I^rste Jaargang No. 242 DonclercJaé» November 191s PZ. DE VLAAMSCHE STEM M len volk zal ni et vergaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eentfracfit maakt m acht. DIRECTIE EN REDACTIEl PALEISSTRAAT 31. bovsnhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. ABOXNEMENTSPKIJS (b(j vooruitbetaliiig): Voor Nederland per jaar gld 6 5 — per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.T5. Voor Belgiu, Engeland, Fraiikrii en andere landen dezelfde nrjjzen, met verliooging van verzendiiig^iosteii iSU «eut per nummer), - A DYEETENTIES 20-Cent per regel. Onze Stijl. Voor stiefmoer Tweetaligheid. I)a stei'kte van onzen stijl is zijn slap-lieid.Die waarlijk echt en zuiverlijk zuîver Vlaams.cli wil sclirijven, wete dat dit de hoo^rst-e vereiscbte is die wij hem stellen ; het is een nationale eigenschap waarvan vij niet kunnen afzien zonder onzen aard ta verloocbenen. De Fransche 11 zeggen weinig in weinig, de Duitschers veel in veel woorden, de Vla-mingeu die tusschen de twee zitten, zeggen weinig in veel woorden. Ziehier een geschikt middel om stijl te 1 leeren: Gij neemt: een notabcîekje, zestien bladzij- | den dan meer dan genoeg, pen en inkt, de meest verspreide werken van schrijvers met naam. {rij loest die boeken eerst vlugjes door om liefc geschiedenisje te kennen. Dan lieront gij om h et geschiedenisje te vergeten. De derde maal leest gij met ernst en teekent zorgvuldig de * woordenkoppelïngen «an die er het meest in voorkomen en die ge anders tocb onthoudèn zoudt, als : Een tafereel ontrolt zicb — b.v. dat van onze vroêgere beerlijkbeid. In oogenschouw nemen — de menschen beneden u. Op de boogte zijn — van de politiek bij-Toorbeeld.In de bres staan, voet bij stek houdeai als men Bpreekt van de verdediging onzer Vlaamsche recbten. Aan bloedarmoede lijden —dat zegt gij van ailes buiten van u zelf, een bloedarme m huwfc nooit een rijke vrouw. Op iemands sfchouders stàan — zoo wordt een kleine groot. Qp den keper beschouwd—- weet £ij wat-wa keper is, goed, weet -ge 't niet, nog beter. Een plaats bekleeden — als ge siim zijt rolt gij deze figuur zoo gauw mogeliik in toepassing brengen. Houdt gij u aan de zekere wendingen en verraijdt gij zorgvuldig gallicismen, germa-nismen, barbarismen en andere afschuwe-lijkheden meer, uw zestien bladzij den zullen nooit vol geraken. Dat is nu precies niet •astig om van buiten te loeren vooral voor *ie een goede memorie beeft. Ivunt gij dat iijstje met voordeel gebruiken, ge zijt reeds gevorderd. Gij na-ait die uitdrukkingen îaneen met woorden die slechts daartoe die-fien gelijk : in hoofdzaak, iinnjers, bizonder, dwniettemin, gemiddeld, middelmatig, na-melijk, eendracbtelijk (n.b. de woordjes op zijn van lang effect; desnoods kunt ge ook bizonderlijk en boofdzakelijk schrij-Ven). "Wees zeker, geen leeraar zal 't u af- j doen. De perfectie is vijftien regels te kunnen tttten waar een niet-st-ylist èr maar eentie tan toonen. Eigen stijl bebben is gevaarlijk. ^at iemand min of meer aan zijn lijf Wt dan een gewoon rnonscb, maakt bem ! do°rg^aiis niet tôt een scboo-nbeid. Wrat-ten, builen en buiten typeeren, maar 't is naar. Of denkt gij dat de lieden bet ge-^aal vinden aïs gij liinkt op een been % Daarorn, wàarde, tracbt te doen als een a&dçir: stel niets da,t gij niet overal terug-vmdt. Figurèn sieren, ja, doch dan alleen ffanneer ze door een algemeen gebruik vol-doende klaar zijn g ew or den. Het wijste is er niet veel te gebruiken, 'ûders vergeet men na te peizen of cbaracter Ihot beter is dan karakter, of de spraakkun- 1 %en hier niet dan zouden willen in stee ,ân toen, of die uitdrukking wel Vlaamsch : ^inkt enz. j k* geval van tv.ijfel kunt ge uw nota- Wkje raadplegen. Wafc daar niet in staat Maat gQ maar varen> • aag. ook zorg... docb ik zie, gij weet er ' '^salles