Bureel : 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, W.C. Téléphone: Muséum 287. 3De Stem ult JBelçste. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 4de Jaargang, Nr. 10. (Bfc. 1711-1718.) Oplage: 11,200. VR1JDAG, NOVEMBER 23, 1917- Registered at G.P.O. as a Ncwspaper. 8 blz. ij4d. De Paus en de Vrede. Brief van. Kard. Gasparri aan Mgr.-Ohes.ne-long, aartsbisschop van Sens. Monseigneur, Ongatwijfekl kenit gij mijn schrijven aan Mgr. den bisschop van Valence. (1) Deze Ibrief geeftmijn, verwondering te kennen over de bijna algemèene vijandelijke houding der Fransche pers tan opàicJhite van het pauselijk vredesaanbod. Daarin heb ik duidelijk uit-eengezet, dat geen enkel'e der door Z. I]. aan-gegeven punten als basis voor een récht-vaardiigen en duurzamen vredé'het Fransche patriotisme ton kwstsen. Intcgendeel, sommige dezer punten zijn absoluut ;ten voordeele vian Frankrijk, zoodat, wan.ne.er men inziake de pauselijke nota van een begunsitiigde matie kian spreken, deze niet Duitschland of Oostenrijk is, doch Frankrijk en Balgië. M'ijn verwondering was dan 00k zeer groot. iMen beweerde, dat de pauselijke nota geïn-i&pireerd was door de Centralen, speciaal dioor I Oostenrijk. D'eze 'bewering is geheel en al onjuist. De verkilaringen van den H. Stoel en die. van den Riij'kskanselier, het antwôord der Centrale rijken, de oppositie der AUduitsche en comservatieve, pers nemen allen tiwijfel dienaangaande weg. Ik kan er nog aan toe-voegen, dat, door een toevallige vertraging in het overzendan, de keizer van Oostenrijk het laatst van aillen van den inhoud van het pauselijk schrijven tennis heeft genomen. Bovendien is de genesis der pausel'ijke akte zeer eenvoudig, en was dertbalve een vreemde inspiratie in 't geheel .niet noodzakelijk. Door de verklaringen der staatis'lieden van de oor-logvoerende roachten had de H. Stoel met de grootste voldoening kunnen constatearen, dat men het betreffende zefcere fundamenteele punten in. hoofdzaak eens Was. Hij heeft dus deze verschillende punten verzameld en de machfen uitgenoodigd ze zelf te precisee-ren, aan lté vullen en te onderzoeken in den geest van verzoening, daarbij zooveel moge-lij krekening houdend met de aspiraties der volken. Ziedaar, de pauselijke vredesnota van den eersten Augustus. Bijna aile oorlogvoerenden : Rusïand, Frankrijk, Engeland, Duitschland, Oostenrijk, baddien bijv. verklaard, dat de vrede raoest geslo-ten worden zonder schadevergoe-ding te verleenen. Rueiand, Duitschland en Oostenrijk maakten geen onderscheid tusschen de oorlogs>uitgavan en de schade door den oorlog veroorzaakt, daardoor te kennen gevend, dat het herstel der aangerichte schade niet zou geëischt worden. Alleen M. Ribot verklaardte, dat bij eventueele vredesonder-handelingen Frankrijk zich het recht voor-behield het herstel der schade, zonder eennge noodzakelijkihieid an door de sohuld der mih-taire autoriteiten op zijn grondgebied aan-gerichlt, te verlangen. Daarom dan ook stelt de H. Stoel nn net derde punt der nota als algemeenen regel voor dat van beide zijden geen vergoedmg van 'oorlogsonlcosten en oorlogsschade zal worden geëischt, met di en verstande evenwal, dat wanneer in sommige g>evallen bijzondere redènen zich daartegen banten, deze redenen imet rechitviaardiglheid en billijkheid moeten worden onderziocht. In algemeene termeri verrait, stuit dit voorstel met het door M. Ribot ' geformuleerde voorbehoud u-it, en Frankrijk behoudit. voile vrijheid om te oor-deelen of het, ze)lfs iu de yeronderstelhng der overw'iri'ning, wenscheiHjk is, den oorLog z<elis met een enfcel j'aar te veriengen, om van Duitsohiland het herstel der aangerichte schade tie eischen. „ Ook heeflt men nog beweerd, dat de n. Vader in zijn hoedanigheid van oppersten rechter der moraal en rechtvaardigheid voor ailes moest verklaren, aan welke zijde het arecht en aan welke zijde het onrecht was Inderdaad een vreemde critiek ! Want in het belanig der rrnenischheid neemt de H. vader het ambt van bemi'ddelaar op zich, en span. al