. Toen ik, na mijn taak v«-bracht te hebben, drie. uur later weer in ons verblijf ttrugkwam, zst ik vol iji en sneeuw. Laarzen on kou-»ïn «uen «an elKaar vasten mijn handschoenea warea stesu lard bevroren. Wij n-ûi.a 1 met vi;'.tian mail in oas verHî#. Het is' viiic mater in het vierxant. Aan taîel. i* er plaats voor, xti personan. Kn daaraaa ait ik na in dea nacht te «ehrijven. E«n klein venster ran nist taa voile eea vier-Itantea mete.r, dat «it ti»n kleine raitjes bestaat, eeeft' om overdag «en spaarzaam licht. 's Avonds warît er, altijd otar gitwiît, wie aan de baart is om een ltaa» te lève ran. Giw &ach»î i» uit bakîteen en wordt oMte week, twee.iMal dichtgasmeard. Met nàbijzijnds boach levert d* «oadige warrate an den daarbij behooreadea rook. De achuorstsen .s «it leege blikjas ssmengestsld. Eea, gratte blifeken bue, waarin vroeger eens smakelijkc' hara gaweost is, is onze waschkem. Ons mlddel îegea het oagedierte U, dat wij ons ondergoed acht dagen ea; aaclst«i in de koade aan aen boom hanger.. Dst helpt. Wij zijn nu zoo ver, dat geea water tneer door het' plafond in .ons verblijf draipt... » Voor Verdun ^awiïaa* rand Vcrdwi er«e, misschien wel feesîis-ssnde «ingen voor de deur, en zo» is het van belaae eens 11a te gaan hoe oazijdiga dagblaéan den toestaad scheîsen. Hollandsche en ScMïdinavisehe blaciea îija hct zeo omirent cens over het volgende : Hst komt waartchijnhjk voor dat de beide légers voor daa laatsten sîag het maximum van hnnne fe-ach-t8n aangœpannsn en zich wedersceerig voor een zsfeeren tijd uitgeput hebben.' Het is waar dat «r na en dan, langs weerskanten, ua; hrftig aangevallen m aijdig geaatw'oord wordt over de heele ieagte van het atzonderlij k:\ or.t, auir juis't uaar- -v? j daar vvardt de kamppliais grooter ea taos«a de o.v.-sàsetiagea veel ia krsokt verliezea. ©^k vaa dit a&ssde7lijk fe-snt kaa œea bijna zejgen ,4iîd£iS«^J vm{ zija. In allc Framche bluita

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.