[ EJerste Jaargang No. 243 |l! ^onâag, 21 Movember 1915 S Cent. DE VLAAMSCHE STEM I Een volk zaI niet vergaan! ALGEMEEN BELGI5CH DÂGBLAD Eendracht maakt macht. DIRECTIE EN REDACTIEl f ALEISSTRAAT 31. bovsnhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. R E N E DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. ABONNEMffivT8PBIJ8 (b(j voormtbotaling): Yoor Nederland per jaar gW. 6 S - per kwartaal gld. 1.75 - per ma»nd gld. 0.75. Voor Be!Kie, Engeland, Frankrij per uâ^er™ n met verh°°ginS verzendingskosten (%0ent A DVERÏENTIES 20 Cent per regel. IBERICHT. Naar aanieidîng van tfîfbaalde klachten «ns bereiken over „onregelmatig" toezenc ïan ons blad, vestigt do Directio er nogma fa aandachi op, vermoedend dat hier misv jtand In het spel is, dat hot blad voorlooi slschis 3 maal in de week vefschljnt, op Z im, Dinsdag m Donderdag. DE DIRECTIE Uit: Havere tegen Vlaenderen. i t» — Een Onderhoud. Van deai heer P. Poulie t, minisl I van Wetenschappen en Kunsten gewerd e I enkele dagen voor liefc onderhoud dat mi I ontslag voorafging het- vol g end ongea H fcaei-cNs schrijvén: Mijnheer, ! terzoek UEd. U ten mij nen t te aa I '*0*^4 aans^a"an^e Donderdag of Vrij d a I TOSârafen 10 en 11 uur '& môrgens, ora n I d© uitleggingen tç verschaffen die ik U •> I Tiagen. De Minister, P. POULLET. Hôtel PmiZcz, d e 11 H a a g. IMeutengev'olge liet ik mij den 17eu Se I tomber om I0i u. 's morgens aanmeld< I ia iaet genoemde hôtel. Een kamerdiena I leidde mij bij den heer minister binnen. De I had een zeer been, dat op een stoel rustt I Zonder handdruk, docli hoffelijk, blijkba I niet onwelwiilend, liet hij mij plaats nem< I en begon onmiddelflijk liet g-esprek in h I Vkamsch. — Hewel, Mr. De Clercq, vroeg bij, w I fcijt gij ainnens: af te tredou als leider v? I d« ,rVlaamsche Stem", of ontslag tenemï I lis Ieeraar aan het KonirJdijk Athonaeu I t* Genfc ? Ineens voor die keus gesteld, antwoord* I ik dat ik noch het een noeb het ander do-e I kon, en niet inzag waarom streven yoor < I Ylaaimsche tâal niet yereenigbaar zou wez* ■ ftet het nitoefen^n van eéii amljt in Belg «tJien staatsdiénst. De heer minister deed opinerken, d< I Zijne Majesteit Ko.îiing Albert j I ziju antwoord op bet Bussumer elfde-Jul I telegram van mr. Aîberikde Swart I en mij, den wenscb bad uitgedrukt dat. c I Mamingen aile taalgescliilien zouden la te I lusten, om alleen nog bekommerd 1 I vezen met de bevrij&mg van bet Belgiact I grandgebied. Daarop bracbt ik in, dat bewuste Vlamii I gen, bœ loyaa-I en offervaa-rdig ook, onm< I K°lijk aldus bandeden konden, daar zij nU I alleen te ka-mpen badden voor deal ovei-we I digden vadergrond, maar ook voor <^e zc I lang verdrukte, en tbans nog meer bedreij I de moedertaal. — Gij zijt eorst en vooral Belg, sprak d I ieer Minister. — Neeai, AHaming, antwoordde ik, en a: I dusdanig Beîg. Bit punt won ik verder ontvrikkelen r I ziu van mjjn art-ikel Ecrst Vlammg I dmrnct Beîg; doeb de beer miuister wee ■ °Pi dat discussie tusseben de bevoegd I Overheid en eenvondige ambtenaren ni* ■ ^ebruikelijk ia, Later in bet onderbou ■ ontstond er toeb. af en aan een ikorbe g< I dachtenstrijd, vrucbteloos telkens, dewi< I Tan beaden zijn eigen zienswijze yare: I ifet nadruik maaîkte de beer mi nia ter mi I kond, dat ik ma vier, vijf dagen sebriftelij! I moest geveai op den formeolen edscb I dien bij bij <ien aanvang van bet gespre I Resteld liad. Yerkoos ik verder de Vlaam I EC^e actie doar te voeren in de ,,Ylaanxsch I Sfcero dan zon bij tegen