zijn. krachten in, om de oorlogvoerende partiien, waarvan beide beweven gel-jk te hebben, er toe te bewegen wapens neer te le^aen en vredesonderhandelingen te be-ginnen". Nu vraag ik of het tôt de roi van bemiddelaar behoort te beAssen, welke pai-tii gelijk en we&e parti] ongdlijk heeft. Kan men veronderstellen, dat hi] zijn doel zou bereifcen, d'at hierin, bes.taat, de P^v)en tôt vredesonderhiandelmgen te brengen, indien hij dit vraaestuk besl'ist? Om niet, te spreken van andere punten van minder belang, wil ik .nogwjzenopdebew^ ring, dat de voorstelteu van Z. H. den 1 aus niet aile te verwezen,hjken zi]n. Vooral heeft men. geezgdi, dat de beiderzijdsche en gebjk-tijdïge ontwapeniing niet kan worden voerd. Evenwel wordlt de ontwapening door allen zondter .uitzondering verliangd, als zi3nde heit eenige middel om het oorlçg^gevaa. ^ te nernen, de financieele moeihjkheden der Maton te boven te komen en de sociale gtiaate-beroeringen te bek^lten, die anders ougetwi)-f.eld zullen volgen. Maar zoodra het er op Tinkomt het middel aan te geven, om tôt ontwapen.ing te komen en deze te ha«d'h^ve^ houdt aile overeenstemming op. ik aarzei niet ronduit te verklaren, dat geen enkel van allé to>t dusver Yoorgestekle systemeo wetke- ^1) Zie voJleckige iekst, "De Stem, ><r. 5, blz. 2. 1 ijk practisch is. En nochtans bestaat dit practisch systeem. In zijn nota van den eersten Augustus heeft de Iî. Stoel geloofd uit eerbied voor de hoof-den der oorlogvoerende volken dit systeem niet te moeten aanduidten, dooh het aan hen-zelf te moeten overlaten,, di't vast te stellen. Maar vo-ligens de H. Stoel is het eenige praotische .systeem, hetwelk ook met een wei-nig goeden wil van beide zijden kan worden toegepast, het volgiende : Afsc'naffing van. den dienstplioht door een overeenkomst tusschen de beschaafde natres ; opricbting van cen Arbitragehof, waaivan reeds in het Pauselijk schrijven iis gesproken om de interniationale quaestïes op te lossen ; ten slotte als sanctie ■instelling van, een universeelen boycott tegen de natie, welke den dienstpilioht weder zou wi'llen invoeren en weigere zou een internationale quae&tie te ondterwerpen aan het Arbitragehof, of met deszelfs, uitispraak genoegen te nemen. Van deze sanctie heeft lord Oecil zelf in een zijner redevoeringen de practisclie doeltref-fendiheid erkend. En inderdaad zien wij, om nu andere conisidienaties buiten beschouwiing te laten, dat het voorbeeW van Engeland en Amenkta een bewijs is voor de rnogeJdjkheid eener toepassing van dit systeem. Engeland en Amerika hadden den vrijwilligen krijgs-dîens't, en alleen om krachtig aan den oorlog deel te kunnen nemen zijn ze tôt den dienst- Reninghe, naar de kunstteekening van Karel van Lerberghe. (Bij misslag schreven we voorgaande tee-" kening aan vriend Engîish toe.) plient overgegaan. Dit bewdjst, dat de vrij-wii'lligé krijgsdienst hat noodige contingent oplevert om de openbare orde te liandihaven. (En wordit de openbare orde in Amerika en Engeland niet even goed—of vv.elllicht_ nog beter—als bij de andere naAies bewaard?) Miaar dat het niet de enorme legers verschaft, welke door den modernen oorlog worden ver-eiscbt.Door dus dan diertstplicht af te scihaffen door een overeenkomst tusschen de beschaafde naties, xou men automatisch en zonder de openbare orde in gevaar te brengen tôt de ontwapening komen met al de boven genoem-de gelukddge gevolgen. De dienstplieht is sedert meer dan een eeuw de wane oorzaak van vele ellenden, welke de maat'solrlappij hebben getroffieni. Om diie ellendie weg te nemen zou een beiderzijdsche en gelijkltijdigfe ontwapening het ware mîddel zijn. Want eens afgesc'hiaft, ziou de dienst-pliohtt slechte door een wet weer in het leven kunnen worden geroepen.. Voor deze wet zou zelfs bij de teg'enwoordige constituée der centrale machten de goedikeuring va.n hèt parlement .noodig zijn, en deze goedkeuring is om vele redenen zeer onwaarschijnlijk, vooral wegans de smartelijke ondervinding, m den oorlog opgedaan. Aldus zou men krijgen voor het