Buracl : 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, W.C Téléphona i Muséum 2*7. Abonnement : 2»h. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Hofland : 1 fl. Voôr Frankrljk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 4°le Jâârga.ng', Mr. 13. (Biz. 1739-1746.) Opiage: 11,200. ^ RIJDAG, DECEMBER. 14» 19*7* Regîstered at g.p.o as a Newspaper. 8 biz. I %d. ONS KERSTNUMMER.—Volgende week geven we ons Kerstnummer (Nrs. 14-15). We verschijnen op 14 bladzijden waarvan twee op imitation art paver met reproductifs van een tienta! Vlaamsche meester-schilderij'.n minder bckend bij ons, van Rogier van der YVeydtn, Jan Gossaert, naamlooze primilieven, Rubens, Van Dyck en Jordaens. De Jordaens-schil-derij is eene die in de kunstwereld nog onbekend was en die sinds drie weken is aangeworven geworden door de National GaVery. Onze medewerker, schiîder Alois De Laet, zorgde voor begeîeidende nota's. Het Kerstnummer zal aan 3d. vevkocht worden, of, in Londen, aan ld.^ zonder de extra-bladzijden. Met ons Kerstnummer begint onze tweede trimester (Nr. 14). Eerbiedig verzoek aan de abonnenten, wier inschriiving vervalt, een postal order van 2/ te willen insturen. Verhouding tusschen Godsdienst en Politieke Vraagstukken. Terwijl vele Engelsche staatslieden, en nog pas Lord H. Cecil—zooals mon z'.en kan m het laatste numrner van "De Stem"—erop aandringen, dat de Hoogste Wet en de gods-c'.ien9t, ook in staatszaken niet buiten reke-ning zouden gesteld worden, laten Belgische publ:oisten eene taal h o o re n, die gemakkeiijk in eenigszins ati.deren zin zou kunnen uitge-legd worden. Van de "-XXe Siècle " nam de "Métropole" eene uitlating over, welkej ver-taald, aldus luidt : — "Vferlaagt raen den godsdienst niet,' wan-neer raen dieu vermengt met vraagstukken, welke van hem evenmin afhangen a.s de wis-selkoers van het geld? Gij d e, zooa/s het uw redht is, in strijd komt met onze meenin-gen over de neutraliteit, de toekomst %-an Be'.gie, over de inrichting \an dit armza ,g misbaksel, den Jtelgischen Staat, over de voorwaarden, welke de natuur, de gesch'ede-nis en de geaardheid onzer buxen aan ons land opleggen, welke kathclieke dogmen kiunit g.j rechtens of redelijkerwijae tegen omsyin-roepen? In naam van ons gerneenschappe-lijk ge'.oof verbieden wij u dat. OfweKh\eft men ons siéent d n Cafcech smus, het Evain-gel:e en de gesc'hiedlemis onderwezen, ofwel is Christus met op aarde gekomen om in deze zaken, in 191-7, uitspraak te doen tusschen onze drogredeneh en onze evertuigingen. Be-hcedt er u liever voor, dat de volksmeening, misleid dtior uw m sbruik van den naam en het gezag der Kerk, niet eens het Katholi-cisme—'het une—zal beschouwen als een be-letsel voor den nationaden heropbouw en 's lands behoudeniis. Het zou niet de eerste maal zijn, diat aan de onschuldige Kerk dree-fenissen worden -berokkend door de onhan-digheid van eenige heethoofden." Deze welsprekendte ontiboezeming spru.t ongetwijfeld voort uit eene groote bezorgd-heid voor het heil van het Katholicisme en het welzijn van het vaderland ; zij getuig't van de vrees, dat sommige "onhanddge heet-hoofden " den "godsdienst zouden verlagen " met dien te verinenge.n met vraagstukken, welke er geen uitstaans mee hebben. D e bezorgdheid is prijzenswaardig. Het zij o-ns niettemin toegestaan de hier uitgesproken meeninge-n wiat nader te beschouwtn en na te gaan of de beginselen, die er.aan ten grend-slag liggen, even onb.erispeL jk zijn, of er wel'Jicht hier of diaar niet een gevaar'ijkf-overdrijving in sebuilt. Doch, opdat