van. brave, gemoedelijke, eerzame, voor-^reffelijke, zelfvoldane dutsen, onberispelyk Uw denken en zeggen omdat uw gedack-61, 0,1 w°orden volmaakte afgietselkes zijn an die van anderen. onverantwoordelijk j o°r n\ve daden omdat gij nooit gebandeld j met vrijen wil, gij rijken aan ellende sterken van onmaclit, die zoo graag uw ^Teiigdevuurtjes ontsteekt op graven en ^•hoopen, doet nu uw best om even h arts- . i* ^aC^leu over 11 ze^* Cri.T — in Vlaa»ach gezeid — zoo vet niet blijven al ^det eij nog zoo diep in den Vlaamscben , kaas! Maar neen, de sfcerkte van onze pe-danten Î6 dat ze niet weten wat een pédant is, "RENÉ DE CLERCQ. mrm ' 9 ■ f ■ ■ ■■ CyferconsL Taaltoestandon te Brussel en omseving. D6 Talenstatistiek van 1910 komt, door het in werking treden van de nieuwe School-wet, opnieuw aan de orde. Met deze statis-tiek immers wordt bij de toepassing reke-ning gehouden. Zij was opgemaakt naar het volgende vragenformulier: lo. Welko talen kent gij ? 2o. Welk is uw gewooie omgangstaal ? Het woord ,,moedertaal" was hierin met opzet vemieden. Wiè de Franschgezinde Belgische bladen leest, weet, dat aan dit woord het odium van Vlaamschgezindheid kleeft... Door het te weren hocpte men teveus in de verfranschte ministerieele bureaux, statistische gegevens te verkrijgen, die ten nadeéle zouden zijn van de VI a mi lige n. Vooral ts Brussel. Voor Brussel werd steeds met een uitzon-derings-taalregime gerekémd. Hoe is er nu naar de statistiek de toestand ? Het resultaat der eerste vraag was: Nederlandsch: 119.262 Fransch: | 141.621 Het resultaat der tweede: Nederlandsch: 79.228 Fransch: 89.517 Maar laten wij deze gegeveins een s op den keper beschouwen... * * * Uit een vergelijking van de bovenstaande cijfers blijkt, dat te Brussel 119.262'—79.228 | d.' i. 40.034 personen Nederlandsch kennen, doch deze taal niet in den gowonen cmgaug gebruiken. La-ten wij dit getal 40.034 even ontledcn. Het moet samengesteld zijn: lo. uit een gering aantal vreemdelingen (Duitschers, Engelschen, Franschen enz.), die zieh het Nederlandsch hebben eigen ge-maakt.2o. uit een eveneens gering aantal Walen, vooral ambtenaren. 3o. uit eeaa g-rcot aantal Bruëselaren, die in hiui zaak of in den beschaafden omgang Fransch spreken. Hun Bmsselsch dialect (Nederlandsch) gebruiken zij echter in de m'in,deje nr '^kgenheden ilpajevçns, b.v. in het verkeer met de lagere standen. 4o. uit een zeer groot aantal burgermen-schen (la petite bourgeoisie), die te huis, cp straat en in za-ken hun Brusselsch dialcct (Nederlandsch) spreken, maar toch mesaien voldoende Fransch te kennen — het ver-maarde Brusselsch-Fransch — om, naar den eisch van het fatsoen, het Fransch als omgangstaal aan te geven. Tôt deze laatste groep behoort — wie de taaltoestanden in de hoofdstad kent zal ons , niet tegenspreken — minstens 1/3 van aile ; 40.034 persoaien. Een derde dus dat eigon-lijk b^taat uit personen, die meestal Brn-bantsch spreken, wier moedertaal in aile l geval het Brabantsch is. Minstens 13.000 dus, zegg.e dei'tienduizond. Maar om geen ; kans te loopen te overdrijven willen wij met 10.000 genoegen nemen. Deze 10..000 nu moeten, om nauwkeurig te zijn, gevoegd worden bij de door de sta- i tistiek vérinelde 79.228 personen, wier om- ] gangstaal Nederlandsch is. En zoo komen , wij tôt de ronde som van 90.000 personen, die in dit laatste geval verkeeren. Maar nu is ook het cijfer voor do Fran-sche omgangstaal onjuist. 10.000 moet er van worden afgetrokken; blijft dus, even-eens eeu ronde som van 80.000 personen. Zoodat feitelijk — ofschoon in tegen- • spraak met de officieele statistiek, die hier onvertrouwbaar is — het Nederlandsch ten opzichte van het Fransch, te Brussel in de nieerderheid is. De statistiek van het Département van < Onderwijs vermeldt dus ten onrechte, dat < de Vlamingeii de 3/7 van de bevolking der < gemeente Brussel uitmaken. Zij vormen 1 zeer stellig meer dan de helft. j ° * * * . Wij gaan verder met onze opmerkinge.n. Officieel wordt thans, met het oog op de ( uitvoering der nieuwe Schoolwet, beschouwd ] dat te Brussel de verhouding is: i N ederlandsch-sprekenden : 79.228 Fransch-sprekenden: 97.850 1 97.850! Vanwaar dit getal? 