mij de maatrege I treffen weUke bij gesebikt aobtte. Cv Verstoutte mij te vragen : Zult U mi I «fzetten. ■ I Dat woet ik niet, antwoordde de bee I eenigf?zin« wrervelig ; ik wacbt o- I besluit. -- Ik vrees dat dit besluit UEd. be I r*âarïijk bevredigen zal, betreunde ik. Il ■ °nistandigheid zal ik, mij gedragen aJ I een V^ming, die staat voor zijn pliebt o] ■ 2ljn redit. Bolgië beeft recbt op al zijne zonen I ^rklaarde de beer Atinisteo*. I - Zeker, sprak ik. Maar Vlaanderer I Vlarping, en als Vl^nniftcb letter ■ Un^êe moet ik mijne moedertaal voor- ■ ^ aan. Won de Begeering, één woord spre H bo^' ^ Ta9^ kloek woord, waavop \j> H ^ knnnen, dan zou bet wel bliikei H *«]. Flamingaiiteu, onder alla Belgéi: I *«t de fleoht^e ziju. MMWMBOMMW—mmminwpanir \'r.~rm i» mm'Wi —■— Ik vraebtte, verwaobttei een gerustste die | . ien j lend wooi-d. Docb ook ditmaal bleef bet ur a's ! De heer minister gin g over tôt een twe< iig ! de punt. >n" — Waarom, vervreet hij, hebt gijliede: in w blad aangekondigd dat gij de pol: tiek van den beer De Sparte voortzet? D beer De Swarte is tôt andere iniziebten g<e ^ kpmen. — Stellig, antwoordde ik, volgen vrij dei beer De Swai*te niet in zijn wijketide zwen king. Wij varen ■s'oort in dezelfde radica le riehting door onzen vorigen boofdredac tenr iiiçeslagen voor liet Bussumerfeest. ei îij . vervat in zijn drie pixigramma-artikelei ' Sqyreken is plie h (, Dwgnosis en het F ed middeï. Dat hebben wij bij de redactiever andering in ons blad nauwkenrig a ange geveai. n* Zonder verder op dit punt aan te drin e » gen, vraagt de beer Poullet: In geweten 111 Mr. De Clercq; deukt gij dat er geer Dnitscb geld is in de 7,VlaAm?che Stem" — Zoozeer ben ik er yan overtuigd, zet ik, niet zonder een glimlacli bij die weini< ernstige veronderstelling, dat ik mij in he tegienovergesfe] de ge^al dadelijk uit d< ^ ,,Vlaamscbe . Stem" zon terugtrekken, on: eJderra, docb niet anders, de Vlaameobe Zaat ÎT ; te verdedigen. De miriisrter weet zoo gœc als wij, dat de lîetrekkelijk geringe sommer; waarmede bét blad werd seeteutnd, voort ir , " k'wamen yan Belgen en Nederlandere. ^ Over mijn verklaring teenemaal voldaan komt de heer minister op zijn uitgangspun^ ter us: : it 5 n — Verlaa.t gij de ,,Ylaamscbe Stem" ? n Ilierop verdedig ik ons orgaan, loyaal van m inhoud en waai'dig van toon, en wijs ter-loops op den gcheld- en lasterveldtoobt t-egen <ie ons in de Fransch-belgische pers, dien wij, n om bete,iiÉ>wil en om de eer van ons vader-[e land in den vreemde te bandhaven, stil-n zwijgeDd lieten mislukken. f. De beer i in:~ter g»preekt geen woord om bedoelde journaliateu te verrechtvaardigen. ^ Voor beiii liggen een paar niunmers van u de ,,Vlaamsebe Stem". Ik vermoed :dat bij •_ mij straks zal ondervragen over een et' ander e opstel van mijn ba-nd. Dit gebeurt niet-. De e beer ministei' beei't bet over de art-ikels van u Prof. J. DeCock. e — Een Belg ma.g zoo nie^ scbrijven, ' be-e weert bij; een Belg mag zoo'n scbrijven niet opnemen. t- Yoor de eerlijke en beerlijke denkbeelden, >- zoo helder eu moedig door onzen vriend en A medeetrijder uiteengezet, kom ik kraobtig U op. De beer Poullet eohter weert de dis- 0 enssie af en zegt dat de boogleeraren van Leuven ziob* van bun collega, prof. De Cock, zullen desolidariseeren- e — Mogelijk, antwoord ik; doob zij hau- delen boogst A'erkeerd. s Nog over een ander artikel wordt ge-sproken De Belfjlsch« JYWtrnUteit, door H. 1 D e W a n d e 1 e i r e, juist daags te voor , 16en Septembor, in