ook wij ons niet zouden blootstellen aan het gevaar "der onschuldige K^rk droefenissen te beirok-kenen " en "de volksmeening te m sleiden,'' zullen wij de opgeworpen vraagstukken enke-l teetseni aan de erkende leer van den godsdienst en zijn rechtmatige vertolkster, de Roomsch Kathol eke Kerk. Voorop zij nochtans gezegd> dat ik mij niet aa-nkant tegen de bijzondere "meenih-gen," welke de "XXe Sièe'e " mocht hebben omt-ent de toekomst van Belgie en die po'i-t'ebe vraagstukken daarmee vertîbnd'en. Ik ken die niet eens, daar ik gieen gewone lezer ben van dit blad, en laat het over aan ande-ren om desgewenscht hunne zienswijze uit te spnekeli. Het gaat hier alleen over beginse-len en stellingen en bepaaldelijk over de ver-honding tusschen godisdienst en politiek, tusschen Staat en Kerk. * * * Wierkelijk zit er iets goeds in de veront-waardigde woorden van het Belgische dag-blad, al werden ze met eene al te onsluimige drift neergeschreven. Er zijn inderdaad politieke kwestiies, wàarover noch de Catechi -mus, noch het Evangelie, een bescheid geven^, en die men dtrhalve niet in den naam van den godsf3 ^nst kan. oplossen. Jezus Christus is ons namelijk niet komen leeren welke regeartTiîsv.jrinen die beste en deugdf'ijkste zijn; er is. gi . dogma dat ons komt aan-v/ijzen of de landen nputraal moeten ziin of niet, zelistan lig of afhankel jk, hoe het leger moet ingericht en waar forten moeten gebo-uwd worden. Over dit ailes kunnen de staatslieden en de militairen twisten naar hartelust. Dit is v-ooral waar ten aanzien van de s.ta^atsvOrm&n en hunne inricht'ng. Het oordeel der gesohiedenis moge luiden ten gunste van de monarchie, doch toelaat'oaar en rechtvaard:g is elke staiatsvorm, waardoor het wezenlijke doel van den Staat, het alge-meen welzijn, kan bereikt worden; en 'dit kan evengoed geschieden door de démocratie en de aristocratie als de monarchie, door de neutraliteit als de niet-neutraliteit Wel haeft men soms de Katho'liel'e Kerk voorge-steld alsof zij de vijandin was van bepaalde etaatisvormein ; doch, gelijk vroeger reeds andere l'ausen, zoe heeft ook Léo XIII dit verwijt afgewezen in zijn omgaandem Br ef "Diuturnum illud■" via.n 29 Juni 181 en \ve-derom in. zijne Encyoliek ••Immortali Dei " van 1 November 1S85. In het eerstgemoemde sehrijven ziegt hij : "Geen reden bestaat er, waarom de Kerk het beheer van één man of van meerdere niet zou goedkeuren, op voor-waardie dat het gerechiig z'j e.n strekke tôt het gemeenschappelijk nut. Derhalve, gesteld dat de gcrech'tigheid in acht wordt ge-noraen, mogen de volken zich dit slag van regeering verwerven, wat beter geschikt is voor hunnen aanleg of beter overeenstemt met c'e instelj,inger> en- gebruiken hunner vour-vaderen." Daarbij moeten we ook nog in hernnering brengen dat, evenals de Kerk in hare sfeer, zoo ook de Staat in zuiver weredd-lijke of politieke dingen onafhanke'.ijk en souverein is. Het is derhalve n.iet de taak dter "Kerk de staatsbeambten aan of af te tegen allerlei stateminrichting, "mits zij ge-rechtig zij : modo s.it justus," en "voor zooverre zij strekt tôt het algemeen welzijn : in communem utilitatem intentas"; en onder dit "a!g>emeene welzijn" wrordit, behalve de geestelijke en stoffelijke rijkdom, de land-bouw, de handel en de industrie, oO'k gere-kend de zedelijke groothe'd, welke steunt op het geweten en de gerechtïgheid, de overeem-stemmiing tusschen de vrijhei j en het gezag ; ook de godsdienst, wienis invloed met eene onvergelijkelijke weTkdadigheid den wil vormt, w:ens vemedering al'.e