5 Hiertoe behooren vooreers-t, de hierboven vermelde 89,517 personen, die verklaarden 1 dat het Fransch hun gewone omgangstaal is. J t, Wij hebben reeds gezien, dat dit getal is: | overdrevcn. De overige 8.333, d. i. bijna 10 ç proc. van liet geheel, bestaan uit: ? a) 3.434 Duitschsprekenden ( !): 1 b) ongeveer 1000, die andere talen spreken ( !) ; en c) mirabile dictu, 3000 wezentjes, die uog niet spreken kunnen... o Fransquillonsche cyferconst' c Zoo leggen onze Franscligezinde bureaux I bet aan boord, om de schaal ten gunste van 1; bet Fransch te dcen overhellen... Men mag (tusschen haakjes) gerust aan- ' \ nemen dat van de onder c) vermelde kinde- 1 ren de helft zullen gaan behooren tôt de c Nederlandsch-sprekenden. Dit in verband v met het feit, dat ook te Brussel in Vlaam- c àfehe gezinneu het geboortecijfer. dit der 1 Fransche gezinnen overtreft. * * * • I Bov eus ta an de cijfer.-, hebben "betrekking } >p de gemeente Brussel, niet op d,e voorste- t den. De taaltoestanden in deze laatsten wij- r ken zeer van elkander af, zoodat de geheele e i-gglommerâtie een oigenaardig, vrij door I dkaar loopend aspect vertoont. t Voor Brussel en omgeving komt dan ook dikwijls in de Vlaamsche Beweeing een uit- I ^^derinçrs-taa.lregime ter sprake. v Met de bedoeling een geschikt bestuur in cl o 9 1 te richten, heeft thans de Duitsche adminis-tratie een district ,,Gross-Brussel" gevormd. Beriohten melden, dat in dit ,,G-ross-Briïs-sel" de uniforme tweetaligheid zou worden doorgevoerd. Indien deze berichten juist zijn, beantwoordt dit stelsel niet aan de ba-staarude toesta nden. In ,,Gross-Briissel" toch zijn opgenomen gemeenten, die gchet7 Vlaamsch zijn-, zooals Vilvoarden en B e r 0 h e m-S int Agatha. Het twee-talige regime is in deze gemeenten dus uit den booze en de toepassing er van-zou af-breuk doen aan het Recht der Nederland-sche taal. ,,Gross-Brussel" is... te groot. * * -x- * Het besluit uit bovenstaande opmerkin-gen en beschouwingen laten wij over aan onze in België werkzame strijdgenooten. Zij znllen zich met hun actie ongetwijfeld niet onl^etuigd laten. , D. I. LEU. «nma» -o ■ Kern. De tegenstaenders der Vlaemsche geeetes-ontwikkeling, wier grootsche plannen wv door ons streven schynen tegen te werken, beoordeelen onzen stryd zeer onjuist, en, men kan het niet ontkennen, zy toonen in t geheel geeue kennis te bezitten van het ten-ein waerop wy staen. Het is niet met spitsvondigheden dat men ons zal terug doen deinzen ; een volk dat zich in geest-drift opheft is door dergelyke wapenen, — het is door geene wapenen terug te houden: de ,,plaisanterie" heeft er zoo weinig vat op als kwaedaerdige aonvallen. Zoo staet het geschapen met do Vlaemsche Bewegine" : *de geestdrift om voor de moedertael biliyke regten te bespreken, heeft zich Van het volk m ©ester gemaekt, en jvee hem die die geestdrift zou willen beteugelen, — gewis raekte hy onder de voeten: F. A. SNELLAERT (1840). Kesksm. Or. Kuyper gekapitteîd. De ,,Métropole d'Anvers, paraissant provisoirement à Londres1' kapittelt, 111 haar ir. van Zaterdag, 13 November j.l., Dr. Kuyper. Dr. Knyper, zoo meeirt» zij, we( " liet-, wat bij aan de objectiviteit?, aan de Lie'utraliteit van zijn land en aan de ce,r van België verachuldigd is. Wat heeft Dr. Kuyper misdreven 1 Dr. Kuyper heeft de afzetiing van'onze Deide Hoofdredacteuren als Belgis-che Staats-imbtenaren niet slechts onrechtvaardig, maar ook ontactisch genoemd. Inmenging in de binnenlandscbe politiek yan België ! zoo schroeuwt de ,,Métropole" )ns toe: En dat op een oogenblik, zoo tra-^iscli als het huidige ! 