ons blad versebenen. s In dit opstel staat onder meer: e ,,Wordt de iieutralitedt van België opgc-t lieven, — het feit da.t de quaestie te Havre :1 in studie wordt ^enomen, wijat er op dat - in den seboot zelf van het ministerie de 1 wenschelijWieid er van ernstig in ovei*we-i ging genomen wordt — zoo komt een ver- bond met de een of andere mogendbeid er j voor in de plaats. Welk soort verbond zal c dit zijn en met welke mogendbeid? De . geestdrift, waannede de Fransch-Belgiscbe ç ]>ers voor liet afscbaffen van de neutrali- - teit ijvert, is geediikt om ons, Ylaming-en d te verontrusten... Het belang van Ykan- - deren is zeer , zeker door de verfransebing niet gediena. Uit) bet beteng van Belgie j mag bet Ylaamacbe 1 ang niet uitgescba- keld worden..." r Tei^ijl bij het blad openstrijkt, mompelt 5 de liee-r Minister : ,,De Wandeleire, wie is die?" En zonder op een antwoord te wach- - ten, snel, vervolgt bij: ,.Het is ongeoor-i loofd zulke diugen te zeggen, ongeoorloofd s ze te publiceeren. Belgie doet voor zijn > verdedigin^ wat bet wil ; aGbt de staat beît bijv. oorbaar, deze of gene stad te verster-, ken, dan hecft alzulke stad tegen dit ver- sterken niets in te bren.gen." t Ik boud staande, dat we als Belgiscbe buï"gers wel bet reôht hebben ons tegen het ophefren dèr neutraliteit te verzetten. Vlaamsch Be^gië is niet 'îen stâd, bet vormt « de drie vijfden van liet rijk; en van een i bondgenoor^chap met Frank rijk kan een Ylamiag geen heil verwaohten. lii 'cci: i Belgie verbooden met onze neo-latijn.r.-b^ l_ zuiderburen is er voor de Vlamingen gee . plaate. Nu iioopte ik dat d« heer Minister, a regeeringslid, geruststeLlend verk,laren zoa dat er van het opheffen onzer neutralitei geen kwestie was ; dat wij al te \-eel g< 3 wicht becb'tten aan loopende geruchtcm; da de i-egeering althaus a.n der^elijko plaï nen totaal vieemd was. Docb de heer Poiv 1 Jet bewaande een stilzwijgen, dat mij Ylaamsoh gemoed met koonmer vervulde. Zonder ovei^ang in het gesprek, da werkelijk een verhoor geleek, veiiangde d { lieer Minister van Y/eitenscba.ppen en Kuii t j sten van mij te weten, of mijn mede-ledde: i aan de ,.Vla-amsche Stem", dr. A Jacob, eveneens Belgisoh sta-afcs-ambte naar was. Juist wist ik het niet en zei dat, indiei ik het wel voor had, Dr. Jacob voor dei oofrlog interimaoria gewees-t was aan eei Middelbare Scbool in Walloaiië. | —Kent gij uw collega niet beter? vroej de heer Poullet, een weinig ironiseb. 5 — Genoeg ken ik hem, antwoordde ik ' om te getuigen dat hij een eerlijike flinta Ylaming is, een man met karakterv-astbeic en talent. Dat is, tôt ons samenwerken a.1 wat ik weten moet. Op de vraag, of ik veel op het bure^l vao; het blad werkte, verklaarde ik dat ik in za^e nam van de stukken van lîelang. De beer minister deelde mij ten slott< mede dat mijn artrkeîs, onderzocht werdei (zondei-ling kwam het mij voor, dat de Overheid mij eerst tôt verantwoording versebij nen deed, om sîccbts naderbaud te onder-zoeken) en liet verstaan dat er in Haverc antwoord op werd gewacbt. — Nog eens, sprak hij, uit genegenlieid voor u raad ik n aan n te onderwerpen. — Het doet me groot verdriet, botuigde ik, dat ik dieai raad. niet opvolgen kau. Ik lijd er ondei*, dat de strijd voor den vadergrond eu yoor de moedertaal niet eender kunnen zij n. In deze tragische dagen mt< ik, alîe eigenbeîang vergetend, aan de zij-de staan van mijn dubl>elbedrukte volk. •— Gij hœft niet te lijden, spnat nog de beer Poullet, Doe wat d© Ovei'heid u op-legt. Eenvoudige geboorzaambeid brengt rust in bet gemoed. Zelfs, indien gij dacbt dat de Overheid zich vergiste, is het nog ge-raadzaamst u na'ar baar begeerte te gedragen.