nakomen der aangegane ov'ereen-komsten, hetgeen men zoo vurig verlangit: den waarborg der volken. Indien men voorts aan het volk door middel van een référendum of tenminste aan het parlement het reoht, om over vrede en ooriog te beslissan. toekenit, zou de vrede tusschen de naties verzekerd zijn, tenminste in zoover dit in deze wereld mogelijlc is. Ik bemerk, Monseigneur, dat deze brief te lang is geworden. Heb de goedheid het toe te schrijven aan mijn liefde voor Frankrijk en aan hat genoagem,, hetwelk ik heb mij met u te onderhouden, en mij te geilooven. Monseigneur, Uw dieaiaar en vriend, P. Kardinaal GASPARRI. O — De Belgische Pers. XXe Siècle.—Ons Vaderland.—De Stem. Naar aanleiding van dan gemeenen lasler van den- "XXe Siècle," sohrijft e&n Jongen vh "Oui Vaderland" vflft 13 November : "Neen "XXe" ipet zoo'n dtngen riuoat ge niet meer komen ! 't Zijn wiij, jongens van> 't front, die groo-tendaels heit bla.d steunen, en het Jcoopan om gezonde lezingi. Zeg nu maar d^at we zelf dan roi van Boto spelen. Maar voorzichtig hoor "XXe." We dulden niêt diat ge tweedracht stookt, veel minder dat ge ons uitmaakt voor Duitschgezind. Arme "XXe"! Ziet ge niet dat gij uw eigen ruitan uitsteat? Ge maakt de best mo-gelijke propaganda voor "De Stem uit Bel-gië." We hebben. t zelfde gezien voor het prachtblad "Vrij België." Ieder Yzerjoingen weet dat "Vrij België " bujten zijn eigen de-gelijkheid veel te danken iheeft aan de onhan-dige aan.vallen van de "XXe." Goed zoo ! d'er waren er van meening dat de "Stem uit Belgié " nog niet genoeg gelezen werd op 't front, 't Zal wel komen dank aan de "XX." Wij danken "Ôns. Vaderland" voor die v r i end'sch apsb ata ' ging. Het zal onze Jongens genoegen doen iets verder te vennemen omtrent den uitslag dier "propaganda." De brieven van hulde die P. Callewaert en het bureel ontvingen, gaat 'het honderdital te boven. In tal van kleinere giften kwam ons een gezamenlijik bedirag toe van over de £8. Ook teekenden we talrijke nieuwe abonnenten op tegen één enkele af-schrijving." ■ Oensuurshalve kunnen we, spijtig genoeg, de uit'twkisds niet geven uit de brieven die onze tegeinstrevers zouden laten oo.rdeeVen over de gemoederen. • —O——— Roomsche Tijdingen. —Tusschen de verdedigiers der Pauselîjko vredesno'tia was dte " Oorriere di Friuli." O11-gelukkiglijk dreef het zij.ne gedachten te verre zoodiat de Paus zich verplicht zag het blad op te schorsen. Tezelfdertijd werd hat diagblad vervolgd voor de burgerlijke recht-bank, voor anti-patriotieke propaganda. De "Corriere" werd dezer dlag'en vrij gesproken. —Zijne Ilailig'heid richt.te dezer d'agen, een schrijven aan de geestelijken van 't bazetite Italiaanschie grondgebied, hem vragende trouw ter plaatse te blijvAi en de moeilijke omstandiigheden met moed en gedtild te ver-dur en. —Verleden wieek werd in de kerk van St. Juliaan eene Mis opgedragen voor de zielén der Belgische gesneuvelden. Mgr. Vaes, rector der stichting, officieerde. De beide ministère; van Vatikaan en Quirinaal woon-den de pliechtigheid bij. Z. E. 1'. Janvier, O.P., hield de aanspraak na het Evangelie. Schilderkunsl. Matthys Maris (1839-1917). Eien niagedachtenis.-i!ien,toO'niSitieilivig van wer-ken van ctezen zoo pas overleden sciiilder ij thams geopend (November-December), te Lon-. deo, French Galleiy, 120, Pall. lin i8t;5, toen pas zesitden jaa.r ouil, kwam deze s«hîlder uit dan liaag, zijn geboortestad, naar Amtwiarpea over om er zijn studiën aan te vangen. Varschieidene jiareii had hij er . zii]>n werkihuis samjen met zijn wereldberoein-den broetler Jakob Maris en Aima Tadlama. In dien tijd was 'het rood-btiuin koloriet ken-merkend voor die Arttwerpscha school. Matthys ifaris' eerst'e wierfcen waren echter meer verwiant van. kleuj; aan het fijne geelgrijis van den, toenmiaiiigieri mieester Jozef Lies. Matthys was ten andere een stenke persoonlijkheid, eani diohjtierlijk voelende schi'lder met de t!ee-derste kleurgevoelens. lteeds vele jaren Leefde deze groote man geheel terug getrokiken, als een