0 We zullen niet betoogen, dat de beoor-ieeling van de openlijke daad conor buiten-andsche Regeering allerminst inmenginy is n de binnenlandsche van een vreemden Staat! Waar bleef dan het recht van de >ers ? We zullen enkel opmerken het simpele eit, dat het de pHcht van den objectieve m den neutralo is, om — vanwaar het ook corne — het onrecht te noemen bij zijnen >nheiligen naam ! Passievo loglca. ,5In de Belgische imperialistische politiek s nooit ruinite geweœt voor verscheiden-îeid van nationalité!t. 't Franekiljonscli ntellect, dat de Belgische rijkspolitiek ^e-îeerscht, is zeer simplist in dit opzicht; wat liet goed Franscligezind is, kan niet goed îlijksch zijn, en men wil de hechtheid van îet Rijk beveetigen door de eonheid in lenken en spreken. Wat zich tegen dezen Irang naar eenheid verzet, wordt gebroken >f uitgeroeid. Vlaanderen is.daar 0111 het e getuigen. En er is geen enkele aanwij-iing, dat er door dezen oorlog eenige ver-^ndering in die mentaliteit is gebracht." Men vervange, in bovenstaande zinsne-len, de woorden Belgisch door Duitsch, i rranekiljonsch door Pruisisch en Vlaande-en door Polen, Denen en Elzas-Lotharin-^en, en men heeft, wat Mr. van Cauwe-aert in het laatste nr. van ,,Vrij België" 1 chrijft. Waar hij met aile macht zich keert tegen let Duitsche impérialisme (of militarisme), indt hij ons aan zijn zij de. Waar wij ons tevens keeren, ook tegen en unitarisme, dat komt van den Belgi-clien kant, — daar staart Mr. van Cauwe-Fiert naar de punten van zijn laarzen ! Insinuaties. Men verwijt de Flaminganten wel eens l te ojn'echl te zijn, en met name ,,Vrij îelgië" vindt die al-te-oprecbtheid erg te ■etreuren. Al te groote oprechtheid kan natuurlijk oor een beweging wel eens nadeelig zijn, îaar in de ,,Stem'' heeft men juist geoor-eeld, dat open spreken de beste tactiek r as. Al wat wij meenen goed te zijn voor ns land, zeggen wij ; wat ons gevaarlijk jkt wordt aangeklaagd. Bij de Franskiljons gaat het. heel anders. v )en principiëele bebandeling van hun 'ranschgezind standpunt krijgen wij nooit si hooren of te zien. Steeds maar door egent het insinuaties tegen het Vlaamsche ' lemeiit. Niet alleen tegen mannen als iormsof Meer t, maar ook nog steeds 3gen Mr. Louis Franck. In een harer laatste ns. schrijft de ,,Ech'o 5elge" over de nieuwe oorlogsschatting an 40 millioen, die Von Bissin<^ aan e negen provinciën heeft opgelegd. Ieder vindt dat natuurlijk schandelijk. Maar c ,,Echo Belge" vindt gelegeiïheid om t insinueeren, dat Mr. Louis Franck het ni( zoû afkeuren. De lieer Franck is immers een Flamir gant en moet na den oorlog een verlore man zijn. Gelukkig dat er vele burgers zijn — zeli eerlijke Franschgezinden — die niet. licb zullen vergeten, wat Franck voor ons lan« gédaan heeft. Ten genoegen van de ,,Métropole". De ,,Métropole" merkfc het volgende op ,,Een soldaat van Ijet front heeft aan d ,,Vlaamsche Stem" eene reeks van dri< artikelen geschreven, waarin we deze zin snede aantréffën: ,, ,,Wij zijn niet anti-Belgisch, noch anti Fransch, noch Duitscligezind." ,,Ziedaar oene verklaring, die voor lie grooter heil van de Vlaamsche zaak wel een herhaald moclit worden." Van ganscher harte willen wij de ,-Mc tropole" dit genoegen verscliaffen. To grooter heil van de Vlaamsche zaak ! Niet slechts herhalen wij het boven staande, maar met diepe overtuiging voe gen wij er aan toe: ,,Niet anti-Belgisch maar integendeel in liart en nierei Vlaamsch-, en, daarom Belgischgtziridl". Een vraag dringt zich op, waarop d< ,,Métropole" ons zeker zal antwoorden indien hare bovenstaande uiting eerlijk ge meend, en niet eene onderduimsche ver dachtmaking was : Waar leidt het blad uit af, dat eene lier haling van de zoo treffend juiste woorder