— Neén, gaf ik tôt antwoord ; in zuîk geva-1 luigter ik alleen naar de stem van mijn geweten. Yerscheidene malen reeds waren andere bezoekers aangemeld. Hopend misschien mij toch te kunnen overhalen, schee-n de minister mij nog langer te wi'llen te woord hou den. Daar hij ecliter gewaar werd dat ik, vastberaden en be-slist, niet toegeveu zon, zegdQ hij opnieuw, dat bij scbrifteiHjik bescheid verlangde en stelde hij een einde aan d'.t pijnlijk onderbou d- HeL. had ongeveer 20 min ut-an gednurd. Dr. R-ENli DE CLEROQ. <Mi.un— ■ — — —— Vredesbeweqinq. De (j&ntrale Organisant voor een duur-samen Vrede beeft onlangs het officiëele commentaar van baar minimum program uitgegeven. Het komt ons voor dat inhoud en bedoeling beter zijn dan den vomi van îiet gesebrift, in een erbarmelijk Franscb gesteld, dat wemelt van t-aalfouten. Maar Franscb is jtu eenmaal de diplomatieke taal.... Omtrent de algemeene oorzaken van den oorlog wordt volgende o. i. zeer juiste be-scbonwing ten beste gegeven : ,,Het feit de vrijbeid der nationalifeeiten niet te hebben geëerbiedigd en bun de ge-.'ijkgeredhtigheid te bebben ontzegd, beeft het natioualistische streven en eene aanran-d'ng-zucbt in het leven geroepen. De dnj-verijen van eene gewetenlooze pei*s, jacbt makend op sensatie, en ondersteund door degenen die I>elang hebben bij de oorloçs-induetriën, hebben de betrekkingen tus-senen de volkeren vergiftigd, die onbetwisi-baar vredelievend waren in hun hart. ,,De expansîe-politiek, in verband met bet imperialistische streven, de gespannen mededinging ter monopolisate der ma.rkten en ter verovering van koloniën heeft gevaar i lijke tegenstellingen doen ontstaan. ,,De politieke wereld-or^anisatie beeft i niet gelijken tred weten te îiouden met do : zich snel ontwikkelende w-ederzijdscbe af-nankelijkbeid der nationale beîangen. Niet-i.egenstaande den vooi-aitgang van bet voi-kereni«cht, heb'b?n wij geleefd in internationale aiwcbi-?.. De ^rkenniog yan den n versçbuldigden eerbied yoor bet recbt wi verre van algemeen. Het werk der Haagsct Conferenties is onvoltooid gebleven. Er oui 6 brak een practisch mechanisme om de vei i, zoening der strijdiige beîangen tôt stand t k brengen. ,,Het voortdurende toenemen der bewt l^ening, verre van vrede te waarborger t çchiep een atmosfeer van want-rouwen e L. vijandschap : dreef tôt bet gebruik der wt pens om den tegenstander neer te slaan e om den voorspoed der mededdngers op 't g< i bied van den bandel te vernietigen. Daai uit volgde het geloof, dat de oorlog ononl koombaar was, en dit geloof heeft met îan: heid geslagen aile inspanning tegen de k e menôpannende oorlogzuobti^e kracbten. ,,Het Euro]>eesche politieke systeem, bi ' beersobt door het. denkbeeld van het even ■ wicht, verre van een zekerheid te zijn voo den vrede, heeft de belangentegenstellin verscherpt en elke plaatselijke botsing te een gevaar voor den algemeenen vrede nit gebreid. In de duistemis der diplomatie ei î der geheime verdragen, beeft de spannin: ! toegenomen tôt zij ondragelijk werd." Merkwaardig in deze laatste niting de vredesbeweging is wel dat zij in hoofdzaa! ' evenwijddg loopt met onze actie. Laat on nog op eenige punten van overeenkonis > wijzen : - ,.De internationale gcmeenschap erkeaid< l niet het reoht der veilkeren die ha.ar samem stellen: hun recht een vreed^aam