heremijt, zijne werken bij zich houdtemd, venœ van d'en Ijon-denschen kunstihandel, zich giaHaal wijdend aan zijn kunst. ALOIlS DE I.AET Mijne Gevangenis. (/.ie JJe Stenv Nr. q, blz. 5.) X. Louise zei me nog hoe zie schrik u'itgestaan had, dat akielig doodschioten vierwachtende, en hoe ze nu blij was toch eens te mogen naar moeder terug gaan, en dat ze nu niet meer gaf om die gevangenis in Duitschland, —en toen zetitie de Schwesitier er een eind aan. Vol moed' ging ze terug naar haar cel voor harem laa-tsten nachit, want morgen vroeg om 6 ure zou ze naar Duitschland vertrekkan. ^ '>ar mijn part, zag ik het bijlange zoo, zonnig niet in. Ik had maar te dikwijb van de soldaten gehoord ho-e'n honger er geleden wordt in de Duitsche gaviangenissen. Ik keerde iterug naar de loeuken en b ego n voor dieu avoindkost te zorgan, met mijn gedachten op een ander en meesi in de cel van T., toen Scbul worzichitjes en bedrukt zijn hoofd binircenstialt. •F'ierutje. Siautel voorn;et. Geld voonniiet, Ailes voorniet. —Wat is er, Schul? —T. zoo seffens tusschen twee soldaten weggebracht. Bleek als aen laken... Ik beefde over heel mijn lichaam, en sloeg onwillekeurig de hand op mijn kleed wiaar-onder de sleutel hing. Ik liiep in den gang. Ze sloeg en juist de groote poort toe. Ein daar stoinden we, Ik werd ineens kwaad op iediereent. tôt op dien onnoozelen Schul toe, die 't geld van een veers had toegeaegd. —Bid dam, dommerik ! riep ik. En ik Liât mijn werk staan, ze moesiten ma-ar vasten van avond, die Moffen, en mijn, paternositerheks moest maar eens overeind s ta an, en ik giing in mijn cel voor nuijn lcruis-ken knielen an bidden. Nooit heeft dat kruis-beeldieke mij meer gezegd En dan nam ik mijn rozenhoedje en sprak met Onze Lievo V rou w. Ondertusschen kwam Schwe.star ldoppen. —-Fi'entje. Das Abendimahil! —.Bitito sahôn ! Laat me gerust, eh ! We-es gegroet,. Maria... En ze moet toch nog een heel klein beatja menschelijk hja.rt gehiad hebben. want ze trok er uit. Dien nachit deed ik geen 00g dicht. Elit oogenblik meende ik een schot te booren. Akeliger nachit heb ik niet gehad in de gevangenis ! Had ik maar kunnen werken aaji een of ander, d!at maar in de verte op helpen kon trek'ken, maar hierzoo op een bed liggen als ze gindiar schiieitian gingen... Daar kwam een eerste morgenschtenuering, en ik haatta het ! Opeens hoorde i'k van den kerktonen viier uur slaan. Ile hiad diien kerktoren ziijn plicht eens _wat andters wil'len leeren En. nu kwam de verslagenheid. Om vier ure moest het gebeurd zijn 't was dus voorbij. Walt bleef ik daar liggen dan. Wat deden Kempische menschen als er ieniand dood was? Ik was beschaamd over mij zelve en ik stand op om bniëlend te bidden voor den overledene, voor dan martelaar, en voor zijn moedieT... Om vijf ure klokslag, k-wam de Schwester afgetrippeld en ik trok op naar de keuken. De keuken. stond h ait onder water. Die domine maninen hadlden 't kraantje miaar half toegedraai en de pompsteem was volgeloope» en van daar de keuken. —Schwester, diep ik. En toen de Schwester bnorrig bij kwam zette ik mijin handen in de heupen en met mijn knorrigste onuitges'lapen gezicht : —.Dat dwi'j'l ik iet op. Of Schul moet hel-pen.En de Schwester die al ban g was zeker dat ik terug naar mijn cel zou gegaan hebben., riep Schul bij, die waldra met eé.n bessem op zijn 9Chouder waarover e«n opneennvod zwierde, bijkwam. Toen paternosterde Schwester weg. —Fientje, T. in den hemel. zijn zaak aan 't uitleggen. Van ailes af. —Zwijg, Schul. —In den bureau zijn pijp liggen en zijnen patemioster. Kom zien. We trokkien g<etwee naar deii bureau. Ja, 't was van hean, ik had het kunnen kussen. Op aan sto-ed lag het kostuuna waarmee hij in 't gevang was gekomem. Op tafel îag zijn i pijp, zijin tab&ksdoos, zijn paternoster en ae.ii ! brief waar op stond "Aan mijne moeder." f Dfi brief was niet eenmiaal toegépiait, maac [ hem lezem daar dactuten we niet eemnaal ! aam, daar voeâdlea we oas te onwaardig voor,.. v % \

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.