van dien soldaat, onzen vriend, noodzake lijk is? Is het, voor haar en de haren ab voor ons, niet vanzelf sprekeud, dat ze ons uit het hai't gegrepen zijn? De neutrale bondgenoot De ,,Métropole" polimiseert over de Bel gische neutraliteit. Het onderwerp is be lângrijk genoeg, en meer dan één hoofd-artikel zal — zoo onze voornemens in ver-vulling, mogen gaan — er in dit blad no£ aan worden gewijd. De ,,Métropole" voert een hoogen toon Ze verzékert ons... van uit Eiigeland er (liens splcndid isolation, dat goen Belg ir het bezette gebied de neutraliteit zou willen handhaven. Van' uit Nederland ver-zekeren wij haar het tegendeel. De ,/Métro ; jxîio" keèi't natuurlijl: gelijk! Niet waar' Toch — ook de Métropole" wenschv ietwat vail die neutraliteit. te bewaren i Haar betoog is van oorspronkelijkheid er | (0111 de. taal der Métropole d'Anvers te spreken) van ,,esprit prime-sautier" iieen»-ziiis verstoken. Ziehier: : ,,Wij weten in 't vervclg, en tôt welk een prijs ! — die van het bloed onzer zonen. van de smart onzer moeders, van de vrij-beid en-van de zeifstandigheid onzes volk"' — . dat wij, bovenal en vooral, slechts rekenen ( kunnen op ons zeîve, aan de eene zijde om. op cane aan de bela-ngen die wij te ver-dedigen zullen hebben aangepaste wijze, dr ontwikkeling te .verzekeren van onze militaire macht, aan de andere zijde, om op de mee6t doeltreffende wijze, door een systeem van verdragen met c!e Regeeringen der Entente, de gevolgen van deze nieuwe macht, in werking te doen ireden. ,,Deze gevolgen. waarva.11 de inzet steeds onze vrijheid en 0119 bestaan als onafhan-kelijke natie zal zijn, kunnen niet worden verkregen, dan door het- laten vallen van onze verplickte neutraliteit. Dus, deze neutraliteit moet verdwijnen... ,;De oeuwigdurende neutraliteit van België is, naar^ de bekentenis der Duitschers, een Duitsch bclang.. De niet .verplichte neutraliteit, niet gegarandeord, maar stevig bewapend en gesteund door een verbond met de Entente, is derhalve een in wezen echt Belgisch bel a 11g." Een opmerking vooraf. Ook ons werd tôt den prijs van het bloed onzer zonen, de smart onzer moeders, de vrijheid en de zeifstandigheid onzes volks goleerd, dat wij bovenal en vooral -slechts rekenen kunnen op ons zelve. Daarom willen wij ons zelve zijn; ons zelve als Vlaming; en in ons Vlamingschap als Belg! Overigens is de bewondering, die wij voor de ,,Métropole" koesteren, groot om de eigenaardige oorspronkelijkheid van haar systeem. Ze wil, als wij, de verplichte neutraliteit vervangen zien door eene vrijwillige neutraliteit : en daartoe zal haar gelegenheid geven... een bondgenootschap met de Entente ! Gegroet, gegroet. neutrale bondgenoot! Het votlje papier. ,,W.ij betreuren liet, aldus de ,,Métropole", vast- te mocten stellen, dat de partij-gangens van het voor Duitschland gunstige statu-quo, geworven worden onder de flaminganten, en . Jat zij te berde brengen Hollandsche of anti-Fransche argumenten, die op geenerlei wijze door Belgische belan-ge-n worden geïn spireerd. Zij vreezen namelijk, . da.t, daar onze zeifstandigheid door den koning der Nederlanden niet is erl^nd geworden dan bij middel van het oplcggen op den Belgischen staat van eene gewaarborgde onzijdighcid, onze nieuwe status aan onze noorderyrienden zou kunnen mishagen ! Alecf, na vijf-en-tachtig 4'a!ren. do koning van Holland nog zijn roord te zeggen zou hebben in onze zaken ! Deze pretentie is grotesk!" Dat de neutraliteit — geen bondge 11001-schappelijke, maar wel een vrijwillige neutraliteit — een Vlaamsch en derhalve een Belgisch belang is, zullen wij binnenkort met klem van redenen béwijzen. De ,,Métropole", van hare zijde, acht België door de formeele door dit land aan-gegane verdragen niet meer gebonden — e op welken grond ? Omdat het traetaat vai e 1839 drie kwart eeuw oud is ! t î)e ,,Métropole" meent dat zulke verdra gen niet anders meer zijn dan... een vodj< . papier ! il Wie zijn tocb uw leerrneesters, ,,te Lon den verschijnende Métroix>le" ? ; 1 ' Ingezonden Stukken. Algemeen Nederlandsch Verbond Tak Lier, Een Motie, Lier, den 8 Nov. 1915. f Aan de Heeien R. DE CLERCQ en A. JACOB, te Amsterdam. Mijne Heercn en Strijdgenooten p liet Algcmccn Nedcrlandsch Verbond, ta!