verlaging na zich sleept alsmede de krenking van aile rechten. Nu kan men wel zeggen dat Christus niet bepaaldelijk dit of dat, voor 1917, komen openbaren. Dat is waar ; maar Hij is toch de gebodèn nieit komen opheffen ; integendeel, Hij is ze komen bekracht:gen ; en het zal steeds de plicht blijven van den katholieken burger er voor te zorgen dat, Belgische geinterneerden, Grand Hôtel, Clarens (Zwitserland). Photo Calonne, Clarens. stellen, te zorgen voor het econoinisch welzijn van het lancl, het militaire wezen in te richten, politiemaatregelen te treffen of in 't algemeen zich in te laten met politieke zaken, voor zoo\erre de geboden Gods daar-dioor niet worden overtreden. En dit komt wederom overeen met de leer der l'ausen. In zijn bovengenoemden Brief, "Diuturnum illud," zegt Léo XIII uitdrukkelijk : "Zij (de Kerk) erkent en verklaart, dat de wereldlijke zaken onderworpem zijn aan het Staatsgezag, dat op zijn geb:ed souverein is." Indien er geweest zijn—wat ik niet weet— die in dezen oorlog eene tegenovergesteldie leer verkond'igd hebben, dan zouden wij ons aan de zijde van den "XXe Siècle" scharen, om in naam zelf van het Pauselijk gezag daartegen protest aan te teekenen. En het zou de cerste maal niet zijn, diat er in die zaak onhand'gheden werden bedreven. Toen voor eenige jaren sommige Legitimisten in Frankrijk de démocratie zochten te brand-merken. als een uiteraarjl onainnige en ver-werpelijke staatsvorm, werden zij te Rome ' in het ongelijk gesteld. Maar nogmgals of er /■ jn, die zulke ongerijmdheden in dezen oorlog hebben verkondigd, weet ik miet. * * * En toch heeft het stukje van den "XXe Siècle" verbazing en ergernis verwekt. Zou dit alleen Liggem aan den too-n, waarin het geschreven werd? Voorzeker, die kon beza-digder zijn ; maar de wijze zelf, waarop sommige beginselen worden voorgesteld, is niet vrij te pleiten van eene zebere overdrijving en een gémis aan onderscheiding. De schrij-ver schijnt te zeggen, dat de vraagstukken omtrent de toekomst van België, zijne inricht'ng, zijne veiligheid heelemaal niets te maken hiebben met den godsdienst. Wel zijn dat zaJcen die afhangen van het wereldlijk gezag ; doch, waar de burgers het recht hebben om hunne meening uit te spreken over die onderwerpen, is hst hun geenszins ver-boden—vooral niet "au nom de notre foi commune "—de eene oplossing te verkie^ing boven de andere, en wel op grond van gods-dfenstiige môtieven. Al hoeft Léo XÏII de suprématie van den Staat bi.nnen de grrnzen zijner bevoegd'heid erkend, toch schakelde hij daardoor den godsdieinst niet uit de politieke en 9taatkundige vraagstukken. Hij heeft zelfs eene gansche Encycliek gewijd aan de " Christel;jke inrichting der Staten," en diat wat toch niet voor mieirenmaatschappijen ! De politiek is een gewi'htag deel der moraal, en deze is onafscheidelijk met den godsd:enst verbonden. Trouwens,. mem zal opgemerkt hebben, dat in de pas aangehaalde wcorden van denzelfden Paus er steeds eene beperking wordt bMgevoégd. Tegen al de vormen van statenbeheer. zoo wordt gezegd, heeft de Kerk niets in te breng-en, "op voorwaarde nochtans, dat daarbij de gerechtigheid onder-houden wordt: "salva justifia" ; ook niets onder elke mogelijke 9taatsinriclxting, zijne rechten noch die van den godsdienst geschon-den worden of gevaar lijden verkort te worden. Hem kan het derhalve niet onverschil-lig zijin, hoe de toestand van het vaderland m de toekomst zijn zal. Zoo men spreekt van de voorwaarden, welke de natuur, de gescbiedenis en de geaardheid onzer buren aan