en onaf hankeirjk bestaan voort te letten werd mis kend, en de wedgering de gelijkheid der na ties te erkeaineu gaf aanieidîng bij de eenet tôt aanranding-zucliit, bij de anderen to* vrees en vooroordeel. ,,De meer en meer merkbare évolutif ' naar sterk geconcentreerde staten versterk L te deze tendenzen. En verder: ,.Eene natie die ontbloot zoi zijn van do gelegenheid haar religieus er ■ intellectueel leven voort te zetten, dooi dwangmaatregelen die de school treffen, zoi mœr dan weusclielijk is in verzoeking géra-ken in opstand te komen." Want, ,,cU school is de toekomst. ' ' Veel goeds staat er dus wel in de brochure; zij getuigt van doorziebt wat betreft de euvelen van de huidige staats-vorming. Maar de houding van de veorstanders van den georgaaiiseerden vrede scbijnt ons wel wankelmcedig ' en weifeleud waar bet gaat om a;! of niet .erkennen van veroveringarcobt (p. 12), en bij gelegenheid zelfs al te voor-zichtig : , ,Het se hi j nt uitgesloten, beet, bet bi j voorbeeld (p. 14), dat staafeburgers ont-vankelijk zouden verklaard worden in een dagvaarding van hun eigen -staat voor een , internationale rechtbank, omdat die steat ziine internationale vorbintenissen zou te 'koTt gekomen zijn. Zal ooit zulkdan.ig be-ginsel erkend worden 7 Mogelijk is het wel, maar ontijdig. Het beginsel van niet-tus-schenkomst in de inwendige aangelegenhe-den van den Staat is te kostbaar om een zulkdanige tusschenkomst t-s aauvaarden in zoo teere vraagstukken. ,,Blijft dus de weg der inwendige her-vormingen, misschien vervolledigd door we-derzijdsche verbintenissen der staten die bet meest belang bebl>en bij het nemen van doel-matige wettelijke besluiten, om aan de nationale minderheden hunne hoofdzakelijke rechten te verzekeren. In aile geval zal het toezicht der openbare meening bun âltijd. ten goede konieu." Dit schijnt ons een magere troost voor de verdrukte volken, die wel tast.-baa.rder waar-boi'g verlangeu. De brochure, hoe goed be-dqeld ook, lijkt ons to schroomvâilig in haar h enclin g en over 't algemee.u getuigt zij van een zekeren geest van consen^atisme die terugwijkt voor ingrij pende bervormingen in bet tœkomstig Enropa. Het komt er nochtans op aan een nieuw beginsel in het leven te rcepeu, of liever ge-zegd te versterken, want het wordt bijna algemeen theoretisch aangenomen en de Haag-sche stichting was er tôt nog toe de kinder-luiers van: De internationale gemeenseliap bemstte tôt in onze dagen op eu bij het beginseil : Geen irra&tor bovert state. Welnn, de nienwe tijden moeten inluideu het beginsel dat cr wel eon praetor is lx>ven state, erkend en ge-gai'andeeixl door aile staten, die desnoods gemeenschappelijk moeten optreden tegen den verbreker. Lag bet euvel in de tegen-stelling van absoluut soevereine staten, dan kan ds-t euvel pJleou weggenoroen. worden door het overdragen der praeroga-tieve der l.'^t&te uitspraak in zake valkeni'echt a.an | de volkerengemeenschap. Ha^r alleen komt toe deze bevoegdheid, of liever nog vol gens de klassieke, staatsrechtelijke formule: de competentie van competentie. Het minimum program der centrale orga-nisatie beperlvt zich tôt de volgende punten: 1) Inlijvipg noeb overdracbt van grond-gebied zullen geschieden tegen belang en wenech der bevolking. De toestemming de-zer laatst^e zon mogclijkerwijze verkregen worden door plebiscitum of anderezins. (Mogelijk... anderezins... in zv/ak). De Staten zoiiden aan de uationaliteiten binnen hun grondgebred waarborgen de burgen;echt=jçlTjkhcid, 5:ode^ien3>y ri jbe id is en vrij gebruik harer taal. (Wat is nation; 9 liteit? Wat is vrij gebruik zonder gelijl vooiTecbten ?) e 2) Handel6vrijheid of ten minste gelijl< behandeling voor aile naties op het gebie der koloniën, proteotoraten of invloec (1 eferen. 