-; k Lier, J^eeft het groote genoegen U geluk t-e 3 wenschen met de lieldbaitige vastberadenheid waarmedo U het hoofd hebt gel>oden aan de despotische eischen van den Belgischen Staat. • Door Uwe voorbeeldige daad hebt U onomstoot-J baar het bestaan bewezen der Vlaanderen- hatende j>olitiek van den Staat België, en juist daarin ligt tegenover ons nog ten deele goed- • geloovige en argelooze Vlaamsche volk, L'we , niet te schatten hooge verdienste. L Aan U, koppige verdedigers der Vlaamsche levensrechtcn tegenover het voorgenomen k franco-belgisèh bondgenootschap in een toe-komst die wij hopen nooit te zullen verwezen-lijkt zien ; aan U, gebroodroofden door don Belgischen Staat ter wille van de verdediging van uat niets meer dan het Recht op Vrijheid is van do tweederden der bevolking van dionzelf- • . den Staat; aan U ons aller bewonderingsvolle [ hulde! Trots aile dreiging en welke tegenmaatregê-len ook, verklaàrt zich de Liersche tak van het ' Algï Ned. Verbond solidair met U in aile wer-kingen tegen de Belgische dwingelandij. Tevens drukt hij 'zijn misprijzen uit tegenover aile vroegere zoogezegde leiders der Vlaamsche Bewoging zooals V a 11 Cauwe-la,art en konsoorten, die door volksverrader-lijke handelingen of laffe stilzwijgendheid zich tôt medeplichtigen maken van den Vlamingen verdrukkendon Belgischen Staat. Ook drukt hij den wensch uit dat Bélçrië nooit weer worde horsteld zooals het vroeger was, maar dat ons Volk. na dezën oorlog voortaan leven en gedijen moge naar eigen aard en op eigen krachten, in een Vlaanderen : Vrij en Zelfstandig. N amen s liet Algemeen Nederlandsch Verbond, Tak Lier, in vergadering van S November 1915. Het Bestuur, Do Voorzitter, Alfred B o g- a e r t s. De Ondervoorz. R e i m o n K i m p e. De Sehrijver, H u i h r e c li t Van A e 1. De 2e Sehrijver, V. H. de V ogelaére. De Leden, F. v a n B o o g a e r t. Félix T i m m e r m a n s. J. D e w e e r t. (Kota-v. (t. Red.:— Ook name'ns de radicale politieke vereeniging „Jon(j-\laandcren, met do leuze T'n; V Inonder en " kwarn een sym-p'athie-betuiging in ons be/àt. Deze vereeni-I ging telt .afdeêHngen to Gcnt, Brussel, Oosten-de,° Kortrijk, JMechelcn, Bhnkenberge, Lier, Deelijk en Antwerpen.) 's Konings Naamtcest in Don rlaag. Don H a.a g, lu Xoyoiul>er i'Jlô. Gcaclito Rodactie, L'aat mi.j tee, als abonnent op uw krant, lied, eenige woorden te laten geworden, betrokking hebbendo op het plëclitig-offieieel feest, op lôen ! dezc.r hier in Den Raag gehouden, ter eero van 's Konings naamdag. Bclang stollendo in al wat Vlaanderen be-treft en mij voor ailes Vlaamscb-nationalist voelendo, is het mij hier, als eene behoefte, uiting to geven aan mij 110 optiraistisch-gerust-stëllendè gevoelens, wat Vlaanderens t/ookomst betrett; niet dat ik hier het woord Zegepraal j durf ncerpennen. dit ware voorbarig ; dan toch 1 wel, en ten propoosto van be<loeld t'eest, op het oft'icieelo karakter van 's Minister's verklarin-gen'op taalgcbied, een heusebe zegepraal in dien zin . als overwinning (1er \ laamsche radicale richting van de ,,V1. Stem". In zijno Fransche redevoering zeido Zijno Excellentie Heer Minister Pou liet o. m. : Que le sang versé par nos soldats sur le champ de bataille, a cimenté l'union des deux races et, est un gage do la reconnaissance des droits .du peuple flamand, verder in zijne VI. redevoering hectto het: zal het eene waarborg zijn, niet-tegenstaande dit imbroglio