De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

2391 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1915, 11 Fevrier. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/zp3vt1hz88/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Eerste Jaarganj é, No. Il Donderdag 11 Februari 1915 DE VLAAMSCHE STEM ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD [en volk zal ni et ver g aan! Eendracht maakt macht/ REDACTIEBUREELI PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TEIEFOON No. 9922 Noord. Do Vlasmsche Stem verschljnt t« Amsterdam «Iken dag des morgens op vier bladzijden, Abonnementsprijs by vooruitbetaling Voor Holland ù.n Bel&îë per .iaar / 12.50 — per kwartaal f 3.50 — per maand J\ .ïâ. Vocr Engeland on Frankrijk Fis. 27.50 per jaar — Frs. 7.50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdopstgller s Mr, AlBERIK DESWARTE Opstelraad s CYRIEL BUYSSE — RENÉ 0E CLERCQ — Mr. LODEWIJK DOSFEL Mr. JAN EGGEN. —. ANDRE DE RIDDER Yoor A ROXXEMENTEN wende men zich tôt de Adminiatratie van het b'ad: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. \'oor AANKONDIGINGEN Tvende men zicli iot de l-'ima J, H DE BUSSY ROKIN 60, AMSTERDAM. « nvro'nrvrrVc . nz ......... t m "" 1 Korte Inhoud. îe B 1 a d z ij d e: Uitgewekenen en Thuisblijvérs. — Edward F te. ter s. Aan eene Moeder. — J. B. Schepers, Kleine Kroniek, De Dardanellen. — H art s Tegner.■ 2e B I a d z ij d e: Uifc het Vaderland. Ùit de Kampen. De Wondernacht (?) — C. van Bug-genhaut.3e B 1 a d z ij d e: De Europeesche oorlog. Brieven uit Pari je. — Wil ma Kncurp. Telegrammen en Berichten. Tooneel. — André de Riddtr. 4e B 1 a d z ij d e: Reeurgam ! —i • van der Swaelmen. Yoor de Uitgewekenen. De nieuwe Duitschers. -— J. Gulsworthy. Kunst. Brieven bus. Onze gemternçerden vragen. De Uitgewekennen en de ThÉblijvers. Er werdt op deze dagen' nog al eeris gè-twifit over de verdiensten van onze in 't vaderland'geblevene landgeuooteu, en over die yan de uitwijkelingen. Gewoonlijk wordt die fcwistvraag éénzijdig opgelost: ten voor-deelè der thuisblijvérs in de bladen die tiiaiïs nog in België v'erechijnen ; t*n voor-deele der uitwijkeiingen in de door lien ge-sticlite en voor lien bestemde bladen. Daar-om juist acht ik het in het gelieel niet on-gepast hier eens een heel bezadigd onder-zoek in te "etéllèn over dit zoo zeer bçspro-ken vraagstuk. Mijns inziens kunnen de verdienstèn*, die beide soorten van Belgen doen gelden, de toets der algeméene toepassing niet door-staan. Zeker vind ik het zeer verdiénste-lijk dat burgemeésters, ecliepenen en ver-dere overheden, op hunne gemeenteu ble-ven, welke ook de gevaren mochten zijn vraaraan zij zich blôotetelden: hunne ver-diensten liggen in het nauw vervullen hun-ner arabtsplichten, en als overheden waren zij verplicht zich aïs kapiteiris op een zin-kend schip te aanschouwen. Verdienfitelijker nog is het thuieblijven der groote vrerkge-vers, der voorname niiveraais, die niette-genstaande al de moeilijkheden die zij ge-durig ontmoeten er toch aan gehouden heb-ben werk — en* dus brobd — te verschaffen aau de ongelukkige arbeiders. Maar ik zoek vruchteloos na'ar de verdiensten van hen, die niet tôt deze twee rangeil behooren — ten ware ze door arabtsplichten weerliouden werden, en dan nog zijn de ,,verdiensten" lieel twjfelachtig — en die in 't vaderland blevên, wellicht ora have en goed te be-Echefmen... voor zooveel die besclierming doorelaande zijn