3) Uitbreiding, blijvende inrichting e [1 bevoegdbeid der Haagscbe Stichting o.a a) internationale rechtspraak; b) raad van onderaoek en bemiddeling. - , O ver een stem mend e binnenlandscbe maat regelen. 4) Beperking, vermindering en staat? - monopolie der bewapening. r 5) Publieke buitenlandsche politiek onde J parlement-air toezicht. De centrale organisatie heeft zich be 1 loffelijk doel gesteld zoo veel mogelijk aan 3 hangers te winnen met dit minimum pre grara. Zij beeft gewerkt in den breede, nie i' in de diepte. Met het kwaad, langs eenig : zij den te neutraliseeren is de zieke menscb ; heid evenwel maar baif gebolpen, ^ Het volkenrechtsideaal zal eerst verwe zenlijkt worden wanneer de international 3 gemeenschap ook beslissend kan optreden il de inwendige organisatie der staten. Vereischt daartoe is dat de onder? chei • deue staten alleen borfcuurlijk gazag kunnei ; uitoefenen en daadwerkelijk gebonden ziji aan internationale grondwettelijkheid. Dez< - ingrij pende bervorming brengt van zelve di bijkomstige wenschelijkheden mede, lost d« wrijvingen en het oorlogsgevaar op, en ver sterktvan binnen de zwakke zij den van be voorgelegde program. Mr. Dr. L. BRULEZ. ; m —i Kern. Bestuurlïjkô Verdrukking na 1830. Waren er vroe.ger klagten ontstaan dat vele Holknders hier te lande in 't bestuei werdeii geplaetst, thang zijn het de Walen die dcce vervangen.. Men heeft my staande gebonden dat Dcomik, wier l^evolking aîecht^ uit 23.300 zielen bestaet, tweernael zoo veel ambttnar-en levert dan Antwerj>en, wier bevolking op 70.000 zielien mag berc-kend worden. Jbr. PH. BLOM^tAEBT (1840). — — g —i " Roskam. Wie onze vriend is. De heer S i m o n s en de heer Gerret-son zijn beiden vaardig met de pen. Laat ze vrij hun kleine gescliillen beslech-ten ! Wij oonstateeren het verheugend feit, dat ze het beiden, in beginsel, eens zijn, en — wat meer is — dat ze beiden zijn: vrien-den van de ,,Stem". De heer Simons betcogde j.l. Donderdag in de ,,Nieuwe Courant" dat het ,,gescher-mutsel met het begrip Strr.at in tegenstelling tôt Volk in de Vlaamsch-Belgische quaestie tôt onvermijdedijke verwarring moest lei-den, indien inderdaaxi niets anders bedoeld werd dan dat men den tegenwoordigen Bel-gisehen unitarischèai staat wilde cmzetten in een federaJistischen. Want dan is er alleen strijd tusschen het Vlaamsche volk en den bij de grondvesting van* België aangenomen Staatsî'orm: niet. tusst.-ben dat Volk en den Belgischen Staat." Neén, tôt onvermijaeilijke vei-warring moest, naar onze meening. dit woordgebruik geen aanleiding geven. Het doet niet ter zake: de verwarring bestaat niet meer! Wij echter steUen nogmaals en eens voor al vast, dat slochts hij, die aan boven-bedcclde tegenstelling een uitleg ajs de heer Simone geeft, met de hee-ren Simons en Gerretson, een vriend is van de' ,,Stem". Wie deze meening niet deelt, hij moge zijn wie hij wil, onze vriend is hij niet! De stouto echoenen van J. Hoste Jr. Mr. J. Hoste Jr. in ,>Vrij Belgie" : ,,Wanneer de Dnitsdier'î in het bosefc ge-bded de wetten van ons land — en dus ook de taalwetten — toepassen, dan vervullen zij .