JAARGANG — Nr 25. 0.10 FR. HET NUMMER. ZATERDAG, 7 SEPTEMBER 1918. DE BAKKERIJSCHOOL Is Boekhouding noodig voor den bakker ? De noodzakelijkheid van eene beroepsoplei-ding wordt hedendaags niet meer betwijfeld ; anders is het gesteld met het handelsonderricht, en toch aarzelen wij niet de hoogergestelde vraag volmondig te beantwoorden ; ja, en in het eigen voordeel van den bakker. Een ambachtsman vertegenwoordigt twee per-soonlijkheden : de voortbrenger die de voor-werpen vervaardigt, de handelaar die het ailes zoo voordeelig mogelijk aan den man tracht te brengen. Deze twee verrichtingen zijn zoo zeer onderscheiden, dat de groot-nijverheid zich niet ontziet ze van elkaar af te zonderen, en er naast een nijverheidsbureel ook nog een handels- of commerciëel bureel op nahoudt. Er valt zeker niet aan te denken zulks als algemeenen maatregel bij de mindere bedrijven in te voeren, maar toch kan men niet genoeg de gedachte inprenten, dat een bakker zich nooit voor eigen rekening zou mogen vestigen zonder eenige begrippen te bezitten van han-del en boekhouden, zonder de vereischte boe-ken te kunnen bijhouden en goed de lessen te begrijpen die hij trekken kan uit de getallen eener degelijk geordende boekhouding. Geene stieldoeners misschien meer dan de bakkers doorleven op dit oogenblik een over-gangstijdperk van scherp afgeteekenden strijd tusschen groot en klein kapitaal en geheel dien strijd door heerscht de vraag wier ant-woord eenen overwegenden invloed moet uit-oefenen : win of verlies ik, en zoo er winst is, is deze dan voldoende ! Deze vraag nu is de laatste bewerking van een rekenkundig vraagstuk, dat men telken stond moet weten op te lossen, en waarvan men dan ook altoos de opgaven in zijne boe-ken moet kunnen vinden. En juist omdat zoo weinigen die opgaven of elementen bezitten, is het den meesten onmogelijk op die vraag een nauwkeurig antwoord te geven en zijn ze dan ook onbekwaam in de juiste mate tering naar nering te stellen. Hoe toch zouden ze het kennen ? Winst is het verschil tusschen het juist bezit op twee verschillende tijdstippen, b.v. op het einde van twee achtereenvolgende jaren, en om dit verschil te kunnen berekenen moet eerst het aan-vangstbezit berekend worden en geboekt, en verder al de wijzingen die zich bij hetzelve voordoen. Deze nu doen zich onder velerlei vormen voor, t zij door de verhandeling van den stieldoende, zooals aan- en verkoopen, uitgaven, ontvangsten, kredietverrichtingen, *t zij onafhankelijk van zijnen wil (vermindering doorsleet, gebruik, veranderingen op de markt). Zelfs is het niet voldoende een algemeen of globaal winstcijfer te kennen. Vele bakkers leggen zich bij voorkeur toe op eenig onderdeel van hun bedrijf, soms wel op meer, wat langzamerhand in eene specialiteit overgaat, iets zeer natuurlijk, vermits het bijzonder de persoonlijkheid is van den patroon of van zijne voortbrengselen, die hem zijn kliënteel behou-den doet. Kan nu zulke specialiteit veel bij-dragen om de beroepsvaardigheid te ontwik-kelen, de faam te bevestigen, en den afzet te vermeerderen, zij kan ook wel eens nadeelig worden. Hier nog moet het boekhouden doel-matig inlichten welk onderdeel meer dan eenig ander loonend is, en zoo weten we in welke richting we best mogen voortgaan. Zoo vermijdt boekhouden het ondoordacht handelen, wat gewoonlijk tôt nadeelige uitsla-gen leidt. Met het lofwaardig doel eene zaak uit te brei-den, worden vaak de middelen der heden-daagsche techniek ter hulp geroepen ; rekla-men, mechanisch gereedschap, beweegkracht. Hierin kan wel eens een gevaar schuilen, wan-neer men niet zorgt dat het belang der voort-brengst geëvenredigd blijft aan het bedrijfska-pitaal, en niet weet te vermijden dat een deel kapitaal veel werkeloos zou blijven. Dan dreigt het gevaar dat men aan den eenen kant in nuttelooze bedrijfskosten verliest, wat men aan den anderen in loonen inwint. Middelen aan-wenden tôt uitbreiding is goed, maar zich rekenschap geven van den uitslag dien zij op-leveren, is nog beter. Want dat hierin zonder voldoende nazicht een gevaar kan schuilen is onbetwistbaar. Schijnbare vooruitgang of verhooging van za-kencijfer sporen al wel eens aan tôt verlaging van den verkoopprijs, zonder dat er dan altijd juist rekening wordt gehouden van den inkomst-prijs. De waarde die in een afgemaakt voorwerp, in zijn geheel, is bevat aan grondstoffen, loonen en andere onkosten, heet