kon. Bij de uitwijkelingen vindt men eene grootere versclieidenheid. Ge vindt ertus-schen — eerst gemeld om er ras over heen te stappen — een klein, heel klein deel viidesirables die wij zoopiin al6 elk ander volk niieeen en die van het medelijden der nabuurvolkeren gebruik maken ora zich te Iaten ondeilio^den — hoe karig dit on der-Jiouden ook zijn moge. En indien ik die lieden hier vermeld, doe ik dit enkel om-dat enkele Hollandsche bladen weleens op de Belgische undesirables schirnpen, waar-li.jk alsof hier te lande ook niet. in voldoende mate te viudeu zijn. Tusschen aile koren is kaf, zoowel in Holland als in België. Eene tweede soort nitwijkelingen omvat . al die ongelukkigen die have .en goed ver-loren, niettegenstaande ^3 Duitsclie geleer-den verzekerden ,,op hun naam en op hunne eer" dat de burgers niets te lijden hadden I van de overweldigers, ten ware zij als vrij-schutters optraden. Nu, wellicht zijn die Btumpere, die de vluchtelingenkarapen vervullen, al vrijschutters ! Wat er ook van zij, zeVer is het dat iij niet6 meer bezitten ter wereld, en hier van de openbare liefdadig-lieid moeten leven. Tôt eene derde soort uitwijkelingen behooren diegenen, die door ontstane panie-ken of door eene onweerstaanbare \Trees ge-dwongen werden het dreigend gevaar te ontvluohten. Dat is hun recht als vrije menschen, en niemand raag hen daarom één enkel woord mis zeggen. Meer uog, het is voor de thuisblijvers best dat deze soort van landgenooten de grenzen overgetrok-ken is om aile grootere paniek en vreesaan» iajâûsr te vernuidett^ Er belioeft zoo weiniir in deze rampspoedige dagen om eene gan-sche gemeente den ©rootsten, den verderfe-lijkstén schrik in te boezemen. Eene vierde soort van uitgewekenen omvat diegenen die met een bezadigd hoofd besloten liebben het vaderland te verlaten, om zeer uiteenloopende redenen. Enkelen, bewust van de verantwoordelij.kheid die als hoofd van 'het Jiuisgezin op lien weegt eu waarvau geene mooipraterij hen vermag te ontslaan, hebben er aan gehouden hunne huisgenooten in veiligheid te brengen. An-deren zagen er tegen op onder Duitsch krijgsgezag te leven en vreesden natuurlijk botsingen waarin het reoht in aile geval zou moeten onderdoen voor de ruwe macht. Nog anderen hadden te veel trots in liet liart, te veel 6tijfheid in de ruggraat, om zich te buigen voor een schaamtelodze ovenveldiger voor wie niets heilig is. Dan ook kan men tusscheu deze vierde soort nitwijkelingen mannen vinden, wier woord en wier pen door de overmacht van het geweld zouden ingehouden worden, en die thans in hét buitenland aile gelegenheid liebben om ous fiere, vrije volkebestaan te doen voortleven in den vreemde; om den buitenstaander te toonen dat, niettegenstaande aile knevela-rij, zij1 liunnen landaard niet verlooehenen maar liem integendeel iioog in waarde. doen stijgen ; om, last not .leizst, de ongelukkige uitwijkelingen een geestelijk vaderland te scheppeu in 3iet vreemde land waarvan zij de herbergzaamheid genieten. Van^uit Ne-derland alleeu gaau gansche vracliten brie-en eu opstellèn na'ar den vreemde, waarin overal hetzelfde grondgedacht doorstraalt : Belgen, Vfomirigen, :ijn. wy; Belgen, Vla-wAngen,, vjdlai en ztdlen tvij bhjven• Even kloekmoedig en ouversaagd als onze jongens ginds aan den Yzer, strijden zij ook met woord en pen voor de onafJiajikelijkheid van het vaderland. Met het geweer in de Itand wordt ginds, in onze yia^nmche landouwen, de vrîjhéid