heb ik luid toege-juielit, alhoewel met eenig voorbehoud ; vinden lTlie niet dat dergelijke ministerieele verklarin-gen moeten opgeteekend worden ? Do belangstelling steeg echter, toen den Heer Von Cauwelaert, do zwijgendo haan, het ver-hoog betrad, en toen het doodstil was, de volgende, in korte woorden geschetst, speech af-stak : dat eertijds de Kamer overtuigd was, dat do oorlog maar drio maanden zou geduurd hebben, en dat zij overtuigd was van 's lands stef-felijko ondergang, en niettegenstaande dit, de cer in ailes, do overhand behouden heeft (had hij toën bij dit zegde, 't lot van den Heer De Clercq voor oogen?) en dot wij den grooten strijd in de Lento moeten afwachten (stijl Joffre) en voortgaande in de Fransche taal: que pour bien s'aimer, il faut se comprendre, donc il îoudra apprendre les deux langues nationales (oud lied, 85 jaar) en verder een herhaling van: dat bot bloed onzer soldaten, het herstel onzer grieven heeft bezegeld ; en heer V. C. oogstto een gemakkelijk sukses, voorts wierd de Vaderlandsliefde in groote woorden 'aangepredikt. Alleen zou ik Ued. willen attent maken, op welke gronden do bezegeld*?g onzer bloedrechten zoudo kumlen gevestigd worden ; het doet er niet toe, of men Minister of eenvoudige bouw-kundige is, dat van de plannen tôt oprich-ting eener woning, niet maggesproken worden; of " wordt het huis cerst opgericlit, daarna de plannen gereed gemaakt? Het kunstgedeelte. zooals men dit gewoonlijk noemt. heb ik niet bijgewoond. daar wordt vaak te veel bloed vergoten,. en gekulturd, en mijne opgewekte stemming wou ik bewaren. Aanvaard enz K. GILIS, Secr. van het AJg. "Ned. Verb. Ta);-Lier. (Nota v. d. Ued. — ,.Oud lied, 85 jaar" zeggen wij met den geachten inzender. Van der-r.elijko ministerieele uitlatingen, die geen bi.n-dende kro^ht bezitten, is inderdaad de lijdens l j gesoliiedenis van ons volk vervuld. Waar zij komen van do zij.de van een minister,. die den ■ I Iv^llng de bekendo maatregelen tegen de . actieve VI. beweging heeft voorgesteld, zjiii zn j nul en van geener waarde.) UIT DE PERS. De Meening van H. Mesrt. Naar do i\. Ct. zond do heer H. .Meert het volgende briefje : Ccachtc liedactie. Ik had er voorzeker niet op gerekend, dat een brief van mij van 17 Juli nu nog voor j den dag^zou gehaald worden. Nu dat toch het geval is buiten mij om, moot ik een paar be-merkingen maken. Die brief was niet tegen een manifest Van Cauwelaert c.s., maar tegen hfet aaiigekondj'zil manifest in 4 punten, die immers daarin be-i sproken worden. I De A. C. laat mij. spreken van ,.De "l laam-1 .sc/ie Post en anderen, die enkel Duit&cho ! werktuigen zijn '. In mijn brief is die zinsnede J een uittrcksel uit de vier punten van liet mani-! fest, aangekondigd door het Bolg. Inf. . Bureau ; komt dus voor rekening van het mani-j fest in 4 punten ; niet voor de. mijne. Ik had lieden de gelegenheid in de 2V. C. 1 een brief van J. Hoste Jr. te lezen ; waarin ; hij mededeelt, dat wij in een gesprek, dat we samen hadden, het cens waren. Wij 'waren het zeker eens over de tusschen ons besproken punten. Ik had hem de hoofdgedaehten van mijn sclirijven aan do .V. 11. C. medégedëcld. ik | ben en blijf bet eens met lien die. het eëns zijn j over de door mij in mijn brief uitgedrukte ge-dachten, waarvan ik niets terug te nemen heb. De gezindheid, die daarin uitgedrukt wordt is klaar en zus- of zoogezindheid waar men in deze dagfcn zoo gemakkelijk mee uitpakt, komt hier niet bij te pas. Uw H. MEERT. Brussel, 11 November. Nu is het woord aan mr. Julius Iloste on aan volksvertegenwoordiger Fr. Van Cauwelaert.Taal-misstanden in het leger. tfeftig protest van dr. Van 0* Perre. ,,De Vlaamsche Stsm" hfecft 111 de laatste maanden steeds met nadruk betoogd, dat het verzaken is aan Vlaanderen, den taal-strijd thans stop te zetten. Iramèrs meer