«Icchts den plioht, dien internationale verdragen bun opleggen." Wij onderecbrijven deze verklaring ten volie — tôt spijt van de Fran^ohgezind-heid, die 't benijdt. Met voldoening zieu wij, dat het aller-wegen zoo kracbtig st.uwend Vlaamsche leven eihdeîijk ook op den Heer Ho3te vat krijgt. DitmaaJ toob trekt- hij de sto»u"re schoeneu aan, om een élémentaire, sedea-t lang algemeen geldende Vlaamsche oorlogs-waarheid te verkondigen. Wij zien hierin een verblijdend teeken, dat dit ook weldra met andere punten het geval mag zijn- Meu herinnert zich ongetwijfeld, welk kwaad bloed in de î"Vanschgezinde kringen gezet heeft, dat de Ylaamsohe Beweging, ook tijdens de Bezetting, de h and heeft, gehouden aan de 6trikte toepassing der Bei-gisohe taal%\^et<ten. Bij deze gelegenheid verklaarde de Franschgezindheid de Vlaamsch-gezindheid met. Duitsohgezindiieid besmet... De .Heer Hoste weet nu, welke a-antij-ging hem te wachten sta^t- Zal hij er aan ontkomen ? Wie kan dit zeggen? Wij ge-îooven, dat de pijl van den laster, nu eenmaal door anderen de spits is afgebeten, gçea dçodeliik^ wondea tneer daat -• De Heer Hoste kan dus gerust zijn en e TCllig Toortgaan, in îijll buUetin, de door de Yoorhoede vooruitgesohOTen en glajip-r'j^ 2<?]mndhaafde ste-llingen, ver van het e efrijdgawoel, 21a den kamp, rustig als on'oe-d twist bezit te bocken... [. S u u m c n i q u e, ieder zijn bezig-head : de Voorhoede de bar®, Mr. Hoste de zijne, en ons mede af en toe een... kleine n ondeugendheid. Een elgeraardige dankbaarheid en haar cigonaarcfige gevolgen. De Vlamingen vreezen, aldus de ..Métropole", dat een ver bond met de Entente, in België de Fransche ,,penetratie" be-gunstigen zou. Waarom niet de Engelsche, Italiaansche of Rus&ische ,,penetratie" ' r Hebben de Franscben geen recht op onze dankbaarheid, en zijn ze in feite onze boind-genooten niet, zooniet in rechte? De },Métropole" is allerkinderlijkst naïef. - Eene naïveteit die haar siert; zoozeer, dat . wij ook de simpelste poging niet zullen doen, haar deze beminnelijke, maagdelijke naïveteit te ontrooven. ^ Neeu! Wij ontsluieren haar niet, waarom wij in het Vlaamsche land een Fransche meer dan een Russische ,,penetratie" mee-nen te moeten duchten. Dit blijve oii6 ge-heim. En niet om dat der flaminganten ! 3 En nu — wij willen den Franscben dank-t baar zijn voor de hulp ons in dezen oorlog verschaft ; zelfs willen wij de opmerking achterwege laten, dat wij, naar onze be-. scheiden ovartuiging, voor de Franschen L meer hebben gedaan dan de Franachen voor ons. 1 Eigenaardig moet echter die dankbaar-» heid heeten, als zij het Vlaamsche volk > moet dwingen, zijnen geest van nu af aan maar ruetig open te stellen voor de Fran- - sche ,,penetratie" ; en het vergif, dat het den dood reeds nabij beeft gebracbt, maar zonder tegenweer door zijne aderen te doen stroomen. Twee aangevallenen hebben zioh samen tegen een sterke geweerd : elkander zijn ze bijgesprongen ; de eon, zegt nu de ,,Métropole", wordt nit dankbaarheid des anderen slaaf î —«a» ■ 9 ■ c—" Oit de Fers Voor René de Clorcq. In de ,,Nieuwe Amsterdammer,, van den bekenden Vlamenvriend L. S i m o n s, den lsider der Wereldbdbliotheek, deze mooie geste, waarvan wij met Vlaamsche waar-deering en dankbaarheid melding maken : In deze oorlogsperiode asien wij zoowat ailes, w»ar wij als recUlijke en zedelijke menechen waarde aan liadden leeren hechten, door do leidors der volken verwerpen als waardeloœe r vodden. Trouw aan orereenkomsten, eerbiett j voor het Reçht, de Eerlijkheid en de Waar-i heid. eerbied voor de eigen en anderer Per-; soon)ijl?