van het vaderland-sche lichaarn bevochten ; de ontwikkelde uitwijkelingen strijden, zij, met degen, met het. woord, voor de vrijheid van de. vader-landsche iiel. ZooTang shet woord van één enkel Vlaamsch. spreker de geesten in ontroering brengt; zoolang de pen van één enkel Vlaanisch schrijver. de zoetgevooit de woor-•den die moeder ons leerde vrij en ongohin-derd op het papier laak vloeien, zoolang zal de vrijheid vau de vàderlandsche ziel onbe-twist en oribetwistbaar zijn. En vérm^ta dit niet mogelijk was onder de bedreiging van moord en doodslag, onder het juk van een eervergeten overweldiger, was het dus duren plicht van ieder die kan of niet wil bilkken, den bezoedelden grond te verlaten om van in het vrije buitenland een krachtig protest aan te teekenen tegen de ruwe overmacht van het geweld, om te beletten dat de vrije, onafhankelijke ziel van ons duurbaar Vlaau-deren ook eene onteerende knechtsc-liap moest onderstaan, die Jiaar zou kunnen ont-aarden en onwaardig màken van het heer-lijke voorgeslacht. EDWARD PEETERS. Aan lie meeder van een overleden Vlaminkje van 9 :aar, Modest, de tere lieveling, Aan -wie vooral uw liefde liing, Omdat liij ziek was, toen hij vluclitte, Arm Belgekind, voor 't woest geweld, Dat storaide over 't bloedig veld Naar Antwerp, dat l>escbieting duchtte: Ckdrageu op ziju vaders arm, Gekoesterd, ook des avonds warm, Al moesten de onders koude lijden, Zo kwam Modest de vlucliteling Naar Holland, dat ter liulp'e gi«g, Om zicli aan aller wee ts wi.jdeu. JXaar mocht bij ook bij vrinden zijn, Het bartje van bet kind deed pijn, Het had te veel gezien, geleden; Hij bunkerdo naar beter-wijk, Waar in het veilig Hemelrijk De Vree gevlucbt is van beneden. Modestjes geest werd vlucbteling, Die blijde door de luchten ging En zacbt nu neerlacht op zijn moeder. ,,0, Moeder, ik alléén ga heen, Maar 'k laat u immers niet alleen: Wees nu voor de and'ren zoveel goeder! Wat had mijn Belgenland aan mij ! ? _ Als Duitsland laat ons land weer vrij, Dan moeten sterker mensen helpen. Houd moed: 'k zie Boven op il neer En bid voor u bij On'ze Heer 1 Laat u .door leed niet o vers tel peu 1 Eaarlfm, 13 Jau. 1915. S. B, SCÏÏEPEBS. Kleine Kroniek, Vitriool als ,,Kultuur"-strijdmlddel. In „Le Figaro'.' van 6 dezer lezen w\ het volgende: „Naarmate de Frausch-Engelsch-RussiscUt ijzeren keten Duitachland meer en meéi samendrukt ; nu het gebrek aan voedingg middelen er zich begint/te'doen voelen: irn de vloot van admiraal Beatty op detinitieY( wijze de groote maritieme macht der Ver bondenen heet'fc bewezen; nu de Fransche artillerie en infanterie heel duidelijk lieu] superioriteit aan de vijandelijke krachten of het. westelijk oorlogsterrein hebben betoond nu de legers van den Tsaar de overhanc hebben genomen op de Oostenrijksch-Duit-. sche troepen op het oostelijk ooriogsterreii en Turkije daadwerkelijk is overwonnen — zijn de in het nauw gebrachte barbarer wanhopig en huilt, na te hebben gebromd hun instinct van wilde beesten. Hun woed< geraakt in wanhoop ; hun waanzinnige woest heid wordt een ziekteverschijnael. ,,Te land zijn hun aile wapens goed,'De dagbladen van Petrograd publiceeren eer beschrijving van de vitrioolspuitjes, die der Oostenrijkschen soldaten door de Duitsohen geleverd zijn. ,,Het zijn buisjes, die vitriool van 3o at mosfeeren druk inhouden, welke de soldat#]" op den rug dragon en die, een mimait larr£ op dertig pas een vitrioolstraal . kunner werpen. „I)e