dan ooit te voren zijn, sedert het uitbreken van dezen oorlog, de Vlaamschhaters, zoo open lijk als in het verboçgene, aan het werk getogen om Vlaanderen voor goed te knçchten : 'ja,' de méest vdbraanstaaiîden onder lien spraken onbewimpeld de hoop uit, dat deze oorlog den ondergang der Vlamingen, hun opslorping door net Latijnen-•dom. na zich zou eleejien. ,,Vrij België", het orgaan der lauwén, in broederlijko • overeenstemming met ,,die van Havere", heeft ons ons op treden ten zeerste kwalijk genomen. Wij die ,,s]Dreken plient achtten" en. trouw bleven aan Vlaanderen, werden I cpenlijk of bedekt uitgemaakt voor landver-! raders,. aan Duitschland verkochten enz,... Thans vinden wij in de te Londen verschijnende ,,Stem uit België" van 12 deser, cen 'merkwaardig tijdstuk van de hand'van den Antwerpschen katholiekèn afgevaardig-de, dr. A. van d e P e r r e, die, evenaJs eenige maanden hèr roeds ,,De Vla.amscho Stem", langer zvnjgeiv anoorbaar acht. Wij vestigen speciaa-1 de aandacht cp wat wij er in kursiveeren: het klopt vedkomen me^ wat in dit blad zoo dikwijls reeds werd beweerd: dat ni. nie de ver an t womxl-clij k lie i<f dragen-I van- den o-ntbranden strijd, zijn de Fransch-| gezinden, die ncchtans in de oogen van de i ,,rechtvaardige" heercn van Havere, vrij en onb el aden u itgaan... Ook dr. Van de Perre legt, in het be<rin van zijn opstel, den nadruk op de parallél tusschen den Belgischen en den Vlaamscben strijd. Onzen lezers zal bekend zij'-. dat de ,,Vlaamsche Stem" deze parallél herhaaldëlijk aanwees —■ nog geheel onlangs, in het vorige nummer — en dat zij het uitgangspunt is van onze actie. Wij veroorloven ons thans, de aandacht van den Antwerpschen afgevaardigde op deze artikelen te vestigen. Dat de heer Van de Perre, met ons, de noodzakelijke consequen-: t-ies, die uit zijn stelling voortvloeie», zal • aanvaarden — in de eerste plaats het goede j recht van den Vlaamschen strijd aangebon-I den door de ,,Vlaamsche Stem" — durven wij niet betwijfelen. Boven zijn stuk plaatst de heer V. d. P. als.titel: ,,Eerbicd voor onze Ilelden!" Het luidt: Recht en rechtvaardigheid voor de kleine voilier en zijn de inzet van dezen volkercn-oorlog. De staat-slieden der groote mogendhe-den. Engeland, Framkrijk, Italie, R-usland, zelfs Duitschland hobiben het ilierlliaaldelijk, met klimmende' beslistheid, te kennen gegeven. Sir E. Grey, Asquith en Lloyd George, de woordvoerders van Engeland, hebben aan de wereld hun eer verpand dat de vrede zal geslo-ten worden in een geest van reehtvaardigheid en vrijheid voor de kleinere stammen en volke-ren. De Ozaar van Rusland en do Keiaer van Duitschland beloofden do o n af h anilceî ij'ldi e i d aan het Poolscbo. volk. E11 de nieuwe Jeider van Frankrijk, Mr. Briand, bewerkte de eens-gezindheid van het Fransche ptirl eurent J toen hij in zijn hoofdrede uitriep: ..Wij strijden ; voor de bescha-ving en voor de ontwikkeling der kleine nationaliteiten." Een enkele gedachtenstrooming gaat dus over geheel Europa, dèze naar rechtshcrstcl-ling Voor de kleine volk er en. Alleen de Belgische overheid blijft ontoeg.ankelijk voor de recJitvaardigheidsliefde. Het Vlaamsche volk is de meerderheid in België. Volgens de optoî-ling van 1910 zijn er 3,320,66$ inwoners vîio niets dan Vîaaimsch spreken, tegen 2,833,C-; i inwoners uitsluitend Fransdhsprek-enden en 871,385 Fransc'h- en Vlâamsohsprekenden. } Daaruit blijkt reeds, oritegensprckelijk, drr j de mrorderheid der Belgische soldaten uitsii ' tend Vlaamseh vei*staat. Maar îiun verhoiui: y 1 is nog grooter door het feit dat do 1op< t roepen klassen, meest komen d van het Y'-:.. sehé land bijzonder uit Vlamin.gen h :? u.' Jîevoegde o erTirvle". mot-wien ik o'. or r,' • r *sprak, beweren dat ons léger beetaat uit 7-5 tôt

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.