men den inkomstprijs. Verkoopen aan of beneden dien prijs maakt het voortbestaan onmogelijk, eene te groote prijsvermeerdering kan moeilijk samengaan met de mededinging. Aldus verstaan, maakt de be-rekening den grondslag van onzen handel uit, en speelt wel den voornaamsten roi bij den ver-koop. Voor elk voorwerp nu afzonderlijk het bedrag onkosten berekenen, is eene onmoge-lijke zaak, en toch is die kennis onmisbaar, omdat zij, dikwijls buiten weten van den be-langhebbende, een aardig bedrag bereiken, door die talrijke mindere uitgaven, die meest onopgemerkt voorbijgaande, eene stoornis te-weegbrengen, omdat ze niet worden geboekt. Goed boekhouden is dus noodig in het belang van den bakker, zonder dan nog te ge-wagen van wettelijke voorschriften, waarop we bij gelegenheid zullen weerkomen. Vergiftiging door boonenmeel. In het « Pharmaceutisch Weekblad » van 20 Juli 1.1. deelt de heer Ezendam, afdeelingschef aan het rijkslandbouwproefstation voor veevoeder-1 onderzoek te Wageningen mede, dat hem van verschillende zijden monsters meel zijn toege-zonden, bij het gebruik waarvan zich stoornis-sen in de spijsverteringsorganen hadden voor-gedaan, braken en diarrhee. Het bleek, dat die monsters bestonden uit boonenmeel afkom-stig van witte boonen, pronkbooneïi of dub-bele princesseboonen. Op de deugdelijkheid en samenstelling viel niets aan te merken. De oorzaak der ziekelijke verschijnselen moet worden toegeschreven aan een verkeerd gebruik van het meel ; degene, die het maal toe-bereid had, heeft het gebruikt als meel van tar-we, maïs of een andere graansoort, niet wetend, dat het boonenmeel was. In boonen komt ni. een giftstof voor, door Landsteiner en Raubitz-schek phasine genoemd. Worden de boonen goed gaar gekookt, dan wordt de giftstof on-schadelijk ; worden boonen echter rauw gegeten of onvoldoende gekookt, dan laten de nadeelige gevolgen zich niet lang wachten en bij gebruik van groote hoeveelheden kan zelfs de dood het gevolg zijn. Wordt dit boonenmeel gebruikt voor het bereiden van pap, pudding of panne-koeken, dan wordt blijkbaar ook de gifstof niet geheel onschadelijk gemaakt, zooals uit de bovenbedoelde gevallen bleek. Men houde derhalve rekening hiermede bij den aankoop van meel. Verder moet nog vermeld worden dat boo nen een groep van stikstofhoudende stoffen, phasinen genaamd bevatten, die roode bloed-lichaampjes agglutineeren. Vooral bij de pronk-boomen(phaseolus)zijn deze stoffenonderzocht. Ook geïsoleerde cellen van de hersenen, de nieren, de lever, het darmslijmvlies worden er door geagglutineerd. De gekookte boonen wer-ken intusschen niet vergiftig. De kookhitte heft de phasinewerking op, en de phasinen worden ook in het darmkanaal verteerd. Groote hoeveelheden rauwe boonen kunnen echter ge-vaarlijk worden, gelijk Kobert in de « Chemi-ker-Ztg. » door twee gevallen aantoont. Twee Belgische krijgsgevangenen waren onder hevige buikpijnen bezweken, nadat zij bij het boonen-snijden groote hoeveelheden rauwe boonen hadden gegeten. In een derde geval kon de lijder worden gered. Varkens en andere plan-teneters kunnen langzamerhand aan rauwe boonen worden gewend. (Maandbl. t. d. verv.) Over de Bakkerijtoestanden (Vervolg) Deze vereeniging, die honderden bakkers zou groepeeren zou een machtige werking kunnen aanvangen welke in breede trekken zou berusten op het storten door den bakker per brood van een centiem in de centrale vereeni-gingskas, welke storting de basis zou uitmaken van een rollend kapitaal, waaruit de geldelijke lasten zouden betaald worden, welke het ver-leenen van de onderstaande voordeelen aan de kalanten zou medebrengen. De bakkers zouden dus moeten aanvangen met eene maatschappij te stichten onder de benaming b.v. — De Voorzienigheid — On-derlinge hulp — De Vereenigde bakkers — De Samenwerkende bakkers — Het gezonde brood — of een welkdanig anderen naam. Dat de bakkers zich echter niet inbeelden dat er eene coôperatief gesticht wordt ; neen, ieder blijft op zijn eigen het bedrijf voort uit-oefenen, enkel de algemeene werking geschiedt onder den naam der maatschappij. Voor de kalanten dan, die wenschen te ge-nieten van de verschillende voordeelen, welke die maatschappij wilt geven, nemen hunne bakkers in den zetel der maatschappij of bij de tôt de maatschappij toegetreden afdeelingen, kaarten, volgens het aantal brooden dat deze kalanten wekelijks nemen en betalen voor iedere kaart den prijs van zeven centiemen. Alleen-lijk de bakker verkoopt deze terug aan zijne kalanten aan den maximum prijs van zes centiemen, zoodat de bakker op iedere kaart een centiem ten voordeele der maatschappij laat vallen. Aile zes maanden kunnen de kalanten hunne kaarten terug uitwisselen in de maatschappij. Voor den centiem kan die maatschappij aan den kalant, die bij den bakker aan de voor-waarden en kontrool der maatschappij aange-nomen heeft, b.v. de volgende voordeelen geven, wanneer de kalant ten minste zes maanden bij de maatschappij en bakker ingeschreven is geweest. 