oorlog. met vitriool! Ziedaar een. d§] laatste uitvindingen van de ,,Kultur." !;' ; Wij willen er alleen aan toevoegen, dgi vitriool een werkmiddeltje van de oud« school is en wij minstens hadden verwacht dat de „Kultur" een ander geheim ver deïgingsvoclitje had gevonden voor een ko langen tijd voorbereiden oorlog; Eén tegen vallertje dus. Over de voortzetting van den krijg. De Times" sclirijft, na de achtereonvol gende tegenslagen van de Duitsche legen te hebben besproken : „De Duitschers zetten den strijd voor met een uitersto dapperheid, met onmetelijk( hulpbronnen, die nog niet uitgeput zijn, ei dikwijls met succès. Zij kunnen niet over winnen maar zijn nog ver van de eindneder laag. De Verbondenen traden in de tweedt periode van den oorlog, wetend, dat hui kracht en hun kronnen zich zonder ophou den vermenigvuldigen. Frankrijk bezit eei koelbloedigheid, die door niets verstooj-c wordt ; het blijft kalm ; het reservoir, waarui Rusland zijn troepen trekt, is onuitputtelijk In Engeland hebben wij al onze zorgen be steed om voor den veldslag legers klaar t( maken, die, naar wij weten, de keur vai onze mannelijke bevolking uitmaken. Duitsch land is sterk en vastberaden, doch de Ver bondenen worden onvergelijkelijk sterker ei zijn vast besloten om tôt het eindete vechten.: De „Hamburger Nachrichten'*' uiten ziel als volgt over de komende dingen: „De duur van den tegenwoordigen strijc zal spoedig dien van den oorlog van 1870— 71 evenaren, zonder dat men nogzichtheef op zijn einde. Niettemin blijft het Duitsch* volk, vertrouwend in de eindzege, vastbe sloten om vol te houden, teneinde een etr vollen vrede te verkrijgen. Intusschen zal de numerieke overmach van onze vijanden den strijd, dien zij om hebben opgedrongen, moeielijk en hard maken Om ons te bestrijden hebben de vijandei de volkeren der aarde verzameld en naa: Frankrijk aile schepen en aile koloniah troepen, die er waren, afgezonden. Wij hebben op het. westelijk oorlogsterreii voor ons een mëngelmoes van blanke, zwarte bruine, gele en roode volken. Het zijn wer kelijk niet de mannetjes die onzen vijandei ontbreken." Ook niet de vaste wil om te zegevieren waarde „Hamburger Nachrichten'' ! En wa de veelrassigheid der Verbondenen betreft afgescheiden van het féit, dat wij er te ver geefs „gelen en rooden" onder zoeken, is sinds de laugbewerkte hulp aan de Germa nen van de zijden der Turken — ,.les Al lahmands, quoi!" zou wijlen Alphonse Allai: zôggen — en de ,,millioenen Mahom d ^an sche onderdanen over de wereld'\stijle \ o ff s de uitsluitende blankrassigheid aan de ander( zijde van de gevechtslinie toch maar ,,lak.: Er was eens een tijd. dat de nat-iën in vrede leefden en ten- toonstellingen liieldeu. Die tijd bestaat ge-lukkig nog in Amerika. De ^Temps'' meldt dat 150 werklieden druk bezig zijn aan het bouwèn van het Wausch-paviljoen voor de tentoonstelling in Saut Francisco. Zal men ook op deze tentoonstelling de nieuwste in àtrumenten om menschenbloed te yergie-tena aantreffen? De onzijdigheid van België. Den lôden Dec. 1913 vond eeu Fransç officier in een eerste-klasse coupé, tui-sclie Straatsburg en Lunéville, een gewicht: document. Dit document droeg tôt o sclirift: ,.Goncentratjieplan der Duitscl legers bij het uitbrekeu van een Europeesc conflict." Reeds spoedig daarop — den oden Feb: 19ii — werd deze merkwaardige vondst g publiceerd in het Fransche militaire tij< 1 sclirift ./Le Journal des sciences