(heid. voor .,de hoogste goederen der menschlieid". bestaan niet meer. Er wordt geraoord en vernietigd. g^iuioheld en ^eknoeid, omgekocht en tegen eJkaar opgezet-, met den godsdien&t gesenarreld, — als waren we tc-ruggevailen tôt de 'barbaarsch'heid van onze nog wilde voorvaderen, die intusschen allicht . niet zoo erg waren als de ,,leidende persoon- • liikhedenn van ons modéra ptrijdend Enropa. j In een tijdperk van znlke alzijdige verwildc-' ring tréft bet ons te Bterker als we enkele per-| ??oonlijkheden vinden, die, hun 'begins^len niet biijken te koop te hebben voor drei^eanent of belofte, en doen wij ons zelf goed, zoo we op onze beurt dezen steunen metterdaad, en aldns tra-chten althans iets ie redden uit de puinihoo-pen van het zedelijk leven der wereld. Dat. een men son njet door bedreiging met het levens-oriderboaid van zijn gezin ma g worden gedwon-gen een hem tôt pliciit ge^vorden levenstaak op te geven, is een dier zedelijke waarden, die wij allen ook nu nog voelen kunnen, en als we on^-zelf willen baten, belpen we zulk een dwang, indien naTnelijk weersta-an, kraohteloos mak^n. Het i.? deze eenvoudige overweging, die mij er toe gebracht heei't, te trachten steun bijeen tri.brengen voor den Vlaamscken dicliter René dé Clercq. wien zijn Regeering als staat>. ambtenaar-le^raar ontslagen hqpft, nu hrj wei-gerde zijn redacteui-sobap van De Vlaamsche Stem- neer te leggen. Dat redacteurschap was voor hem, onder de tegenwoordige omstandig-beden, het eenig hulpmiddel om zijn Vlaamsche Volk te s ter ken in den het waârlijk opge-drongen strijd tegen de alge'heelo verfran-s<-hing, onder en na den oorlog. En. met waar-dige va,stheid heeft de Clercq afgcwezen den eisch, die taak neer te leggen. iv*aar hij te-recht meende dat de strijd voor het herstel van België's onafhankelijldhcid niet mocht worden verbonden aan een opoffering van het | Vtaams-rfie volfkedeel. gelijk de Franscb gezinde i Belgen dit vooropstelden en voorbereidden. In het geschil tusscJien de Vlamingen zelf j gerezen over de vraag of op dit oogeniblik een | ijveren voor Vlaamsch zelfbestuur al dan niet i ontijdig is, past het ons, Nederlandere, niet ons te mengen. Nu de verschillende groepen hun eigen organen hebben binnen d« grenzen van ons land, kunnen zij hun verschillende in-ziohten over hetgeen do toekomst van hun volk reeds nu van hen eischfc. uiteenzetten en v.t\ het den onbevangen, met het goed redit van • Vlaanderen vertrouwdcn Nederlanàer niet u.oeilijk vallen zijn inzieht te vestigen. dat | beider standpunt met. goede gror,den verde.d:;j baar is, en dus als zoo vaa-k, de waarhèid o il. hier in het midden ligt: ni. héfc organiseeio ^ : reeds nu van aile Vlaamsche krachten toi cr:: onafhankelijk Vlaaansohe parti.i. die aile aa> -vallen zou kunnen weren en zich doen hoor. : j over toekomstmogelijkheden. Maar bo- i j deze vraag van taktiek der Vlaamsche Bev -I ging stsaat voor ons allen. Nederlanders, ha:, i j goed reoht, en de noodzakelijkh(yd îviar strij-| ders te steunen waar zij gesteld worden voor j een keus als René de Clercq en zij si ah anans i genoeg toonen. de vollœzaak te etellen i>cren eigen nelang en dat van hot gezin. Om velen de gelegenheid te geven aan dit hulpbetoon anede te. werken heb ik de Olcv-^i voorgesteid eer, bundel zijner g?dieht n zijnen hatc uit te geven. en onzo be^rprelci^vj: heeft geloid tôt het (dan 7iin vier belangfij^vle gedichTv.-n der laatslo jaroji; 7)c A ppel, Hemeluran-cJ, Ahasvcr ej% Z/ocm.ïxfa'j

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.