ons "opleggen," dan zou ik toch in dit "opleggen" niet gaarne iets willen zien, wat 1 ijkit op het beginsel der "inoodzaak," g. hul-d'igd door de Duitsche mioraal en het Duit-sche nuttigheidsstelsel : Not kennt kein Ge-bot.De godsdienst heeft dan ook steeds eene groote roi giespeeld in de po-litiefce vraagstukken voor en tijdens dezen oorlog. Onze neu-traliteit zelf werd door hem bezege'.d. liet was namelijk—dit wordt zeUfcn vermeM — onder opz'en naar God, diat. in 1839 het protocol door de Viertegenwoo'rdigers der Mo-gendheden onderteekend werd; "la the Name of the Most Holy and Indivisible Tri-n:ty." Ware dlit niet, minstens stilzwijgen.d, geschied, dan zou het verdrag in werkieCijk-heid n'ets meer geweest zâjn dan een "acrap of paper." Wat zoo gebonden was door den godsdienst, kon n.iet moedwillig ontbondien worden zonder krenking van dèn godsdienst ; en vandaar dan cok, dat Zijne Eminentie Kardinaal Mercier het recht had, in naam van. dienze'fden godsdienst, zich te mengen met het politieke vraagstuk en de verkrach-ting onzer meutraliteit door Duitschland te brandmerken. * * * Wij durven ons verzekerd houd'en, diat de "XXe Siècle" het niet zoo erg meent, en feiteliijF het met de hier uitgesproken beg'n-selen eens is. Een dagblad&rtikel wordt dik-wijls geschreven in een ombewaakt oogen-blik. Toch zou, meenen wij, een grootere omzichitigheid in het behandelen detzer k'e-sche zaken wel geraden zn'n, opdat de katho-lieke Belgen n et de scheiding tusschen godsdienst en politiek in 't algemeen. tôt eene leus zouden nemen. De toepassing daarvan in Duitschland moge voor ons d'enen tôt een afsChrikkend vcorbee'd. Het Duitsche Cen-trum, of althans de Keulsche richting daarvan, is in die dwalimg vervallen en ontvirg daarvoor, in 1912, de gelukwenschen der af-vallige katholieken, die "Dap n.ué Jahnhun-dert (de nieuwe Eeuw) op<tellen Tijdens dezen oorlog hebben, eilaas, die Hee .en g* -toond tôt welke gevolgen diie gevierde scheiding voert. Zij konden hunne gespoord.e bot-ten doen dreunen op de pîavuizen van Sinter Goedele ,te Brussel. en met flambeemven in de hand den omtnegang van het Allerh»:lig-ste vereezellen : dat is godsdienst. itair tezelfdertijd konden z'j de grootste" onrecht-vaardighe'd der geschiedenis, de schending van België's nentraliteit, de vertrappeline: van ens volk, goedkeuren en toejuichen : zi j kon- den de meening uitspreken, diat Duitschland e<en misbakk'en Staat zou zijn, indien hij n et verlengd werd met Belgisch grondgebied, een gebied dat door "de natuur" als aangewe-zen was om deel uit te maken van het ger-maansche keizerrijk : dat is immers enkel een politiek vraagstaki, hetwe'k geen u t-staans heeft met de moraal! Zie, daartoe leidt het beginsel der breuk tusschen politiek en godsdienst. Oingetwijfeld heeft de staatluinde haar eigen gebied en haar eigen werkzaamheden, onafhankeliijk van het geestelijk gezag, dat er zich n'et mede in.laat, tenzij voor zooverre e- haogere zielebelangen mee gemoeid zijn ; doch ook de staatsliedon Hebben plichten jegens den godsdienst, die als een zuurdee-sem de maatschappij moet doordringen. Zelfs Protestanten eTkennen, diat het ergste te ve.r-wadhten is van volken waar de tegenoverge-ste'.de meening zou heerschen. Merkwaardig zijn daaromtrent de woorden van professer Dr. Valckenier K ps, hooglseraar te Delft, in h.et jongste nummer van den "Tijdspiegel " : —"Wie God en godsdiienst buiten zijn were.Id-beschouwing stelt, of, zooals het ook wel heet, ' Scheidfng maakt tusschen godsdienst en polit'aie,' moet—hetzij gehecl