militaires : (blz. 337—371). Intéressant mag het heeten, wat in d document beweerd werd omtreut de onzi digheid van Belgiëj reeds zoovele m a and € voor den oorlog. Daarom is het ous plan het Groo 1 Ilertogdom en Belgisch Luxemburg binne : te vallen, op den derden dag, met de zev€ divisies cavalerie van den linkervleugel, € het 7de en 8ste legerkorps..., ,,0.p dèn derden dag, zal onze gezant 1 Brunei een nota., te voren opgesfteld. ove handigen aan de Belgische regeering, ve. ontschuldigingen aanbiedend voor de drii gende noodzakelijkheid, die ons dwingt, i het belang ouzer krijgsoperaties, gebruik 1 maken van de spoorlijnen eu de wegen, t>e Zuiden van de Maas. In zeer vriendscha; pelijke termen zullen onze eischen worde gesteld, en een duidelijke toeepeling zal * gemaakt worden op de compensatie?, d België zal kunnen verkrijgen in geval va l een houding, niet vriendschappelijk — n tuurlijk : dat is niet te verwacliten — ma; ! zelfs vijandelijk in toon, mits deze vijand lijkheid slechts vormelijk. blijft en zich va allen actieven weerstand onthoudt." Over de principieele kwestie der neutral teitaschennia geeft het document de volge de bes<ïhouwing : ,,Deze conoent-ratie aan enzen rechte vleugel veronderstelt natuurlijk de sclienn den neutraliteit dezer beide landen ; ma; ■ deze overweging mag ons evenmin afschril 1 ken, als ze onzen tegeustander zal afschril ken. Indien een overwinning gekoclit moi : worden ten koste van traktaakschennis, zv 1 len de trakta-ten niet zwaar wegen in c 1 balâns, en zal de overwinning ze weer lié stellen. En, in ieder geval, wie is er j staat om tôt eerbied te dwingen voor c ' rechten van neutrale staten ? De groo' 1 mogendheden, die ze gegarandeerd hebber Maar deze zullen zelf in den strijd gewi] ' keld zijn. Bijgevolg, het éénige naaeelij gevolg van België's neutraliteitsscliennis z zijn, dat wij één vijand meer tegenover oi ' zullen hebben in t veld — te weten, Belg zelf, maar het offer, dat wij zullen moete ' brengen, onreen aan val der Belgische tro L pen op onze rechterflank te neutraliseerei zal veel lic.hter zijn dan de moeilijkheid, d de vijandolijkheid van Zwitserland na zk , zen sleepen. Van den andeten kant is c doortccht door Luxemburg en Belgiscli Li xemburg gemakkelijk, ruim voor zie n va ^ spoorwegen, waarvan cr enkele bovenak îeeds boheerd worden (are ccntrclled) do< vader 1 aadslievende Duitschers. Ten slott langs dezen weg -bereikt. onze rechtervleug ] de Fransche" grens op een jDunt. het dicht gelegen bij Parijs, het hart van Frankrijk. (Tij'î.) Canzen als schildwacht. t De beroemde, klassieke ganzen van h< Capitool hebl>en, volgens een verhaal va t een Fransch blad, in België waardige opvo , gers gevonden, die hun reputertie ser aai ■ doen. In de buurt van Pervyse, waar lu l land over een breedte van drie k il omet onder water staat ,staat een eenzaam ian< , huis, dat een strategisch punt van belar vormt voor het verkennen van de troepei bewegingen. Het is door de Duitschers b ze-t en hoewel liet gebouw al door de lie haalde beschieting in puin ligt, handliaa de vijand er zich toch in de solied gelx>uwc keîdeis. De Belgen hebben al herhaalc pogingen gedaau om zich va il dezen verlatf ■ post meester te maken. Bijna iederen nacl , beproeft de Belgische infanterie een aai > val, maar liaar pogingen om de tegenpart ' bij verrassing te overvallen, zijn tôt dusv< mislukt wegens de waakzaamheid van < gauzen. Er zijn er uog een aantal