1° 90 dagen maximum per jaar gratis brood ingeval van ziekte of ongeval. 2° Vergoeding bij sterfgeval. 3° Eene premie aan de kinderen ter gelegenheid hunner eerste kommunie op hun elfjari-gen ouderdom, van 50, 75 of 100 fr. 4° Pensioen na regelmatig gedurende 15 of 20 jaar kalant geweest te zijn. De kaarten worden terug uitgewisseld tegen maximum zes centiemen, indien het moest ge- beuren dat de centiem, welke de bakkers toe-geven, niet voldoende zoude zijn om de verschillende onkosten te dekken, dan keert de maatschappij maar vijf centiemen drij kwart — of vijf centiemen en half uit. Regelmatig maakt de maatschappij een wel-begrepen reklaam voor de aangesloten bakkers, waarbij onder meer gewezen wordt op de talrijke voordeelen welke de maatschappij aan-biedt, voordeelen welke geen andere maatschappij verleenen kan, en verder ook op de talrijke bedragen welke voortdurend voor ziekte, begrafenis, eerste kommunie, pensioen, voor de aangesloten kalanten afgedragen worden. Kunnen er gedurende de eerste jaren nog geen betalingen geschieden, dan zou men in plaats van de bedragen bekend te maken, kunnen wijzen b.v. op het getal ingeschreven kinderen voor de eerste kommunie, op het getal ingeschreven personen voor het pensioen, enz. De bakkers zouden de reklamen in hunne winkels hangen, op hunne karren plakken, zij moeten ook in hunnen winkel eene plakkaat hangen door de maatschappij als herkennings-teeken aan de aangesloten bakkers gegeven en als bewijs dat zij bij die maatschappij aangesloten zijn. Op deze wijze zal de bakker ook eene kliënteel bekomen, die zich nu bij de groote bakkerijen voorziet. Dan kan hij, wat nu niet mogelijk is, daarvoor een luchter brood maken, niet lichter in gewicht, maar een brood dat in evenredigheid zijn zou, met dat van den bakker die altijd de goedkoopste bloem wil koo-pen, 't is te zeggen welke het meest water bevat. Voor die kalanten wordt dan een zoo-gezegd coôperatieven brood gemaakt, hetgeen aan een goedkooperen prijs, in overeenstem-ming met al de aangeslotene bakkers, wordt verkocht. De bakkers kunnen aldus altijd een brood maken dat met dit der coôperatieven concurreeren kan. Voor de andere kalanten, welke van een goed deugdelijk brood houden, en een beteren prijs willen betalen, wordt dan een beter brood, een zoogezegd burgersbrood gemaakt aan hoogeren prijs. Gaan wij thans over tôt den uitleg betreffende de verdere werking der maatschappij. Ten eerste zij gezegd, dat een bakker zijne kalanten niet kan verplichten aan deze combinatie deel te nemen, hij heeft er echter aile belang bij te trachten den kalant aan zich te binden. De bakker moet dan voor iederen kalant die van deze voordeelen zou willen genieten een kontrakt laten maken, geteekend door den voorzitter en sekretaris der maatschappij en den bakker eenerzijds en den kalant anderzijds met het getal der ongeveer te nemen brooden per dag, per week of per maand. Iedere maand, of aile drij maanden of zelfs aile zes maanden, brengt de bakker zijn boek naar den zetel der maatschappij hetwelk wordt nagezien. Is het boek vol zoo wordt het defi-nitief in den zetel der maatschappij gebracht, waar het dan blijft om bij gebeurlijke betwisting te kunnen voorgebracht worden. Het is ook noodzakelijk dat de bakker, welke zou willen deel uit maken der maatschappij, zich stipt aan haar règlement onderwerpt, en dit règlement moet zeer streng zijn. Mochten er bakkers zijn die op slinksche manieren de maatschappij zouden willen te kort doen, dan zouden die, na voor de eerste maal eene groote boet opgeloopen te hebben, voor een tweede geval voor altijd uit de maatschappij kunnen worden gesloten ; de kalanten van dezen bakker zouden dan door het bestuur van dit geval ver-wittigd worden, met de waarschuwing dat, zoo

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.