on al, hetzij voor zoover de ans verschijnencV wereld met itirbegrip van den Staat herlesft—tôt mate-ria'.istische wereldbeschouw'ng komen. Ob-jectieven maatstaf of norm voor zedelijkheid en recht levert deze niet; openlijk of bedek-telijk moet men zich stellein op het sofistische sta.ndpu.nt van willekeurige beslissing van elk individu, van den ' mensch als maat aller dingen.'" En hij besluit : "Ln het belang eener nationale ontwikkaling van het Nedfer-landsche volk ware le wenschen, diat steeds meerderen het bedenkelijke inzagen van deze staatsbeschouwiing, Man dit geestesproduct van antieke en moderne sofisten." Wat hier gezegd wordt van Holland is even toepasse-li jk op de Belgische stiaats heiefnting voor de toekomst. En zij, die diaarin rek.en.:ng hou-den met de be'.angen van den godsdienst, mogen niet bescihuldigd worden. dez-em te "verlagen"; zij houdon hem integendeel in eere, juist in die gevallen, waar n hij van het hoogste belang is. De godsdienst immers is er niet enkel op aangelegd om den enkeling te heiligan, doch ook om de volken uit de barbaarschheid op te heffeni en de ware beschaving te brengen in die menschel'jke maatschappij. Hadden de Staatslieden hem minder verdiongen uit hunee berekening-en en huniie politieke en economische plannen, dan zouden wij de rampen van dezen oorlog aiet te betreuren hebben. Officieel Nieuws. Onderwijsdiploma's. Om met meer gemak het regulariseeren van de tijdens den oorlog gedane middelbare stu-diiën van den hoogeren graad toe te laten, ste'.de de Koning onlangs, op voorstel van den MinSsiter van Wetenschappen en Kuns-ten, eene Jury in die gelast zal zijn : 1. De getuigschriften van humarr'ora (oudere of moderne) goed te keuren 2. Voorbereidende proeven af te nemen, welke voormelde getuischniften vervangen en toegang geven tôt de wettvl jke graden der hoogescholen. De z ttijd van de jury zal verdeeld zijn in verscheidene reeksen zittingen. De eerste recks zittingen van de jury zal geopend worden te Parijs op Donderdag 3 Januari 191S, te 10 uur, in de kantoren van de Belgische diensten. rue Jules Lefèbre. 1. De jury zal voor eerst de tôt goedl euring overgelegde getuischr f'cn onderz»1 ken ; tôt het afnemen van. de voorbereidende proeven zal zij waarschijnlijk eerst^kunnen overgaan rond de maanden Februari-Maart iqiS. Voor de eerste reeks, auj'len de aanvragen tôt goedkeuring vaa getuigschriften en tôt inschrijving voor de voorbereidende proeven :n, ontvangsit genomén wordien in het Miiv'ste-rie van Wetenschappen en Kunsten te Havre, van af Zaterdag 17 November, tôt Zaterdag 22 December 19.17. Zoo daaraan behnefte gevoeld wordt, zullen ook in Engeland, Nederland en Zwitserland jurys ingericht worden voor de kandidaten die de voorbereidende proeven, bedoeld in bovenstaand 2), wenschen te ondergaan. —O——— In Memoriam. Gustaaf Oste, van Antwerpen, en Jerôme Van Hoenackere, van Zweveghem, beiden gesneuveld in de,n nacht van 12 November 1917. Weder-heeft de v/reedie oorlog, twee onzer beste soldatem uit ons midden gerukt. Twee aan elkaar verknochtie vrienden, een-voudige soldaten die eenvoudig hun heilige plicht vervulden. Samen leefdeoj zij, samen leden zij, dr'.e jaren lang en samen als twee tromve vrienden zijn ze gesneuveld in een afgriiselijk bombardement "in den nacht van 12 November 19x7. Hun heengaan heeft ons d'ep geschikt. en wij verliezen in hun twee onzer heldhaft'g-ste soldaten, echte Vlamingen en goede chris-tenen.I^aten wij, die gespaard gebleven zijn,

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.