op c binnenplaats van het iandhuis, en hoew de Duitschers ze ongetwijfeld meermalc likkebaardend zullen beschouwen, denker aan de verlokkingen van een malschen gai zen bout, sparen ze angstvallig het kostba* leven dier gev7ederde vrienden. Het zi hun beste scliildwachten, want bij 't mins onraad bij het naderen van deu naderl: slui])enden vijand begiunen ze allen tegeli; zoo luidruchtig te kakelen, dat de Du.i schers onverwijld gewaarschuwd worde voor het naderend gey^ar. . De Dardanellen DOOR HANS TEGNER *) ^ _ ' ~~ n Sedert aloude tijden behooren in de ge-g schiedéfiis van het menschelijke geslacht. de ^ Bosporus eu de Dardanellen tôt de belang-\q rijkste vaarwaters. Aardstreken, die meer ]j dan wélke andere ook het tooneel zijn ge-weest van den strijd tusschen de Oostersche . en Westersche rassen, zijn er door van elkan-q, der gescheiden. Aan de eene zijde ligt het ^ Balkanscliieieiland, Europa's onrustige uit-• ' lioek, waar velerlei volkeren tallooze malen bloedig met elkander liebljen gestreden ; ■j. aan de andere Klein-Azië, ,,dat als een brug vormt tusschen Europa en Azië", Azië's onrustige uithoek, waar zich even-eens menige bloedige strijd heett afges{>eeld. Nadat de zegevierende Turken Europa's n zuid-oostelijken lioek aan hun heerschappij hadden onderworj>en, .l^eheerschten zij den loop van deze beide belangrijke wateren, alsmede de oevers, zoowel den Europeeschen als den Aziatischen. Met kracht heeft dan f ook steeds de Sultan het onde princiep van " het Turksche Rijk gehandhaafd. dat geen vreemde oorlogsbodem de Dardanellen of J"* den Bosporus mocht opvaren zonder Tur-11 kije's bijzondere. toesteniming. e Eeuwen lang j? de kwestie der Dardanel-n len en van den Bosporus in de wereldpolitiek een der l>elangrijkste geweest. Groote bel an-n gen stonden hierbij voor Rusland, Frank-11 rijk, Engeland, Oostenrijk en natuurlijk e ook voor Turkije zelf op liet spel. n Het grootste gedeelte van de Zwarte Zee i- is omringd met Turksch of Russisch grond-r gebied. De Zwarte Zee is Ruteland's eenige î- uitweg naar het Zuiden; zij is, met ^ntzon-n dering van een enkelen kleinen uitloop in îiaàr zuidwestelijken hoek, een uitgestrekte i- biunenzee. Die kleine uitloop is liet smalle i- BospOrus-kanaal. Het is 18 zeemijlen lang; zijn g roots te breedte, bij de noordelijke mon-•- ding, is 2f mijl ; zijn geringste breedte is is cà. 800 M. : zijn diepte wisselt midstrooms ir af van 20 tôt 66 vaaemen. In het midden c- loopt een snelle strooming van de Zwarte Zee naar de Zee van Marmora. Een tegen-strooming gaat in tegenovergestelde rich-1- ting onder de oppervlakte langs de kust. De snelheid der strooming aan de oppervlakte r. is afwis<selend, maar doorgaans 3 mijl in n het liur ; op sniallere plaatsen kan de snel-[e heid het dubbele bereiken. De straat vn'iest e zeer zelden dicht; de gescliiedenis vermeldt-<i noehtans zulke geval len en ook in deiî nieu-weren tijd lag de Gouden Hoorn, de bocht ,e waaraan Konstantinopel gelegen is, af en toe dicht. Het is ook een zeer diej^e zee-ig straat, zoodat de oorlogsschepen diclit langs de oevers heen kunnen varen. Zij gaat langs Konstantino]>el met zijn Aziatische voor-" stad Skutari en mondt uit in de Zee van Marmora. Naar het Westen toe leiden van ' daar uit de Dardanellen. die den doorgang "e vormen naar de Aegeïsche en de Middel- landsclie Zee. e Evenals de Bosporus zijn ook de Darda-l~ nellen zeer snial en diep. De noordwestelijke 11 kust wordt gevormd door het schiereiland n Gallipoli, de zuidoostelijke door het Klein-L* aziatische vasteland. De Dardanellen zijn ongeveer 47 mijl lang ; de gemiddelde ^ breedte is 3 à 4 mijl. Vele groote historische ^ gel>eurtenissen zijn aan den naam van deze ♦zeestraat verlx>nden: hier had met behulp van een schipbrug de overtocht plaats van Xerxes en Alexander den Groote. Uit een commerciëel en strategisch oog-punt zijn de Dardanellen een punt van het grootste belang. Zij beheerschen den toe-gang van de Middellandsclie Zee naar Kon-^ stantino]>el en den groote n handelsweg naar n Zuid-Rusland eii de Zwarte Zee. Vandaar j. dat zij aan beide oevers duchtig versterkt zijn. De verdediging is niet moeilijk. Toch werd de toegang geforeeerd in 1654 door den Deen Cort Adeler en in 1356 door den j. Engelschman J. T. Duckworth. Het slui-a ten der zeestraat heeft aanleiding gegeven lot het ontstaan van een lange reeks trak-ta te n. ^ Op de kaart kan ieder gemakkelijk na-gaan, dat deze aan beide einden van de Zee [e van Marmora liggende strateu in gelijke l6 mate van de grootste beteekenis zijn voor n Turkije en Rusland. Laten deze strateu lt voor oorlogsschepen gesloten worden, en de j. hpotdstâd van den sultan is volkomen van j- zde uit onaantastbaar. Laten zij gesloten worden, en aan den anderen kant is de Rus-[e sische vloot in de Zwarte Zee volkomen af-i gesloten van de Middellandsche Zee en de , Westersche wereld. Er moet echter op ge-" wezen worden, dat deze afsluiting terzelfder tijd ook de Russische havens en kusten aan _ de Zwarte Zee beveiligt tegen den aanval l' van de Westersche groote oorlogsvloten. tr Daar de Dardanellen en de Bosporus zoo n smal zijn en beide omgeven zijn met Rus-'.6 ?isch grondgebied, worden zij niet als voile v! ïee l)eschouwd en heeft de Sultan steeds ■ voor zich het recht opgeëischt, om vreemde oorlog3bodems uit hun wateren te weren. 11 Ruslands Zwarte Zee-vloot is dus in let-t.erlijken zin een Zwarte-Zee-vloot. Van de Middell&ndschs Zee eû is zij gelieel afgesloten. Natuurlijk is dit Rusland steeds een doorn in het oog geweest, maar terzelfder tijd heeft het er zich steeds tegen verzet de versperring op te heffen ten gun-ste van een regeling waarbij beide zeestra-ten, en als een gevolg daar van ook de Zwarte Zee, werden opengesteld voor de viole n. der Groote Mogendheden. Het is dan ook natuurlijk dat Rusland's wenscli er op was gericht, om eindelijk )>ezit te nemen van Konstantinopel eu de straten te .ver-overen voor zichzeli'. Het is juist dit gevaar dat Engeland en Frankrijk vroeger in bet politieke strijdperk heeft geroepen en nu eens de eene, dan weer de andere constel, latie, b.v. de groepeering tijdens den Krim-oorlog, ten gevolge had. Telkens dat Rusland ver van zijn doel verwijderd scheen en groote gevaren er aan waren verbonden, poogde het op de Turksche regeering zoo-veel mogelijk invloed en macht te winnen om deze feitelijk te maken tôt zijn vazal en te voorkomen dat een andere mogend-lieid den invloed en de maclit verkreeg, waar naar het voor zich zelf streefde. Rusland's doelwit en de velerhande vraagstuk-keu en discussies aangaande het 'afsiuiten en ope ne n der beide straten waren van beteekenis voor Europa in het algemeen als factoren in. de uitbreiding van Ruslands macht. In den tijd van den Krimoorlog was de grootste belanghebbende Engeland, vervolgens Frankrijk/als mogendheid aan de Middellandschè Zee, Oosteiirijk, in min-dere mate, en het minst van aile Groote Mogendheden Pruisen. De vrede werd in 1856 te Parijs geteekend. Ten. einde Turkije te beschermen tegen den vijand, dien het het meest te duchten had, waarborgden Engeland, Frankrijk en Oostenrijk de onaf-hankelijkheid en de ondeelbaarheid van het Turksche Rijk. Twee ejij twintig ,jaar later r,ien wiji Turkije opnieuw in oorlog met zijn erfvijand Rusland. In 1914 bond bet den strijd >—*■ tegen zijn vroegere vrienden, die thans tot. bon den zijn met zijn eeuwenouden vijand. Velen be weren, dat liet zelf moord heeft ge-pieegd. De tijd zal dit uitwijzen. Uit een cogpunt van staatkunde is het in dezan weiêldoorlog een der grootste probiemen. Niet een minder gewiclïtig probleem is! het uit een oogpunt van handel. Het vi*e-clesverdrag van 1856 behelst, dat geen vieemd ocrlcgsschip de Dardanelleai magî opvareu zonder Turkije's teestemming ; zelfs handelsschepen mogen slechts gsduren-de den dag de vesting Chanak-Kalehsi voor-bij. In verband met den machtigeu opbloei van deu Europeeschen liandel en scheep-vaart, spelen de beide straten een steéds grootere roi, niet alleen voor Turkije zelf, maar ook voor Roemenië en Bnlgarije eu bepaaldelijk voor Rusland, wiens ontzag-lijke uit.voer van graan en vcedingsmiddr> ' ^ len dcor deze smalle wateren gaat. GemidV"' I deld paeseeren jaarlijks 12000 handelsschepen door de Dardanellen. Een voorsmaakl van de verwikkelingen en stoornissen die het afsiuiten dezer zeestraat met- zich! Irengt., kreeg reeds Europa's handel tijdens , den Italiaanscli-Turkscheii ocrlog en den Balkanoorlog. Nu de tegenwoordige wereld-strijd aan den gang is, doet het si uiten der Dardanellen zijn invloed wijd en zijd ge-voelen. Tôt in Denemarken toe, tôt zelfs in de Deensclie pachthceven en de Deenschc weningen, werdt men de afsluiting gewaai? van dit meest l>eroemde en interessanto vaarwater uit de geschiedenis. Een geleerde heeft. eens de vraag gesteld ,,Wat bôwijs't de Ilias V en hem werd ge-antwoord: ,,Niets, tenzij de waarlieid van het spreekwoord : ,,Cherchez la femme". Dit antwcord is niet juist. De Trojaansohe) oorlog, die het onderv»Terp is van een der meesterwerken van de wereldliteratuur, werd blijkens de résulta ten van de jongste geecliiedvorsching uitgeloki. dcor econo-n.ische probiemen: ock van. dien oorlog! \ormden ,,brood en boter" de spil. Oud-Troje — wij l^edoele-i niet.de vesting, ma ai' de Troj.iansche markt — was een belangrijkl handelscentruni, het natuurlijke snijpunt van den handel op de Zwarte en de Aegeïsche Zee, waar vier groote handelswegen samenliepen zoolang Tro je deu toegaug tôt den Hellespont belieerschte. Voor de Tro-janen en de Lykiërs, hun bendgenooten, was het een levenskv/estie dat Troje bleeO bes'taan en dat het jouge, eergierige en be-drijvige Achajervolk niet den toegang tôt de Zwarte Zee forceerde en hun zoedoende niet van hun doorVoerhandel l^eroofde. Ziedaar, bendig samengevat, de beteekenis van den Trojaansche oorlog, de eerste phase van den strijd cm den Hellespont, die nog niet is geëindigd en waarover wij wel spoedig nieuws zullen licoren. dat van wereld-bistcrische beteekenis blijkt. *) Uifc het Deenscli (Berlingske Tidende)- Zie onze telegrammen 9n laatste legerberichten op de derd© biadzijfcte»

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad appartenant à la catégorie Oorlogspers, parue à Amsterdam du 1900 au 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes